gorputz geometrikoak

GORPUTZ GEOMETRIKOAK

GORPUTZ GEOMETRIKOAK

Gorputz geometrikoak bi multzotan sailkatu daitekez:

POLIEDROAK

GORPUTZ BIRIBILAK

POLIEDROAK

ERREGULARRAK PRISMAK PIRAMIDEAK

POLIEDRO ERREGULARRAK

Poliedroa hiru dimentsioko gorputz bat da, espazioan ebakitzen diren hainbat planok mugatutakoa.

TETRAEDROA

Tetraedro bat lau aurpegi dituen poliedro bat da. