paper txoriak literatura lantzeko fitxak · literatura lantzeko fitxak — bruneiko kanarioa isbn:...

LITE

RATU

RA L

AN

TZEK

O F

ITXA

K

Bruneiko kanarioa

Daniel NesquensMarrazkilariaDavid Guirao

PAPER TXORIAK

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko hizkuntza-azterketa gainditu du.

Itzulpena: Patxi Ezkiaga© Ariketak: Elena Villarroya Samaniego, Irene Márquez Remolina, 2009© Marrazkiak: David Guirao, Max Hierro, 2009© Editorial Luis Vives, 2009© Argitaraldi honena: Ibaizabal argitaletxea, 2012

InprimaketaETG (Edelvives Talleres Gráficos) ISO 9001 Ziurtagiridun Tailer Grafikoak 50012 Zaragoza

LITERATURA LANTZEKO FITXAK — Bruneiko kanarioaISBN: 978-84-8394-674-9Lege gordailua: BI-989/2012

Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein eratako berregintza, komunikazio publikoa eta moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen ez bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitu bezala har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak). CEDRO erakundeak (Centro Español de Derechos Reprográficos, www.cedro.org) babesten ditu aipatu eskubide horiek.

irakurri aurretik

2

�Begiratuazalari,etamarrazkikoosagarriguztiei.Irakurriliburuhonenizenburua.Zureustez,zerkontatukoduistorioak?

�Erantzun.Zeresannahiotedutetenperaketapintzelak?Pintze-lazikinadago.Erabilitaotedago?

�Erantzun.Mutikoapijamajantzitadago,burkobateanetzanda.Zertanarida?Zerpentsatukootedu?

�Adierazizer-nolakoesanahiaizandezaketenirakurtzerazoazenistorioarenazaleanagertzendirensuhiltzailearentresnek.

Bru

neik

o ka

nari

oa

3

�Irakurrikontrazala,etaerantzungalderahauei:

Noladeitzendamutikoa?

Zertarakodagoohean?

Norkesnatudu?

�Erantzun.KanarioaGaizkarenlagunaegingodelaustealduzu?

�Asmatukanarioarekingertadaitekeenistoriodibertigarribat.Gero,marraztu asmatu berri duzun istorioaren eszenarikbitxiena.

irakurri bitartean

4

Irak

urri

7. o

rria

ldet

ik 1

6. o

rria

lder

a

Aukeratukasuankasukoerantzunikegokiena.

Gaizkakaurkitutakotxoria,honelazegoen:

Meheetagose.

Iaizoztuta.

Zaurituta.

Busti-bustieginda.

Gaizkakkanarioaeskuetanhartuetagero…

Lotanjarraitzekoahaleginaeginzuen,bainaalferrik.

Sukalderajaitsizen.

Kanarioaikusitakoan,ama…

Poztueginzen.

Ikaratueginzen.

Haserretueginzen.

�Adieraziesamoldehauenesanahia:

Sekoloegon:

Hotzezdardarka:

Ikusibezainpronto:

�Adierazikanarioakzergatikihesegitenduenmutikoareneskutik.

Bru

neik

o ka

nari

oa

5

�Azpimarratuastekozeinegunetangertazitekeenistorioa,etaaurkituzeinurtarotan.Osatuperpausa:

Astelehena-asteartea-asteazkena-osteguna-ostirala-larunbata-igandeaudaberria-uda-udazkena-negua

,istorioakesatenduenarenarabera.

�Inguratu.ZerekinkonparatuzuenGaizkaktxoria?

�Erantzun.Gaurgoizean,zertanarizirenGaizkarenfamiliakoak?

Ama:

Aita:

Neba:

irakurri bitartean

6

Irak

urri

17

. orr

iald

etik

25

. orr

iald

era

�Erantzungalderahauei.Osatuesaldiak, inguratuerantzunegokiaedoidatzidagokionarenarabera.

•ZergatikesnatuzenGaizkarenarreba?

•Gaizkarenarrebakzergatikeginzuenoihusukaldera joanzenean?

Beldurtueginzentxoria ikusizueneaneta

baitabeldurtueltzearen ere.

