«arri^am saihestek eroa bakarra · 2012. 6. 25. · > ostirala • 2001 eko martxoaren 30a...

7
> ostirala 2001 eko martxoaren 30a Egunkaria Lizarra •Lizarrako lVleridizaleen Elkartea sortu zeneko 50. urteurreria ospatzen ari da aurteri Bortziriak •Ezindueritzako lantegi eta erresidentzia berria «Arri^am saihesteko era bakarra: ltoizko Koordinakundeak deituta, bihar, 18:OOetan, manifestazioa abiatuko da autobus geltokitik, urtegia «segurtasun arrazoiengatik gelditzeko» eskatzeko. Urtegiari aurre egiteko arrazoi gehiago badira, baina orain segurtasunak du garrantzia. Halaxe esplikatu du Patxi Gorraiz Koordinakundeko bozeramaileak. Bizkor ibili beharko dute, Ebroko Ur Konfederaziokoek laster hasi nahi baitituzte betetze probak.

Upload: others

Post on 02-Feb-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • > ostirala • 2001 eko martxoaren 30a

    Egunkaria

    Lizarra •Lizarrako lVleridizaleen Elkartea sortu zeneko 50. urteurreria ospatzen ari da aurteri Bortz i r iak •Ezindueritzako lantegi eta erresidentzia berria

    «Arri^am saihesteko era bakarra:

    ltoizko Koordinakundeak deituta, bihar, 18:OOetan, manifestazioa abiatuko da autobus geltokitik, urtegia «segurtasun arrazoiengatik gelditzeko» eskatzeko. Urtegiari aurre egiteko arrazoi gehiago badira, baina orain segurtasunak du garrantzia. Halaxe esplikatu du Patxi Gorraiz Koordinakundeko bozeramaileak. Bizkor ibili

    beharko dute, Ebroko Ur Konfederaziokoek laster hasi nahi baitituzte betetze probak.

  • Iruñea •

    lNlerabe idazleei deia Gazteentzako lehiaketareri elebitasuria arriskuari da euskaraz jasotzeri direri

    lan eskasiarerigatik

    Iruñeko gazteentzako lehiaketara deitu du Iruñeko Udalak narrazio labur eta olerki sailetan, gaztelaniaz

    zein euskaraz idatziriko testuetarako. Euskaraz, baina, lan guti jasotzen dira eta lehiaketa arriskuan da.

    1: RUÑEKO UDALAK ZORTZIGA-r r e n aldiz a n t o l a t u du 14 e t a 18 u r t e b i t a r t eko I ruñeko gazteei zuzendur iko Literatur L e h i a k e t a nar.razio l a b u r e t a olerki sai letan. I ruñean sor tu-t ako gaz t eek pa r t e h a r t u ahal i z a n e n d u t e l e h i a k e t a n , e t a b a i t a j a i o t z e z I r u ñ e k o a k ez izan arren I ruñean bizi direnek edo ber tako ikastetxeren bate-an estudiatzen ari direnek.

    Lanak gazte laniaz zein eus-karaz b ida l tzen ahal dira. Iru-ñeko Udaleko Euskara Sailetik ad i e r az i d u t e n e z , l e h i a k e t a k g o r a b e h e r a h a n d i a k d i t u p a r t e - h a r t z e a r i d a g o k i o n e z , eta iaz lau lan bester ik ez ziren a u r k e z t u e u s k a r a z ; g a z t e l a -niaz,berriz, 150.

    E u s k a r a k I ruñeko U d a l e a n bizi d u e n e g o e r a murr iz ta i lea ikusita, akaso par te-har tze ttiki hor rek lehiaketaren elebitasu-

    na arriskuan jar dezake . Hor re -gatik, 14 eta 18 u r t e b i t a r t e k o i d a z l e b e r r i e i (e ta h a u e n ira-k a s l e e i ) d e i b e r e z i a e g i n nah i izan d ie te E u s k a r a Sai le-koek.

    I d a z l a n a k m a i a t z a r e n 5eko ordu biak b a i n o l e h e n aurkez tu b e h a r d i r a G a z t e e n -t zako Argib ide Bulegoan, Gazter iaren Etxean (Zangoza kalea, 30). Narrazio l a b u r r a r e n s a i l e a n , g u t i e n e z hiru eta gehienez h a m a r orrial-de izanen dituzte lanek; olerki-koan , berr iz , gu t i enez p o e m a bat aurkeztu beha r da, 14 ber-

    Udalaren gazteentzako literatura lehiaketan euskaraz parte hartzeko deia egindute. • c; \ GAU,H U .>

    t s o l e r r o k o a g u t x i e n e z e t a 40koa gehienez.

    U d a l a k h i r u s a r i e m a n e n di tu sail e t a h i zkun tza bako i -t z e a n , 5 0 . 0 0 0 , 2 5 . 0 0 0 e t a

    15.000 peze t akoak , e t a h a u e z gain 10.000 peze t ako bi akze-sit e ta oroigarriak.

    —fi» Asier Azpilikueta

    Orba® Elkartea sortu dute ibarraren garapenerako IRAGAN LARUNBATEAN KATALAIN-

    go ermitan Orba ibarreko maki-na bat bizilagun elkartu zen Or-b a k o G a r a p e n e r a k o Elkar tea-ren aurkezpen ekitaldian. Iba-r r a r e n g a r a p e n i n t e g r a l a bultzatu nahi du elkarte berriak, baita azpiegitura turistikoa sor-tu ere, e skua ldea biziberri tze-

    ko, enp legua sor tzeko eta biz-tanleria fmkatzeko.

    Elkarte berrian sartu dira Ga-rinoain, Puiu, Leotz eta Oriso-aingo udalak , Olleta, I ra txe ta eta Artaraingo kontzejuak, zen-bait enpresa , ha inba t ostalari-tza komertzio eta bizilagun ba-kan batzuk. Orain sektorekako

    m a h a i a k an to l a tu b e h a r k o di-t u z t e h a i n b a t e s p a r r u t a k o proiektuak aurrera eramateko: tu r i smoa , o n d a r e a r e n b e r r e s -kuratzea, abeltzaintza eta neka-zari tza, oh i turak . E lka r t ea r en a s m o a da tu r i smo ekolog ikoa bultzatzea. Horretarako, Gerin-dako parke eolikora edo Olleta-

    ko irin errotara bisitak antolatu nahi dituzte.

    Elkarteko buruek erran dute-nez, «Orbako nor tasuna indar-tu nahi dugu, baita ibarra kalita-t e z k o t u r i s m o leku b i l a k a t u ere».

    Daniel Urrutia

    Erroibar-Aezkoa

    Urrobi argazki lehiaketa

    ERROIBARKO 1 1 KONTZEJUAK

    e ta Aezkoako 9 uda lak bil-tzen dituen Urrobi partzuer-go e r a tu be r r i ak argazki l eh i ake t a ab ia tu du, «bere t xoko e d e r r a k e z a g u t z e r a emateko». Lehiaketarako ar-gazkiek eskualdeko «natura, ondarea eta ohiturak» bildu beharko dituzte. Argazkiak Erroibarko udale-txean edo Aezkoako Junte-txean entrega daitezke, api-r i l a ren 9a a r te . Api r i l a ren 2 l e a n sariak e m a n arte, ar-gazkien e rakuske ta Ariben izanen da. Sarien ostean era-kuske t a Er ro ibarko uda le -txera pasatuko da.

    Hiru argazki onenen arte-an 50.000,25.000 eta 15.000 pezetako sariakbanatuko di-ra, eta argazki digital onenak 10.000 pezeta eskuratuko di-tu. Paperezko argazkiek 18 x 24ko t a m a i n a izanen dute , e ta argazki digitalak JPEG, TIFF edo PDS formatue tan izanen dira.

    I I U i l c d

    Eskularigiritza feria Amaiurren

    AMAIUR IKASTOLAN EUSKARA-

    ren aste kulturala egiten ari dira astelehenetik. Asteare-kin b u k a t z e k o , g a u r e sku-langileen eta produktuen II. azoka eg inen dute . Zur la-nak, buztingintza, lore idor-tuak, har r ig in tza e ta harr i -kartoi lanakikusteko aukera izanen da Amaiurren, bai ta taloak, eztia, gazta, ogia edo txerrikia dastatzeko aukera ere. Gainera, hainbat lante-gitan par te hartzeko parada i z a n e n d u t e I t u r r a m a k o ikastolarajoandakoek.

    mapa mutuak

    P E L L O L I Z A R R A L D E

    Attaque 77

    E skailera ospatzen dutenek zehatz-mehatz dakite zenbat falta den. Besteok ere jabetuko gara; ez zai-gu, ez, oharkabean pasatuko. Halako batean, ohar-tuko gara tonbola jarria dutela, eta, orduan, ate bat begiztatu-ko dugu, eta, atea irekitakoan, kolorez betetako erresuma za-bal batean sartuko gara ziztuka. Txio-txio over the rainbow.

    Txarangaren metalak agur egiten dizu. Lagun asko bil-tzen da txarangan, baina dantzan ari denak ez ditu gogoko ikusleak; ez da berekoia eta nahiago ditu segizio luze eta alaiak. Horregatik, deiakegitenzaizkiomunduari: «goazen denok plazara». Eta lelorik bai lelo munduak erantzun egi-ten du. Urrun horietatik etortzen dira gurera, saldoka eta saltoka.

    Hemen beti pentsatu izan dugu gure jaiek ez dutela pu-

    blizitate handirik behar, behin etortzen den kanpotarrak nahikoafamatzendituelabestelaere. Bainaezdagofida-tzerik. Begira bestela egunotan zabaldutako berria. Argen-tinatik dator notjzia, rocktaldebatbadelajenioz bizia. Lau lagun dira et»77ko uztako ardoa dute gogoko. Jakina da urte hartako ardoa laster ozpindu zela, eta hippien loreak izorratzeko.erabili zutelagehienbat.

    Minduta dagoenak horrelakoak egiten ditu, eta, orain-goan, zeri eta entzierroari tokatu behar. Adarrak eta adar-kadak, berriz ere. Zorrotzak izan beharrean daude. Atta-quek istorio bat kontatu nahi izan du, eta San Fermin deitu dio: «mira, un tipo se cayo / mira, el toro lo alcanzo / des-pues de todo no esta tan mal / le clava los cuernos en la es-pinadorsal...».

    Botadute. Puzkarbatparadisuan. Deusgutxi, halere, txarangakoei aurre egiteko. El Bolo aldizkarikoek, infor-matzeaz gain (maiatzaren 23an hasikodu Attaquek Es-painiako itzulia), erronka bota diete: «^Tendran cojones de veniraPamplona?».

    Ez dakit, ba. Managerraren trebezia probatzeko aukera ezin hobea dute. Molotov izeneko su hark hain ongi baliatu zuena. Zer informazio jasotzen duten aurreraedoatzera eginendute, eta, horrelakoetan, zaila da erabakitzea zer den aurrera eta zer atzera egi-tea.

    Altsasun gera litezke, hango muino batean Osbornek paratu zuenak ere oso handiak baititu zerak. Irufiera in-guratzea deliberatzen badute, gogoan izan beharko du-te hemen txarangak berak ezartzen dituela arauak eta segurtasun neurriak. Jakina, bertara etorriz gero etekina ere handiagoa.

    Pop Tops, gogoan zaituztegu.

    Egunkaria ostirala, 2001 eko martxoaren 23a ostirala, 2001 eko martxoaren 23a Egunkaria

  • Bortziriak Ezinduentzako lanteaia eta erresidentzia

    Artxiboko argazkian bi ezindu gizartekintzako lantegi batean lanean Ricardo Ansotegirekin batera, Ansotegi gizartekintzakodiputatuak horientzako zentrua inauguratu zuenean. • V E R O N I C A M U Ñ O Z

    Aspacek eta Gizarte Zerbitzuek adimeriez urriak

    direneritzat bi egitasmo jarriko dituzte abiari

    Eskualdeko ezinduentzako bi egitasmo jarriko dira abian laster batean

    Bortzirietan, bata bertzearen osagarri: erresidentzia eta lantegia. Lanak

    oraindik hasteke dauden arren, badirudi laster bi egitasmo horiek

    gauzatu ahal izanen direla, Beran lehenbizikoa eta Lesakan bertzea.

    R A I N 2 4 U R T E S O R T U Z E N

    Beran burmuineko elba-rrientzako Uxane zentroa, Aspa-ce elkartearen baitan. Gaur egun 18 lagun ari dira bertan zenbait lan ttiki egiten. Bertakoek aspal-diko egitasmoa dute ezinduen-tzako erresidentzia egitea. Badi-rudi orain egin ahal izanen dela.

    Lekua ere aukeratua dute: Bera-ko mediku kontsultategi gaineko egoitza. Bi solairu daude libre bertan, eta 16 lagunentzat egoki-tzeko asmoa agertu dute. Lanek 33 milioi pezetako aurrekontua izanen lukete, eta Nafarroako Ongizate Sailak aurrekontuaren erdiabere gainhartuko luke. Ber-

    tze erdia Bortzirietako udalek pa-ratuko lukete. Berako Udala ho-rren erdia ordaintzeko prest agertu da, eta bertze erdia, biz-tanle kopuruaren arabera, bertze lauudalekparatubeharko lukete. Zentroaren kudeaketaz Aspace arduratuko litzateke, eta egoitza-ren mantenimenduaz eta langile-

    ez Nafarroako Gobernua. Bortzi-rietako Gizarte Zerbitzuen Man-komunitateak, berriz, Enplegu-rako Zentro Berezia sortu nahi du. Lesakako Otsango industrial-dean Mankomunitateak papera biltzeko erabili izan duen pabi-lioian kokatuko litzateke. Jon La-rretxea Mankomunitateko langi-learen arabera, «izaera produkti-boa izanen du, eta, bertze edo-zein lekutan bezala, soldata eta gizarte segurantza izanen dute hor kontrataturikoek». Pabilioia egokitzeko proiektua prestatzen dihardute, eta urte amaiera alde-rako martxan nahi lukete Man-komunitateko kideek. Aspacere-kin elkarlanean dihardute hone-tan Mankomunitateko kideek.

    20 pertsonentzako lana egin ahal izanen litzateke bertan, eta ezintasun ziurtagiria beharko da lan egiteko. Gaur egun, Bortzirie-tan, 18 lagun omen daude egoera horretan, erdiak baino gehiagok 30 eta 40 urte artekoak.

    Enplegurako Zentro Bereziak, gainera, lanpostua eskaintzeaz gain, gisa guztietako laguntza es-kainiko luke: gida-baimena lor-tzeko ahalmena dutenei lagun-du, pisua erosteko laguntzakbi-deratu, bizi-proiektu bat aitzine-ra ateratzeko laguntza orokorra eskaini...

    Batak zein bertzeak duten ga-rrantzia azpimarratu du Isabel Pardo Uxane zentroko arduradu-nak. «Enplegu zentroan lanean ari diren anitz erresidentzianbizi-tzen jarriko direla iruditzen zait». Erresidentziaren inguruan, «pre-mia-premiazko kontua» dela gai-neratu du Pardok.

    Jon Abril

    herri aldizkariak Edurne Elizondo

    Zaborra bereizteko kanpaina Zaborra bereizi eta bakoitza bere ontzira botatzeko kanpaina jarriko dute abian Baztanen, Bortzirietan eta Malerrekan eta gai horri eutsi dio Ttipi-ttapa aldizka-riak bere azken zenbakian: «Kristalak, pilak edo papera eta kartoia eguneroko zabor organikotik bereizteko zaborron-tziak jarri dira azkeneko urteotan ia inguru osoan. Orain bertze pauso bat emanen da Bortzirietan, Malerrekan eta Bortzirietan: papera eta kartoia alde batetik bilduko dira eta brik, plastiko edo metalezko enbaseak bertze aldetik,

    bakoitza bere zaborrontzian bereizi ondotik. Gainera, tamaina handiko hon-dakinak etxez etxe bilduko ditu Iruñeko Emausko Traperoak erakundeak. Zerbi-tzu horren bitartez, bolumen handiko objektu guztiak bilduko dira, hondakin organikoak eta hondakin industrialak izan ezik, eta betiere objektuak maneia-tzeko bitarteko mekanikorik behar ez denean eta momentuan eramateko prest baldin badaude».

    «Tamaina handiko hondakinen biltzea da, hain zuzen, hemendik aitzinera zabo-

    rren bilketan aldaketa handiena izanen duena. Orain arte hondakin horiek za-borrontzien ondoan utzi eta hilean behin biltzen zituzten. Orain ere hilean behin bilduko dituzte, baina etxetik bertatik eramanen dituzte, horretarako aitzine-tik telefonoz deituta. «Objektuak eta materialak aprobetxatu eta birziklatzeko metodorik onena da, objektuak ez dire-lako nahasten, zikintzen edo honda-tzen», azaldu du Emausko Trapero etako kide batek, Ttipi-ttapa-koen artiku-luan.

    | X a b i e r L a r r a b u r u

    I 2.000 karaktere i Gaur, zutabe honetarako espresu-

    • ki egina, zortzi kapituluz osatutako

    : eleberritxo bat nuen idatzia, baina

    : Nafarkariako buruak luzeegia dela

    : esan dit, muga (berriz esan behar

    : al da?) bi mila karakteretan dudala

    : (espazioak barne) eta hortik aurre-

    i radebekaturikdudalakomabat

    ; bera eranstea ere (demasa), bi

    : mila karaktere haratago dagoena

    > galarazita dagoela niretzat eta ber-

    ; din zaiola hesi horretatik haratago

    ; ikusten ditudan gauza zoragarriak

    ; eta berari bost lurralde horretan

    i dauden urrezko gaztelu zein mis-

    i terioz betetako gertaerak. Beraz,

    i eleberririk gabe utzi zaituzte. Pena

    i da, zeren eleberria oso ona zen.

    *; Batez ere bigarren eta bosgarren

    ; arteko kapituluak. Eta bukaera?

    ; Zer esan dezaket bukaera gloriosa

    ; horri buruz? Bukaera zoratzeko

    ; modukoa da. Bukaeran protago-

    ; nistak aurreko kapituluetan egia-

    ; tzat hartu duena faltsua dela kon-

    • turatzen da, hara!, eta bere buruta-

    ; zio eta gogo guztiak kolokan

    ; gelditzen dira, bere nortasun guz-

    i tiak trapezistaren zorabioa ziru-

    i dien, baina azkenean, ta!, maisuki

    i idatzitako bi lerroetan, protagonis-

    i taren zalantzen zergatia sakonki

    ; eta modu argi batean ulertzen

    ; dugu. Demasa. Oso polita. Oso

    ; ona. Baina, aizue, maisu lan hori,

    ; nonbait, luzeeeeegia dela irizten

    ; dio nire nagusiaketa bi mila karak-

    ; teretan mugitu behar naizela erre-

    ; pikatzen dit (astero!) zoologikoan

    ; hartzeei ezartzen zaizkien bi metro

    ; eskas horien antzera. Etanikesa-

    ; ten diot ni bezalako hartzek oihan

    i zabalenetan bizi behardutela,

    i muga baldarrak ezarriko dituzten

    ; errepiderik gabe, eta haize errota-

    ; rik gabe, eta egunero berrogei ki-

    ; lometro egiten dutela, ni-bezalako-

    ; hartzek!, patxaran batzuk jateko,

    ; eta zoologikoan, ordea, bi metro

    ; besterik ezin dutela egin eta ea ho-

    ; rrekezdionzeredozergogora

    ; ekartzen eta ea ez al den ohartzen

    ; Nafarkaria zoologiko bat bilaka-

    ; tzen ari dela, eta berak orduan, as-

    i peren batean, esaten dit: «Bimila

    i karaktere». Bale. Ongi da. Bi mila

    i karaktere. Ulertu dut, e? Ulertu

    i dut. Ongi da. Dena den, bukatzeko

    ; gauzabatesangodizut... Zerdio-

    ; zu? Dagoeneko pasatu naizela?

    ; Moztuko duzula? Et!, etl, et!, niri

    : inork ez dit zutabe bat mozt

    ostirala, 2001 eko martxoaren 16a Egunkaria

  • Patxi Gorraiz lTOlZKO KOORDIINIAKUMDEAREN BOZERAMALEA «Arriskua saihesteko modu baarra

    ^filllllllll^^

    urtegia ez betetzea da» Itoizko Koordinakundeak deituta, bihar manifestazioa eginen dute, urtegia «segurtasun

    arrazoiengatik gelditzeko» eskatzeko. Patxi Gorraiz, 39 urteko itoiztarra, hamabost bat urte daramatza Koordinakundean buru-belarri, Itoitz eta ondoko lurrak ez itotzearen alde. Duela

    guti auzia galdua zutela zirudien, baina segurtasun kontuek afera pil-pilean jarri dute.

    1 Q Q r 7 , uztailean Espainiako Auzitegi I # KO Gorenak Itoizko u r t eg ia ren proiektua bal iogabetu zuen, urtegiak natur erreserben babes bandei egiten zien kaltea-gatik. Gero, Nafarroako Parlamentuaknatur-guneen lege berria atera zuen, babes banda hor iekkentzeko. Itoizko Koordinakundeak hala eskatuta, Auzitegi Konstituzionalaklege berria aztertu eta, urtegiaren kontrakoentza-ko zorigaiztoko epai batean, 2000ko martxo-an lege berria balioztatu zuen.

    Baina, 1999ko udan, Koordinakundeak Ad-ministrazioak ezkutuan zituen zenbait txos-ten ofizial eskuratu zituen. Txostenek mendi lepoen irr istaduren arriskuaz ohar taraz ten dute. Horrekin Gorenera jo zuten berriz, eta eskatu zuten, ingurumen arrazoiengatik ez ezik, proiektua segurtasun arrazoiengatik ere baliogabetzeko. Gorenak eskaera aztertuko du eta Antonio Casas eta Arturo Rebollo txos-tenen egileek zer dioten entzungo du.

    • Zein arrisku ekarriko lituzke urtegia betetzeak? Rebollok zuzenduriko Civiltec kontsulto-

    rak Koordinakundearendako egin zuen azken txostenak erraten du urtegia betetzeak zazpi arriskukatastrofiko dituela. Banan-banan, in-gurumen eta giza hondamendi handiak gerta daitezke. Gertatuz gero, ziurtasun osoz, urak bizitokiak suntsitu eta makina bat lagun hilen lituzke. Era berean, txostenak dio arriskuak behin agertuz gero ezin dela deus egin arrisku horiek gutitzeko. Hau da, arriskuak saiheste-ko modu bakarra urtegia ez betetzea da.

    Kontua da urtegiaren inguruko lurrak ira-gazkorrak direla epe luzean. Lur horiek urez-tatuz gero, likatsu bilakatuko lirateke eta irris-tatzerakoan mendi lepoko goiko aldeak he-rres tan e r amanen lituzkete. Irati ugaldeak, normalean, segundo bakoitzeko 15-20 metro kubikoko urkorrontea darama. Uhaldia dene-an, 500 bat metro kubiko eramaten ditu. Eta zazpi arrisku horietako edozeinek 50-75 aldiz handiagoa den ur emaria sortarazten du. Hor-taz, uhaldiak Irati, Aragoi eta Ebro ugaldeeta-ko bizilekuakhondatuko lituzke: Agoitz, Irun-berri, Zangoza, Tutera, Zaragoza, Tortosa.

    • Agintari politikoek txostenen berri dute; betetzeak ekar ditzakeen arris-kuezbadakite. Zer iruditzen zaio hori Koordinakundeari?

    Egunkaria ostirala, 2000ko azaroaren 24a

    A r d u r a g a b e ari d i ra . Ga ine ra , orain, be te tze p robak egin nahi di-tuz t e . Ba ina h o r r e t a r a k o , l e g e a k aginduta, larrialdi plana behar du ur-tegiak . Eta p lan hor i eg i teke d u t e oraindik. Itoizko auzian arrisku ka-tastrofikoen gaia oso berandu atera dugu, bai. Baina alarma argia garaiz p iz tu dugu . K o n p o n b i d e a d a g o oraindik. Agintari politikoen eskue-t an d a g o e rabak i e g o k i a k h a r t z e a hondamend ia ekiditeko. Eta Koor-dinakundearen lana da jendear i ja-kinaraztea Itoitz betez gero honda-mendiak gerta daitezkeela.

    • Horregatik gelditu behar da urtegia? Segurtasun arra-zoiengatik? Orain, argi eta garbi, Itoizko urte-

    gia segurtasun arrazoiengatik geldi-tu behar da. Urtegiari zenbait ikuspegitatik egin zaio aurre. Baina, hori alde batera utzi-ta, orain erran behar da urtegia be tez gero arriskuak sortuko direla eta horren ondorio-ak milaka lagun hiltzea eta hainbat bizitoki suntsi tzea izan daitekeela. Hondamend iak ez du be re i z t en u r t e g i a r e n a l d e k o e n e d o kontrakoen artean. Urtegiaren aurrean nor-berak duen jarreraz landara, manifestaziora j o a n b e h a r da egon d e n o b s k u r a n t i s m o a , manipulazioa eta arduragabekeria salatze-ko.

    • Dena den, beste argudioak oraindik ere baliagarriak dira. Bai, noski.

    • Baten batek buruargi deitu zaituzte arrisku katastrofikoak iragartzeaga-tik. Txosten hauek egin dituztenen kurrikulu-

    m a ezin da zalantzan jarri. Arturo Rebollok berrogei urte baino gehiago eman ditu inge-niaritza munduan e ta jasoa du Ingeniarien El-kargoak emandako urrezko domina. Rebo-lloren txostena iragan azaroan aurkeztu ge-nuen eta oraindik ere inork ez du argudio tek-nikoekin erantzun. Are gehiago, Ingurumen ministerioko ingeniariek erran dute ezin ziur-ta daitekeela urtegiaren inguruko mendi le-poaren litologia eta geologia seguruak dire-nik. Hor t az , b e n e t a k o a r r i skuez ari ga ra . Txostenak errealak dira, ez dira gehiegizko-

    ak. Baina, beti bezala, arrazoi ezaren aurrean, mezularia hiltzen saiatu dira. • Igarle ere izan zarete. Zuen kartel za-

    har bat ari naiz irakurtzen: «(Itoizko ura) lehen ureztatze sailetarako zen, orain Iruñerako, gero zertarako?». Oraintsu jakin dugu Itoitz garrantzi-tsua dela Espainiako Plan Hidrologi-koan. Zer iritzi duzue horren ingu-ruan? K o o r d i n a k u n d e a k b e t i d a n i k sa la tu di tu

    I toi tzen g ibe lean z e u d e n ezkutuko in tere-sak. Orain ari dira gure tes iak ba iez ta tzen . Beti erran dugu Itoizko urtegia eraikitzearen gibelean dagoela Ebro ibaiaren ura eramate-ko asmoa. Plan hidrologikoa Ebroren ur era-m a t e a n o i n a r r i t z e n da . U r a e r a m a t e k o Ebrok gut iengo ur emar i kons t an t ea beha r du eta, hori erregulatzeko, urtegi handiakbe-har dituzte Ebroren ezkerreko ibai isurkidee-tan. Irati da hor ie tako ibai bat . Hortaz , ura e ramateko funtsezko piezak dira Itoizko ur-tegia, Esako ur tegiahandi tzea eta Huescako Biscarrues e ta Santa l ies t ra ur tegiak. Itoitz behar-beharrezkoa dute, nahiz eta plan ho-rretan agertzen ez den. Alde horretatik, era-b a t k o n t r a e s a n k o r r a da p l a n a r e n k o n t r a ager tzea eta Itoizko ur tegia eg i tearen alde izatea.

    —& Asier Azpilikueta

    Itoitzen urtegia eraikitzeko egitasmoare» 85eko urtarrilean jakin zen. Urte bereko urrii ten

    Koordinakundea eta ordutik ari da borrokafeko Patxi Gorraiz itoiztarra. Lanak 1993ko maiatzeiiren eta

    orain betetzeko probak hasi nahi; #

    Egun hamahiru lagun bizi dira Itoitzen. Gon ioekin eta bost anai-arrebekin bizi da, bertako etxeb izi baino

    gehiago, Itoitzen lo egiten duela erran da anere, Gorraizek orduak eta orduak ematen dituKiundearen

    bulegoan, Itoizko urtegia gauzae

    Itoizko auzia urteetan luzatu da, epaiteçtota. Horregatik Itoizko Koordinakundeari erai^eskatu

    behar zaiola uste dute batzuek. Bestel J f Gorraiz bozeramaileak: «Koordinakundearen lana^n itoitz

    ez da egitasmo gauzatua eta, hortaz, ez^rtzko hondamendiak gertatu. Koordinakundeaefcbalitz,

    urtegia egina legoke». I

    «Itoizko auzian arrisku katastrofikoen gaia oso

    berandu atera dugu, bai. Baina alarma

    argia garaiz piztu dugu. Konponbidea dago

    oraindik. Agintari politikoen eskuetan

    dago orain erabaki egokiak hartzea

    hondamendia ekiditeko»

    KUrtegiari zenbait ikuspegitatik egin zaio aurre.

    Hori alde batera utzita, orain erran behar da

    urtegia betetzeak arriskuak dituela eta horren

    ondorioak milaka lagun hiltzea eta hainbat

    bizitoki suntsitzea izan daitekeela. Eta

    hondamendiak ez du bereizten urtegiaren

    aldekoen edo kontrakoen artean».

    Itoizko Koordinakundeko bozeramaile gisa hitz egiten duelarik. Patxi G o t i | i i f t : : | u z e et.a /abul esplikatzen du esplikatu behar rekoa . Itoiztar gisa erantzun behar dituenak, ordea, erantzun laburrak dira. ez baitu gustuko bere buruaz hitz :gitea. Laburrak, baina zuzenak eta tinkoak.

    • Nolakoa zen urtegirik gabeko Itoitz

    S u n t s i p e n a h a s i b a i n o l e h e n , I t o i t z le-ku lasaia zen, herri ttikia. Orduan, orain beza-la, hamahiru ba t lagun bizi ginen Itoitzen.

    • Lanak hasi zireneko garaia gogoan

    L a n e n h a s i e r a b , e z i n a s e n t i t z e n n u e n . L a n a k h a s z i t e z k e e i a a rg i g e n u e n , b a i n a oraindik ere lan handia egiteko zegoela ikus-ten g e n u e n . O r d u z geroz t ik I toizko u r t eg ia g a u z a t z e a ' r e n k o n t r a ari g a r a l a n e a n , e t a oraingoz lortu cgin dugu. • Nola igaro ditu Patxi Gorraizek borro-

    ka urte hauek guziak? Kontu honi e raba teko arduraldia eskainiz.

    I t o i z k o a u z i a n i r a b a z i e d o g a l d u e g i n e n dugu . Ez d a g o e rd ib ider ik . Hor t az , i rabaz i nahi baduzu, zure indar guziak hor re tan jarri b e h a r di tuzu. Bai, b a i n a ez; ez, b a i n a bai . . . horrek ez du balio. J a r r e ra argia beha r da. • Bere eta famil iaren iraupenagatik

    borrokatu da Patxi Gorraiz?

    U r t e g i a r i a u -rre eg i teko guk ez d u g u i n o i z g u -r e i r a u p e n a r e n a r r a z o i a e r a b i -li. E t a e s a n d a k o h o r i a r g i g e r a -t z e a n a h i d u g u .

    Bai, zilegi izan dai teke, ba ina guk ez d u g u moiz erabili . Hori bal i tz a r razoi bakar ra , ez genuke bestelako argudiorik erabiliko. Badira arrazoi gehiago: i ngu rumenar i eg i ten zaion ka l tea , lan h a n d i h o n e n jus t i f ikaz ior ik eza, segur tasunaren kontua, lege afera. . . Argudio h a u e k guz iek e r a m a n e n g a i t u z t e I toi tz e ta Irat i ibarra salbatzera. • Itoizko eliza igandero betetzen dute

    herritarrek? Bai. bai. I toitzen bizitzak normal segitzen

    du. lanek eragiten dituzten oztopoez landara. Itoizko bizilagunek argi du te b e r e n egi tekoa dela bizitza m o d u normalean egiren segitzea. Izan ere, guk beti sinetsi dugu urtegia ez dute-la beteko. • Herritik a tera tzeko agindua j a s o

    bizilagunen lekualdatzea. Nafarroako Gober-nuak des jabetzeen ardura hartu eta dena des-jabetu du, etxeak izan ezik, per t sonen lekual-datzea debekatua duelako. • Itoizt ik ez zare te la aterako uste

    duzue? Bai, noski.

    • Atera behar izanez gero, nola? Aukera hori ez dugu oraino aztertu.

    • Zer-nolako bukaera alaia izan dezake honek guziak? Bukaera ba ta edo bes tea izan, argi dago bi-

    z i lagunei k o s t u h a n d i a e rag in die la h o n e k . Kostu ho r r ek ez digu inork kenduko . Noski, gure bukaerarik onena da urtegia ezbe te tzea . Eta gu b a k e a n uz tea ; ez dugu bes te r ik nahi , ur tegiaren auzia hasi aurretik bizi ginen beza-la biz i tzeko, m e n d i a l d e k o herr i ttiki b a t e a n lasai bizitzeko.

    • Zenbat gehiago luzatuko da Itoizko auzia?

    Ez dakit. Denbora asko pasa da, eta ez dakit zenbat gehiago b e h a r k o d e n . G u k , n o s k i , l e h e n b a i l e h e n b u k a t z e a nah i dugu, urtegia be te gjabe. Bete-fze p r o b a k e re ez e'giteko lan eginen dugu. Itoizko auziaren b u k a e r a u r i k g a b e i k u s t e n dugu, argi eta garbi.

    ostirala, 2000ko azaroareo 24a Egunkaria

  • K I a s i k o b i t x i • a r r o ri t k I a s i k o

    Joxemiel Bidador

    Erdaraz izkiriatu zuteri idazle nafar bi (11): Lepazar

    Iruñeko kazeta zaharretan murgildu direnak sobera dakite euskara ez dela guztiz arrotza harako paperetan, eta, gutxi bada

    ere, eskas eta lakar, ezin da esan ageri ez zenik, geure hizkuntzak pairatzen zuen egoera soziolinguistiko kezkagarria kontuan

    harturik, ohi baino baikorrago izateko arrazoia dena.

    Pasa den gizaldiaren lehen-biziko hiru hamarurtetan Iruñeko kazetetan euskaraz idatzi zutenen artean El Pensa-miento Navarro egunkari karlis-tan 1918-19 denbora tartean ateratako Euskal idazkuntzak sailaren arduraduna izan zen Lepazar aipatu ohi da. Anarte-an oharkabean igaro zaigu Lepazar haren nortasuna, haa-tik, eta hemerotekan ordu zen-bait ematen badira Euskal idaz-fcunfza/rhoriekleituz, aisa atzematen da nor izan zen bere grazia ezkutatzeko Lindus ondoko Lepazar Aurizko topo-nimoa aukeratu zuena.

    Agustin Irigarai Apat Auriz-ko Porkaxonekoan jaio zen, 1873ko ekainaren 15ean. Por-kaxoneko irigaraitarrak XVII. mendean Auritzera ezkonduri-ko garaztar baten ondorengo-ak ditugu. Porkaxonean euska-ra nahikoa bipilki mantendu zen XX. mende hasieratan ere. Agustinen aita zen Manuel Iri-garai Etxebarren. Larrekoren aita zen Ramon herriko maisua bezalaxe, Euskara Elkarteko kidea zen, eta izen bereko aldizkariaren harpideduna bazen, bada gure Agustin gazte zela aukera ederra izan zuen orduko giro euskaltzaleaz jabe-tzeko. Agustinen arreba zen Felisa, 1869ko maiatzaren 20an jaioa zena, lehengusu tipia zuten Larreko idazle medikuarekin ezkondu zen 1898an, medikua Iruritara hur-bildu baino zenbait egun lehentxeago. Bizitokia berria Iruritako Palotegian izanki, Baztango kronikalari jardun zuen Larrekok La Tradicion Navarra egunkari integrista-rentzako, erdaraz gutxiz gehien, baina euskaraz zertxo-bait ere, 1910-11 urte bietan.

    Ordutik aitzina, eta Mar-tinzurgineneko aurizta-rrak zerabilen euskara-ren kalitatea zela eta gogoa goibeldu eta bisaia tristatzen ziz-kioten aurreiritzi guztiak behin gaindituta, egun guztiok eza-gutzen dugun euskal idazle handi bilakatu zitzai-gun

    Larrekoa besteak beste Gerla urtegezur urte egun-kari zoragarriaren egilea hain zuzen ere. Ez zen Agustin Iri-garairekin era berean gertatu.

    Gorago esan bezala, Lepa-zar ezizenaren azpian Agustin Irigarai El Pensamiento Navarro-n 1918ko ekainaren 13tik 1919ko abendura bitarte-an atera zen Euskal idazkuntzak sailaren arduraduna baita egi-lerik maratzena ere bagenuen, bada, nahiz Euskal idazkuntzak kolaboratzaile aunitzen emai-tza izan zela non edo non esan den, egia esatera, funtsean bi kolaboratzaileren lana izan zen, Irigaraitarrak biak, eta Agustinen ardura bereziki, Lepazarrekin batera Joannes Artzaia edota Adi ezizenak zerabiltzan arren. El Pensa-miento Navarro-n ez zuen, berriz, euskarazko kolaborazio huraxek soilik egin, hango erredakzioan kazetari bai-tziharduen, eta horren kariaz, naski, bereziki erdaraz idatzi zuen Agustin Irigaraik, egune-roko prentsa idatzian zein karrikara eman zituen liburu

    parean. Berriz ere, euskal idazlea galtze-

    arekin batera, Agustinek berak

    ere historian hagi-tzez ere ezaguna-

    goa izateko aukera parega-

    bea galdu zuen. Euska-rak esker-tuko zion

    bada, eroso

    eta zauli baitze-rabilen etxeko ama hizkuntza.

    Moldetatik elkiarazi zuen lehenbiziko liburua Estampas delPirineo izanzen, 1933an, gauza kurios dena, azalean hiru edizio leku ematen ditue-na, Madril, Donostia eta Iru- • ñea, geure kasuan, argitaletxe-arena Bescansa etxeari zegokiona. Sarrera labur baten ostean, hogeita bi kapitulutan Aurizko bizitza dakarkigu, baita Nafarroako armarriaz zein banaketa geografikoaz burutapen zenbait. Euskararen agerpena ere liburuan bada, eskasa oso baina, esaldi gutxi batzuk eta bertsoren bat. Iriga-rairen bigarren liburua goiburu bitxia darama, De buzo a gene-ral: odisea de un navarro, Iruñe-ko Bescansa etxeak egina hori ere, 1940an. Hilario Yabenek prologatu zion honetan lurrun itsasontzi batean.langilea iza-tetik iraultza mexikarren ofizia-la izatera iritsi zen pertsonaia baten zinak eta minak kontatu zizkigun, ausaz, kontu autobio-grafikoak daitezkeenak.

    I ruñean 1 .100 t a b e r n a i n a u r u d a u d e . « M I K E L SAIZ

    Soziedad Alkoholika ETXETIK GERTU DAGOEN TABER-

    na eguerdiko pintxoajateko, bazkalosteko kafea hartzeko edo lagunekin egunak utzita-koaz hitz egiteko topaleku pa-regabea izaten da. Nafarroako Ostalarien Elkarteko idazkari Jorge Sauledaren esanetan, «tabernen %80 tankera hone-takoakdira Iruñean. Tradizio-nalak. Auzokoak. Familiarte-koak. Betiko bezeroak dituzte-nak. Goiz zabaldu eta goiz ix-ten dutenak».

    Asteburuetan, berriz, egoe-ra oso bestelakoa da gure in-guruan. Gaugiroko tabernek ostegunetik igandera zabal-tzen dituzte ateak. «Ohiturak aldatzen ari dira. Jendea gauerdian irteten da, baina ta-bernaixteko ordutegiakbere horretan jarraitzen du». Beraz, bi ordu besterik ez dago gaua-ri aurre egiteko. Baldar-baldar dantzatzeko. Garagardoare-kin itsutzeko. Elkarrekin lo egiterajoateko proposame-nak aurrera egiteko. Dezibelio gehiegizkoekin gortzeko.

    Iruñean l . lOOtabernaingu-ru ditugu. Jada Alde Zahar osoa eta Iturrama eta Doniba-neko alde batzukbeteta daude eta, legearen arabera, ezin da gehiago zabaldubertan. «Nahiz eta taberna berri gutxi ireki, jabetza etengabe alda-tzen da sektore honetan», dio ostalarien eledunak.

    Horren azpian tabernak eragiten duen nekea dago. Emaztearekin harek dituen arazoak entzun beharra gaur etabihar ere. Mozkortzen de-neanbes tebezeroakbakean -

    uzteko esan berriz ere betiko-ari. Gazte koadrila horri kanu-toak ez erretzeko agindua errepikatzea. «Barraren bi al-deen arteko harremana egu-nerokoa da, lotura estua dago, baina, eraberean, oso azale-koa ere. Ez da erraza ostala-riontzat beti zerbitzu bikaina eta tratu paregabea eskain-tzea. Lan gogorra dabene-tan».

    Dena den, nahiz eta taba-koa eta alkohola saldu bertan, Sauleda jaunaren ustez, gizar-te osasuntsubaten erakusleak dira tabernak. «Gizakien arte-ko harremanak sendotzeko aukera ematen dute. Iparral-deko Europan ez dago horre-lako topagunerik. Ez dago bi-zirikkalean».

    Duela 25 urteko guatekeen antzera, festak etxean antola-tzeko geroz eta ohitura gehia-go dagoela dio, berriz, Tele-tranka zerbitzuko kide Ramon Ciak. «Telefonoz eskaerajaso ondoren, etxeetara eramaten ditugu edariak». Tabernaz ta-berna ibiltzea baino merkea-goa eta erosoago da. Bezero gehienak kanpotik etorritako unibertsitarioak dira.

    Betiere alkohola neurrian eta sabela beterik dagoela hartzen bada, hobe. Hala egi-ten dute, hain justu, nerabeek. Matutano patatak, gantxitoak eta pipakbapo afaldu ondo-ren, supermerkatuan erosita-ko coca-cola, ginebra eta whiskya edaten dute ase arte. Parkean eseri eta hantxe ego-ten dira barruak berotzen ho-tzez ez akabatzeko.

    • Motxorrosolo * -i

    Apobidea

    ARDURAK HARTZEKO GARAIA IRAGANIK, ERANTZUKIZUNAK ES-katzeko tenorea heldu da. Hone tan ere, norabide baka-r reko galdea. Sekulan a p o b i d e t i k b a m a abia tuko ez diren hor iek Madri len laguntza izanen dute . Egoera t renka tzen iaioakbaitira.

    Egunkaria •stiraia, 2001 eko martxoaren 30a

  • Lizarra lVlende erdia mendiaren gailurrean

    Lizarrako lVlendizaleen Elkartea bere sorreraren 50. urteurrena

    ospatzen ari da aurten

    Egitarau zabala, oparoa eta berezia prestatu du Lizarrako Mendizaleen Elkarteak bere 50.

    urteurrena ospatzeko. Mendi irteerak, hitzaldiak, diaporamak, ikastaroak eta

    erakusketak dira, bertzeak bertze, datozen hilabeteotarako antolatu dituzten ekitaldiak.

    1951. urteko mar txoa-ren 30ean sor tu zen Lizarrako Mendizaleen El-kartea. Ega ibaiak zeharkatzen duen hirian mendiarekiko zale-tasun izugarria zegoen, eta hiri-ko gazteek elkartea sortzea era-baki zuten. Luis Gomez de Segu-ra sortzaileetako ba tek gogoan ditu h a s t a p e n a k : «Estellerriko m e n d i a k i g o t z e n geni tuen, ba-tez ere; Jurramendi, Monjardin, Belastegi, Iturgoien, Etxabarri, Lokiz, Urbasa, Ioar... ba inabe r -tze lurraldeetalco ga i lu r re ta ra ere j o a t e n ginen u r t e a n b e h i n . Aurreneko urtean Gorbeiara jo-an ginen, be r t ako guru tzea ren 50. urteurrena ospatzera».

    D u d a r i k g a b e , 50 u r t e o t a n gauzak nabari a ldatu dira; esa-terako, 1951. ur tean bazkideen kuota 35 peze takoa zen, e ta ir-teera baten gastua 25 pezeta in-gurukoa izaten zen. Elkartearen kide zaharrenetako batek irriba-rre malenkoniatsu batekin oroi-

    tzen ditu garai ho r i ek : «La-rraizarmendi-r a j o a t e k o au-t o b u s e z j o a -t e n g inen Aba r t zuza ra ; bi 'daia 10 pe -ze t a k o s t a -t z e n zen . M e n d i b a t e n magalera hur-biltzeko dene-t a r iko ga-r r a i o b i d e a k erabiltzen ge-ni tuen: bizikletak, au tobusak , t renak. . . 1970. u r t e a n Ergako Tr in i ta tera abiatu ginen; Liza-rratik Altsasura au tobusez (28 pezeta) , Altsasutik Irur tzunera trenez (15 pezeta), bertatik gai-lurrera oinez, gero Etxarrira ta-xiz (5 5 pezeta) etaberr iro ere Li-zarrara autobusez». Oroitzape-n a k a la iak e t a u g a r i a k dira . «Moncayo mendira hurbiltzeko

    sei o r d u k o b i d a i a eg in b e h a r izan g e n u e n au tobusez , e ta bi-dean t raktore ba t aurreratu ge-nuen. Ja,ja!».

    «Lehen elur gehiago botatzen zuen»

    Elurteak handiagoak eta ugaria-goak izaten ziren duela 50 urte. Blas E lcano m e n d i z a l e saso i -tsuak atseginez aipatu ditu bere

    Lizarra Mendizale Elkarteak 50 urte beteko ditu gaur. Elkarteak egun 426 kide ditu. Ezkerrean, Lizarra Mendizale Elkartearen

    fundatzaileak, 1951 n Jurramendin buzoia paratu zutenean, Behean, gailur anitz igo dituzten elkarteko kideak;

    oraindik sasoiko daude. • E G U N K A R I A

    bizipenak: «Elurrak dena estal-tzen zuen, bideak, errepideak... neguak luzeak izaten ziren... Bi-dezidorretatik elurra urtzen ze-n e a n , o r d u a n a b i a t z e n g inen mendira eskiatzera. Jende ugari bi l tzen ginen Lezaun eta Liza-r r a g a n ; k a n p o k o j e n d e a e re e to r t zen zen, e ta gero p a t a t a k t xo r i zoa r ek in j a t e n g e n i t u e n . Dantzaldia ere izaten zen, musi-ka eta guzti. Eta eski txapelke-tak antolatu genituen Lizarran».

    1953tik, e l k a r t e a k u r t e z u r t e Finalista Eguna ospatzen du; au-r renekoa Jur ramendin egin zu-ten; 1962urteazgeroztik, Larrai-zar mendian. Mendi hau elkarte-a r e n g u n e a da gaur egun , e t a ber tan a te rpe txiki eta polit ba t dute . Buzoiak ere bar re ia tu di-tuzte Estellerriko mendietan ze-har.

    Ba ina L i z a r r a k o E l k a r t e a , mendiarekiko zaletasuna hirita-rrengan pizteaz gain, Ega ibaiak

    z e h a r k a t z e n d u e n h i r i an so r -tzen ziren ber tze lako ta lde eta m u g i m e n d u e t a n ere e raba t in-pl ikatzen zen. Gauzak horrela , danfza, txistu, abesti eta bertze-l ako ku l tu r e k i n t z e n a l d e k o a p u s t u a ipagar r ia egin du bet i elkarteak. Halaber, euskararen hedapenaren aldeko eta Ikasto-laren sorreraren aldeko ekime-nak ere ugariak izan dira.

    Gaur egun, Lizarrako Mendi-zale Elkartek 426 kide ditu. Xa-bier Otamendi da egun elkarte-ko p r e s i d e n t e a , e ta h o r r e l a x e i k u s t e n du b e r a k e l k a r t e a r e n egoe ra : « J e n d e gutxi dago el-kartearen alde lan egiten duena. Talde txiki ba t lan guztiez ardu-ra tzen da, e ta j e n d e gaz t ea ren k o n p f o m i s o handiagoa nahiko nuke . L iza r ran m e n d i a r e k i k o z a l e t a s u n h a n d i a e g o n da e t a

    _dago; beraz, elkarteak biziagoa behar du egon».

    —fr Kristina Berasain

    Urteurreneko ekitaldiak

    Elkartearen 50. ur teurrena ospatzeko ekitaldi ugari antolatu dituzte: hitzaldiak, mendi irteerak, ikastaroak eta abar. De-na den, bi ekitaldi nagusi izanen ditu aur-

    ' ten elkarteak. Ekainaren 3an urtero le- _ gez ospatuko den Finalista Eguna, eta datorren maiatzaren 4an eginen den ospakizuna. Egun horretan, elkartearen sortzaileei omenaldia eginen zaie arratseko 19:30ean Lizarraldea kirol-degian. Bertan, elkartearen historiaren lekuko di-

    ren argazki zaharrak jarriko dira. Erakusketa egun horretan zabal-duko da, eta ikusgai izanen da maiatzaren 18abitarte. Iraganak eta ora inakbat eginen dute elkar-te honen etorkizuna luzea izan dadin.

    Bitartean, hainbat hitzaldi eta diapositiba emanaldi antolatu dute elkartekoek. Juanito Oiar-zabal, Carlos Garcia, Carlos Sua-rez eta Andoni Areizaga, be&teak beste, Lizarran izan dira, Mendi-zale Elkarteak gonbidatuta. Eta hitzaldi gehiago izanen dira

    oraindik. Apirilaren 6an, Joseba Egibar Euskal Herriaren inguruan ariko da eta, azkenik, maia-tzaren 1 l n L. Katarainekindioen inguruko hitzal-dia emanen du.

    ostirala, 2001 eko martxoaren 16a Egunkaria

  • Egunkaria

    »ostirala • 2001 eko martxoaren 30a

    Gontza l A g o t e

    Nori da gizartea?

    eATZUEK NAHIAGO DUTE GIZARTE ZIBILA | esan; baina, zinez, hitz itsusia da eta, f

    gainera, adituren batek esanen du euskaraz | guztiz desegokia dela. Hortaz, utz dezagun | izenburua bere laburrean, maketatzailearen I desesperaziorako. Ez gara gu aldatzen hasiko I jaungoikoak eta lege zaharrek zizelkatu zuten I hizkuntza. Sarrera etimologikoaren ondotik, | gatozen harira. Askotan entzun ohi izan dugu herri honen gizartea bereziki aktiboa eta bizia dela. Agintean dauden politikariek, eta haie-kin batera telebista esatariek, beste hitz bat erabiltzen dute, solidarioa alegia. Kritikotasun . punttua ere ondokoetan baino zertxobait go-rago omen dugu eta ez dut pentsatu nahi nola dabiltzan herri horietan. Horren folklorikoa den gure egoera sozio-politikoak honekin ze-rikusirik izanen duelakoan nago.

    Soziologoek ez dakit zer esanen duten ho-tjen inguruan, beharbada halako ikerketek ez dira unibertsitate ofizialek eta fundazio jurasi-koek diruz laguntzen duten horietakoak, hor-taz ez dugu izanen horren inguruko liburuko-terik. Bada ordea teoria bat osatzeko moduko lehenengo gogoeta. Nirea.

    Hainbeste bihurgune eman ondoren mare-atzen hasia naiz. Itzul gaitezen hasierara, non dago gizartea zen galdera. Eta izaten segitzen du. Erantzunik ez dut ordea. Kontua da gizarte mugimenduaz horrenbeste hitz egiten den gu-re XXXXX honetan (poto egiteko zorian egon naiz) politikakeriak, eta honi estuki lotuta era-kundekeriak, izugarri mugatzen duela ekinbi-de autonomoak. Eta okerrena da horretara ohitu egin garela.

    Orainbai, zutabetxo honen mamira ari gara ailegatzen (pena hau amaitzear dagoela iza-tea). Duela bi urte horren adibide garbia izan genuen, Lizarrarekin (ama, ama, zer da Liza-rra?) eta ondoreVigo su-etenarekin sortutako itxaropena pixkanaka-pixkanaka gure begien aurrean nola usteltzen zen ikusi genuen eta ez ginen gai izan deus egiteko, goikoek zer esan, zer erabakitzen zuten zain.

    Bitan harri berean eta berdinetan gaude orain. Euskararen kontrabehin eta berriz kris-torenak eta gu salbatuko gaituen manifa eta ekimenaren zain segitzen dugu, zerura begira, txapela salbatzailea noiz etorriko den zain. Non gara gu?

    MUSIKA

    I Tafalla: Oskorri taldeak Ura lana eskainiko du bihari 19:30ean, Ereta frontoian.

    I Irunberri: La Polla, Leihotikan eta E1 Trono de Judas taldeek kontzertua eskainiko dute bihar, 22:30ean, frontoian.

    BERTSOLARIAK

    I Bera: Nafarroako Txapelketa-ko finala eginen dute igande-an, 16:30ean, Ezteraga fron-toian. Parte-hartzaileak: Amets Arzallus, Xabier Silvei-ra, Estitxu Arozena, Juan Mari Lopez, Bittor Elizagoien, Joxe Juan Zubieta Etxabe eta Iñigo Olaetxea.

    KORRIKA KULTURALA

    I Zizur Nagusia: Ipuin kontala-ria. Gaur, 18:30ean, kultur etxeko liburutegian.

    I AgoitZ: AEKren aldeko jaial-dia. Gaur, 21:00etan, fron-toian. Fanfarrea, txistula-riak, dantzariak, txalaparta, abesbatza ttikia, bideo era-kustaldia...

    I Urdiain: Txan magoa. Bihar, 16:00etan, udaletxean.

    I Olazt i : Bihar, 17:00etan, herri kirolak haurrendako. Gauean Korrikaren aldeko afaria soinu joleekin. Eta, ondoren, Alitosis taldearen kontzertua gaztetxean.

    I Altsastl: Bihar arratsaldean, haurrentzako ginkana; 17:00etan Galdesakan txa-pelketa Gure Etxean: eta 21:00etan, su eta tan-tan ikus-kizuna Foruen plazan.

    I Obanos: Bihar, 17:00etan, Korrika ttikia herriko kaleeta-tik; 17:15ean, herri kirolak haurrendako; 18:00etan, txo-kolate jatea pilotalekuan; 19:00etan, Korrikaren bideoa Elizbarrutiko zineman; 19:15ean, Obanosko toponi-miari buruzko mintzaldia,

    Mikel Belasko eta Jabier Biku-ñaren eskutik.

    I Gares: Igandean, 17:00etan, Korrika ttikia herriko kaleeta-tik; 17:45ean, Zubia dantza taldea, Sakagorri fanfarrea eta laiak Mena plazan; 18:00etan, herri kirolak haurrendako; 19:00etan, askaria.

    ) Zizur Nagusia: Talo tailerra. Asteartean, 20:00etan, Garraz-ta elkartean, 500 pezetaren truke.

    I Z i z u r N a g u s i a : Nikaragua historiaren gainetik hitzaldi eta bideo emanaldia, Medicus Mundiren eskutik. Ostegune-an, 20:00etan, euskaltegian.

    I l r u ñ e a : K a r r i k i r i k a n t o l a t u r i -ko zinemaldiaren baitan, gaur, Gu bai gu (Lo mejor de cada casa) filma eta Hego haizea, ero haizea film laburra pan-tailaratuko dituzte, 20:00etan, Golem Baiona zinematokie-tan.

    LEHIAKETAK

    I Zangoza : Zangoza Hiria II. Pop-rock Lehiaketan mar-txoa bukatu baino lehen eman behar da izena eta bidali behar da maketa. Infor-

    mazio gehiago, kultur etxe-an.

    I Iruñea: Alegria de Iruña peñak euskarazko lehen komiki lehia-keta antolatu du. Gaia: sanfer-minetan gertatua. Lanek berti-kalak izan behar dute eta, gehienez, Din A3koak. Irabaz-leak 25.000 pezeta patrikaratu-ko ditu, eta euskararikjatorrena darabilenak, 15.000. Lanakapi-rilaren 3a baino lehen entrega-tu behar dira peñan bertan (Ja-rauta, 61-63,31001), edotapos-ta elektronikoz bidali ([email protected]). Infor-mazio gehiago 948-227115 telefonoan.

    • J O X E L A C A L L E

    Atrezzoa Iragan asteburuan Cacao izenburuko antzezlana eskaini zuten Iruñeko Gaiarre antzokian. Musikaia zen,

    etorkinen inguruan. Eta, ohi denez, antzezlaneko atrezzoa antzokian sartu aitzin hainbat minutuz izan zen

    kale gorrian, zain. Orduantxe hartua da irudia. Eta leku horretatik gertu, Amaia kalean, Ezker Abertzaleko

    ildorikezagunenaren buruaren kontrako pintadak agertu ziren iragan astean ere. Ezker Abertzalearen

    atrezzoa egunotan kalean izan da, zain. Etxekotrasteak kanpora atera dituzte, ondotik pasatzen ziren gu-

    zien ikusgarri. Eta sartzeko zain dira oraindik, kale gorrian. Ezdakigu antzezlana musikala izanen ote

    den, baina kakaorik, behintzat, ez da faltako.

    mailto:[email protected]