programaciÓn didÁctica€¦ · secuencia de contidos e temporalización. 33 8.3. grao mínimo de...
Post on 13-Aug-2020
16 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Programación Anual. Departamento de Música Página 1
I.E.S. XESÚS FERRO COUSELO
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA
________________________________________________
DEPARTAMENTO DE MÚSICA
CURSO 2019-2020
Programación Anual. Departamento de Música Página 2
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE MÚSICA
CENTRO I.E.S. Xesús Ferro Couselo
Código Centro 32016273 Concello Ourense
Departamento Música
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE MÚSICA
Índice Páxina
1. Consideracións previas: marco legal da programación didáctica. 4
2. Organización do Departamento de Música. 5
Proxecto Curricular LOMCE.
3. Introdución e contextualización. 5
4. Contribución da materia ó logro das competencias básicas. 7
5. Obxectivos xerais da educación secundaria obrigatoria LOMCE. 10
6. Música. 2º ESO
6.1. Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de aprendizaxe e grao mínimo de consecución de cada un, competencias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación.
12
6.2. Secuencia de contidos e temporalización. 16
6.3. Grao mínimo de consecución para superar a materia. 19
7. Música. 3º ESO
7.1. Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de aprendizaxe e grao mínimo de consecución de cada un, competencias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación.
21
7.2. Secuencia de contidos e temporalización. 25
7.3. Grao mínimo de consecución para superar a materia. 26
8. Música. 4º ESO
8.1. Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de aprendizaxe e grao mínimo de consecución de cada un, competencias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación.
28
8.2. Secuencia de contidos e temporalización. 33
8.3. Grao mínimo de consecución para superar a materia. 37
Elementos comúns da programación LOMCE.
9. Metodoloxía didáctica, incluíndo as estratexias a desenvolver polo profesorado, para acadar os estándares de aprendizaxe, así como a adquisición das competencias clave.
40
Programación Anual. Departamento de Música Página 3
10. Procedementos e instrumentos de avaliación. Criterios de cualificación. 46
10.1. Procedemento para a avaliación inicial na E.S.O. 46
10.2. Procedemento de avaliación continua. 47
10.3. Procedemento de avaliación extraordinaria (ESO e BAC). 48
10.4. Criterios de cualificación. 48
11. Actividades complementarias e extraescolares previstas. 49
12. Accións de acordo co Proxecto Lector. 49
13. Accións do plan de integración das TIC. 51
14. Accións de contribución ó Plan de Convivencia. 53
15. Constancia da información ao propio alumnado. 53
16. Medidas de atención a diversidade. 53
17. Programación da educación en valores. 57
18. Mínimos esixibles e actividades de reforzo/recuperación. 60
19. Programas específicos personalizados para o alumnado repetidor. 61
20. Plans de traballo, seguimento e avaliación da materia pendente. 61
21. Materiais e recursos didácticos. 61
22. Enfoque interdisciplinar da materia de música. 62
23. Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente. 64
24. Indicadores de logro para avaliar a programación didáctica. 65
Programación Anual. Departamento de Música Página 4
Proxecto Curricular LOMCE.
1. Consideracións previas: marco legal da programación didáctica.
Programación elaborada en base ás instrucións recollidas no Decreto 86 do 25 de xuño
de 2015 (DOG do 29 de xuño de 2015), polo que se establece o currículo da educación
secundaria obrigatoria e do Bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.
A) Marco legal.
Durante este curso académico 2019-2020, implántase o único decreto de currículo: o
correspondente á LOMCE para os catro niveis de ESO e para o Bacharelato.
Lei Orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación (LOE)
Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa
(LOMCE)
Real Decreto 1105/2014, do 26 de decembro, polo que se establece o currículo da
educación secundaria e do bacharelato
RESOLUCIÓN do 15 xullo de 2016, da Dirección Xeral de Educación, Formación
Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións para a
implantación, no curso académico 2016/17, do currículo establecido no Decreto
86/2015, do 25 de xuño, da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos
centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.
Orde ECD/65/2015 pola que se describen as relacións entre competencias, contidos e
criterios de avaliación.
Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación
secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.
A Orde do 15 de xullo de 2015 pola que se establece a relación de materias de libre
configuración autonómica de elección para os centros docentes nas etapas de
educación secundaria obrigatoria e bacharelato, e se regula o seu currículo e a súa
oferta.
Real Decreto 665/2015, do 17 de xullo, polo que se desenvolven determinadas
disposicións relativas ao exercicio da docencia na educación secundaria obrigatoria, o
bacharelato, a formación profesional e as ensinanzas de réxime especial.
Resolución do 27 de xullo de 2015, da Dirección Xeral de Educación, Formación
Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan as instrución para o curso
académico 2015-2016.
Programación Anual. Departamento de Música Página 5
2. Organización do Departamento de Música.
Para este curso 2019-2020, a composición do Departamento de Música está formada
por dos profesores. A xefatura do Departamento recae no especialista da materia.
Xefe/a de departamento Materia
J. Roberto Prieto Carracedo Música
Membros do departamento Materias
J. Roberto Prieto Carracedo Música
Xosé Lois Gómez García Historia-Música
Cargos directivos Vicedirección
Distribución do alumnado:
Curso Materia nº de grupos
2º ESO Música 3
3º ESO Música 2
4º ESO Música 1
3. Introducción e contextualización.
A Educación Secundaria Obrigatoria ten como finalidade transmitir ao alumnado os
elementos básicos da cultura, formalos para asumir os seus deberes e exercer os seus
dereitos, e preparalos para a VIDA.
A presente Programación Didáctica busca a coherencia entre as diferentes partes da
educación: a interdisciplinariedade, a adaptación á diversidade, a disposición de materiais e
recursos, a adecuada contextualización dos contidos. Todo iso sen esquecer ao material
humano co que traballamos, os nosos alumnos e alumnas, obxecto do noso traballo e
dedicación.
A consecuencia de toda labor docente é a adaptación do alumnado á súa contorna, e
como non, a súa actividade dentro da mesma, sendo un máis e sentíndose parte importante
da nosa sociedade. Xa que logo, non hai que esquecer, tal e como xa dixo Ausubel, a
educación ábrenos as fronteiras da vida.
Programación Anual. Departamento de Música Página 6
O fin que persegue todo ensino-aprendizaxe é que o alumnado que cursa estudos
intégrese na sociedade e poida formar parte dela.
Esta programación didáctica foi realizada polo departamento de Música seguindo os
criterios do Proxecto educativo e Curricular do Centro e da Comisión de Coordinación
Pedagóxica en todos os elementos que a compoñen.
Para a elaboración desta programación didáctica habemos ter en conta os seguintes
principios pedagóxicos e didácticos:
- Necesariamente partimos do nivel de desenvolvemento do alumnado.
- Construiremos aprendizaxes significativas.
- O alumnado ten que ser activo na súa aprendizaxe.
- Desenvolver no alumnado unha intensa actividade mental (Para que asimile e adapte
os coñecementos adquiridos).
- Favorecer relacións interpersonais para o desenvolvemento de valores.
Este centro manifesta que o seu labor educativo fundaméntase nos dereitos humanos,
de onde se desprende que a educación ha de ser pluralista respectando as conviccións
relixiosas morais e ideolóxicas da comunidade educativa, partindo do establecido nos artigos
16 e 27 da Constitución.
A educación neste centro ao fomentar os valores democráticos, procura chegar a un
consenso entre todos os elementos da comunidade educativa, art. 27 “a educación terá por
obxecto o pleno desenvolvemento da personalidade humana no respecto aos principios
democráticos de convivencia e os dereitos e liberdades fundamentais”.
A filosofía do noso centro baséase na consecución dos obxectivos do Proxecto Educativo
de Centro, estes son:
a) Posibilitar unha educación para a igualdade, a paz, a solidariedade e os dereitos humanos
que faciliten a convivencia no centro e fóra del.
b) Facer posible a comunicación, a relación e a integración dos pais de alumnos na vida do
centro.
c) Fomentar actividades que potencien e melloren os hábitos de estudos e o gusto pola
lectura.
d) Contribuír a que o Centro convértase nun foco cultural, non só educativo, da zona,
implicando ás diferentes institucións públicas do lugar.
e) Favorecer as diferentes iniciativas da comunidade educativa para conseguir unha
dinámica participativa no centro.
f) Contribuír á consecución dunha mellora da infraestrutura e a mellor utilización dos
recursos de centro.
g) Garantir que os dereitos da comunidade sexan respectados.
Programación Anual. Departamento de Música Página 7
h) Valorar a iniciativa e realización de actividades extraescolares que complementen a
educación no aula e respondan ás necesidades do alumnado.
4. Contribución da materia ó logro das competencias básicas.
A música, como ben cultural e como linguaxe e medio de comunicación non verbal,
constitúe un elemento con gran valor na vida das persoas; ademais, favorece o seu
desenvolvemento integral, intervén na súa formación emocional e intelectual, a través do
coñecemento do feito musical como manifestación cultural e histórica, e contribúe ao
afianzamento dunha postura aberta, reflexiva e crítica no alumnado.
Na actualidade, a música constitúe un dos principais referentes de identificación da
mocidade. Co desenvolvemento tecnolóxico multiplicáronse as canles de acceso ás cada vez
máis numerosas fontes de cultura musical, así como aos seus diversos xeitos de creación e
interpretación, a través de vehículos que forman parte da súa vida cotiá, como internet, os
dispositivos móbiles, os reprodutores de son e os videoxogos. Ademais, fomenta o
desenvolvemento da percepción, a sensibilidade estética, a expresión creativa e a reflexión
crítica.
A materia de Música contribúe ao desenvolvemento de valores como o esforzo, a
constancia, a disciplina, a toma de decisións, a autonomía, o compromiso, a asunción de
responsabilidades e o espírito emprendedor, innovador e crítico, que contribúen ao
desenvolvemento integral da persoa. A práctica musical mellora a memoria, a
concentración, a atención, a psicomotricidade, o control das emocións, a autoestima, as
habilidades para enfrontarse a un público ou a capacidade para traballar en grupo. A música
potencia o desenvolvemento de capacidades como a comunicación oral e escrita, o
pensamento matemático ou o coñecemento tecnolóxico e científico, que axudan á
adquisición das competencias, ademais de procurar un ensino integral e axudar na
maduración do alumnado novo.
Transcendendo estes valores estéticos, propios da competencia de conciencia e
expresións culturais, o alumnado aprenderá actitudes de cooperación e traballo en equipo
ao formar parte de diversas agrupacións nas que cadaquén asumirá diferentes papeis para
poder interpretar música en conxunto. Por outra parte, é interesante fomentar actitudes
emprendedoras que acheguen o alumnado ás diferentes profesións no ámbito musical e non
musical.
Programación Anual. Departamento de Música Página 8
Esta materia fomenta as actividades colaborativas ao integrar os/as estudantes nun
grupo, fomentando o intercambio de ideas, o respecto entre iguais, a integración, a
creatividade, o coñecemento doutros contextos e o desenvolvemento da intelixencia
emocional.
O estudo desta materia parte dos coñecementos previos adquiridos polo alumnado na
educación primaria e do seu desenvolvemento evolutivo, afondando con elementos que,
dado o seu nivel de abstracción, deben abordarse neste momento de desenvolvemento do
alumnado.
Entre outros, é obxectivo desta materia dotar os alumnos e as alumnas dun vocabulario
que permita a descrición de fenómenos musicais, unha comprensión da linguaxe musical
como medio de expresión artística, unha sensibilidade cara á expresión musical e o
entendemento da música como un fenómeno imbricado na historia e na sociedade. Tamén
se lle outorga un papel importante á análise das obras musicais, entendendo que se pode
levar a cabo en distintos niveis de profundidade.
Os elementos do currículo básico organizáronse en catro bloques, moi relacionados
entre si, que comparten múltiples elementos: "Interpretación e creación" integra a
expresión instrumental, vocal e corporal coa improvisación e a composición musical, o que
permitirá ao alumnado participar da música dunha forma activa; "Escoita" pretende crear a
primeira actitude fundamental cara a esta arte e dotar o alumnado das ferramentas básicas
para gozar dela a través da audición e a comprensión do feito musical; "Contextos musicais e
culturais" relaciona a música coa cultura e a historia, dá a coñecer o valor do patrimonio
musical español e galego, e ensina a identificar o estilo e as características distintivas da
música que delimitan cada período histórico básico; e finalmente, "Música e tecnoloxías"
pretende abranguer o coñecemento e a práctica da interacción entre música e novas
tecnoloxías. Estes aspectos teñen especial importancia debido á proximidade que as
tecnoloxías teñen na vida cotiá do alumnado, polo que se pretende xerar unha vinculación
entre a linguaxe tecnolóxica que utiliza habitualmente e a música dentro da aula.
Xa como remate, vese necesario resaltar a importancia do uso dunha metodoloxía
adecuada a este enfoque curricular, que posibilite que o alumnado sexa protagonista da súa
propia aprendizaxe, traballando de xeito colaborativo, onde a práctica e a vivencia do feito
musical sexa real e relevante para o alumnado, para a comunidade educativa e para o
contorno social.
Programación Anual. Departamento de Música Página 9
Posiblemente encontrámonos ante a materia que contempla o desenvolvemento do
alumnado da forma máis integral e holística. Isto supón tamén que practicamente tódalas
competencias básicas van estar atendidas desde a nosa área seguindo un enfoque
netamente transversal.
A competencia en comunicación lingüística (CCL): resulta evidente o paralelismo
entrambas dúas linguaxes polo que son moitos os ámbitos nos que se vai producir un
enriquecemento mutuo. Máis aló da aprendizaxe dun vocabulario propio nós vemos esas
interaccións a un nivel moito máis fondo: a nivel de estruturas lingüísticas e de pensamento.
A competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT):
nunha educación musical básica e elemental deben quedar patentes para o alumnado os
elementos matemáticos que encerra a linguaxe musical, sobre todo nos seus elementos
rítmicos e métricos (compases e duracións proporcionais das figuras).
A competencia dixital (CD): na sociedade actual o noso alumnado xa está familiarizado
tanto co uso dos distintos soportes do son como co dos hardware e software musicais que
na aula de música van ser potenciados.
A competencia para aprender a aprender (CAA): o uso funcional dunha nova linguaxe
como é a musical vai desenvolver no alumnado una serie de destrezas relacionadas coa
capacidade de aprender de forma autónoma. A reflexión guiada sobre os mecanismos
cognitivos que se activan coa linguaxe musical favorece a transferencia desas aprendizaxes.
As competencias sociais e cívicas (CSC). O predominio das actividades en grupo, a
mesma organización da aula de música ou o carácter eminentemente social da arte musical
fan da súa práctica una escola de convivencia e de socialización do alumnado.
A competencia no sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE):
responsabilidade, autonomía, autocrítica, autoestima e empatía son valores que o enfoque
activo da nosa materia vai estar potenciando como ningunha outra área do currículo. Sobre
todo a través das actividades de interpretación musical tanto individual como de grupo.
A competencia en conciencia e expresións culturais (CCEC) de forma directa, na arte
musical e indirectamente nas artes plásticas potenciando actitudes abertas e respectuosas
así como un cada vez máis agudo sentido crítico. O tratamento creativo que nós lle damos á
música esperamos que se transfira tamén a tódalas demais manifestacións artísticas.
Programación Anual. Departamento de Música Página 10
5. Obxectivos xerais da educación secundaria obrigatoria. LOMCE.
A educación secundaria obrigatoria contribuirá a desenvolver nos alumnos e nas
alumnas as capacidades que lles permitan:
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no
respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as
persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade
de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade
plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo,
como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como
medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre
eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra
condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan
discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra
a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas
relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e
os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir
novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das
tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en materias,
así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversos campos do
coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido
crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar
decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na
lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no
estudo da literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.
Programación Anual. Departamento de Música Página 11
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das
outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que
realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do
mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar as
diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación física
e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e
valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente
os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio
ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas,
utilizando diversos medios de expresión e representación.
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e
artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a
diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo
actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental
para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e
expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con
outras linguas, en especial coas pertencentes á comunidade lusófona.
Programación Anual. Departamento de Música Página 12
6. Música. 2º ESO
6.1. Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios
de avaliación, estándares de aprendizaxe e grao mínimo de consecución de cada un,
competencias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios
de cualificación.
Música. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Interpretación e creación
n
ñ
m
B1.1. Parámetros do son. Elementos básicos da linguaxe musical
B1.2. Características da voz e da palabra como medios de expresión musical. Habilidades técnicas e interpretativas, exploración e descuberta das posibilidades da voz como medio de expresión musical.
B1.3. Instrumentos e corpo como medios de expresión musical: características xenéricas e formais.
B1.4. Agrupacións vocais e instrumentais na música de diferentes xéneros, estilos e culturas. Interpretación individual e en grupo.
B1.5. Práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.
B1.6. Fomento da sensibilidade estética, desenvolvida a través da comprensión e a interiorización da música.
B1.1. Recoñecer os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica apropiada e aplicándoos a través da lectura ou a audición e a interpretación de pequenas obras ou fragmentos musicais.
MUB1.1.1. Recoñece os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica apropiada.
CCEC
CCL
MUB1.1.2. Recoñece e aplica os ritmos e os compases a través da lectura ou a audición de pequenas obras ou fragmentos musicais.
CMCCT
CCEC
MUB1.1.3. Identifica e transcribe ditados de patróns rítmicos e melódicos con formulacións sinxelas en estruturas binarias, ternarias e cuaternarias.
CMCCT
CCEC
n B1.7. Grafías e outras formas de notación musical, convencionais e propias, empregadas como expresión musical.
B1.2. Distinguir e utilizar os elementos da representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc.).
MUB1.2.1. Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc.).
CCEC
n
g
B1.8. Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación.
B1.9. Experimentación e práctica das técnicas do movemento e da danza, expresión dos contidos musicais a través do corpo e do movemento, e a interpretación dun repertorio variado de danzas.
B1.3. Improvisar e interpretar estruturas musicais elementais construídas sobre os modos e as escalas máis sinxelas e os ritmos máis comúns.
MUB1.3.1. Improvisa e interpreta estruturas musicais elementais construídas sobre os modos e as escalas máis sinxelas e os ritmos máis comúns.
CAA
CCEC
MUB1.3.2. Utiliza os elementos e os recursos adquiridos para elaborar arranxos e crear cancións, pezas instrumentais e coreografías.
CAA
CCEC
a B1.10. Práctica das pautas básicas da B1.4. Amosar interese polo MUB1.4.1. Amosa interese polo coñecemento CAA
Programación Anual. Departamento de Música Página 13
Música. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
b
d
interpretación: silencio, atención ao/á director/a e aos/ás demais intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto.
B1.11. Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e a achega das ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.
B1.12. Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas propias, e respecto ante outras formas de expresión.
desenvolvemento das capacidades e as habilidades técnicas como medio para as actividades de interpretación, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretación en grupo e achegando ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.
e a aplicación de técnicas e as normas do coidado da voz, o corpo e os instrumentos.
CCEC
MUB1.4.2. Canta pezas vocais propostas aplicando técnicas que permitan unha correcta emisión da voz.
CCEC
MUB1.4.3. Practica a relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.
CCEC
MUB1.4.4. Adquire e aplica as habilidades técnicas e interpretativas necesarias nas actividades de interpretación adecuadas ao nivel.
CCEC
MUB1.4.5. Coñece e pon en práctica as técnicas de control de emocións á hora de mellorar os seus resultados na exposición ante un público.
CAA
CCEC
a
n
B1.13. Improvisación, elaboración de arranxos e composición como recursos para a creación musical en todas as súas vertentes; elaboración de arranxos de cancións e pezas instrumentais, con acompañamentos sinxelos e selección de distintos tipos de organización musical.
B1.14. Composición individual ou en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas agrupacións, a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto das actividades que se realizan na aula.
B1.5. Amosar interese polas actividades de composición e improvisación, e respecto polas creacións dos seus compañeiros e das súas compañeiras.
MUB1.5.1. Realiza improvisacións e composicións partindo de pautas previamente establecidas.
CAA
CCEC
MUB1.5.2. Amosa unha actitude de superación e mellora das súas posibilidades, e respecta as capacidades e as formas de expresión dos seus compañeiros e das súas compañeiras.
CSIEE
g
n
d
ñ
B1.15. Práctica de pezas musicais aprendidas a través da memorización e da lectura de partituras.
B1.16. Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal, e danza e imaxes fixas e en movemento na realización de producións audiovisuais.
B1.6. Participar activamente e con iniciativa persoal nas actividades de interpretación, asumindo diferentes papeis, intentando concertar a súa acción coa do resto do conxunto, achegando ideas musicais e contribuíndo ao perfeccionamento da tarefa en común.
MUB1.6.1. Practica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas de diferentes xéneros, estilos e culturas, aprendidas por imitación e a través da lectura de partituras con diversas formas de notación, adecuadas ao nivel.
CCEC
MUB1.6.2. Practica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas do patrimonio español e galego.
CCEC
MUB1.6.3. Amosa apertura e respecto cara ás propostas do profesorado e dos compañeiros e as compañeiras.
CSC
MUB1.6.4. Practica as pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao/á director/a e a outros/as intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto, amosando espírito crítico ante a súa propia interpretación e a do seu grupo.
CSC
MUB1.6.5. Participa activamente en agrupacións vocais e instrumentais, colaborando con actitudes de mellora e
CSIEE
Programación Anual. Departamento de Música Página 14
Música. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
compromiso e amosando unha actitude aberta e respectuosa.
Bloque 2. Escoita
n
ñ
B2.1. Utilización dos recursos necesarios para a comprensión da música escoitada.
B2.2. Identificación dos elementos da música e das súas características na audición e na análise de obras musicais.
B2.3. Clasificación e discriminación auditiva dos tipos de voces e instrumentos, e das agrupacións vocais e instrumentais.
B2.1. Identificar e describir os instrumentos e as voces, e as súas agrupacións.
MUB2.1.1. Diferencia as sonoridades dos instrumentos da orquestra, así como a súa forma e os diferentes tipos de voces.
CCEC
MUB2.1.2. Diferencia as sonoridades dos instrumentos máis característicos da música popular moderna, do folclore e doutras agrupacións musicais.
CCEC
n B2.4. Elementos que interveñen na construción dunha obra musical: melodía, ritmo, harmonía, timbre, textura, forma, tempo, dinámica, etc.
B2.2. Seguir distintos tipos de partituras no contexto das actividades musicais da aula como apoio ás tarefas de audición.
MUB2.2.1. Sigue partituras como apoio á audición.
CCEC
b
a
B2.5. Interese por desenvolver hábitos positivos e de respecto ás demais persoas durante a escoita.
B2.3. Valorar o silencio como condición previa para participar nas audicións.
MUB2.3.1. Valora e aplica o silencio como elemento indispensable para a interpretación e a audición.
CSC
h
n
B2.6. Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e composicións realizadas na aula. Investigación de músicas de distintas características para ampliar as propias preferencias musicais.
B2.4. Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfica, corporal ou verbal), elementos e formas de organización e estruturación musical (ritmo, melodía, textura, timbre, repetición, imitación, variación) dunha obra musical interpretada en vivo ou gravada.
MUB2.4.1. Describe os elementos das obras musicais propostas.
CCL
CCEC
MUB2.4.2. Utiliza de xeito guiado recursos como apoio á análise musical.
CCEC
MUB2.4.3. Emprega conceptos musicais para comunicar coñecementos, xuízos e opinións musicais de forma oral e escrita, con rigor e claridade.
CCL
e
f
m
B2.7. Sensibilización e actitude crítica ante o consumo indiscriminado de música e a contaminación sonora.
B2.5. Identificar situacións do ámbito cotián nas que se produce un uso indiscriminado do son, analizar as súas causas e propor solucións.
MUB2.5.1. Toma conciencia da contribución da música á calidade da experiencia humana, amosando unha actitude crítica ante o consumo indiscriminado de música.
CSC
MUB2.5.2. Elabora traballos de indagación sobre a contaminación acústica.
CSIEE
CD
Bloque 3. Contextos musicais e culturais
m
n
B3.1. A música ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou publicitaria.
B3.2. Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais.
B3.1. Realizar exercicios que reflictan a relación da música con outras disciplinas.
MUB3.1.1. Recoñece, crea e interpreta distintas manifestacións da danza.
CCEC
MUB3.1.2. Distingue as diversas funcións que cumpre a música na nosa sociedade.
CCEC
l
n
B3.3. Pluralidade de estilos na música actual: características culturais, artísticas e formais.
B3.2. Demostrar interese polas músicas de distintas características, épocas e culturas, e por ampliar e
MUB3.2.1. Amosa interese por coñecer os xéneros musicais e as súas funcións expresivas, gozando deles como oínte con
CCEC
Programación Anual. Departamento de Música Página 15
Música. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
diversificar as propias preferencias musicais, adoptando unha actitude aberta e respectuosa.
capacidade selectiva.
l
n
ñ
B3.4. Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a conservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas.
B3.5. Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores/as, concertos e producións musicais en vivo e gravadas, tanto do patrimonio galego como da música occidental en xeral e doutras culturas.
B3.3. Apreciar a importancia do patrimonio cultural musical español e galego, e comprender o valor de conservalo e transmitilo.
MUB3.3.1. Valora e respecta a importancia do patrimonio musical español e galego
CCEC
MUB3.3.2. Practica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas do patrimonio español e galego.
CCEC
MUB3.3.3. Coñece e describe os instrumentos tradicionais españois e galegos.
CCEC
MUB3.3.4. Contribúe á conservación, a recuperación e a transmisión do patrimonio musical galego, colaborando na recollida, na gravación e na transcrición de pezas.
CCEC
CSIEE
h
e
B3.6. Recollida de información, valoración e exposición do feito musical e as súas opinións.
B3.4. Valorar a asimilación e o emprego dalgúns conceptos musicais básicos necesarios á hora de emitir xuízos de valor ou "falar de música".
MUB3.4.1. Emprega un vocabulario adecuado para describir percepcións e coñecementos musicais
CCL
MUB3.4.2. Comunica coñecementos, xuízos e opinións musicais de xeito oral e escrito, con rigor e claridade.
CCL
e
n
l
B3.7. Música actual: novas tendencias; concertos en directo.
B3.5. Amosar interese e actitude crítica pola música actual, os musicais, os concertos en vivo e as novas propostas musicais, valorando os seus elementos creativos e innovadores.
MUB3.5.1. Utiliza diversas fontes de información de xeito guiado para indagar sobre novas tendencias, representantes, grupos de música popular, etc., e realiza unha revisión crítica desas producións.
CD
MUB3.5.2. Interésase por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias.
CAA
Bloque 4. Música e tecnoloxías
e
n
B4.1. Utilización de dispositivos electrónicos, recursos da internet e software musical de distintas características para o adestramento auditivo, a escoita, a interpretación e a creación musical.
B4.2. Aplicación de técnicas de gravación analóxica e dixital, para rexistrar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.
B4.3. Utilización das tecnoloxías da información nos procesos de creación musical.
B4.4. Coñecemento e emprego das tecnoloxías da información na interpretación e gravación de pezas musicais.
B4.5. Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a conservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas.
B4.1. Utilizar recursos tecnolóxicos dispoñibles para gravar e reproducir música.
MUB4.1.1. Coñece algunhas das posibilidades que ofrecen as tecnoloxías e utilízaas como ferramentas para a actividade musical.
CD
MUB4.1.2. Participa na produción musical demostrando o uso adecuado dos materiais relacionados, os métodos e as tecnoloxías.
CD
CSIEE
Programación Anual. Departamento de Música Página 16
Música. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
e
n
B4.6. O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e da comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento da música e a satisfacción con ela.
B4.2. Utilizar de xeito funcional os recursos informáticos dispoñibles para a aprendizaxe e a indagación do feito musical.
MUB4.2.1. Utiliza de xeito guiado as fontes e os procedementos apropiados para elaborar traballos sobre temas relacionados co feito musical.
CD
6.2. Secuencia de contidos e temporalización.
Bloques de contidos
Bloque 1. Interpretación e creación.
Bloque 2. Escoita.
Bloque 3. Contextos musicais e culturais.
Bloque 4. Música e tecnoloxías.
Unidades didácticas
Unidade 1. Calidades do son: altura, duración, intensidade y timbre.
Unidade 2. Linguaxe musical.
Unidade 3. A organización do son: ritmo y melodía.
Unidade 4: A estrutura da música: a forma musical.
Unidade 5: O contido e a función da música: o xénero musical.
Unidade 6: Os instrumentos musicais: organoloxía.
Tipos de contidos transversais na materia de Música
Contidos conceptuais. Comprender.
- elementos rítmicos - elementos melódico-
harmónicos - elementos tímbricos - elementos formais
Contidos procedementais.
Saber hacer.
- audiopercepción - expresión vocal-canto - expresión instrumental - expresión corporal-danza - representación (lecto/escritura).
Contidos actitudinais. Respeto, creatividade, espírito crítico, autonomía...
Temporalización
Primeiro Trimestre Unidades 1 e 2
Segundo Trimestre Unidades 3 e 4
Terceiro Trimestre Unidades 5 e 6
Programación Anual. Departamento de Música Página 17
Bloque 1. Escoita.
- Aplicación de estratexias de atención, audición interior, memoria comprensiva e
anticipación durante a propia interpretación e creación musical.
- Utilización de recursos corporais, vocais e instrumentais, medios audiovisuais e
tecnoloxías, textos, partituras, musicogramas e outras representacións gráficas para a
comprensión da música escoitada.
- Elementos que interveñen na construción dunha obra musical (melodía, ritmo,
harmonía, timbre, textura, forma, tempo e dinámica) e identificación dos mesmos na
audición e a análise de obras musicais.
- Clasificación e discriminación auditiva dos diferentes tipos de voces e instrumentos e de
distintas agrupacións vocais e instrumentais.
- Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de
distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e
composicións realizadas no aula.
- A música en directo: os concertos e outras manifestacións musicais.
- Interese por coñecer músicas de distintas características e por ampliar e diversificar as
propias preferencias musicais.
- Valoración da audición como forma de comunicación e como fonte de coñecemento e
enriquecemento intercultural.
- Interese por desenvolver hábitos saudables de escoita e de respecto aos demais durante
a escoita.
Bloque 2. Interpretación.
- A voz e a palabra como medios de expresión musical: características e habilidades
técnicas e interpretativas. Exploración e descubrimento das posibilidades da voz como
medio de expresión musical e práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a
resonancia e a entoación.
- Os instrumentos e o corpo como medios de expresión musical: características e
habilidades técnicas e interpretativas. Exploración das posibilidades de diversas fontes
sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación.
- Práctica, memorización e interpretación de pezas vocais e instrumentais por imitación e
a través da lectura de partituras con diversas formas de notación.
- Agrupacións vocais e instrumentais na música de diferentes xéneros, estilos e
culturas. A interpretación individual e en grupo.
- Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao director e aos
outros intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto.
- Experimentación e práctica das distintas técnicas do movemento e a danza, expresión
dos contidos musicais a través do corpo e o movemento e interpretación dun repertorio
variado de danzas.
Programación Anual. Departamento de Música Página 18
- Utilización dos dispositivos e instrumentos electrónicos dispoñibles para a gravación e
interpretación de pezas e actividades musicais e comentario crítico das mesmas.
- Interese polo coñecemento e coidado da voz, o corpo e os instrumentos.
- Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas
(vocal, instrumental e corporal) propias e respecto ante outras capacidades e formas de
expresión.
- Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e achega de ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.
Bloque 3. Creación.
- A improvisación, a elaboración de arranxos e a composición como recursos para a
creación musical. Improvisación vocal e instrumental, individual e en grupo, en resposta
a distintos estímulos musicais e extra-musicais.
- Elaboración de arranxos de cancións e pezas instrumentais, mediante a creación
de acompañamentos sinxelos e a selección de distintos tipos de organización musical
(introdución, desenvolvemento, interludios, coda, acumulación, etc.).
- Composición individual ou en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas
agrupacións a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto
das diferentes actividades que se realizan no aula.
- Recursos para a conservación e difusión das creacións musicais. Rexistro das
composicións propias, usando distintas formas de notación e diferentes técnicas de
gravación.
- Valoración da lectura e a escritura musical e dos distintos medios de gravación
sonora como recursos para o rexistro e difusión dunha obra musical.
- Utilización de recursos informáticos e outros dispositivos electrónicos nos procesos
de creación musical.
- Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal e
danza e imaxes fixas e en movemento na realización de producións audiovisuais.
Bloque 4. Contextos musicais.
- Coñecemento das manifestacións musicais máis significativas do patrimonio
musical occidental, galego e doutras culturas.
- Recoñecemento da pluralidade de estilos na música actual.
- Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos,
compositores e compositoras, intérpretes, concertos e producións musicais en vivo ou
gravadas.
- O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e a
comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o
coñecemento e goce da música.
Programación Anual. Departamento de Música Página 19
- A música ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfico, radiofónico,
publicitario. Análise da música utilizada en diferentes tipos de espectáculos e
producións audiovisuais.
- O consumo da música na sociedade actual. Sensibilización e actitude crítica ante o
consumo indiscriminado de música e a polución sonora.
6.3. Grao mínimo de consecución para superar a materia.
Elementos rítmicos:
Noción de pulso.
Noción de tempo.
Noción de duración.
Noción de intensidade.
Figuras básicas.
Compás: cuaternario, binario, ternario.
Signos de prolongación.
Comezos tético e anacrúsico.
Contratempo e síncopa.
Elementos melódico-harmónicos
Movemento sonoro.
Noción de altura.
Noción de simultaneidade.
Texturas.
Escala maior de do e os seus policordes.
Pentagrama tonal e claves.
O sentido da tónica e a tonalidade.
Escalas pentatónicas.
O bordón.
Interválica.
Acorde Perfecto Mayor.
Elementos tímbricos
Son/silencio.
Entorno sonoro.
Natureza vibratoria do son.
Ecoloxía sonora.
Timbres vocais.
Timbres corporais.
Timbres dos obxectos (cotidiáfonos).
Timbres dos instrumentos de percusión.
Programación Anual. Departamento de Música Página 20
Elementos formais
Noción de imitación e repetición.
Noción de sucesión.
Noción de variedade.
Noción de unidade e globalidade.
Noción de contraste.
Noción de tensión/relaxación.
Formas binarias: A-A , A-B.
Formas ternarias: A-B-C-, A-B-B-, A-A-B.
Forma Rondó.
Programación Anual. Departamento de Música Página 21
7. Música. 3º E.S.O.
7.1. Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios
de avaliación, estándares de aprendizaxe e grao mínimo de consecución de cada un,
competencias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios
de cualificación.
Música. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Interpretación e creación
n B1.1. Repaso dos elementos da representación gráfica da música.
B1.1. Distinguir e utilizar os elementos da representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc.).
MUB1.1.1. Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc.).
CCEC
n
b
B1.2. Textura. B1.2. Analizar e comprender o concepto de textura e recoñecer, a través da audición e a lectura de partituras, os tipos de textura.
MUB1.2.1. Recoñece, comprende e analiza tipos de textura.
CCEC
CAA
n
b
B1.3. Procedementos compositivos e formas de organización musical.
B1.3. Coñecer os principios básicos dos procedementos compositivos e as formas de organización musical.
MUB1.3.1. Comprende e identifica os conceptos e os termos básicos relacionados cos procedementos compositivos e os tipos formais.
CCEC
m
c
d
B1.4. Experimentación e práctica das técnicas do movemento e da danza, expresión dos contidos musicais a través do corpo e do movemento, e a interpretación dun repertorio variado de danzas.
B1.5. Práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.
B1.6. Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e a achega das ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.
B1.7. Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas propias, e respecto ante outras formas de expresión.
B1.8. Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal, e danza e imaxes fixas e en movemento na realización de producións audiovisuais.
B1.9. Fomento da sensibilidade estética desenvolvida a través da comprensión e interiorización da música.
B1.4. Amosar interese polo desenvolvemento das capacidades e as habilidades técnicas como medio para as actividades de interpretación, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretación en grupo, e achegando ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.
MUB1.4.1. Amosa interese polo coñecemento e a aplicación de técnicas e normas do coidado da voz, o corpo e os instrumentos.
CAA
CCEC
MUB1.4.2. Canta pezas vocais propostas aplicando técnicas que permitan unha correcta emisión da voz.
CCEC
MUB1.4.3. Practica a relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.
CCEC
MUB1.4.4. Adquire e aplica as habilidades técnicas e interpretativas necesarias nas actividades de interpretación adecuadas ao nivel.
CCEC
MUB1.4.5. Coñece e pon en práctica as técnicas de control de emocións á hora de mellorar os seus resultados na exposición ante un público.
CCEC
CAA
Programación Anual. Departamento de Música Página 22
Música. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
a
n
B1.10. Composición individual ou en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas agrupacións a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto das actividades que se realizan na aula
B1.5. Amosar interese polas actividades de composición, e improvisación e amosar respecto polas creacións dos seus compañeiros e das súas compañeiras.
MUB1.5.1. Realiza improvisacións e composicións partindo de pautas previamente establecidas.
CAA
CCEC
MUB1.5.2. Amosa unha actitude de superación e mellora das súas posibilidades e respecta as capacidades e as formas de expresión dos seus compañeiros e das súas compañeiras.
CSIEE
a
c
d
g
ñ
B1.11. Práctica, creación, memorización e interpretación de pezas musicais en grupo, aprendidas a través da lectura de partituras con diversas formas de notación.
B1.12. Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao/á director/a e a outros/as intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto.
B1.6. Participar activamente e con iniciativa persoal nas actividades de interpretación, asumindo diferentes papeis, intentando concertar a súa acción coa do resto do conxunto, achegando ideas musicais e contribuíndo ao perfeccionamento da tarefa en común.
MUB1.6.1. Practica, crea, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas de diferentes xéneros, estilos, épocas históricas e culturas, aprendidas por imitación e a través da lectura de partituras con diversas formas de notación, adecuadas ao nivel.
CCEC
CSIEE
MUB1.6.2. Practica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas do patrimonio español e galego.
CCEC
MUB1.6.3. Amosa apertura e respecto cara ás propostas do profesor/a e dos compañeiros/as.
CSC
MUB1.6.4. Practica as pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao/á director/a e a outros/as intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto, amosando espírito crítico ante a súa propia interpretación e a do seu grupo.
CSC
CSIEE
MUB1.6.5. Participa activamente en agrupacións vocais e instrumentais, colaborando con actitudes de mellora e compromiso e amosando unha actitude aberta e respectuosa.
CSIEE
CAA
n
b
e
B1.13. Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación.
B1.7. Explorar as posibilidades de distintas fontes e obxectos sonoros.
MUB1.7.1. Amosa interese polas paisaxes sonoras que nos rodean e reflexiona sobre elas.
CCEC
MUB1.7.2. Investiga de forma creativa acerca das posibilidades sonoras e musicais dos obxectos sonoros.
CD
CAA
Bloque 2. Escoita
m
n
B2.1. Clasificación e discriminación auditiva dos tipos de voces e instrumentos e das agrupacións vocais e instrumentais.
B2.1. Identificar e describir os instrumentos e voces e as súas agrupacións.
MUB2.1.3. Explora e descubre as posibilidades da voz e os instrumentos, e a súa evolución ao longo da historia da música.
CCEC
CAA
b
n
B2.2. Utilización dos recursos necesarios para a comprensión da música escoitada.
B2.3. Identificación dos elementos da música
B2.2. Ler e analizar distintos tipos de partituras no contexto das actividades
MUB2.2.1. Le e analiza partituras como apoio á audición.
CCEC
Programación Anual. Departamento de Música Página 23
Música. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
e das súas características na audición e na análise de obras musicais.
musicais da aula como apoio ás tarefas de audición.
b
n
B2.4. Aplicación de estratexias de atención, audición interior, memoria comprensiva e anticipación durante a interpretación e a creación musical.
B2.3. Valorar o silencio como condición previa para participar nas audicións.
MUB2.3.1. Valora e aplica o silencio como elemento indispensable para a interpretación e a audición.
CSC
l
n
g
B2.5. Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e as composicións realizadas na aula. Interese por coñecer músicas de distintas características e por ampliar as propias preferencias musicais.
B2.6. Música en vivo: concertos e outras manifestacións musicais, da propia cultura musical e de outras. Interese por desenvolver hábitos positivos e de respecto ás demais persoas durante a escoita.
B2.4. Recoñecer auditivamente e determinar a época ou a cultura á que pertencen distintas obras musicais, interesándose por ampliar as súas preferencias.
MUB2.4.1. Amosa interese por coñecer músicas doutras épocas e culturas, comparando e contrastando as novas músicas coñecidas.
CAA
MUB2.4.2. Recoñece e sabe situar no espazo e no tempo músicas de diferentes culturas e épocas históricas.
CCEC
CSC
h
e
B2.7. Elementos que interveñen na construción dunha obra musical: melodía, ritmo, harmonía, timbre, textura, forma, tempo, dinámica, etc.
B2.8. Valoración da audición como forma de comunicación e como fonte de coñecemento e enriquecemento intercultural.
B2.5. Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfica, corporal ou verbal), algúns elementos e formas de organización e estruturación musical (ritmo, melodía, textura, timbre, repetición, imitación e variación) dunha obra musical interpretada en vivo ou gravada.
MUB2.5.1. Describe de xeito pormenorizado os diferentes elementos das obras musicais propostas usando distintas linguaxes.
CCEC
MUB2.5.2. Utiliza recursos con autonomía como apoio ao análise musical.
CAA
MUB2.5.3. Emprega conceptos musicais para comunicar coñecementos, xuízos e opinións musicais de xeito oral e escrito, con rigor e claridade.
CCL
Bloque 3. Contextos musicais e culturais
n
f
B3.1. A música ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou publicitaria.
B3.4. Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais.
B3.1. Realizar exercicios que reflictan a relación da música con outras disciplinas.
MUB3.1.1. Expresa contidos musicais e relaciónaos con épocas da historia da música e con outras disciplinas.
CCEC
CCL
MUB3.1.2. Recoñece e interpreta manifestacións da danza identificando e explicando con linguaxe técnica adecuada a época histórica á que pertencen.
CCEC
MUB3.1.3. Distingue e explica as diversas funcións que cumpre a música na sociedade ao longo da historia.
CCEC
CCL
l
n
ñ
B3.5. Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores e compositoras, concertos e producións musicais en vivo e gravadas, tanto do patrimonio galego como da música occidental en xeral e doutras culturas.
B3.6. O son e a música nos medios
B3.2. Demostrar interese por coñecer músicas de distintas características, épocas e culturas, e por ampliar e diversificar as propias preferencias musicais, adoptando unha actitude aberta e respectuosa.
MUB3.2.1. Amosa interese por coñecer música de diferentes épocas e culturas como fonte de enriquecemento cultural e satisfacción persoal, elaborando algún proxecto de investigación e exposición
CCEC
CAA
Programación Anual. Departamento de Música Página 24
Música. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
audiovisuais e nas tecnoloxías da información e da comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento da música e a satisfacción con ela.
b
f
ñ
B3.7. Recoñecemento e localización nas coordenadas espazo-temporais das manifestacións musicais máis significativas do patrimonio musical galego, occidental e doutras culturas.
B3.3. Relacionar as cuestións técnicas aprendidas coas características das épocas da historia musical.
MUB3.3.1. Relaciona as cuestións técnicas aprendidas vinculándoas ás épocas da historia da música correspondentes.
CCEC
CAA
n B3.8. Épocas da historia da música: características principais, autores/as significativos/as, audicións con apoio de partitura e interpretación de pezas ou fragmentos das distintas épocas.
B3.4. Distinguir, situar e caracterizar as grandes épocas da historia da música.
MUB3.4.1. Distingue e sitúa temporalmente ás épocas da historia da música e as tendencias musicais.
CCEC
CSC
MUB3.4.2. Examina e explica con criterio musical a relación entre os acontecementos históricos, o desenvolvemento tecnolóxico e a música na sociedade.
CCEC
CCL
h
n
g
B3.9. Recollida de información, valoración e exposición do feito musical e as súas opinións.
B3.5. Valorar a asimilación e empregar algúns conceptos musicais básicos necesarios á hora de emitir xuízos de valor ou falar de música.
MUB3.5.1. Emprega un vocabulario adecuado para describir percepcións e coñecementos musicais.
CCL
MUB3.5.2. Comunica coñecementos, xuízos e opinións musicais de xeito oral e escrito, con rigor e claridade.
CCL
g
n
e
B3.10. Recollida de información, valoración e exposición do feito musical ao longo da historia.
B3.6. Amosar interese e actitude crítica pola música, os concertos en vivo e as propostas musicais, valorando os seus elementos creativos e innovadores ao longo da historia.
MUB3.6.1. Utiliza diversas fontes de información para indagar sobre as novas tendencias, representantes, grupos de música popular, etc., e realiza unha revisión crítica desas producións.
CD
MUB3.6.2. Interésase por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias.
CAA
Bloque 4. Música e tecnoloxías
e
n
B4.1. Utilización de dispositivos electrónicos, recursos de internet e software musical de distintas características para o adestramento auditivo, a escoita, a interpretación e a creación musical.
B4.2. Aplicación de diferentes técnicas de gravación para rexistrar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.
B4.3. Utilización das tecnoloxías da información nos procesos de creación musical.
B4.4. Coñecemento e emprego das tecnoloxías da información na interpretación e na gravación de pezas musicais.
B4.1. Utilizar con autonomía os recursos tecnolóxicos dispoñibles, demostrando un coñecemento básico das técnicas e dos procedementos necesarios para gravar, reproducir, crear, interpretar música e realizar sinxelas producións audiovisuais.
MUB4.1.1. Coñece algunhas das posibilidades que ofrecen as tecnoloxías e utilízaas como ferramentas para a actividade musical.
CD
CCEC
MUB4.1.2. Participa en todos os aspectos da produción musical demostrando o uso adecuado dos materiais relacionados, os métodos e as tecnoloxías.
CSC
CSIEE
Programación Anual. Departamento de Música Página 25
Música. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
e
b
B4.5. Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a conservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas.
B4.2.Utilizar de maneira funcional os recursos informáticos dispoñibles para a aprendizaxe e a indagación do feito musical.
MUB4.2.1. Utiliza con autonomía as fontes e os procedementos apropiados para elaborar traballos sobre temas relacionados co feito musical.
CD
CAA
7.2. Secuencia de contidos e temporalización.
Bloques de contidos
Bloque 1. Interpretación e creación.
Bloque 2. Escoita.
Bloque 3. Contextos musicais e culturais.
Bloque 4. Música e tecnoloxías.
Unidades didácticas
Unidade 1. Música na antigüidade. Grecia. Roma
Unidade 2. Música na Idade Media.
Unidade 3. Música relixiosa e profana do Renacemento.
Unidade 4: Barroco e Clasicismo musical.
Unidade 5: Romanticismo.
Unidade 6: Música do século XX.
Tipos de contidos transversais na materia de Música
Contidos conceptuais. Comprender.
- elementos rítmicos - elementos melódico-
harmónicos - elementos tímbricos - elementos formais
Contidos procedementais.
Saber hacer.
- audiopercepción - expresión vocal-canto - expresión instrumental - expresión corporal-danza - representación (lecto/escritura).
Contidos actitudinais. Respeto, creatividade, espírito crítico, autonomía...
Temporalización
Primeiro Trimestre Unidades 1 e 2
Segundo Trimestre Unidades 3 e 4
Terceiro Trimestre Unidades 5 e 6
Programación Anual. Departamento de Música Página 26
7.3. Grao mínimo de consecución para superar a materia.
Bloque 1. Interpretación e creación.
- Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representación gráfica da
música (colocación das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de fa en cuarta;
duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas
e de tempo, etc.)
- Recoñece, comprende e analiza tipos de textura.
- Comprende e identifica os conceptos e os termos básicos relacionados cos
procedementos compositivos e os tipos formais.
- Amosa interese polo coñecemento e a aplicación de técnicas e normas do coidado da
voz, o corpo e os instrumentos.
- Canta pezas vocais propostas aplicando técnicas que permitan unha correcta emisión
da voz.
- Practica a relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.
- Adquire e aplica as habilidades técnicas e interpretativas necesarias nas actividades
de interpretación adecuadas ao nivel.
- Coñece e pon en práctica as técnicas de control de emocións á hora de mellorar os
seus resultados na exposición ante un público.
- Realiza improvisacións e composicións partindo de pautas previamente establecidas.
- Amosa unha actitude de superación e mellora das súas posibilidades e respecta as
capacidades e as formas de expresión dos seus compañeiros e das súas compañeiras.
- Practica, crea, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas de
diferentes xéneros, estilos, épocas históricas e culturas, aprendidas por imitación e a
través da lectura de partituras con diversas formas de notación, adecuadas ao nivel.
- Practica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas do patrimonio
español e galego.
- Amosa apertura e respecto cara ás propostas do profesor/a e dos compañeiros/as.
- Practica as pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao/á director/a e a
outros/as intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto,
amosando espírito crítico ante a súa propia interpretación e a do seu grupo.
- Participa activamente en agrupacións vocais e instrumentais, colaborando con
actitudes de mellora e compromiso e amosando unha actitude aberta e respectuosa.
- Amosa interese polas paisaxes sonoras que nos rodean e reflexiona sobre elas.
- Investiga de forma creativa acerca das posibilidades sonoras e musicais dos obxectos
sonoros.
Programación Anual. Departamento de Música Página 27
Bloque 2. Escoita
- Explora e descubre as posibilidades da voz e os instrumentos, e a súa evolución ao
longo da historia da música.
- Le e analiza partituras como apoio á audición.
- Valora e aplica o silencio como elemento indispensable para a interpretación e a
audición.
- Amosa interese por coñecer músicas doutras épocas e culturas, comparando e
contrastando as novas músicas coñecidas.
- Recoñece e sabe situar no espazo e no tempo músicas de diferentes culturas e
épocas históricas.
- Describe de xeito pormenorizado os diferentes elementos das obras musicais
propostas usando distintas linguaxes.
- Utiliza recursos con autonomía como apoio ao análise musical.
- Emprega conceptos musicais para comunicar coñecementos, xuízos e opinións
musicais de xeito oral e escrito, con rigor e claridade.
Bloque 3. Contextos musicais e culturais
- Expresa contidos musicais e relaciónaos con épocas da historia da música e con
outras disciplinas.
- Recoñece e interpreta manifestacións da danza identificando e explicando con
linguaxe técnica adecuada a época histórica á que pertencen.
- Distingue e explica as diversas funcións que cumpre a música na sociedade ao longo
da historia.
- Amosa interese por coñecer música de diferentes épocas e culturas como fonte de
enriquecemento cultural e satisfacción persoal, elaborando algún proxecto de
investigación e exposición.
- Relaciona as cuestións técnicas aprendidas vinculándoas ás épocas da historia da
música correspondentes.
- Distingue e sitúa temporalmente ás épocas da historia da música e as tendencias
musicais.
- Examina e explica con criterio musical a relación entre os acontecementos históricos,
o desenvolvemento tecnolóxico e a música na sociedade.
- Emprega un vocabulario adecuado para describir percepcións e coñecementos
musicais.
- Comunica coñecementos, xuízos e opinións musicais de xeito oral e escrito, con rigor
e claridade.
- Utiliza diversas fontes de información para indagar sobre as novas tendencias,
representantes, grupos de música popular, etc. e realiza unha revisión crítica desas
producións.
Programación Anual. Departamento de Música Página 28
- Interésase por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias.
Bloque 4. Música e tecnoloxías
- Coñece algunhas das posibilidades que ofrecen as tecnoloxías e utilízaas como
ferramentas para a actividade musical.
- Participa en todos os aspectos da produción musical demostrando o uso adecuado
dos materiais relacionados, os métodos e as tecnoloxías.
- Utiliza con autonomía as fontes e os procedementos apropiados para elaborar
traballos sobre temas relacionados co feito musical.
8. Música. 4º ESO
8.1. Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios
de avaliación, estándares de aprendizaxe e grao mínimo de consecución de cada un,
competencias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios
de cualificación.
Música. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Interpretación e creación
a
b
c
m
n
B1.1. Práctica e aplicación de habilidades técnicas en grao crecente de complexidade e concertación coas outras partes do conxunto na interpretación vocal e instrumental, e no movemento e a danza.
B1.2. Interpretación de pezas vocais e instrumentais aprendidas de oído e/ou mediante a lectura de partituras con diversos tipos de notación.
B1.1. Ensaiar e interpretar, en pequeno grupo, unha peza vocal ou instrumental, ou unha coreografía, aprendidas de memoria a través da audición ou da observación de gravacións de audio e vídeo, ou mediante a lectura de partituras e outros recursos gráficos.
MUB1.1.1. Aplica as habilidades técnicas necesarias nas actividades de interpretación, colabora co grupo e respecta as regras fixadas para lograr un resultado acorde coas súas propias posibilidades.
CAA
CSC
MUB1.1.2. Le partituras como apoio á interpretación.
CCEC
MUB1.1.3. Coñece e cumpre as normas establecidas para realizar as actividades da aula.
CSC
a
b
c
g
l
n
B1.3. Planificación, ensaio, interpretación, dirección e avaliación de espectáculos musicais na aula e noutros espazos e contextos.
B1.4. Perseveranza na práctica de habilidades técnicas que permitan mellorar a interpretación individual e en grupo, e a creación musical.
B1.2. Participar activamente nalgunhas das tarefas necesarias para a celebración de actividades musicais no centro docente: planificación, ensaio, interpretación, difusión, etc.
MUB1.2.1. Interpreta e memoriza un repertorio variado de cancións, pezas instrumentais e danzas cun nivel de complexidade en aumento.
CCEC
CSC
b
e
f
B1.5. Utilización de técnicas, recursos e procedementos compositivos na improvisación, na elaboración de arranxos e na creación de pezas musicais.
B1.3. Compoñer unha peza musical utilizando diferentes técnicas e recursos.
MUB1.3.1. Coñece e utiliza axeitadamente técnicas, recursos e procedementos compositivos para elaborar arranxos musicais, improvisar e compor música.
CD
CMCCT
Programación Anual. Departamento de Música Página 29
Música. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
g
l
n
MUB1.3.2. Utiliza con autonomía recursos informáticos ao servizo da creación musical.
CD
a
c
e
g
l
n
B1.6. Ámbitos profesionais da música. Identificación e descrición das facetas e as especialidades no traballo dos/das músicos/as.
B1.7. Interese por coñecer as posibilidades que ofrece a música nos ámbitos persoal e profesional.
B1.4. Analizar os procesos básicos de creación, edición e difusión musical, considerando a intervención de distintos/as profesionais.
MUB1.4.1. Coñece e analiza o proceso seguido en diversas producións musicais (discos, programas de radio e televisión, cine, etc.) e o papel xogado en cada fase do proceso polos/as profesionais que interveñen.
CSC
CSIEE
Bloque 2. Escoita
b
e
f
h
I
n
B2.1. Audición, recoñecemento, análise e comparación de músicas de diferentes xéneros, estilos e culturas.
B2.1. Analizar e describir as principais características de pezas musicais apoiándose na audición e no uso de documentos como partituras, textos ou musicogramas.
MUB2.1.1. Analiza e comenta as obras musicais propostas, axudándose de diversas fontes documentais.
CMCCT
CCL
CSC
MUB2.1.2. Le e analiza partituras como apoio á audición.
CCEC
a
c
e
h
i
l
n
B2.2. A crítica como medio de información e valoración do feito musical. Análise de críticas musicais e uso dun vocabulario apropiado para a elaboración de críticas orais e escritas sobre a música escoitada.
B2.2. Expor de xeito crítico a opinión persoal respecto de distintas músicas e eventos musicais, argumentándoa en relación coa información obtida en diversas fontes: libros, publicidade, programas de concertos, críticas, etc.
MUB2.2.1. Analiza críticas musicais e utiliza un vocabulario axeitado para a elaboración de críticas orais e escritas sobre a música escoitada.
CCL
CCEC
h
i
l
n
o
B2.3. Rigor na utilización dun vocabulario adecuado para describir a música.
B2.3. Utilizar a terminoloxía axeitada na análise de obras e situacións musicais.
MUB2.3.1. Utiliza con rigor un vocabulario axeitado para describir a música.
CCL
CCEC
a
h
i
I
l
B2.4. Utilización de diversas fontes de información para obter referencias sobre músicas de diferentes épocas e culturas, incluídas as actuais, e sobre a oferta de concertos e outras manifestacións musicais, tanto en vivo como divulgadas a través dos medios de comunicación.
B2.4. Recoñecer auditivamente, clasificar, situar no tempo e no espazo, e determinar a época ou a cultura e o estilo das obras musicais escoitadas previamente na aula, amosando apertura e respecto polas novas propostas musicais e interesándose por ampliar as súas preferencias.
MUB2.4.1. Recoñece e compara os trazos distintivos de obras musicais, e descríbeo utilizando unha terminoloxía axeitada.
CCL
CCEC
MUB2.4.2. Sitúa a obra musical nas coordenadas de espazo e tempo.
CCEC
CSC
MUB2.4.3. Amosa interese, respecto e curiosidade pola diversidade de propostas musicais, así como polos gustos musicais doutras persoas.
CSC
CCEC
a
e
f
g
B2.5. Edición, comercialización e difusión da música. Novas modalidades de distribución da música e as súas consecuencias para os/as profesionais da música e a industria musical.
B2.5. Distinguir as funcións que cumpre a música na nosa sociedade, atendendo a diversas variables: intención de uso, estrutura
MUB2.5.1. Amosa unha actitude crítica ante o papel dos medios de comunicación na difusión e na promoción da música.
CD
CSC
Programación Anual. Departamento de Música Página 30
Música. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
l
n
formal e medio de difusión utilizado.
a
h
l
n
B2.6. A música nos medios de comunicación. Factores que inflúen nas preferencias e nas modas musicais.
B2.7. Interese, respecto e curiosidade pola diversidade de propostas musicais, así como polos gustos musicais doutras persoas.
B2.6. Explicar algunhas das funcións que cumpre a música na vida das persoas e na sociedade.
MUB2.6.1. Coñece e explica o papel da música en situacións e contextos diversos: actos da vida cotiá, espectáculos, medios de comunicación, etc.
CCL
CCEC
CSC
Bloque 3. Contextos musicais e culturais
a
b
c
e
f
h
l n ñ
B3.1. Recoñecemento e localización nas coordenadas espazo-temporais das manifestacións musicais máis significativas do patrimonio musical español e galego.
B3.1. Apreciar a importancia patrimonial da música española e galega, e comprender o valor de conservala e transmitila colaborando na recollida, na gravación e na transcrición de pezas.
MUB3.1.1. Amosa interese por coñecer o patrimonio musical español e galego.
CSC
CCEC
MUB3.1.2. Coñece as testemuñas máis importantes do patrimonio musical español e galego, e sitúaos no seu contexto histórico e social.
CSC
CCEC
a
b
e
l
n
B3.2. Pluralidade de estilos na música actual: características culturais, artísticas e formais.
B3.3. Manifestacións musicais doutras culturas.
B3.2. Coñecer a existencia doutras manifestacións musicais e consideralas como fonte de enriquecemento cultural.
MUB3.2.1. Analiza a través da audición músicas de distintos lugares do mundo e identifica as súas características fundamentais.
CSC
CCEC
MUB3.2.2. Recoñece e explica as características básicas da música española e da música popular urbana.
CSC
CCEC
a
b
e
h
g
i
l
n
B3.4. A música ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou publicitaria.
B3.5. Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais.
B3.3. Realizar exercicios que reflictan a relación da música con outras manifestacións artísticas.
MUB3.3.1. Elabora traballos de investigación nos que establece sinerxías entre a música e outras manifestacións artísticas.
CCL
CSC
CAA
a
b
c
e
h
i
l
n
B3.6. Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre música popular urbana.
B3.7. O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e da comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento da música e a satisfacción con ela.
B3.8. Sensibilización e actitude crítica ante o consumo indiscriminado de música e a contaminación sonora.
B3.4. Coñecer e analizar as características dos principais grupos e tendencias da música popular urbana actual.
MUB4.4.1. Realiza traballos e exposicións ao resto do grupo sobre a evolución da música popular.
CAA
CSC
CCL
MUB4.4.2. Utiliza os recursos das novas tecnoloxías para expor os contidos de maneira clara.
CD
Bloque 4. Música e tecnoloxías
e
f
B4.1. Papel das tecnoloxías na música. Reflexión sobre a repercusión que na música tivo a posibilidade de gravar o son e a
B4.1. Valorar o papel das tecnoloxías na formación musical.
MUB4.1.1. Selecciona e utiliza recursos tecnolóxicos para diferentes aplicacións musicais.
CAA
CD
Programación Anual. Departamento de Música Página 31
Música. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
g
l
n
aparición dos computadores.
B4.2. Transformación de valores, hábitos, consumo e gusto musical como consecuencia dos avances tecnolóxicos das últimas décadas.
CMCCT
MUB4.1.2. Comprende a transformación de valores, hábitos, consumo e gusto musical como consecuencia dos avances tecnolóxicos.
CSC
CSIEE
e
f
g
l
n
B4.3. Utilización de dispositivos electrónicos, recursos de internet e software musical de distintas características para o adestramento auditivo e a escoita, a interpretación e a creación musical.
B4.2. Aplicar as técnicas de gravación analóxica e dixital para rexistrar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.
MUB4.2.1. Manexa as técnicas básicas necesarias para a elaboración dun produto audiovisual.
CSC
CD
e
f
g
l
n
B4.4. Aplicación de técnicas de gravación analóxica e dixital para rexistrar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.
B4.3. Sonorizar unha secuencia de imaxes fixas ou en movemento utilizando diferentes recursos informáticos.
MUB4.3.1. Sabe procurar e seleccionar fragmentos musicais axeitados para sonorizar secuencias de imaxes.
CAA
CD
MUB4.3.2. Sonoriza imaxes fixas e en movemento mediante a selección de músicas preexistentes ou a creación de bandas sonoras orixinais.
CD
CCEC
CMCCT
e
f
g
h
l
n
B4.5. Análise das funcións da música en producións audiovisuais: publicidade, televisión, cine, videoxogos, etc.
B4.4. Caracterizar a función da música nos medios de comunicación (radio, televisión, cine, etc.) e as súas aplicacións na publicidade, nos videoxogos e noutras aplicacións tecnolóxicas.
MUB4.4.1. Utiliza con autonomía as fontes de información e os procedementos apropiados para indagar e elaborar traballos relacionados coa función da música nos medios de comunicación.
CAA
CD
a
e
f
g
l
n
B4.6. Sonorización de imaxes fixas e en movemento mediante a selección de músicas preexistentes ou a creación de bandas sonoras orixinais.
B4.7. Valoración crítica da utilización dos medios audiovisuais e as tecnoloxías da información e da comunicación como recursos para a creación, a interpretación, o rexistro e a difusión de producións sonoras e audiovisuais.
B4.5. Coñecer as posibilidades das tecnoloxías aplicadas á música e utilizalas con autonomía.
MUB4.5.1. Amosa interese por coñecer as posibilidades que ofrecen as novas tecnoloxías como ferramentas para a actividade musical.
CD
CCEC
MUB4.5.2. Coñece e consulta fontes de información impresa ou dixital para resolver dúbidas e para avanzar na aprendizaxe autónoma.
CD
CCL
CAA
MUB4.5.3. Utiliza a información de xeito crítico, obtena de distintos medios e pode utilizala e transmitila utilizando distintos soportes.
CAA
CL
CD
O marco da música: o silencio.
Neste ciclo a música ha de concibirse como unha construción sonora en relación co
silencio. Esta concepción da música permitirá progresar, ante todo, na exploración do son,
ao realizalo desde procesos de improvisación que se enmarcan en situacións de silencio
profundo. Este procedemento garante o desenvolvemento de capacidades musicais tales
como a atención expectante ante o feito musical, que é consecuencia do recoñecemento do
Programación Anual. Departamento de Música Página 32
silencio como continente da música, e a escoita a un mesmo e aos demais no transcurso das
actividades de expresión. Permitirá tamén, como consecuencia do anterior, desenvolver
unha crecente sensibilidade ante o musical, un maior respecto cara ás propostas musicais
dos compañeiros, unha actitude tanto de autoestima canto de autocrítica respecto das
propias realizacións, e, en definitiva, contribuirá a unha harmonía entre o grupo de alumnos
que realiza a música.
Cooperación grupal.
Neste ciclo a música debe suscitarse sempre como unha actividade de grupo. Isto
comporta a aceptación das normas que conleva o facer música en grupo: o silencio, a
atención ao director e aos compañeiros, escoita a un mesmo e aos demais, a actuación no
momento preciso, etc. Desa forma, aprendendo a colaborar no grupo, propoñendo ideas,
deixando facer, tolerando outras concepcións e contribuíndo ao perfeccionamento da tarefa
común, propíciase unha actuación aberta e desinhibida na acción musical.
Oír música.
A escoita activa debe centrarse naquela música que os propios alumnos son capaces de
facer tomando como punto de partida o marco da relación música-silencio. A partir de aí o
alumno ha de desenvolver a capacidade de atender a pasaxes musicais curtos, retendo na
memoria fórmulas ou xiros susceptibles de ser empregados logo como material para a
improvisación ou para tarefas de análise. Servirse da notación musical e tamén de rexistros
audiovisuais das obras que son obxecto de análise constitúe, neste ciclo, unha boa axuda
para o progresivo adestramento na capacidade de discernir determinados procedementos
musicais tales como a repetición, a imitación ou a variación. Unha audición así suscitada,
con apoio na notación ou no rexistro, contribuirá a suscitar a capacidade de gozar á vez que
a de ampliar a gama dos gustos musicais dos alumnos.
Facer música.
Neste ciclo trátase principalmente de participar en actividades de expresión vocal e
instrumental, mediante a interpretación dun repertorio adecuado e a composición desde
procesos de improvisación. Esta forma de compoñer, sen necesidade de acudir á escritura
musical, ha de relacionarse coa necesidade de expresar sentimentos e ideas. É posible, por
exemplo, dar solucións musicais a prescricións moi concretas tales como: xogar con
determinadas calidades sonoras ou relacións entre elas, facelo con determinadas limitacións
de tempo (certo número de minutos ou de segundos) ou de pulsos (no caso de
improvisacións con clara estruturación rítmica).
Así pois, a música dos alumnos de secundaria é, ante todo, a das composicións xurdidas
na propia aula como resultado da improvisación e elaboradas como resposta a un problema
musical estratexicamente suscitado. Pero tamén é aqueloutra música, que extraída do
repertorio universal, é presentada de forma que lle permita ao alumno facela súa.
Programación Anual. Departamento de Música Página 33
É importante, en todo caso, que o alumno adquira a suficiente confianza en si mesmo
para poder actuar con plena liberdade ao poñer en xogo as súas capacidades expresivas: no
canto colectivo e na práctica instrumental, na improvisación, nas actividades de movemento
e danza co grupo como elemento de relación.
Neste curso os alumnos e alumnas deben ser capaces de cantar cunha técnica vocal
suficiente (respiración controlada, resonancia, articulación e emisión) para adaptarse ás
demandas de homoxeneidade sonora do conxunto musical e han de recoñecer a
importancia do uso correcto da voz.
O canto, os instrumentos, o movemento e a danza deben tamén utilizarse como recursos
eficaces para interiorizar os elementos da música, os seus procedementos e as formas
elementais contribuíndo así á capacidade de escoita analítica. Ao longo do ciclo os alumnos e
alumnas han de progresar na técnica instrumental, nas actividades básicas do movemento
(locomoción, xesto, elevación, rotación e posición) e no manexo dunha gama variada de
pasos de danza (históricas, tradicionais e de salón).
Os alumnos e alumnas, en fin, deben ser capaces tamén de utilizar a memoria das formas
ou xiros musicais característicos para anticipalos ou proxectalos no proceso de facer música.
Linguaxe musical.
O coñecemento da linguaxe musical contribúe á análise e á utilización dos recursos
básicos da organización sonora, favorecendo o uso preciso da terminoloxía musical. Neste
ciclo os alumnos e alumnas han de progresar na lecto-escritura musical. É conveniente que
utilicen os principios básicos da notación musical, sexa como soporte de actividades de
interpretación ou improvisación, sexa como apoio á análise da audición de exemplos de
repertorio. Como apoio á lectura e escritura musicais é oportuno utilizar a música da
contorna próxima (música comercial, incidental, de festas ou danza populares, etc.).
8.2. Secuencia de contidos e temporalización.
Os contidos sinalados para o primeiro ciclo da E.S.O estarán presentes no segundo ciclo de forma ampliada e cunha secuenciación coherente dos bloques de contidos propios do área, extraídos dos catro bloques de contidos: a escoita, a interpretación, a creación e os contextos musicais.
No segundo ciclo cobra especial relevancia a música no tempo entendida como unha ampliación dos outros bloques de contidos, isto é, o estudo da historia a través da linguaxe musical, o canto e a expresión instrumental do alumno.
Xa que logo, a secuenciación de contidos para o 4º ano vén determinada pola Programación Didáctica aplicándoa ao contexto do centro e características do alumnado.
A práctica musical no segundo ciclo ocupa un lugar destacado como medio para a aplicación dos coñecementos adquiridos, de utilización dos recursos técnicos e interpretativos desenvolvidos e como marco para a vivenciación e goce da música.
Programación Anual. Departamento de Música Página 34
Débese ampliar o repertorio vocal, instrumental, de movementos e de danza abordado. Nestes repertorios deben ser habituais as obras do Patrimonio Musical Galego.
A potenciación da improvisación e a creación, unidas á interpretación individual e en grupo deben ser habituais na aula. A partir delas pódense organizar concertos no propio centro, nos que o alumnado participe tanto na organización como no seu desenvolvemento.
Bloques de contidos
Bloque 1. Interpretación e creación.
Bloque 2. Escoita.
Bloque 3. Contextos musicais e culturais.
Bloque 4. Música e tecnoloxías. Medios audiovisuais.
Bloque 5. Acústica musical. Contaminación sonora.
Bloque 6. Audición e referentes musicais.
Unidades didácticas
Unidade 1. A música popular urbana. Século XX.
Unidade 2. Linguaxe musical II.
Unidade 3. Novas tecnoloxías aplicadas á musica.
Unidade 4: Música nos medios de comunicación: radio, tv, publicidad...
Unidade 5: A música no cine.
Unidade 6: Comportamento físico do son. Contaminación acústica.
Tipos de contidos transversais na materia de Música
Contidos conceptuais. Comprender.
- elementos rítmicos - elementos melódico-
harmónicos - elementos tímbricos - elementos formais
Contidos procedementais.
Saber hacer.
- audiopercepción - expresión vocal-canto - expresión instrumental - expresión corporal-danza - representación (lecto/escritura).
Contidos actitudinais. Respeto, creatividade, espírito crítico, autonomía...
Temporalización
Primeiro Trimestre Unidades 1 e 2
Segundo Trimestre Unidades 3 e 4
Terceiro Trimestre Unidades 5 e 6
Bloque 1. Interpretación e creación.
- Práctica musical: interpretación, improvisación e creación de obras propostas polo profesor. Desenvolvemento das habilidades técnicas en grao crecente de complexidade.
- Planificación, ensaio, interpretación, dirección e avaliación de espectáculos musicais na aula e noutros espazos e contextos.
- Ámbitos profesionais da música. Os oficios da música.
- Práctica da memoria retentiva e anticipativa como base para o recoñecemento dos procesos que se presentan no discurso musical.
Programación Anual. Departamento de Música Página 35
- Gozar da actividade creativa e a disposición para aplicar recursos persoais e solucións orixinais.
- Expresar con desinhibición as sensacións e sentimentos xurdidos durante a interpretación vocal e instrumental.
- Comprender a importancia do grupo adecuándose a el en situacións de interpretación colectiva.
Bloque 2. Escoita
- Explora e descubre as posibilidades da voz e os instrumentos, e a súa evolución ao longo
da historia da música.
- Le e analiza partituras como apoio á audición.
- Valora e aplica o silencio como elemento indispensable para a interpretación e a
audición.
- Amosa interese por coñecer músicas doutras épocas e culturas, comparando e
contrastando as novas músicas coñecidas.
- Recoñece e sabe situar no espazo e no tempo músicas de diferentes culturas e épocas
históricas.
- Describe de xeito pormenorizado os diferentes elementos das obras musicais propostas
usando distintas linguaxes.
- Utiliza recursos con autonomía como apoio ao análise musical.
- Emprega conceptos musicais para comunicar coñecementos, xuízos e opinións musicais
de xeito oral e escrito, con rigor e claridade.
Bloque 3. Contextos musicais e culturais
- Expresa contidos musicais e relaciónaos con épocas da historia da música e con outras
disciplinas.
- Recoñece e interpreta manifestacións da danza identificando e explicando con linguaxe
técnica adecuada a época histórica á que pertencen.
- Distingue e explica as diversas funcións que cumpre a música na sociedade ao longo da
historia.
- Amosa interese por coñecer música de diferentes épocas e culturas como fonte de
enriquecemento cultural e satisfacción persoal, elaborando algún proxecto de
investigación e exposición.
- Relaciona as cuestións técnicas aprendidas vinculándoas ás épocas da historia da música
correspondentes.
- Distingue e sitúa temporalmente ás épocas da historia da música e as tendencias
musicais.
- Examina e explica con criterio musical a relación entre os acontecementos históricos, o
desenvolvemento tecnolóxico e a música na sociedade.
- Emprega un vocabulario adecuado para describir percepcións e coñecementos musicais.
- Comunica coñecementos, xuízos e opinións musicais de xeito oral e escrito, con rigor e
claridade.
Programación Anual. Departamento de Música Página 36
- Utiliza diversas fontes de información para indagar sobre as novas tendencias,
representantes, grupos de música popular, etc., e realiza unha revisión crítica desas
producións.
- Interésase por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias.
Bloque 4. Música e tecnoloxías. Medios audiovisuais.
- A gravación e reprodución do son. Historia e situación actual.
- Música gravada “versus” música en directo. Avantaxes e inconvenientes de cada unha.
- A electrónica e os instrumentos electrónicos.
- Informática musical: software e funcións (adestramento auditivo, escoita, interpretación e creación musical).
- Recursos musicais da internet. Utilizar e manexar con bo criterio os recursos musicais.
- O consumo da música na sociedade actual. Produtos musicais ao alcance de todos.
- Coñecer e utilizar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e da comunicación como recursos para a produción musical, valorando a súa contribución ás distintas actividades musicais e a aprendizaxe autónoma da música.
- Coñecer o proceso de gravación do son e a súa historia.
- Música e imaxe. Técnicas básicas de sonorización de imaxes.
- Elaborar xuízos e criterios persoais, mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música. Consumo e comercio musical. Socioloxía da música.
- Valoración crítica da utilización dos medios audiovisuais e as tecnoloxías da información e a comunicación como recursos musicais.
Bloque 5. Acústica musical. Contaminación sonora.
- Os sons e o seu comportamento físico. Contaminación acústica, ruído.
- Coñecer a normativa europea sobre o ruído. Utilizar programas informáticos para ver o
comportamento físico dun son.
- Instrumentos electrónicos na historia actual da música.
Bloque 6. Audición e referentes musicais.
- Música e sociedade. Presenza da música na vida das persoas.
- Audición, recoñecemento, análise e comparación de músicas de diferentes xéneros, estilos e culturas.
- Análise formal dunha obra musical: estrutura, motivos, temas, harmonía, melodía, etc.
- Recoñecemento das intenciones e funcións das obras co fin de aprecialas e de relacionalas cos seus propios gustos e valoracións.
- Sensibilidade ante o consumo indiscriminado da música e os excesos da producción sonora.
- Desenvolvemento de escoita activa e a memoria auditiva a partir do silencio e a concentración.
Programación Anual. Departamento de Música Página 37
- Utilización de distintas fontes de información para o coñecemento e goce da música.
- Crítica musical: medio de información e valoración do feito musical. Utilización da terminoloxía musical adecuada para comunicar aos demais xuízos persoais achega das distintas obras musicais.
- Difusión da música: edición e comercialización. Novas modalidades na distribución da
música e as súas consecuencias.
- Tolerancia, interese e curiosidade pola diversidade de propostas musicais, respecto polas formas de expresión e respecto polos gustos musicais doutras persoas.
- Utilización de material bibliográfico como axuda á confección de traballos e de solución de problemas presentados nas actividades.
- Audición e recoñecemento de formas básicas (lied, canon e tema con variacións ).
8.3. Grao mínimo de consecución para superar la materia.
- A nosa contorna musical máis próxima.
- As calidades do son: cualitativas (altura, timbre, intensidade) e cuantitativas
(duración).
- O silencio como marco esencial para a música. Diferenciación do son-ruído.
- Pulso, ritmo, intervalo. Definición e clasificación coñecida.
- Definición de ritmo, pulso, acento, compás, ostinato rítmico.
- Signos de prolongación: puntillos e ligaduras. As figuras musicais: branca, negra,
corchea e semicorchea cos seus respectivos silencios.
- Recursos musicais da internet.
- Os compases de 2/4, ¾, 3/8, 6/8 e 4/4. Asociación coas danzas e estilos máis
coñecidos polos alumnos.
- Música nos medios audiovisuais : tv, radio, publicidade, cine.
- A altura dos sons. Representación gráfica na coordenada espazo-temporal. O ton e o
semiton.
- Definición de intervalo, escala, ámbito, movemento melódico, perfil e cadencia
melódica.
- A gravación e reprodución do son. Historia e situación actual.
- O compositor e a súa obra no tempo.
- Práctica vocal, instrumental e de movemento: interpretar e comprender as
normas básicas de actuación.
Programación Anual. Departamento de Música Página 38
Bloque 1. Interpretación y creación.
Repaso dos elementos da representación gráfica da música.
Textura.
Procedementos compositivos e formas de organización musical.
Experimentación e práctica das técnicas do movemento e da danza, expresión dos contidos musicais a través do corpo e do movemento, e a interpretación dun repertorio variado de danzas.
Práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.
Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo.
Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas propias, e respecto ante outras formas de expresión.
Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal, e danza e imaxes fixas e en movemento na realización de producións audiovisuais.
Fomento da sensibilidade estética desenvolvida a través da comprensión e interiorización da música.
Composición individual ou en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas agrupacións a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto das actividades que se realizan na aula
Práctica, creación, memorización e interpretación de pezas musicais en grupo, aprendidas a través da lectura de partituras con diversas formas de notación.
Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao/á director/a e a outros/as intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto.
Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación.
Bloque 2. Escoita
Clasificación e discriminación auditiva dos tipos de voces e instrumentos e das agrupacións vocais e instrumentais.
Utilización dos recursos necesarios para a comprensión da música escoitada.
Identificación dos elementos da música e das súas características na audición e na análise de obras musicais.
Aplicación de estratexias de atención, audición interior, memoria comprensiva e anticipación durante a interpretación e a creación musical.
Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e as composicións realizadas na aula. Interese por coñecer músicas de distintas características e por ampliar as propias preferencias musicais.
Música en vivo: concertos e outras manifestacións musicais, da propia cultura musical e de outras. Interese por desenvolver hábitos positivos e de respecto ás demais persoas durante a escoita.
Elementos que interveñen na construción dunha obra musical: melodía, ritmo, harmonía, timbre, textura, forma, tempo, dinámica, etc.
Programación Anual. Departamento de Música Página 39
Valoración da audición como forma de comunicación e como fonte de coñecemento e enriquecemento intercultural.
Bloque 3. Contextos musicais e culturais
A música ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou publicitaria.
Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais.
Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores e compositoras, concertos e producións musicais en vivo e gravadas, tanto do patrimonio galego como da música occidental en xeral e doutras culturas.
Recoñecemento e localización nas coordenadas espazo-temporais das manifestacións musicais máis significativas do patrimonio musical galego, occidental e doutras culturas.
Épocas da historia da música: características principais, autores/as significativos/as, audicións con apoio de partitura e interpretación de pezas ou fragmentos das distintas épocas.
Recollida de información, valoración e exposición do feito musical e as súas opinións.
Recollida de información, valoración e exposición do feito musical ao longo da historia.
Bloque 4. Música e tecnoloxías
Utilización de dispositivos electrónicos, recursos de internet e software musical de distintas características para o adestramento auditivo, a escoita, a interpretación e a creación musical.
Aplicación de diferentes técnicas de gravación para rexistrar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.
Utilización das tecnoloxías da información nos procesos de creación musical.
Coñecemento e emprego das tecnoloxías da información na interpretación e na gravación de pezas musicais.
Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a conservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas.
Programación Anual. Departamento de Música Página 40
Elementos comúns da programación L.O.E.
9. Metodoloxía didáctica, incluíndo as estratexias a desenvolver polo profesorado, para
acadar os estándares de aprendizaxe, así como a adquisición das competencias clave.
Consideracións xerais.
A organización do proceso de ensino no área debe basearse nunha serie de principios
metodolóxicos, en consonancia co proxecto de centro, tales como:
- Adecuación do proceso de ensino aos coñecementos dos alumnos.
- Síntese dos aspectos fundamentais que se tratan de ensinar.
- Continuidade e progresión dos contidos.
- Interrelación dos contidos.
- Actividade.
- Aprendizaxe personalizado.
- Socialización.
- Creatividade.
- Funcionalidade das aprendizaxes.
Estes principios, considerados no seu conxunto, implican unha liña metodolóxica
flexible que debe ser adaptada tanto á realidade diversa do alumnado como aos
condicionantes de recursos e medios dispoñibles.
A metodoloxía responde aos seguintes Principios Pedagóxicos:
- Metodoloxía activa
- Metodoloxía indutiva e natural
- Metodoloxía lúdica
- Metodoloxía global
- Metodoloxía colectiva
O proceso determinado no primeiro ciclo para o desenvolvemento de conceptos, procedementos e actitudes, entendido como a potenciación do saber escoitar, o saber facer e a análise sensible, ha de profundarse no segundo atendendo á maior complexidade dos contidos e á crecente madurez e capacidade persoal dos alumnos. O que na etapa anterior se define como análise sensible ha de ir aproximándose progresivamente á análise crítica.
O deseño de actividades de expresión musical que inclúan distintas vías como o canto, a utilización de instrumentos e o movemento facilita a ampliación das posibilidades expresivas dos alumnos e alumnas en canto aos seus sentimentos, ideas e vivencias persoais.
De igual xeito é conveniente utilizar a gran oferta musical que existe na actualidade nas súas distintas manifestacións e o contexto musical de Galicia, como fonte de información e como marco real para a realización de actividades musicais relacionadas coa escoita e a análise.
Programación Anual. Departamento de Música Página 41
É necesario crear situacións de participación e comunicación, de improvisación vocal e instrumental e de movemento, de exposición de ideas, experiencias e sentimentos que faciliten e promovan as achegas individuais e de grupo. Isto implica unha coidadosa asignación de tarefas, funcións e tempos, que non discrimine entre alumnos e alumnas, e que se adecúe ás características e intereses de cada persoa e grupo, favorecendo o desenvolvemento dunha progresiva autonomía e confianza en si mesmo e procurando a participación de todos os membros do grupo en actividades musicais, sobre todo nas de expresión musical.
O uso de materiais e instrumentos adquire especial importancia como contido de estudo e como recurso para explorar e informarse sobre o feito musical. A realización de gravacións, a súa utilización en montaxes audiovisuais, as actividades de expresión instrumental... esixirán o desenvolvemento de actitudes de correcto uso, coidado e mantemento dos aparellos de uso individual e colectivo, de procedementos de organización, arquivo e clasificación así como a combinación de tempos e espazos compartidos.
A organización de tempos e espazos ha de ter en conta a natureza das actividades e
as posibilidades de intervención en distintos niveis. O papel do profesor adquire
significacións especiais no referente á área de Música xa que require unha sensibilización
cara ás posibilidades dos alumnos e alumnas, cara aos seus gustos e preferencias. Hai que
destacar as súas funcións como dinamizador e facilitador de contextos e situacións musicais.
Metodoloxía baseada en procedementos básicos da didáctica musical.
A metodoloxía baséase na escoita activa de fragmentos; a lecto-escritura musical; a
interpretación vocal, instrumental e corporal; a improvisación; a composición e a creación de
coreografías. Polo que se refire aos contidos de linguaxe musical, utilízanse estratexias que
fomenten unha aprendizaxe baseada na investigación e nos razoamentos dedutivos. Trátase
dun plantexamento integrador que favorece a mesmo tempo a expresión musical, o
desenvolvemento da capacidade de análise e un uso adecuado da memoria.
Para lograr unha mellor adecuación aos diferentes ritmos de aprendizaxe dos alumnos,
deseñaranse actividades que poidan ser adaptadas ás características de cada grupo de
alumnos, en particular, as daqueles alumnos con necesidades educativas especiais.
A área de Música se articula en dous eixes fundamentais: A Percepción, referida ao
desenvolvemento de capacidades de discriminación auditiva, de audición activa e de
memoria comprensiva da música, en actividades de interpretación, creación e audicións de
obras musicais. E a Expresión: que alude ao desenvolvemento de todas aquelas capacidades
vinculadas coa interpretación e creación musical, mediante o traballo da expresión vocal, a
expresión instrumental e o movemento e a danza, exploración dos elementos propios da
linguaxe musical, experimentación e combinación dos sons a través da improvisación, a
elaboración de arranxos e a composición individual e colectiva. Esta organización dos
contidos en bloque implica unha interacción constante entre eles apoiándose mutuamente.
Programación Anual. Departamento de Música Página 42
Unha vez dito isto, para un adecuado logro das capacidades relacionadas co escoitar é
o primeiro e un dos máis importantes contactos coa música a nivel xeral. Ao escoitar e
analizar fragmentos se interiorizan mellor os elementos da linguaxe musical e se fomenta o
desexo tanto de facer música como de coñecela e valorala.
Antes de calquera actividade de audición, pódense dar as indicacións precisas para que
o alumnado céntrese naquilo que vai ser obxecto de análise (ritmo, esquema melódico,
instrumentación, secuencia de acordes?). Existen dúas formas básicas de escoitar música de
forma activa: seguir un esquema ou guión aclaratorio do discurso musical; ou expresar o que
se percibiu auditivamente mediante o uso da linguaxe verbal e recursos gráficos como
debuxos, esquemas, musicogramas, etc.
Todas as obras ou fragmentos obxecto de análise auditivo deberíanse escoitar como
mínimo dúas veces na mesma sesión. Nunha arte como a música, en que a comprensión da
mensaxe está ligada á natureza temporal da música, é necesario escoitar a obra máis dunha
vez para que a nosa capacidade de memoria actívese e sexa capaz de discriminar o que
nunha soa audición resultaría máis difícil. A audición é acumulativa dos contidos tratados
noutros momentos do curso.
Seguindo esta pauta, deben ser suscitadas de forma que integren ou repasen
contidos de unidades anteriores. Os fragmentos deben ser variados e representativos da
maioría dos estilos musicais, períodos, xéneros, agrupacións e culturas (música culta, pop-
rock, jazz, flamenco, música cinematográfica, música electrónica, música folclórica, etc.) e
foron secuenciados de maneira que a capacidade de memoria comprensiva desenvólvase de
forma gradual e seguindo paso a paso a progresiva complexidade da linguaxe musical.
A interpretación musical é, xunto á composición, a forma de expresión básica do
músico e, xa que logo, na que máis debe insistirse no proceso de ensinanza aprendizaxe da
música. O feito de dispoñer da propia voz, o corpo e un instrumental de fácil execución
como a frauta doce e a percusión Orff fai da interpretación unha das tarefas máis
recomendables de devandito proceso.
A pezas base para a interpretación, e constitúe un elemento de cohesión, serán o
mecanismo xerador de gran parte das actividades que se poidan suscitar. Durante a
avaliación inicial, e atendendo á crecente dificultade das mesmas, pódese decidir que obra é
máis idónea para cada un dos grupos, tendo en conta criterios numéricos e técnicos. De face
a unha futura interpretación en público, recoméndase traballar soamente unha ou dous
delas en cada grupo.
En canto á voz, traballaranse os procedementos encamiñados a desenvolver
determinadas capacidades asociadas á técnica vocal (respiración, resonancia, vocalización,
articulación, etc.) así como aqueles que relacionan a estrutura da linguaxe musical coa
estrutura da linguaxe verbal. As actividades vocais poden abordarse con periodicidade ao
longo do curso.
Programación Anual. Departamento de Música Página 43
Doutra banda, a música é o soporte da danza, polo que o movemento corporal é un
obxectivo que se ha de alcanzar e un recurso didáctico para a expresión de contidos musicais
como a pulsación, o deseño melódico, a textura e a forma. A faceta creativa do alumnado
non debe quedarse exclusivamente na composición de fragmentos vocais e instrumentais. A
creación de coreografías é o complemento ideal ás actividades de expresión corporal e
danza.
A maioría de veces, a interpretación implica actividades en grupo que ante todo
plásmanse en ensaios e concertos. No entanto, tamén se pode potenciar a práctica
individual, sobre todo nas actividades destinadas a desenvolver determinadas capacidades
como, por exemplo, unha afinación xusta ou unha habilidade instrumental, vocal ou corporal
determinada, cando sexan necesarias para a consecución dun obxectivo dentro da obra.
Os criterios de selección do material para as actividades de interpretación poden
resumirse na idea dun repertorio heteroxéneo, no que teñen cabida moitos xéneros e
estilos, mediante uns arranxos que facilitan a práctica interpretativa e uns materiais cos que
se pode traballar de forma autónoma.
Como pautas xerais para a interpretación suxírese:
- Insistir nas normas de interpretación en grupo que se recollen na unidade
inicial e que se basean nos obxectivos e contidos previstos pola lei para este
nivel.
- Establecer quendas para facer sos á hora da preparación final para un posible
concerto.
- Basearse en recursos escritos ou gráficos aínda que, dependendo do nivel do
grupo, tamén se poida realizar unha interpretación sen partitura na que a
aprendizaxe da obra fíxose de oído.
- Colocar as partes ou instrumentos máis agudos á esquerda do director
oudirectora e os máis graves á dereita, como regra básica dos conxuntos
vocais e instrumentais.
O desenvolvemento das capacidades interpretativas ten como marco tres áreas
diferenciadas, aínda que estreitamente relacionadas entre si: a expresión instrumental, a
expresión vocal e a expresión corporal ou movemento. A creación atópase dentro do bloque
de expresión musical, xunto á interpretación. Parte da experimentación e a combinación de
sons ou elementos corporais a través da improvisación para chegar, posteriormente, a un
traballo máis planificado que se plasme na composición.
A improvisación reúne en si mesma as dúas facetas musicais máis importantes: a
composición e a interpretación. Devandito procedemento permite integrar nun só acto,
explorar posibilidades sonoras, decidir con que material quédase e executalo.
Programación Anual. Departamento de Música Página 44
A improvisación pode suscitarse dentro dun abanico de posibilidades que vai desde a
liberdade total ata a suxeición a unhas pautas predeterminadas. Está presente ao longo de
todo o proceso de aprendizaxe, constituíndo en moitas ocasións non só o punto de partida
para as actividades baseadas na interpretación e na creación, senón tamén o eixe central de
partes específicas da aprendizaxe, como poden ser as actividades rítmicas ou a entoación de
sons. Pódese facer fincapé en que, para improvisar, hai que partir das pautas dadas e manter
unha actitude desinhibida e participativa, despreocupándose dos posibles fallos e adoptando
unha actitude construtiva ante os mesmos.
É fundamental doutra banda, transmitir a idea de que, antes de compoñer, é
conveniente pasar por unha fase de improvisación instrumental, na que se dá a posibilidade
de suscitar diversas opcións para despois elixir só algunhas delas. Ao principio, e ata que se
aborden determinados contidos sobre o proceso e as funcións tonais das notas e acordes,
pódese insistir en compoñer con moi poucos elementos e en que se debe aproveitar unha
idea musical repetíndoa.
Principios pedagóxicos aplicados á materia de Música
Enfoque integrador, a través dos seus coñecementos previos, alternándose con
actividades de diversa índole, tales como: actividades de observación, comprensión,
expresión, reflexión, valoración, creación, aplicación, investigación, encamiñadas a adquirir
ditas competencias básicas. Para conseguilo, débese motivar e estimular ao alumnado para
que desenvolva as súas capacidades, tanto perceptivas como creativas. Para iso, utilizaranse
preguntas sobre audicións, partituras e a improvisación de melodías, así como a creación de
actividades tanto de danza como instrumentais e vocais. Con iso creamos, un clima propicio
e un ambiente no que se favorecen as relacións de comunicación entre os protagonistas do
proceso de aprendizaxe.
Deste xeito, motivamos ao alumno/a social e afectivamente, aportando para iso os
materiais que sexan necesarios; e respectando os diferentes ritmos de aprendizaxe, xa que o
exceso ou escaseza de dificultade poden producir desmotivación.
Aspecto lúdico da música, o cal permitirá ao alumnado descubrir as posibilidades que
esta ten como fonte de pracer, fantasía e información, e de expresión creativa. Non existe
unha metodoloxía única. Utilizaranse múltiples estratexias metodolóxicas en función dos
obxectivos e as características do alumnado; que son a referencia de como ensinar
encamiñadas ao desenvolvemento das Competencias Básicas. Neste sentido, a educación
concíbese como un proceso construtivo no que a relación e a actitude que manteñen o
profesor e o alumno/a permiten a aprendizaxe significativa.
Programación Anual. Departamento de Música Página 45
Esta concepción permite a funcionalidade da aprendizaxe, na medida en que o alumno
poida utilizar o apreso en circunstancias reais, levándoo á práctica ou utilizándoo para lograr
novas aprendizaxes. Esta funcionalidade refírese non só á aplicación práctica dos
coñecementos, senón tamén ao desenvolvemento de habilidades e estratexias de
planificación e regulación da propia actividade da aprendizaxe, é dicir, as relacionadas co
aprender a aprender. O proceso de aprendizaxe debe orientarse a facilitar unha diversidade
de respostas no alumno.
A creatividade, convértese nun principio didáctico que deberá orientar o traballo no
aula, realizando un traballo orixinal que poida ser identificado coa persoa e non sexa unha
mera reprodución doutra. Deste xeito débese axustar a axuda pedagóxica ás diferentes
necesidades dos alumnos e facilitar os recursos e estratexias variadas que permitan dar
resposta ás diversas motivacións, intereses e capacidades que presentan os alumnos nestas
idades. Trátase, en definitiva, de entender a actividade docente como un proceso no que é
preciso ofrecer respostas diferenciadas en función da diversidade dos alumnos.
Con esta metodoloxía, intentaremos que o alumno se enfronte co tema ou problema,
de modo que teña que utilizar reflexivamente: conceptos, procedementos e actitudes. O
alumno debe aprender a buscar información, a organizar, clasificar e sistematizar os
contidos, as informacións e reflexións. Preténdese con iso chegar a un carácter aberto e
flexible que confira gran importancia ao traballo conxunto. Non se pode esquecer o
desenvolvemento da capacidade lectora que implica discriminar os sons escoitados e
comprendelos nun contexto determinado, asociando o escoitado a ideas preconcibidas,
experiencias anteriores e coñecementos previos. Débese contribuír ao fomento da lectura
entendida esta non só como fonte de información imprescindible para adquirir
coñecementos e o desenvolvemento da Competencias Básicas, senón tamén como medio de
goce e recreo, aproveitando o uso de libros con temática relacionada co feito musical.
A música é unha linguaxe e constrúese, do mesmo xeito que a linguaxe verbal, a partir
dunhas unidades de significación que se combinan de múltiples formas e que hai que
aprender e manexar con soltura. Isto non significa que haxa que aprendelo como unha
actividade mecánica. Ao contrario, as actividades baseadas na lectura e a escritura musicais
deben ser un medio para a consecución doutros obxectivos, constituíndo a base para outros
procedementos como a audición, a improvisación, a interpretación ou a composición de
fragmentos.
A lectoescritura musical non debe entenderse desde un punto de vista restritivo no
que só tería cabida a forma tradicional de representar a música con notas nun pentagrama.
Outros sistemas de representación que inclúen todo tipo de recursos gráficos estáticos
(musicograma) ou dinámicos (fonomimia) utilizaranse habitualmente en clase dentro de
procedementos como a audición de fragmentos ou a entoación de notas respectivamente.
Programación Anual. Departamento de Música Página 46
Para rematar e non menos importante, dicir que estamos ante un Centro Tic onde o
ordenador convértese nunha ferramenta moi útil. Facilitando o traballo do profesor,
permitindo desenvolver habilidades e aptitudes para enfrontarse á actual sociedade, tan
fortemente mediatizada pola tecnoloxía. Serve ademais para incentivar e ilusionar aos
alumnos/as con medios que atopan motivantes e próximos á súa experiencia cotiá e
permiten a converxencia de educación, cultura, imaxe e son, fomentando a creatividade.
Estes constitúen unha ferramenta de gran valor, xa que podemos utilizar multitude de
recursos para unha adecuada aprendizaxe musical. Deberemos utilizalos como unha
ferramenta de traballo máis para tratar determinados contidos ou actividades musicais
dentro do aula. Permiten axuntar en pouco espazo música, imaxe e movemento.
10. Procedementos e instrumentos de avaliación. Criterios de cualificación.
De acordo cos Obxectivos propostos e baseados no desenvolvemento das capacidades
do alumnado, propoñemos os seguintes criterios de avaliación:
1. Expresión: dominar a expresión musical nas súas tres formas: cantar, tocar e danzar (expresión corporal).
2. Comprensión: diferenciar auditivamente os distintos parámetros da Linguaxe Musical: rítmicos, melódico-harmónicos, tímbricos e formais.
3. Representación: empregar a linguaxe musical dun xeito funcional.
10.1. Procedemento para a avaliación inicial na E.S.O.
A avaliación inicial é o primeiro paso da avaliación formativa que nos debe
permitir diagnosticar a situación e necesidades concretas de cada alumno/a; polo
tanto, afecta, en gran medida, ao proceso de programación. Esta avaliación ha de
ter lugar antes de empezar calquera proceso educativo, levándose a cabo cando o
alumnado inicia unha unidade didáctica. A avaliación inicial contemplará unha
serie de elementos:
- Ideas previas: trátase de saber o que o alumno/a coñece sobre os contidos
que imos traballar posteriormente.
- Maduración fisiolóxica: debemos tratar de coñecer o seu nivel de maduración
para saber si pode desenvolver determinadas habilidades.
- Maduración cognitiva: debemos coñecer o grado de desenvolvemento
intelectual para así saber si está en situación de asimilar uns determinados
contidos.
- Habilidades e aptitudes: debemos coñecer como trata o alumno/á
información, o seu nivel de comprensión, si aplica o que sabe a situacións
concretas, si ten capacidade de síntese e análise, así como determinados
hábitos e actitudes.
Programación Anual. Departamento de Música Página 47
Tamén será de utilidade coñecer os intereses do alumnado, os seus afectos,
sentimentos, ambiente familiar, social e económico, desenvolvemento físico e
limitacións.
Nas primeiras semanas de curso realizaráselles ós alumnos unha serie de probas
teórico e prácticas para determinar tanto o seu nivel de coñecementos da mesma
como o grado de adquisición das competencias básicas.
A información obtida será completada co informe de avaliación personalizado do
curso anterior e analizada conxuntamente co resto do equipo docente na
avaliación inicial.
Instrumentos para a Avaliación Inicial:
Nas primeiras semanas de curso realizaráselles ós alumnos unha serie de probas
teórico e prácticas para determinar tanto o seu nivel de coñecementos da mesma
como o grado de adquisición das competencias básicas.
A información obtida será completada co informe de avaliación personalizado do
curso anterior e analizada conxuntamente co resto do equipo docente na
avaliación inicial.
Entre outros se poderán utilizar os seguintes instrumentos e técnicas:
- Escalas de Observación e listas de control.
- Probas escritas.
- Cuestionarios.
- Entrevistas con outros profesores e departamento de Orientación.
- Entrevistas cos pais.
10.2. Procedemento de avaliación continua.
A avaliación do proceso de aprendizaxe debe ser continua, así formará parte do
proceso educativo e levaremos a cabo unha valoración permanente de todo o que
acontece no aula. No proceso da avaliación continua, cando o progreso do alumno
non sexa o adecuado, adoptaremos as medidas de atención á diversidade que
procedan.
Técnicas para a Avaliación Continua.
A técnica fundamental para a avaliación continua é a observación do
desenvolvemento do proceso de aprendizaxe. Independentemente de que se
poidan realizar exames, o principal instrumento de avaliación será o caderno do
alumnado, no que se reflectirá o traballo diario e as distintas actividades que
deben realizar en casa. Así mesmo, valorarase a participación diaria en todas as
actividades.
Programación Anual. Departamento de Música Página 48
A autoevaluación é unha técnica que permite a valoración propia do traballo
realizado a través do cal o alumnado toma conciencia do proceso seguido, das
dificultades, do esforzo realizado e dos resultados logrados.
A avaliación conxunta ten como obxectivo solicitar do alumnado informacións
complementarias que poidan ser de interese para mellorar a eficacia da acción
educativa. Esta técnica utilizarase con posterioridade á autoevaluación e antes da
avaliación realizada polo profesor.
Instrumentos para a Avaliación Continua.
A. Proba escrita trimestral sobre os contidos teóricos impartidos: 30%.
B. Probas prácticas de interpretación instrumental, vocal, de movemento e
danza: 20%.
C. Sobre as capacidades de expresión, comunicación, escoita activa,
participación, esforzo, responsabilidade e comportamento social: 20%.
D. Traballo individual o en grupo feito e exposto polos alumnos: 20%.
E. Elaboración do ficheiro de clase, organización e presentación: 10%.
10.3. Procedemento de avaliación extraordinaria (ESO e BAC).
Unha única proba baseada en:
- Proba escrita sobre os contidos teóricos impartidos: 50%.
- Proba práctica de interpretación instrumental, vocal, de movemento e danza:
50%.
No mes de xuño informarase ao alumnado dos contidos e criterios desta proba
extraordinaria.
10.4. Criterios de cualificación.
A cualificación final do alumnado se calculará da seguinte forma:
XUÑO: media ponderada dos apartados da avaliación continua.
Notas del alumno
Apartado Elementos evaluados Nota Peso
A Proba escrita 1 a 10 P1= 3
B Proba práctica 1 a 10 P2= 3
C Escoita activa, comportamento social.... 1 a 10 P3= 2
D Traballo individual/grupo 1 a 10 P4= 2
E Ficheiro de clase 1 a 10 P5= 1
Programación Anual. Departamento de Música Página 49
A fórmula para o calculo da nota final é a seguinte:
Nota final (MP) = 𝒑𝟏.𝑨+𝒑𝟐.𝑩+𝒑𝟑.𝑪+𝒑𝟒.𝑫+𝒑𝟓.𝑬
𝒑𝟏+𝒑𝟐+𝒑𝟑+𝒑𝟒+𝒑𝟓
SETEMBRO: media aritmética dos apartados da avaliación extraordinaria.
11. Actividades complementarias e extraescolares previstas.
O Departamento de Música promoverá durante este curso escolar as seguintes
actividades:
- A realización de concertos/audicións vivas non propio Centro a cargo de
agrupacións vocais ou instrumentais de Ourense.
- A asistencia a concertos didácticos fora do recinto escolar.
- As visitas: Conservatorio (aula de Percusión), Obradoiro de Instrumentos, Museo
de Gaita e Cornamusa e á Escola de Gaita e Percusión en colaboración coa
Asociación de Folclore Tradicional.
12. Accións de acordo co Proxecto Lector.
Tal como se recolle no Proxecto Lector do noso centro e para dar cumprimento aos
obxectivos que nel se indican, o departamento de música levará a cabo as seguintes accións:
1. “Disco-Forum” con cancións de música pop ou hip-hop. Durante a actividade o alumnado le e comenta o texto, a letra da canción tanto individualmente coma en pequeno grupo a partires dun cuestionario que prepara o profesor. Ao final da sesión realízase un debate sobre o tema no gran grupo.
2. “O día da poesía”. Un día á semana o profesor comeza clase lendo (recitando) un poema acompañado por unha música de fondo. O alumnado recibe previamente unha copia do poema. Logo, voluntariamente, poden os alumnos e alumnas traer e recitar o seu poema e escoller a música de fondo para acompañalo.
3. “Na biblioteca”. Sesións de presentación dos fondos bibliográficos existentes na sección de música así como as normas de préstamo existentes.
Unha vez ao trimestre, desprazaremos ao alumnado á biblioteca do centro, para
facer lecturas de libros relacionados con temas musicais, ou para recomendar
libros ou discos.
Programación Anual. Departamento de Música Página 50
4. Unha vez ao mes, dedicarase unha sesión lectiva á lectura de artigos de prensa,
noticias ou de opinión sobre algún tema relacionado coa música. Invitarase ao
alumnado a que busquen noticias relacionadas coa música nos distintos medios
de comunicación para poñelas no taboleiro do aula e comentalas.
Non podemos esquecernos das conexións tan íntimas existentes entre as dúas
linguaxes (a musical e a oral) buscando sempre as transferencias das aprendizaxes que
se poidan dar entre ambas dúas. Non en balde a canción ven sendo unha perfecta
simbiose entre letra e música. Así mesmo, a palabra e a linguaxe veñen sendo as
primeiras fontes de musicalidade.
Plan anual de lectura na materia de música.
Obxectivos:
Os obxectivos que fixa o departamento de música son os que a continuación se detallan:
1) Reforzar ou crear as destrezas básicas de lectura en lingua castelá o galega.
2) Consolidar hábitos lectores nos alumnos.
3) Procurar tempos e espazos para a lectura como fontes de pracer e de curiosidade.
4) Incorporar a lectura como método de formación integral do alumno/alumna: educación
en valores, curiosidade por outras culturas e civilizacións, reflexión sobre problemáticas do
que nos rodea.
5) Mellorar a rendibilidade dos tempos non lectivos e o tempo de ocio.
6) Colaborar coas actividades relacionadas co ámbito lector que se desenvolvan no centro.
Os itinerarios lectores van variar en función do nivel ao que se dirixan. O mesmo pasa co
tempo de dedicación para a lectura na aula ou na biblioteca.
Temporalización:
- Para 2º ESO e 3º ESO: posto que a carga horaria semanal da materia de música é de dúas
sesións semanais, a dedicación que se considera axeitada é a de dúas sesións por trimestre
de media hora cada unha delas.
- Para 4º E.S.O.: a carga horaria é de tres sesións semanais, polo tanto estímase que a
dedicación será de dúas sesións completas por trimestre.
Programación Anual. Departamento de Música Página 51
Recursos e materiais:
O Departamento de Música porá a disposición de todo o alumnado deste centro os
libros dos que dispón o departamento. Porén, se algún alumno/alumna ten especial
interese nalgún libro, artigo de prensa ou tema de actualidade este departamento
comprométese en facilitarllo ou mesmo mercalo.
Recomendaranse libros de lectura axeitados ao nivel a tratar.
Actividades:
Como novidade introdúcese a posibilidade de acudir á biblioteca e propoñer a todo o
grupo a lectura dun conto, dunha lenda ou dunha nova empregando soportes dixitais.
Tamén se podería facer o mesmo introducindo a variante da escoita simultánea.
Contémplase a posta en práctica dos recursos que o equipo de biblioteca deseña,
implicación nas conmemoracións e efemérides (día do libro, da biblioteca, semana da
prensa, ...) fomento das actividades de dinamización...
Tal e como figura no apartado de actividades complementarias e extraescolares, acudir
á concertos dunha obra de teatro entra dentro do proxecto educativo do departamento de
música.
Itinerarios lectores:
- Para crear os momentos lectores, utilizaranse os libros de lectura que posúe o Departamento, elixíndoos en función do nivel ao que van dirixidos.
- Tamén se empregarán artigos e documentos recollidos nas revistas e prensa especializada de música.
- E, por último, textos sacados de internet sobre temas de actualidade musical.
Seguimento e avaliación
Ao comezo tratarase dunha lectura guiada, tanto foneticamente como melodicamente e
de entoación, así como na elección do libro, texto… a ler; pero a medida que pase o tempo,
farase unha especial incidencia no interese que os alumnos amosen e no grao de
consecución dos obxectivos fixados. Sempre na procura de buscar o pracer de ler, mesmo
nunha lingua estranxeira.
Non se avaliará numericamente, pero o feito de ler e de prestar atención redundará
directa ou indirectamente na avaliación oral da materia. Polo tanto, o propio alumnado
verase inmerso na espiral de que canto máis lea, mellor lerá e máis comprenderá; e de aí
se espera sacar o hábito lector.
Programación Anual. Departamento de Música Página 52
13. Accións do plan de integración das TIC.
As Tecnoloxías da Información e a Comunicación (T.I.C.) supuñen hoxe en día, unha nova
revolución, ao permitir un enorme crecemento, evolución e mellora dos procesos creativo-
musicais.
As T.I.C. contan, entre outras, coas seguintes utilidades na súa aplicación musical:
- Editar partituras.
- Realizar gravacións.
- Ralentizar unha interpretación para axustala ás necesidades de cada momento.
- Sustentar interaccións multimedia de imaxe, audición, vídeo, animación, texto,
etc.
- Introducir instrumentos.
- Espazar o tempo de interpretación co de xeración do son.
- Estudar, con acompañamento musical, sen necesidade de intérpretes.
- Empregar correctores técnicos a tempo real ou diferido.
Unha vez instalado na aula de música un equipo informático co seu canón de video o
seu uso diario pasa a ser un recurso metodolóxico máis.
Diversas e variadas fontes poden ser actividades a realizar con estes materiais:
- Vídeos musicais para reforzar as actividades de danza ou as audicións.
- Utilización de programas informáticos “Musescore”, “Noteflight” para consolidar o coñecemento da linguaxe musical.
- Busca de información sobre distintos contidos musicais en Internet.
- Utilización do recurso tecnolóxico “Podcats” na creación dunha radio dixital
- Manexo e aprendizaxe de programas informáticos relacionados coa música:
Audacity, edición y mestura musical,
VanBasco, karaoke e sistema midi.
- Visionado de películas musicais e tutoriales de música.
Programación Anual. Departamento de Música Página 53
14. Accións de contribución ó Plan de Convivencia.
Co obxecto de mellorar a convivencia no Centro e resolver de xeito pacífico os conflitos
que xurdan na aula, o plan de convivencia establece un protocolo de actuación que se porá
en marcha dende o primeiro día lectivo. Dito protocolo establece a necesidade da
educación en valores, principalmente dende o diálogo e dende a tolerancia, como vía
principal para evitar conflitos na aula.
No momento no que se detecten posibles situacións susceptibles de prexudicar a
convivencia, o protocolo de actuación comprenderá diversas actuacións, a desenvolver
polos membros da comunidade educativa.
Dentro delas establécese que o profesor del aula no caso de detectar un conflito leve,
tratará de resolvelo utilizando os seus propios recursos, e comunicándollo sempre ó
titor/a. De ter un carácter grave se porá en coñecemento da xefatura de estudios e esta
tomará as medidas oportunas.
15. Constancia da información ao propio alumnado.
Na primeira sesión do curso, o profesor informará ao alumnado cos seguintes datos:
obxectivos do curso, contidos mínimos, liñas básicas da metodoloxía a empregar, criterios e
sistemas de avaliación, materiais didácticos necesarios, así coma uns breves consellos para o
curso.
Esta información encóntrase na páxina web do Instituto, Departamento de Música.
http://www.edu.xunta.es/centros/iesferrocouselo/taxonomy/term/46
O profesor fará referencia de forma recurrente a esta información de tal forma que o
alumnado saiba en todo momento en que punto da programación se encontra.
16. Medidas de atención a diversidade.
É necesario poñer especial atención ás peculiaridades e ao progreso do alumnado no
proceso de ensino-aprendizaxe.
Trátase de afrontar a atención á diversidade a través do ensino personalizado para favorecer a construción de coñecementos por parte do alumnado. O xeito de facelo é atopar formas metodolóxicas e didácticas a través das que se poida acceder ao obxecto de aprendizaxe desde as propias características individuais.
Programación Anual. Departamento de Música Página 54
Segundo o ritmo de aprendizaxe do alumno suscitaranse nas unidades didácticas unhas actividades ou outras, atendendo a tres características:
actividades para todos, actividades para o alumnado con ritmo de aprendizaxe lenta, reforzo educativo, actividades para o alumnado con ritmo de aprendizaxe máis rápida, ampliación.
Para dar resposta á diversidade é necesario acometer modificacións nos contidos, as
estratexias didácticas e a avaliación de cada unidade didáctica.
Contidos: seleccionaranse os contidos básicos:
- Os imprescindibles para aprendizaxes posteriores.
- Os que contribúan ao desenvolvemento de capacidades básicas.
- Os que resulten útiles en diversas situacións da vida cotiá.
Estratexias de aprendizaxe: para favorecer o tratamento á diversidade terase en conta
o seguinte:
- Actividades de aprendizaxe:
- Variedade das mesmas.
- Asignar papeis de menor ou maior dificultade.
- Desempeñar roles de menor ou maior responsabilidade.
- Materiais didácticos diversos:
- Menor ou maior complexidade.
- Fichas de reforzo ou ampliación.
- Máis centrados en aspectos prácticos ligados a contidos.
- Agrupamentos dos alumnos:
- Traballo en grupo-aula.
- En pequenos grupos heteroxéneos.
- En pequenos grupos homoxéneos baixo a guía do profesor.
- Outras agrupacións máis flexibles.
Avaliación: para poder atender á diversidade faise necesario utilizar:
-A avaliación inicial, para coñecer a situación de partida de cada alumno en cada
unha das unidades didácticas.
-Ter en conta as actividades de avaliación sumativa, realizando unha gradación das
actividades, que estableza unha diferenciación entre os diversos niveis de adquisición
dos contidos do área.
-Propoñer uns obxectivos, contidos e criterios de avaliación diferenciados segundo as
posibilidades reais de desenvolvemento do alumno, sobre todo nos casos existentes de
integración e de diversificación.
Programación Anual. Departamento de Música Página 55
Alumnado con dificultades ordinarias de aprendizaxe.
Aos alumnos que presenten dificultades para a asimilación dos conceptos
facilitaránselles actividades de reforzo agrupadas en fichas de traballo, estruturadas con
dificultade gradual para que, de forma activa, vaian incorporando a linguaxe e os
conceptos básicos da unidade, traballen o razoamento lóxico e sexan cada vez máis
autónomas na realización dos traballos.
Alumnado con necesidades específicas de apoio educativo.
Para que aqueles alumnos e alumnas que requiran unha atención educativa diferente á
ordinaria, por presentar necesidades de apoio educativo especiais, por dificultades
específicas de aprendizaxe, polas súas altas capacidades intelectuais, por haberse
incorporado tarde ao sistema educativo, ou por condicións persoais ou de historia
escolar, poidan alcanzar o máximo desenvolvemento posible das súas capacidades
persoais e, en todo caso, os obxectivos establecidos con carácter xeral para todo o
alumnado estableceranse medidas de atención á diversidade que estarán orientadas a
responder ás necesidades educativas concretas do alumno/a e á consecución das
competencias básicas e os obxectivos da Educación Secundaria Obrigatoria e non
poderán, en ningún caso, supoñer unha discriminación que lles impida alcanzar
devanditos obxectivos e a titulación correspondente, segundo establecen a Lei Orgánica
de Educación de 3 de maio de 2006 e o Real Decreto 1631/2006 de 29 de decembro.
Habería que destacar que desde a nova lei educativa fálase non só de integración senón
de inclusión e normalización destes alumnos, desde o mesmo momento en que a
necesidade sexa detectada. Segundo o anterior, desde a área de Música seguiranse as
pautas seguintes:
Alumnado con necesidades educativas especiais.
Enténdese por alumnado que presenta necesidades educativas especiais, aquel que
requira, por un período da súa escolarización ou ao longo de toda ela, determinados
apoios e atencións educativas específicas derivadas de discapacidade ou trastornos
graves de conduta. A identificación e valoración das necesidades educativas deste
alumnado realizarase, o máis pronto posible, por persoal coa debida cualificación e nos
termos que determinen as Administracións educativas. Débese dispoñer dos recursos
necesarios para que o alumnado con necesidades educativas especiais, temporais ou
permanentes, poidan alcanzar os obxectivos establecidos con carácter xeral para todos
os alumnos e alumnas. Concretamente na nosa programación está previsto para os
alumnos que presenten dificultades para a asimilación dos conceptos, actividades de
reforzo agrupadas en fichas de traballo, estruturadas con dificultade gradual para que,
de forma activa, vaian incorporando a linguaxe e os conceptos básicos da unidade,
traballen o razoamento lóxico e sexan cada vez máis autónomos na realización dos
traballos.
Programación Anual. Departamento de Música Página 56
Ademais poderanse adoptar outras medidas de reforzo como:
- Modificar a ubicación do alumno ou alumna dentro da clase.
- Repetición individualizada dalgunhas explicacións.
- Apoio individualizado nalgún momento da clase.
- Actividades complementarias para casa, etc.
- Distintas formas de agrupamento de alumnos, combinando o traballo individual co
traballo en pequenos grupos heteroxéneos e co traballo en gran grupo-aula, así
como agrupamentos flexibles que transcendan o marco do aula.
- Combinar a exposición dos temas, co traballo individual ou en equipo dos propios
alumnos/a. Proposta de actividades secuenciadas segundo a súa dificultade, que
cada alumno e alumna vai realizando e, unha vez superadas, pasan ás do nivel
seguinte.
- Actividades de clase que fomenten a interculturalidade: saudar nos idiomas que
coexisten no aula, colgar carteis en varios idiomas, dispoñer no aula de
dicionarios, etc. Contemplarase anticipadamente a diversidade no seo do grupo-
clase. É dicir, convén planificar un conxunto de actuacións que, no proceso da
aprendizaxe, permitan dar resposta ás diversas situacións que presenten os
alumnos/as do grupo. Iso supón ter presente este aspecto en relación cos
contidos, as estratexias didácticas e a avaliación. Así mesmo nalgúns casos
estableceranse adaptacións curriculares non significativas, para alumnos/as que o
requiran, adaptadas á discapacidade concreta do alumno e en función ás medidas
determinadas polo departamento de orientación e o propio centro.
Alumnos con altas capacidades intelectuais.
A escolarización do alumnado con altas capacidades intelectuais, identificado como tal
polo persoal coa debida cualificación e nos termos que determinen as administracións
educativas, flexibilizarase, nos termos que determina a normativa vixente, de forma
que poida anticiparse a súa incorporación á etapa ou reducirse a duración da mesma,
cando se prevexa que é o máis adecuado para o desenvolvemento do seu equilibrio
persoal e a súa socialización. Aos alumnos que presenten unha maior capacidade,
proporcionaránselles actividades de ampliación nas que se introducirá maior
complexidade de forma progresiva.
Alumnado con incorporación tardía ao sistema educativo español.
Corresponde ás Administracións públicas favorecer a incorporación ao sistema
educativo dos alumnos que, por proceder doutros países ou por calquera outro motivo,
incorpórense de forma tardía ao sistema educativo español. Dita incorporación
garantirase, en todo caso, na idade de escolarización obrigatoria. A escolarización do
alumnado que se incorpora tarde ao sistema educativo realizarase atendendo ás súas
circunstancias, coñecementos, idade e historial académico. Cando presenten graves
carencias na lingua de escolarización do centro, recibirán unha atención específica que
Programación Anual. Departamento de Música Página 57
será, en todo caso, simultánea á súa escolarización nos grupos ordinarios, cos que
compartirán o maior tempo posible do horario semanal. Quen presenten un desfase no
seu nivel de competencia curricular de dúas ou máis anos, poderán ser escolarizados
nun ou dous cursos inferiores ao que lles correspondería por idade, sempre que dita
escolarización permítalles completar a etapa nos límites de idade establecidos con
carácter xeral. Para este alumnado adoptaranse as medidas de reforzo necesarias que
faciliten a súa integración escolar, recuperación do desfase e permítanlles seguir con
aproveitamento o estudos. Se fomentará a súa integración e analizaranse co
Departamento de Orientación, os reforzos adecuados ás características do alumno/a.
Adaptacións curriculares significativas.
Aqueles alumnos que requiran unha adaptación curricular significativa, serían avaliados
con anterioridade polo responsable do departamento de orientación e, tras isto, e en
función das indicacións que ese departamento facilite, efectuarase a adaptación máis
adecuada. Considéranse significativas aquelas adaptacións que implican a eliminación
de contidos nucleares, que implique a non consecución dalgún obxectivo. O desfase
que presenta o alumno ou alumna é de, polo menos, dous anos, polo que requiren a
eliminación de contidos, obxectivos e criterios de avaliación. Neste caso necesitarase a
autorización da Inspección Educativa.
17. Programación da educación en valores.
Xa deixamos indicado o carácter globalizador da nosa Metodoloxía. Tanto porque a
propia música é unha actividade global e unitaria que desenvolve harmonicamente os cinco
tipos de capacidades persoais, como polas posibilidades que ofrece de globaliza-los demais
contidos e áreas do currículo da etapa, converténdose, en si mesma, nunha sorte de contido
transversal.
Xa que logo, os contidos transversais estarán presentes na nosa programación de dúas
formas:
a) continuadamente, polas actitudes e comportamentos que a nosa metodoloxía
promove no alumnado:
- a educación ambiental, polos contidos de "ecoloxía sonora" así como pola
valoración do silencio.
- a educación para a saúde, polo papel que lle atribuímos ó corpo en movemento, o
que conleva un desenvolvemento continuado da hixiene tanto vocal como auditiva,
postural e motriz.
- a educación para a igualdade entre os sexos, polo carácter colectivo e activo da
nosa metodoloxía que promove unha participación igualitaria e solidaria de todo o
alumnado, sen distinción, no feito sonoro-musical.
- a educación para a paz e a tolerancia que se inscribe no mesmo principio da
anterior.
Programación Anual. Departamento de Música Página 58
- a educación para o lecer e do consumidor, tan ligadas ó consumo que a xuventude
actual fai da música e no que introduciremos un elemento de reflexión e de sentido
crítico .
- a educación moral e cívica, como resumo e consecuencia natural de tódalas
actitudes anteriormente desenvolvidas.
En xeral, como xa comentamos nos contidos actitudinais, o mellor recurso para a
educación en valores é o exemplo é a actitude do profesor.
b) Puntualmente, co desenvolvemento de Unidades Didácticas específicas nas
conmemoracións colectivas e oficiais de determinadas datas. Tanto polas cancións
propostas como polas propias composicións dos alumnos/as estaremos reforzando a
vivencia e interiorización deses valores que conmemoremos.
Partimos do convencemento de que a educación en valores debe impregnar a
actividade docente e estar presente na aula de forma permanente, xa que se refire a
problemas e preocupacións fundamentais da sociedade.
Dado que o número de valores a tratar na clase pode ser moi amplo, facemos a
seguinte selección:
Educación para a convivencia.
Persegue e concreta unha parte importante dos obxectivos de educación moral e
cívica presentes en todo o currículo. Pretende educar para a convivencia no
pluralismo mediante un esforzo formativo en dúas direccións:
• O respecto á autonomía dos demais.
• O diálogo como forma de solucionar as diferencias.
Educación para a saúde.
Parte dun concepto integral da saúde como benestar físico e mental, individual,
social e medioambiental. Expón dous tipos de obxectivos:
• Adquirir un coñecemento progresivo do corpo, das principais anomalías e
enfermidades, e do modo de previlas ou curalas.
• Desenvolver hábitos de saúde: hixiene corporal e mental, alimentación correcta,
prevención de accidentes, relación cordial co persoal sanitario, etc.
Educación para a paz.
Non pode disociarse da educación para a comprensión internacional, a tolerancia, o
desarmamento, a non violencia, o desenvolvemento e a cooperación. Persegue estes
obxectivos prácticos:
• Educar para a acción. As leccións de paz, a evocación de figuras e o coñecemento
de organismos comprometidos coa paz deben xerar estados de conciencia e condutas
prácticas.
• Adestrarse para a solución dialogada de conflitos no ámbito escolar.
Programación Anual. Departamento de Música Página 59
Educación do consumidor.
Expón, entre outros, estes obxectivos:
• Adquirir esquemas de decisión que consideren todas as alternativas e os efectos
individuais, sociais, económicos e medioambientais.
• Desenvolver un coñecemento dos mecanismos do mercado, así como dos dereitos
do consumidor e as formas de facelos efectivos.
• Crear unha conciencia de consumidor responsable que se sitúa criticamente diante
do consumismo e a publicidade.
Educación non sexista.
A educación para a igualdade se expón expresamente pola necesidade de crear a
partir da escola unha dinámica correctora das discriminacións. Entre os seus
obxectivos están:
• Desenvolver o amor propio e unha concepción do corpo como expresión da
personalidade.
• Analizar criticamente a realidade e corrixir prexuízos sexistas e as súas
manifestacións na linguaxe, publicidade, xogos, profesións, etc.
• Adquirir habilidades e recursos para realizar calquera tipo de tarefas, domésticas ou
non.
• Consolidar hábitos non discriminatorios.
Educación ambiental.
Entre os seus obxectivos atópanse os seguintes:
• Adquirir experiencias e coñecementos suficientes para ter unha comprensión dos
principais problemas ambientais.
• Desenvolver conciencia de responsabilidade respecto do medio ambiente global.
• Desenvolver capacidades e técnicas de relacionarse co medio sen contribuír ao seu
deterioración, así como hábitos individuais de protección do medio.
Educación sexual.
Se expón como esixencia natural da formación integral da persoa. Os seus obxectivos
fundamentais son os seguintes:
• Adquirir información suficiente e cientificamente sólida acerca destes aspectos:
anatomía e fisioloxía de ambos sexos; maduración sexual; reprodución humana;
reprodución asistida; prevención de embarazos; enfermidades venéreas e de
transmisión sexual; manifestacións diversas da sexualidade, etc.
• Consolidar unha serie de actitudes básicas: naturalidade no tratamento de temas
relacionados coa sexualidade; criterios de prioridade en casos de conflito entre
exercicio da sexualidade e risco sanitario; hábitos de hixiene; respecto ás diferentes
manifestacións da sexualidade; autodominio en función de criterios e conviccións.
Programación Anual. Departamento de Música Página 60
• Elaborar criterios para xuízos morais sobre os delitos sexuais, a prostitución, a
utilización do sexo na publicidade, a pornografía, a reprodución asistida, etc.
Educación vial.
Propón dous obxectivos fundamentais:
• Sensibilizar aos alumnos e alumnas sobre os accidentes e outros problemas de
circulación.
• Adquirir condutas e hábitos de seguridade vial como viandantes e como usuarios de
vehículos.
Educación para Europa.
Os seus obxectivos principais son:
• Adquirir unha cultura de referencia europea en xeografía, historia, linguas,
institucións, etc.
• Desenvolver conciénciaa de identidade europea e a asunción progresiva da
cidadanía europea cos seus valores, dereitos e obrigas.
• Preparar para a cooperación cívica, tecnolóxica e profesional entre os europeos.
Educación multicultural.
A educación multicultural –ou intercultural– vén esixida pola crecente
intercomunicación das culturas, e fana máis urxente os brotes de racismo e
xenofobia observados diante da crecente presenza entre nós de inmigrantes racial e
culturalmente diferentes. Algúns dos seus obxectivos son os seguintes:
• Espertar o interese por coñecer outras culturas diferentes coas súas crenzas,
institucións e técnicas.
• Desenvolver actitudes de respecto e colaboración con grupos culturalmente
minoritarios.
18. Mínimos esixibles e actividades de reforzo/recuperación.
Actividades de reforzo/recuperación.
Dirixidas ao alumnado que non acadou os contidos mínimos esixibles, este tipo de
actividades se planificarán ao longo do curso dentro da propia aula.
A través dun sistema colaborativo e baixo a supervisión do profesor, os alumnos sen
dificultades na materia realizarán la función de “titoría individualizada” dos alumnos con
dificultades para acadar os contidos mínimo.
Programación Anual. Departamento de Música Página 61
19. Programas específicos personalizados para o alumnado repetidor.
Actividades de reforzo/recuperación do apartado anterior xunto con un seguimento
máis personalizado do alumno para detectar os problemas de aprendizaxe.
20. Plans de traballo, seguimento e avaliación da materia pendente.
Para o alumnado coa materia pendente realizarase un seguimento desde o propio curso en que estean matriculados. O profesor proporcionaralles os materiais didácticos e as actividades de aprendizaxe-recuperación que versarán sobre os contidos mínimos esixibles do curso a recuperar.
Para os alumnos e alumnas coa materia pendente de terceiro e que non estean matriculados na optativa de 4º E.S.O, deberán realizar tamén as actividades de recuperación e presentarse á proba que terá lugar en maio.
Probas de avaliación:
O alumnado ten dereito a realizar dúas probas para a superación da materia: unha en maio e outra en setembro. Así mesmo, os contidos procedimentais, isto é, a práctica vocal, instrumental e de movemento considéranse contidos progresivos, polo que a súa avaliación realizarase directamente ao alumnado no curso en que estean matriculados.
A nota final de cada alumno será a media ponderada entre as probas escritas e a avaliación continua dos contidos procedimentais. Capacidade de expresión, comprensión, representación, traballo individual e colectivo, esforzo por progresar e responsabilidade e comportamento social estarán presentes na avaliación continua.
21. Materiais e recursos didácticos.
Partimos dun Principio básico da Metodoloxía Activa: o corpo do alumno/a e o espazo
da aula son os primeiros recursos didácticos.
En efecto, tanto os procedementos perceptivos (audiopercepción) como os expresivos
(cantar, tocar e danzar) teñen no corpo e no espazo o seu principal campo de manifestación.
Tanto o oído, por un lado, como a voz, o instrumento (como prolongación do corpo) e a
danza, polo outro, aséntanse no corpo en movemento.
Para nós a natureza profunda da música encontrase no "movemento sonoro" que
podemos percibir e/ou producir.
Este papel do corpo como sé do movemento sonoro que se realiza de forma plena nas
manifestacións vocais e na danza, require dalgún elemento material máis nos casos da
audiopercepción e da expresión instrumental.
Programación Anual. Departamento de Música Página 62
Para un correcto desenvolvemento da primeira (audiopercepción) necesitamos unha
gran variedade de "fontes sonoras" ou de "obxectos sonoros" que van desde os propios
elementos materiais e humanos da aula ata unha boa colección de música gravada (discos).
Para o desenvolvemento da expresión instrumental adoptaremos - a mais do propio
corpo do alumno/a (percusión corporal) - a xa clásica agrupación instrumental da pedagoxía
musical activa: o instrumental Orff e a frauta de pico.
Todo este instrumental complétase cunha guitarra e dous teclados para uso didáctico do
profesor.
Material da aula:
- Instrumental Orff.
- Discoteca básica.
- Equipo de música, proxector e ordenador.
- Teclados.
- Guitarra española.
Material do alumnado:
- Portafolios individual.
- Frauta de pico.
- Papel pautado.
22. Enfoque interdisciplinar da materia de música.
Para darlle un sentido máis coherente aos coñecementos necesitamos vinculalos coas
materias que cursa o alumnado e co seu mundo máis próximo. Isto axudará á asimilación
destes coñecementos e habilidades. As relacións interdisciplinarias son vías que contribúen á
formación de conceptos comúns entre as materias. Mediante a interdisciplinariedad
preténdese que:
- A relación interdisciplinaria non se reduza ao sistema de coñecementos, senón
que inclúa o sistema de habilidades e valores resultantes do proceso docente-
educativo.
- Se traballe cunha linguaxe común xeneralizado e un vínculo estreito entre o
científico e o cotián.
A interdisciplinariedade pódese ver -non só como a realización dunha actividade coa
cooperación de varias disciplinas- senón tamén como favorecedora da consecución das
competencias básicas, xa que entre as súas finalidades atópase o integrar as diferentes
aprendizaxes ás distintas áreas. Desde este punto de vista podemos apreciar, por medio
duns exemplos, a relación que existen entre os contidos do área de música e as demais
materias que traballa o alumnado:
Programación Anual. Departamento de Música Página 63
Ciencias da Natureza. Todo o relacionado co son e coa anatomía do aparello fonador e
auditivo.
Ciencias sociais, xeografía e historia. As unidades que tratan as calidades do son están
relacionadas coa natureza da sociedade; as do timbre, co material que están
construídos os instrumentos e co seu son; a música nos medios de comunicación e as
novas tecnoloxías coa sociedade na que está inmersa. O mesmo sucede coas música
doutras culturas, outras músicas: rock, pop e as do folklore español, relacionadas coa
xeografía e a historia.
Educación física. Danza, expresión corporal. Actividades psicomotrices, técnicas
respiratorias e de relaxación, etc.
Educación Plástica e Visual. Facer un libro musical, cómic, montar decorados para
unha coreografía musical. Relación da textura musical coas texturas plásticas.
A representación gráfica, xa sexa mediante debuxos ou cores, é un gran recurso
didáctico para entender, discernir e discriminar a forma, así como o deseño e a
construción dos instrumentos dunha obra musical.
Por outra banda, e grazas á tecnoloxía actual, existe unha gran relación entre a música
e a imaxe; de maneira que podemos crear un libro musical, cómics, ou a construción
do decorado para representacións teatrais, etc
Lingua Castelá e Literatura. Lectura de poesía con música de fondo. Cando lemos ou
escribimos en clase, interactuamos con esta materia.
Lingua estranxeira. No estudo de música e cancións de distintos países. Aprender a
escoitar, intentando distinguir os idiomas dos textos de cancións populares, lied...
Informática. Elaboración de traballos apoiándonos en Internet e software musical
(edición, mestura, composición, interpretación, esquemas, presentacións... como
sistema para afianzar os coñecementos adquiridos.
Tecnoloxía. A súa relación coa música céntrase na construción de instrumentos
musicais e de aparellos eléctricos e electrónicos de gravación, reprodución de música e
de xeración de son. Os avances tecnolóxicos teñen gran influencia sobre a vida das
persoas; o estudo desta influencia sobre os hábitos e as condutas musicais é moi
enriquecedor e resulta de gran axuda para entender a relación entre ambas materias.
Programación Anual. Departamento de Música Página 64
23. Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente.
ENQUISA AVALIACIÓN DOCENTE Curso académico 1ª 2ª 3ª
AVALIACIÓN
GRUPO: PUNTUACIÓN
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
AVALIACIÓN DO PROFESOR/A
1. Cumpre co seu horario (asistencia e puntualidade)
2. Prepara e organiza axeitadamente as súas clases.
3. Na clase hai un bo ambiente docente (posibilidade de facer preguntas, facilita a participación, bo trato, amenidade ...)
4. A forma de corrixir e valorar exames, probas e traballos, axústanse o ensinado.
5. O profesor/a desta materia é un bo docente.
AVALIACIÓN DA MATERIA
1. Considero que esta materia é importante de cara a miña formación
2. Considero que os contidos desta materia son interesantes
3. Penso que as condicións (espazo, equipamento, material, nº de alumnos..) nas que se desenvolve a docencia desta materia son satisfactorias
AVALIACIÓN DO ALUMNO
1. Teño un comportamento axeitado na clase
2. Atendo en clase
3. Fago as tarefas diariamente
4. Levo a materia ó día
5. Aprendo nas clases deste profesor/a
O QUE MÁIS CHE GUSTA:
O QUE SE PODE MELLORAR:
Profesor/a: Materia:
Programación Anual. Departamento de Música Página 65
24. Indicadores de logro para avaliar a programación didáctica.
Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.
Proceso de avaliación da Programación.
Trimestralmente, na primeira reunión do departamento, farase unha revisión do grao
de cumprimento da programación, das dificultades encontradas no proceso e das medidas
correctoras a aplicar.
Trátase de axustar a programación á realidade das aulas a fin de que cada curso vaia
sendo máis útil e orientativa.
top related