•Gaizkarenamarizergatikezzitzaionbateregustatutxorihura?

•Zer-nolakohondamendiasortuzuentxoriaksukaldean?

hautsizituen.

botaeta

egindautzizituen.

•Norkdeituziensuhiltzaileei?

Gaizkak Amak Arrebak

�Margotuerantzunzuzena.

Suhiltzaileakberehalaikusizuenkanarioaosasunonekoazela:

Teleskopiobati

esker.Mikroskopiobatiesker.

Bru

neik

o ka

nari

oa

7

�Osatutestuaaditzzuzenakerabiliz.Nolakonponduzuensuhil-tzaileakarazoa?

hasi atera pausatu utzi

sartu harrapatu jotzen

Suhiltzaileaklurrean zuenkaiola.Gerotxirula

bat zuen,etahura

zen.Doinuaatseginazen,Vivaldirenaedo.

Kanarioamahaigainean zen.Nik

etakaiolan nuen.

Jarrihletrafaltadenhitzetan.

mauka bearbada asi

utsala suiltzaile izpia

arrapatu artu onela

�Azpimarratuerantzunzuzena.NonbizidaGaizkarenfamilia?

Apartamentubatean

Txaletbatean

Etxezaharbatean

Hotelbatean

irakurri bitartean

8

Irak

urri

27

.orr

iald

etik

33

. orr

iald

era

�Idatziegia(E)edogezurra(G)dagokionarenarabera.

Gaizkarengurasoekutziegindiotekanarioaetxeanedukitzen.

Suhiltzaileakkaiolaneramandukanarioa.

�Seinalatuerantzunzuzena.NonjarriduGaizkaklagunberria?

Sukaldean

Egongelan

Logelan

Balkoian,landareigokaribatenondoan

�Erantzun.

KanarioaGaizkarenlagunberriaegitenda.ZertarakonahiduGaizkaklagunberribat?

Zureustez,kanariobatizanaldaitekepertsonabatenlaguna?Zergatik?

�Marraztuzuremaskota,edoedukitzeagustatukolitzaizukeena.

Bru

neik

o ka

nari

oa

9

�Erantzungalderahauei:

GaizkaklagunberriariSuhiltzaileizenajartzeaerabakitzendu.Arrebarigustatzenalzaioizenhori?

ZergatikjarriotedioGaizkakizenhorilagunari?

�Osatu�hitzakhletraipiniz,dagokiontokian.

bearko utsik arro-arro

aaztu itz ortaz

ori suiltzaile emen

�Aurkituletrazopahonetan5txorirenizenak.

A K O L I B R I A T

K U S O A M A E D B

A S A N O R L E N Z

R N E A A E L O E L

N E P E R R A P A I

A E R R A L O X T O

B T U B A R U O H R

A A R H O E R D I E

irakurri bitartean

10

Irak

urri

35

. orr

iald

etik

42

. orr

iald

era

�MarraztuzeinkomunikabidetanirakurtzenduenGaizkarenaitakkanariobatendesagerpenarenberria.

�Osatufitxahaudesagertutakokanarioarendatuekin.

Noladeitzendadesagertutakokanarioa?

Zenbaturteditu?

Nordakanarioarenjabea?

Nonzegoenkanarioa,desagertuzenean?

Norkikusizuenazkenekoaldiz?

Zenbatdenboradaramadesagertuta?Egunbatbainogehiago?/Gutxiago?

Poliziarenustez,zeindadesagerpenarenarrazoia?

Bahitueginzutenedogelatikiheseginzuen?

Zenbatekoordainsariaematekoprestdaude?5€/5.000€/50.000€

Bru

neik

o ka

nari

oa

11

MargotuBruneikosultanarensemetxikienarenkanarioa.

Adieraziesamoldehauenesanahia:

Nirekanarioarenganjosizituenbegiak:

Bihotzarentaupadakozenentzutennituen:

AdierazizergatikSuhiltzaileezdenBruneikokanarioa.

Aurkitutestuanokeridatzitadaudenhitzak,etaazpimarratu.Gero,zuzenidatzi.

Bainaegunkariakdioenes, zera, larangakolorekohorbanakdauska.Estutueginnintzen.Biotzarentaupadakosenentzutennituen.Nirekanarioarenbustanasuriada.

Gandorrahorixkadauka.

Burukolumatxoakurdinakdira.

Begimarroiakdauzka.

Buztanaberdeadu.

irakurri bitartean

12

Irak

urri

43

. orr

iald

ea 5

2. o

rria

lder

a

�Erantzungalderahauei:

ZeregiteaerabakizutenSuhiltzailekBruneikokanarioarenantzaizanzezan?

Norkerabakizuen?

Norkjardunzuenpinturarenbila?

Aurkitualzuenpinturarikarmairuan?

Zer-nolakopinturaerabilizuten?

�Lotuzutabeakperpausegokiakosatzeko.Zeregitenzuenfami-liakokidebakoitzak?

Aitak kontuhandizlumakmargotzenzituen.

Nirearrebak negaregitennuen.

Amak buztanekolumakzabaltzenzituen.

Nik Suhiltzailerieustenzion.

�AdierazizeririztenzionGaizkakfamiliaegitenarizenari.

Bru

neik

o ka

nari

oa

13

Idatzi(E)egiaedo(G)gezurradagokionarenarabera.

Aitaktelefonozkanarioarenberriematekodeitudueneanhonakooharhauekemandizkiote:

Autoofizialbatekjasokodituaitaetakanarioasultanarenaurreraeramateko.

Autoofizialbateanetorrikodengizonbatekjasokodukanarioa.

Gizonbatekkanarioajaso,eta,ordaingisa,maletabatemangodiediruarekin.

Inguratuerremintakutxabateanaurkidaitezkeentresnak,etaezabatuegonbeharezluketenak.

�AurkituBrunei,etamarraztugezibatezsultanarensemegaztee-nakeginbeharizanzuenbidaia.Nondikabiatuzen?Norairitsizen?

irakurri bitartean

14

Irak

urri

53

. orr

iald

etik

62

. orr

iald

era

�Pentsatuzeregingozenukeensaribatemangobalizute.

�Seinalatuegunekozeinunetangertatzendenkapituluhau.

goizez/arratsaldez/gauez

�GogoratuGaizkarenarrebaGaizkabainozaharragoaalagaztea-goaden.

Inguratuzirkulubateanerantzunzuzenak.

NolasentitzendaGaizkalagunberriagaltzean?

pozik triste haserre etsita

Bru

neik

o ka

nari

oa

15

�Irakurrimandataribereziarendeskribapena,etaidatzitestuberaazpimarratutakohitzarenordezharidagokionantonimoajarriz.

Autoarenondoan,bizkarhandikogizonerraldoibatzegoen.Hai-zemailebatenformanmoztutazeukanbizarra,etatrajegarestiaetadotoreazeramansoinean.

Marraztubimandatariak.

�Azpimarratuaukerazuzenak.

NolakoaizanzenmandatariarenjarreraGaizkarenetaaitarenaurrean?

hotza iluna aldakorra

adeitsua hurbila serioa

heziketatxarrekoa maitekorra urruna

Idatzisedozdagokionarenarabera:

amet etan ukarra iru urra

ultana jait i bi kar aina

ordain aria tenta ioa babe tu

irakurri bitartean

16

Irak

urri

63

. orr

iald

etik

70

. orr

iald

era

�AdierazinoraeramanzituenmandatariakGaizkaetaaitasariajasotzera:

Hiruizarrekohotelbatera

Sultanakdaukanjauregira

Luxuzkohotelbatera

Bruneikojauregibatera

�Adierazinorkeginzienharrera.

Erregearenetxekoprotokoloburuak

Bruneikosultanarenidazkaripertsonalak

Bruneikosultanarensemetxikiarenidazkaripertsonalak

�Erantzun.

Nolasentitzendasultanarensemeaharenkanarioadesagertuzenetik?Zeregitendu?

�Adierazihonakoesamoldehauenesanahia:

Nirebizitzaharibatetikzintzilikdago.

Ezpatarenetahormarenarteannago.

Bru

neik

o ka

nari

oa

17

�Adierazizer-nolakotituluaematenzaionsultanari.

Txitospetsua Dohatsuetatxitgorena

Jauna Jaunagurgarria

�Erantzun.Zureustez,aurkitualduteiruzurra?Zergatik?

�Imajinatu,�eta�marraztuzergertadakiekeenGaizkarietaaitariengainuaageriangeldituetagero.

irakurri bitartean

18

Irak

urri

71

. orr

iald

etik

86

. orr

iald

era

�Azpimarratuerantzunzuzena.

Gaizkakaurkitutakokanarioaetasultanarensemearenaberdin-berdinakdira,xehetasunbateanizanezik.Zeindaxehetasuna?

Eraztunaeskuinekohankanzeukan.

Eraztunaezkerrekohankanzeukan.

Eraztunaezzenzilarrezkoa.

Eraztunaidentifikaziorakoeraztunarruntbatbainoezzen.

�Azpimarratuamarruhitzarensinonimoak.

engainua–iruzurra–akordioa–amesgaiztoa–ziria

�Idatzi,zureustez,zerpentsatuzuenGaizkarenaitak,idazkariakamarruaaurkituzuelaohartuzenean.

Bru

neik

o ka

nari

oa

19

�Imajinatu,�eta�adierazizersentitukozuenGaizkakSuhiltzailesultanarensemearekinjolastenarizelaikusizuenean.

�Erantzungalderahauei:

Zeindaidazkariak,Gaizkaketaaitakgordezutensekretua?

Noriemanziotensaria?

Noizirekizezaketenmaleta?

Zertanzetzansaria?

Norigustatuzitzaionsaria?

�Idatzi.Bidezkoairuditzenalzaizubarruanzegoensaria?Zukzeregingozenukeenhalakoegoerabatean?

irakurri ondoren

20

�Esan,zureustez,nolakoakdirenistoriokopertsonaiak:

Gaizka

Kanarioa

Gaizkarenaita

Gaizkarenama

Gaizkarenarreba

Suhiltzailea

�Esan�nordenzurepertsonaiafaboritoa,etaadierazizergatik.

Bru

neik

o ka

nari

oa

21

�Idatzizuedozureezagunbatinoizbesterenbatengainatzensaiatuzareten.Nolakoazenengainua?

•Nolasentituzinen?Zergertatuzen?

•Berrizegingoalzenukehalakorik?Esanzerikasizenuen.

irakurri ondoren

22

�Adierazizer-nolakosarianahikozenukeen,aukerarikizanezgero.

�Marraztuzurelagunetakobat.Pertsonaedomaskotaizandai-teke.

�Adierazizereginzenezakeenlagungehiagoizateko.

23

irakurketa-fitxaLiburuaren izenburua: ________________________________

Idazlea: ______________________________________________

Marrazkilaria: ________________________________________

Bilduma: ____________________________________________

Saila:_________________________________________________

Argitaletxea:__________________________________________

Orrialdeak:___________________________________

Agertzendirenpertsonaiak:

Pertsonaianagusiarendeskribapena:

Istorioarenzatihandienagertatzendenlekua:

Gaia

Gaizkaren agertzenden batenistorioada.Mutilak

berrigisahartzendu.Kanarioakdesagertutako

bestekanariobaten handiadauka.Eta

asko eskaintzen dute kanario hori aurkitu eta jabeari itzultzeagatik.

Gaizkaren margotu egiten dute kanarioaren

eta deitzendiotejabeariaurkitudutela

esateko.Bainasultanaren ohartuegitendaamarruaz.

Halere, egotea erabakitzen dute, sultanaren semeak

zinez aurkitutakokanarioabereadela.

Kanarioarenordez,idazkariak guztizbereziaeskaintzen

dio .

24

irakurketa-fitxaZure�iritzia

Gehiengustatuzaizuna.

Gutxiengustatuzaizuna.

Gustatualzaizuamaiera?Azalduzergatik.

Liburuarenbalorazioa:1 2 3 4 5

Gomendatukoalzeniekeliburualagunei?Azalduzergatik.

Irakurketarendata: Sinadura: