tema d (2).- as paisaxes da terra. - edu.xunta.gal eso 17-18... · • selva virxe: bosque denso e...

Tema D (2).- As paisaxes da Terra.

Tempo e clima

Elementos e factores do clima

Factores do clima: a latitude

Factores do clima: altitude

Factores do clima: distancia ao mar

zonas costeiras

Factores do clima: distancia ao mar

zonas interiores

As precipitacións

latitude e precipitación

Altitude e precipitación: efecto foehn

os climas da Terra

Climas cálidos

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Zona ecuatorial:

entre o Ecuador e os

10º-15º de latitude N

e S

• T elevadas durante todo o

ano

• T media anual > 25º

• AT anual < 3º

• P elevadas e constantes

• Total anual P > 2.000 mm

regularmente. repartidos

Non hai estación seca

• Selva virxe: bosque denso e sempre verde,

especies perennifolias que se distribúen en altura

segundo a luz

• A auga é abundante e os ríos son caudalosos

• Pobos indíxenas dedicados á caza e á recolección,

ameazados pola sobreexplotación da selva

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Nas proximidades

dos Trópicos: entre

os 10º e os 30º de

latitude N e S

aproximadamente

• T moi elevadas. T media

anual ± 25º

• TM ± 30º

• Tm > 20º

• AT anual entre 5º e 10º

(aumenta conforme nos

afastamos do ecuador)

• P abundantes pero < ao

clima ecuatorial

• Reparto desigual: verán

chuvioso e inverno seco de

± duración

• Tropical húmido: P >

1.000 mm ano

• Tropical seco: P 600-1.000

mm ano

• Sabana ou pradería tropical: altas herbas

salpicadas de árbores illadas. Bosques galeria ao

carón dos ríos

• En zonas + secas: estepa, tapiz de herba pobre e

descontinua

• Poboación dedicada á agricultura (produtos

tropicais) e gandaría

• As grandes empresas explotan modernas

plantacións para exportación

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Leste e SL de Asia • Similares ás dos climas

tropicais

• Contraste entre a estación

húmida (cálida) e a seca

(máis fría)

• 2 estacións contrastadas:

verán moi chuvioso >

2.000 mm (monzón de

verán), e inverno seco

(monzón de inverno)

• Bosque tropical con trazos similares ao bosque

ecuatorial pero menos denso e variado.

✓ Especies predominantes: teca, bambú, lianas...

• Cultivo do arroz

CLIMA MONZÓNICO

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Areas determinadas

en torno aos trópicos

de ambos hemisferios

(Sáhara, Atacama,

deserto australiano,

Namibia, Kalahari...)

• T moi elevadas (as + altas

do mundo)

• T media anual > 20º

• AT diaria moi elevada pola

sequidade do aire

• P moi escasas, case

inexistentes

• Total anual P < 250 mm

• Distribución das P

extremadamente irregular

• Moi escasa ou nula. Plantas duras, pequenas,

espiñentas e adaptadas á sequidade. Nos oasis

vexetación densa e variada

• A poboación -pastores nómades- reúnese nos

oasis.

• Modernas vilas nadas cabo dos pozos de petróleo

Climas temperados

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Países ribeireños do

mar Mediterráneo,

Chile central, rexión

de O Cabo, Sur e

SO de Australia,

California

• T media anual entre 15 e

20º

• Veráns calorosos: TM de

22º a 25º

• Invernos temperados: Tm

8º - 12º

• AT anual entre 10º e 15º

• P moderadas e reparto

irregular

• Total anual entre 300 e

800 mm

• PM en primavera - outono

• Pm en verán (estación

seca)

• Bosque mediterráneo, formado por árbores de folla

perenne adaptados ao verán cálido e seco: aciñeira,

piñeiro, sobreira

• A acción humana ⟹ substitución do bosque pola

garriga (matogueira de xaras, breixos, tomiño...

• Terras moi poboadas que atraen moito turismo:

urbanizacións, hoteis...

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Entre os 40º e 60º de

lat. na franxa costeira

dos continentes:

- O de Europa,

- O América do N,

- S Chile,

- SL de África, Nova

Zelandia e Australia

• T suaves. T media anual

en torno a 15º

• TM entre 15º e 19º:

veráns frescos

• Tm > 6º: invernos suaves

• AT anual moderada : entre

10º e 12º

• P abundantes e regulares

• Total anual de 1.000 a

1.500 mm

• Reparto regular ao longo

do ano, Pm no verán, pero

non hai estación seca

• Bosque atlántico: árbores de grandes follas

caducas (frondosas): carballos, faias, castiñeiros...

• Landas: formación de arbustos composta de uz,

xestas, ou toxos

• Zonas húmidas ou deforestadas: prados

• Hábitat tradicional espallado. Hoxe paisaxe moi

humanizado (cidades, portos, zonas industriais,

vías de comunicación...)

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• No interior dos

continentes da zona

temperada no

hemisferio N:

-Canadá, NE de EUA,

- Suecia,

- Europa Oriental,

- Rusia…

• Forte contraste entre

verán e inverno

• Verán: TM > 22º

• Inverno: Tm < 0º

• Elevada AT anual, trazo

característico (supera os

25º)

• P escasas de reparto

desigual

• Total anual entre 400 e

600 mm

• Distribución irregular. a

PM dáse en verán

• Bosque boreal ou taiga: espeso bosque de

coníferas (piñeiros, abetos, bidueiros...) ao N

• Praderías e estepas: extensas chairas herbáceas,

de solos fértiles, nas áreas situadas ao S

• Poboación concentrada en grandes vilas. Paisaxe

tradicional moi modificada: cidades, vías de

comunicación, minas, industrias...

Climas fríos

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Áreas situadas ao

Norte do Círculo

Polar Ártico e ao Sur

do Círculo Polar

Antártico

• Extremadamente baixas.

• T media anual < 0º

• T mínima pode ser < -50º

• TM sempre < 10º

• Moi escasas. Total anual

< 200 mm, caen só en

forma de neve

• Tundra: especies perennifolias de escaso

crecemento e resistentes ao frío e aos ventos

(mofos, liques, pequenos arbustos...)

• Zonas escasamente poboadas: pobos que viven da

caza, pesca ou pastoreo de renos

CLIMA POLAR

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)

• Cordilleiras elevadas,

a distinta altura

segundo a latitude: a

> 4000 m no

Ecuador, a > 2500 m

zona temperada

• T media < 10º

• Veráns curtos e frescos

• Invernos longos e moi

fríos: Tm < 0º

• P moi abundantes, polo

xeral > 1.000 mm ao ano.

• Caen en forma de chuvia

ou neve

• Varía coa altura e disponse en pisos segundo a

variación de T e P: bosque, arbustos, matogueiras,

prados, rochas e neves perpetuas

• Escasa poboación concentrada nos vales.

Actividades tradicionais: madeira e gandería. Hoxe:

actividades turísticas

CLIMA DE ALTA MONTAÑA

As paisaxes de España

1. Paisaxes da España oceánica.

2. Paisaxes da España mediterránea.

3. Paisaxes da España interior.

4. Paisaxes de alta montaña.

5. Paisaxes das illas Canarias.

1

2

3

4

5

Paisaxes da España oceánica.

Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas

• N e NO da

Península: terras

bañadas polo mar

Cantábrico e o

océano Atlántico

• A influencia atlántica

tempera o clima

* T media anual: ± 12º a

15º

- Veráns frescos: TM ±

20º

- Invernos suaves: Tm ±

10º

* AT moderada: ± 10º -

12º

• Moi frecuentes e

abundantes durante

todo o ano; redúcense

no verán

* P total: > 1.000 mm

* Máx. en outono-inverno

* mín. en verán, descenso

acusado das P pero non

hai meses secos

• Bosque de folla caduca:

carballos, castiñeiros, faias,

olmos, álamos, freixos

- Na actualidade estes bosques

foron substituídos por

piñeiros e eucaliptos, que

crecen máis rápido

• Nas zonas húmidas / onde se

cortou o bosque: prado

natural

• Na zona costeira: principais

vías de comunicación,

cidades máis importantes,

portos...

• Hábitat rural interior:

poboación espallada en

casas de campo, pequenas

aldeas ou casaríos

* Agricultura e gandaría

vacúa nas áreas rurais

• Nas cidades: industria

e servizos

• > importancia do

turismo nas vilas da

costa ⇒ degradación

da paisaxe

Paisaxes da España mediterránea

Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas

• Leste e Sur

peninsular + illas

Baleares: terras

bañadas polo mar

Mediterráneo ou

próximas a el

* T media anual cálida: ±

de 15º a 18º ou algo >

• Veráns calorosos: TM

poden chegar aos 25º

• Invernos suaves: Tm ao

redor dos 10º

* AT un pouco maior que

no clima oceánico, pero

non elevada: de 15 a

18º

* Escasas e irregulares: P

total inferior a 800 mm

• Máximos no outono,

pode haber chuvias

torrenciais

* Mínimos no verán, con

varios meses secos

[aqueles nos que a barra

de P está por debaixo

da curva das T]

• Vexetación orixinal: aciñeiras

e sobreiras. Foi substituída

por piñeiros, de crecemento

+ rápido

• A acción humana ⇒

desaparición do bosque ⇒

monte baixo ou garriga

(romeu, tomiño, xesta...)

• Zonas secas: estepa

(carrasca, esparto...) ou

vexetación de tipo africano

(palmeiras, chumbeiras...)

• Zona moi poboada. A

maioría dos habitantes

reside en cidades ou

grandes vilas con moderna

rede de comunicacións

• Paisaxe rural tradicional:

hábitat disperso, sobre

todo nas zonas de regadío

• Gran importancia do

turismo ⇒ unha forte

degradación da

paisaxe natural

Paisaxes da España interior

Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas

• Meseta

• Estremadura

• Depresión Ebro

• interior Andalucía

• Clima mediterráneo

continental

• Veráns secos e

calorosos: TM: ± 24 a

26º

• Invernos fríos: Tm ás

veces inferior a 5º,

mínimas diarias que

poden ser inferiores a

0º

* AT elevada: > 18º

• P escasas por:

afastamento do mar +

disposición do relevo,

que illa o interior da

influencia do mar

* P total entre 300 e 800

mm

* Máximos en primavera e

outono

• mín. durante o verán:

estación seca

• Moi semellante á

mediterránea, pero adaptada

aos invernos máis fríos

• As aciñeiras case

desapareceron, só abundan en

Estremadura e Salamanca,

onde forman devesas

• Piñeirais na parte oriental

(Soria, Segovia, Teruel e

Conca)

• Na > parte do interior: estepa

pobre

• Área pouco poboada agás

Madrid

• O hábitat rural tradicional

está concentrado en vilas

pequenas ou de tipo medio.

• Poboamento espallado en

Andalucía (cortijos)

• Problemas das zonas

rurais: despoboamento e

avellentamento da pob.

• Cultivos secaño e

gandaría ovina na

zona rural

• Desenvolvemento da

industria e dos

servizos ao redor das

cidades

• Revitalización

dalgunhas zonas

grazas ás actividades

turísticas

Paisaxes de alta montaña en España

Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas

• Serras máis

elevadas dos:

- Pirineos

- Sistema Central

- Cordill. Cantábrica

- Sistema Ibérico

- Cordilleiras Béticas

• Baixas temperaturas

* T media anual: < 10º

• Veráns frescos e

breves: M sempre

inferior a 22º

• Invernos longos e fríos:

Tm inferior a 0º e con

moita neve

• Abundantes: total: > de

1.000 mm anuais

• As P concéntranse entre

os 800 e 1500 m

• A maior altitude as P

son de neve

• Disposición en pisos en

función da variación da T e da

P en altitude

• de abaixo arriba: cultivos ou

bosque mediterráneo ⇒

bosque de folla caduca ⇒

bosque de coníferas ⇒ a

partir de 1600 m landas e

prados ⟹ rochas núas

• Zonas moi pouco poboadas,

debido ás duras condicións

do clima e ó relevo

• Hábitat espallado en casas

de campo ou en pequenas

aldeas

• Tradicionais: gandaría

e explotación forestal

• Actuais: espazos de

lecer e de turismo:

deportes de inverno

ou turismo rural

A paisaxe das illas Canarias

Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas

• Zona tropical seca,

preto do Trópico

de Cáncer

* Latitude: ± 28 -

29º N

* Lonxitude: ± 13 -

18º O

• Clima subtropical árido

• Altas T ó longo do ano:

T mínima de 17º e T

máxima de 25º

• Escasa e moi irregular.

Total de 100 a 200 mm.

• as illas occidentais son

máis húmidas, polos

ventos húmidos do

Atlántico

• as illas orientais son

máis secas, polos

ventos secos e cálidos

do Sáhara

• Pouco abundante pola sequía

• Gran variedade de especies,

algunhas delas endémicas:

palmeira canaria, piñeiro

canario, drago...

• Zona litoral moi poboada:

aldeas e vilas pequenas

pero tamén grandes

cidades

• Hábitat rural predominante:

pequenas vilas de casas

brancas, tanto dispersas

como concentradas

• Actividade turística:

motor do crecemento

de moitas vilas e

cidades canarias