belgium - hezkuntza.ejgv.euskadi.eus€¦ · gabiltzanez, ez ditugu argi ikusten lurreko kontuak....
TRANSCRIPT
Tira, berriz ere hemen naukazue. Bildu indarrak, hau zail samarra izango da-eta. Detektibe-praktikak egitera noa Europako erakundeetara, eta, antza, denetik pixka bat egin beharko dut: kazetari, ikertzaile, abokatu-edo eta batek daki zer gehiago!
Prest niri laguntzeko? Ordenagailua ere prest?
Pilak ipinita eta lagunak super urduri, probak noiz hasiko diren irrikan.Ordenagailuak su eta gar, lan egiteko prest.
Ekin diezaiogun bidaiari.
Joanak, hasi baino lehen, proban jarri nahi zaituzte. Geografoa naiz, eta eskatu dit egiaztatzeko ea badakizuen zeuen burua kokatzen: unibertsoan, Europan, zeuen herrialdean, zeuen herrian...
Baarle-Hertog
Knokke-Heist
Oostende
St.-Niklaas
Dendermonde
Turnhout
Kortrijk
Mouscron
Tournai
Rónse Halle
Leuze Soignies
Herentals
Mechelen
Aarschot
Leuven
Wavre
Tienen St. Truiden
Roeselare
Chimay
Philippeville Dinant
Huy Spa
Marche en Famenne
Bastogne
Neufchâteau
Bouillon
Verviers
Malmédy
Ath
Brugge
Gent
Mons
Hasselt
Antwerp
Namur
Arlon
Liège
Brussels
Luxembourg
Le ei
aas
M
Se
dch
le
Meuse
Maas
Mele
oslM
euse
A snei
Oise
Esc
aut
Lys
North
Sea
The Netherlands
Germany
Luxembourg
France
6° 5° 4° 3°
50°
51°
Belgium
Kar, kar… Kokatzeaz gain, apur bat gehiago
egin beharko duzue. Izan ere, galdera hauei
erantzun beharko diezue.
Nork gobernatzen gaitu? Nola? Non?
Ikus dezagun nork mugitzen dituen gure hariak eta nola jokatzen dugun guk.
Ez da erraza, ezta?
BETE TAULA, ZURE DATUAK ERABILITA
NOR DIRA...?
NON
ZURE ETXEA
ZURE HERRIA
PROBINTZIA
DEPARTAMENDUA
AKITANIA
AGINTARI LEGEGILE EPAILE
AUTONOMIAERKIDEGOA
JOANA, GARBI UTZI DUGU BADAKIGULA GEURE BURUA KOKATZEN, ETA NORK GOBERNATZEN GAITUZTEN, NORK EPAITZEN GAITUZTEN ETA NORK JARTZEN DIZKIGUTEN LEGEAK. BERAZ, PREST GAUDE ZURE PROBAK GAINDI-TZEKO.
NOR DIRA...?
AGINTARI LEGEGILE EPAILE
EUSKAL HERRIA
MUNDUA
UNIBERTSOA
ESPAINIARESTATUA
FRANTSESESTATUA
EUROPARBATASUNA
EGUZKISISTEMA
Pello, ez beldurtu, ez zaituztet-eta kasu bat ikertzera espaziora bidaliko! Europako erakundeak era dibertigarrian esplikatzen saiatuko natzaizue, espazio-ontzi handi batekin konparazioak eginez.
A! Eta espazioaz gehiago jakin nahi izanez gero, horra horEuropako Espazio Agentzia.E
B
ESPAZ
IO
ONTZ
IA
A s t r o n a u t o k , h o d e i e n g a i n e t i k gabiltzanez, ez ditugu argi ikusten Lurreko kontuak. Beraz, ilargitan ez dagoen norbaiten laguntza behar dut, gure bisitarien galderei erantzuteko.
Pello, zu eta zure lagunak niri laguntzeko prest izango zarete, ezta? Ekin lanari!
Erantzun martetarrei.
Europa? Hamabi izar? Europar Batasuna? Kontseilu Europarra? Hau izen-potajea!A zer-nolako nahaste-borrastea! Mesedez, erruki zaitezte. Help! Help! And help, please!
Gauza bera al dira eta ?Europa Europar Batasuna
Zer da ?EB
Zein dira Europar Batasuneko estatuak?
Ea nola egiten duzuen EBko herrialde batzuei buruzko . Snaith Primary School-en webgunean dago, eta erraza da. Arazorik gabe beteko duzue; seguru nago. Eutsi goiari!
HALAKO GALDETEGI BAT EGIN AHAL DUZUE EUSKAL HERRIAZ. ESKOLA HORRETARA BIDAL DEZAKEZUE, GURE HERRIA EZAGUT DEZATEN.
ingelesezko galdetegi hau
Irudi hauek Europako ikastetxe batzuetako ikasleek eginak dira. Horrela irudikatu dituzte Europa eta EB. Gehiago ikusi nahi baduzue, eta beste herrialde batzuetakoak ere ikusi nahi badituzue, egin klik helbide honetan: A symbol - List of contributions
ETA ZEREN SINBOLO DIRA? BA AL DUGU SINBOLO GEHIAGO?HAMABI IZARRAK
ERANTZUN GALDERA HORRI, ETA SINBOLO BAT SORTU NAHI BADUZU, BIDALI HONETARA, EUROPAKO BESTE IKASLE BATZUEK ERE IKUS DEZATEN.
EKIMEN
E 2U
7
Neuk idatziko dut.
Oso bitxia da EB27 espazio-ontzi hori.
Agian, ideia batzuk gure planetan erabiltzeko modukoak izango dira...
Ez zara gutaz libratuko, oraindik gauza pila bat dugu-eta jakiteko.
NOIZ, NOLA, ZERGATIK ETA ZERTARAKO SORTU ZEN EB
NOIZ?
NOLA?
ZERTARAKO?
ZERGATIK?
Extralurtar hauek izurritea dira. A zer alamena! Jabetuko ahal ziren zerbaitez!
Barkatu, baina nik galderatxo garrantzitsu bat daukat:
Nork gobernatzen du EB?
Joana, lagun iezadazu, nik bakarrik ezin dut-eta erantzun.
Lasai, hurrengo proban esplikatuko dizuet galdera horrekikoa. Baina, adi, puzzle moduko bat egin beharko duzue-eta!
Eta, bidenabar, estatu eta banderei buruzko jolasak.Mapzone - Europe Map Splat game
game3
EB27 espazio-ontziaren misioa ondo betetzeaz arduratzen garenetako bat naiz.
Joanak eskatu dit nola egiten dugun esplikatzeko. Jolas gaitezen, dibertigarria izango da-eta. Espazio-ontziaren atalak ipini behar dituzue, nire oharrei jarraituz, eta taula bete, falta diren piezekin.
Jolastea biziki gustatzen zaizuela nabari zaizuenez,hemen daukazue proba pila bat, are gehiago ikasdezazuen .
Esadazue nor izan den onena.
Europa eta EB27 espazio-ontziaz
EUROPAKO NABIGAZIO SISTEMA
MOTORRA ETA SISTEMAINFORMATIKOA
TRIPULAZIOKO ESPEZIALISTAK
ESPAZIO KONTROLGUNE NAGUSIA
KOMANDANTEA
ERAKUNDEAK
KONTSEILU EUROPARRA
ren ITUNAK
MINISTROEN KONTSEILUA
EUROPAKO BATZORDEA
PARLAMENTUA
EB
EB27 ESPAZIO ONTZIA AZALPENA
Buruzagi hauek agintzen dute zer egin behar duen espazio-ontziak, norantz jo behar duen eta nola egin behar duen.
Kontsultatzeko jarraibideak dira, eta laguntza ematen dute, misioa arazorik gabe burutu dadin.
Espazio-ontzia gidatzen du, Espazio Kontrolgune Nagusiaren erabaki eta proposamenei jarraiki.
Makineria konplexua da. Espazio-ontziaren lana bideratzen du, nabigazio-sistema baliatuz helburuak lor daitezen.
Bertako kideek espazio-ontziko tripulazioa osatzen dute. Espazio-ontzia antolatu behar dute: lege batzuk egin, aurrekontuak onartu, eta motorra eta sistema informatikoa zaindu.
.
.
KAR, KAR! GALDEZKA ARI ZARETE EA ZERTAN NABILEN HEMEN, EGUNKARI BAT ESKUAN?
BADA, AGINDUPEKO SOIL BAT BESTERIK EZ NAIZ.JOANAK BIDALI NAU, KAZETARI PROBA BATEAN LAGUN DIEZAIOZUEN NAHI BAITU.
ZENBAIT EGUNKARI EKARRI DIZKIZUET, BEHAR DITUEN DATUAK BILA DITZAZUEN.
PELLO, ZUEN LAGUNTZA BEHAR DUT. IZAN ERE, EGUNKARI MORDOA KONTSULTATU BEHAR DUT, BAINA BAKARRIK EZIN DUT.
ZUENTZAT, ISIDOROK ERAMANAK.
EUROPARI BURUZKO BERRI ETA KONTU GUZTIAK AUKERATU BEHAR DITUZUE
BETE TAULA. IPINI EGUNKARIAREN IZENA ETA IZENBURUA (gaia zein den kontuan hartuta).
Zuk ezagutzen duzun prentsa idatzia, aldizkariak, liburuxkak… ere erabil ditzakezu.
EKONOMIA
GIZARTEA
POLITIKA
LANA
OSASUNA ETAINGURUMENA
GAIAK
EGUNKARIAK
Hemen nago berriz. Galderatxo erraz bat baino ez:
Albiste horietakoren batek ba al du zugan zuzeneko eraginik? Zeinek? Zergatik?
KULTURA
FAMILIA
KIROLA
IKASKETAK
Seguru nago denok, berriez blai-blai eginda zaudetenez, ohartu zaretela Europako erakundeen eragina handi-handia dela gure eguneroko bizimoduan. Joanaren adiskide bat naiz. Estrasburgon nabil lanean, kazetari, Europako Parlamentuan. Joanak berak eskatu dit zuei laguntzeko, erakunde hori ondo ezagut dezazuen. Izan ere, oso garrantzitsua da ondo ezagutzea, nola jokatu jakin dezazuen, parlamentariek zuen iritziak eta nahiak aintzat hartzeko.
ZUEN LANKIDETZA BEHAR DUT!
Europako
1.- Erakunde honetako kideak zuzeneko botazio unibertsalaren bidez hautatzen dira. Estatu kideetako biztanleak ordezkatzen ditu. Bost urtean behin egiten dira hauteskundeak. Hiritarren eguneroko bizimoduan eragin handia duten lege asko ezartzen ditu (zuzentarauak, arautegiak eta abar). EBren aurrekontuak onartzen ditu.
2.- Erabakimenari dagokionez, EBko erakunderik garrantzitsuena da. Batasuneko kide diren estatuek betetzen dute bertako presidentzia, txandaka; sei hilabetean behin aldatzen da presidentziako herrialdea. Bilkuretara estatu kide guztietako ministro bana joaten da. Eguneko gai zerrendaren arabera erabakitzen da zer ministro joango diren bilkurara: kanpo-arazoetakoak, nekazaritzakoak, industriakoak, garraioetakoak, ingurumenekoak…
3.- Batasunaren erakunde-sistemaren giltzarrietako bat da. 25 estatu kideetako ordezkari banaz osatua da. Itunen jagolea da, eta berak du legegintzako ekinbidea. Kontseiluak onartutako arautegiak eta zuzentarauak aplika daitezen begiratzen du, eta Justizia Auzitegira jo dezake, Erkidegoaren Zuzenbidea aplikarazteko.
