anexo xv currículo do ciclo formativo de formación ... xv_baga02_gal.pdf · 2 cance e localizando...

81
Páxina 1 de 81 ANEXO XV 1 Currículo do ciclo formativo de formación profesional básica do título profe- 2 sional básico en Actividades Agropecuarias 3 1. Identificación do título. 4 O título profesional básico en Actividades Agropecuarias queda identificado po- 5 los seguintes elementos: 6 Denominación: profesional básico en Actividades Agropecuarias. 7 Nivel: formación profesional básica. 8 Duración: 2.000 horas. 9 Familia profesional: Agraria. 10 Referente europeo: CINE-3.5.3 (Clasificación Internacional Normalizada da 11 Educación). 12 2. Perfil profesional. 13 2.1. Competencia xeral do título. 14 A competencia xeral deste título consiste en realizar operacións auxiliares en 15 explotacións agrogandeiras relacionadas, entre outras cousas, con cultivos agríco- 16 las, co manexo do gando e co envasamento e a distribución de produtos agroali- 17 mentarios, seguindo instrucións de superiores ou plan de traballo, operando coa 18 calidade indicada, cumprindo as normas de prevención de riscos laborais e protec- 19 ción ambiental correspondentes, as de benestar animal, as de seguridade alimen- 20 taria e as boas prácticas gandeiras, e comunicándose oralmente e por escrito en 21 lingua galega e en lingua castelá, así como nalgunha lingua estranxeira. 22 2.2. Competencias do título. 23 As competencias profesionais, persoais e sociais, e as competencias para a 24 aprendizaxe permanente deste título son as que se relacionan: 25 a) Preparar e realizar operacións auxiliares de montaxe, mantemento, limpeza e 26 desinfección de infraestruturas para a protección de cultivos e rega, instalacións, 27 maquinaria e equipamentos, segundo proceda, garantindo o seu funcionamento e 28 a súa hixiene. 29 b) Preparar o terreo e o substrato para a implantación e a produción do material 30 vexetal, tendo en conta o seu uso posterior, coa maquinaria, as ferramentas e os 31 utensilios necesarios. 32 c) Sementar, plantar ou transplantar cultivos, distribuíndoos sobre o terreo de 33 acordo coas especificacións e conseguindo unha boa nacenza ou un bo arraigo. 34 d) Regar o cultivo e realizar os labores culturais utilizando as técnicas que ase- 35 guren a satisfacción das súas necesidades hídricas e o bo desenvolvemento do 36

Upload: others

Post on 05-Oct-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 1 de 81

ANEXO XV 1

Currículo do ciclo formativo de formación profesional básica do título profe-2

sional básico en Actividades Agropecuarias 3

1. Identificación do título. 4

O título profesional básico en Actividades Agropecuarias queda identificado po-5

los seguintes elementos: 6

– Denominación: profesional básico en Actividades Agropecuarias. 7

– Nivel: formación profesional básica. 8

– Duración: 2.000 horas. 9

– Familia profesional: Agraria. 10

– Referente europeo: CINE-3.5.3 (Clasificación Internacional Normalizada da 11

Educación). 12

2. Perfil profesional. 13

2.1. Competencia xeral do título. 14

A competencia xeral deste título consiste en realizar operacións auxiliares en 15

explotacións agrogandeiras relacionadas, entre outras cousas, con cultivos agríco-16

las, co manexo do gando e co envasamento e a distribución de produtos agroali-17

mentarios, seguindo instrucións de superiores ou plan de traballo, operando coa 18

calidade indicada, cumprindo as normas de prevención de riscos laborais e protec-19

ción ambiental correspondentes, as de benestar animal, as de seguridade alimen-20

taria e as boas prácticas gandeiras, e comunicándose oralmente e por escrito en 21

lingua galega e en lingua castelá, así como nalgunha lingua estranxeira. 22

2.2. Competencias do título. 23

As competencias profesionais, persoais e sociais, e as competencias para a 24

aprendizaxe permanente deste título son as que se relacionan: 25

a) Preparar e realizar operacións auxiliares de montaxe, mantemento, limpeza e 26

desinfección de infraestruturas para a protección de cultivos e rega, instalacións, 27

maquinaria e equipamentos, segundo proceda, garantindo o seu funcionamento e 28

a súa hixiene. 29

b) Preparar o terreo e o substrato para a implantación e a produción do material 30

vexetal, tendo en conta o seu uso posterior, coa maquinaria, as ferramentas e os 31

utensilios necesarios. 32

c) Sementar, plantar ou transplantar cultivos, distribuíndoos sobre o terreo de 33

acordo coas especificacións e conseguindo unha boa nacenza ou un bo arraigo. 34

d) Regar o cultivo e realizar os labores culturais utilizando as técnicas que ase-35

guren a satisfacción das súas necesidades hídricas e o bo desenvolvemento do 36

Page 2: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 2 de 81

cultivo. 1

e) Adobar os cultivos de xeito homoxéneo e aplicar tratamentos fitosanitarios 2

nas doses, nos momentos e cos equipamentos indicados, para satisfacer as súas 3

necesidades ou carencias nutritivas e para manter a sanidade das plantas. 4

f) Preparar os reprodutores para a cubrición, por monta natural ou inseminación 5

artificial, para conseguir altos índices de xestación en relación á especie. 6

g) Realizar o pastoreo cos animais adecuados para aproveitar os recursos vexe-7

tais do medio natural de xeito sustentable, garantindo outras formas alternativas de 8

alimentación do gando. 9

h) Apañar os produtos e os subprodutos agrícolas e gandeiros no momento indi-10

cado e coa técnica axeitada, segundo as exixencias de cada produto. 11

i) Coidar os animais enfermos e prestarlles primeiros auxilios en caso de trauma-12

tismos de pouca relevancia, aplicando as medidas de benestar animal no manexo 13

xeral e seguindo os protocolos establecidos. 14

j) Aplicar técnicas de envasamento, etiquetaxe e embalaxe aos produtos agroa-15

limentarios, asegurando a súa integridade durante a distribución e a comercializa-16

ción. 17

k) Resolver problemas predicibles relacionados co seu ámbito físico, social, per-18

soal e produtivo, utilizando o razoamento científico e os elementos proporcionados 19

polas ciencias aplicadas e sociais. 20

l) Actuar de xeito saudable en contextos cotiáns que favorezan o desenvolve-21

mento persoal e social, analizando influencias e hábitos positivos para a saúde 22

humana. 23

m) Valorar actuacións encamiñadas á conservación ambiental, diferenciando as 24

consecuencias das actividades cotiás que poida afectar o seu equilibrio. 25

n) Obter e comunicar información destinada á autoaprendizaxe e ao seu uso en 26

distintos contextos do seu contorno persoal, social ou profesional, mediante recur-27

sos ao seu alcance e os propios das tecnoloxías da información e da comunica-28

ción. 29

ñ) Actuar con respecto e sensibilidade cara á diversidade cultural, o patrimonio 30

histórico-artístico e as manifestacións culturais e artísticas, apreciando o seu uso 31

como fonte de enriquecemento persoal e social. 32

o) Comunicarse con claridade, precisión e fluidez en distintos contextos sociais 33

ou profesionais e por diferentes medios, canles e soportes ao seu alcance, utili-34

zando e adecuando recursos lingüísticos orais e escritos propios da lingua galega 35

e da lingua castelá. 36

p) Comunicarse en situacións habituais de carácter laboral, persoal e social utili-37

zando recursos lingüísticos básicos en lingua estranxeira. 38

q) Realizar explicacións sinxelas sobre acontecementos e fenómenos caracterís-39

ticos das sociedades contemporáneas, a partir de información histórica e xeográfi-40

ca ao seu dispor. 41

r) Adaptarse ás novas situacións laborais orixinadas por cambios tecnolóxicos e 42

Page 3: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 3 de 81

organizativos na súa actividade laboral, utilizando as ofertas formativas ao seu al-1

cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-2

municación. 3

s) Cumprir as tarefas propias do seu nivel con autonomía e responsabilidade, 4

empregando criterios de calidade e eficiencia no traballo asignado e efectuándoo 5

de xeito individual ou como membro dun equipo. 6

t) Comunicarse eficazmente, respectando a autonomía e a competencia das 7

persoas que interveñen no seu ámbito de traballo, contribuíndo á calidade do tra-8

ballo realizado. 9

u) Asumir e cumprir as medidas de prevención de riscos e seguridade laboral na 10

realización das actividades laborais, evitando danos persoais, laborais e ambien-11

tais. 12

v) Cumprir as normas de calidade e de accesibilidade e deseño universais que 13

afectan a súa actividade profesional. 14

w) Actuar con espírito emprendedor, iniciativa persoal e responsabilidade na 15

elección dos procedementos da súa actividade profesional. 16

x) Exercer os dereitos e cumprir as obrigas derivadas da súa actividade profe-17

sional, de acordo co establecido na lexislación vixente, participando activamente 18

na vida económica, social e cultural. 19

2.3. Relación de cualificacións e unidades de competencia do Catálogo Nacional 20

de Cualificacións Profesionais incluídas no título. 21

2.3.1. Cualificacións profesionais completas: 22

a) Actividades auxiliares en agricultura, AGA163_1 (Real decreto 1228/2006, do 23

27 de outubro), que abrangue as seguintes unidades de competencia: 24

– UC0517_1: realizar operacións auxiliares para a preparación do terreo, se-25

menteira e plantación de cultivos agrícolas. 26

– UC0518_1: realizar operacións auxiliares para a rega, o adobo e a aplicación 27

de tratamentos en cultivos agrícolas. 28

– UC0519_1: realizar operacións auxiliares nos coidados culturais e de colleita 29

de cultivos, e no mantemento das instalacións en explotacións agrícolas. 30

b) Actividades auxiliares en gandaría, AGA224_1 (Real decreto 665/2007, do 25 31

de maio), que abrangue as seguintes unidades de competencia: 32

– UC0712_1: realizar operacións auxiliares de reprodución en gandaría. 33

– UC0713_1: realizar operacións auxiliares de manexo da produción en explo-34

tacións gandeiras. 35

– UC0714_1: realizar o pastoreo do gando. 36

– UC0715_1: realizar operacións auxiliares de mantemento de instalacións e 37

manexo da maquinaria e equipamentos en explotacións gandeiras. 38

2.4. Contorno profesional. 39

2.4.1. As persoas con esta titulación desenvolven a súa actividade profesional 40

Page 4: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 4 de 81

nomeadamente na área de produción e/ou na área ambiental en grandes, media-1

nas e pequenas empresas agropecuarias, de carácter público ou privado, que se 2

dediquen a actividades relacionadas co cultivo agrícola e coa gandaría produtiva. 3

2.4.2. As ocupacións e postos de traballo máis salientables son os seguintes: 4

– Peón agrícola. 5

– Peón agropecuario. 6

– Peón en horticultura. 7

– Peón en fruticultura. 8

– Peón en cultivos herbáceos. 9

– Peón en cultivos de flor cortada. 10

– Peón en explotacións gandeiras. 11

– Auxiliar de muxidura. 12

– Pastor/ora. 13

– Aplicador de biocidas en explotacións e vehículos gandeiros. 14

– Peón da industria alimentaria. 15

2.5. Prospectiva do título no sector ou nos sectores. 16

a) O sector agropecuario, un dos máis salientables para a economía española e 17

nomeadamente para a galega, demanda progresivamente máis persoas cualifica-18

das capaces de anovalo e modernizalo tecnoloxicamente. 19

b) As novas prácticas pecuarias fixeron xurdir explotacións gandeiras cada vez 20

menos dependentes das condicións agronómicas do medio, aínda que dependen-21

tes doutros factores, como a importación de pensos. Isto deu lugar a unha trans-22

formación dos espazos gandeiros que hoxe poden aparecer independentes do seu 23

contorno rural e acoller unha gandaría que nuns casos merece a consideración de 24

aproveitamento agrario e noutras ocasións de utilidade industrial. 25

c) Detectouse tamén unha demanda importante de profesionais con competen-26

cia no envasamento, na empaquetaxe e na embalaxe de produtos agroalimentarios 27

para a súa posterior distribución. 28

d) A competitividade actual exixe, dunha banda, a utilización dunha tecnoloxía 29

axustada ás necesidades do sector, e por outra parte a aplicación dunha normativa 30

de seguridade laboral, ambiental e de benestar animal en consonancia coa política 31

agraria común da Unión Europea. 32

e) A incorporación das novas tecnoloxías vai incorporar unha serie de cambios 33

neste tipo de explotacións en materia de mecanización e automatización de ma-34

quinaria, co fin de garantir a calidade da produción. 35

f) Finalmente, fanse imprescindibles as actitudes favorables cara ao traballo en 36

equipo, a autoformación e a responsabilidade para alcanzar as competencias pro-37

pias do perfil. 38

3. Ensinanzas do ciclo formativo. 39

Page 5: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 5 de 81

3.1. Obxectivos xerais do título 1

Os obxectivos xerais deste ciclo formativo son os seguintes: 2

a) Recoñecer e identificar os protocolos establecidos sobre infraestruturas, insta-3

lacións, maquinaria e equipamentos, en relación coas funcións que vaian desen-4

volver, para levar a cabo as operacións auxiliares de montaxe, mantemento, limpe-5

za e desinfección. 6

b) Identificar o cultivo que se vaia realizar xustificando a selección da maquinaria 7

e/ou doutras ferramentas, co fin de preparar o terreo e o substrato. 8

c) Identificar o produto que se desexe obter considerando as características do 9

terreo, co fin de sementar, plantar ou transplantar cultivos. 10

d) Identificar as características do cultivo e do solo, recoñecendo e xustificando 11

as súas necesidades, co fin de regalos e aplicar os labores culturais. 12

e) Identificar as necesidades nutritivas dos cultivos e os seus tratamentos pre-13

ventivos e curativos, en relación cos fertilizantes e coas súas causas, co fin de 14

adobalos e aplicar os tratamentos fitosanitarios. 15

f) Interpretar as instrucións do persoal especializado, identificando cada fase do 16

proceso reprodutivo, para preparar os reprodutores. 17

g) Identificar os recursos herbáceos, arbustivos e arbóreos do medio, e outros 18

xeitos alternativos de alimentación, calculando o seu valor nutritivo, para realizar o 19

pastoreo. 20

h) Distinguir os parámetros técnicos dos produtos xustificando as condicións 21

idóneas e o sistema de recollida, para apañar os produtos e os subprodutos agrí-22

colas e gandeiros. 23

i) Identificar a normativa de benestar animal e os protocolos de actuación, xusti-24

ficando as técnicas aplicables a cada caso, para coidar os animais enfermos e 25

prestarlles primeiros auxilios en caso de traumatismos de pouca relevancia. 26

j) Recoñece as características dos materiais de envases, etiquetas e embalaxes, 27

en relación co produto agroalimentario que se desexe distribuír, para aplicar técni-28

cas de envasamento, etiquetaxe e embalaxe. 29

k) Comprender os fenómenos que acontecen no contorno natural mediante o 30

coñecemento científico como un saber integrado, así como coñecer e aplicar os 31

métodos para identificar e resolver problemas básicos en diversos campos do co-32

ñecemento e da experiencia. 33

l) Desenvolver habilidades para formular, interpretar e resolver problemas, e 34

aplicar o razoamento de cálculo matemático para se desenvolver na sociedade e 35

no contexto laboral, e xestionar os seus recursos económicos. 36

m) Identificar e comprender os aspectos básicos de funcionamento do corpo 37

humano e pólos en relación coa saúde individual e colectiva, e valorar a hixiene e a 38

saúde para permitir o desenvolvemento e o afianzamento de hábitos saudables de 39

vida en función do contorno. 40

n) Desenvolver hábitos e valores acordes coa conservación e a sustentabilidade 41

do patrimonio natural, comprendendo a interacción entre os seres vivos e o medio 42

Page 6: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 6 de 81

natural, para valorar as consecuencias que se derivan da acción humana sobre o 1

equilibrio ambiental. 2

ñ) Desenvolver as destrezas básicas das fontes de información utilizando con 3

sentido crítico as tecnoloxías da información e da comunicación, para obter e co-4

municar información nos ámbitos persoal, social ou profesional. 5

o) Recoñecer características básicas de producións culturais e artísticas, apli-6

cando técnicas de análise básica dos seus elementos, para actuar con respecto e 7

sensibilidade cara á diversidade cultural, o patrimonio histórico-artístico e as mani-8

festacións culturais e artísticas. 9

p) Desenvolver e afianzar habilidades e destrezas lingüísticas, e alcanzar o nivel 10

de precisión, claridade e fluidez requiridas, utilizando os coñecementos sobre as 11

linguas galega e castelá, para se comunicar no seu ámbito social, na súa vida cotiá 12

e na actividade laboral. 13

q) Desenvolver habilidades lingüísticas básicas en lingua estranxeira para se 14

comunicar oralmente e por escrito en situacións habituais e predicibles da vida co-15

tiá e profesional. 16

r) Recoñecer causas e trazos propios de fenómenos e acontecementos contem-17

poráneos, a súa evolución histórica e a súa distribución xeográfica, para explicar 18

as características propias das sociedades contemporáneas. 19

s) Desenvolver valores e hábitos de comportamento baseados en principios de-20

mocráticos, e aplicalos nas súas relacións sociais habituais e na resolución pacífi-21

ca dos conflitos. 22

t) Comparar e seleccionar recursos e ofertas formativas existentes para a apren-23

dizaxe ao longo da vida, para se adaptar ás novas situacións laborais e persoais. 24

u) Desenvolver a iniciativa, a creatividade e o espírito emprendedor, así como a 25

confianza en si mesmo/a, a participación e o espírito crítico, para resolver situa-26

cións e incidencias das actividades profesional e persoal. 27

v) Desenvolver traballos en equipo asumindo os deberes, cooperando coas de-28

mais persoas con tolerancia e respecto, para a realización eficaz das tarefas e co-29

mo medio de desenvolvemento persoal. 30

w) Utilizar as tecnoloxías da información e da comunicación para se informar, se 31

comunicar, aprender e facilitar as tarefas laborais. 32

x) Relacionar os riscos laborais e ambientais coa actividade laboral, co propósito 33

de utilizar as medidas preventivas correspondentes para a protección persoal, evi-34

tando danos ambientais e ás demais persoas. 35

y) Desenvolver as técnicas da súa actividade profesional asegurando a eficacia 36

e a calidade no seu traballo, e propor, se procede, melloras nas actividades de tra-37

ballo. 38

z) Recoñecer os dereitos e os deberes como axente activo na sociedade, tendo 39

en conta o marco legal que regula as condicións sociais e laborais, para participar 40

na cidadanía democrática. 41

3.2. Módulos profesionais. 42

Page 7: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 7 de 81

Os módulos deste ciclo formativo son os que se relacionan: 1

– MP3009. Ciencias aplicadas I. 2

– MP3011. Comunicación e sociedade I. 3

– MP3012. Comunicación e sociedade II. 4

– MP3051. Operacións auxiliares de preparación do terreo, plantación e semen-5

teira de cultivos. 6

– MP3052. Operacións auxiliares de obtención e colleita de cultivos. 7

– MP3059. Ciencias aplicadas II . 8

– MP3111. Envasamento e distribución de materias primas agroalimentarias. 9

– MP3113. Operacións auxiliares de cría e alimentación do gando. 10

– MP3114. Operacións básicas de manexo da produción gandeira. 11

– MP3115. Operacións auxiliares de mantemento e hixiene en instalacións gan-12

deiras. 13

– MP3117. Formación en centros de traballo. 14

3.3 Vinculación con capacitacións profesionais. 15

A formación establecida neste decreto no módulo profesional de "Operacións 16

auxiliares de obtención e colleita de cultivos" garante o nivel de coñecemento ne-17

cesario para posibilitar a realización de tratamentos praguicidas no nivel de capaci-18

tación básico, de acordo coas exixencias do Real decreto 3349/1983, do 30 de no-19

vembro, polo que se aproba a regulamentación técnico-sanitaria para a fabricación, 20

a comercialización e a utilización de praguicidas, os aplicadores e o persoal das 21

empresas dedicadas á realización de tratamentos praguicidas. 22

De acordo coa Orde do 8 de marzo de 1994, do Ministerio da Presidencia, pola 23

que se establece a normativa reguladora da homologación de cursos de capacita-24

ción para realizar tratamentos con praguicidas, as persoas co título de profesional 25

básico en Actividades Agropecuarias deberán posuír o nivel que terán que acredi-26

tar mediante o correspondente carné de "manipulador de produtos fitosanitarios". 27

Así mesmo, estas persoas están capacitadas para realizar operacións básicas 28

de tratamento con biocidas en recintos, instalacións e vehículos gandeiros, de 29

acordo coa normativa en vigor. A formación establecida no módulo profesional de 30

"Operacións auxiliares de hixiene e mantemento en instalacións gandeiras" e no de 31

"Formación en centros de traballo" garante o nivel de coñecemento exixido no car-32

né profesional de nivel básico, dirixido ao persoal auxiliar dos servizos de aplica-33

ción de tratamentos DDD (desinsectación, desinfección e desratización), estableci-34

do ao amparo da Orde do 8 de marzo de 1994, e de acordo coa acreditación exixi-35

da na Orde SCO/3269/2006. 36

Finalmente, a formación aludida garante o nivel de competencia exixido en ma-37

teria de bioseguridade e benestar animal, tanto no ámbito xeral como nos ámbitos 38

do transporte, o gando porcino e o gando avícola de carne e posta, de acordo, res-39

pectivamente, co Regulamento (CE) 1/2005 do Consello, co Real decreto 40

1135/2002, do 31 de outubro, co Real decreto 1084/2005, do 16 de setembro, e co 41

Page 8: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 8 de 81

Real decreto 3/2002, do 11 de xaneiro. 1

2

Page 9: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 9 de 81

4. Desenvolvemento de módulos 1

4.1 Módulo profesional: Ciencias aplicadas I 2

Código: MP3009. 3

Duración: 175 horas. 4

4.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Resolve problemas matemáticos en situacións cotiás, utilizando os elementos bá-6

sicos da linguaxe matemática e as súas operacións. 7

– CA1.1. Identificáronse os tipos de números e utilizáronse para interpretar adecua-8

damente a información cuantitativa. 9

– CA1.2. Realizáronse cálculos con eficacia mediante cálculo mental ou mediante al-10

goritmos de lapis e calculadora (física ou informática). 11

– CA1.3. Utilizáronse as TIC como medio de procura de información. 12

– CA1.4. Operouse con potencias de expoñente natural e enteiro aplicando as propie-13

dades. 14

– CA1.5. Utilizouse a notación científica para representar números moi grandes ou 15

moi pequenos e operar con eles. 16

– CA1.6. Representáronse os números reais sobre a recta numérica. 17

– CA1.7. Caracterizouse a proporción como expresión matemática. 18

– CA1.8. Comparáronse magnitudes establecendo o seu tipo de proporcionalidade. 19

– CA1.9. Utilizouse a regra de tres para resolver problemas nos que interveñen magni-20

tudes directamente e inversamente proporcionais. 21

– CA1.10. Aplicouse o xuro simple e composto en actividades cotiás. 22

RA2. Recoñece as instalacións e o material de laboratorio e valóraos como recursos ne-23

cesarios para a realización das actividades prácticas. 24

– CA2.1. Identificáronse as técnicas experimentais que se vaian realizar. 25

– CA2.2. Manipuláronse adecuadamente os materiais instrumentais do laboratorio. 26

– CA2.3. Tivéronse en conta as condicións de hixiene e seguridade para as técnicas 27

experimentais que se vaian realizar. 28

RA3. Identifica propiedades fundamentais da materia nas formas en que se presenta na 29

natureza, manexando as súas magnitudes físicas e as súas unidades fundamentais en 30

unidades de sistema métrico decimal. 31

– CA3.1. Describíronse as propiedades da materia. 32

– CA3.2. Practicáronse os cambios de unidades de lonxitude, masa e capacidade. 33

– CA3.3. Identificouse a equivalencia entre unidades de volume e capacidade. 34

– CA3.4. Efectuáronse medidas en situacións reais utilizando as unidades do sistema 35

métrico decimal e utilizando a notación científica. 36

– CA3.5. Identificouse a denominación dos cambios de estado da materia. 37

– CA3.6. identificáronse, con exemplos sinxelos, diferentes sistemas materiais homo-38

xéneos e heteroxéneos. 39

Page 10: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 10 de 81

– CA3.7. Identificáronse os estados de agregación nos que se presenta a materia e uti-1

lizáronse modelos cinéticos para explicar os cambios de estado. 2

– CA3.8. Identificáronse sistemas materiais en relación co seu estado na natureza. 3

– CA3.9. Recoñecéronse os estados de agregación dunha substancia dada a súa tempe-4

ratura de fusión e de ebulición. 5

– CA3.10. Establecéronse diferenzas entre ebulición e evaporación utilizando exem-6

plos sinxelos. 7

RA4. Utiliza o método máis adecuado para a separación de compoñentes de mesturas 8

sinxelas en relación co proceso físico ou químico en que se basea. 9

– CA4.1. Identificouse e describiuse o que se considera substancia pura e mestura. 10

– CA4.2. Establecéronse as diferenzas fundamentais entre mesturas e compostos. 11

– CA4.3. Discrimináronse os procesos físicos e químicos. 12

– CA4.4. Seleccionáronse, dunha listaxe de substancias, as mesturas, os compostos e 13

os elementos químicos. 14

– CA4.5. Aplicáronse de xeito práctico diferentes separacións de mesturas por méto-15

dos sinxelos. 16

– CA4.6. Describíronse as características xerais básicas de materiais en relación coas 17

profesións, utilizando as TIC. 18

– CA4.7. Traballouse en equipo na realización de tarefas. 19

RA5. Recoñece como a enerxía está presente nos procesos naturais, describindo fenó-20

menos simples da vida real. 21

– CA5.1. Identificáronse situacións da vida cotiá nas que se pon de manifesto a inter-22

vención da enerxía. 23

– CA5.2. Recoñecéronse diversas fontes de enerxía. 24

– CA5.3. Establecéronse grupos de fontes de enerxía renovable e non renovable. 25

– CA5.4. Amosáronse as vantaxes e os inconvenientes (obtención, transporte e utiliza-26

ción) das fontes de enerxía renovables e non renovables, utilizando as TIC. 27

– CA5.5. Aplicáronse cambios de unidades de enerxía. 28

– CA5.6. Amosouse, en diferentes sistemas, a conservación da enerxía. 29

– CA5.7. Describíronse procesos relacionados co mantemento do organismo e da vida 30

nos que se aprecia claramente o papel da enerxía. 31

RA6. Localiza as estruturas anatómicas básicas discriminando os sistemas ou os apare-32

llos aos que pertencen e asociándoos ás funcións que producen no organismo. 33

– CA6.1. Identificáronse e describíronse os órganos que configuran o corpo humano, e 34

asociáronse ao sistema ou ao aparello correspondente. 35

– CA6.2. Relacionouse cada órgano, sistema e aparello á súa función, e indicáronse as 36

súas asociacións. 37

– CA6.3. Describiuse a fisioloxía do proceso de nutrición e identificouse a función das 38

estruturas anatómicas dos aparellos dixestivo, circulatorio, respiratorio e excretor. 39

– CA6.4. Describiuse a fisioloxía do proceso de reprodución e identificouse a función 40

das estruturas anatómicas do aparello reprodutor. 41

– CA6.5. Detallouse como funciona o proceso de relación e identificouse a función 42

das estruturas anatómicas dos sistemas nervioso e endócrino. 43

– CA6.6. Utilizáronse ferramentas informáticas para describir adecuadamente apare-44

llos e sistemas. 45

Page 11: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 11 de 81

RA7. Diferencia a saúde da doenza, relacionando os hábitos de vida coas doenzas máis 1

frecuentes e recoñecendo os principios básicos de defensa contra elas. 2

– CA7.1. Identificáronse situacións de saúde e de doenza para as persoas. 3

– CA7.2. Describíronse os mecanismos encargados da defensa do organismo. 4

– CA7.3. Identificáronse e clasificáronse as doenzas infecciosas e non infecciosas 5

máis comúns na poboación, e recoñecéronse as súas causas, a súa prevención e os 6

seus tratamentos. 7

– CA7.4. Relacionáronse os axentes que causan as doenzas infecciosas habituais co 8

contaxio producido. 9

– CA7.5. Describiuse a acción das vacinas, dos antibióticos e doutras achegas da cien-10

cia médica para o tratamento e a prevención de doenzas infecciosas. 11

– CA7.6. Recoñeceuse o papel das campañas de vacinación na prevención de doenzas 12

infecciosas. 13

– CA7.7. Describiuse o tipo de doazóns e os problemas que se producen nos trans-14

plantes. 15

– CA7.8. Recoñecéronse situacións de risco para a saúde relacionadas co contorno 16

profesional máis próximo. 17

– CA7.9. Deseñáronse pautas de hábitos saudables relacionados con situacións cotiás. 18

RA8. Elabora menús e dietas equilibradas sinxelas diferenciando os nutrientes que con-19

teñen e adaptándoos aos parámetros corporais e a situacións diversas. 20

– CA8.1. Discriminouse entre o proceso de nutrición e o de alimentación. 21

– CA8.2. Diferenciáronse os nutrientes necesarios para o mantemento da saúde. 22

– CA8.3. Recoñeceuse a importancia dunha boa alimentación e do exercicio físico no 23

coidado do corpo humano. 24

– CA8.4. Relacionáronse as dietas coa saúde, diferenciando entre as necesarias para o 25

mantemento da saúde e as que poden conducir a unha mingua desta. 26

– CA8.5. Realizouse o cálculo sobre balances calóricos en situacións habituais do con-27

torno. 28

– CA8.6. Calculouse o metabolismo basal e os seus resultados, e representouse nun 29

diagrama establecendo comparacións e conclusións. 30

– CA8.7. Elaboráronse menús para situacións concretas, investigando na rede as pro-31

piedades dos alimentos. 32

RA9. Resolve situacións cotiás, utilizando expresións alxébricas sinxelas e aplicando 33

os métodos de resolución máis axeitados. 34

– CA9.1. Concretáronse propiedades ou relacións de situacións sinxelas mediante ex-35

presións alxébricas. 36

– CA9.2. Simplificáronse expresións alxébricas sinxelas utilizando métodos de desen-37

volvemento e factorización. 38

– CA9.3. Resolvéronse problemas da vida cotiá en que cumpra a formulación e a reso-39

lución de ecuacións de primeiro grao. 40

– CA9.4. Resolvéronse problemas sinxelos utilizando métodos gráficos e as TIC. 41

Page 12: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 12 de 81

4.1.2 Contidos básicos 1

BC1. Resolución de problemas mediante operacións básicas 2

Recoñecemento e diferenciación dos tipos de números. Representación na recta real. 3

Utilización da xerarquía das operacións. 4

Interpretación e utilización dos números reais e das operacións en diferentes contextos. 5

Notación científica. Representación e operacións de suma, resta, multiplicación e divi-6

sión. 7

Proporcionalidade directa e inversa. Regra de tres. Comparación de magnitudes. 8

As porcentaxes na economía. 9

Técnicas de procura de información coas tecnoloxías da información e da comunica-10

ción. 11

BC2. Recoñecemento de materiais e instalacións de laboratorio 12

Normas xerais de traballo no laboratorio. 13

Normas de seguridade e hixiene no laboratorio. 14

Materiais de laboratorio: tipos e utilidade. 15

Técnicas experimentais. Manexo da instrumentación do laboratorio na realización de 16

actividades prácticas. 17

BC3. Identificación das formas da materia 18

Unidades de lonxitude, capacidade e masa no sistema métrico decimal: cálculos, equi-19

valencias e medidas. Uso da notación científica. 20

Materia: propiedades. 21

Clasificación da materia segundo o seu estado de agregación e composición. 22

Estados de agregación: sólido, líquido e gasoso. Temperatura de fusión e de ebulición. 23

Sistemas materiais homoxéneos e heteroxéneos. Estados de agregación dos materiais na 24

natureza. 25

Natureza corpuscular da materia. Cambios de estado e modelos cinéticos. 26

BC4. Separación de mesturas e substancias 27

Substancias puras e mesturas: identificación, descrición e diferenciación. 28

Substancias puras: elementos e compostos. Táboa periódica. 29

Técnicas básicas de separación de mesturas no laboratorio. Procesos físicos e químicos 30

que interveñen. 31

Características básicas dos materiais relacionados co perfil profesional. 32

Traballo en equipo: repartición de tarefas, normas, orde e elaboración de informes. 33

Page 13: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 13 de 81

BC5. Recoñecemento da enerxía nos procesos naturais 1

Manifestacións da enerxía na natureza: fontes de enerxía e procesos en que esta inter-2

vén. 3

Fontes de enerxía renovable e non renovable: identificación. Vantaxes e inconvenientes 4

de cada unha. 5

A enerxía na vida cotiá: identificación de situacións próximas. 6

Formas de enerxía e a súa transformación. Lei de conservación da enerxía. 7

Enerxía, calor e temperatura. Unidades máis habituais do Sistema Internacional. 8

BC6. Localización de estruturas anatómicas básicas 9

Niveis de organización da materia viva. Órganos, aparellos e sistemas. Relacións entre 10

eles e as súas funcións. 11

Fisioloxía do proceso de nutrición: aparellos dixestivo, circulatorio, respiratorio e ex-12

cretor. 13

Fisioloxía do proceso de relación: sistemas nervioso e endócrino. 14

Fisioloxía do proceso de reprodución: aparello reprodutor e desenvolvemento embrio-15

nario. 16

BC7. Diferenciación entre saúde e doenza 17

Saúde e doenza: concepto e diferenciación. 18

Tipos de doenzas: infecciosas e non infecciosas; doenzas de transmisión sexual. Cau-19

sas, prevención e tratamentos. 20

Mecanismos encargados da defensa do organismo. Sistema inmunitario. 21

Hixiene e prevención de doenzas. Tratamento fronte ás doenzas infecciosas. Vacinas. 22

Transplantes e doazóns. 23

Saúde mental: prevención de drogodependencias e de trastornos alimentarios. 24

Hábitos de vida saudables relacionados coas doenzas máis frecuentes e con situacións 25

cotiás. 26

BC8. Elaboración de menús e de dietas 27

Alimentos e nutrientes: diferenciación. Recoñecemento de nutrientes presentes nos 28

alimentos. 29

Alimentación e saúde. Hábitos saudables relacionados coa alimentación. 30

Concepto e elaboración de dietas. Tipos de dietas. Elaboración de menús. 31

Hábitos saudables relacionados coa alimentación. Importancia dunha boa alimentación 32

e do exercicio físico. 33

BC9. Resolución de ecuacións sinxelas 34

Progresións aritméticas e xeométricas. 35

Tradución de situacións da linguaxe verbal á alxébrica. 36

Page 14: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 14 de 81

Transformación de expresións alxébricas. Operacións alxébricas de suma, diferenza, 1

multiplicación e factor común. 2

Desenvolvemento e factorización de expresións alxébricas. Identidades notables. 3

Resolución de ecuacións de primeiro grao cunha incógnita. 4

Aplicación de métodos gráficos de resolución de problemas. 5

6

4.1.3 Orientacións pedagóxicas 7

Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente e contén 8

a formación para que o alumnado sexa consciente tanto da súa propia persoa como do me-9

dio que o rodea. 10

Os contidos deste módulo contribúen a afianzar e aplicar hábitos saudables en todos os 11

aspectos da vida cotiá. 12

Así mesmo, utilizan a linguaxe operacional das matemáticas na resolución de proble-13

mas de índole diversa, aplicados a calquera situación, tanto na vida cotiá como na vida la-14

boral. 15

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra ciencias como as 16

matemáticas, a química, a bioloxía e a xeoloxía, enfócase aos conceptos principais e aos 17

principios das ciencias, involucrando o alumnado na resolución de problemas sinxelos e 18

na realización doutras tarefas significativas, e permítelle traballar de xeito autónomo para 19

construír a súa propia aprendizaxe e culminar en resultados reais xerados por el mesmo. 20

A formación do módulo contribúe a alcanzar os obxectivos k), l), m), n) e ñ) do ciclo 21

formativo e as competencias k), l), m) e n). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), 22

w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo 23

profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 24

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 25

competencias do módulo han versar sobre: 26

– Utilización dos números e das súas operacións para resolver problemas. 27

– Recoñecemento das formas da materia. 28

– Recoñecemento e uso de material de laboratorio básico. 29

– Identificación e localización das estruturas anatómicas. 30

– Realización de exercicios de expresión oral, aplicando as normas básicas de atención 31

ao público. 32

– Importancia da alimentación para unha vida saudable. 33

– Resolución de problemas, tanto no ámbito científico como no cotián. 34

35

Page 15: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 15 de 81

4.2 Módulo profesional: Comunicación e sociedade I 1

Código: MP3011. 2

Duración: 206 horas. 3

4.2.1 Unidade formativa 1: Comunicación en linguas galega e castelá I 4

Código: MP3011_13. 5

Duración: 88 horas. 6

4.2.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 7

RA1. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información oral 8

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando os principios da escoita activa, estrate-9

xias sinxelas de composición e as normas lingüísticas básicas. 10

– CA1.1. Analizouse a estrutura de textos orais procedentes dos medios de comunica-11

ción de actualidade e identificáronse as súas características principais. 12

– CA1.2. Aplicáronse as habilidades básicas para realizar unha escoita activa, identifi-13

cando o sentido global e os contidos específicos dunha mensaxe oral. 14

– CA1.3. Realizouse un bo uso dos elementos de comunicación non verbal nas argu-15

mentacións e nas exposicións. 16

– CA1.4. Analizáronse os usos e os niveis da lingua, así como as normas lingüísticas, 17

na comprensión e aplicáronse na composición de mensaxes orais, e revisáronse e 18

elimináronse os usos discriminatorios, nomeadamente nas relacións de xénero. 19

– CA1.5. Utilizouse a terminoloxía gramatical axeitada na comprensión das activida-20

des gramaticais propostas e na súa resolución. 21

RA2. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información escrita 22

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando á composición autónoma de textos bre-23

ves seleccionados, estratexias de lectura comprensiva e de análise, síntese e clasifica-24

ción, de xeito estruturado e progresivo. 25

– CA2.1. Valoráronse e analizáronse as características principais dos tipos de textos 26

en relación coa súa idoneidade para o traballo que se desexe realizar e en función da 27

súa finalidade. 28

– CA2.2. Utilizáronse diversas ferramentas de procura na comprensión dun texto es-29

crito, aplicando estratexias de reinterpretación de contidos. 30

– CA2.3. Aplicáronse sistematicamente estratexias de lectura comprensiva na interpre-31

tación dos textos, extraendo conclusións para a súa aplicación nas actividades de 32

aprendizaxe e recoñecendo posibles usos discriminatorios desde a perspectiva de 33

xénero. 34

– CA2.4. Resumiuse o contido dun texto escrito, extraendo a idea principal, as secun-35

darias e o propósito comunicativo, e revisáronse e reformuláronse as conclusións ob-36

tidas. 37

– CA2.5. Analizouse a estrutura de textos escritos de utilización diaria, recoñecendo 38

usos e niveis da lingua, e pautas de elaboración. 39

– CA2.6. Aplicáronse as principais normas gramaticais e ortográficas na redacción de 40

textos, de xeito que o texto final resulte claro e preciso. 41

Page 16: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 16 de 81

– CA2.7. Desenvolvéronse pautas sistemáticas na elaboración de textos escritos que 1

permiten a valoración das aprendizaxes desenvolvidas e a reformulación das necesi-2

dades de aprendizaxe para mellorar a comunicación escrita. 3

– CA2.8. Seguíronse pautas de presentación de traballos escritos tendo en conta o con-4

tido, o formato e o público destinatario, utilizando un vocabulario adecuado ao con-5

texto. 6

– CA2.9. Resolvéronse actividades de comprensión e análise das estruturas gramati-7

cais e comprobouse a validez das inferencias realizadas. 8

RA3. Realiza a lectura de textos literarios representativos da literatura castelá anterio-9

res ao século XIX, xerando criterios estéticos para a construción do gusto persoal. 10

– CA3.1. Contrastáronse as etapas de evolución da literatura en lingua castelá no perí-11

odo considerado e recoñecéronse as obras máis representativas. 12

– CA3.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal dunha obra lite-13

raria adecuada ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos proto-14

colizados de recollida de información. 15

– CA3.3. Expresáronse opinións persoais razoadas sobre os aspectos máis e menos 16

apreciados dunha obra e sobre a implicación entre o seu contido e as propias expe-17

riencias vitais. 18

– CA3.4. Aplicáronse estratexias para a comprensión de textos literarios, tendo en 19

conta os temas e os motivos básicos. 20

– CA3.5. Presentouse información sobre períodos, autores e obras da literatura en lin-21

gua castelá a partir de textos literarios. 22

RA4. Realiza a lectura de textos literarios representativos da literatura en lingua galega 23

anteriores ao século XX, xerando criterios estéticos para a construción do gusto perso-24

al. 25

– CA4.1. Contrastáronse as etapas de evolución da literatura en lingua galega no perí-26

odo considerado e recoñecéronse as obras máis representativas. 27

– CA4.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal dunha obra lite-28

raria adecuada ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos proto-29

colizados de recollida de información. 30

– CA4.3. Expresáronse opinións persoais razoadas sobre os aspectos máis e menos 31

apreciados dunha obra e sobre a implicación entre o seu contido e as propias expe-32

riencias vitais. 33

– CA4.4. Aplicáronse estratexias para a comprensión de textos literarios, tendo en 34

conta os temas e os motivos básicos. 35

– CA4.5. Presentouse información sobre períodos, autores e obras da literatura en lin-36

gua galega a partir de textos literarios. 37

RA5. Coñece a formación da lingua galega e da lingua castelá e as distintas etapas da 38

súa historia social ata o século XIX, así como os fenómenos de contacto de linguas, 39

sendo consciente da necesidade de normalizar a lingua galega no marco do plurilin-40

güismo. 41

– CA5.1. Analizáronse as características de formación da lingua galega e da lingua 42

castelá. 43

– CA5.2. Identificáronse as causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da his-44

toria social da lingua galega e da lingua castelá anterior ao século XX. 45

– CA5.3. Analizáronse os fenómenos de contacto de linguas, atendendo a situacións 46

de bilingüismo, diglosia, interferencias e o conflito lingüístico. 47

Page 17: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 17 de 81

– CA5.4. Valorouse a necesidade de normalizar a lingua galega no marco do plurilin-1

güismo, rexeitando os prexuízos lingüísticos. 2

4.2.1.2 Contidos básicos 3

BC1. Utilización de estratexias de comunicación oral en lingua galega e en lingua castelá 4

Textos orais. 5

Aplicación de escoita activa na comprensión de textos orais. 6

Pautas para evitar a disrupción en situacións de comunicación oral. 7

Intercambio comunicativo. 8

– Elementos extralingüísticos da comunicación oral. 9

– Usos orais informais e formais da lingua. 10

– Adecuación ao contexto comunicativo. 11

Aplicación das normas lingüísticas na comunicación oral. Organización da frase: estru-12

turas gramaticais básicas en lingua galega e en lingua castelá. 13

Composicións orais. 14

– Exposicións orais sinxelas sobre feitos da actualidade. 15

– Presentacións orais sinxelas. 16

– Uso de medios de apoio: medios audiovisuais e TIC. 17

BC2. Utilización de estratexias de comunicación escrita en lingua galega e en lingua 18 castelá 19

Tipos de textos. Características de textos de propios da vida cotiá e profesional. 20

Estratexias de lectura: elementos textuais. 21

Pautas para a utilización de dicionarios diversos. 22

Estratexias básicas no proceso de composición escrita. 23

Presentación de textos escritos en distintos soportes. Aplicación das normas gramaticais 24

e ortográficas en lingua castelá e en lingua galega. 25

Textos escritos. 26

– Principais conectores textuais en lingua castelá e en lingua galega. 27

– Aspectos básicos das formas verbais nos textos, con especial atención ás perífrases 28

verbais, á concordancia e a coherencia temporal e modal. 29

– Funcións substantiva, adxectiva e adverbial do verbo. 30

– Sintaxe: enunciado, frase e oración; suxeito e predicado; complemento directo, indi-31

recto, de réxime, circunstancial, axente e atributo. 32

– Estruturas subordinadas: substantivas, adxectivas e adverbiais. 33

BC3. Lectura de textos literarios en lingua castelá anteriores ao século XIX 34

Pautas para a lectura de fragmentos literarios. 35

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria. 36

Características estilísticas e temáticas da literatura en lingua castelá a partir da Idade 37

Media e ata o século XVIII. 38

Page 18: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 18 de 81

Narrativa: temas e estilos recorrentes segundo a época literaria. 1

Poesía: temas e estilos recorrentes segundo a época literaria. Interpretación. 2

Teatro: temas e estilos segundo a época literaria. 3

BC4. Lectura de textos literarios en lingua galega anteriores ao século XX 4

Pautas para a lectura de fragmentos literarios. 5

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria. 6

Características estilísticas e temáticas da literatura en lingua galega desde a Idade Me-7

dia e ata o século XIX. 8

A literatura medieval. 9

A literatura dos Séculos Escuros. 10

A literatura do século XIX: etapas e obras máis significativas. 11

BC5. Coñecemento da formación da lingua galega e da lingua castelá e das distintas 12 etapas da súa historia social ata o século XIX, así como os fenómenos de contacto de 13 linguas. 14

A formación da lingua galega e da lingua castelá. 15

Características das etapas da historia social da lingua galega e da lingua castelá ata o 16

século XIX. 17

Análise dos fenómenos de contacto de linguas (bilingüismo, diglosia, conflito lingüísti-18

co e interferencias). 19

Adopción de actitudes positivas cara á normalización da lingua galega e coñecemento 20

do proceso. 21

Valoración do plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade. 22

Crítica dos prexuízos lingüísticos. 23

4.2.2 Unidade formativa 2: Comunicación en lingua inglesa I 24

Código: MP3011_23. 25

Duración: 59 horas. 26

4.2.2.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 27

RA1. Utiliza estratexias para interpretar e comunicar información oral en lingua ingle-28

sa, elaborando presentacións orais de pouca extensión, ben estruturadas, relativas a si-29

tuacións habituais de comunicación cotiá e frecuente de ámbito persoal, público ou pro-30

fesional. 31

– CA1.1. Aplicáronse as estratexias de escoita activa para a comprensión precisa das 32

mensaxes recibidas. 33

– CA1.2. Identificouse a intención comunicativa básica de mensaxes directas ou reci-34

bidas mediante formatos electrónicos, valorando as situacións de comunicación e as 35

súas implicacións no uso do vocabulario empregado. 36

Page 19: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 19 de 81

– CA1.3. Identificouse o sentido global do texto oral que presenta a información de 1

xeito secuenciado e progresivo en situacións habituais frecuentes e de contido predi-2

cible. 3

– CA1.4. Identificáronse trazos fonéticos e de entoación común e evidente que axuden 4

a entender o sentido xeral da mensaxe. 5

– CA1.5. Realizáronse presentacións orais breves de textos descritivos, narrativos e 6

instrutivos dos ámbitos persoal, público ou profesional, de acordo cun guión sinxelo, 7

aplicando a estrutura de cada tipo de texto e utilizando, de ser o caso, medios infor-8

máticos. 9

– CA1.6. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas adaptadas a contextos diferentes 10

(formal, non formal e situacións profesionais), e un repertorio esencial e restrinxido 11

de expresións, frases e palabras de situacións habituais frecuentes e de contido alta-12

mente predicible segundo o propósito comunicativo do texto. 13

– CA1.7. Expresouse con certa claridade, usando unha entoación e unha pronuncia 14

comprensible, aceptándose as pausas e as dúbidas frecuentes. 15

– CA1.8. Amosouse unha actitude reflexiva acerca da información que supoña calque-16

ra tipo de discriminación. 17

– CA1.9. Identificáronse as normas de relacións sociais básicas e estandarizadas dos 18

países onde se fale a lingua estranxeira. 19

– CA1.10. Identificáronse os costumes ou as actividades cotiás da comunidade onde 20

se fale a lingua estranxeira. 21

RA2. Participa en conversas en lingua inglesa utilizando unha linguaxe sinxela e clara 22

en situacións habituais frecuentes dos ámbitos persoal ou profesional, activando estra-23

texias de comunicación básicas. 24

– CA2.1. Dialogouse, de xeito dirixido e seguindo un guión ben estruturado, utilizan-25

do un repertorio memorizado de modelos de oracións e conversas breves e básicas, 26

sobre situacións habituais frecuentes e de contido altamente predicible. 27

– CA2.2. Mantívose a interacción utilizando estratexias de comunicación sinxelas para 28

amosar o interese e a comprensión. 29

– CA2.3. Utilizáronse estratexias básicas de compensación para suplir carencias na 30

lingua estranxeira, como a observación da persoa interlocutora e a procura da súa 31

axuda para facilitar a bidirecionalidade da comunicación. 32

– CA2.4. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas e un repertorio esencial e restrin-33

xido de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso lineais, segundo o 34

propósito comunicativo do texto. 35

– CA2.5. Expresouse con certa claridade, utilizando unha entoación e unha pronuncia 36

comprensibles, aceptándose as pausas e as dúbidas frecuentes, nun rexistro formal 37

ou neutro e sempre que as condicións acústicas sexan boas e a mensaxe non estea 38

distorsionada. 39

RA3. Elabora textos escritos breves e sinxelos en lingua inglesa, en situacións de co-40

municacións habituais e frecuentes dos ámbitos persoal, público ou profesional, desen-41

volvendo estratexias estruturadas de composición, e aplica estratexias de lectura com-42

prensiva. 43

– CA3.1. Leuse o texto de xeito comprensivo, recoñecendo os seus trazos básicos, o 44

seu contido global, e analizouse a súa intención e o seu contexto. 45

– CA3.2. Identificáronse as ideas fundamentais e a intención comunicativa básica do 46

texto. 47

Page 20: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 20 de 81

– CA3.3. Identificáronse estruturas gramaticais básicas e un repertorio limitado de ex-1

presións, frases, palabras e marcadores de discurso lineais, en situacións habituais 2

frecuentes, de contido moi predicible. 3

– CA3.4. Completáronse e reorganizáronse frases e oracións, atendendo ao propósito 4

comunicativo e a normas gramaticais básicas. 5

– CA3.5. Elaboráronse textos breves e adecuados a un propósito comunicativo, se-6

guindo modelos estruturados. 7

– CA3.6. Utilizouse o léxico esencial axeitado para situacións frecuentes e para o con-8

texto dos ámbitos persoal ou profesional. 9

– CA3.7. Amosouse interese pola boa presentación dos textos escritos, respectando as 10

normas gramaticais, ortográficas e tipográficas, e seguindo sinxelas pautas de revi-11

sión. 12

– CA3.8. Utilizáronse dicionarios impresos e en liña e correctores ortográficos dos 13

procesadores na composición dos textos. 14

– CA3.9. Amosouse unha actitude reflexiva acerca da información que supoña calque-15

ra tipo de discriminación. 16

4.2.2.2 Contidos básicos 17

BC1. Comprensión e produción de testos orais básicos en lingua inglesa 18

Ideas principais en chamadas, mensaxes, ordes e indicacións moi claras. 19

Descrición xeral de persoas, lugares e obxectos dos ámbitos profesional e público. 20

Narración e explicación sobre situacións habituais e frecuentes do presente, do pasado e 21

do futuro. 22

Léxico, expresións e frases sinxelas frecuentes para se desenvolver en transaccións e 23

xestións cotiás dos ámbitos persoal ou profesional. 24

Recursos gramaticais. 25

– Tempos e formas verbais en presente e pasado; verbos principais, modais e auxilia-26

res. Funcións comunicativas asociadas a situacións habituais e frecuentes. 27

– Elementos lingüísticos fundamentais. 28

– Marcadores do discurso para iniciar, ordenar e finalizar. 29

Pronuncia de fonemas ou grupos fónicos de carácter básico que presenten maior difi-30

cultade. 31

Uso de rexistros axeitados nas relacións sociais. 32

Estratexias fundamentais de comprensión e escoita activa. 33

Formatos electrónicos máis usuais. 34

BC2. Participación en conversas en lingua inglesa 35

Estratexias de comprensión e escoita activa para iniciar, manter e rematar a interacción. 36

Elaboración de mensaxes e textos sinxelos en lingua inglesa. 37

Comprensión da información global e da idea principal de textos básicos cotiáns, dos 38

ámbitos persoal, público ou profesional. 39

Page 21: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 21 de 81

Léxico frecuente para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás e sinxelas dos 1

ámbitos persoal, público ou profesional. 2

Composición de textos escritos moi breves, sinxelos e ben estruturados. 3

BC3. Interpretación e elaboración de mensaxes sinxelas escritas en lingua inglesa 4

Elementos lingüísticos fundamentais atendendo aos tipos de textos, aos contextos e aos 5

propósitos comunicativos tendo en conta un enfoque centrado no uso da lingua e na súa 6

dimensión social. 7

Propiedades básicas do texto. 8

Estratexias e técnicas de compresión de lectura. 9

Estratexias de planificación e de corrección escrita. 10

Estratexias de expresión e de interacción escrita. 11

Usos sociais da lingua: información xeral, opinión e valoración. 12

Funcións comunicativas máis habituais dos ámbitos persoal, público ou profesional en 13

medios escritos. 14

Coherencia espazo-temporal e cohesión a través do uso de recursos sinxelos para ini-15

ciar, desenvolver ou rematar un texto escrito. 16

Contidos léxico-semánticos sinxelos e básicos da lingua inglesa. 17

Tempos e formas verbais. Relacións temporais: anterioridade, posterioridade e simulta-18

neidade. 19

Estruturas gramaticais básicas: 20

A oración simple e a oración composta con and/or/but. 21

Dicionarios impresos e en liña, e correctores ortográficos. 22

4.2.3 Unidade formativa 3: Sociedade I 23

Código: MP3011_33. 24

Duración: 59 horas. 25

4.2.3.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 26

RA1. Valora a evolución histórica das sociedades prehistóricas e da Idade Antiga, así 27

como as súas relacións coas paisaxes naturais, analizando os factores e os elementos 28

implicados, e desenvolvendo actitudes e valores de aprecio do patrimonio natural e ar-29

tístico. 30

– CA1.1. Describíronse mediante a análise de fontes gráficas as principais característi-31

cas dunha paisaxe natural, e recoñecéronse esas características no contorno máis 32

próximo. 33

– CA1.2. Explicáronse a localización, o desprazamento e a adaptación ao medio dos 34

grupos humanos do período da hominización, ata o dominio técnico dos metais por 35

parte das principais culturas que o exemplifican. 36

– CA1.3. Relacionáronse as características dos fitos artísticos máis significativos do 37

período prehistórico coa organización social e co corpo de crenzas, e valoráronse as 38

súas diferenzas coas sociedades actuais. 39

Page 22: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 22 de 81

– CA1.4. Valorouse a persistencia destas sociedades nas actuais, en especial no territo-1

rio galego e peninsular, identificando e comparando as súas principais característi-2

cas. 3

– CA1.5. Discrimináronse as principais características que require a análise das obras 4

arquitectónicas e escultóricas mediante exemplos arquetípicos, diferenciando estilos 5

canónicos. 6

– CA1.6. Xulgouse o impacto das primeiras sociedades humanas na paisaxe natural, 7

analizando as características das cidades antigas e a súa evolución na actualidade no 8

territorio galego e peninsular. 9

– CA1.7. Analizouse a persistencia en Galicia, na Península Ibérica e nos territorios 10

extrapeninsulares españois das sociedades prehistóricas e da Idade Antiga. 11

– CA1.8. Elaboráronse instrumentos sinxelos de recollida de información mediante es-12

tratexias de composición protocolizadas, utilizando tecnoloxías da información e da 13

comunicación. 14

– CA1.9. Desenvolvéronse comportamentos acordes co desenvolvemento do propio 15

esforzo e o traballo colaborativo. 16

RA2. Valora a construción do espazo europeo ata as primeiras transformacións indus-17

triais das sociedades agrarias, analizando as súas características principais, así como a 18

súa persistencia na sociedade actual e no contorno inmediato. 19

– CA2.1. Analizouse a transformación do mundo antigo no medieval, recoñecendo a 20

evolución do espazo europeo, as súas relacións co espazo extraeuropeo e as caracte-21

rísticas máis significativas das sociedades medievais en Galicia e en España. 22

– CA2.2. Valoráronse as características das paisaxes agrarias medievais e a súa persis-23

tencia nas sociedades actuais galega e española, identificando os seus elementos 24

principais. 25

– CA2.3. Valoráronse as consecuencias da construción dos imperios coloniais en 26

América nas culturas autóctonas e nas europeas. 27

– CA2.4. Analizouse o modelo político e social da monarquía absoluta durante a Idade 28

Moderna nas principais potencias europeas, así como as súas peculiaridades en Gali-29

cia e en España. 30

– CA2.5. Valoráronse os indicadores demográficos básicos das transformacións na 31

poboación europea, española e galega durante o período analizado. 32

– CA2.6. Describíronse as principais características da análise das obras pictóricas a 33

través do estudo de exemplos arquetípicos das escolas e dos estilos que se suceden 34

en Europa, en España e en Galicia desde o Renacemento ata a irrupción das vangar-35

das históricas. 36

– CA2.7. Analizouse a evolución do sector ou dos sectores produtivos propios do per-37

fil do título, analizando as súas transformacións e os principais fitos de evolución 38

nos seus sistemas organizativos e tecnolóxicos. 39

– CA2.8. Elaboráronse instrumentos sinxelos de recollida de información mediante es-40

tratexias de composición protocolizadas, utilizando as tecnoloxías da información e 41

da comunicación. 42

– CA2.9. Desenvolvéronse comportamentos acordes co desenvolvemento do propio 43

esforzo e o traballo en equipo. 44

Page 23: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 23 de 81

4.2.3.2 Contidos básicos 1

BC1. Valoración das sociedades prehistóricas e antigas e a súa relación co medio 2 natural 3

Paisaxes naturais: aspectos xerais e locais. 4

Sociedades prehistóricas. 5

Nacemento das cidades. 6

– Hábitat urbano e a súa evolución. 7

– Gráficos de representación urbana. 8

– Sociedades urbanas antigas. 9

– Cultura grega: extensión, trazos e fitos principais. 10

– Características esenciais da arte grega. 11

– Cultura romana. 12

– Características esenciais da arte romana. 13

– As sociedades prehistóricas e antigas no territorio galego e peninsular. 14

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas. 15

– Recursos básicos: guións, esquemas, resumos, etc. 16

– Ferramentas sinxelas de localización cronolóxica. 17

– Vocabulario seleccionado e específico. 18

BC2. Valoración da creación do espazo europeo na Idade Media e na Idade Moderna 19

Europa medieval. 20

– Persistencia de usos e costumes. Espazo agrario e as súas características. 21

– Contacto con outras culturas. 22

Europa das monarquías absolutas. 23

– Grandes monarquías europeas: localización e evolución sobre o mapa no contexto 24

europeo. 25

– Monarquía absoluta en España. 26

– Evolución do sector produtivo durante o período. 27

Colonización de América. 28

Galicia na época medieval e moderna. 29

Estudo da poboación. 30

– Evolución demográfica do espazo europeo. 31

– Comentario de gráficas de poboación: pautas e instrumentos básicos. 32

Evolución da arte europea, española e galega das épocas medieval e moderna. Pautas 33

básicas para o comentario de obras pictóricas. 34

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas. 35

– Recursos básicos: resumos, fichas temáticas, biografías, follas de cálculo ou simila-36

res, etc. 37

– Vocabulario específico. 38

Page 24: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 24 de 81

4.2.4 Orientacións pedagóxicas 1

Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente e contén 2

a formación para que o alumnado sexa quen de recoñecer as características básicas dos fe-3

nómenos relacionados coa actividade humana e mellorar as súas habilidades comunicati-4

vas. 5

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra coñecementos bá-6

sicos relativos a ciencias sociais, lingua galega e literatura, lingua castelá e literatura, e 7

lingua inglesa, estará enfocada ao uso de ferramentas básicas da análise textual, á elabora-8

ción de información estruturada oral e escrita, á localización espazo-temporal dos fenóme-9

nos sociais e culturais, ao respecto pola diversidade de crenzas e ás pautas de relación co-10

tiá en distintas sociedades e grupos humanos, involucrando o alumnado en tarefas signifi-11

cativas que lle permitan traballar de xeito autónomo e en equipo. 12

Para facilitar a organización dos contidos, este módulo divídese en tres unidades forma-13

tivas: Comunicación en linguas galega e castelá I, Comunicación en lingua inglesa I, e So-14

ciedade I. 15

A lingua galega e literatura, e a lingua castelá e literatura abórdanse desde un enfoque 16

comunicativo que xustifica o seu tratamento integrado nunha única unidade formativa. En 17

calquera caso, de acordo coa lexislación vixente, no proceso de ensino e aprendizaxe dé-18

bense usar ambas as linguas nas destrezas de comprensión e de produción para que o 19

alumnado finalice esta formación sendo competente nas dúas. 20

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais n), ñ), o), p), q), r) e s) do ci-21

clo formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais n), ñ), o), p) e q). 22

Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), 23

u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de 24

módulos profesionais. 25

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os ob-26

xectivos do módulo estarán orientadas a: 27

– Concreción dun plan personalizado de formación que teña como obxectivo lograr a 28

integración do alumnado nas situacións de aprendizaxe propostas, mediante a apli-29

cación de estratexias motivadoras. 30

– Potenciación da autonomía na execución das actividades e na xestión do seu tempo 31

de aprendizaxe, no ámbito das competencias e dos contidos do ámbito sociolingüís-32

tico. 33

– Realización de dinámicas sobre o desenvolvemento de habilidades sociais que favo-34

rezan o asentamento de hábitos de disciplina e de traballo individual e en equipo. 35

– Uso de estratexias, recursos e fontes de información ao seu alcance, fomentando o 36

uso das TIC, que contribúan á reflexión sobre a valoración da información necesaria 37

para construír explicacións estruturadas da realidade. 38

– Uso de métodos globalizadores (proxectos, centros de interese, etc.) que permitan a 39

integración do alumnado nas actividades de aprendizaxe, concretado nunha metodo-40

loxía de traballo que os relacione coa actualidade. 41

– Programación de actividades que se relacionen, sempre que sexa posible, con capa-42

cidades que se deriven do perfil profesional. 43

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxec-44

tivos do módulo en relación coa aprendizaxe das linguas están relacionadas con: 45

– Uso da lingua na interpretación e na elaboración de mensaxes sinxelas orais e escri-46

tas, mediante o seu uso en distintos tipos de situacións comunicativas e textuais do 47

contorno do alumnado. 48

Page 25: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 25 de 81

– Uso dun vocabulario adecuado ás situacións do seu contorno, que orientará a con-1

creción dos contidos, das actividades e dos exemplos utilizados no módulo. 2

– Selección e execución de estratexias didácticas que faciliten a autoaprendizaxe e que 3

incorporen o uso da lingua en situacións de comunicación o máis reais posible, utili-4

zando as posibilidades das tecnoloxía da información e da comunicación (correo 5

electrónico, SMS, internet, redes sociais, etc.). 6

– Uso das técnicas de comunicación para potenciar o traballo en equipo que permita a 7

integración do alumnado nas actividades educativas con garantía de éxito. 8

– Apreciación da variedade cultural e de costumes presentes no contorno do alumna-9

do, en relación coas necesidades derivadas do uso da lingua con distintos falantes. 10

– Desenvolvemento de hábitos de lectura que permitan a satisfacción coa produción li-11

teraria, mediante o uso de textos seleccionados acordes ás súas necesidades e carac-12

terísticas. 13

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxec-14

tivos do módulo en relación coas ciencias sociais están relacionadas con: 15

– Integración motivadora de saberes que lle permitan ao alumnado analizar e valorar a 16

diversidade das sociedades humanas. 17

– Utilización de recursos e fontes de información ao seu alcance para organizar a in-18

formación que extraia, para favorecer a súa integración no traballo educativo. 19

– Recoñecemento da pegada do pasado na vida diaria mediante a apreciación da diver-20

sidade dos grupos humanos e os seus logros ao longo do tempo. 21

– Valoración dos problemas do contorno do alumnado a partir da análise da informa-22

ción dispoñible e da formulación de explicacións xustificadas e a reflexión sobre a 23

súa actuación ante estas, en situacións de aprendizaxe pautadas. 24

– Potenciación das capacidades de observación e criterios para a satisfacción coas ex-25

presións artísticas mediante a análise pautada de producións artísticas arquetípicas, 26

apreciando os seus valores estéticos e temáticos. 27

28

Page 26: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 26 de 81

4.3 Módulo profesional: Comunicación e sociedade II 1

Código: MP3012. 2

Duración: 135 horas. 3

4.3.1 Unidade formativa 1: Comunicación en linguas galega e castelá II 4

Código: MP3012_13. 5

Duración: 67 horas. 6

4.3.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 7

RA1. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información oral 8

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando os principios da escoita activa, estrate-9

xias razoadas de composición e as normas lingüísticas correctas en cada caso. 10

– CA1.1. Aplicáronse as técnicas da escoita activa na análise de mensaxes orais pro-11

cedentes de diversas fontes. 12

– CA1.2. Recoñeceuse a intención comunicativa e a estrutura e cohesión da comuni-13

cación oral, valorando posibles respostas. 14

– CA1.3. Realizouse un uso correcto dos elementos de comunicación non verbal nas 15

argumentacións e nas exposicións. 16

– CA1.4. Analizáronse os usos e os niveis da lingua e as normas lingüísticas na com-17

prensión e aplicáronse na composición de mensaxes orais, valorando e eliminando 18

os usos discriminatorios. 19

– CA1.5. Utilizouse a terminoloxía gramatical correcta na comprensión das activida-20

des gramaticais propostas e na súa resolución. 21

RA2. Utiliza estratexias comunicativas para comunicar información escrita en lingua 22

galega e en lingua castelá, aplicando á composición autónoma de textos de progresiva 23

complexidade estratexias de análise, síntese e clasificación, de xeito estruturado. 24

– CA2.1. Valoráronse e analizáronse as características principais dos tipos de textos 25

en relación coa súa adecuación para o traballo que se desexe realizar e en función da 26

súa finalidade. 27

– CA2.2. Utilizáronse diversas técnicas de procura na comprensión dun texto escrito, 28

aplicando estratexias de reinterpretación de contidos. 29

– CA2.3. Aplicáronse sistematicamente estratexias de lectura comprensiva na interpre-30

tación dos textos, recoñecendo posibles usos discriminatorios. 31

– CA2.4. Resumiuse o contido dun texto escrito, extraendo a idea principal, as secun-32

darias e o propósito comunicativo, revisando e reformulando as conclusións obtidas. 33

– CA2.5. Analizouse a estrutura de diversos textos escritos de uso académico ou pro-34

fesional, recoñecendo os usos e os niveis da lingua, e pautas de elaboración. 35

– CA2.6. Aplicáronse as principais normas gramaticais e ortográficas na redacción de 36

textos, de xeito que o texto final resulte claro, preciso e adecuado ao formato e ao 37

contexto comunicativo. 38

– CA2.7. Desenvolvéronse pautas sistematizadas na preparación de textos escritos que 39

permiten mellorar a comunicación escrita. 40

Page 27: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 27 de 81

– CA2.8. Seguíronse pautas de presentación de traballos escritos tendo en conta o con-1

tido, o formato e o público destinatario, utilizando un vocabulario correcto segundo 2

as normas lingüísticas e a finalidade. 3

– CA2.9. Resolvéronse actividades de comprensión e análise das estruturas gramati-4

cais, comprobando a precisión e a validez das inferencias realizadas. 5

RA3. Interpreta textos literarios representativos da literatura en lingua castelá desde o 6

século XIX ata a actualidade, recoñecendo a intención do autor ou da autora e relacio-7

nándoos co seu contexto histórico, sociocultural e literario. 8

– CA3.1. Describíronse os movementos literarios en lingua castelá no período consi-9

derado, recoñecendo as obras máis representativas. 10

– CA3.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal de obras ade-11

cuadas ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos pautados. 12

– CA3.3. Expresáronse opinións persoais fundamentadas sobre os aspectos apreciados 13

en obras literarias. 14

– CA3.4. Aplicáronse estratexias de análise de textos literarios, recoñecendo os temas 15

e os motivos, os elementos simbólicos e a funcionalidade dos recursos estilísticos 16

máis significativos. 17

– CA3.5. Informouse sobre un autor ou unha autora, un período ou unha obra da lite-18

ratura en lingua castelá, recollendo de forma analítica a información correspondente. 19

RA4. Interpreta textos literarios representativos da literatura en lingua galega desde 20

comezos do século XX ata a actualidade, recoñecendo a intención da autora ou do autor 21

e relacionándoos co seu contexto histórico, sociocultural e literario. 22

– CA4.1. Describíronse os movementos literarios en lingua galega no período conside-23

rado, recoñecendo as obras máis representativas. 24

– CA4.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal de obras ade-25

cuadas ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos pautados. 26

– CA4.3. Expresáronse opinións persoais fundamentadas sobre os aspectos apreciados 27

en obras literarias. 28

– CA4.4. Aplicáronse estratexias de análise de textos literarios, recoñecendo os temas 29

e os motivos, os elementos simbólicos e a funcionalidade dos recursos estilísticos 30

máis significativos. 31

– CA4.5. Informouse sobre un autor ou unha autora, un período ou unha obra da lite-32

ratura en lingua galega, recollendo de forma analítica a información correspondente. 33

RA5. Coñece e valora a situación sociolingüística das distintas linguas do Estado espa-34

ñol e as principais características das variedades xeográficas da lingua galega e da lin-35

gua castelá, así como as distintas etapas, desde comezos do século XX, da historia so-36

cial da lingua galega e da lingua castelá, valorando a función do estándar, a necesidade 37

de normalizar a lingua galega e rexeitando os prexuízos lingüísticos. 38

– CA5.1. Identificouse a situación sociolingüística das distintas linguas do Estado es-39

pañol, valorando a diversidade lingüística como un elemento de enriquecemento cul-40

tural e outorgándolle a todas as linguas o mesmo valor e a mesma función comuni-41

cativa. 42

– CA5.2. Recoñécese a variedade interna das linguas castelá e galega como símbolo 43

da riqueza do noso patrimonio lingüístico. 44

– CA5.3. Identificáronse as causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da his-45

toria social da lingua galega e da lingua castelá desde comezos do século XX. 46

Page 28: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 28 de 81

– CA5.4. Valorouse a función do estándar de calquera lingua, así como a necesidade 1

de normalizar a lingua galega no marco do plurilingüismo, rexeitando os prexuízos 2

lingüísticos. 3

4.3.1.2 Contidos básicos 4

BC1. Utilización de estratexias de comunicación oral en lingua galega e en lingua castelá 5

Textos orais. 6

Técnicas de escoita activa na comprensión de textos orais. 7

Exposición de ideas e argumentos. 8

– Organización e preparación dos contidos: ilación, sucesión e coherencia. 9

– Estrutura. 10

Aplicación das normas lingüísticas na comunicación oral. 11

– Organización da frase: estruturas gramaticais básicas en lingua galega e en lingua 12

castelá. 13

– Coherencia semántica. 14

Uso de recursos audiovisuais. 15

BC2. Uso de estratexias de comunicación escrita en lingua galega e en lingua castelá 16

Traballos, informes, ensaios e outros textos académicos e científicos. 17

Aspectos lingüísticos para ter en conta. 18

– Rexistros comunicativos da lingua; factores que condicionan o seu uso. 19

– Variacións das formas deícticas en relación coa situación. 20

– Estilo directo e indirecto. 21

Estratexias de lectura con textos académicos. 22

Presentación de textos escritos. 23

Comprensión e produción de textos escritos. 24

– Conectores textuais: causa, consecuencia, condición e hipótese. 25

– Formas verbais nos textos. As perífrases verbais e a concordancia e a coherencia 26

temporal e modal. 27

– Sintaxe: complementos; frases compostas. 28

– Estratexias para mellorar o interese da persoa receptora. 29

BC3. Interpretación de textos literarios en lingua castelá desde o século XIX 30

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria do período 31

estudado. 32

A literatura en lingua castelá nos seus xéneros. 33

Evolución da literatura en lingua castelá desde o século XIX ata a actualidade. 34

Expresión de opinións fundamentadas sobre textos e obras literarias en lingua castelá. 35

BC4. Interpretación de textos literarios en lingua galega desde comezos do século XX 36

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria. 37

Page 29: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 29 de 81

A literatura en lingua galega nos seus xéneros. 1

Evolución da literatura en lingua galega desde comezos do século XX ata a actualidade. 2

Expresión de opinións fundamentadas sobre textos e obras literarias en lingua galega. 3

BC5. Coñecemento e respecto pola diversidade lingüística, a historia social da lingua 4 galega e da lingua castelá desde comezos do século XX e valoración do estándar e da 5 necesidade de normalizar a lingua galega. 6

A situación sociolingüística das linguas do Estado español. 7

A variedade interna da lingua castelá e da lingua galega. 8

Características das etapas da historia social da lingua galega e da lingua castelá desde 9

comezos do século XX. 10

Funcións e valor da lingua estándar. 11

Adopción de actitudes positivas cara á normalización da lingua galega e coñecemento 12

do proceso. 13

Recoñecemento e rexeitamento dos prexuízos lingüísticos, valorando o plurilingüismo 14

como expresión da riqueza cultural da humanidade. 15

4.3.2 Unidade formativa 2: Comunicación en lingua inglesa II 16

Código: MP3012_23. 17

Duración: 34 horas. 18

4.3.2.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 19

RA1. Utiliza estratexias para interpretar e comunicar información oral en lingua ingle-20

sa, aplicando os principios da escoita activa e elaborando presentacións orais de pouca 21

extensión, claras e estruturadas, relativas a temas e aspectos concretos, frecuentes e co-22

tiáns dosámbitos persoal, público e profesional 23

– CA1.1. Aplicáronse sistematicamente as estratexias de escoita activa para a com-24

prensión global e específica das mensaxes recibidas, sen necesidade de entender to-25

dos os seus elementos. 26

– CA1.2. Identificouse a intención comunicativa de mensaxes directas ou empregando 27

un repertorio limitado de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso, es-28

truturadores (de apertura, continuidade e pechamento). 29

– CA1.3. Identificouse o sentido global e as ideas principais do texto oral e de estrutu-30

ras gramaticais básicas en oracións sinxelas, de situacións habituais frecuentes e de 31

contido predicible e concreto. 32

– CA1.4. Identificáronse trazos fonéticos e de entoación esenciais que axudan a en-33

tender o sentido global e as ideas principais e secundarias da mensaxe. 34

– CA1.5. Realizáronse composicións e presentacións orais breves de acordo cun guión 35

estruturado, aplicando o formato e os trazos propios de cada tipo de texto de ámbito 36

persoal, público ou profesional. 37

– CA1.6. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas e marcadores de discurso para 38

iniciar, enlazar, ordenar e finalizar o discurso en situacións habituais frecuentes e 39

aspectos concretos. 40

Page 30: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 30 de 81

– CA1.7. Expresouse a información usando unha entoación e unha pronuncia razoa-1

bles, aceptándose as pautas e pequenas vacilacións. 2

– CA1.8. Amosouse unha actitude reflexiva e crítica acerca da información que supo-3

ña calquera tipo de discriminación. 4

– CA1.9. Identificáronse e valoráronse as normas de relación social e as normas de 5

cortesía máis frecuentes dos países onde se fala a lingua estranxeira. 6

– CA1.10. Identificáronse e valoráronse os costumes ou as actividades cotiás da co-7

munidade e do lugar de traballo onde se fala a lingua estranxeira. 8

– CA1.11. Identificáronse as principais actitudes e os comportamentos profesionais en 9

situacións de comunicación habituais do ámbito profesional. 10

RA2. Mantén conversas sinxelas e breves en lingua inglesa en situacións habituais e 11

concretas, cara a cara ou por medios técnicos, do ámbito persoal, público e profesional, 12

empregando estratexias de comunicación básica. 13

– CA2.1. Dialogouse seguindo un guión sobre temas e aspectos concretos e frecuentes 14

do ámbito persoal, público e profesional. 15

– CA2.2. Describíronse, narráronse e explicáronse experiencias propias. 16

– CA2.3. Escoitouse e dialogouse en interaccións sinxelas, cotiás da vida profesional, 17

pública e persoal, solicitando e proporcionando información con certo detalle. 18

– CA2.4. Mantívose a interacción utilizando diversas estratexias de comunicación 19

esenciais para amosar o interese e a comprensión. 20

– CA2.5. Utilizáronse estratexias de compensación para suplir carencias na lingua es-21

tranxeira (parafrasear, linguaxe corporal e axudas audiovisuais), para facilitar a co-22

municación entre as persoas interlocutoras. 23

– CA2.6. Utilizáronse estruturas gramaticais e oracións sinxelas, e un repertorio esen-24

cial e limitado de expresións, frases, palabras frecuentes e marcadores de discurso 25

lineais. 26

– CA2.7. Expresouse con certa claridade, usando unha entoación e unha pronuncia ra-27

zoables e comprensibles, aceptándose algunhas pausas e vacilacións, nun rexistro 28

formal ou neutro e sempre que as condicións acústicas sexan boas e a mensaxe non 29

estea distorsionada. 30

RA3. Elabora textos breves e sinxelos con certo detalle en lingua inglesa relativos a si-31

tuacións de comunicación habituais do ámbito persoal, público e profesional, aplicando 32

estratexias de lectura comprensiva e desenvolvendo estratexias sistemáticas de compo-33

sición. 34

– CA3.1. Leuse o texto recoñecendo os trazos esenciais do xénero, a súa intención, o 35

seu contexto e a súa estrutura, e interpretando o seu contido global e específico sen 36

necesidade de entender todos os seus elementos. 37

– CA3.2. Identificouse a intención comunicativa básica do texto, o sentido xeral, a in-38

formación esencial e as partes principais, mesmo cando o texto se organiza de distin-39

ta maneira. 40

– CA3.3. Identificáronse estruturas gramaticais e oracións sinxelas, e un repertorio li-41

mitado de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso básicos e lineais, en 42

situacións habituais frecuentes e concretas de contido predicible. 43

– CA3.4. Completáronse frases, oracións e textos sinxelos atendendo ao propósito 44

comunicativo, con estruturas gramaticais de escasa complexidade, en situacións ha-45

bituais e concretas de contido predicible. 46

– CA3.5. Elaboráronse textos breves e sinxelos, adecuados a un propósito comunicati-47

vo, empregando os conectores máis frecuentes para enlazar as oracións. 48

Page 31: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 31 de 81

– CA3.6. Respectáronse as normas gramaticais, ortográficas e tipográficas seguindo 1

pautas sistemáticas e concretas de revisión e corrección. 2

– CA3.7. Amosouse unha actitude reflexiva e crítica acerca da información que supo-3

ña calquera tipo de discriminación. 4

4.3.2.2 Contidos básicos 5

BC1. Interpretación e comunicación de textos orais cotiáns en lingua inglesa 6

Distinción de ideas principais e secundarias, información esencial de textos orais bre-7

ves e sinxelos. 8

Descrición de aspectos concretos de persoas, lugares, servizos básicos, obxectos e xes-9

tións sinxelas. 10

Experiencias dos ámbitos persoal, público e profesional. 11

Narración, explicacións e intercambio de acontecementos e experiencias do presente, 12

do pasado e do futuro. 13

Léxico, frases e expresións para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás dos 14

ámbitos persoal e profesional. 15

Tipos de textos e a súa estrutura. 16

Recursos tecnolóxicos 17

Recursos gramaticais. 18

– Tempos e formas verbais simples e compostas. 19

– Funcións comunicativas asociadas a situacións habituais do ámbito persoal, público 20

e profesional. 21

– Elementos lingüísticos fundamentais. 22

– Marcadores do discurso. 23

– Dominio sinxelo do discurso: coherencia e cohesión. 24

– Oracións simples e subordinadas de escasa complexidade. 25

Estratexias de comprensión e escoita activa. 26

Pronuncia de fonemas ou grupos fónicos que presenten maior dificultade. 27

Uso de rexistros axeitados nas relacións sociais e das normas de cortesía. 28

Recoñecemento e uso de expresións relacionadas cos costumes e os ritos nunha comu-29

nidade de persoas usuarias da lingua inglesa. 30

BC2. Interacción en conversas en lingua inglesa 31

Estratexias de interacción para manter e seguir unha conversa. 32

Uso de frases estandarizadas. 33

BC3. Interpretación e elaboración de mensaxes sinxelas escritas en lingua inglesa 34

Información global e específica de mensaxes de escasa dificultade referentes a asuntos 35

básicos cotiáns dos ámbitos persoal, público e profesional. 36

Composición de textos escritos breves e ben estruturados. 37

Page 32: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 32 de 81

Léxico para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás, necesarias, sinxelas e 1

concretas dos ámbitos persoal, público e profesional. 2

Terminoloxía específica da área profesional do alumnado. 3

Recursos gramaticais. 4

– Marcadores do discurso. 5

– Dominio sinxelo do discurso: coherencia e cohesión. 6

– Uso das oracións simples e compostas na linguaxe escrita. 7

Estratexias e técnicas de compresión de lectura. 8

Propiedades básicas do texto. 9

Normas socioculturais nas relacións dos ámbitos persoal, público e profesional en si-10

tuacións cotiás. 11

Estratexias de planificación da mensaxe. 12

4.3.3 Unidade formativa 3: Sociedade II 13

Código: MP3012_33. 14

Duración: 34 horas. 15

4.3.3.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 16

RA1. Infire as características esenciais das sociedades contemporáneas a partir do estu-17

do da súa evolución histórica, analizando os trazos básicos da súa organización social, 18

política e económica en distintos momentos, e a sucesión de transformacións e conflitos 19

acaecidos. 20

– CA1.1. Discrimináronse as consecuencias para a organización das sociedades ac-21

tuais das correntes ideolóxicas que a cimentaron, situándoas no tempo e no espazo. 22

– CA1.2. Valorouse o modelo globalizado actual de relacións económicas mediante o 23

estudo das transformacións económicas producidas como consecuencia das innova-24

cións tecnolóxicas e os sistemas organizativos da actividade produtiva. 25

– CA1.3. Categorizáronse as características da organización social contemporánea, en 26

especial a galega e a española, analizando a estrutura e as relacións sociais da pobo-27

ación actual e a súa evolución durante o período, utilizando gráficas e fontes directas 28

seleccionadas. 29

– CA1.4. Examinouse a evolución das relacións internacionais contemporáneas, ela-30

borando explicacións causais e consecutivas que permitan desenvolver opinións 31

propias sobre os conflitos actuais. 32

– CA1.5. Valorouse o proceso de unificación do espazo europeo, analizando a súa 33

evolución, os seus principios e as súas institucións significativas, e argumentouse a 34

súa influencia nas políticas nacionais dos países membros da Unión Europea. 35

– CA1.6. Asociouse a evolución dos acontecementos históricos globais coa evolución 36

histórica do Estado español e do territorio galego, identificando as súas fases de evo-37

lución, os principais conflitos e a súa situación actual. 38

– CA1.7. Identificáronse os trazos esenciais da arte contemporánea, en especial a ga-39

lega e a española, e a súa evolución ata os nosos días, construíndo opinións e crite-40

rios propios de orde estética. 41

Page 33: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 33 de 81

– CA1.8. Analizouse a evolución do sector ou dos sectores produtivos propios do títu-1

lo e describíronse as súas transformacións e os principais fitos de evolución nos seus 2

sistemas organizativos e tecnolóxicos. 3

– CA1.9. Elaboráronse instrumentos pautados de recollida e difusión de información 4

que permitan a avaliación das aprendizaxes realizadas, utilizando o vocabulario pre-5

ciso. 6

– CA1.10. Desenvolvéronse comportamentos acordes co desenvolvemento do propio 7

esforzo e o traballo colaborativo. 8

RA2. Valora os principios básicos do sistema democrático analizando as súas institu-9

cións e as organizacións políticas e económicas en que se manifesta, inferindo pautas 10

de actuación para acomodar o seu comportamento ao cumprimento dos devanditos 11

principios. 12

– CA2.1. Recoñecéronse os principios básicos da Declaración Universal de Dereitos 13

Humanos e a súa situación no mundo de hoxe, valorando a súa implicación para a 14

vida cotiá. 15

– CA2.2. Analizáronse os principios reitores, as institucións e as normas de funciona-16

mento das principais institucións internacionais, xulgando o seu papel nos conflitos 17

mundiais. 18

– CA2.3. Valorouse a importancia da mediación e da resolución de conflitos na exten-19

sión do modelo democrático, desenvolvendo criterios propios e razoados para a re-20

solución destes. 21

– CA2.4. Xulgáronse os trazos esenciais do modelo democrático español valorando o 22

contexto histórico do seu desenvolvemento. 23

– CA2.5. Valorouse a implicación do principio de non discriminación nas relacións 24

persoais e sociais do contorno, xulgando comportamentos propios e alleos e inferin-25

do pautas e accións apropiadas para acomodar a actitude aos dereitos e ás obrigas 26

que diso se derivan. 27

– CA2.6. Elaborouse información pautada e organizada para a súa utilización en situa-28

cións de traballo colaborativo e contraste de opinións 29

4.3.3.2 Contidos básicos 30

BC1. Valoración das sociedades contemporáneas 31

Construción dos sistemas democráticos: a Ilustración e as súas consecuencias, a socie-32

dade liberal e a sociedade democrática. 33

Estrutura económica e a súa evolución. 34

– Principios de organización económica. Economía globalizada actual. 35

– A segunda globalización. 36

– Terceira globalización: problemas do desenvolvemento. 37

– Evolución do sector produtivo propio en Galicia e en España. 38

Relacións internacionais. 39

– Grandes potencias e conflito colonial. 40

– Guerra civil europea. 41

– Descolonización e guerra fría. 42

– Mundo globalizado actual. 43

– Principais institucións internacionais. 44

Page 34: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 34 de 81

– Galicia e España no marco de relacións actual. 1

Construción europea. Galicia e España en Europa. 2

Arte contemporánea: ruptura do canon clásico; o cine e o cómic como entretemento de 3

masas. 4

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas: traballo cola-5

borativo; presentacións e publicacións web. 6

BC2. Valoración das sociedades democráticas 7

Declaración Universal de Dereitos Humanos: os dereitos humanos na vida cotiá; confli-8

tos internacionais actuais. 9

Modelo democrático español: construción da España democrática; constitución Espa-10

ñola. A organización do Estado español. O Estado das autonomías. O Estatuto de Au-11

tonomía de Galicia. 12

Principio de non discriminación na convivencia diaria. Resolución de conflitos. 13

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas. 14

– Procesos e pautas para o traballo colaborativo. 15

– Preparación e presentación de información para actividades deliberativas. 16

– Normas de funcionamento e actitudes no contraste de opinións. 17

4.3.4 Orientacións pedagóxicas 18

Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente do 19

alumnado e contén a formación para mellorar as súas posibilidades de desenvolvemento 20

persoal, social e profesional, utilizando os pasos do método científico, mediante a análise 21

dos principais fenómenos relacionados coas actividades humanas no mundo contemporá-22

neo, co desenvolvemento de estratexias comunicativas suficientes en linguas galega e cas-23

telá, e cos fundamentos da comunicación en lingua inglesa en distintas situacións habi-24

tuais. 25

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra materias como as 26

ciencias sociais, a lingua galega e literatura, a lingua castelá e literatura, e lingua inglesa, 27

enfocarase á adquisición de ferramentas de análise espazo-temporal, ao tratamento de tex-28

tos orais e escritos, á elaboración de mensaxes estruturadas e ao respecto cara a outras so-29

ciedades, involucrando o alumnado en tarefas significativas que lle permitan traballar de 30

xeito autónomo e colaborativo, para construír a súa propia aprendizaxe e culminar en re-31

sultados reais xerados por el mesmo. 32

Para facilitar a organización dos contidos, este módulo divídese en tres unidades forma-33

tivas: Comunicación en linguas galega e castelá II, Comunicación en lingua inglesa II, e 34

Sociedade II. 35

A lingua galega e literatura, e a lingua castelá e literatura abórdanse desde un enfoque 36

comunicativo que xustifica o seu tratamento integrado nunha única unidade formativa. En 37

calquera caso, de acordo coa lexislación vixente, no proceso de ensino e aprendizaxe dé-38

bense usar ambas as linguas nas destrezas de comprensión e de produción para que o 39

alumnado finalice esta formación sendo competente nas dúas. 40

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais n), ñ), o), p), q), r) e s) do ci-41

clo formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais n), ñ), o), p) e q). 42

Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), 43

u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de 44

Page 35: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 35 de 81

módulos profesionais. 1

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os ob-2

xectivos do módulo estarán orientadas cara a: 3

– Concreción dun plan personalizado de formación que teña como obxectivo lograr a 4

implicación activa do alumno no seu proceso formativo, onde a práctica e a funcio-5

nalidade das aprendizaxes constitúan un contínuum que facilite a realización das ac-6

tividades que leve a cabo o alumnado. 7

– Potenciación da autonomía e da iniciativa persoal, para utilizar as estratexias axeita-8

das no ámbito sociolingüístico. 9

– Realización de dinámicas sobre o desenvolvemento de habilidades sociais que favo-10

rezan o desenvolvemento e o asentamento de hábitos de disciplina e de traballo in-11

dividual e colaborativo. 12

– Uso de estratexias, recursos e fontes de información ao seu alcance que contribúan á 13

reflexión sobre a valoración da información necesaria para construír explicacións ra-14

zoadas da realidade. 15

– Garantía do acceso á información para todo o alumnado, fomentando o uso das TIC. 16

– Uso de métodos globalizadores (proxectos, centros de interese, etc.) que permitan a 17

integración de competencias e contidos, concretado nunha metodoloxía de traballo 18

que os relacione coa actualidade para permitir a adaptación do alumnado á realidade 19

persoal, social e profesional. 20

– Programación de actividades que se relacionen, sempre que sexa posible, con capa-21

cidades que se deriven do perfil profesional e a súa adaptación aos requisitos profe-22

sionais do seu contorno. 23

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxec-24

tivos do módulo en relación coa aprendizaxe das linguas están relacionadas con: 25

– Uso da lingua na interpretación e na elaboración de mensaxes orais e escritas, me-26

diante o seu uso en situacións comunicativas e textuais de distintos tipos. 27

– Uso dun vocabulario adecuado ás situacións da vida persoal, social e profesional que 28

deberá vehicular a concreción dos contidos, das actividades e dos exemplos utiliza-29

dos no módulo. 30

– Selección e execución de estratexias didácticas que faciliten a autoaprendizaxe e que 31

incorporen o uso da lingua en situacións de comunicación o máis reais posible, utili-32

zando as posibilidades das tecnoloxía da información e da comunicación (correo 33

electrónico, SMS, internet, redes sociais, etc.). 34

– Uso das técnicas de comunicación para potenciar o traballo colaborativo que permita 35

desenvolver o concepto de intelixencia colectiva e a súa relación co ámbito profe-36

sional. 37

– Apreciación da variedade cultural e de costumes característica das sociedades con-38

temporáneas, máis especificamente no ámbito das culturas de fala inglesa. 39

– Creación de hábitos de lectura e criterios estéticos propios que lle permitan ao alum-40

nado a satisfacción coa produción literaria, con maior afondamento na produción nas 41

linguas galega e castelá. 42

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxec-43

tivos do módulo en relación coas ciencias sociais están relacionadas con: 44

– Integración de saberes que permita o estudo dun fenómeno relacionado coas ciencias 45

sociais desde unha perspectiva multidisciplinar que lle permitan ao alumnado valo-46

rar a diversidade das sociedades humanas. 47

Page 36: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 36 de 81

– Uso de estratexias e destrezas de actuación, recursos e fontes de información ao seu 1

alcance para se achegar ao método científico e organizar a información que extraia 2

para favorecer a súa integración no traballo educativo. 3

– Recoñecemento da pegada do pasado na vida diaria mediante a apreciación dos 4

cambios e das transformacións sufridas polos grupos humanos ao longo do tempo. 5

– Valoración dos problemas da sociedade actual a partir da análise da información 6

dispoñible e da concreción de hipóteses propias e razoadas de explicación dos fenó-7

menos observados en situación de aprendizaxe. 8

– Potenciación das capacidades de apreciación e de creación, de educación do gusto 9

polas artes, mediante o desenvolvemento de contidos e actividades que se relacionen 10

con obras e expresións artísticas seleccionadas. 11

12

Page 37: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 37 de 81

4.4 Módulo profesional: Operacións auxiliares de 1

preparación do terreo, plantación e sementeira de 2

cultivos 3

Código: MP3051. 4

Duración: 117 horas. 5

4.4.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 6

RA1. Prepara unha pequena superficie de terreo para a implantación de material vexe-7

tal, tendo en conta a relación das técnicas e dos medios seleccionados co tipo de solo. 8

– CA1.1. Identificáronse os tipos de solo. 9

– CA1.2. Describíronse os sistemas de roza e limpeza adecuados para cada caso. 10

– CA1.3. Identificáronse os tipos de emendas e fertilizantes, e o seu método de aplica-11

ción. 12

– CA1.4. Interpretáronse etiquetas normalizadas de contidos, manipulacións e conser-13

vación. 14

– CA1.5. Recoñecéronse as ferramentas e a maquinaria adecuadas para a preparación 15

do terreo, e as necesidades do seu mantemento. 16

– CA1.6. Clasificáronse os labores de preparación do terreo segundo o obxectivo esta-17

blecido. 18

– CA1.7. Realizouse o roza e a limpeza do terreo con anterioridade ao labor de prepa-19

ración. 20

– CA1.8. Fertilizouse o terreo en función das necesidades, tendo en conta as normas 21

de utilización dos fertilizantes. 22

– CA1.9. Realizáronse os labores de limpeza e mantemento básico das ferramentas, 23

maquinaria e instalacións utilizadas para a preparación do terreo. 24

– CA1.10. Identificáronse os riscos laborais e ambientais, así como as medidas para a 25

súa prevención. 26

RA2. Recibe o material vexetal, e identifica as súas características e as súas aplica-27

cións. 28

– CA2.1. Identificáronse as sementes ou as plantas dos principais cultivos. 29

– CA2.2. Clasificouse o material vexetal en función das súas aplicacións. 30

– CA2.3. Identificáronse os sistemas de descarga de plantas e sementes. 31

– CA2.4. Identificáronse as técnicas de preparación e acondicionamento do material 32

vexetal para a súa correcta implantación. 33

– CA2.5. Clasificáronse os sistemas de conservación da planta ou semente ata a súa 34

plantación ou sementeira. 35

– CA2.6. Describíronse as operacións auxiliares de reprodución e propagación vexe-36

tais. 37

– CA2.7. Realizáronse os labores de mantemento básico das ferramentas, dos utensi-38

lios e da maquinaria que se utilizan na recepción e na conservación do material ve-39

xetal. 40

– CA2.8. Aplicáronse as medidas de seguridade no manexo de maquinaria e ferramen-41

tas. 42

Page 38: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 38 de 81

RA3. Instala pequenas infraestruturas de abrigo e recoñece os sistemas de protección. 1

– CA3.1. Identificáronse as infraestruturas sinxelas de abrigo que poden existir nunha 2

explotación agraria. 3

– CA3.2. Especificáronse os traballos de instalación de infraestruturas sinxelas para a 4

protección de cultivos. 5

– CA3.3. Identificáronse os materiais de construción nas infraestruturas. 6

– CA3.4. Demostrouse seguridade na avaliación inicial da instalación que se vaia 7

construír. 8

– CA3.5. Colocáronse os materiais para a instalación de umbráculos, túneles, acolcha-9

dos, viveiros e invernadoiros. 10

– CA3.6. Desenvolvéronse os traballos cunha sucesión adecuada de tarefas. 11

– CA3.7. Realizáronse os labores de mantemento básico das ferramentas, das máqui-12

nas, dos utensilios e das instalacións que se utilizan na instalación de infraestruturas 13

de abrigo. 14

– CA3.8. Aplicáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais rela-15

cionadas coas operacións auxiliares na instalación de pequenas infraestruturas de 16

abrigo para o cultivo. 17

RA4. Sementa ou transplanta plantas, e xustifica os procedementos e os sistemas selec-18

cionados. 19

– CA4.1. Estableceuse a marcaxe da distribución da plantación no terreo. 20

– CA4.2. Deduciuse o número e dimensión de foxos e camallóns. 21

– CA4.3. Caracterizáronse os sistemas para a sementeira ou plantación, en relación co 22

tipo de material vexetal. 23

– CA4.4. Asegurouse a correcta implantación do cultivo. 24

– CA4.5. Realizouse o mantemento básico das ferramentas, dos utensilios e da maqui-25

naria que se utilizan na semente ou plantación. 26

– CA4.6. Responsabilizouse do labor que desenvolve, comunicándose de xeito eficaz 27

coa persoa adecuada en cada momento. 28

– CA4.7. Aplicáronse as medidas de seguridade no manexo de maquinaria e ferramen-29

tas, relacionadas coas operacións auxiliares na sementeira e/ou na plantación do cul-30

tivo. 31

4.4.2 Contidos básicos 32

BC1. Preparación do terreo para a sementeira e/ou plantación 33

Compoñentes do solo 34

Propiedades físicas do solo: textura, estrutura, porosidade e permeabilidade 35

Clasificación dos solos segundo a textura. 36

Contido de materia orgánica dos solos. 37

Fertilizantes: tipos. 38

Emendas: tipos. 39

Técnicas de fertilización e emendas segundo os cultivos. 40

Roza e preparación do terreo. 41

Page 39: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 39 de 81

Mantemento e limpeza das ferramentas e/ou da maquinaria que cumpra utilizar. 1

Ferramentas manuais para a preparación e o mantemento do solo (aixada, pas, laias, 2

angazos, etc.): tipos e manexo. 3

Pequena maquinaria para a preparación e o mantemento do solo: tipos e manexo. 4

Medidas de seguridade no manexo de máquinas e ferramentas. 5

Mantemento básico das ferramentas, a maquinaria e as instalacións que se utilizan para 6

a adecuación do terreo para a sementeira ou plantación. 7

Normas de seguridade no manexo e na aplicación de fertilizantes. 8

Emprego dos equipamentos de protección individual. 9

BC2. Recepción de material vexetal 10

Material vexetal: clasificación e aplicacións. Preparación e acondicionamento. 11

Identificación, descarga, conservación, almacenamento e manipulación de plantas e 12

sementes. 13

Participación activa na execución dos traballos. 14

Aceptación reflexiva das correccións que outras persoas poidan facer durante as activi-15

dades. 16

Mantemento básico das ferramentas, dos utensilios, da maquinaria e das instalacións 17

que se utilizan para a recepción, o almacenamento e o acondicionamento de plantas ou 18

sementes. 19

Medidas de seguridade no manexo de máquinas e ferramentas. 20

Normas de prevención de riscos laborais e de protección ambiental nos labores de re-21

cepción, almacenamento e acondicionamento de material vexetal. 22

Sensibilidade pola precisión dos labores de almacenamento e acondicionamento de 23

plantas e/ou sementes. 24

BC3. Instalación de infraestruturas básicas de abrigo para cultivos 25

Sistemas de protección ambiental de cultivos: pequenos invernadoiros, túneles e acol-26

chados. 27

Materiais utilizados: ferros, arames e plásticos. 28

Construción dunha pequena instalación de abrigo de cultivos. 29

Valoración da dificultade e do tempo da instalación. 30

Desenvolvemento dos traballos: secuencia de tarefas. 31

Mantemento básico das ferramentas, dos utensilios, da maquinaria e das instalacións 32

que se utilizan para a instalación de infraestruturas de abrigo para cultivos. Mantemento 33

preventivo. 34

Medidas de prevención de riscos laborais e de protección ambiental nos labores de ins-35

talación de infraestruturas de abrigo para cultivos. 36

BC4. Sementeira, transplante ou plantación 37

Sementeira: cultivos en que se emprega; época e doses; características que ten que 38

cumprir a semente que se empregue. 39

Page 40: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 40 de 81

Transplante e plantación: cultivos en que se emprega; época; características que ten que 1

cumprir a planta que se empregue. 2

Marcos de plantación. Marcaxe da distribución da plantación no terreo. 3

Métodos para a realización de foxos e camallóns. 4

Cálculo para deducir o número e a dimensión. 5

Ferramentas ou pequena maquinaria para a realización de foxos ou camallóns. 6

Manexo do material vexetal nas operacións de sementeira ou plantación. 7

Sistemas de sementeira ou plantación. 8

Mantemento básico das ferramentas, os utensilios e a maquinaria que se utilizan na se-9

menteira ou plantación. 10

Medidas de seguridade no manexo de máquinas e ferramentas. 11

4.4.3 Orientacións pedagóxicas 12

Este módulo profesional contén a formación asociada á función de preparación do terreo e 13

de instalacións de abrigo de cultivos, así como as relacionadas coa conservación, o acon-14

dicionamento e a sementeira ou plantación de material vexetal. 15

A definición desta función abrangue aspectos como: 16

– Diferenciación dos tipos de sementes e plantas, así como a súa conservación e o seu 17

acondicionamento. 18

– Recoñecemento dos tipos de solo e as técnicas para a súa preparación. 19

– Construción de pequenas instalacións de abrigo dos cultivos 20

– Sistemas de semente ou plantación. 21

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a), b) e c) do ciclo formativo, e 22

coas competencias profesionais, persoais e sociais a), b) e c). Ademais, relaciónase cos 23

obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se in-24

cluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 25

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as compe-26

tencias do módulo han versar sobre: 27

– Caracterización de solos, sementes e plantas. 28

– Almacenamento e conservación de materiais vexetais. 29

– Aplicación de técnicas de preparación de terreos, de instalacións de abrigo e de se-30

menteira de sementes ou plantas. 31

32

Page 41: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 41 de 81

4.5 Módulo profesional: Operacións auxiliares de 1

obtención e colleita de cultivos 2

Código: MP3052. 3

Duración: 237 horas. 4

4.5.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Rega os cultivos, tendo en conta a relación do método seleccionado co cultivo e 6

co tipo de solo. 7

– CA1.1. Identificáronse os órganos fundamentais dos vexetais e as súas funcións. 8

– CA1.2. Diferenciáronse as principais especies de plantas cultivadas e as súas exi-9

xencias nutricionais e hídricas. 10

– CA1.3. Identificáronse os compoñentes principais dunha instalación de rega. 11

– CA1.4. Describiuse o funcionamento de cada elemento principal dunha instalación 12

de rega. 13

– CA1.5. Estableceuse a uniformidade na aplicación e a cantidade de auga necesaria 14

nas regas manuais. 15

– CA1.6. Relacionouse o tipo de rega co cultivo e co tipo de solo. 16

– CA1.7. Explicouse o accionamento de mecanismos sinxelos do sistema de rega. 17

– CA1.8. Controláronse os automatismos asociados á rega mecanizada. 18

– CA1.9. Demostrouse responsabilidade ante erros e fracasos. 19

RA2. Fertiliza os cultivos, identificando as necesidades nutritivas das plantas. 20

– CA2.1. Identificáronse os tipos de fertilizantes orgánicos e a súa procedencia. 21

– CA2.2. Explicáronse as características básicas dos fertilizantes químicos. 22

– CA2.3. Interpretáronse as etiquetas dos fertilizantes químicos. 23

– CA2.4. Establecéronse os labores de apoio nas operacións de carga e distribución 24

mecanizada de fertilizantes orgánicos e químicos. 25

– CA2.5. Distinguiuse o xeito de aplicar manual e homoxeneamente o fertilizante na 26

dose e no momento indicados. 27

– CA2.6. Cumpríronse as medidas de seguridade na aplicación de fertilizantes. 28

– CA2.7. Relacionouse a fertilización co cultivo e co tipo de solo. 29

– CA2.8. Realizáronse os labores de limpeza e mantemento básico das ferramentas, 30

dos equipamentos, da maquinaria e das instalacións para fertilizar os cultivos. 31

– CA2.9. Executáronse os procedementos e as técnicas de xeito ordenado, con pulcri-32

tude, precisión e seguridade. 33

– CA2.10. Empregáronse os equipamentos de protección individual. 34

RA3. Aplica tratamentos fitosanitarios, e xustifica a súa necesidade e a súa efectivida-35

de. 36

– CA3.1. Identificáronse os aspectos xerais da sanidade de plantas. 37

– CA3.2. Identificáronse basicamente os grupos de parasitos que afectan os cultivos. 38

– CA3.3. Recoñeceuse un produto fitosanitario pola información recollida nas etique-39

tas dos envases. 40

– CA3.4. Interpretouse a simboloxía de seguridade dos produtos fitosanitarios. 41

Page 42: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 42 de 81

– CA3.5. Describíronse as operacións de mestura, de preparación do caldo e de apli-1

cación na forma e nas proporción establecidas. 2

– CA3.6. Realizouse a preparación do caldo, segundo a superficie que cumpra tratar e 3

en función do parasito que haxa que combater. 4

– CA3.7. Aplicouse o tratamento de maneira uniforme. 5

– CA3.8. Verificouse a efectividade do tratamento. 6

– CA3.9. Detalláronse os labores de limpeza, manexo e mantemento básico das insta-7

lacións, das ferramentas e dos equipamentos empregados nos tratamentos fitosanita-8

rios, segundo o xeito de aplicación e o tipo de produto empregado. 9

– CA3.10. Aplicouse a normativa de utilización de produtos químicos fitosanitarios. 10

– CA3.11. Aplicáronse as normas de prevención de riscos laborais e ambientais rela-11

cionadas coas operacións auxiliares na preparación e na aplicación de produtos fito-12

sanitarios. 13

RA4. Realiza labores de mantemento de solo e cultivo, tendo en conta a relación entre a 14

súa necesidade, o aumento da produción e a calidade dos produtos. 15

– CA4.1. Caracterizáronse as máquinas, as ferramentas e os utensilios propios do 16

mantemento do solo e/ou cultivo. 17

– CA4.2. Determinouse o momento da realización dos labores de mantemento de so-18

los e cultivos. 19

– CA4.3. Xustificáronse os labores de mantemento como medio de aumento da produ-20

ción e de mellora da súa calidade. 21

– CA4.4. Relacionouse o mantemento co cultivo e co tipo de solo. 22

– CA4.5. Identificáronse os utensilios e as ferramentas para a titoraxe das plantas. 23

– CA4.6. Realizouse a operación de titoraxe en función do cultivo de que se trate. 24

– CA4.7. Deducíronse as ferramentas ou os utensilios para a poda das especies que a 25

requiran. 26

– CA4.8. Realizouse a operación de poda do cultivo asignado. 27

– CA4.9. Tivéronse en conta os sistemas de control ambiental. 28

– CA4.10. Realizáronse os labores de limpeza e mantemento básico das instalacións, 29

das ferramentas e dos equipamentos utilizados. 30

– CA4.11. Empregáronse os equipamentos de protección individual. 31

RA5. Apaña os cultivos e xustifica o momento da colleita en función da madureza dos 32

cultivos. 33

– CA5.1. Describíronse os labores de colleita en función do cultivo de que se trate. 34

– CA5.2. Identificouse o índice de madureza axeitado para a colleita. 35

– CA5.3. Describíronse os tipos de ferramentas, utensilios ou equipamentos en fun-36

ción do cultivo que se vaia apañar. 37

– CA5.4. Evitouse ocasionar danos nos produtos apañados. 38

– CA5.5. Identificáronse as condicións e as operacións necesarias para o acondicio-39

namento e o transporte de produtos e subprodutos. 40

– CA5.6. Recoñecéronse as operacións de manipulación e tratamento de restos vexe-41

tais, segundo o cultivo. 42

– CA5.7. Realizáronse os labores de limpeza e mantemento básico das instalacións, 43

das ferramentas e dos equipamentos utilizados. 44

– CA5.8. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais re-45

lacionadas coas operacións auxiliares na colleita dos cultivos. 46

Page 43: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 43 de 81

4.5.2 Contidos básicos 1

BC1. Rega 2

Partes dunha planta. 3

Principais especies de plantas cultivadas. Exixencias hídricas e nutricionais. 4

Auga no solo: comportamento. 5

Sistemas básicos de aplicación de rega: manual, automatizada por goteo e automatizada 6

por aspersión. 7

Práctica da rega: intensidade, duración e momento de aplicación. 8

Instalacións de rega. Tensiómetros e válvulas. 9

Fertirrigación. 10

Medición da humidade do solo cos tensiómetros. 11

Interpretación da lectura dos automatismos da rega. 12

Tipos, compoñentes e uso de pequena maquinaria e de equipamentos utilizados na rega 13

de cultivos. 14

Labores de limpeza e mantemento básico das ferramentas, da maquinaria e das instala-15

cións utilizadas para a rega 16

Normas de prevención de riscos laborais e de protección ambiental nas operacións au-17

xiliares na rega do cultivo. 18

A auga como un ben escaso. 19

BC2. Fertilización 20

Nutrición das plantas. 21

Fertilizantes orgánicos: fertilizantes sólidos (estercos) e líquidos (xurros); fertilizantes 22

verdes; acolchados. 23

Fertilizantes químicos: simples e compostos. 24

Interpretación de etiquetas: riqueza do fertilizante. 25

Distribución de fertilizantes orgánicos e químicos. 26

Características básicas da maquinaria empregada. 27

Labores de apoio en carga e distribución. 28

Distribución manual localizada dos fertilizantes orgánicos e químicos. 29

Limpeza, mantemento de primeiro nivel e conservación das ferramentas, da maquinaria 30

e dos equipamentos empregados na fertilización. 31

Normas de prevención de riscos laborais e de protección ambiental nas operacións au-32

xiliares de fertilización do cultivo. 33

Contaminación polo mal uso e polo abuso dos fertilizantes químicos. 34

BC3. Aplicación de tratamentos fitosanitarios 35

Aspectos xerais sobre a sanidade das plantas. 36

Parasitos que afectan os cultivos. 37

Page 44: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 44 de 81

Métodos de control. 1

Equipamentos de aplicación. 2

Produtos fitosanitarios: descrición e xeneralidades. Recoñecemento e simboloxía de se-3

guridade. 4

Operacións de mestura e preparación do caldo. Proporcións: cálculo en función da su-5

perficie que se vaia tratar e do parasito que se desexe combater. 6

Obtención de preparacións fitosanitarias. Verificación da efectividade do tratamento. 7

Limpeza, mantemento, regulación e revisión dos equipamentos. 8

Perigo dos produtos fitosanitarios e dos seus residuos. 9

Riscos derivados da utilización dos produtos fitosanitarios. 10

Nivel de exposición do persoal operario: medidas preventivas e de protección no uso de 11

produtos fitosanitarios. 12

Primeiros auxilios. 13

Boa práctica fitosanitaria: interpretación da etiquetaxe e das fichas de datos de seguri-14

dade. Prácticas de aplicación de produtos fitosanitarios. 15

Normas de prevención de riscos laborais e de protección ambiental na aplicación de tra-16

tamentos fitosanitarios. 17

Normativa sobre utilización de produtos fitosanitarios. 18

BC4. Labores de mantemento de solo e cultivo 19

Tipos, compoñentes e uso de pequena maquinaria e dos equipamentos utilizados nas 20

operacións culturais dos cultivos. 21

Manexo do solo. 22

Labores culturais para o mantemento das condicións de cultivo. 23

Titoraxe: utensilios e ferramentas. 24

Poda: equipamentos e ferramentas. 25

Limpeza e conservación das ferramentas, das instalacións e dos equipamentos empre-26

gados nos labores culturais. 27

Normas ambientais e de prevención de riscos laborais en operacións culturais. 28

BC5. Colleita de cultivos 29

Labores de colleita. 30

Proceso de maduración. 31

Técnicas de colleita. Ferramentas e utensilios. Colleita manual. 32

Operacións de acondicionamento e transporte de produtos e subprodutos. Tratamentos 33

de restos vexetais. 34

Limpeza, conservación e mantemento básico das ferramentas, da maquinaria e das ins-35

talacións utilizadas para a colleita de cultivos. 36

Normas ambientais e de prevención de riscos laborais en operacións culturais. 37

Page 45: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 45 de 81

A colleita como un elemento fundamental para que a poboación consumidora obteña 1

produtos de calidade. 2

4.5.3 Orientacións pedagóxicas 3

Este módulo profesional contén a formación asociada á función de rega, fertilización, re-4

coñecemento de especies cultivadas e colleita de cultivos, así como á preparación e a apli-5

cación de tratamentos fitosanitarios, e aos labores de mantemento de solos e cultivos. 6

A definición desta función abrangue aspectos como: 7

– Relación entre o sistema de rega e o tipo de cultivo e solo. 8

– Diferenciación dos tipos de fertilizante. 9

– Diferenciación das especies de cultivos. 10

– Manexo de produtos químicos e/ou biolóxicos. 11

– Sanidade vexetal. 12

– Labores de mantemento de solos e cultivos. 13

– Colleita de cultivos. 14

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a), d), e) e h) do ciclo formati-15

vo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais a), d), e) e h). Ademais, relacióna-16

se cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e as competencias r), s), t), u), v), w) e x), que 17

se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesio-18

nais. 19

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 20

competencias do módulo han versar sobre: 21

– Caracterización de solos e de produtos químicos empregados para combater parasi-22

tos. 23

– Aplicación de técnicas de rega, fertilización e tratamentos fitosanitarios. 24

– Caracterización de especies cultivadas. 25

– Aplicación de boas prácticas sanitarias. 26

– Relación da actividade agrícola co impacto ambiental. 27

– Necesidade do mantemento de solos e cultivos. 28

– Colleita de cultivos. 29

30

Page 46: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 46 de 81

1

4.6 Módulo profesional: Ciencias aplicadas II 2

Código: MP3059. 3

Duración: 162 horas. 4

4.6.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Resolve situacións cotiás aplicando os métodos de resolución de ecuacións e de 6

sistemas, valorando a precisión, a simplicidade e a utilidade da linguaxe alxébrica. 7

– CA1.1. Utilizáronse identidades notables nas operacións con polinomios. 8

– CA1.2. Obtivéronse valores numéricos a partir dunha expresión alxébrica. 9

– CA1.3. Resolvéronse ecuacións de primeiro e segundo grao sinxelas de modo alxé-10

brico e gráfico. 11

– CA1.4. Resolvéronse problemas cotiáns e doutras áreas de coñecemento mediante 12

ecuacións e sistemas. 13

– CA1.5. Valorouse a precisión, a simplicidade e a utilidade da linguaxe alxébrica pa-14

ra representar situacións formuladas na vida real. 15

– CA1.6. Resolvéronse sistemas de ecuacións sinxelos. 16

RA2. Resolve problemas sinxelos de diversa índole, a través da súa análise contrastada 17

e aplicando as fases do método científico. 18

– CA2.1. Formuláronse hipóteses sinxelas, a partir de observacións directas ou indi-19

rectas compiladas por distintos medios. 20

– CA2.2. Analizáronse diversas hipóteses e emitiuse una primeira aproximación á súa 21

explicación. 22

– CA2.3. Planificáronse métodos e procedementos experimentais sinxelos de diversa 23

índole para refutar ou non a súa hipótese. 24

– CA2.4. Traballouse en equipo na formulación da solución. 25

– CA2.5. Compiláronse os resultados dos ensaios de verificación e reflectíronse nun 26

documento de xeito coherente. 27

– CA2.6. Defendeuse o resultado con argumentacións e probas, e verificacións ou re-28

futacións das hipóteses emitidas. 29

RA3. Realiza medidas directas e indirectas de figuras xeométricas presentes en contex-30

tos reais, utilizando os instrumentos, as fórmulas e as técnicas necesarias. 31

– CA3.1. Utilizáronse instrumentos apropiados para medir ángulos, lonxitudes, áreas e 32

volumes de corpos e de figuras xeométricas, interpretando as escalas de medida. 33

– CA3.2. Utilizáronse estratexias (semellanzas e descomposición en figuras máis sin-34

xelas, etc.) para estimar ou calcular medidas indirectas no mundo físico. 35

– CA3.3. Utilizáronse as fórmulas para calcular perímetros, áreas e volumes, e asigná-36

ronse as unidades correctas. 37

– CA3.4. Traballouse en equipo na obtención de medidas. 38

– CA3.5. Utilizáronse as TIC para representar figuras. 39

RA4. Interpreta gráficas de dúas magnitudes calculando os parámetros significativos 40

destas e relacionándoo con funcións matemáticas elementais e os principais valores es-41

tatísticos. 42

Page 47: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 47 de 81

– CA4.1. Expresouse a ecuación da recta de diversas formas. 1

– CA4.2. Representouse graficamente a función cuadrática aplicando métodos sinxe-2

los para a súa representación. 3

– CA4.3. Representouse graficamente a función inversa. 4

– CA4.4. Representouse graficamente a función exponencial. 5

– CA4.5. Extraeuse información de gráficas que representen os tipos de funcións aso-6

ciadas a situacións reais. 7

– CA4.6. Utilizouse o vocabulario adecuado para a descrición de situacións relaciona-8

das co azar e coa estatística. 9

– CA4.7. Elaboráronse e interpretáronse táboas e gráficos estatísticos. 10

– CA4.8. Analizáronse características da distribución estatística obtendo medidas de 11

centralización e de dispersión. 12

– CA4.9. Aplicáronse as propiedades dos sucesos e a probabilidade. 13

– CA4.10. Resolvéronse problemas cotiáns mediante cálculos de probabilidade sinxe-14

los. 15

RA5. Aplica técnicas físicas ou químicas, utilizando o material necesario para a reali-16

zación de prácticas de laboratorio sinxelas, medindo as magnitudes implicadas. 17

– CA5.1. Verificouse a dispoñibilidade do material básico utilizado nun laboratorio. 18

– CA5.2. Identificáronse e medíronse magnitudes básicas (masa, peso, volume, densi-19

dade, temperatura, etc.). 20

– CA5.3. Identificáronse tipos de biomoléculas presentes en materiais orgánicos e 21

inorgánicos. 22

– CA5.4. Describíronse a célula e os tecidos animais e vexetais mediante a súa obser-23

vación a través de instrumentos ópticos. 24

– CA5.5. Elaboráronse informes de ensaios onde se inclúa a xustificación, o procede-25

mento seguido, os resultados obtidos e as conclusións. 26

– CA5.6. Aplicáronse as normas de traballo no laboratorio. 27

RA6. Recoñece as reaccións químicas que se producen nos procesos biolóxicos e na 28

industria, argumentando a súa importancia na vida cotiá e describindo os cambios que 29

se producen. 30

– CA6.1. Identificáronse reaccións químicas principais da vida cotiá, da natureza e da 31

industria. 32

– CA6.2. Describíronse as manifestacións de reaccións químicas. 33

– CA6.3. Describíronse os compoñentes principais dunha reacción química e a inter-34

vención da enerxía nela. 35

– CA6.4. Recoñecéronse algunhas reaccións químicas tipo (combustión, oxidación, 36

descomposición, neutralización, síntese, aeróbica e anaeróbica). 37

– CA6.5. Identificáronse os compoñentes e o proceso de reaccións químicas sinxelas 38

mediante ensaios de laboratorio. 39

– CA6.6. Elaboráronse informes utilizando as TIC sobre as industrias máis salienta-40

bles (alimentaria, cosmética e de reciclaxe), describindo de forma sinxela os proce-41

sos que teñen lugar nelas. 42

– CA6.7. Aplicáronse as normas de seguridade no traballo de laboratorio. 43

RA7. Identifica aspectos positivos e negativos do uso da enerxía nuclear, e describe os 44

efectos da contaminación xerada na súa aplicación. 45

– CA7.1. Analizáronse efectos positivos e negativos do uso da enerxía nuclear. 46

Page 48: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 48 de 81

– CA7.2. Diferenciáronse os procesos de fusión e de fisión nuclear. 1

– CA7.3. Identificáronse algúns problemas sobre verteduras nucleares produto de ca-2

tástrofes naturais ou de mala xestión e mal mantemento das centrais nucleares. 3

– CA7.4. Argumentouse sobre a problemática dos residuos nucleares. 4

– CA7.5. Traballouse en equipo e utilizáronse as TIC. 5

RA8. Identifica os cambios que se producen no planeta Terra argumentando as súas 6

causas e tendo en conta as diferenzas entre relevo e paisaxe. 7

– CA8.1. Identificáronse os axentes xeolóxicos externos e cal é a súa acción sobre o 8

relevo. 9

– CA8.2. Diferenciáronse os tipos de meteorización e identificáronse as súas conse-10

cuencias no relevo. 11

– CA8.3. Analizouse o proceso de erosión, recoñecendo os axentes xeolóxicos exter-12

nos que interveñen e as consecuencias no relevo. 13

– CA8.4. Describiuse o proceso de transporte discriminando os axentes xeolóxicos ex-14

ternos que interveñen e as consecuencias no relevo. 15

– CA8.5. Analizouse o proceso de sedimentación discriminando os axentes xeolóxicos 16

externos que interveñen, as situacións e as consecuencias no relevo. 17

RA9. Categoriza os contaminantes atmosféricos principais identificando as súas orixes 18

e relacionándoas cos seus efectos. 19

– CA9.1. Recoñecéronse os fenómenos da contaminación atmosférica e os principais 20

axentes que a causan. 21

– CA9.2. Investigouse sobre o fenómeno da chuvia ácida, as súas consecuencias in-22

mediatas e futuras, e como sería posible evitala. 23

– CA9.3. Describiuse o efecto invernadoiro argumentando as súas causas ou axentes 24

que contribúen a el, así como as medidas para a súa redución. 25

– CA9.4. Describiuse a problemática que ocasiona a perda paulatina da capa de ozono, 26

e as consecuencias para a saúde das persoas, o equilibrio da hidrosfera e as poboa-27

cións. 28

RA10. Identifica os contaminantes da auga tendo en conta a relación entre o seu efecto 29

no ambiente e o seu tratamento de depuración. 30

– CA10.1. Recoñeceuse e valorouse o papel da auga na existencia e na supervivencia 31

da vida no planeta. 32

– CA10.2. Identificouse o efecto nocivo da contaminación dos acuíferos nas poboa-33

cións de seres vivos. 34

– CA10.3. Identificáronse posibles contaminantes en mostras de auga de distinta ori-35

xe, planificando e realizando ensaios de laboratorio. 36

– CA10.4. Analizáronse os efectos producidos pola contaminación da auga e o uso 37

responsable desta. 38

RA11. Contribúe ao equilibrio ambiental, analizando e argumentando as liñas básicas 39

sobre o desenvolvemento sustentable e propondo accións para a súa mellora e a súa 40

conservación. 41

– CA11.1. Analizáronse as implicacións positivas dun desenvolvemento sustentable. 42

– CA11.2. Propuxéronse medidas elementais encamiñadas a favorecer o desenvolve-43

mento sustentable. 44

– CA11.3. Deseñáronse estratexias básicas para posibilitar o mantemento do ambiente. 45

Page 49: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 49 de 81

– CA11.4. Traballouse en equipo na identificación dos obxectivos para a mellora am-1

biental. 2

RA12. Relaciona as forzas que aparecen en situacións habituais cos efectos producidos 3

tendo en conta a súa contribución ao movemento ou ao repouso dos obxectos e as mag-4

nitudes postas en xogo. 5

– CA12.1. Discrimináronse movementos cotiáns en función da súa traxectoria e da súa 6

celeridade. 7

– CA12.2. Relacionáronse entre si a distancia percorrida, a velocidade, o tempo e a 8

aceleración, expresándoas en unidades de uso habitual. 9

– CA12.3. Representáronse vectorialmente determinadas magnitudes como a veloci-10

dade e a aceleración. 11

– CA12.4. Relacionáronse os parámetros que definen o movemento rectilíneo unifor-12

me utilizando as expresións gráfica e matemática. 13

– CA12.5. Realizáronse cálculos sinxelos de velocidades en movementos con acelera-14

ción constante. 15

– CA12.6. Describiuse a relación causa e efecto en distintas situacións, para atopar a 16

relación entre forzas e movementos. 17

– CA12.7. Aplicáronse as leis de Newton en situacións da vida cotiá. 18

RA13. Identifica os aspectos básicos da produción, o transporte e a utilización da ener-19

xía eléctrica, e os factores que interveñen no seu consumo, describindo os cambios pro-20

ducidos e as magnitudes e valores característicos. 21

– CA13.1. Identificáronse e manexáronse as magnitudes físicas básicas para ter en 22

conta no consumo de electricidade na vida cotiá. 23

– CA13.2. Analizáronse os hábitos de consumo e de aforro eléctrico e establecéronse 24

liñas de mellora neles. 25

– CA13.3. Clasificáronse as centrais eléctricas e describiuse a transformación enerxé-26

tica nelas. 27

– CA13.4. Analizáronse as vantaxes e as desvantaxes das centrais eléctricas. 28

– CA13.5. Describíronse basicamente as etapas da distribución da enerxía eléctrica 29

desde a súa xénese á persoa usuaria. 30

– CA13.6. Traballouse en equipo na compilación de información sobre centrais eléc-31

tricas en España. 32

RA14. Realiza preparacións e cultivos sinxelos de plantas describindo os tipos de subs-33

trato, en relación coa prevención das enfermidades das plantas e das que se poden 34

transmitir ás persoas pola súa manipulación. 35

– CA14.1. Recoñecéronse e categorizáronse os posibles axentes causantes de infec-36

cións por contacto con materiais infectados ou contaminados. 37

– CA14.2. Analizouse e protocolizouse o procedemento de lavado das mans antes e 38

despois de calquera manipulación, co obxecto de previr a transmisión de doenzas. 39

– CA14.3. Analizáronse e experimentáronse procedementos de desinfección e esterili-40

zación. 41

– CA14.4. Interpretouse e describiuse a orixe do solo. 42

– CA14.5. Categorizáronse os horizontes e os compoñentes constituíntes do solo. 43

– CA14.6. Identificáronse os tipos de solo máis comúns. 44

– CA14.7. Discrimináronse os tipos de contaminantes del solo. 45

– CA14.8. Avaliouse o impacto que ten sobre o solo a actividade industrial e agrícola. 46

Page 50: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 50 de 81

– CA14.9. Identificáronse os axentes causantes da deforestación. 1

– CA14.10. Realizáronse informes sobre o problema da deforestación. 2

4.6.2 Contidos básicos 3

BC1. Resolución de ecuacións e de sistemas en situacións cotiás 4

Transformación de expresións alxébricas. Operacións alxébricas de suma, diferenza, 5

produto, cociente e factor común. 6

Obtención de valores numéricos en fórmulas. Regra de Ruffini. 7

Polinomios: raíces e factorización. Teorema do resto e teorema do factor. 8

Resolución alxébrica e gráfica de ecuacións de primeiro e de segundo grao. 9

Resolución de sistemas de ecuacións sinxelos. 10

Técnicas de resolución de problemas con ecuacións e sistemas. 11

Linguaxe alxébrica. Precisión e simplicidade na tradución de situacións reais. 12

BC2. Resolución de problemas sinxelos 13

Método científico. 14

Fases do método científico: observación, elaboración de hipóteses, experimentación, 15

análise de resultados, e leis ou teorías. 16

Aplicación das fases do método científico a situacións sinxelas. 17

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, cooperación, respecto 18

e orde. Elaboración de informes. 19

BC3. Realización de medidas en figuras xeométricas 20

Puntos e rectas. 21

Rectas secantes e paralelas. 22

Ángulo: medida. 23

Polígonos: descrición dos seus elementos e clasificación. 24

Triángulos. Semellanza; teoremas de Tales e de Pitágoras. 25

Circunferencia e os seus elementos. Medida e cálculo de lonxitudes, áreas e volumes. 26

Asignación de unidades. 27

Cálculo de medidas indirectas. Semellanzas; descomposición en figuras máis simples. 28

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, cooperación e respec-29

to. Presentación de resultados. 30

Uso de aplicacións informáticas de xeometría dinámica para o estudo e a representa-31

ción de figuras xeométricas. 32

BC4. Interpretación de gráficos 33

Interpretación dun fenómeno descrito mediante un enunciado, unha táboa, unha gráfica 34

ou unha expresión analítica. 35

Page 51: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 51 de 81

Funcións lineais. Ecuación da recta. 1

Funcións cuadráticas. Representación gráfica. 2

Representación gráfica da función inversa e da función exponencial. 3

Uso de aplicacións informáticas para a representación, a simulación e a análise da grá-4

fica dunha función. 5

Estatística. Táboas e gráficos estatísticos. Medidas de centralización e dispersión. 6

Cálculo de probabilidades. Propiedades dos sucesos e da probabilidade. Resolución de 7

problemas. 8

BC5. Aplicación de técnicas físicas ou químicas 9

Material básico no laboratorio. Inventario. 10

Normas de traballo no laboratorio. 11

Medida de magnitudes fundamentais: lonxitude, masa, peso, volume, densidade, tem-12

peratura, etc. 13

Recoñecemento de biomoléculas orgánicas e inorgánicas. 14

Microscopio óptico e lupa binocular: fundamentos ópticos e manexo; utilización para 15

describir a célula, e os tecidos animais e vexetais. 16

Informes de traballo no laboratorio: estrutura e formato. 17

BC6. Recoñecemento de reaccións químicas cotiás 18

Reacción química. Compoñentes e procesos. Ensaios de laboratorio. 19

Condicións de produción das reaccións químicas: intervención de enerxía. 20

Reaccións químicas en ámbitos da vida cotiá, da natureza e na industria. 21

Reaccións químicas básicas: combustión, oxidación, descomposición, neutralización, 22

síntese, aeróbica e anaeróbica. 23

Procesos que teñen lugar nas industrias máis salientables (alimentarias, cosmética e de 24

reciclaxe). 25

Normas de seguridade no traballo de laboratorio. 26

BC7. Identificación de aspectos relativos á contaminación nuclear 27

Orixe da enerxía nuclear. 28

Tipos de procesos para a obtención e o uso da enerxía nuclear: fusión e fisión. 29

Residuos radioactivos provenientes das centrais nucleares: problemática da súa xestión 30

e do seu tratamento. 31

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, normas, orde e elabo-32

ración de informes. 33

BC8. Identificación dos cambios no relevo e na paisaxe da Terra 34

Axentes xeolóxicos externos e internos. 35

Acción dos axentes xeolóxicos externos: meteorización, erosión, transporte e sedimen-36

tación. 37

Page 52: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 52 de 81

Identificación dos resultados da acción dos axentes xeolóxicos. 1

Relevo e paisaxe. Factores condicionantes. 2

BC9. Categorización dos contaminantes atmosféricos principais 3

Concepto. 4

Chuvia ácida. 5

Efecto invernadoiro. 6

Destrución da capa de ozono. 7

BC10. Identificación de contaminantes da auga 8

Auga: factor esencial para a vida no planeta. 9

Contaminación da auga: causas e efectos. 10

Tratamentos de depuración e potabilización de auga. 11

Métodos de almacenamento da auga proveniente dos desxeamentos, as descargas flu-12

viais e a chuvia. 13

BC11. Equilibrio ambiental e desenvolvemento sustentable 14

Concepto e aplicacións do desenvolvemento sustentable. 15

Factores que inciden sobre a conservación do ambiente. 16

Accións que contribúen ao mantemento e na mellora do equilibrio ambiental. 17

BC12. Influencia das forzas sobre o estado de repouso e de movemento dos corpos 18

Clasificación dos movementos segundo a súa traxectoria e a súa aceleración. 19

Distancia percorrida, velocidade e aceleración. Unidades do Sistema Internacional e 20

máis habituais. Cálculos en movementos con aceleración constante. 21

Magnitudes escalares e vectoriais: distancia percorrida, velocidade e aceleración. 22

Movemento rectilíneo uniforme: características. Interpretación gráfica. 23

Forza: resultado dunha interacción. Relación entre forzas e movementos. 24

Representación de forzas aplicadas a un sólido en situacións habituais. Resultante. 25

Leis de Newton. 26

BC13. Produción e utilización da enerxía eléctrica 27

Electricidade e desenvolvemento tecnolóxico. 28

Materia e electricidade. 29

Magnitudes básicas manexadas no consumo de electricidade: enerxía e potencia. Apli-30

cacións na vida cotiá: interpretación do recibo da luz. 31

Hábitos de consumo e aforro de electricidade. 32

Sistemas de produción de enerxía eléctrica: tipos de centrais eléctricas, as súas vantaxes 33

e as súas desvantaxes. 34

Transporte e distribución da enerxía eléctrica: etapas. 35

Page 53: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 53 de 81

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades; elaboración de infor-1

mes. 2

BC14. Preparación de cultivos sinxelos e prevención de enfermidades de plantas e 3 persoas 4

Solo: orixe, constituíntes, compoñentes, horizontes e tipos. 5

Axentes infecciosos que se localizan no estrato edáfico e nas plantas. 6

Herbicidas e pesticidas. Risco de infección tetánica. 7

Limpeza, conservación, coidado e almacenamento do material de traballo. 8

Protocolo do lavado de mans. 9

Prevención de situacións de risco polo manexo de materiais potencialmente perigosos 10

ou de substancias potencialmente nocivas para o ser humano. 11

Uso de medidas de protección persoal. 12

Deforestación: causas, efectos e medidas de prevención e corrección. 13

4.6.3 Orientacións pedagóxicas 14

Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente e contén 15

a formación para que, utilizando os pasos do razoamento científico, basicamente a obser-16

vación e a experimentación, o alumnado aprenda a interpretar fenómenos naturais e, do 17

mesmo modo, poida afianzar e aplicar hábitos saudables en todos os aspectos da súa vida 18

cotiá. 19

Igualmente fórmase para que utilice a linguaxe operacional das matemáticas na resolu-20

ción de problemas de distinta índole, aplicados a calquera situación, na súa vida cotiá e na 21

súa vida laboral. 22

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra ciencias como as 23

matemáticas, a física e a química, a bioloxía e a xeoloxía, enfocarase aos conceptos prin-24

cipais e aos principios das ciencias, involucrando o alumnado na solución de problemas e 25

outras tarefas significativas, e permitiralle traballar de xeito autónomo para construír a súa 26

propia aprendizaxe e culminar en resultados reais xerados por el mesmo. 27

A formación do módulo contribúe a alcanzar os obxectivos k), l), m), n) e ñ) do ciclo 28

formativo, e as competencias k), l), m) e n). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), 29

w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo 30

profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 31

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 32

competencias do módulo han versar sobre: 33

– Resolución de problemas, tanto no ámbito científico como no cotián. 34

– Interpretación de gráficos e curvas. 35

– Aplicación, cando proceda, do método científico. 36

– Valoración do ambiente e da influencia dos contaminantes. 37

– Características da enerxía nuclear. 38

– Aplicación de procedementos físicos e químicos elementais. 39

– Realización de exercicios de expresión oral. 40

– Prevención de doenzas. 41

– Tipos de solo. 42

Page 54: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 54 de 81

– Representación de forzas. 1

2

Page 55: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 55 de 81

4.7 Módulo profesional: Envasamento e distribución 1

de materias primas agroalimentarias 2

Código: MP3111. 3

Duración: 90 horas 4

4.7.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Recibe e acondiciona materias primas agroalimentarias, e describe a documenta-6

ción asociada e os requisitos de transporte. 7

– CA1.1. Verificouse o estado en que se atopan as materias primas recibidas mediante 8

apreciacións sensoriais simples. 9

– CA1.2. Detectáronse posibles desviacións ou defectos. 10

– CA1.3. Explicáronse as operacións de preparación e acondicionamento das materias 11

primas. 12

– CA1.4. Pesáronse, medíronse ou calibráronse as materias primas. 13

– CA1.5. Describíronse as condicións básicas que deben cumprir as materias primas 14

que entran no proceso produtivo. 15

– CA1.6. Explicáronse os procedementos elementais de clasificación das materias 16

primas. 17

– CA1.7. Realizouse a descarga ou colocación de forma que non se interrompa a ca-18

dea de traballo. 19

– CA1.8. Aplicáronse os labores de limpeza e mantemento básico das instalacións, as 20

ferramentas e os equipamentos utilizados. 21

– CA1.9. Empregáronse os equipamentos de protección individual. 22

– CA1.10. Aplicáronse as medidas hixiénicas, sanitarias e de seguridade laboral e am-23

biental preceptivas. 24

– CA1.11. Realizouse a recollida selectiva dos residuos xerados. 25

RA2. Realiza operacións auxiliares na preparación e na regulación de equipamentos pa-26

ra o envasamento, o acondicionamento e a empaquetaxe de produtos agroalimentarios, 27

identificando os dispositivos, os accesorios e os utensilios necesarios, segundo proce-28

dementos establecidos, aplicando a normativa de prevención de riscos laborais e de 29

protección ambiental. 30

– CA2.1. Identificáronse os equipamentos e utensilios necesarios para o envasamento, 31

o acondicionamento e a empaquetaxe do produto. 32

– CA2.2. Enumeráronse as revisións que cumpra que realizar nos equipamentos de 33

envasamento e nos de embalaxe antes da posta en marcha, e sinaláronse os princi-34

pais compoñentes para revisar. 35

– CA2.3. Comprobouse que a limpeza dos equipamentos sexa a indicada nas instru-36

cións e nos procedementos establecidos. 37

– CA2.4. Identificouse e aplicouse o mantemento de primeiro nivel dos equipamentos, 38

segundo instrucións e procedementos establecidos. 39

– CA2.5. Seleccionáronse os utensilios necesarios, segundo as especificacións do pro-40

ceso que se vaia desenvolver. 41

Page 56: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 56 de 81

– CA2.6. Recoñecéronse as incidencias máis frecuentes que poden xurdir nunha liña 1

ou nun equipamento de envasamento ou de embalaxe. 2

– CA2.7. Verificouse que o estado dos equipamentos e dos utensilios sexa o adecuado 3

para realizar as operacións indicadas no procedemento. 4

– CA2.8. Adoptáronse as medidas estipuladas relativas a prevención de riscos e pro-5

tección ambiental, no desenvolvemento das fases de preparación. 6

RA3. Envasa produtos agroalimentarios e xustifica a súa necesidade. 7

– CA3.1. Recoñecéronse os tipos de envasamento utilizados na industria alimentaria. 8

– CA3.2. Identificouse a aptitude dos envases e dos materiais que se vaian utilizar. 9

– CA3.3. Comprobouse que os depósitos de dosificación manteñen as cantidades ade-10

cuadas de produto, e que os dosificadores e inxectores estean preparados. 11

– CA3.4. Verificouse que os materiais de acondicionamento e os envases ou as súas 12

preformas estean dispostos correctamente nas liñas ou nos condutos subministrado-13

res, e que accedan ao proceso co ritmo e a secuencia correctos. 14

– CA3.5. Operouse cos mandos das máquinas e dos equipamentos de envasamento e 15

acondicionamento, e vixiouse o seu funcionamento. 16

– CA3.6. Controlouse que a enchedura, o pechamento e a etiquetaxe se efectúen cos 17

equipamentos automáticos, sen incidencias. 18

– CA3.7. Recoñecéronse as vías establecidas para notificar as anomalías observadas 19

no desenvolvemento do proceso. 20

– CA3.8. Identificáronse as follas ou os partes de traballo preparados para o reconto 21

de consumibles e dos envases producidos. 22

– CA3.9. Realizáronse os labores de limpeza e mantemento básico das instalacións, as 23

ferramentas, a maquinaria e os equipamentos utilizados. 24

– CA3.10. Describíronse os riscos asociados ás operacións de envasamento, así como 25

os medios de prevención. 26

RA4. Embala os produtos alimentarios, en relación coas operacións de transporte e al-27

macenaxe. 28

– CA4.1. Recoñecéronse os materiais e os elementos auxiliares que se empregan na 29

formación do paquete, o palé ou o fardo, en relación coa embalaxe desexada. 30

– CA4.2. Identificouse a aptitude dos materiais que se vaian utilizar. 31

– CA4.3. Valorouse a influencia da embalaxe no transporte e no almacenamento de 32

produtos finais. 33

– CA4.4. Realizáronse as operacións necesarias para confeccionar caixas, paquetes, 34

fardos, retráctiles e demais unidades propias da embalaxe. 35

– CA4.5. Verificouse que os materiais principais e auxiliares de embalaxe estean dis-36

postos correctamente nas liñas ou nos equipamentos correspondentes. 37

– CA4.6. Operouse cos mandos das máquinas de embalaxe e vixiouse o seu correcto 38

funcionamento. 39

– CA4.7. Comprobouse que a pechadura, a atadura, a fixación con lamelas, a rotula-40

ción e demais operacións finais de embalaxe se efectúen correctamente e sen inci-41

dencias. 42

– CA4.8. Identificáronse as formas de empillamento e trasladado de produtos embala-43

dos. 44

– CA4.9. Tivéronse en conta as medidas de prevención de riscos laborais, seguridade 45

alimentaria e riscos ambientais. 46

Page 57: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 57 de 81

RA5. Expide os produtos agroalimentarios e xustifica as condicións de transporte e 1

conservación. 2

– CA5.1. Cubriuse a documentación relacionada coa expedición. 3

– CA5.2. Rexistrouse a saída de existencias para a súa actualización. 4

– CA5.3. Seleccionáronse as condicións apropiadas para os produtos que se vaian ex-5

pedir. 6

– CA5.4. Determinouse a composición do lote e a súa protección. 7

– CA5.5. Mantívose a orde e a limpeza na zona de expedición. 8

– CA5.6. Identificáronse as características dos medios de transporte para garantir a ca-9

lidade e a seguridade alimentaria. 10

– CA5.7. Identificouse e valorouse a utilidade das aplicacións informáticas. 11

4.7.2 Contidos básicos 12

BC1. Recepción de materias primas e auxiliares 13

Identificación e codificación de produtos. Posibles desviacións e defectos: causas. 14

Medición e apreciación sensorial básica. 15

Operacións básicas de preparación e acondicionamento de materias primas: preselec-16

ción, calibraxe, fracción en anacos, limpeza e lavado de materias primas. 17

Principais materias primas auxiliares usadas na industria agroalimentaria: condicións 18

básicas que deben cumprir. 19

Clasificación das materias primas pola súa orixe. 20

Descarga e manipulación de materias primas agroalimentarias: especificacións técnicas. 21

Cadros e formularios. 22

Rastrexabilidade dos produtos. 23

Normas ambientais, de seguridade alimentaria e de prevención de riscos laborais. 24

Equipamentos de protección individual. 25

Limpeza e mantemento de ferramentas, máquinas, instalacións e equipamentos empre-26

gados. 27

Importancia da hixiene na manipulación das materias primas. 28

BC2. Realización de operacións auxiliares na preparación e na regulación de 29 equipamentos para o envasamento, o acondicionamento e a empaquetaxe de produtos 30 agroalimentarios 31

Equipamentos e utensilios necesarios para o envasamento, o acondicionamento e a em-32

paquetaxe de produtos agroalimentarios: tipos básicos, principais compostos e funcio-33

namento do envasamento. 34

Tipos básicos, principais compostos e funcionamento do embalaxe. 35

Revisións a realizar para garantir o correcto funcionamento dos equipamentos: compo-36

ñentes. 37

Verificación da limpeza dos equipamentos segundo as instrucións e os procedementos 38

establecidos. 39

Page 58: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 58 de 81

Mantemento elemental e posta a punto. 1

Selección de utensilios en función do proceso. 2

Verificación do estado de equipamentos e utensilios. 3

Normativa de seguridade laboral na regulación de equipamentos e utensilios para enva-4

samento, acondicionamento e empaquetaxe de produtos agroalimentarios. 5

BC3. Envasamento de produtos agroalimentarios 6

Principais tipos e modalidades de envasamento de produtos alimentarios. 7

Envases e materiais de envasamento. 8

Incompatibilidades dos materiais de envasamento cos produtos. 9

Depósitos de dosificación e inxectores. 10

Manipulación e preparación de envases. 11

Procedementos para encher. 12

Tipos ou sistemas de pechamento. 13

Procedemento de acondicionamento e identificación. 14

Principais anomalías do envasamento dos produtos e medidas correctoras. Anotacións e 15

rexistros de consumos e produción. 16

Normas ambientais, de seguridade alimentaria e de prevención de riscos laborais. 17

Selección do envase dun produto elaborado. 18

BC4. Embalaxe de produtos alimentarios 19

Caracterización dos embalaxes: elementos de pechamento. 20

Materiais de embalaxe. 21

Incompatibilidades dos materiais de embalaxe cos produtos. 22

Materiais auxiliares de embalaxe. 23

Manipulación e preparación de materiais de embalaxe. 24

Influencia da embalaxe no transporte e no almacenamento do produto. 25

Procedementos de empaquetaxe, retractilamento, orientación e formación de lotes. 26

Disposición dos materiais dos materiais de embalaxe nas liñas ou nos equipamentos co-27

rrespondentes. 28

Máquinas manuais, automáticas e robotizadas de embalaxe. 29

Normas de empillamento en función dos envases e dos produtos. 30

Normas ambientais, de seguridade alimentaria e de prevención de riscos laborais. 31

BC5. Expedición de produtos agroalimentarios 32

Documentación de expedición: formalización. 33

Operacións e comprobacións xenerais. Condicións dos produtos que se vaian distribuír. 34

Composición e protección do lote que se vaia expedir. 35

Page 59: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 59 de 81

Limpeza e mantemento da zona de expedición. 1

Transporte externo. 2

Aplicacións informáticas. 3

4.7.3 Orientacións pedagóxicas 4

Este módulo profesional contén a formación asociada á función de envasamento, acondi-5

cionamento e empaquetaxe de materias primas agroalimentarias. 6

A definición desta función abrangue aspectos como: 7

– Recepción de materias primas agroalimentarias. 8

– Acondicionamento de materias primas agroalimentarias. 9

– Envasamento, embalaxe, etiquetaxe e distribución de produtos agroalimentarios. 10

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais do ciclo formativo a) e j), e co-11

as competencias profesionais, persoais e sociais a) e j). Ademais, relaciónase cos obxecti-12

vos t), u), v), w), x), y) e z), e as competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán 13

neste módulo profesional de forma coordinada co resto de módulos profesionais. 14

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 15

competencias do módulo han versar sobre: 16

– Caracterización de materias primas agroalimentarias. 17

– Acondicionamento de produtos agroalimentarios. 18

– Empillamento e almacenamento de produtos envasados e embalados. 19

– A distribución de produtos agroalimentarios. 20

21

Page 60: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 60 de 81

4.8 Módulo profesional: Operacións auxiliares de cría 1

e alimentación do gando 2

Código: MP3113. 3

Duración: 231 horas. 4

4.8.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Prepara reprodutores para a cubrición e describe o proceso, os materiais e os 6

equipamentos axeitados en cada caso. 7

– CA1.1. Identificáronse os síntomas e os cambios de comportamento nas femias de 8

cada especie cando entran en celo. 9

– CA1.2. Determinouse o momento axeitado para a cubrición a partir dos métodos de 10

detección do celo. 11

– CA1.3. Describiuse o manexo do macho incitador na detección do celo. 12

– CA1.4. Relacionáronse as características mínimas de idade e desenvolvemento cor-13

poral (peso) previas ao inicio da reprodución, segundo a especie. 14

– CA1.5. Describíronse os coidados e as precaucións que hai que ter en conta durante 15

a cubrición en cada especie. 16

– CA1.6. Realizáronse as operacións necesarias para levar a cabo a cubrición, por 17

monta natural ou por inseminación artificial. 18

– CA1.7. Describíronse os criterios de adestramento de sementais para a recollida de 19

seme. 20

– CA1.8. Apañouse o seme coas condicións de hixiene e temperatura axeitadas segun-21

do a especie. 22

– CA1.9. Anotáronse os datos necesarios para cubrir os partes e os cadros correspon-23

dentes. 24

– CA1.10. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, 25

así como a normativa en materia de hixiene, benestar animal e boas prácticas gan-26

deiras, en relación coas operacións auxiliares de preparación dos reprodutores para a 27

cubrición. 28

RA2. Coida o gando no período de xestación e desteta, recoñecendo as necesidades de 29

cada fase reprodutiva. 30

– CA2.1. Enumeráronse os métodos de confirmación da xestación e de detección de 31

voltas a celo e/ou abortos. 32

– CA2.2. Describíronse os coidados, o manexo alimentario e sanitario, as condicións 33

para o aloxamento e as precaucións que hai que ter en conta durante a xestación en 34

cada especie. 35

– CA2.3. Determinouse o momento aproximado do parto a partir da observación dos 36

cambios no comportamento da femia e da identificación de signos característicos, 37

segundo as especies. 38

– CA2.4. Axudouse no parto seguindo instrucións e seguindo os criterios de manexo e 39

hixiene adecuados a cada especie. 40

– CA2.5. Describíronse os coidados, o manexo alimentario e sanitario e as precau-41

cións que hai que ter en conta coas nais e as crías durante o periparto e o parto. 42

Page 61: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 61 de 81

– CA2.6. Citáronse as características dunha boa secreción láctea e encostramento, así 1

como dun manexo axeitado das adopcións e do traspaso das crías, de ser o caso. 2

– CA2.7. Identificáronse as crías axeitadamente e practicáronse, de ser necesario, a es-3

cornaxe, a corta do rabo e extracción dos cairos. 4

– CA2.8. Anotáronse os datos necesarios para cubrir rexistros, fichas e partes de con-5

trol de xestacións, parideiras e lactacións. 6

– CA2.9. Preparouse a mestura que se subministra en caso de lactación artificial, se-7

guindo instrucións. 8

– CA2.10. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, 9

así como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria 10

e boas prácticas gandeiras, en relación coas operacións auxiliares de reprodución do 11

gando. 12

RA3. Alimenta o gando, relacionando as necesidades nutritivas coas especies e cos es-13

tados produtivos. 14

– CA3.1. Enumeráronse as operacións necesarias para almacenar e conservar as mate-15

rias primas na explotación gandeira. 16

– CA3.2. Describíronse as características básicas dos procesos de henificación e ensi-17

laxe. 18

– CA3.3. Identificáronse as partes dos equipamentos para preparación e distribución 19

de alimentos. 20

– CA3.4. Describiuse o funcionamento, a regulación, a limpeza e o mantemento ade-21

cuados dos equipamentos para a preparación e a distribución de alimentos. 22

– CA3.5. Preparáronse as racións alimentarias axustándose á especie animal e ao pro-23

tocolo establecido. 24

– CA3.6. Distribuíronse os alimentos segundo a frecuencia e o horario indicados, uti-25

lizando correctamente os equipamentos para mesturar e distribuír as racións. 26

– CA3.7. Realizouse o mantemento dos materiais e dos equipamentos de preparación 27

e distribución de alimentos. 28

– CA3.8. Comprobouse que o consumo de alimentos e auga sexa correcto, e comuni-29

cáronse as anomalías detectadas durante o proceso. 30

– CA3.9. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, así 31

como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria e 32

boas prácticas gandeiras, en relación coas operacións auxiliares de alimentación do 33

gando. 34

RA4. Manexa o pastoreo, determinando o momento óptimo de aproveitamento dos re-35

cursos pastables. 36

– CA4.1. Describíronse os tipos de recursos pastables susceptibles de aproveitarse a 37

dente. 38

– CA4.2. Identificouse a composición botánica e o estado fenolóxico das especies ve-39

xetais para determinar o momento óptimo de aproveitamento dun pasto. 40

– CA4.3. Seleccionáronse os animais que saen pastar en función dos criterios estable-41

cidos. 42

– CA4.4. Citáronse as principais precaucións na condución do gando en pastoreo. 43

– CA4.5. Identificáronse os riscos e os perigos potenciais aos que están sometidos os 44

animais durante o aproveitamento a dente de recursos pastables. 45

– CA4.6. Describíronse os sistemas de aproveitamento do pasto. 46

– CA4.7. Instaláronse bebedeiros, valados, cercas e pastores eléctricos. 47

Page 62: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 62 de 81

– CA4.8. Realizouse un aproveitamento óptimo da pradaría, o pasteiro, etc. 1

– CA4.9. Realizouse o coidado e manexo básico do can pastor. 2

– CA4.10. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, 3

así como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria 4

e boas prácticas gandeiras, en relación coas operacións auxiliares de pastoreo do 5

gando. 6

RA5. Aplica primeiros auxilios a animais, tendo en conta a relación entre os síntomas e 7

os coidados básicos que requiren. 8

– CA5.1. Identificáronse as situacións de pequenos traumatismos e feridas pouco im-9

portantes que requiren a aplicación de primeiros auxilios aos animais. 10

– CA5.2. Preparáronse os materiais sanitarios axeitados para as operacións de primei-11

ros auxilios. 12

– CA5.3. Limpouse e desinfectouse unha ferida. 13

– CA5.4. Realizouse a aplicación de apósitos e a vendaxe das feridas. 14

– CA5.5. Aplicáronse inmobilizacións básicas de extremidades con contusións ou 15

traumatizadas. 16

– CA5.6. Cubríronse os cadros de control e rexistro da aplicación de primeiros auxi-17

lios aos animais. 18

– CA5.7. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, así 19

como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria e 20

boas prácticas gandeiras, en relación coa aplicación de primeiros auxilios ao gando. 21

4.8.2 Contidos básicos 22

BC1. Preparación dos reprodutores para a cubrición 23

Métodos de detección de celo. 24

Manexo do macho incitador na detección do celo. 25

Cubrición: momento e sistema. 26

Manexo no período poscubrición. 27

Coidados básicos dos sementais. 28

Preparación do macho para a monta natural. 29

Preparación do macho para a extracción de seme. 30

Documentación técnica para o control da reprodución. 31

Códigos de boas prácticas de manexo na produción animal. 32

Normativa básica en materia de prevención de riscos laborais, protección ambiental, 33

benestar animal e hixiene. 34

BC2. Coidado do gando no período de xestación e desteta 35

Xestación: manexo no preparto. Parto: síntomas e etapas. 36

Posparto. 37

Coidado das crías. Periparto: nacemento das crías, primeiros coidados, identificación e 38

rexistro. 39

Page 63: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 63 de 81

Lactación: duración; coidados básicos na lactación. Encostramento. Normas de porfi-1

llamento. 2

Operacións especiais de manexo das crías. 3

Lactación artificial. Manexo da desteta. 4

Normativa básica en materia de prevención de riscos laborais, protección ambiental, 5

benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 6

BC3. Alimentación do gando 7

Almacenaxe de materias primas na explotación gandeira: condicións ambientais. 8

Especies e variedades forraxeiras e alimentos concentrados máis importantes na ali-9

mentación do gando segundo as especies gandeiras e os sistemas de explotación. 10

Procesos de henificación e ensilaxe. 11

Equipamentos de preparación, mestura e distribución de forraxes e concentrados. 12

Equipamentos de preparación e distribución de alimentos concentrados e volumétricos. 13

Características e importancia da auga na alimentación para animais estabulados e en 14

pastoreo. 15

Sistemas e pautas de preparación e distribución de alimentos segundo as especies gan-16

deiras e os sistemas de explotación. Racións alimentarias. 17

Normativa básica en materia de prevención de riscos laborais, protección ambiental, 18

benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 19

BC4. Manexo do pastoreo 20

Tipos de pastos e alimentos para animais en pastoreo. 21

Composición botánica. Estados fenolóxicos. 22

Sistemas de aproveitamento do pasto. 23

Pradarías, pasteiros e forraxes; barbeitos e ermos; restrollos e restos de cultivos: apro-24

veitamento óptimo. 25

Comportamento dos animais en pastoreo. Riscos durante o aproveitamento a dente de 26

recursos pastables. 27

Sistemas de cercado (bebedeiros, valados, cercados e pastores eléctricos): instalación, 28

manexo e conservación 29

Manexo e coidados do can pastor. 30

Normativa básica en materia de prevención de riscos laborais, protección ambiental, 31

benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 32

BC5. Aplicación de primeiros auxilios aos animais 33

Traumatismos, feridas e síntomas de alteración do estado de saúde en animais estabula-34

dos e en pastoreo. 35

Manexo de animais lesionados. Coidados de traumatismos e feridas: inmobilización de 36

extremidades. 37

Rexistros e documentación sanitaria: formalización. 38

Page 64: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 64 de 81

Normativa básica sobre medidas de prevención de riscos laborais, protección ambien-1

tal, benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 2

4.8.3 Orientacións pedagóxicas 3

Este módulo profesional contén a formación asociada ás funcións de reprodución, cría e 4

alimentación do gando. 5

A definición destas funcións abrangue aspectos como: 6

– Recoñecemento das particularidades e das necesidades reprodutivas das especies 7

gandeiras. 8

– Diferenciación do manexo e dos coidados en distintas idades e fases produtivas do 9

gando. 10

– Recoñecemento das actuacións prácticas en materia de aplicación de primeiros auxi-11

lios ao gando. 12

– Recoñecemento de instalacións, maquinaria e equipamentos gandeiros. 13

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais f), g) e i) do ciclo formativo, e 14

coas competencias profesionais, persoais e sociais f), g) e i). Ademais, relaciónase cos ob-15

xectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se in-16

cluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 17

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 18

competencias do módulo han versar sobre: 19

– Aplicación de técnicas de reprodución, cría, alimentación e identificación do gando. 20

– Manexo e mantemento de instalacións, maquinaria e equipamentos gandeiros. 21

– Aplicación de primeiros auxilios ao gando. 22

23

Page 65: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 65 de 81

4.9 Módulo profesional: Operacións básicas de 1

manexo da produción gandeira 2

Código: MP3114. 3

Duración: 175 horas. 4

4.9.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Identifica os animais, en relación coa rastrexabilidade das producións. 6

– CA1.1. Xustificouse a necesidade de identificar os animais para garantir a rastrexa-7

bilidade dos produtos gandeiros. 8

– CA1.2. Describíronse os diferentes sistemas de identificación animal, así como o 9

material e os equipamentos que cumpra empregar en cada caso. 10

– CA1.3. Identificáronse os tipos de marcas de identificación adecuados a cada espe-11

cie. 12

– CA1.4. Relacionáronse os procedementos de suxeición e/ou inmobilización adecua-13

dos a cada especie para efectuar a marcaxe e/ou identificación. 14

– CA1.5. Realizouse a suxeición ou inmobilización máis adecuada ao tipo de animal 15

para a súa marcaxe e/ou identificación. 16

– CA1.6. Executouse adecuadamente a marcaxe e/ou identificación dos animais se-17

gundo o xeito e os materiais establecidos no protocolo. 18

– CA1.7. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, así 19

como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria e 20

boas prácticas gandeiras, en relación coas operacións auxiliares de identificación do 21

gando. 22

RA2. Recolle a produción da explotación gandeira e describe as técnicas de manipula-23

ción dos produtos. 24

– CA2.1. Enumeráronse os criterios de obtención, colleita, almacenamento e/ou con-25

servación dos produtos gandeiros (leite, ovos, mel, la, pelo, plumas, etc.), segundo 26

os requisitos de cada un. 27

– CA2.2. Describíronse as operacións auxiliares no almacenamento, na preparación e 28

no acondicionamento para o transporte dos produtos gandeiros. 29

– CA2.3. Relacionáronse os coidados básicos na preparación de animais para o seu 30

transporte segundo a especie. 31

– CA2.4. Describiuse o funcionamento, a regulación, o mantemento e a limpeza ade-32

cuados dos equipamentos para a obtención e/ou conservación dos produtos gandei-33

ros. 34

– CA2.5. Recolléronse ovos, leite, mel e outros produtos gandeiros, axustándose ao ti-35

po de produto, á frecuencia de recollida e ao protocolo establecido. 36

– CA2.6. Realizouse o almacenamento, a conservación e/ou o acondicionamento para 37

o transporte da produción da explotación segundo o procedemento establecido. 38

– CA2.7. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, así 39

como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria e 40

boas prácticas gandeiras, relacionadas coas operacións auxiliares de manexo da pro-41

dución da explotación gandeira. 42

Page 66: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 66 de 81

RA3. Vixía o estado de saúde dos animais e recoñece os síntomas que denotan a súa 1

perda. 2

– CA3.1. Describíronse as condicións ambientais das instalacións axeitadas para cada 3

especie e etapa do proceso produtivo. 4

– CA3.2. Comprobáronse as condicións de temperatura, humidade relativa e aireación 5

das instalacións. 6

– CA3.3. Relacionáronse os criterios básicos de benestar animal. 7

– CA3.4. Controlouse o aumento de peso e consumo de alimentos dun lote de animais. 8

– CA3.5. Recoñecéronse os signos e síntomas que denotan alteracións da saúde dos 9

animais. 10

– CA3.6. Aplicáronse os tratamentos preventivos e programas de vacinación e antipa-11

rasitarios adecuados á especie, segundo as instrucións recibidas. 12

– CA3.7. Identificáronse e marcáronse os animais enfermos. 13

– CA3.8. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, así 14

como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria e 15

boas prácticas gandeiras, en relación coas operacións auxiliares de vixilancia e con-16

trol da saúde e do benestar dos animais. 17

RA4. Coida os animais enfermos e describe as formas de aplicación dos medicamentos. 18

– CA4.1. Illáronse os animais enfermos en lazaretos ou dependencias específicas. 19

– CA4.2. Recoñecéronse e preparáronse os materiais e os equipamentos axeitados para 20

a correcta aplicación dos medicamentos. 21

– CA4.3. Comprendeuse o contido da receita e do prospecto do medicamento veteri-22

nario. 23

– CA4.4. Preparouse e administrouse a dose indicada pola persoa responsable sanita-24

ria. 25

– CA4.5. Almacenáronse e conserváronse correctamente os medicamentos. 26

– CA4.6. Cubríronse os cadros e os rexistros sanitarios oportunos. 27

– CA4.7. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais, así 28

como a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade alimentaria e 29

boas prácticas gandeiras, en relación coas operacións auxiliares dos programas sani-30

tarios preventivos e curativos da explotación. 31

RA5. Aplica medidas de benestar animal no manexo xeral e no transporte, con recoñe-32

cemento da normativa relacionada. 33

– CA5.1. Identificáronse as medidas xerais de benestar animal nas explotacións gan-34

deiras e no transporte. 35

– CA5.2. Identificáronse as medidas específicas de benestar animal en determinadas 36

especies. 37

– CA5.3. Recoñecéronse os aspectos legais e prácticos do benestar animal. 38

– CA5.4. Relacionouse a fisioloxía animal co comportamento e coas actuacións prác-39

ticas en materia de benestar. 40

– CA5.5. Describíronse os plans e as redes de alerta sanitaria. 41

– CA5.6. Respectáronse as medidas de bioseguridade nas operacións auxiliares nas 42

explotacións gandeiras. 43

– CA5.7. Actuouse nos sacrificios de emerxencia de acordo co protocolo. 44

– CA5.8. Respectáronse as medidas de prevención de riscos laborais e ambientais. 45

Page 67: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 67 de 81

– CA5.9. Cumpriuse a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade 1

alimentaria e boas prácticas gandeiras no manexo xeral e no transporte. 2

4.9.2 Contidos básicos 3

BC1. Identificación de animais 4

Tarefas de recepción e lotificación. 5

Marcaxe e identificación animal: técnicas e materiais. 6

Inmobilización animal. 7

Normativa básica en materia de identificación animal, prevención de riscos laborais, 8

protección ambiental, benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 9

BC2. Recollida da produción da explotación gandeira 10

Tipo de produtos. 11

Sistemas de recollida. Muxidura: operacións de muxidura. 12

Almacenamento e conservación dos produtos e dos subprodutos da explotación. 13

Acondicionamento e transporte de animais, produtos e subprodutos. 14

Normativa básica en materia de prevención de riscos laborais, protección ambiental, 15

benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 16

BC3. Vixilancia do estado de saúde dos animais 17

Condicións ambientais das instalacións gandeiras: temperatura, humidade relativa e 18

ventilación. 19

Tratamentos hixiénico-sanitarios para animais. 20

Signos e síntomas que denotan perda de benestar animal: control do consumo de auga e 21

alimentos. 22

Aplicación de tratamentos preventivos e programas de vacinación e antiparasitarios. 23

Signos e síntomas que denotan alteración na saúde dos animais. Identificación e marca-24

xe de animais enfermos: técnicas. 25

Normativa básica sobre medidas de prevención de riscos laborais, protección ambien-26

tal, benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 27

BC4. Coidado de animais enfermos 28

Identificación e seguimento de animais enfermos. 29

Manexo e illamento de animais enfermos. Dependencias para animais enfermos. 30

Aplicación de tratamentos curativos segundo as especies e os sistemas de explotación. 31

Interpretación de receitas e prospectos veterinarios. 32

Equipamentos de aplicación, preparación e administración de doses de medicamentos 33

veterinarios. 34

Almacenamento e conservación de medicamentos. 35

Rexistro de tratamentos: cobertura de cadros. 36

Page 68: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 68 de 81

Normativa básica sobre medidas de prevención de riscos laborais, protección ambien-1

tal, benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 2

BC5. Aplicación de medidas de benestar animal 3

Benestar animal: lexislación específica. Coñecemento e comportamento dos animais. 4

Benestar animal no transporte. Documentación do transporte e de acompañamento dos 5

animais. 6

Benestar animal en gando porcino. 7

Benestar animal en gando avícola. 8

Condicións ambientais. Fisioloxía e a súa relación co comportamento. Indicadores fi-9

siolóxicos do benestar. 10

Plans e redes de alerta sanitaria. Medidas de bioseguridade. Sacrificio de emerxencia. 11

Normativa básica sobre medidas de prevención de riscos laborais, protección ambien-12

tal, benestar animal, seguridade alimentaria e hixiene. 13

4.9.3 Orientacións pedagóxicas 14

Este módulo profesional contén a formación asociada ás funcións de produción, vixilancia 15

e coidado do estado de saúde do gando e do seu benestar. 16

A definición destas funcións abrangue aspectos como: 17

– Diferenciación das especies e dos produtos gandeiros. 18

– Identificación de tarefas de almacenamento, coidado e transporte dos produtos gan-19

deiros. 20

– Recoñecemento de instalacións, maquinaria e equipamentos gandeiros. 21

– Caracterización das alteracións e dos problemas sanitarios segundo especies, produ-22

cións e fases produtivas do gando. 23

– Identificación das actuacións e dos medios preventivos e curativos de mantemento 24

da sanidade e do benestar animal na explotación. 25

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais h) e i) do ciclo formativo, e co-26

as competencias profesionais, persoais e sociais h) e i). Ademais, relaciónase cos obxecti-27

vos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán 28

neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 29

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 30

competencias do módulo han versar sobre: 31

– Distinción de especies e produtos gandeiros. 32

– Almacenamento e conservación de produtos da explotación. 33

– Recoñecemento das doenzas e das alteracións da saúde e do benestar dos animais. 34

– Aplicación de actuacións e programas preventivos e curativos en explotacións gan-35

deiras. 36

– Manexo e mantemento de instalacións, maquinaria e equipamentos gandeiros. 37

– Aplicación de primeiros auxilios ao gando. 38

– Aplicación de boas prácticas sanitarias e de benestar animal. 39

– Eliminación de residuos de acordo coa normativa en vigor. 40

41

Page 69: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 69 de 81

4.10 Módulo profesional: Operacións auxiliares de 1

mantemento e hixiene en instalacións gandeiras 2

Código: MP3115. 3

Duración: 90 horas. 4

4.10.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Caracteriza as instalacións gandeiras en relación coa especie animal que se vaia 6

aloxar. 7

– CA1.1. Determinouse o emprazamento e a orientación dos aloxamentos e das insta-8

lacións para animais da explotación. 9

– CA1.2. Describíronse as características dos materiais utilizados nas instalacións. 10

– CA1.3. Detalláronse as partes do edificio. 11

– CA1.4. Identificáronse as condicións ambientais. 12

– CA1.5. Describíronse os tipos de aloxamentos gandeiros. 13

– CA1.6. Seleccionouse o tipo de aloxamento en función da especie, o sistema de ex-14

plotación e a fase produtiva. 15

– CA1.7. Describiuse a normativa en materia de hixiene, benestar animal e de boas 16

prácticas gandeiras. 17

– CA1.8. Identificouse a lexislación sobre aplicación de biocidas en recintos e instala-18

cións gandeiras. 19

RA2. Manexa e realiza o mantemento básico de instalacións, maquinaria e equipamen-20

tos da explotación gandeira, e identifica os seus principios. 21

– CA2.1. Describiuse e realizouse o accionamento e o manexo de instalacións, maqui-22

naria, equipamentos, utensilios e ferramentas da explotación gandeira. 23

– CA2.2. Realizouse o accionamento e o manexo dos equipamentos de tracción con-24

forme o seu nivel e as instrucións recibidas. 25

– CA2.3. Describíronse as operacións auxiliares básicas de mantemento e a súa fre-26

cuencia, en instalacións, maquinaria e equipamentos da explotación. 27

– CA2.4. Identificáronse as ferramentas e os utensilios necesarios para realizar as ope-28

racións auxiliares de mantemento de primeiro nivel. 29

– CA2.5. Realizáronse as operacións básicas do programa de mantemento de primeiro 30

nivel manexando correctamente as ferramentas, de acordo co protocolo establecido. 31

– CA2.6. Revisáronse os elementos de protección. 32

– CA2.7. Elimináronse os residuos xerados no mantemento segundo as instrucións re-33

cibidas. 34

– CA2.8. Utilizáronse os equipamentos e os elementos de protección persoal adecua-35

dos ás operacións que se vaian realizar. 36

– CA2.9. Respectouse a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade 37

alimentaria e de boas prácticas gandeiras. 38

RA3. Limpa instalacións e aloxamentos gandeiros, caracterizando os produtos e os seus 39

posibles efectos nocivos, para garantir o benestar do animal. 40

– CA3.1. Identificáronse as actuacións de limpeza e preparación de instalacións antes 41

da recepción dos animais. 42

Page 70: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 70 de 81

– CA3.2. Recoñecéronse os equipamentos e produtos para a limpeza e preparación dos 1

aloxamentos e outras instalacións gandeiras. 2

– CA3.3. Retirouse a materia orgánica dos aloxamentos gandeiros (lixo e pensos so-3

brantes) tras a saída dos animais. 4

– CA3.4. Eliminouse a sucidade de recintos, instalacións, materiais e utensilios, la-5

vando e aclarando con auga limpa. 6

– CA3.5. Preparáronse os produtos e os equipamentos de limpeza. 7

– CA3.6. Aplicáronse as medidas de seguridade e de protección persoal. 8

– CA3.7. Aplicáronse as medidas de seguridade no manexo de produtos e equipamen-9

tos de limpeza. 10

– CA3.8. Respectouse a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade 11

alimentaria e boas prácticas gandeiras. 12

RA4. Desinfecta instalacións, recoñecendo as técnicas de aplicación e os sistemas de 13

eliminación de subprodutos. 14

– CA4.1. Identificáronse as actuacións de desinfección e acondicionamento de recin-15

tos e instalacións antes da introdución dos animais (sistema todo dentro, todo fóra). 16

– CA4.2. Recoñecéronse os equipamentos e os produtos idóneos para cada operación 17

de desinfección e acondicionamento dos recintos e das instalacións gandeiras. 18

– CA4.3. Retirouse a materia orgánica dos aloxamentos gandeiros (lixo e pensos so-19

brantes) tras a saída dos animais. 20

– CA4.4. Eliminouse a sucidade dos recintos, das instalacións, dos materiais e dos 21

utensilios, mediante o lavado e o aclarado con auga limpa. 22

– CA4.5. Preparáronse os produtos e os equipamentos de limpeza e desinfección de 23

acordo cos operacións que se vaian realizar. 24

– CA4.6. Utilizáronse os produtos autorizados para desinfectar as superficies, os mate-25

riais e os utensilios limpos con produtos autorizados, segundo as instrucións recibi-26

das. 27

– CA4.7. Detalláronse as actuacións necesarias para o almacenamento e a eliminación 28

de xurros, estercos e subprodutos, e para a retirada de cadáveres. 29

– CA4.8. Aplicáronse as medidas de seguridade e de protección persoal. 30

– CA4.9. Respectouse a normativa en materia de hixiene, benestar animal, seguridade 31

alimentaria, boas prácticas gandeiras e aplicación de biocidas en recintos e instala-32

cións gandeiras. 33

4.10.2 Contidos básicos 34

BC1. Caracterización de instalacións gandeiras 35

Compoñentes: emprazamento e orientación. Concepto de especie animal. 36

Materiais utilizados nos aloxamentos gandeiros. 37

Partes da edificación. 38

Condicións ambientais. 39

Tipos de aloxamento e instalacións. 40

Instalacións para o almacenamento e/ou o tratamento do esterco e/ou xurros. 41

Lexislación ambiental, e de benestar e sanidade animal. 42

Page 71: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 71 de 81

Lexislación sobre biocidas. 1

BC2. Manexo de instalacións, maquinaria e equipamentos da explotación gandeira 2

Instalacións de almacenaxe, preparación e distribución para alimentación sólida e/ou lí-3

quida. Instalacións de conservación de alimentos e outros insumos. Maquinaria e equi-4

pamentos. Mecanismos de accionamento. 5

Equipamentos de tracción. 6

Manexo e mantemento básico da maquinaria e dos equipamentos sinxelos da explota-7

ción gandeira: frecuencia; programa de mantemento. 8

Materiais e utensilios básicos para o mantemento de primeiro nivel de instalacións, ma-9

quinaria e equipamentos da explotación gandeira. 10

Elementos de protección de instalacións, maquinaria e equipamentos da explotación 11

gandeira. 12

Eliminación de residuos xerados no mantemento. 13

Hixiene e protección persoal no uso de instalacións, maquinaria e equipamentos. 14

Normativa sobre benestar animal e seguridade e hixiene no uso e no mantemento de 15

instalacións, maquinaria e equipamentos gandeiros. 16

BC3. Limpeza de instalacións e aloxamentos gandeiros 17

Actuacións de limpeza de instalacións e aloxamentos gandeiros. 18

Produtos e equipamentos idóneos de limpeza: preparación e uso. 19

Preparación das instalacións gandeiras para a limpeza. 20

Riscos para os animais, para as persoas e para o ambiente derivados do uso de determi-21

nados produtos químicos. 22

Precaucións a ter en conta na retirada de materia orgánica. 23

Sistemas de eliminación de sucidade de instalacións e equipamentos gandeiros. 24

A auga como ben necesario escaso. 25

Equipamentos de protección persoal para a limpeza de instalacións gandeiras. 26

Medidas de seguridade no manexo de máquinas e ferramentas. 27

Normativa básica sobre benestar animal e seguridade alimentaria. 28

BC4. Desinfección de instalacións na explotación gandeira 29

Actuacións de desinfección e acondicionamento de recintos e instalacións gandeiras. 30

Produtos e equipamentos idóneos para a desinfección e o acondicionamento: prepara-31

ción e uso. 32

Biocidas de uso gandeiro: etiquetaxe; equipamentos de aplicación; transporte, almace-33

namento, distribución e venda. 34

Bioseguridade. 35

Pragas ambientais: xeneralidades. Métodos de loita antivectorial. 36

Desinfección: produtos utilizados. 37

Page 72: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 72 de 81

Riscos derivados do uso de praguicidas para o ambiente, para os animais e para as per-1

soas. 2

Intoxicacións. Primeiros auxilios. 3

Equipamentos de protección persoal. 4

Produción de bioenerxía. 5

Medidas de actuación ante animais mortos na explotación. Almacenamento e elimina-6

ción de xurros, estercos e subprodutos. 7

Medidas de seguridade no manexo de máquinas e ferramentas. 8

Normativa básica sobre benestar animal, seguridade alimentaria e emprego de biocidas 9

na explotación gandeira. 10

4.10.3 Orientacións pedagóxicas 11

Este módulo profesional contén a formación asociada ás funcións de mantemento, manexo 12

e sanidade de instalacións gandeiras. 13

A definición destas funcións abrangue aspectos como: 14

– Recoñecemento de instalacións, maquinaria e equipamentos gandeiros. 15

– Limpeza e desinfección de instalacións gandeiras. 16

– Uso de praguicidas en instalacións gandeiras. 17

– Retirada de residuos e cadáveres de animais. 18

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a) e i) do ciclo formativo, e co-19

as competencias profesionais, persoais e sociais a) e i). Ademais, relaciónase cos obxecti-20

vos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán 21

neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 22

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 23

competencias do módulo han versar sobre: 24

– Manexo e mantemento de instalacións, maquinaria e equipamentos gandeiros. 25

– Uso de produtos para limpeza e desinfección de instalacións gandeiras. 26

– Aplicación de praguicidas en instalacións gandeiras. 27

– Retirada de residuos e cadáveres de animais. 28

29

Page 73: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 73 de 81

4.11 Módulo profesional: Formación en centros de 1

traballo 2

Código: MP3117. 3

Duración: 320 horas. 4

4.11.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Efectúa as operacións de preparación do terreo, plantación e sementeira de culti-6

vos, manexando os equipamentos e seguindo especificacións definidas. 7

– CA1.1. Comprendéronse as instrucións para a execución do proceso de preparación 8

do terreo, plantación e sementeira de cultivos, realizáronse na orde establecida. 9

– CA1.2. Realizáronse as operacións necesarias para a correcta limpeza e preparación 10

dos equipamentos e dos utensilios. 11

– CA1.3. Executáronse as operacións de preparación do terreo (roza, limpeza, fertili-12

zación e emendas), operando destramente cos equipamentos. 13

– CA1.4. Colocáronse os materiais para a instalación de umbráculos, túneles, acolcha-14

dos, invernadoiros, sistema de rega ou outras infraestruturas. 15

– CA1.5. Sementáronse, plantáronse ou transplantáronse diversos tipos de materiais 16

vexetais, asegurando a correcta implantación das sementes ou dos pés. 17

– CA1.6. Conseguiuse un rendemento axeitado, tanto en calidade como en tempo. 18

– CA1.7. Responsabilizouse do traballo desenvolvido e amosouse iniciativa. 19

RA2. Rega, fertiliza e aplica tratamentos fitosanitarios en cultivos agrícolas, parques, 20

xardíns e zonas verdes, preparando os equipamentos e operando con eles de acordo cos 21

procedementos establecidos. 22

– CA2.1. Regouse uniformemente e coa cantidade de auga necesaria, manexando os 23

mecanismos da rega automática. 24

– CA2.2. Aplicáronse os fertilizantes homoxeneamente na dose e no momento indica-25

dos. 26

– CA2.3. Realizáronse as operacións de mestura, preparación e aplicación de produtos 27

fitosanitarios na forma e na proporción establecidas. 28

– CA2.4. Verificouse a efectividade dos tratamentos fitosanitarios. 29

– CA2.5. Realizouse a operación de titoraxe en función do cultivo de que se trate. 30

– CA2.6. Realizouse a operación de poda do cultivo e das especies asignadas. 31

– CA2.7. Realizáronse os labores de colleita en función do cultivo de que se trate, evi-32

tando danar o produto apañado. 33

– CA2.8. Realizáronse os labores de mantemento de céspedes e pradaría. 34

– CA2.9. Operouse coas máquinas ordenadamente, con pulcritude, precisión e seguri-35

dade, aplicando as técnicas e os procedementos axeitados. 36

RA3. Efectúa as operacións auxiliares de manexo do gando aplicando as técnicas bási-37

cas de coidado segundo as especies e os estados produtivos. 38

– CA3.1. Executáronse as operacións auxiliares de preparación de reprodutores e de 39

cubrición. 40

– CA3.2. Aplicáronse os coidados establecidos para o período de xestación e desteta, 41

manexando as nais e as crías coas precaucións debidas. 42

Page 74: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 74 de 81

– CA3.3. Preparouse e subministrouse a mestura correcta en caso de lactación artifi-1

cial. 2

– CA3.4. Preparáronse as racións alimentarias de acordo coa especie animal, a orien-3

tación produtiva e o protocolo establecido. 4

– CA3.5. Realizáronse as operacións de almacenamento e conservación de materias 5

primas, e as de henificación e ensilaxe de forraxes. 6

– CA3.6. Realizouse un óptimo aproveitamento a dente dos recursos pastables. 7

– CA3.7. Instaláronse axeitadamente bebedeiros, valos, cercas e pastores eléctricos. 8

– CA3.8. Marcáronse e identificáronse os animais segundo o xeito e os materiais esta-9

blecidos no protocolo, para o que se inmobilizaron correctamente. 10

– CA3.9. Recolléronse, almacenáronse e acondicionáronse para o transporte animais e 11

produtos gandeiros de acordo coas características e coas exixencias de cada un. 12

– CA3.10. Aplicáronse as medidas xerais de benestar animal e bioseguridade nas ex-13

plotacións gandeiras e no transporte, segundo as particularidades de cada especie. 14

RA4. Vixía o estado sanitario e de benestar dos animais, interpretando e aplicando os 15

procedementos, as técnicas e os produtos establecidos en cada caso. 16

– CA4.1. Comprobáronse as condicións ambientais (temperatura, humidade relativa, 17

aireación, etc.) adecuadas a cada especie e a cada etapa do proceso produtivo. 18

– CA4.2. Controlouse o aumento de peso e o consumo de alimentos dun lote de ani-19

mais. 20

– CA4.3. Identificáronse, marcáronse e illáronse os animais con síntomas de altera-21

cións da saúde. 22

– CA4.4. Preparáronse e administráronse medicamentos segundo indicacións faculta-23

tivas. 24

– CA4.5. Cubríronse os cadros e os rexistros sanitarios oportunos sobre aplicación de 25

medidas preventivas, curativas e primeiros auxilios. 26

– CA4.6. Realizouse a limpeza e a vendaxe de feridas pouco importantes. 27

– CA4.7. Aplicáronse inmobilizacións básicas de extremidades con contusións ou 28

traumatizadas. 29

– CA4.8. Aplicáronse as medidas xerais de benestar animal e bioseguridade nas explo-30

tacións gandeiras e no transporte, segundo as particularidades de cada especie. 31

RA5. Mantén e leva a cabo as tarefas de limpeza e desinfección de instalacións agrope-32

cuarias, interpretando as instrucións e a documentación técnica. 33

– CA5.1. Realizouse a montaxe dunha instalación de rega sinxela, segundo instrucións 34

recibidas. 35

– CA5.2. Identificáronse os aloxamentos gandeiros. 36

– CA5.3. Controláronse as condicións ambientais das instalacións agropecuarias se-37

guindo instrucións. 38

– CA5.4. Identificáronse as ferramentas e os utensilios necesarios para realizar as ope-39

racións auxiliares de mantemento de primeiro nivel. 40

– CA5.5. Realizáronse as operacións básicas do programa de mantemento de primeiro 41

nivel manexando correctamente as ferramentas, de acordo co protocolo establecido. 42

– CA5.6. Caracterizáronse e utilizáronse os produtos autorizados para a limpeza, a de-43

sinfección e a desratización de instalacións agropecuarias. 44

– CA5.7. Almacenáronse e/ou elimináronse xurros, estercos e subprodutos, de acordo 45

cos procedementos establecidos. 46

Page 75: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 75 de 81

– CA5.8. Seguiuse o protocolo de control dos traballos realizados e os medios empre-1

gados. 2

RA6. Envasa, etiqueta e embala materias primas agroalimentarias, seleccionando os 3

procedementos e as técnicas. 4

– CA6.1. Recibiuse y acondicionouse a materia prima agroalimentaria que se vaia en-5

vasar. 6

– CA6.2. Describíronse os envases, as embalaxes, as etiquetas e os rótulos máis utili-7

zados. 8

– CA6.3. Identificáronse e caracterizáronse os métodos de envasamento, embalaxe e 9

etiquetaxe. 10

– CA6.4. Recoñecéronse e analizáronse as incompatibilidades entre os materiais de 11

envasamento e os produtos. 12

– CA6.5. Identificáronse e preparáronse os equipamentos de envasamento e embalaxe, 13

e os elementos auxiliares. 14

– CA6.6. Realizouse a limpeza e o mantemento de primeiro nivel dos equipamentos. 15

– CA6.7. Envasouse e embalouse o produto de acordo coas súas características ou cos 16

requisitos da clientela. 17

– CA6.8. Recoñeceuse e valorouse a aptitude dos envases, das embalaxes e das etique-18

tas que se vaian utilizar. 19

– CA6.9. Aplicáronse as medidas correctoras ante desviacións. 20

– CA6.10. Aplicáronse as medidas de hixiene e seguridade durante o envasamento e a 21

embalaxe. 22

RA7. Actúa consonte as normas de prevención de riscos e de seguridade alimentaria e 23

ambiental. 24

– CA7.1. Cumpriuse a normativa xeral sobre prevención e seguridade, así como a es-25

tablecida pola empresa. 26

– CA7.2. Identificáronse os factores e as situacións de risco que se presentan no seu 27

ámbito de actuación no centro de traballo. 28

– CA7.3. Amosáronse actitudes relacionadas coa actividade para reducir os riscos la-29

borais e ambientais. 30

– CA7.4. Empregouse o equipamento de protección individual establecido para as 31

operacións. 32

– CA7.5. Utilizáronse os dispositivos de protección das máquinas, dos equipamentos e 33

das instalacións nas actividades. 34

– CA7.6. Actuouse segundo o plan de prevención. 35

– CA7.7. Mantívose a zona de traballo libre de riscos, con orde e limpeza. 36

– CA7.8. Traballouse con criterios de aforro no consumo de enerxía e de redución de 37

residuos. 38

RA8. Actúa de xeito responsable e intégrase no sistema de relacións técnicas e sociais 39

da empresa. 40

– CA8.1. Executáronse con dilixencia as instrucións recibidas. 41

– CA8.2. Responsabilizouse do traballo desenvolvido, comunicándose eficazmente 42

coa persoa axeitada en cada momento. 43

– CA8.3. Cumpríronse os requisitos e as normas técnicas, demostrando un bo facer 44

profesional e finalizando o traballo nun tempo límite razoable. 45

Page 76: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 76 de 81

– CA8.4. Amosouse unha actitude de respecto cara ás normas e aos procedementos es-1

tablecidos. 2

– CA8.5. Organizouse o traballo de acordo coas instrucións e cos procedementos esta-3

blecidos, cumprindo as tarefas en orde de prioridade e actuando baixo criterios de 4

seguridade e calidade nas intervencións. 5

– CA8.6. Coordinouse a actividade que se desempeñe co resto do persoal e informou-6

se de calquera cambio, necesidade salientable ou continxencia. 7

– Incorporouse puntualmente ao posto de traballo, levou a cabo os descansos instituí-8

dos e non abandonou o centro de traballo antes do establecido sen motivos debida-9

mente xustificados. 10

4.11.2 Orientacións pedagóxicas 11

Este módulo profesional contribúe a completar as competencias e os obxectivos xerais 12

propios do título profesional básico en Actividades Agropecuarias que se alcanzaran no 13

centro educativo ou a desenvolver competencias características de difícil consecución nel. 14

15

Page 77: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 77 de 81

5. Requisitos mínimos de calidade do contexto formativo 1

5.1. Espazos 2

Os espazos necesarios para o desenvolvemento das ensinanzas deste ciclo formativo son: 3

Espazo formativo Superficie en m2

(30 alumnos/as)

Superficie en m2

(20 alumnos/as) Grao de utilización

Aula polivalente 60 40 50 %

Almacén 60 40 5 %

Leira (1) 50.000 50.000 20%

Aloxamentos e espazos gandeiros (2) 350 350 25%

(1) Espazo non necesariamente localizado no centro. 4

(2) Variable en función das especies gandeiras. 5

A consellería con competencias en materia de educación poderá autorizar unidades para 6

menos de trinta postos escolares, polo que será posible reducir os espazos formativos pro-7

porcionalmente ao número de alumnos e alumnas, tomando como referencia para a deter-8

minación das superficies necesarias as cifras indicadas nas columnas segunda e terceira da 9

táboa. 10

O grao de utilización expresa en tanto por cento e con caracter orientativo a ocupación 11

en horas do espazo prevista para a impartición das ensinanzas no centro educativo, por un 12

grupo de alumnado, respecto da duración total destas. O centro educativo, no exercicio da 13

súa autonomía e en función da distribución horaria semanal dos módulos profesionais e da 14

titoría, poderá determinar outro grao de utilización. 15

Na marxe permitida polo grao de utilización, os espazos formativos establecidos poden 16

ser ocupados por outros grupos de alumnos e alumnas que cursen o mesmo ou outros ci-17

clos formativos, ou outras etapas educativas. 18

En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas aos espazos formativos (coa 19

ocupación expresada polo grao de utilización) poderán realizarse en superficies utilizadas 20

tamén para outras actividades formativas afíns. 21

5.2. Equipamentos mínimos 22

Espazo formativo Equipamentos

Aula polivalente. Equipamentos audiovisuais.

Equipamentos informáticos en rede e con conexión a internet. Software de aplicación.

Almacén.

Aixadas.

Angazos.

Tesoiras.

Equipamentos de fertilización.

Máquinas de titorar.

Equipamentos de rega e fertirrigación.

Mesturadoras de substratos.

Equipamentos de bombeamento.

Equipamentos de detección e captura de pragas.

Equipamentos para o envasamento.

Equipamentos para a embalaxe.

Equipamentos para a etiquetaxe e a rotulación.

Carretas.

Cámaras de refrixeración e de conxelación.

Equipamentos e medios de seguridade.

Page 78: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 78 de 81

Espazo formativo Equipamentos

Leira. Superficie necesaria para a realización das actividades de ensino e aprendizaxe.

Aloxamentos e espazos gandei-ros.

Equipamento sanitario gandeiro.

Equipamento alimentador de gando.

Equipamento de muxidura.

Equipamentos de reprodución.

Equipamentos e medios de seguridade.

6. Profesorado 1

6.1. As especialidades do profesorado do sector público ás que se atribúe a impartición 2 dos módulos profesionais asociados ao perfil profesional, son: 3

Módulo profesional Especialidade do profesorado Corpo

MP3051. Operacións auxiliares de preparación do terreo, planta-ción e sementeira de cultivos.

MP3052. Operacións auxiliares de obtención e colleita de cultivos.

MP3113. Operacións auxiliares de cría e alimentación do gando.

MP3114. Operacións básicas de manexo da produción gandeira.

MP3115. Operacións auxiliares de mantemento e hixiene en instalacións gandeiras

Especialidade:

Operacións e equipamentos de produción agraria.

Outros:

Profesorado especialista, de ser o caso.

Profesorado técnico de formación profesional.

MP3111. Envasamento e distribución de materias primas agroali-mentarias.

Operacións e equipamentos de elaboración de produtos alimen-tarios.

Operacións e equipamentos de produción agraria.

Profesorado técnico de formación profesional.

MP3117. Formación en centros de traballo. Operacións e equipamentos de

produción agraria. Profesorado técnico de formación profesional.

6.2. As titulacións requiridas para a impartición dos módulos profesionais, para os 4 centros de titularidade privada ou de titularidade pública doutras administracións distintas 5 das educativas, son: 6

Módulos profesionais Titulacións

MP3051. Operacións auxiliares de preparación do terreo, plantación e sementeira de cultivos.

MP3052. Operacións auxiliares de obtención e colleita de cultivos.

MP3111. Envasamento e distribución de materias primas agroali-mentarias.

MP3113. Operacións auxiliares de cría e alimentación do gando.

MP3114. Operacións básicas de manexo da produción gandeira.

MP3115. Operacións auxiliares de mantemento e hixiene en instala-cións gandeiras.

MP3117. Formación en centros de traballo.

Licenciado/a, enxeñeiro/a, arquitecto/a ou o título de grao correspon-dente, ou outros títulos equivalentes.

6.3. As titulacións habilitantes a efectos de docencia para a impartición dos módulos 7 profesionais, para os centros de titularidade privada ou de titularidade pública doutras 8 administracións distintas das educativas, son: 9

Módulos profesionais Titulacións

MP3051. Operacións auxiliares de preparación do terreo, plantación e sementeira de cultivos.

MP3052. Operacións auxiliares de obtención e colleita de cultivos.

MP3111. Envasamento e distribución de materias primas agroali-mentarias.

MP3113. Operacións auxiliares de cría e alimentación do gando.

Diplomado/a, enxeñeiro/a técnico/a ou arquitecto/a técnico/a, ou o título de grao correspondente, ou outros títulos equivalentes.

Page 79: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 79 de 81

Módulos profesionais Titulacións

MP3114. Operacións básicas de manexo da produción gandeira.

MP3115. Operacións auxiliares de mantemento e hixiene en instala-cións gandeiras.

MP3117. Formación en centros de traballo.

1

Page 80: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 80 de 81

7. Correspondencia entre módulos profesionais e unidades de competencia para a 1 súa acreditación ou convalidación 2

Módulos profesionais Unidades de competencia acreditables

MP3051. Operacións auxiliares de preparación do terreo, plantación e sementeira de cultivos.

UC0517_1: realizar operacións auxiliares para a preparación do terreo, sementeira e plantación de cultivos agrícolas.

MP3052. Operacións auxiliares de obtención e colleita de cultivos.

UC0518_1: realizar operacións auxiliares para a rega, o adobo e a aplicación de tratamentos en cultivos agrícolas.

UC0519_1: realizar operacións auxiliares nos coidados culturais e de colleita de cultivos, e no mantemento das instalacións en explota-cións agrícolas.

MP3113. Operacións auxiliares de cría e alimentación do gando.

UC0712_1: realizar operacións auxiliares de reprodución en ganda-ría.

UC0714_1: realizar o pastoreo do gando.

MP3114. Operacións básicas de manexo da produción gandeira. UC0713_1: realizar operacións auxiliares de manexo da produción

en explotacións gandeiras.

MP3115. Operacións auxiliares de mantemento e hixiene en instala-cións gandeiras

UC0715_1: realizar operacións auxiliares de mantemento de instala-cións e manexo da maquinaria e equipamentos en explotacións gan-deiras.

8. Ciclos formativos de grao medio aos que o título profesional básico en 3 Actividades Agropecuarias permite a aplicación de criterios de preferencia para a 4 admisión en caso de concurrencia competitiva 5

O título profesional básico en Actividades Agropecuarias terá preferencia para a admisión 6

a todos os títulos de grao medio das familias profesionais de: 7

– Agraria. 8

– Industrias Alimentarias. 9

– Seguridade e Ambiente. 10

11

Page 81: ANEXO XV Currículo do ciclo formativo de formación ... XV_BAGA02_GAL.pdf · 2 cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3 municación. 4 s)

Páxina 81 de 81

9. Distribución horaria 1

Organización dos módulos profesionais do ciclo formativo de formación profesional 2 básica de Actividades Agropecuarias. 3

Curso Módulo profesional Duración

horas

1º MP3009. Ciencias aplicadas I. 175

1º MP3011. Comunicación e sociedade I. 206

1º MP3051. Operacións auxiliares de preparación do terreo, plantación e sementeira de cultivos. 117

1º MP3052. Operacións auxiliares de obtención e colleita de cultivos. 237

1º MP3114. Operacións básicas de manexo da produción gandeira. 175

Total 1º

(FCE) 910

2º MP3012. Comunicación e sociedade II. 135

2º MP3059. Ciencias aplicadas II . 162

2º MP3111. Envasamento e distribución de materias primas agroalimentarias. 90

2º MP3113. Operacións auxiliares de cría e alimentación do gando. 231

2º MP3115. Operacións auxiliares de mantemento e hixiene en instalacións gandeiras. 90

Total 2º

(FCE) 708

2º MP3117. Formación en centros de traballo. 320

Titoría 4

No primeiro curso do ciclo formativo dedicaranse 35 horas á titoría, e 27 horas no segun-5

do curso. 6

10. Unidades formativas 7

Organización dos módulos profesionais en unidades formativas de menor duración 8

Módulo profesional Unidades formativas Duración

horas

MP3011. Comunicación e sociedade I.

MP3011_13. Comunicación en linguas galega e castelá I. 88

MP3011_23. Comunicación en lingua inglesa I. 59

MP3011_33. Sociedade I. 59

MP3012. Comunicación e sociedade II.

MP3012_13. Comunicación en linguas galega e castelá II. 67

MP3012_23. Comunicación en lingua inglesa II. 34

MP3012_33. Sociedade II. 34

9

10