BerrikuntzaetaTeknologiaBerriendibulgaziozkoaldizkariaBulegoTeknologikoakargitaratua

InformatikaetaTelekomunikazioZuzendaritza

Aleguztiakeskuragarridituzueondorengowebgunean:www.euskadi.eus/informatika Bidalizueniradokizunak:aurrera@euskadi.eus

E rabiltzen errazak diren identi ikatzeko eta sinadura elektronikoajartzeko sistemak izatea da herritarrekAdministrazioPublikoetakozerbitzuelektronikoakerabiltzeabermatzekogiltzarrietakobat.Ildohorretan, Izenpe, euskal administrazioetako ziurtapenetasinadura

elektronikokozerbitzuenpresa,soluziobideteknologikoberriakgaratzenari da, hala nola Giltza, B@k, B@kQ… Administrazio Elektronikoarekin lanegitea eta izapideak telematikoki burutzea are gehiago errazten dituztenak.Aldizkari honen lehenengo artikuluan, «Euskadiko identi ikazio elektronikoa»izenburukoan,zerbitzuhorienezaugarriakaurkeztendizkizuegu.

Datuak Babesteko Erregelamendu berria errealitate bihurtu dadagoeneko. Araudi berri horrek enpresak zeinAdministrazio Publikoak berenbarne‐antolamendua egokitzera behartu ditu, eskakizun berriak betetzeko.Bigarren artikuluan Eusko Jaurlaritzak burututako kudeaketetako batzukazaltzendizkizuegu:pro ilberriakde initzea,betetzekozereginaketaabar.

Kasu honetan, «Alboan» atalaren gaia Eusko Jaurlaritzaren proiektu beteranoeta arrakastatsuenetako bat da: Kontratazio Publiko Elektronikoa Euskadin.Datozen hilabeteetan kontratazioa dagoen plataforma teknologikoa eguneratu(migratu)beharkoda,oraindelagutxigehitutakobotereesleitzaileberriguztieierantzuteko.

39/2015 Legeak, urriaren 1ekoak, Administrazio Publikoen Adminis‐trazioProzeduraErkidearenak,egunerokobizitzanegitenditugunjardueretakoasko arautzen dituenez, lege garrantzitsuenetako bat da administrazioguztietako funtzionarioentzat. Hori dela eta, lege horren artikulu batzuetakoepealuzatzeaerabakidelajakinaraztendizuegugurebuletinarenkontrazalean.

Azkenik, eta azken aleen ildoari jarraikiz, askok elektrizitatearen arlokoaitzindaritzat jotzen duten Edith Clarke estatubatuarraren lana nabarmendunahidugu.

AURKIBIDEA 

Euskadiko iden fi‐

kazio elektronikoa

2. or.

Datuak Babesteko

Erregelamendu

berrira egokitzea

6. or.

Alboan:

Kontratazio Publiko

Elektronikoa.

Plataforma

teknologikoaren

migrazioa

10. or.

Kontrazala:

39/2015 Legearen

zenbait ar kulu

ezartzeko epea

atzeratzea

Edith Clarke, bere

denboraren

aurre k

12. or.

URRERA! 65. zk. 

2018ko iraila 

2 2018ko iraila

AURRERA! aldizkaria   65. zk.

Euskadiko iden fikazio elektronikoa 

Berrikuntza eta etengabe hobetzea funtsezkoak dira edozein erakundetarako, etaAdministrazio Publikoa ez da salbuespena. Hori dela eta, Izenpek, euskaladministrazioetako ziurtapen eta sinadura elektronikoko erakundeak, jarraitzen duherritarrei tramite telematiko guztiak erraztea helburu duten produktu eta zerbitzuberriakgaratzen.

I zenperen helburu nagusia daerakundeen zerbitzura jartzeabeharrezko diren baliabideak,herritarrek eta enpresek elkarren

artekoharremanaketaadministrazioekikoakizanditzaten,baietazerbitzupublikoetarakoirispidea ere, ongi bermatuta osotasuna,kon identzialtasuna, gaitzespenik eza etaautentikotasuna; izan ere, identi ikazio etasinadura elektronikoak nahitaezkoelementuakdirazerbitzuhoriekerabiltzeko.

Kudeaketa oso hori zenbait produktu,zerbitzu eta plataforma teknologikori eskerlortu da, denak batera eta elkarren osagarrigisa zerbitzuaren maila onabermatu baitute hamarraldibateanzehar.

JATORRIA  

2014ko uztailean «EuropakoParlamentuaren eta 2014kouztailaren 23ko Kontseiluaren910/2014 Araudia (EB), barnemerkatukotransakzioelektroni‐koetarako identi ikazio elektro‐nikoari eta kon iantzazkozerbitzuei buruzkoa», 1999/93/EE Zuzen‐taraua(aurrerantzeaneIDAS1)indargabetzenduena indarrean jarri zenean, euskaladministrazioek, Izenperen lankidetzan,identi ikazio eta sinaduraren lankidetza‐proiektu bat hasi zuten. Horretarako,dagozkion aldaketak egin ziren, ez bakarrikzegoen identi ikazio eta sinadura sistemahobetzeko, baizik eta Izenpek, zerbitzukali ikatuenerregistro‐agintaritzagisaeIDAScompliance, eskaintzen dituen zerbitzuakegokitzeko eta erakundea kon iantzazkozerbitzuemailebihurtzekoere.

Hori dela eta, azken inean, langile publikoeieta herritarrei harreman telematikoaerrazteko eta harreman hori bermatu etasustatzeko,Giltz@sortuda.

GILTZ@  

Giltz@ identi ikazio eta autenti ikazio elek‐tronikoen konplexutasuna administraziopublikoek ematen dituzten zerbitzu elek‐troniko zehatzetatik bakantzea ahalbidetzenduenplataformada.

Autenti ikazio mekanismo «perfekturik»,segurtasun handiena ematen duenik eta aldiberean testuinguru guztietan erabiltzenerraza denik ez dagoelako sortu dasoluziobide hori. Izan ere, esperientziakerakutsi duenez, identi ikazio bide egokiaerabiltzen ez bada, herritarrek ez dutezerbitzu telematikoa erabiltzen, oso ona etabaliagarriaizanarren.

Giltz@autenti ikazio‐mekanismoenkonbina‐zioan oinarritua dago, eta administrazioeiherritarrentzakoeskaintzaerraztendie,kasubakoitzean segurtasunaren, kostuen etaerabiltzeko erraztasunaren arteko erlazioonena erabiltzeko. Honako ezaugarri hauekditu:

Herritarrekzerbitzupublikoetarakodutensarbide elektronikoa erraztu eta bate‐ratzendu

Identitatearen hornitzaile eta agentebitartekari gisa jarduten du, hirugarrenidentitate‐hornitzaileen arteko federazioaahalbidetuz, eta eIDAS araudiarekin batmailatansailkatzekoeuskarriaematendu

Aplikazioen arteko autenti ikazio bakarraetaonartutakoarrisku‐mailarenaraberakoerrefortzuaerraztenditu.Ezaugarrihorrek

1eIDAS:ingelesezkosiglakdira,eta«ElectronicIDenti i‐cationAndSignature»esannahidute.Informaziogehiagonahiizanezgero,Aurreraaldizkariko54.zenba‐kianargitaratutako«Sinaduraelektro‐nikoarenEuropakoerregelamenduberria»kontsultadezakezue(2015ekoabendua).

65. zk.  AURRERA! aldizkaria

2018ko iraila 3

aukera ematen du arkitektura banatuanematendirenbenetakozerbitzuakjasotzendituenherritarrenzorroberribatsortzeko

Autenti ikazio moldakorreko politikakezartzeaahalbidetzendu

Identitateei loturiko gako publikokoatributuak(PKI)moduegiaztatuankudea‐tzea eta, beraz, sinadura‐hornitzaile gisajarduteaahalbidetzendu

Identi ikazioeta sinadurakobeste sistemaosagarri batzuekin integratzen da, adibi‐dez, Zain edo Cl@ve‐rekin (EstatukoAdministrazio Sektore Publikoko platafor‐ma erkidea, identi ikaziorako eta autenti‐ikaziorako)

Herritarren ikuspuntutik, Giltz@ adminis‐trazioetako atari eta egoitza elektronikoguztietan sartzeko «giltza» edo «sarraila»komun bihurtzen da, identi ikazio elektroni‐koaren bide egokiena modu homogeneoanaukeratzeko eta zerbitzuak eskatzen dituenautenti ikazioa edo sinadura erabiltzeko,izapideadagoenunearenarabera.

BESTE PRODUKTU BATZUK  

Dena den, identi ikazio elektronikoko ba‐liabideakaldatzenaridira,etaegokituegitendira harremanetan jartzekomoduberrietaraeta sortzen diren gailu berrie‐tara; bai herritarrentzat, baiadministrazioentzat eta admi‐nistrazioetakolangileentzat.

Hainbesteraino, non herri‐tarrentzat B@k/B@kQ sortuden,mailaedobertsiobidituensoluziobidea: oinarrizkoa, kriti‐kotasunik gabeko izapide etazerbitzuetarako (B@k); eta go‐ragokomailakoa,B@kQderitzo‐na («Quali ied» ingelesez, «kali‐

ikatua» gaztelaniaz), transakzioetan segur‐tasun juridiko handiagoa ematen duena,erabiltzekoerraztasunberarekin.

Soluziobide biek honako elementu hauekdituzte:

Erabiltzaile‐izena,NAN/AIZzenbakiarekinedo hirugarrenaren erabiltzaile‐kodeare‐kinbatdatorrena.

Erabiltzaileakaukeratutakopasahitzbat

Ziurtagiria, Izenperen gordailu zen‐tralizatu batean dagoena, «hodeian» hainzuzen, eta sinatzeko erabiltzen dena.Ziurtagiri hori «kuali ikatutzat» jotzen daB@kQ kasuan, eta «kuali ikatu gabetzat»B@kkasuan

B@kQ ziurtagiriak, gainera, koordenatu‐jokobatgehitzendu,bigarrenfaktorebatgisa.

Soluziobide horiekin herritarrei identi‐ikatzeko baliabideak eman nahi zaizkie,irisgarritasun maila handiko gailu guz‐tietan erabilgarritasuna eta harremantelematikoetanbehardensegurtasunauztar‐tzen dituztenak, prozedura eta/edo zerbitzubakoitzaren eskakizunen arabera; horrezgain,moduestandarrean jarritakosinadurakegoki zaindu eta baliozkotzeko aukerabermatunahida.

Gaur egun, aurrez aurreko 678 gune dira,Euskadi osoan sakabanaturik; gune horietanedozeinek eska dezake B@kQ. Hiru forualdundiek, udalek, Eusko Jaurlaritzak(Zuzeneanzerbitzua),Osakidetzak,LanbideketaKZgunea2 sareakkudeatzendituztegunehoriek.

Identi ikazio baliabide propioa edukitzeakerraztu egin ditu sistema desberdinak

2KZgunea:KZguneaproiektuak2001eanemanzionhasieraberejardunari,informazioetakomunikaziotek‐nologiaberriei(IKTak)buruzkoprestakuntzaematekoetateknologiahoriekerabiltzekozentropublikoensarebatsortzekoasmoz.Helburunagusia«arrakaladigitala»deritzonadesagerraraz‐teazen(etabada),batezerehonakokolektibohauetan:etxekoandreak,erretiratuak,langabe‐tuaketaetorkinak.

KZgunebatherritarorokInternetsareadoanerabiltzekoetaerabiltzenikastekobeharrezkoinstalazioakdituenzentropublikoada.

www.kzgunea.eus

B@kQaktiboenbilakaera

Ap

irila

Mai

atza

Eka

ina

Uzt

aila

Abu

ztua

Irai

la

Urr

ia

Aza

roa

Abe

ndua

Urt

arril

a

Ots

aila

Mar

txo

a

Ap

irila

Mai

atza

Eka

ina

Uzt

aila

4 2018ko iraila

AURRERA! aldizkaria   65. zk.

integratzekolanak,etagainera,aukeraemandu herritarrei administrazio bakoitzarenidenti ikazio‐sistemetatik migratzeko ibilbi‐deakeskaintzeko.

B@k/B@kQ bezalako identi ikazio baliabidepropioa edukitzeak beste abantaila bat erebadu: identitate arloan teknologia berri‐tzaileak (halanolabiometria3) ezartzekoetaadministrazioak eskaintzen dituen zerbi‐tzuetan txertatzeko erraztasuna. Adibidez,2017ko ekainean, Izenpek (Lanbiderekinelkarlanean) proiektu pilotua garatu zuen:herritarrak datu biometrikoen bidez identi‐ikatzea, aurrez aurreko arreta emateko.Proiektuakmartxanjarraitzendugauregun.

B@k/B@kQsoluziobideetakoautenti ikazioaizaera desberdinetako faktoreekinosatzeko aukerak (adibidez, faktorebiometrikoekin) izugarri areagotzendu identi ikazio baliabidearen fun‐tzionaltasuna, bateragarri egitenbaitu erabilera egoera desber‐dinekin: herritarrei arreta ematekoleihatila; telematikoki izapidetzekoguneak,autozerbitzumoduan (hatz‐aztarna erabiliz); gailu mugikorrak(aurpegiak ezagutzea) edo mahaigaineko ordenagailua (koordenatu‐jokoa). Gainera, legedia garatzendenean(bankasektoreandagoenekoegin den moduan), aukera emangodu herritarrei urrunetik aurrezaurre identi ikatzeko baliabideakematekoprozesuakeskaintzeko.

Horrez gain, hainbat faktore eta erakundemodu bakar batean Izenpetik kudeatzeakbehar den segurtasun tekniko eta juridikoaematendu,baita, identi ikazioelektronikokobaliabide horien zerbitzura dagoen tresnajuridikoaren bidez, nortasuna egiaztatzekozerbitzua administrazioen (edo atxikitakoerakundeen) eskura jartzeko aukera ere.Laburbilduz, horrek guztiak elkarreragin‐garritasuna bultzatu eta administrazio‐kudeaketareneraginkortasunahobetuegitendu.

Herritarrentzat pentsatutako B@kQ ziurta‐penarekin azken urtean esperientzia izanondoren, eta gaur egun teknologiaren etaaraudiarenaldetikoaukerakkontuanhartuta,«pertsona juridikoaren ordezkariaren» ziur‐tagiri horiek etorkizunean «hodeian» erabil‐

tzekomoduanmoldatubehardute.Bilakaeratestuinguru horrek, B@kQ‐rekin gertatu denbezala, ziurtagiri bateko kostuak nabarmengutxitzea ekarriko du (txartelak, inprima‐ketak, bidalketak). Horrelako ziurtagiripro ilen bilakaera, hain zuzen «hodeian»erabiltzeko, urte bereko amaierarakoaurreikustenda.

Asmoa zera da: biltegi zentralizatuetanigortzea eta titularrak gaur egun B@kQziurtagirianbezala sartzea.Bilakaerahorrek,besteak beste, honako abantaila hauekemangodizkie:

Ziurtagiriak sortzeko eta berritu edobaliogabetzeko prozesua askoz erearinagoaetaerrazagoada

Desagertu egiten da txartela galtzeagatikbaliogabetzeko tramitea eta ziurtagiriakigortzeamerkeagoada

Ziurtagiriak biltegi seguru batean daude,eta titularrek bakarrik eskura ditzakete;horrela, ez dago txartela lapurtzerik edotxarteleko PIN zenbakia beste batekezagutzekoarriskurik

Murriztu egiten dira nabigatzailea,software bertsioa dela eta eragindakogorabeherak…

Irisgarritasun eta erabilgarritasun mailahandiagoada

Horrez guztiaz gain, kontuan izan behar dalortukodelaeuskaladministrazioetanGiltz@plataformaren bidezko erabilera homo‐geneizatzea,baitatxartelbirtualarekinbatera

3Biometria:«autenti ikaziobiome‐trikoa»pertsonabatenezaugarri isikobatzuei(hatz‐marka,irisa...)edoberejokabideari(idaz‐keraetaabar)teknikamatematikoaketaestatistikoakaplika‐tzeandatzaetanortasu‐naziurtatzekobaliodu.

Gauregun,smartphoneedotabletbatzuekdagoenekobaduteaukerapertsonakidenti ikatzekoetaaurpegiaezagutuzzerbitzuetarasartzeko.

Informaziogehiagonahiizanezgero,Aurreraaldizkariko1.zenbakianargitaratutako«Ezagutzebiometrikoa»kontsultadezakezue(2000kourria).

Eraberean,bestearti‐kuluinteresgarribaterebaduzue,«Sinadurabiometrikoa»,Aurreraaldizkariko47.zenba‐kian(2014komar‐txoan),nongaihorrenlege‐alderdibatzukjorratzendiren.

Herritarrak

Ziurtagiriak

Ziurtagiriak

Administrazioak

Identifikazio, autentifikazio eta sinadura elektronikoko bitartekoak kudeatzeko plataformak

Identitateen kudeaketa integralerako plataforma

Tokiko sinadura PCan (Izenperen

softwarea) Sinadura zerbitzuen

plataforma

65. zk.  AURRERA! aldizkaria

2018ko iraila 5

modu hedatuan erabiltzea ere, Giltz@‐nintegratutako zerbitzuekin zerikusirik ezdutensinatze‐ekitaldietan.

Profesionalen pro ilari dagokionez, egun,de inituta dago jada administrazioetako etaeuskal sektore publikoko enplegatuentzakoidenti ikazio‐baliabidea,autenti ikazioaegite‐ko eta sinadura jartzeko, honako elementuhauekkonbinatzendituena:

Erabiltzailea:NAN/AIZ

Bi autenti ikazio‐faktore, honako hauekkonbinatuta:

erabilerabakarrekokodea

pasahitza, edo ezar daitezkeen bestebatzuk

Sinadura elektronikoko ziurtagiri kali‐ikatu bat, gordailu zentralizatu batean(Giltz@ Profesionala) dagoena etasinatzekoerabilikodena

Oro har, euskarri isikoan (txartela/USBtoken‐a) edo nabigatzailean (softwarea)daudenidenti ikazio‐baliabideguztiakpixka‐naka‐pixkanaka ziurtagiri‐pro iletako edo‐zeinetako biltegi zentralizatu seguruetara«migratzeari» esker, herritarrek aukeraizango dute zerbitzuen mailari eta zerbitzuelektronikoetarako sarbideari eusteko; aldiberean,sarbidehoriadministrazioenaurreanidenti ikatzeko modu berrietara egokitukoda, modu horiek besteak bezain seguruak,errazagoak,erabilgarriagoaketamerkeagoakizanik.

Azken helburua, bai Izenpen4, bai euskaladministraziopublikoetan,erabiltzekoerrazaden identi ikazio‐baliabidemultzo osatu bateskura izatea eta eskaintzea da, plataformaeta zerbitzu teknologikoen nodo batekin,baita malgua eta segurua den azpiegiturakomunbatekinere

4Izenpe:Izenpeksinadurarietaziurta‐girieidagokienezeskaintzendituensoluziobidedesberdinakhonakoweborrihonetankontsultaditzakezue:

www.izenpe.eus

«Izenpek eskaintzen dituen 

soluziobideekin, herritarren 

eskura jarri nahi dira 

erabilgarritasuna, irisgarritasuna 

eta segurtasuna elkartzen dituzten 

iden fikazio‐baliabideak» 

6 2018ko iraila

AURRERA! aldizkaria   65. zk.

E uropar Batasunak Datuak Babes‐teko Erregelamendu Orokorrasustatu du. Araudi horren hel‐burua datuak babesteko estandar

altuak eta oraingo mundukoerrealitate digitalera egokituakbermatzea da, eta, pasa den2018ko maiatzaren 25etikaurrera,EuroparBatasunekokidediren estatu guztiei aplikatzenzaie.

Espainian, DBEOk DPBL6ren etahura garatzeko erregelamendukomanu batzuk ordeztu dituenez,Eusko Jaurlaritzak hainbatkudeaketa egin ditu sortu denegoera berrira egokitzeko,DPBLra egokitu behar genueneanegin zen bezalaxe. Orduan,Gobernu Kontseiluaren 2002kouztailaren 16ko Erabakia hartugenuen oinarri, hain zuzen,DPBLEusko Jaurlaritzan ezartzeaahalbidetu zuena, zeinen bidez proposatubaitziren antolamendua eta eginkizunakbanatzeko modua. Era berean, otsailaren25eko 2/2004 Legea egin zen, datupertsonaletarako jabetza publikokoitxategiei eta Datuak Babesteko EuskalBulegoasortzeariburuzkoa.

DBEO  

2016ko maiatzaren 4an Europako Par‐lamentuarenetaKontseiluaren2016/679(EB)Erregelamenduaargitaratuzen,datupertsonalen tratamenduari dagokionez per‐tsona isikoen babesari eta datu horienzirkulazio askeari buruzko arauak ezartzendituena. 2016komaiatzaren 25ean jarri zenindarrean, eta 2018ko maiatzaren 25etik

aurreraderrigorrezbetebeharda.

Legea betetzeko, Eusko Jaurlaritzak be‐harrezkotzat jo zuen Euskal Autonomia

Erkidegoandatupertsonalen segur‐tasuna antolatuko zuen arau ju‐ridiko bat edukitzea. Horretarako,2018ko ekainaren 19ko GobernuKontseiluaren Erabakia emanzen, Euskal Autonomia ErkidegokoAdministrazio Publikoak tratatzendituen datu pertsonalak babestekoantolaketa‐egitura onartzen etazereginakesleitzendituena.

Dokumentuhorrekdatupertsonalakbildu eta tratatu ahal izateko betebehar diren betebeharrak ezarriditu, baita datu horien titularreidagozkien eskubideak ere. Eraberean, erakunde guztiek (publi‐koek zein pribatuek) datu horiensegurtasuna bermatzeko jarraitubehar dituzten printzipioak ezarri

dira; bestela esanda, DBEO ezartzearenhelburuak zehazten dira, hain zuzen ere,honakohauek:

Eusko Jaurlaritzan, datu pertsonalakbabestekopolitikaetaprozesuakberrikus‐tea

Zeregin eta erantzu‐kizuneneredubatpro‐posatzea

Egokitzeko plana gau‐zatzea, dagokion lege‐dokumentua eginez(Araudia)

Eusko Jaurlaritzan da‐tu pertsonalak babes‐teko politikari buruzko goi mailakodokumentubatsortzea

Datuak Babesteko Erregelamendu 

berrira egokitzea 

DatuakBabestekoErregelamenduOrokor (DBEO5) berria errealitate bihurtuda pasadenmaiatzaren 25ean. Ikus dezagun zer jarduketa burutu dituen Eusko Jaurlaritzakeskakizunberrieierantzunaemateko.

5DBEO:DatuakBabes‐tekoErregelamenduOrokorrareneuskarazkosiglakdira(ingelesezkosiglakGDPRdira,«GeneralDataProtectionRegulation»).

Informaziogehiagonahiizanezgero,Aurreraaldizkariko61.zenba‐kianargitaratutako«DatuakBabestekoEuropakoErregelamen‐dua»artikuluakontsultadezakezue(2017koiraila).

6DPBL:15/1999LegeOrganikoa,abenduaren13koa,datupertsonalakbabesteariburuzkoa.

65. zk.  AURRERA! aldizkaria

2018ko iraila 7

ANTOLAKUNTZA MAILAKO 

EGOKITZAPENA EUSKO JAURLARITZAN  

Aurrekoataleanazaldutakoguztiabetetzeko,hau da, gure antolakundean DBEO behar

bezala ezartzen joate‐ko, Eusko Jaurlaritzak(Administrazioko etaZerbitzu OrokorretakoSailburuordetzak bu‐ltzatuta eta Informa‐tika eta Telekomu‐nikazio Zuzendaritzaklagunduta)BulegoTek‐nikoarenlaguntzaetaaholkularitzaizanzuen2017kourritikaurrera.

BulegoTeknikohorrekburututako lehenengolanetako bat EuskoJaurlaritzanzegoendo‐kumentazioosoaberri‐

kustea izan zen, bai Datu pertsonalakbabesteko Lege Organikorako egokitza‐penarekin loturikoa, bai Segurtasun EskemaNazionalari (SEN) dagokiona, azken hori erebetebehardugueta:

Datupertsonalakbabestekopolitika

Politikahorrekinloturikoprozesuak

Erantzukizunak dituzten rolak (Fitxa‐tegiaren Arduraduna, Segurtasun Ardura‐duna eta Tratamenduaren Eragilea) etahorieiloturikozereginak

Dokumentazio osoaren azterketa xehea etaEusko Jaurlaritzako sail desberdinekin lan‐bilerak egin ondoren, Bulego Teknikoakerabaki zuen honako jarduera hauek eginbeharzirela:

1. Politika Datuak Babesteko ErregelamenduOrokorreraegokitzea

2. Prozesuak moldatzea, Datuak BabestekoErregelamenduOrokorraezartzeko

3.Roledopro ilberriakzehaztea

4.Rolak eta dagozkien erantzukizunak ze‐haztea:

Tratamenduaren Arduradunak (pro ilhorretarako sektoreko zuzendariak pro‐posatu ziren, hau da, lehengo itxa‐tegiarenarduradunak)

Pribatutasun neurrien arduradunak(kasu horretan, zerbitzu‐zuzendariakproposatu ziren, sail bakoitzeanpribatutasun‐neurriak abian jartzeazarduratzeko)

Datu Babesaren Erreferenteak [kasuhorretan, zeregin hori pro il juridikoaduten Zerbitzu Zuzendaritzako kideekbetetzea proposatu zuen Bulego Tek‐nikoak; haien eginkizuna datuak babes‐teko ordezkaria sailean ordezkatzeaizango da, eta, eginkizunen aldetik (ezhierarkian),horrenmenpeegongodira]

Eraberean,EuskoJaurlaritzakoTratamen‐duaren Eragile nagusiari —gure kasuan,EJIE SA— dagozkion betebeharrak berri‐kusi ziren, Datuak Babesteko Errege‐lamenduOrokorrarenikuspuntutik.Horre‐tarako, Eusko Jaurlaritzak EJIEri ematendion Enkargu Orokorra7 aztertu zen,bertan jasota baitaude tratamenduareneragileei berariaz zuzendutako bete‐beharrak.Hainbat atal aldatzea proposatuzen.

5.Datuak Babesteko Erregelamendu Oro‐korrean azaltzen diren berrikuntzakberrikustea eta horiei loturiko prozesuberriak proposatzea; horien artean,honakohaueknabarmendubehardira:

tratamendu‐jardueren erregistroa ezar‐tzea

datuakbabestekoordezkariaizendatzea

pribatutasunaren gaineko eraginarenebaluazioakegitea(PIA8)

pribatutasuna diseinuaren aldetik bul‐tzatzea

7EnkarguOrokorra:EuskoJaurlaritzak,bereinformatika‐azpiegituraosoareneuskarridireninformazio‐sistemenfuntzionamenduonabermatzeko,EJIEriagintzendizkionzereginedolanguztiakjasotzendituenagiriada,bakoi‐tzariloturikobete‐beharraketazereginakdagokientarifarekinzehaztendituena.

8EraginenEbalua‐zioak:PIAlaburduraereerabiliohida,ingelesezkosiglakdirelako:«PrivacyImpactAssessment».

«Lehendik zegoen Segurtasun 

Korpora boko Batzorde k 

Segurtasun eta Pribatutasun 

Batzordea eratzea da 

berrikuntzetako bat» 

8 2018ko iraila

AURRERA! aldizkaria   65. zk.

arriskuak aztertzean segurtasuna ber‐matzea

jokabide‐kodeakabianjartzea

ahaztuaizatekoeskubideabermatzea

segurtasunzuloakjakinaraztea

nazioarteko transferentzien ereduaDatuak Babesteko Erregelamendu Oro‐korrarenaraberaberrikustea

segurtasun printzipioa hautsi izanarenberri ematea eta kontrol‐agintariei etaeragindakopertsoneijakinaraztea

6. Eusko Jaurlaritzan Datuak BabestekoOrdezkariaren igura sortzea9. Kasuhorretan, Bulego Teknikoak proposatuzuenahalmenpublikoakerabiltzendituenerakunde publiko bakoitzak datuakbabesteko ordezkari bat izan zezan.Ahalmen publiko horiek, hain zuzen ere,eskumenpropioadenjarduerakdira,baitaAdministrazio Publikoak erakundeareneskuetan utzitakoak ere. Hori horreladenez, Eusko Jaurlaritza osorako (sailak,erakunde autonomoak eta zuzenbidepribatuko erakunde publikoak) pertsonabakarra izendatzea proposatu zen.Proposamen hori gero formalizatu beharzen, dekretu edo erabaki arautzaile batenbitartez. Azkenean, igura berri horiGobernantza Publiko eta AutogobernuSailariatxikitadago,eta laguntza tekniko‐administratiboko unitateak sor daitezke,atxikitako langileekin (laguntza tekniko‐administratiboko unitatea, atxikipen‐sailetiktransferitutakoa).

7.Datuak Babesteko Batzorde berri bat

sortzea, datuak babestuta egon daitezenzaintzeko lana koordinatze aldera; EuskoJaurlaritzakoDatuakBabestekoOrdezkariaizango litzateke batzordeburua. («DatuBabesaren Erreferente» moduan izen‐datutakopertsonekosatukoluketebatzor‐dea)

8. Lehendik zegoen (eta Segurtasun EskemaNazionalari loturik zegoen) SegurtasunKorporatiboko BatzordetikSegurtasunetaPribatutasun Korporatiboa eratzea;bere eginkizuna, funtsean, informazioarensegurtasunaetadatupertsonalenpribatu‐tasuna koordinatzea izango litzateke.Batzorde horren buruEusko JaurlaritzakoSegurtasun Arduraduna izango litzateke,etahonakokidehauekizangolituzke:

Informazioaren arduradunak / Pribatu‐tasun‐neurrien arduradunak (zereginhoriorainbetetzendutenpertsonak,hainzuzen,bainarolberriarekin)

Zerbitzukomunenarduradunak

Sistemenustiapenarenarduraduna

9DatuakBabestekoOrdezkaria(DBO):pasaden2018koekainaren1ean(EHAA,105.zk.)«83/2018Dekretua,maiatzaren29koa,EuskalAutonomiaErkidegokoAdministrazioPublikoarenDatuakBabestekoOrdezkariaizendatzekodena»argitaratuzen;horrenbidez,MarıaAranzazuSanabriaLlagunoandreaEuskalAutonomiaErkidegokoAdministrazioPublikoarenDatuakBabestekoOrdezkariizendatuzen.

Harremanetarakopertsonarendatuak:

Donostiakalea,1

PK01010Vitoria‐Gasteiz(Araba)

Postaelektronikoa:

dpd‐dbo@euskadi.eus

Tel.:945.018.511

«Datuak Babesteko Erregelamendu 

Orokor berria errealitate bihurtu 

zen 2018ko maiatzaren 25ean» 

65. zk.  AURRERA! aldizkaria

2018ko iraila 9

Eta Datuak Babesteko Ordezkariarenkarguabetekoduenpertsonabat

9.Dagoen dokumentazioa berrikusi etaegokitzea.Horrenondorioz:

Segurtasun‐agiriadesagertueginda

Erabiltzaileak eta sarbideak kudeatzekoagiria sortu da, baita interesduneneskubideak gauzatzeko prozedura etainformazioaren gardentasunari buruzkogidaere

Segurtasun‐agiriaren jarduera eremuazabaldu egin da, pribatutasuna erebarneanhartzeko

Erabiltzaileei dagokienez, betebeharorokorberriakgehituegindira

Erosketensegurtasunerakogidazabaldueginda

Arriskuak aztertzeko metodologia etasegurtasun‐arazoak kudeatzeko proze‐durazabalduegindira

Auditoretzapolitikaegokitueginda

Hainbat klausula aldatu dira EuskoJaurlaritzak EJIEri egiten dion EnkarguOrokorrean, baita Datuak BabesteariburuzkoEranskineanere

Mailaka sailkatutako pribatutasun‐neurrientaulaberriaproposatuda

10.Tratamenduen erregistroa kudeatzekoprozedurarekin loturiko agiri berriakegitea; kasu horretan, honako hau ezarrida:

Tratamendu guztiek erregistroan zehaz‐tutaegonbehardute

Tratamenduak sortu, aldatu etaamaitzekoprozedurakarautuegitendira

Tratamendu bakoitzeko, arduradunakhonakohauekeginbeharditu:

a)Tratamenduakzehaztu

b)Tratamenduen ezaugarri juridiko,teknikoetaoperatiboakdeskribatu

c)Tratamenduakformalizatu

d)Behar denean, eraginen ebaluazioaegin

e)Zerbitzu Elektronikoen Katalogoa‐rekinlotu

Egindako lan osoaren ondorio gisa,maiatzaren 15ean, Lakuan, Eusko Jaur‐laritzakolangileeizuzendutakoaurkezpena10antolatu zen, hain zuzen ere, burututakolanenondorioakaurkezteko.

Laburbilduz, azken hilabeteetan egindakolanari esker, gure erakundeak lortu egin duEusko Jaurlaritzan datu pertsonalen babesa

arautzen duen dokumen‐tazioa egokitzea, araudiabetetzendelazaindubeharduten rolen egitura osoaeta rol horiei dagozkienerantzukizunak de initzea,baita datu pertsonalenaraudi eta politika—garaiberrietaraegokituak—sor‐tzeaere.

10Aurkezpena:pasaden2018komaiatzaren15ean,NereaLopez‐UribarriGoicolea(AdministrazioaetaZerbitzuOrokorrensailburuordea),XabierArrietaGoiri(Informa‐tikaetaTelekomunika‐ziokozuzendaria),GloriaBarceloDelCampo(EJIE)etaJoseAngelRodrıguezGonzalez(InformatikaetaTelekomunikazioZuzendaritza)jaun‐andreenkargura,EuskoJaurlaritzarenLakuakoegoitzan(Vitoria‐Gasteiz,Araba)aurkezpenaantolatuzen,egindakolanarenondorioakazaltzekoetaEuskoJaurlaritzarenegoeraaztertzeko,etahorrela,lege‐eskakizunberrieiaurreeginahalizateko.

Informaziogehiagorako,Irekianikusdezakezueekitaldiariburuzkobideoa:

https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/45880‐gobierno‐vasco‐detalla‐personal‐camino‐recorrido‐adaptacion‐nuevo‐reglamento‐general‐proteccion‐datos

Eusko Jaurlaritzak Lakuan duen egoitzan 2018komaiatzaren 15ean egindako ekitaldiaren argazkia(Vitoria‐Gasteiz).

10 2018ko iraila

AURRERA! aldizkaria   65. zk.

ALBOAN: 

 

Kontratazio Publiko Elektronikoa. 

Plataforma teknologikoaren migrazioa 

2 004. urtean, Eusko JaurlaritzakEuropanaitzindariazenproiektubat abiarazi zuen, KontratazioPubliko Elektronikoaren Ere‐

dua izenekoa; urteetan zehar, ebolu‐zionatu joan da proiektua, baita izenaridagokionezere,orainEuskadikoKontratazioPublikoaren Plataforma izenaz ezagunadelako.

Proiektuaren helburua kon‐tratazio publikoaren proze‐su osoa bilakatzea zen,enpresentzat zein botereesleitzaileentzaterabattele‐matikoa den tramitazioaizateko, horretarako mailahandienekosegurtasunaetaerabilgarritasuna bermatuz,zerbitzua erabiltzen zutenpertsonentzat modu errazean garatuta.Zerbitzuak behin eta berriro berrerabiltzeaahalbidetzen zuenproiektua, eskatzen zuteneragilepublikoguztientzat.

BILAKAERAK JARRAITZEN DU  

Lizitazio elektronikoa proiektuaren gara‐penari hasiera ematea baino ez zen, handikaurreraetengabebilakatzenjoanzelako.Izanere, sistemak hobetu zituen, prozesu etazerbitzuak gehitu, elkarreragingarritasunaeskaini, sinadura elektronikoko agentziakgehitu eta sektore publikoko kontratueiburuzko legean izandako aldaketetara ego‐kitu egin zen. Etengabeko prestakuntzareneta laguntzaren bidez erabiltzailearenesperientziabetikontuanhartuta,gauregun,proiektuak honako zerbitzu hauek hartzenditubarnean:kontratatzailearenpro ila,kon‐tratuen euskal erregistroa, lizitatzaileenerregistro o iziala eta enpresen sailka‐

pena,kontratuen ingurukoerre‐kurtsoenadministrazio organoa, lizitazio elektro‐nikoa,aholku‐batzordeaetagardentasun‐txostenak.

Etengabeko bilakaera teknologikoaren his‐toria,aurrerapeneijarraikiz,lizitazioelektro‐nikoaren lehenengo aplikazioan, adibidez,framework direlakorik gabekoWeblogic8‐anoinarritutako teknologia erabili zelako.

Ondoren, beste aplikazio batzuk,hala nola lizitazio elektronikorakobehin‐behinean gaitzea eta kon‐tratatzailearen pro ila, horiek ereWeblogic 8 bertsioan garatu ziren,baina Geremua framework in‐tegratuta. Hurrengo urratsa Web‐logic 11 bertsiora (frameworkberria —UDA— erabiltzen zuenbertsiora, alegia) eguneratzea izan

zen; horretan garatu ziren, besteak beste,Atrio, Kontratuen inguruko ErrekurtsoenAdministrazio Organoaren kontratu etaespedienteen erregis‐troa. Eta horrela gaur‐daino, eguneratze tek‐nologiko berria bul‐tzatzeko lan egiten aridenean.

Historiaetaberrikuntzateknologikoaridagokienez, ezin duguahaztu proiektuaren izaera berritzailea delaeta Eusko Jaurlaritzak urteetan zeharlortutako sarien eta aintzatespenen kopuruaizandelaproiektuhorrenbereizgarri.Horienartean, honako hauek nabarmendu behardira:

TECNIMAP‐2004 saria, AdministrazioPublikoko Ministerioaren eskutik, enpre‐sentzakozerbitzudigitalonenaizateagatik

ALBOAN 

«Gaur egun, 500 

botere 

esleitzailek 

baino gehiagok 

erabiltzen dute 

plataforma, 

2015ean 100 

baino gutxiago 

izan arren» 

65. zk.  AURRERA! aldizkaria

2018ko iraila 11

15era arte saioen kopurua 688.154 (+%163) zen; web orriak 224.106erabiltzaile izan zituen (+% 152)eta2.529.301orribisitatuziren(+%166). Zerbitzu batzuetan ereareagotu egin da erabiltzaileenkopurua, hala nola kontrata‐tzailearen pro ila eta kontratuenerregistroa 2.176 pertsonak erabilizituzten(+%150).Hazkundehorrekzerbitzuan hasieran aurreikusitakoabainolanbolumenaskozhandiagoari

aurre egin behar izatea ekarri du, eta,zenbaitetan, ordura arte eskaintzen zirenkalitatemailetanizandueragina.

Hori dela eta, zerbitzu egonkorra etakalitatezkoa bermatu ahal izateko,proiektuarenarduraduneklastereguneratze‐prozesubatiekingodiote.Hastekoweborriahobetuta, plataforma osoaren migrazioteknologikoaren prozesu konplexua egingoda, zerbitzuak egunero erabiltzen dituztenpertsonen esperientzia —erabilgarritasunaetairisgarritasuna—hobetzealdera.Lizitazioelektronikoa bezalako aplikazioek praktikanez dute bilakaera teknologikorik izan abian

jarri zirenetik, hortaz, argi dago eguneratubehar direla, plataformari atxikitako botereesleitzaileek era masiboan erabiliko dutelakontuanhartuta.

Proiektuak informazio‐modulu eta ‐sistemaaskorieragingodiela,eta,batezere,zerbitzuaorgano esleitzaile guztiei haien egunerokolanean ematen jarraitu behar dela kontuanhartuta, migrazioa datozen hilabeteotanegingodelaaurreikustenda.Hortaz,weborrihauetan emango dizuegu proiektuaren etahorrenemaitzenberri.

2006ko Administrazio Elektroniko Prak‐tika onenari saria, DiarioExpansion,T‐Systems etaRecoletos argitaletxeareneskutik

2006ko «IDABC Pro‐gramme studies on Euro‐pean eProcurement pro‐jects» delako erreferen‐tziako proiektuen zerren‐dansartzea

«eAdministrazioaren Jardunbide Ona»aitorpena, Europar Batasunaren eskutik(ePractice.euGoodPracticelabelfor2007)

Dintel fundazioaren saria, «2008koekimenedo proiektu teknologiko onenari, auto‐nomia‐administrazioko administrazio elek‐tronikoarenarloan».

Azken lau urteotan (gehien erabiltzendenean),lizitazioelektronikoarenaplikazioakguztira 1.674 lizitazio‐espediente bidera‐tzea ahalbidetu du. Adibidez, urte hau hasidenetik, 795 lizitazio‐espediente egindira,iazkourteosoanbaino%223gehiago.

2018. urtea erronka gisa agertzen daproiektuarenbilakaeran.

PROIEKTUAREN BILAKAERA  

Aurtengo 2018an, proiektuaren hazkundeakdatu estatistiko ikusgarriak ekarri ditu,kontuan hartuta Eusko Legebiltzarraren2010eko apirilaren 15eko agindua etaSektore Publikoko Kontratuei buruzkoazaroaren 8ko 9/2017 Legea indarreanjartzea; hain zuzen ere, datu horien arabera,plataformae izienteenetakobatda,gauregun500 botere esleitzailek baino gehiagokerabiltzen dutelako. 2015ean erabiltzaileenkopuruaezzen100erairisten(95).

Aurtenere, iazkodatuekinkonparatuta,weborriaren erabilera areagotu da: irailaren

ALBOAN 

«Izaera 

berritzaileak 

bereizi du 

proiektua 

urteetan zehar» 

EuskadikoKontratazioPublikoElektroni‐koarenweborria:

39/2015 Legearen zenbait ar kulu ezartzeko epea 

atzeratzea 

L angileekiko pentsio‐konpromisoak ba‐bestearen, kapital‐zuriketa prebenitzeareneta hirugarren herrialdeetako nazionalensarrera‐ eta bizileku‐eskakizunen arloko

zuzentarauen transposizioa egiteko den etaAdministrazio Publikoen Administrazio ProzeduraErkidearen urriaren 1eko 39/2015Legeaaldatzenduenabuztuaren31ko11/2018 Erregearen Lege Dekre‐tuaren bidez, urriaren 1ekoAdministrazio Publikoen Adminis‐trazioProzeduraErkidearen39/2015Legearen zenbait artikulu indarreanjartzekoepealuzatuda.

Estatuko Aldizkari O izialean argitaratu eta urtebeterajarri zen indarrean (2015eko urriaren 2ko BOE, 236.zk.), hau da, legea 2016ko urriaren 2an jarri zenindarrean, salbu ahalordetzeen erregistro elek‐tronikoari,erregistroelektronikoari, enplegatu publikogaituenerregistroari,Administrazioaren irispidepuntuelektronikoorokorrarietaartxiboelektronikobakarrariburuzko aurreikuspenak; izan ere, horiek 2018kourriaren2tikaurreraedukibeharzuteneragina.Orain,hala ere, 2020ko urriaren 2tik aurrera edukiko duteeragina,aipatuerregelege‐dekretuarenbidez;hauda,biurtezluzatudaepea.

Jakinarazi denez, arrazoia honako hau da:«Administrazio Publiko eskudunen artean adostu nahidira benetako elkarreragingarritasuna —dagozkieneskumen arloak babesten duena— lortzeko aukerak.Adostasun horrek alderdi funtzional bateragarrieneuskarri izan behar duten sistema teknologikoakdiseinatzeko markoa emango du, legea indarreanjartzeko gaur egungo epean sistema horiek ez baitiraeskakizunhorietaraegokitutaegongo».

Info+:2018koirailaren4koBOE,214.zk.

http://www.lamoncloa.gob.es/consejodeministros/

referencias/Paginas/2018/refc20180831.aspx

Edith Clarke,  

bere denboraren aurre k 

V assar College ikastetxean ikasi eta Phi BetaKappa elkarteko (gaitasun akademikonabarmenak dituzten unibertsitate‐ikasleenohorezkoelkartea)kide izanondoren,Edith

Clarkek, matematikan eta astronomian lizentziatuak,irakaskuntzanjardunzuenlehenengourteetan.

Berelanarekikozaletasunarieta1911.urteanGeorgeA.Campbellen zuzendaritzapeanAmericanTelephone andTelegraph(ATT)enpresanjasotakoprestakuntzariesker(transmisio‐lineetako arazoak konpontzeari dago‐kionez), Massachussetseko Institutu Teknologikoan(MIT)sartuzen1918an.Bertan, IngeniaritzaElektrikoaikasita, 1919an maisutza lortu zuen, eta MITen tituluhorilortuzuenlehenengoemakumeaizanzen.

Texasko egunkari batek egin zionelkarrizketan, emakumeek etorki‐zunean ingeniaritzan izangozituzten aukerei buruz hauxe esanzuen: «Emakume ingeniariak ezdira behar… baina bere lana ondoegin dezakeen pertsona bat betibeharkoda».

JamesE.BrittainekidatzitakoFromComputor toElectricalEngineer‐theRemarkable Career of Edith Clarkeartikuluan laburbildu du elektrizi‐tatearen arloan aitzindaria izan zen emakume horrengarrantzia: izan ere, Clarkek sistema elektrikoakdiseinatzean agertzen ziren arazoen ebazpena erraztueta ebazteko denbora murriztu egin zuten metodomatematikoak garatu eta hedatu zituen, eta horrela,emakumeek, gizonezkoek menperatutako ikerketaarloanaukeraberdinakizanezgero,lanberberakegitekogaizirelaetaemaitzaberdinak lortzenzituztela frogatuzuen.

[https://mujeresconciencia.com/2017/11/22/edith‐clarke‐1883‐1959‐una‐adelantada‐tiempo/

argitaratutakoartikuluarenlaburpena]

Kontrazala!! 65. zk. 2018ko iraila 

PROTAGONISTAKIXTEKO