bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak

6
Aurten, are garrantzi handiagoa dute aurre- kontuek. Bizi dugun gizarte egoera latza kontuan hartuta, bizkaitarron baliabide eko- nomikoak nola erabili erabakitzea ez da edonolako kontua. Desjabetzak, lanpostuen suntsiketa, kaleratzeak eta gizartearen gehiengoaren pobretzea ari gara bizitzen. Oro har, gizarte eskubideen kontrako era- soa da pairatzen ari garena. Lanerako eskubidea, etxebi- zitza eskubidea, hezkuntza jasotze- koa eta osasun arreta izatekoa geroz eta jende gehiagori ukatzen dio Bizkaian dugun ereduak. Behar sozialak geroz eta handiagoak dira eta gizarte babesa geroz eta ahula- goa. Beraz, behar sozialen aurrean, babes soziala behar dugula aldarrikatzen dugu EH Bildutik. PNVk, ordea, kontrako bidearen alde egin du apustu. Aurreko urtean egin zuen moduan aurrekontuak aurrera ateratzeko PPrekin iritsi da akordiora, alderdi zinez nabarmendua murrizketa sozialen alorrean. Eskubide sozialak defendatzearen alde eta eredu ekonomikoaren aldaketa baten alde egin beharrean, Bilbao jaunak nahiago izan du eredu neoliberalean sakondu, bazterke- ta, injustizia, desberdintasun eta pobrezia gehiago ekarriko dituena. Dena den, hori ez da kontu berria, PNVk Bizkaian txertatu eta garatu duen ereduak ekarri gaitu hona. Aurrekontuek ez die behar sozialei erantzuten Bizkaikoa da EAEn Gizarte Ekintzara esfortzu gutxien bideratuko duen herrialdea: kudeaketa propioko aurrekontuaren %38,7a, alegia. Araban, PPk %42a bidera- tuko du arlo horretara eta Gipuzkoan, Bilduk %48a. Gainera, Bizkaikoa da eredu- rik murriztaileena gizarte laguntzei dagokienean. Bizkaiko Aldundiak ez du inolako interesik agertu bizkaita- rrek bizi duten babes sozial urri- ko egoeraren aurrean neurriak hartzeko. Justu kontrakoa egin duela esan gene- zake. Aurreko Eusko Jaurlaritzak Gutxieneko Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta eskuratzeko baldintzak gogortu zituen (erroldatuta 5 urte egotearen beha- rra, etxe berean errenta bakarra jasotzeko aukera,...). Horren ondorioz, zailtasun gehiago daude Gutxieneko Errenta jasotze- ko eta Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatzen dituen Gizarteratzeko Laguntza bereziak (Gutxieneko Errenta jasotzeko aukera ez dutenei zuzenduta) jasotzeko baldintzak ere gogortu zituen (leundu beharrean, Bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak Aurrekontuak urteko erabaki politiko garrantzitsuenetakoa

Upload: euskal-herria-bildu

Post on 15-Mar-2016

237 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

Behar sozialak geroz eta handiagoak dira eta gizarte babesa geroz eta ahulagoa.Beraz, behar sozialen aurrean, babes soziala behar dugula aldarrikatzen dugu EH Bildutik.

TRANSCRIPT

Page 1: Bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak

Aurten, are garrantzi handiagoa dute aurre-kontuek. Bizi dugun gizarte egoera latzakontuan hartuta, bizkaitarron baliabide eko-nomikoak nola erabili erabakitzea ez daedonolako kontua. Desjabetzak, lanpostuensuntsiketa, kaleratzeak eta gizartearengehiengoaren pobretzea ari gara bizitzen.Oro har, gizarte eskubideen kontrako era-soa da pairatzen ari garena. Lanerakoeskubidea, etxebi-zitza eskubidea,hezkuntza jasotze-koa eta osasunarreta izatekoageroz eta jendegehiagori ukatzendio Bizkaian dugunereduak. Beharsozialak geroz etahandiagoak diraeta gizarte babesageroz eta ahula-goa.

Beraz, beharsozialen aurrean, babes soziala behardugula aldarrikatzen dugu EH Bildutik.

PNVk, ordea, kontrako bidearen alde egindu apustu. Aurreko urtean egin zuenmoduan aurrekontuak aurrera ateratzekoPPrekin iritsi da akordiora, alderdi zineznabarmendua murrizketa sozialen alorrean.Eskubide sozialak defendatzearen alde etaeredu ekonomikoaren aldaketa baten aldeegin beharrean, Bilbao jaunak nahiago izandu eredu neoliberalean sakondu, bazterke-

ta, injustizia, desberdintasun eta pobreziagehiago ekarriko dituena. Dena den, hori ezda kontu berria, PNVk Bizkaian txertatu etagaratu duen ereduak ekarri gaitu hona.

