biokimika

Bioelementuak eta Biomolekulak

Elikagaien oinarri biokimikoak 1

Izaki bizidunen konposaketa kimikoa

Gaiaren sarrera gisa eta izaki bizidunen antolaketa mailan kokapenaz ohartzeko

jarraian agertzen den mapa kontzeptualaren irakurketa:

ORGANIZAZIO MAILA

Oinarrizko partikulak

(Protoiak, elektroiak,...)

Atomoak (C, H, N,...)

Molekula sinpleak

(H2O, NH3, glukosa, aa,...)

Molekula konplexuak

(Almidoia, proteinak,...)

Zelularen organuloak edo birusak

(Erribosomak, kloroplastoak,...)

ZELULA IZAKI zelulabakarra

Kolonia

Ehuna

Organoa

Aparatua edo

Sistemak

IZAKI zelulanitza Indibiduoa

Populazioa

Komunitatea

BIOSFERA Ekosistema



Izaki Bizidunen osaketa kimikoa

BIOELEMENTUAK BIOMOLEKULAK

KARBONOA FUNTS-GAI INORGANIKOAK FUNTS-GAI ORGANIKOAK

URA GLUZIDOAK

HIDROGENOA LIPIDOAK

PROTIDOAK

AZIDO NUKLEIKOAK

FOSFOROA GATZ MINERALAK ENTZIMAK

BITAMINAK



OSAGAI KIMIKOAK:

MK1-ean agertzen zaizkizue zeintzuk diren.

A.- BIOELEMENTUAK

Zergatik hartzen dute izen hori?

Ondoren agertzen zaizkizun tauletan oinarrituz idatz itzazu asmatu dituzun ondorioak:

Giza gorputza Alfalfa

I % II % I % II %

O

C

H

N

Ca

S

P

Na

K

Cl

Mg

62,81

19,37

9,31

5,14

1,38

0,64

0,63

0,26

0,22

0,18

0,04

F

Fe

Si

Zn

Al

Cu

Sn

Br

Mn

I

0,009

0,005

0,004

0,0025

0,001

0,0004

0,0002

0,0002

0,0001

0,0001

O

C

H

N

P

Ca

K

S

Mg

Cl

Na

77,9

11,34

8,72

0,825

0,706

0,58

0,226

0,103

0,08

0,07

0,039

Si

Fe

Al

Bo

Mn

Zn

Cu

Ti

0,0093

0,0027

0,0025

0,0007

0,00036

0,00035

0,00025

0,00009

Ondorioak;



Elementua Zenbaki Atomikoa Litosfera

Atmosfera

Hidrosfera %

Giza gorputza

%

H

C

N

O

F

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

K

Ca

Mn

Fe

1

6

7

8

9

11

12

13

14

15

16

17

19

20

25

26

0,95

0,18

0,03

50,02

0,10

2,36

2,08

7,30

25,80

0,11

0,11

0,20

2,28

3,22

0,08

4,18

9,31

19,37

5,14

62,81

0,009

0,26

0,04

0,001

Mespresagarria

0,64

0,63

0,18

0,22

1,38

0,0001

0,005

Ondorioak;

Jarraian agertzen zaizun mapa kontzeptualean (MK2) bioelementuen sailkapena eta batzuren funtzioak

agertzen zaizkizu. Irakur ezazu arretaz eta atera zure kabuz falta diren beste elementu batzuren

funtzioak.



KARBONOA: * Molekula organikoen eskeletoa osatzen du. Honen zergatia zera da,

bere buruarekin lotura kobalente bakunak eta bikoitzak eratzen dituelako,

eta era berean, oxigenoarekin, hidrogenoarekin eta nitrogenoarekin.

* Molekula organikoen egitura espazialaren eragilea da, loturen

eraketari esker.

HIDROGENOA:

PRIMARIOAK * Oxigenoarekin batera ura eratzen du,

bizitzarako garrantzizkoa.

* Molekula batzutan hidrogenozko zubiak sortzen dira.

FOSFOROA:

* Energi transferentzia suposatzen duten prozesu guztiei lotuta dago.

E

ADP + H3PO4 ATP + H2O

E

* Azido Nukleikoen eta Fosfolipidoen osagaia da. * Hezurtza eratzen duten gatzak

OXIGENOA:

NITROGENOA:

BIOELEMENTUAK

Materia bizia osatzen duten

elementu kimikoak

BURDINA:

Ornodunen odolaren hemoglobinan parte hartzen du eta falta denean

anemia sortzen da.

Zitokromotan elektroi garraiatzaile funtzioa betez

MAGNESIOA:

Klorofilaren sintesian beharrezkoa da. Falta denean landareen

SEKUNDARIOAK hostoak horitu egiten dira (klorosia).

IODOA:

Tiroxinaren eraketan parte hartzen du. Faltak bozioa sorterazten du.

KOBALTOA: Bitamina B12-aren sintesian beharrezkoa da.

SUFREA:

Azukre eta proteina batzuren osagaia da.

Na eta K: oreka ionikoa mantentzeko

Ca: Hezurrak eta funtzionamendu entzimatikoan parte hartzen du



Nola elkartzen dira bioelementuak?

Bioelementuak elkartzen direnean biomolekulak sortzen dira. Elkarketa mota hoiek atomoen artean edo

molekulen edo molekulen zatien artean eman daitezke. Loturak era honetakoak izan daitezke:

* Lotura kobalentea

* Lotura ionikoa

* Lotura ahulak

.- Hidrogeno zubiak

.- Van der Wals-en zubiak

.- Lotura hidrofobikoak

.- Lotura ioniko ahulak

Ahalegindu zaitez aipatutako lotura hoien ezaugarri nabarmenenak aipatzen, bakoitzeko adibide

konkretu bat jarriz.



B.- BIOMOLEKULAK

B.1.- BIOMOLEKULA INORGANIKOAK

URA

Ondoko tauletan egitura, ehun eta izaki desberdinen ur-kopurua agertzen zaizu. Ahalegindu zaitez

bakoizteko ondorioak ateratzen:

Marmoka

Barraskiloa

Krustazeoa

Gizakia

Algak

Onddoak

Esparragoak

Haziak

%90-98

%80

%63

%63

%95

%80

%93

%10

3 Hilabeteko

giza fetoa

Haur jaio

berria

Heldua

%94

%69

%63

Giharreak

Nerbio zelu.

Gibela

Birikak

Hezurrak

%76

%86

%75

%70

%25

Izakiak Adina Ehunak-organoak

MK3-an agertzen zaizkizu uraren ezaugarri fisiko kimikoak eta ondorioak. Irakur ezazu arretaz.



Ura izaki bizidunen osagai nagusiena da

Bere ezaugarriak funtzio desberdinak betetzea ondorioztatzen dute

Erreakzio kimiko Bere Kte. dielek- Ur hotzeko lekuetan Indargetzaile termiko Makromolekula batzu-

desberdinetan triko handiagatik gaineko geruza bezala jokatzen du rekin erreakzionatu

parte hartu hainbat sustantzia izoztuz isolatzaile egiten du, hauen anto-

disolbatu termiko bezala laketa espaziala eraginez

jokatzen du eta

bizitza egotea

baimentzen du

Garraiatu Erreakzio kimikoak

bultzatu Bikapa Proteinen

lipidikoa 3. mailako

egitura

Sintesia Hidrolisia Oxido-erredukzioa

Duen bero espezifiko Duen lurruntze bero

handiagatik, tenpera- handiagatik, bero

tura aldaketa handiak handia erregulatzen du

eragozten du



Laborategiko saioa: Materiaren ur-edukiera

GATZ MINERALAK

Ondoko MK4 mapa kontzeptualean gatz mineralen motak eta funtzioak agertzen

dira. Irakur ezazu arretaz.

Gatz mineralen funtzioak

Egiturazkoak Dinamikoak

Egoera solidoan daudenean Disolbatuta.....Ionizatuak

egitura zurrunak eratzen

dituzte: hezurtza, oskola,

hortzak,...

Orokorrak Espezifikoak

Mintzaren alde Presio osmotikoa Entzima askoren Nerb.inpul.

bietan sortzen determinatzean kofaktore gisa: Transmis.

den potentzia- dute: ura zelula- Fe3+

, Mg2+

,... Na+, K

+

laren eragileak tik sartu-ierteerak

pH-aren indargetzaile

Laborategiko saioa: Fenomeno osmotikoa



Izaki bizidunen konposaketa kimikoa

Galderak

1.- Egin ezazu koadro edo taula bat izaki bizidunen elementu garrantzizkoak eta

betetzen duten funtzioekin.

2.- Ongi dakizun bezala, karbonoa eta hidrogenoa lotura kobalenteen bitartez

elkartzen dira. Irudika ezazu metano molekula bat.

3.- Nolakoak izan behar dira molekula bat osatzen duten atomoak katioiak eta

anioiak sortzeko? Zer indar mota dira lotura ionikoak mantentzen dituztenak?

4.- Identifika itzazu jarraian agertzen zaizkizun loturak:

CH2 CH2 N CH2

2 3 4

S NH3+ H CH3

1

S COO- O CH3 CH3

CH2 CH2 C CH

5.- Ondorengo molekuletatik zeintzuk izango dira uretan disolbagarriak? Ordena

itzazu disolbagarritasun handienetik txikienera:

a) CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH3

b) CH2OH - CHOH - CH2OH

NH2

d) CH3 - CH

COOH

e) CH3 - CO - CH2OH



f) CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH2 - CH2 - COOH

6.- Zure pisuaren %75a urari dagokio. Zenbat ur kilogramo duzu?

7.- Gamelua basamortura ongi egokitutako animali bat da, zeinek denbora luzeetan

ur gutxi galdu eta eratzen duen. Bere gongoilan gantz asko du, erreserba

energetiko bezala erabiltzen duena. Basamortuan bidai luzeak egiten

ditueneannola lortzen du behar duen ur guztia? Zer izen hartzen horrela lortzen

den urak?

8.- Ondorengo ehunen ur-edukieran oinarrituz, ordena itzazu aktibitate fisiologiko

gehienetik gutxienera:

Odola %79 Hezurrak %22 Muskuloak %76

Giltzurruna %83 Marfila %10 Garuna %86

9.- Asma ezazu zeinek edukiko duen ur kopuru gehiago bere gorputzean: 5 urtetako

elefante har batek edo 30 urtetako elefante eme batek?

10.- Letxuga entsalada olio, ozpin eta gatzarekin nahasten da. Zergatik nahasten da

justu jan aurretik eta askoz lehenago? Zer gertatuko zen ordu batzuk lehenago

eginez gero?

11.- Zergatik gomendatzen da frijitzen den haragiari gatza egin ondoren botatzea?

12.- Laxanteak gorotzen bigunketa bat dakarte; ehunetatik heste lodira ur-aporte bat

ematen da. Epsonita, SO4Mg, liseri hodiaren horma zeharkatu ezin duen

molekula bat da eta laxante bat da. Gorotzetan duen eragina osmosi fenomenoan du

oinarria. Nola azalduko zenuke gertatzen dena?

13.- Gizakiaren globulo gorrien gatz kontzentrazioa %0,9 da. Zer gertatuko zitzaion

bertsona bati benan %2 kontzentrazioa duen soluzio bat sartuz gero?



B.1.- BIOMOLEKULA ORGANIKOAK

GLUZIDOAK

Baita ere, Karbohidratoak edo azukreak ere deitzen dira.

Jarraian agertzen zaizkizue, eskema eran, motak, ezaugarriak eta funtzioak.

Gluzidoak izaki bizidunek dituzten osagai molekularretatik ugarienetakoak dira.

Formula empiriko orokor gisa Cx(H2O)y dute; x eta y hizkiek balio desberdinak har

ditzakete

Hiru gluzido mota nagusi ditugu: monosakaridoak, disakaridoak eta polisakaridoak.

Oinarrizko unitateak monosakaridoak dira, eta horietatik abiatuta, beste guztiak eratzen

dira.

GLUZIDOAK

“AZUKREAK” POLISAKARIDOAK

Monosakaridoak Disakaridoak

Propietate fisikoak Molekula txikiak

Zapore gozoa

Uretan disolbagarriak

Kristal-itxurakoak

Makromolekulak

Ez dute zapore

gozorik

Uretan nekez

disolbatzen dira edo

ezin dira disolbatu

Ez dute kristal-

itxurarik

Sintesia “Azukre bakunak” Bi monosakari-

doen lotura gliko-

sidikoz elkartuta

Monosakarido asko,

lotura glikosidikoz

elkartuta

Formula orokorra (CH2O)n

n=3-9

Normalean

C12H22O11

(bi hexosa)

Cx(H2O)y

Propietate kimikoak Denak erreduktore-

Ak dira

Batzuk erredukto-

re dira, beste

batzuk ez

Ez dira erreduktoreak



Orokorrean: Karbonoa, Oxigenoa *Erreserbakoa

Hidrogenoa eta batzutan Nitrogenoa *Egiturazkoa

eta Fosforoa *Energetikoa Zerez dago osatua? Funtzioak

GLUZIDOAK

Sailkapena

MONOSAKARIDOAK OLIGOSAKARIDOAK POLISAKARIDOAK



Alkoholak Enantiomorfoak Epimeroak Anomeroak * Forma irekia

Aldehidoa D eta L eta * Forma itxia: Haworth

Zetona

Izakera Kimikoa Esteroisomeriak Forma espaziala

MONOSAKARIDOAK

* 3..8 Karbono TRIOSAK TETROSAK PENTOSAK HEXOSAK

* Solido zuri, disolba- C3H6O3 C4H8O4 C5H10O5 C6H12O6

garri eta gozoa

* Fehling-a erredu-

zitu Ribosa Glukosa

* Izendatzeko OSA

Ezaugarriak Eritrosa

Glizeraldehidoa 2-desoxiribosa Galaktosa

Dihidroxiazetona Ribulosa Fruktosa

Motak eta garrantzizkoenak



Nola

2..10 Monosakaridoen elkarketa Lotura Glukosidikoa

OLIGOSAKARIDOAK

Garrantzitsuenak

DISAKARIDOAK

Motak

Maltosa Laktosa Sakarosa Zelobiosa

* Malta, garagarrean * Esnean * Kainaberan * Zelulosan

* -D-G (14)D-G- ( edo ) * -D-Ga (14) -D-G * -D-G (12) -D-F * -D-G(14)-D-G

* Erreduktorea * Erreduktorea * Ez erreduktorea * Erreduktorea



* Zapore gozoa galdu

* Disolbagarritasun txikia edo galdu

* Ahalmen erreduktorea galdu

10> Monosakarido

Osagaiak Ezaugarriak

POLISAKARIDOAK

Motak

HOMOPOLISAKARIDOAK HETEROPOLISAKARIDOAK

Almidoia Glukogenoa Zelulosa Kitina Pektina Agar-agarra Mukopolisakaridoak

*Landare erreserba *Animalien erreserba *Landare egitura *Molusko, intsektu *Landare horma * Alga gorriak

Amilosa: *-D-G(14)(16) -D-G(14)-D-G N-azetilglukosamina

-D-G(14)-D-G -D-G (14)

Amilopektina:

-D-G(14)-D-G

-D-G(16)-D-G



1.- Aldopentosa, zetohexosa, aldohexosa eta zetohexosa bat irudikatu. Esan zer isomero

mota diren, D edo L.

2.- Ondorengo azukreen formula sinplifikatua idatz ezazu.

D-TREOSA D- RIBOSA D- ARABINOSA D- MANOSA

* Irudikatu L isomeroak.

3.- Ondorengo molekulen formula osoa idatz ezazu.

ERITROSA RIBULOSA SORBOSA

MANOSA

* Izenda itzazau karbono kopurua, eta aldehido edo zetonak diren arabera.

* Denak dira erreduktoreak? Zergatik?

4.- Zergatik dihidroxiazetonak ez du isomero optikorik?

5.- L-Glukosaren ziklazioa pausoka burutu.



6.- Irudikatu zuzenean D-Manosaren formula ziklikoa.

7.- Ondorengo formula sinplifikatua osoan bihurtu.

* Zer da edo ?

* Nola ezagutu duzu?

8.- Zergatik izendatzen dira formula ziklikoak hemiazetalikoak?

* Zer talde erreakzionatzen dute hemiazetal bat sortzeko?

9.- Zer molekula da ondorengoa?

* Nola sortu da?

* Zer izen hartzen du lotura berriak?

* Molekula honen polimerizazioz zer molekula sortzen da?

* Zer funtzio betetzen du?

10.- Lot itzazu ondoko bi zutabeak:

1.- Galaktosa A.- Polisakaridoa



2.- Maltosa B.- Disakaridoa

3.- Kitina D.- Monosakaridoa

4.- Zelulosa E.- Azukre erreduktorea

5.- Fruktosa F.- F. energetikoa

6.- Sakarosa G.- Erreserba F.

7.- Almidoia H.- Egitura F.

J.- Glukosa bere osagaia bakarra

K.- Glukosa eta beste monosakarido bat

L.- Aldosa

M.- Zetohexosa



LIPIDOAK

Ugaztun batek zeluletan dituen osagai molekularren pisuaren %5 lipidoei zor die.

Lipidoek organismoak behar duen energiaren %42 ematen digute.

Lipido ezagunenen artean alioa, gantza eta gurina ditugu. Naturan ikusi ohi ditugun

kolore gorri, hori eta laranjatu gehienak ere, karotenoide deritzen lipidoek ematen

dituzte.

Lipidoen taldea oso heterogeneoa da, hala ere, badute ezaugarri komunik: ura bezalako

disolbatzaile polarretan oso gutxi edo bat ere ez dira disolbatzen, C-H gisako lotura

apolar ugari dituztelako. Horrezgain, oso ondo disolbatzen dira disolbatzaile

organikoetan, hala nola, bentzeno, eter, kloroformo, hexano, eta abarretan.

Lipidoak osatzen dituzten elementu kimikoen artean karbonoa, hidrogenoa eta oxigenoa

ditugu. Batzuek nitrogenoa eta fosforoa ere badituzte.

Lipidoen sailkapena

1.- Gantz-azidoak

2.- Gantz-azidoak dituzten lipidoak (saponifikagarriak)

Azilglizeridoak edo gantzak

Ezkoak

Glierofosfolipidoak

Esfingolipidoak

Glikoesfingolipidoak

3.- Gantz-azidorik ez duten lipidoak (saponifikaezinak)

Esteroideak

Terpenoak



* Uretan disolbaezinak (edo gutxi) Terpenoak

* Disolbatzaile organikoetan bai

* Dentsitate gutxi * 2..8 isopreno

* Ukimen gantzutsua edo koipetsua * Limoneno, geraniol, mentol,

karotenoak

* Usain eta kolorea

* E eta K bitamina

Ezaugarri orokorrak

Esteroideak

* Egitura ziklikoa

* Zklo pentano-perhidro-

fenantreno

Esterolak

LIPIDOAK Gantz azidoekin erlaziorik ez dutenak Kolesterola

Hormona sexuala

Gantz Azidoak Sailkapena Gantz Azidoak dituztenak

Ezaugarriak

Gantzak Ezkoak Fosfolipidoak * C eta H kate luzea eta

muturrean karboxiloa Sailkapena

* C, O, eta H * Gantz azidoa + alkohol luzea * Glizerina + 2gantz azido + PO4H3

* Glizerina + gantz azidoak * Uretan disolbaezinak * Egitura funtzioa

Saturatuak Ez saturatuak * Estereak - Esterifikazioa * Babes funtzioa

* Az.palmtikoa(16) * Az. oleikoa(18) Saponifikazioa

* Az. estearikoa(18) * Az. linoleikoa(18) * Erreserba energetikoa

* Isolapen termikoa



MK8 mapa kontzeptualean oinarrituz eta konposatu kimiko hauei dagokiona garatu

nodoren, saia zaitez ondoko galdekizuna erantzuten;

1.- Zer disolbatzaile mota erabiliko zenuke hormona sexual arra gramo bat

disolbatzeko? Gantzak, fosfolipidoak edo A bitaminakin disolbatzaile berbera

erabiliko al zenuke? Zergatik?

2.- Triolina oliba olioan oso ugaria da eta hiru az. oleiko eta glizerinaren

esterifikazioz sortzen da. Idatzi erreakzioa.

3.- Zergatik Triolina aurkitzen dugu egoera likidoan inguruneko tenperaturan, eta

Tripalmitina (az. palmitikoaren esterra) egoera solidoan?

4.- Gantzak eta olioak molekula apolarrak dira, eta fosfolipidoak? Arrazonatu

erantzuna.

5.- Zer motatako gantz azidoa izango du txerriaren urdaiak?

6.- Zer dute amankomunean ain desberdinak diren mentola eta A bitaminak? Eta

honek Kolesterolakin?

7.- Zer motatako lipidoa da ondorengoa? Seinalati bere polo hidrofilo eta

hidrofoboa, eta azpian irudikatu bere adierazpen eskematikoa.

O

H2 C O C C H3

O

O H C O C C H3

HO P O C H2

OH



PROTEINAK

Proteinak zeluletan ditugun molekula organikoetan ugarienak dira, zelularen pisu

lehorraren %50etik gora hartzen baitute. Mota askotakoak dira: entzimak, hormonak,

erreserba-proteinak (hegazti eta narrastien arrautzetan eta hazietan), inmunoglobulinak

(antigorputzak), mintzetako proteinak, proteina estruktural desberdinak, etab. Beraz,

funtzio aldetik ikaragarri proteina pila dugu; kimikoki ordea, ez dira horren konplexuak.

Proteinak -aminoazidoz osatutako polimero linealak dira, eta egitura desberdin ugari

izan ditzakete. Aminoazidoak lotura peptidikoz daude elkarrekin lotuta. Elkartutako

aminoazido-kopurua ehunetik gorakoa ez bada, polimeroari peptido esaten zaio.



* C, O, H eta N osaturik * Proteina sinpleak * Proteina konjugatuak * Erreserba: Ovoalbumina

ia beti S, eta batzutan P (Holoproteinak) (Heteroproteinak) * Garraioa: Hemoglobina

- Glikoproteinak * Egitura: Kolagenoa

- Lipoproteinak * Uzkurtzailea: Aktina

- Hemoproteinak * Hormona: Insulina

- Nukleoproteinak * Antigorputzak

- Metaloproteinak * Toxikoak: Toxina botulinika

Izakera Kimikoa Sailkapena Funtzioak

PROTEINAK

Zerez daude osatuak

AMINOAZIDOAK PEPTIDOAK Elkartuz .... Lotura Peptidikoa

Egiturak

Ezaugarriak Sailkapena

* Karboxilo eta Aminoa * Polarra 1. Mailakoa 2. Mailakoa 3. Mailakoa 4. Mailakoa

* D eta L esteroisomeroa -Kargagabea * Sekuentzia * edo * Proteina globularrak * Kate bat baino gehiago

- Kargaduna * H Zubiak * eta

* Ez-polarrak * H. zubiak

Elektrostatikoa

* Uretan diolbagarriak Talde ez-polarrak

* Anfotereoa Van der Waals

Disulfuro zubiak

* Desnaturalketa



1.- Proteina guztiak aminoazido berdinez osaturik egonik, nola edo zergatik agertzen dira

multzo honetako hainbeste sustantzia desberdin izaki bizidunetan?

2.- Aukera itzazu hiru aminoazido eta tripeptido bat eratzeko bete behar den erreakzioa

idatzi. Lotura peptidikoak seinalatu eta azpimarratu lehenengo aminoazidoa.

3.- Zergatik glizina aminoazidoak ez du isomerorik eta beste aminoazido guztiak ez?

4.- Zisteina aminoazido asko duen proteina baten egitura tertziarioan zer nolako loturak

sortuko dira?

5.- Zer erlazio dago proteina baten lehenengo eta hirugarren mailako egituren artean?

6.- Ondorengo proteinen funtzioan edo kokapenean oinarrituz esango al zenuke zeintzuk

diren globularrak eta zeintzuk firukarak?

Elastina (ehun konjuntiboa)

Laktasa (entzima)

Fibrina (seta)

Hemoglobina (oxigeno garraioa)

Keratina



AZIDO NUKLEIKOAK

Azido nukleikoak funtsezkoak dira bizitzarako. Izaki bizidun guztien material genetikoa

osatzen dute. Organismoek dituzten proteina ugari eta desberdinak sintetizatzeko informazioa

azido nukleikoetan dago kodifikatuta, eta beraiek dira informazioa itzultzen dutenak. Azido

nukleikoen funtzioa zehaztea oso eraza zaigu gaur egun, baina zientziaren historiaz

dakigunagatik, gauden lekura iristea ez da batere erraza izan. Azido nukleikoak nukleotidoen

polimeroak dira. Bi mota ditugu: azido desoxirribonukleikoa (DNA) eta azido erribonukleikoa

(RNA)



* Base Nitrogenatuak: A, G, C, T eta U Nukleosidoa Nukleotidoa

* Pentosa: Ribosa eta desoxiribosa Elkartuz * B.N. + Pentosa Elkartuz * B.N. + Pentosa + PO4H3

* PO4H3 Lotura N-Glukosidikoa Lotura Esterra

Osagai Kimikoak Elkartuz

* Informazio

genetikoa

*Transkrip.eta

itzulpenean

parte hartzea

Funtzioa * Erribosomen

osagai

AZIDO NUKLEIKOAK

Motak

ADN ARN

Osagaiak Egiturak Osagaiak Motak Egitura

* A, G, C, T 1. Mailakoa 2. Mailakoa 3. Mailakoa * A, G, C, U ARNm * Kate bakarrekoa

* Desoxiribosa Nukleot. sekuentzia 2 kate-helize bikoitza ADN zirkularra * Ribosa ARNt

* PO4H3 Lotura fosfodiesterra Kate antiparaleloak Superbiribilkatua * PO4H3 ARNr

Watson eta Crick Eukariotetan histonekin

Chargaff eta Davidson = Nukleosomak

A=T lotura bikoitza Perla idunekoa

G eta C Hirukoitza



1.- Ondorengo base sekuentzia ADN zati batena da;

T A C C A A C G G C A T

.- Idatzi bere osagarria

2.- Ondorengo adierazpen eskematikoa polinukleotido kate bati dagokio;

* Zer molekulari dagokio sinbolo bakoitza?

* Nola desberdintzen dira ADN eta ARNa?

* Nukleotido bat errepresentatu.

polinukleotido kate batetik abiatuz

nukleotidoak ematen dituena?

* Zer molekulak hartuko du parte erreakzio

horretan?

* Zer entzima motak katalizatzen du?

polinukleotido kate batetik abiatuz nukleotidoak

ematen dituena?

* Zer molekulak hartuko du parte erreakzio

horretan?

* Zer entzima motak katalizatzen du?

biokimika

Documents