4.- EBko estatuburu edo gobernuburuek osatzen dute. Batasuneko ekimen politiko nagusiak sustatzen ditu. Edozein gaitan adostasunik lortzen ez bada, berak egiten du arbitrajea. Batzordeko presidentea ere eskubide osoko kidea da. Kontseilu Europar guztietan, Europako Parlamentuko presidenteak hitza du.
Has gaitezen gurutzegrama sinple batez. Erakunde nagusiak zein diren ikusteko da. Gero, lagungarri izango zaizue.
1
2
3
4
8
2
164
3
75
9
1.- Presidentea2.- Diputatuak3.- Talde politikoak4.- Parlamentu batzordeak5.- Delegazioak6.- Organo politikoak7.- Ordezkaritza Nagusia8.- Batzordea9.- Europar Batasunaren Kontseilua (edo Ministroen Kontseilua)
Orain, Parlamentuan sartu eta aztertu nola funtzionatzen
Zenbat diputatu dira? Nola hautatzen dituzte?
Nola egiten dute lan? Zer dira batzordeak?
Zer talde politiko daude ordezkatuta?
Parlamentuaren antolamendua
Zertan aritzen dira, batez ere?
Joana, ikasi dugu, bai, hiritarrok eskaerak egin diezazkiokegula Parlamentuari gai batzuei buruz. Nire lagunek
. Ez arduratu, emango dizugu-eta prozesuaren berri.
eskaera bat aurkeztea erabaki dute
A, eta gainera, badago izeneko zerbitzu bat ere. Bertan, Parlamentuaz eta haren xedeei buruzko edozein galderari erantzuten diote.
hiritarraren posta
Ederto, neska-mutilok! Oso eraginkorrak!
Orain, ezusteko polit bat. Parlamentuak eskaintzen ditu aukeran.
Bidali lagunei e-postaz.postal ederrak
Orain, europar parlamentarien rola har dezakezue. Gaur egun oso gai korapilatsua eztabaidatzen ari dira: asteko gehienezko lanordu kopurua. Diputatuak 48tik 60ra arteko kopuruez eztabaidatzen ari dira. Talde politikotan bil zaitezkete eta, arrazoiak emanez, jarrera desberdinen alde eta kontra egin.
Galdetu etxean, gurasoei, familiako beste batzuei, ezagunei... Eta ekin eztabaidari. Baina, arren, argazkikoak baino seriotasun handiagoaz!
1.- Botere legegilea2.- Elkarrekin erabakitzea3.-Elkarrekin erabakitzeko prozedura4.- Aurrekontu eskumenak5.-Aurrekontua6.- Aurrekontu prozedura7.- Kontrol eskumenak8.- Batzordea eta Kontseilua9.- Europar Kontseilua
BELGIKA DANIMARKA
BULGARIAESLOVAKIA ESTONIA
GREZIA EIRE
LETONIA LITUANIA MALTA
POLONIA PORTUGAL ERRESUMA BATUA SUEDIA
Zuzenean ari natzaizue egoitzatik. Bruselan nago, eta ikusten ari naiz EBko estatuetako buruzagi nagusiak heltzen ari direla. Benetan zaila gertatzen ari zait, ordea, segurtasun-neurriak ikaragarriak dira-eta. Gainera, ez ditut buruzagi guztiak ondo ezagutzen. Zuen laguntza behar dut, beraz. Badakit ez dela erraza estatu bakoitzean eta EBn nork agintzen duen jakitea, baina informazio hori behar dut nire artikulua egiteko eta Joanari laguntzeko.
Kontseilu Europarraren
IPINI FALTA DIREN ESTATUEN ETA
EDO ESTATUBURUEN IZENAK
GOBERNUBURU
ESKERRIK ASKO zuen laguntzagatik. Ez dakit zer egingo nukeen zuek gabe. Bruselara joaterik ez duzuenez, bidaia birtual bat bidaliko dizuet saritzat. Horrela, kazetariak non ibiltzen garen eta erakundeak ikusi ahal izango dituzue.
Ea Kontseilu Europarraren egoitza topatzen duzuen. Bertan egongo dira orain estatu kideetako buruzagi nagusiak. Justus Lipsius kalean dago. Begiratu Europako erakundeetako bidaia birtual honetan.
ASTE HONETAN, KONTSEILU EUROPARRA BILDUKO DA BRUSELAN.
HAREN BERRI EMAN BEHAR DUZUE, ETA ESKOLAKO EGUNKARIAN ERREPORTA-JEA IDATZI.
A D I E G U N O T A K O P R E N T S A K O . INFORMAZIOEI
Uste dut orain aise erantzun ahal izango diezuela galdera hauei:
1.- NOR BILTZEN DIRA KONTSEILU EUROPARREAN?
2.- ZER MOTATAKO GAIAK LANTZEN DITUZTE? NOLA EGITEN DUTE LAN? HAIEN ERABAKIAK GARRANTZITSUAK AL DIRA? ZERGATIK?
ORAIN, ZUEI DAGOKIZUE KAZETARI IZATEA.
1.-
2.-
3.-
KIDEAK, GUZTIRA 9 X 27 + 1
EUROPAREN BAHIKETA IRUDIKATZEN DUEN ESKULTURA HAU DU
EGOITZAREN AURREAN
HIRU IZEN DITU:
ASMATU LEHEN ENIGMA
ERAKUNDEAREN IZENA:
EUROPAKO BESTE BI ERAKUNDEK ANTZEKO IZENA DUTE, ETA ASKOTAN
NAHASTEN DITUGU:
9 1 x 27 +
S e g u r u g a u d e enigmaren erantzuna asmatu duzula.
Eta saritzat, , zure
abildadeak praktikan jar ditzazun.
Europari buruzko joko hau
ASMATU BIGARREN ENIGMA
HIRUGARREN ENIGMA HONETAN, ZURE DETEKTIBE SENA ERABILI BEHARKO DUZU, SIGLA BATZUEN ESANAHIA JAKITEKO.
Horrela, galderei erantzun ahal izango diezu.
Deszifratu sigla hauek eta ikusi zein kontseilu arduratzen den gai bakoitzaz.
Europar Batasunaren Kontseiluko
Beste sigla hauek deszifratzen badituzu, Europar Batasuneko Kontseiluaren kontseilu guztien gaiak izango dituzu. HAU NAHASTE-BORRASTEA!
EPSCO
TTE
EJC (ingelesez, EYC)
CAGRE
ECOFIN
ZEIN ZERTAZ ?ARDURATZEN DA
ASPB (ingelesez, )CFSP
SDEP (ingelesez )ESDP
NPB (ingelesez, CAP)
JBA (ingelesez, JHA)
Igarleak igarkizuna ahaleginean igarria
ASMATU HIRUGARREN ENIGMA
Europar Batasunaren Kontseiluaren Kontseilu bakoitzak gai batzuen ardura du.
NOLA ZABILTZATE, NESKA-MUTILOK? AURRERA BETI BOLIE!NI ERE JOANAREN LAGUNA NAIZ ETA INFORMAZIOA BATZEN LAGUNTZEN DIOT.
DATA HOUND DUT IZENA HAU DA, DATU TXAKURRA, ETA DETEKTIBE TXAKUR TREBEAK IZATEN IRAKATSI NAHI DIZUET.
BIZKOR ETA MALTZUR MUGITU BEHARKO DUZUE, ETA, BATEZ ERE, ETENGABE ERNE BEHATU.
Zer erakundek du egoitza, argazkiko eraikin horretan?
Bete hutsuneak:
K O R
Hiri horretako enblematikoa
T M
monumentu
Zer dago?
R A
hiritan
¿DE QUÉ ESTADOS?
Dakusazuenez, detektibe-txakurrok familia handi bat gara eta mundu osoan gabiltza. Datu jakin batzuk aurkitzeko esan didate. Badakizue, azeri zaharra goizean goiz lanean. Has gaitezen, bada!
ZENBAT DIRA?
ZENBAT FUNTZIONARIOK EGITEN DUTE LAN HAIENTZAT?
ZERTAZ ARDURATZEN DIRA?
ETA ERAKUNDEEK EGITEN DUTENA NORK KONTROLATZEN DU? BETI DAGO NORBAIT ZELATAN.
HORRETAN ARITZEN DIRA, ADIBIDEZ, ETA BESTE BATZUK.
ZURE USTEZ, ZER BEGIRATUKO DUTE BEHATOKI HORIEK? EGITEN DUTENA EGOKIA ETA BALIAGARRIA DA? EGIN GOGOETA HAIEN IKERKETA BATZUEN GAINEAN.
CORPORATE EUROPE OBSERVATORY BEHATOKI
ZER ESTATUTAKOAK?
Erakunde hau talde batek zuzentzen du.gizon-emakume
Orain geuk hitz egingo dugu. Hiritarrok esatekorik asko daukagu, Europako erakundeek gure interes eta iritzien arabera goberna dezaten. Aktiboki parte hartu behar dugu, eta erabaki.
Gu ere hiritarrak gara eta geure iritziak izateko eskubidea dugu. Parte hartu eta erabaki egin nahi dugu, ikusi baitugu Europan erabakitzen den guztiak eragin handia duela gure bizimoduan. Joana, ondo informatuta egoten lagundu behar diguzu, ezinbestekoa baita geure iritziak izateko eta erabakitzeko
Hasteko... Badakizu EBn?zenbat garen
Europako Batzordeak aldian behin inkestak egiten ditu, hiritarrok Europar Batasunaz zer iritzi, sentimendu eta interes ditugun jakiteko.
honetan (22. or.), oso datu estatistiko interesgarriak topatuko dituzu.10. grafikoan, “Mi voz cuenta en Europa” izenburukoan, hiritarrek gai horretaz pentsatzen dutena daukazu.
Helbide
ORAIN, EGIN INKESTA ZUEN IKASGELAN, ETA, NAHI BADUZUE, BESTE IKASGELA BATZUETAN ERE BAI. GERO, ATERA EHUNEKOAK ETA IRUDIKATU EMAITZAK GRAFIKO EDO TAULA BATEAN.
GALDERA: Zer joera daukazu, esaldi honekin ados egotekoa ala ados ez egotekoa?
Aukera: Nire ahotsa garrantzitsua da Europar Batasunean.
Guztiok al gara EBko hiritarrak?
Zer da izatea? europar hiritarra
ETA ZURE AHOTSA EUROPAN ADI DAITEKE?
(glosarioan sartzean klikatu “ciudadanía de la unión”)
Eta, azkenean, galderarik zailena:
EUROPAN GIZA ESKUBIDEAK ERRESPETATZEN AL DIRA?
Zenbait datu emango dizuet laguntza gisa, baina zuei dagokizue gogoeta egin eta eztabaidatzea. Prestatu eztabaida txiki bat eta atera zeuen ondorioak. Bidal iezazkidazue, zuen ahotsa entzunaraz dezagun.
KONTSULTATU . E S A N B I Z I T Z A
ERREALEKO ZER EGOERATAN ERRESPETATZEN DIREN ESKUBIDE HORIEK ETA ZER EGOERATAN EZ.
Erabili kasu horiek argudiotzat eztabaidan..
BATASUNAREN OINARRIZKO E S K U B I D E E N G U T U N A
BESTALDE, KONTSULTA-TZEA KOMENI ZAIZUE, ZUENTZAT HORIEXEK BAITIRA GARRANTZITSUENAK.
HAURREN ESKUBIDEAK
ETA ORAIN, JOLASTERA, ZINEZ MEREZI DUZUE-ETA.
HELBIDE HONETAN,
JOLASAK, FILMAK, IPUINAK, ISTORIOAK… (klikatu eskubideen irudian)
GUNE EDERRA DAUKAZUE ESKUBIDEAK GORA ETA ESKUBIDEAK BEHERA ONDO PASATZEKO: