atlas visual do medievo galego
TRANSCRIPT
PAISAXES MEDIEVAIS DE GALICIA
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
A Guarda
Baiona
Tui
Pontevedra
Padrn
Muros
Noia
Santiago
A Corua
Betanzos
Viveiro
Ribadeo
Lugo
Ribadavia
Ourense
Milmanda
Pesca de baixura
Baleas
Salinas
Ferro
Monterrei
Estao
Carballo(para exportacin e construcin naval)
Castieiro(para exportacin e construcin naval)
Fonte / Source: Elisa Ferreira Priegue:Galicia en el comercio martimo medieval
Vide (bisbarras de comercializacin documentada)
RECURSOS NATURAIS NA IDADE MEDIA EN GALICIA
Camio de Santiago
Camio de Santiago
Lugares de probableorixe xermnica
Granxa de orixecisterciense
Novos ncleos de poboamento na Plena Idade Media
Espazos cultivados:agras e rozas no monte
Espazos de fraga eaproveitamento gandeiro (porcos)
HERDANZAS MEDIEVAIS NUN MAPA TOPOGRFICO
A REA REPRESENTADA, NUNHA FOTOGRAFA DE SATLITE
TUI
OURENSE
LUGO
.
SANTIAGO
PONTEVEDRA
VIVEIRO
.
RIBADAVIA
Sculo IX ou antes
Sobrado
Samos
Ribas de Sil
Celanova
Sculo X
Sculo XI
Sculo XII
Sculo XIII
Sculo XIV
Sculo XV
EXTENSIN DO VIEDO NA IDADE MEDIA Mencins mis antigas da vide:
Fonte / Source: A. Huetz de Lemps (1967):Vignobles et vins du Nord-Ouest de l'Espagne
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Lisboa
Porto
Baiona
Padrn
Faro
Viveiro
Ribadeo
Avils
Laredo
Castro
Bermeo
S. Sebastin
Bayonne
Bordeaux
La Rochelle
Bruxas
Ruta documentada
Enlace con ruta servida por outros navegantes
Fonte / Source: Elisa Ferreira Priegue:Galicia en el comercio martimo medieval
RUTA GASCONA (finais s. XII s. XIII)
Santiago deCompostela
Mondoedo
Lugo
Ourense
Tui
Civitas bispal
Poboacin portuaria
A Guarda
Baiona
Pontevedra
Caldas de Reis
Padrn
Noia
Muros
A Corua
Betanzos
Pontedeume
Ferrol
Ortigueira
Viveiro
Ribadeo
Poboacin fronteiriza
Salvaterra
Milmanda
Allariz
Lobeira
Monterrei
Vern
Ribadavia
Bonoburgode Caldelas
Parga
Valadouro
Poboacin de interior
Poboacin do Camio de Santiago
Melide
Triacastela
Vilanovade Sarria
Rutas xacobeas
NCLEOS URBANOS DE GALICIA NA IDADE MEDIA CON CONCESIN DE CARTA FORAL(ss. XI-XIII)
Fonte / Source: lvaro Solano Fernndez-Sordo:Historia urbana en la Galicia medieval
1019
1019
1090
1142
1112-26
1156
1169
1168
1182
1208
Data de concesin de carta foral s civitas bispais
Data de concesin de carta foral a outros burgos
1169
ca. 1200
Ro Lrez
Ponte
Arrabaldes
Burgo Pequeno
Moureira
SantaClara
Muralla
Portas da muralla
Camio de Ourense
Va principal L-O
Camio de Santiago
Camio de Tui
Va principal N-S
Prazas principais
Igrexas parroquiais
Conventos mendicantes
O RECINTO DE PONTEVEDRA NO SCULO XV
Fonte / Source: Jos Armas Castro:Pontevedra en los siglos XII a XV
(plano)
Recinto intramuros
Arrabalde da Moureira
Arrabalde do Burgo Pequeno
Lmite do territorio urbano
*
*
*
*
Muio
Pelamios
Camio de Santiago
Camio de Ourense
Camio de Tui
Camio de Marn
Rollo e picota
Lagea
Vias
Sta. M de Alba
Freguesa
Sta. M de Mourente
S. Mamede de Moldes
Malataria
S. Martio de Salcedo
Sta. Maria de Bora
S. Miguel de Marcn
Mosteiro
S. Xoan de Poio
S. Salvador de Lrez
TERRITORIO URBANO DE PONTEVEDRA NO SCULO XV
Fonte / Source: Jos Armas Castro:Pontevedra en los siglos XII a XV
ESPAZOS DA IDADE MEDIA GALEGA
Ro Douro
Ro Texo
Britonia
Lugo
Iria
Astorga
Ourense
Tui
Porto
Braga
Dumio
Diceses da antiga Gallaecia
Lamego
Viseu
Coimbra
Idanha
Diceses da antiga Lusitania
DICESES DO REINO SUEVO
PLANTA DE SAN MIGUEL DE CELANOVA. ARTE MOZRABE(Sculo X)
Nave con bveda de ferradura
Porta lateral
Arco de ferradura
Cruceiro con bveda de aresta
Arco triunfal con alfiz
bsida con cpula gallonada
Pequenas saeteiras
Contrafortes
Muros grosos
RETABLO PTREO (ANTIPENDIUM) DE SAN MARTIO DE MONDOEDO(Sculo IX ?). Pode tratarse dunha escena de ordenacin episcopal
1,13 m.
0,82 m.
Das pezas desiguais
Cristo en maxestade
Aureola
Anxos
Carneiro mstico (Agnus Dei)
guia: San Xoan
San Pedro ?,primeiro Papa
Prelados ?,investidos para transmitir adoutrina de Cristo
Igrexa terreal
Santiago
Lugo
Mondoedo
Ourense
Tui
Catedral
S. Martio Pinario
Antealtares
Lourenz
Ferreira de Pallares
Pombeiro (Ferreira)
Samos
S. Estebo
S. Pedro de Rochas
Celanova
Poio
Lrez
Oia
Mosteirobeneditino
Mosteirocisterciense
Monfero
Sobrado
Armenteira
A Franqueira
Meln
S. Clodio
Oseira
Acibeiro
Xunqueira
Montederramo
Penamaior
Meira
PRINCIPAIS INSTITUCINS ECLESISTICAS DE GALICIA NA IDADE MEDIA
Fonte / Source: Pallares - Portela:Galicia na poca medieval
PLANO TERICO DUN MOSTEIRO CISTERCIENSE
Igrexa
Sacrista
Armarium ou biblioteca
Sala capitular
Escaleira do dormitorio dos monxes
Auditorium ou locutorio
Sala dos monxes
Calefactorio
Refectorio dos monxes
Cocia
Refectorio dos conversos
Paso
Grande despensa ou adega
Patio dos conversos
Claustro
Fonte / Source: Portela / Pallares:Atlas histrico de Galicia
SOBRADO
ARMENTEIRA
OSEIRA
MELN
OIA
MONTEDERRAMO
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
MEIRA
Ortigueira
Viveiro
Ribadeo
A Corua
Betanzos
Noia
Santiago
Arza
Melide
Leboreiro
Palas
Monterroso
Portomarn
Lugo
Pontevedra
Marn
Redondela
.
Baiona
A Guarda
Ribadavia
Monforte
Castro Caldelas
Co mosteiro de Meira
Co mosteiro de Sobrado
Co mosteiro de Armenteira
Co mosteiro de Oseira
Co mosteiro de Meln
Co mosteiro de Oia
Co mosteiro de Montederramo
RELACIN ENTRE OS MOSTEIROS CISTERCIENSES E OS NCLEOS URBANOS
Fonte / Source: Pallares - Portela:Atlas histrico de Galicia
A Corua
Ortigueira
Viveiro
Santiago
Pontevedra
Tui
Lugo
Dominicos
Ribadavia
Ribadeo
Ferrol
Louro
Ribadeo
Noia
Pobra do Den
Herbn
Ourense
Monterrei
Portomarn
Vilabade
Franciscanos
Dominicas
Allariz
Clarisas
MAPA DE IMPLANTACIN DASORDES MENDICANTES E MENORES EN GALICIA
Fonte / Source: C. Manso Porto:El Gtico mendicante en Galicia.Los dominicos
.
.
.
.
.
.
Fonsagrada
O Cdavo
Lugo
Guntn
Palas de Rei
Arza
Camio primitivo
.
.
.
.
.
Vega de Valcarce
O Cebreiro
Triacastela
Sarria
Samos
Portomarn
Camio francs
.
.
.
.
.
.
.