Aurrekontuek ez die beharsozialei erantzutenBizkaikoa da EAEn Gizarte Ekintzaraesfortzu gutxien bideratuko duen herrialdea:kudeaketa propioko aurrekontuaren%38,7a, alegia. Araban, PPk %42a bidera-tuko du arlo horretara eta Gipuzkoan,Bilduk %48a. Gainera, Bizkaikoa da eredu-

rik murriztaileenagizarte laguntzeidagokienean.

BizkaikoAldundiak ez duinolako interesikagertu bizkaita-rrek bizi dutenbabes sozial urri-ko egoerarenaurrean neurriakhartzeko. Justukontrakoa eginduela esan gene-

zake. Aurreko Eusko JaurlaritzakGutxieneko Diru Sarrerak BermatzekoErrenta eskuratzeko baldintzak gogortuzituen (erroldatuta 5 urte egotearen beha-rra, etxe berean errenta bakarra jasotzekoaukera,...). Horren ondorioz, zailtasungehiago daude Gutxieneko Errenta jasotze-ko eta Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatzendituen Gizarteratzeko Laguntza bereziak(Gutxieneko Errenta jasotzeko aukera ezdutenei zuzenduta) jasotzeko baldintzak eregogortu zituen (leundu beharrean,

Bizkaiko behar sozialei, aurrekontusozialak

Aurrekontuak urteko erabakipolitiko garrantzitsuenetakoa

Page 2: Bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak

Gipuzkoan egin zen moduan). Ondorioa:Bizkaian, 1.500 familiak ez dute inolako

gizarte-laguntzarik jasoko.Menpekotasuna duten bizkaitarrei begira-ko gizarte-politiketan murrizketak ezarriditu Bizkaiko Foru Aldundiak. Izan ere,diputatu nagusia den Jose Luis Bilbao jau-naren gobernuak Madriletik datozenmurrizketen aurrean hartu duen erabakibakarra murrizketak aplikatzea izan da.Esaterako, Madrilek ez du laguntza eskai-niko lehenengo graduko menpekotasunaduten pertsonentzako eta Aldundiak, bereesku dagoen arren, ez du laguntzarikeskaintzeko asmorik agertu. Azkenean PPbera izan da (Madrilen laguntzak ezabatudituen alderdi berbera) PNVri laguntza osa-garriak jartzera behartu duena. Baina ez

guztiei, menpekotasun arina dutenak (40puntu baino gutxiagokoek) ez dute presta-ziorik jasotzeko aukerarik izango.

Bizkaiko Foru Aldundiak gizarte-zerbitzupublikoen inbertitu ordez, pribatizazioarenaldeko apustuari sakontzen jarraitzen du.Gizarte-zerbitzu pribatuak kontratatzeko 10milioi euro gehiago bideratuko diren bitarte-an, gizarte-zerbitzu publikoetarako 2,5 milioi

gutxiago erabiliko dituGarapen lankidetzara bideratuko den dirukopurua erdira murriztu da (nazioarteko%0,7tik urrun, %0,43an geratuko da).Bestalde, genero indarkeriari aurre egitekoezinbestekoak diren berdintasun politiketa-rako partidak aurten %17 egingo du behera.

EH Bildutik Gizarte Ekintzan pisuzko inbertsioa egitea proposatzen dugu.Gizarte beharrei erantzuteaz gain, lanpostuak sortzeko aukera izango genuke

eta kalitatezko zerbitzua bermatuko litzake.

Horrez gain, azpimarratu nahi dugu Bizkaiko Aldundiak hainbat neurri dituelabere esku Madriletik inposatzen diren murrizketen ondorioak leuntzeko. Lanerreformaren aurrean, tokiko hitzarmenak betetzea eskatu dezake eskaintzendituen kontratazio guztietan. Bestalde, Bilbao jaunak aukera du Madrilek eza-

batu dituen laguntzak osatzeko. Laguntza pertsonalerako prestazioak

Bizkaia: 50.000 euroAraba: 450.000 euroGipuzkoa: 9.300.000 euro

Etxegabetzeen drama ere nabarmen apaltzea posible litzake, baldin eta PNVkKutxabanken duen kontrola helburu horren norabidean erabili eta etxegabet-

zeak geldiaraziko balitu.

2 Euskal Herria BILDU BIZKAIA

1.500 familia inolako laguntzarikgabe. Bazterketa sozialaren kontra-ko politikarik ez dago etaGizarteratzeko laguntzak 2010eanzirenen erdia izango dira (2 milioieuro baino gutxiago).

Page 3: Bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak

PNV ereduak geroz etagehiago zorpetzen gaituBizkaiko Foru Aldundiak diru kopuru neurriga-beak inbertitu ditu azpiegitura erraldoi etadefizitarioen proiektuetan. Zenbaiten negozio-rako sekulako pagotxa izan dira proiektu

horiek: bankuentzako, enpresa eraikitzaileent-zako eta espekulatzaileentzako. Aldiz, ezdiete herritarren lehentasunezko beharreierantzuten eta bizkaitar guztiak zorpetu gaitu.2013an bakarrik 206 milioi euroko zor berriadago aurreikusia eta litekeena da zenbaki hori

gerora handitzea. Bizkaiko Foru Aldundiarenzor metatua 1,150 milioi eurokoa da. Hau da,kudeaketa propioko aurrekontuen %80a.Aldundia, baina, Merkataritza ForuSozietateen zorraren erantzule ere bada etaberaz, beste 1.000 euroko zorra du bere gain.Guztira, 2.200 milioi eurotik gora, kudeaketapropioko aurrekontuaren %160a. Aldundiakdatozen 20etarako hipotekatu ditu Bizkaikokontuak.

Egoera honen aurrean, Aldundiak ez duazpiegitura defizitarioentzako planik eta ez dubizkaitar guztion lepogainean jarri duen zorhorri erantzuteko neurririk zehaztu.

Merkataritza Foru Sozietateek xurgatzen dute,

Aurrekontuek ez die beharsozialei erantzutenBizkaiko Aldundiaren politikak ez dira gaiekonomiari bultzada emateko. EkonomiaSuspertzeko sailari 72 milioi euro besterikez zaio eskainiko. Sailaren baliabideen sei-rena (12 milioi euro) BEC finantzatzeko era-

biliko da bakarrik. Hau da, enplegu susta-penerako programak beste (14 milioi).Enpresak sustatzeko, berriz, aurrekontuen%0,7 bideratuko da eta eskualdeetako eko-nomia sustatzeko %0,007 (hau da, 100.000euro besterik ez). Autonomoentzako lagunt-zak, gazteentzako enplegurako partidak etaenpresa mintegientzako diru kopuruakbehera egin dute.

EH Bildutik eskualdeetako garapen sozioekonomikorako plan integralak behardirela uste dugu eta horretarako dinamika parte hartzaileak martxan jartzearen

aldekoak gara. Erakunde, sindikatu, enpresa, eragile sozial eta tokiko aktoreekineskualderako plan oso bat zehaztu eta bultzatzea da eskualdeetako suspertzea

bultzatzeko bidea.

Lanpostuen suntsiketari aurre egiteko Aldundiak bere esku baditu zenbait neurri.Adibidez, foru gobernuak kontratatzen dituen enpresei klausula sozialak eskatzeko

proposatzen dugu. Hartara, Aldundiaren kontratazioetan lurraldeko lan hitzarme-nak betearazi ahalko lirateke.

Supersurrek sortutako zorra1.000.000.000 euro

Artxandako tunelen erreskatea72.000.000 euro

BECeko galerak244.000.000 euro

3Euskal Herria BILDU BIZKAIA

Interbiak 157 milioi €Azpiegiturak 70 milioi €Lantik 54 milioi € (22 milioi € informatikaprogrametarako)Garbiker 40 milioi €

Nekazaritza 45 milioi €Kultura 24 milioi €Euskara 6 milioi €

Page 4: Bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak

hain zuzen, aurrekontuaren %25a (358 milioieuro).

Aberatsenek diru gutxiago Aurrekontuak osatzerakoan dirua nora bide-ratzen den garrantzitsua da, noski. Bainadiru hori nondik jasotzen den ere erreparatubeharreko gaia da.

Argi dago zama fiskalik handiena, modunabarmenean, soldatapeko langileengandagoela. Kontuan izan behar da, ordea, sol-data guztiak ez direla kopuru berekoak etaPertsona Fisikoen Gaineko Zergaren egitu-ra Bizkaian ez da batere justua. Egungosistema fiskala ez da progresiboa eta erren-ta altuenetan ordaindu beharreko ehuneko-ak behera egiten du grafikoak adieraztenduen moduan

Horrez gain, Bizkaiko Aldundiak ez du iru-zur fiskalaren kontrako konpromisorik etaez ditu beharrezko neurriak hartu. Elusiofiskalerako bideak zabalik mantentzen diraoraindik eta EH Bildutik neurri zehatzakproposatu diren arren, ez ditu aldaketakgauzatu nahi izan.

Iruzur fiskalari ezarritako zigo-rren bidez bildutakoaren haz-

kundea 2011-2012 artean

Bizkaia: % 6,2 goraAraba: %7 gora

Gipuzkoa: % 79,8 gora

EH Bildutik zerga sistemaren erreformasakona proposatzen dugu, eredu progresibosolidario eta justuagoa lortzeko. Iruzur fiska-lari aurre egiteko neurriak ere beharrezkoakdira gizarte inbertsiorako baliabide gehiagolortzeko. Era berean, Ondarearen Gainekozergaren bidez sektore aberatsenei presiofiskala handitzea beharrezko ikusten dugu,aberastasuna birbanatzeko balioko baitu.

4 Euskal Herria BILDU BIZKAIA

Page 5: Bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak

Udalentzako baliabide eska-sakUdalak dira erakundeen artean herritarrengan-dik gertuen daudenak, kontrolatzeko errazenakdirenak eta oinarrizko hainbat zerbitzu eskaint-zen dituztenak. Aldiz, jasoko duten diru kopu-ruak behera egingo du 2013ko aurrekontuetan.Zehazki, %6,3 egingo du behera Udalkutxafuntsetik jasoko duten kopuruak etaGizartekutxatik % 9 gutxiago eskuratuko dute.

Gainera, hainbat dira Bizkaian zor itogarriaduten herriak. Ez krisiaren ondorioz, aurrekolegegintzaldietan hartu diren erabaki arduraga-been ondorioz baizik. Egoera horren sorreranerantzukizun zuzena du Bizkaiko Aldundiak,onartezinak ziren zorpetze operazioei aurreraegiteko baimena eman zielako.

Hori gutxi ez eta finantza egoera larrian dauden

udalei eskaintzen dien aukera bakarra bestekreditu bat eskatzea da. Irtenbidea baino, epemotzerako ilusioa da Aldundiak luzatzen duena,kreditu berri batek zuloa handitzea besterik ezbaitu lortuko..

EH Bildutik udalen egoera larriari aurre egi-teko proposamen zehatza plazaratu dugu:Aldundiak herriei dirua aurreratu diezaiela,ezustekoetarako gordetzen den diru funtse-tik. Hartara, zorrari aurre egiteko baliabidenahikoak izango dituzte eta ez diete bankueiinteresik ordaindu beharko. Horren ordez,Udalkutxatik urtero jasotzen duten kopurua-ren %10a itzuliko diote Aldundiari eta udalzerbitzuak mantentzeko aukera izango dute,baita beharrezkoak diren inbertsioak egitekoere..

Garraio publikoa bultzatzeko ezinbestekoada Barik txartela egiazko “txartel bakarra”

bihurtzea. Hau da, prezio justuagoak,garraio aldaketarengatik garestitzeak ezaba-tuko dituena eta maiztasun handieneko era-biltzaileentzako deskontuak izango dituena.

5Euskal Herria BILDU BIZKAIA

IngurumenaIAurrekontu osoak kontuan hartuta, kupoaribideratuko zaiona da gehien hazi den alorreta-ko bat (%81 gehiago). Guztira, 400 milioi eurobaino gehiago ordainduko ditu Bizkaiak krisiaeragin duten bankuen zorra ordaintzeko,Errege Etxearen luxuak ordaintzeko eta indararmatu errepresiboak finantzatzeko, besteakbeste. Beraz, bizkaitar bakoitzak 353 euro jarri-ko ditu bere poltsikotik

.

EuskaraMurrizketa bortitzenetakoa jasan duen alorrada euskararena. Euskararen esparrura bidera-tuko den diru partidak (6 milioi euro) %18 egindu behera. Euskararen sustapenak ere ez dubultzadarik jasoko eta diru kopurua %20 jaitsikoda.

KulturaPNVk kultur eredu jakina bultzatzen duela argigertatzen da aurrekontuetan. Kulturarako bide-ratuko diren 24 milioietatik, 10 milioi BilbokoOrkestra Sinfonikora eta Guggenheimera joan-go baitira. Herri kulturaren sortzaile eta ekime-nak bigarren mailan geldituko dira beste behin.

Espainiari dirutza inposizioa-ren truke.Aurrekontu osoak kontuan hartuta, kupoaribideratuko zaiona da gehien hazi den alorreta-

Page 6: Bizkaiko behar sozialei, aurrekontu sozialak

ko bat (%81 gehiago). Guztira, 400 milioi eurobaino gehiago ordainduko ditu Bizkaiak krisiaeragin duten bankuen zorra ordaintzeko,Errege Etxearen luxuak ordaintzeko eta indararmatu errepresiboak finantzatzeko, besteakbeste. Beraz, bizkaitar bakoitzak 353 euro jarri-ko ditu bere poltsikotik

Subiranotasunaren bidean aurrera egiteabeharrezko zaigu herri gisa irauteko baina

baita gure politika ekonomiko propioakgaratzeko ere, gizarte eredu justu eta solida-

rioagoa lortzeko bidean.

6 Euskal Herria BILDU BIZKAIA