unidade 1 representación da terra

UNIDADE 1UNIDADE 1A REPRESENTACIÓN DA TERRAA REPRESENTACIÓN DA TERRA

1. O GLOBO 1. O GLOBO TERRÁQUEO E OS TERRÁQUEO E OS

MAPASMAPAS O noso planeta, a Terra, O noso planeta, a Terra,

ten ten forma esféricaforma esférica, , lixeiramente achatada lixeiramente achatada polos polos. Esta forma polos polos. Esta forma recibe o nome de recibe o nome de xeoide.xeoide.

Debido a esa forma Debido a esa forma peculiar, a maneira máis peculiar, a maneira máis precisa de representar a precisa de representar a Terra é o Terra é o globo globo terráqueoterráqueo, xa que os , xa que os océanos e continentes non océanos e continentes non aparecen distorsionadosaparecen distorsionados

O O mapamapa é a forma máis usual de representar a é a forma máis usual de representar a Terra.Terra.

Un mapa = Un mapa = representación plana do conxunto representación plana do conxunto da Terra da Terra (planisferio) ou dunha rexión concreta.(planisferio) ou dunha rexión concreta.

Os mapas ao ser planos e non esféricos, Os mapas ao ser planos e non esféricos, distorsionan as distancias e as formas.distorsionan as distancias e as formas.

Os mapas son elaborados polos Os mapas son elaborados polos cartógrafoscartógrafos, e a , e a ciencia que os estudia é a ciencia que os estudia é a cartografía.cartografía.

2. TIPOS DE MAPAS2. TIPOS DE MAPAS

3 tipos principais:3 tipos principais:

a) Mapas físicos:a) Mapas físicos: representan relevo e representan relevo e augas dun territorio. augas dun territorio.

Se conteñen indicacións Se conteñen indicacións detalladas das detalladas das montañas, serras, montañas, serras, alturas en cada punto, alturas en cada punto, ríos,… denomínanse ríos,… denomínanse topográficostopográficos

Exemplos de mapas topográficos

b) Mapas políticosb) Mapas políticos: : mostran as mostran as divisións divisións administrativas administrativas (estados, provincias, comunidades (estados, provincias, comunidades autónomas) recollendo as fronteiras entre elas.autónomas) recollendo as fronteiras entre elas.

c) Mapas temáticos: c) Mapas temáticos: proporcionan información proporcionan información sobre un sobre un aspecto concreto aspecto concreto e a súa e a súa distribución nun distribución nun territorio. territorio. Exemplos: Exemplos: recursos económicos recursos económicos (agricultura, industria, (agricultura, industria, comercio,…), poboación, comercio,…), poboación, tempo, clima, alimentación…tempo, clima, alimentación…

3. ELEMENTOS DUN 3. ELEMENTOS DUN MAPAMAPA

4. OS PUNTOS 4. OS PUNTOS CARDINAISCARDINAIS

A forma máis fácil, pero non máis exacta, de localizar A forma máis fácil, pero non máis exacta, de localizar un lugar é usar os un lugar é usar os puntos cardinais:puntos cardinais:

★★ Norte (N).Norte (N).

★★ Oeste (O ou W).Oeste (O ou W). ★★ Leste (L ou E)Leste (L ou E)

★★ Sur (S).Sur (S).

- Entre estes puntos cardinais atopamos Entre estes puntos cardinais atopamos direccións direccións intermediasintermedias noreste (NE), noroeste (NO), Sureste noreste (NE), noroeste (NO), Sureste (SE) e Suroeste (SO).(SE) e Suroeste (SO).

- Nos mapas o norte adoita coincidir coa parte superior, Nos mapas o norte adoita coincidir coa parte superior, a non ser que a frecha indique o contrario.a non ser que a frecha indique o contrario.

Rosa dos ventos.

Se miras cara o norte, o leste corresponderase coa túa man dereita, o oeste coa esquerda e o sur coas túas costas.

Existen elementos naturais e inventados polo home para orientarnos:

Estrela Polar (Osa menor): é unha estrela que non se “move” e permanece sempre sinalando o norte. É moi útil para a navegación dos barcos.

Bruxula ou compás: aparello que ten unha agulla imantada que sempre sinala ao norte. É moi útil para orientarse no campo ou nos desertos.

Pero! Como sabemos onde está o norte se non temos un mapa?????

5. PARALELOS E MERIDIANOS

Para poder localizar calquera lugar da Terra de forma exacta, usamos unha rede de liñas imaxinarias que cobre todo o planeta: meridianos e paralelos.

Meridianos:

- Son semicírculos que unen os polos en dirección Norte-Sur.

- O meridiano de referencia é o de Greenwich ou meridiano 0 (0º); o resto cóntanse a partir del. O meridiano.

- O meridiano 0 divide o planeta en 2 hemisferios: occidental (Oeste) e oriental (Leste).

Paralelos:

- Círculos imaxinarios, perpendiculares aos meridianos, con dirección leste-oeste.

- O paralelo de referencia é o Ecuador (0º), que divide a Terra en 2 hemisferios: norte e sur.

- Outros paralelos importantes son:

⌘ Trópico de Cáncer (23ºN).

⌘ Trópico de Capricornio (23ºS).

⌘ Círculo polar ártico (66ºN).

⌘ Círculo polar antártico (66ºS).

6. A LATITUDE E A 6. A LATITUDE E A LONXITUDELONXITUDE

Para dar a posición exacta dun lugar débense coñecer Para dar a posición exacta dun lugar débense coñecer as súas coordenadas xeográficas: a latitude e a as súas coordenadas xeográficas: a latitude e a lonxitude:lonxitude:

Latitude: Latitude: distancia dun paralelo respecto ao distancia dun paralelo respecto ao Ecuador. Vai desde 0º (Ecuador) a 90º (polos) e pode Ecuador. Vai desde 0º (Ecuador) a 90º (polos) e pode ser norte (ao norte do Ecuador) e sur (ao sur do ser norte (ao norte do Ecuador) e sur (ao sur do Ecuador). Todos os puntos situados no mesmo Ecuador). Todos os puntos situados no mesmo paralelo teñen a mesma latitude.paralelo teñen a mesma latitude.

Lonxitude:Lonxitude: distancia dun meridiano con respecto ao distancia dun meridiano con respecto ao meridiano de Greenwich. Vai de 0º a 180º e pode ser meridiano de Greenwich. Vai de 0º a 180º e pode ser leste (L) ou oeste (O), segundo ese lugar se encontre leste (L) ou oeste (O), segundo ese lugar se encontre ao leste do meridiano 0 ou ao oeste. Todos os puntos ao leste do meridiano 0 ou ao oeste. Todos os puntos situados no mesmo meridiano teñen a mesma situados no mesmo meridiano teñen a mesma lonxitude.lonxitude.

- A latitude e a lonxitude mídense en grados, minutos e A latitude e a lonxitude mídense en grados, minutos e segundos.segundos.

- Hoxe en día a medición de lonxitude e latitude Hoxe en día a medición de lonxitude e latitude realízase co sistema GPS (por sinal de varios satélites) realízase co sistema GPS (por sinal de varios satélites) de forma case exacta. O marxe de error é só de 6 de forma case exacta. O marxe de error é só de 6 metros.metros.

7. A ESCALA7. A ESCALA

Os mapas representan a realidade de forma Os mapas representan a realidade de forma reducida.reducida.

A escala indícanos a proporción que existe entre A escala indícanos a proporción que existe entre a dimensión dun territorio na realidade e a dimensión dun territorio na realidade e adimensión que ocupa no mapa.adimensión que ocupa no mapa.

Pódese medir de 2 formas distintas:Pódese medir de 2 formas distintas:

Escala numérica: Escala numérica: exprésase mediante unha exprésase mediante unha fracción (Ex: ⅛). O numerador representa o fracción (Ex: ⅛). O numerador representa o tamaño no mapa (normalmente 1cm) e o tamaño no mapa (normalmente 1cm) e o denominador o seu tamaño na realidade (na denominador o seu tamaño na realidade (na mesma unidade de medida que o numerador). mesma unidade de medida que o numerador).

Escala gráfica:Escala gráfica: recta dividida en recta dividida en segmentos iguais, normalmente de 1 cm de segmentos iguais, normalmente de 1 cm de longo. As cifras indican o tamaño real de longo. As cifras indican o tamaño real de cada segmento.cada segmento.

Escala gráfica

Escala numérica