Ribadeo
Lourenz
Mondoedo
Abadn
Vilalba
Begonte
Sobrado
Camio da costa
.
.
.
Ferrol
Neda
Ordes
Pontedeume
Betanzos
Carral
A Corua
.
.
Cambre
Camio ingls
.
Padrn
Ruta martima
.
.
.
.
Tui
Porrio
Redondela
Pontevedra
Caldas de Reis
Camio portugus
.
.
.
.
Silleda
Laln
Cea
Ourense
Allariz
Xinzo de Limia
Vern
A Gudia
Va da Prata
.
.
.
Fisterra
Olveiroa
Negreira
Camio a Fisterra
Santiago de Compostela
OS CAMIOS DE COMPOSTELA,EN GALICIA
A baslica romnica de Santiago de Compostela
Capela absidal
Capelaabsidal
Capelaabsidal
Deambulatorio
Nave central
Torres da fachada occidental
Nave lateral
Nave lateral
Transepto
Cruceiro
Fachada N (Acibechera)
Fachada S (Prateras)
Fachada O (Prtico da Gloria)
Transepto
O tmpano esquerdo da portada de Prateras(natureza divina de Cristo)
Cristo,
tentadopolos demos,
dialoga cunha serpe enroscada nunha rbore
Un mozo monta a un len (engadido posterior)
Eva co cranio (engadido posterior; autor: mestre Estevo)
O tmpano dereito da portada de Prateras(natureza humana de Cristo)
Os Reis Magos portan os seus agasallos
diante da Virxe co Neno
Curacin do cego
Coroacin de espias
Cristo azoutado e atado na columna
O Cireneo porta a cruz de Cristo
Xudas traizoa a
Cristo
O tmpano central do Prtico da Gloria(mestre Mateo: 1168-1188)
Cristo amosando as chagas
S. Xoan (guia)
S. Lucas (touro)
S. Mateo (home)
S. Marcos (len)
Tetramorfos
Vintecatroancins da Apocalipse
Anxos portando instrumentos da Paixn
Benaventurados
SANTA MARA DE MEIRA, UN MODELO DE ARQUITECTURA CISTERCIENSE
bsida
Capelas rectangulares, planas ao exterior
Transepto
Transepto
Cruceiro
Nave central cuberta con bveda oxival
Naves laterais cubertas con bveda de aresta
Piares compostos con columnias adosadas
Contrafortes
Fachada occidental
SAN FRANCISCO DE BETANZOS, UN MODELO DE ARQUITECTURA MENDICANTE
bsida cuberta con bveda de nervos, en abano
Capelas rectangulares da cabeceira
Transepto
Cruceiro
Nave nica con cuberta de madeira
Cabeceira con vitrais entre contrafortes
Capelas adosadas ao transepto
Capelas adosadas nave
Fachada occidental
SARTEGO DE FERNN PREZ DE ANDRADE O BOO (1387-1397), EXEMPLO DE ESCULTURA FUNERARIA
Escena de caza: rastreadores con cornos de caza, cabaleiros e cans persiguen a cervos e xabarns
O nobre defunto, vestido de cabaleiro e ornado co cordn franciscano, aparece xacente sobre o sartego
Anxos que protexen a alma do defunto
Os cans aos ps simbolizan a fidelidade
Inscricin consignando a data de realizacin da obra
Xabarn e oso,Animais emblemticos da casa de Andrade, sosteen o sartego
Actual provincia deA Corua
A Corua
Betanzos
Pontedeume
Ferrol
Noia
Santiago
Actual provincia deLugo
Caldas
Ribadeo
Mondoedo
Monforte
Actual provincia deOurense
Ourense
Ribadavia
Allariz
Celanova
Monterrei
Actual provincia dePontevedra
Tui
Baiona
POBOACINS GALEGAS QUE CONTARON CON PRESENZA XUDA
Fonte / Source: M Gloria de Antonio Rubio:Os xudeus en Galicia
Santiago
Lugo
Mondoedo
Ourense
Tui
PRINCIPAIS FORTALEZAS DERRUBADAS POLOS IRMANDIOS, CON SEORO AO QUE PERTENCAN
Fonte / Source: Pallares - Portela:Galicia na poca medieval
.
.
.
.
.
Mitra compostel
Moscoso
Ulloa
Lemos
Andrade
Ribadavia
Pardo de Cela
Soutomaior
Outras liaxes nobres