Eskema

• Sarrera• 1. Prestakuntza militarra• 2. Hoplitak• 3. Zaldunak• 4. Itsasoan• 5.Espartako armada: formazioa eta taktikak• 6.Mazedoniako falangea: formazioa eta arazoa

Sarrera• Greziako armada izan zen lehena garaipen handiak lortzean.• Homerok bere obretan, k.a VIII eta VII mendeetan, kontatzen zuen Greziako

herrixkak beraien artean borrokatzen zirela eta irabazlea bestearen lurraldea eskuratzen zuen .

• VIII . mendean Homerok kontatzen du hoplitak erabiltzen hasi zirela, hala ere ez zen herrixken arteko gudak bukatu.

• Alexandro Handiaren eskuetan izan zen lehena arkeroak, katapultak, senial batzuk soinuaren bitartez eta asediozko makina batzuk jartzean ejerzitu batean baita ere imperio bat lortu zuena.

1. Prestakuntza militarra

• Greziar guztiek 18 urteekin zaldikilo edo hoplitak bihurtzen ziren eta 60 urteekin armada uzten zuten.

• Armadan sartzean bi urtez kanpainako zerbitzua egin behar zuten(efebia, ateneseko mugak zaintzen zuten) eta hau bukatzean edozein lekura bidaltzen zituzten, guda izanez gero.

• Armada infanteriak, arkulariak, honderoak(hedetzaileak) eta peltastak(oinezko soldaduak) osatzen zuten.

• Peltastak (πελταστής) k.a IV mendean greziar ejerzituen infanteria arina ziren.

• Itsas armadaren gehiengoa erreklutatuak edo merzenarioak ziren eta hauek ez zituzten pribilegioak. Hala ere politai (pribilegioak zeuzkaten herritarrek) sartzen ziren batzutan armadan.

• Borrokatzeko behar zuten materiala soldaduek erosi behar zuten.

2.Hoplitak

• Hoplita K.a VII.mendean sortu zen. Greziako gudari mota garrantsitzuena da.

• Hoplitek (infanteria astuna) oso armadura pisutsua zeramaten.

• Gudan beraien formazioa oso itxia eta ordenatua zen eta beraien arteko lerroak oso gertu zeuden. Normalean 8 lerro izaten ziren baina gutxiago izan zitekeen

• Borrokatzeko material guztia beraiek lortu behar zuten, arropa izan ezik, zeren hau ematen zieten.

• Hoplita izena eskutu hitzatik dator (hoplon), eskutua metro bat zeukan diametroz eta honekin beraien ezkerralde osoa babesten zuten eta ondokoaren eskuinaldea.

• Hopliten armadak bata bestearekin talka egiten zuten, azkenean talde bat jende gutxiago zuen eta ihes egin behar zuen.

hoplitak

3.Zaldunak• Ez zuten garrantzi handia izan Grezia klasikoaren armandan.

• Herritar gutxik ordaindu zezakeen zaldi bat ezta honi mantentzeko behar zen guztia erosi ere, horregatik ez zegoen zaldun asko.

• Gudetan borrokatzeko baino gehiago, besteak laguntzeko balio zuten, lurrak esploratzen zituzten eta falangea babesten zuten.

• Filipo II.ekin eta bere semea Alexandro Handiarekin zaldunek garrantzi gehiago hartu zuten gudetan.

4.Itsasoan

• Greziarrek ez ziren lehenak itsasoan boterea hartzen, baina beraien ekonomiaren erdigunea bihurtu zuten.

• Greziarrek gudarako itsasontzi asko eta onak zituen, itsasontzi hauetan herritar pobreenak aritzen ziren.

• Itsasontzi garrantzitsuenak trirremeak ziren, hiru ilara arraun zituztenak eta izeiaren egurrarekin egiten zituzten, itsasontzia hauek luzeak,azkarrak eta taktikak egiteko oso egokiak ziren.

• Kabotaia deituriko itsas nabigazioa erabiltzen zuten, gutxi sartzen ziren itsas irekian eta saiatzen ziren gauez ez nabigatzen.

• Itsasontziekin bi taktika mota zituzten bakarrik

erasotzeko.

Trirremea

5.Espartako armada

• Espartako Armada Greziako armada garrantsitsuenetariko bat izan zen. • Armada hau Espartaren gauza garrantsitsuena zen.• bere biztanleentzako gudaria bihurtzea derrigorrezkoa zen.

5.1 Formakuntza

• Txikitatik umeak entrenatzera behartzen zituzten.

• Horregatik Espartako soldaduak nobleak, hoberen entrenatuak zeudenak eta ikara gehiena sortzen zutena etsaien artean.

• Greziako biztanleek esaten zuten Espartako soldadu batek beste armadako edozein soldadu bat baino gehiagorekin ahal zuela bakarrik.

• Arkaiko aroan Espartako hezkuntzan garrantzi gehiago ematen zioten arteari, baina VI k.a mendean umeak soldadu bihurtzea garrantsitsuagoa, gerrak zirela eta.

• Ahurrak, neskak eta mutilak, emakumeengatik hezten ziren baina zazpi urte betetzean mutilak beraien amarengatik banatzen ziren agelaitara joateko.

• .

• Hortik aurrera mutilek entrenatuak ziren egoera gogorrenak pasa ahal izateko.

Formakuntza• Hamabi urte betetzean gazteak izatera pasatzen ziren eta beraien entrenamenduak

gogorragoak egiten ziren. • oinetako gabe ibili behar ziren eta tinika bat bakarrik eraman behar zuten udan eta

neguan baita ere.• Hemezortzi urte betetzean heldu gaztea (erein) bihurtzen ziren eta txikienei

entrenatzen hasten ziren. • Heledu hauen artean hoberenak krypteia egitera pasatzen ziren. Krypteia Espartan

egiten zen froga oso gogorra zen.• Hogei urteekin zerbitzu militarrera sartzeko prest zeuden eta sartzen zirenak

sisistiaetan joaten ziren.• Aldiz sartzen ez zirenak pertsonak gutxiagotuak izatera pasatzen ziren, zeren

bakarrik soldaduak izan zitezkeen homoioi.

• Sartzen zirenak armadan hirurogei ute bete arte egon beharko ziren armadan.

5.2 Taktikak• Beste Greziar armadak bezala Espartarrena infanteria pisutsuan oinarritzen zen eta

falange formazio erabiltzen zuten.

• Espartarrak ez zuten aldaketarik ekarri edo taktika berriak sortu.

• baina bere bizitza osoan egindako entrenamendu gogorrak eta diziplina hobea beraien falangea hobeto formatua eta kohesionatua egotea egiten zuen, horregatik hain onak ziren gudetan.

•

5.Mazedoniako falangea

• Filipo II.ak asmatutako eta erabili zuen formazio militar bat zen.

• Formazio mota honek aro helenistikoan gehien erabiltzen zena izan zen, baina erromatar legionengatik aldatu egin zen aurrerago.

• Alexandrok koberen erabili zuena zen eta greziar munduan uste zen formazio mota hau inoiz ezin zuela galdu, hala ere bi aldiz galdu zuen, Cinoscefalosen eta Pidnan.

6.1 Mazedoniako falangearen formazioa

• Garai hartan Mazedonia ez zen herrialde aberatsa, beraz ezin zuen hoplitak bezalako infanteria pisutsuko gudariak izan zeren oso garestia zen.

• Aberatsak ez izan arren Mazedoniatarrek formazio bikaina izatea lortu zuten.

• Hopliten ordez pikeroak erabiltzen zituzten, pikeroek sarissa deituriko sei metroko lantza zeramaten.

• Bosgarren ilaratik aurrera erabiltzen zituzten sarissak, atzekoek sarissak gora begiratzen uzten zituzten eta bere aurrean zegoena hiltzean ordezkatzen zuten.

6.2 falangearen arazoa

• Falange hauek oso zurrunak ziren.

• Mazedoniako generalek ezin zuten beti gudarako eremua erabaki, pikeroek lautadetan borrokatzen ez bazuten gorriak ikusten zituzten.

• zuhaitzak zeuden lekuetan borrokatzean bazuten, atzekoak ezingo zuten sarissak goruntz begira jarri eta aurreko ilarakoei eman ahal zioten.

6.3 Alexandroren falangea

• Alexandrok gudetan erabitzen zuen estrategia bere falangea guda guztiak irabaztera

eraman zuen • Alexandrok bere falangean zaldunak (heratoiak) jarri zituen

• Alexandrok taktika berriak sortu zituen

• Adibidez:pikeroak beraien sarissekin etzaiak ixten zituzten zirkulu batean horrela ihes ez egiteko, gero zaldunek etzaien atzetik kargatzen zuten, horrela etsaiak pikeroen sarissen aurka bultatzen zituzten hilketa seguru batera bidaliz.

Alexandro Handia eta Filipo II

L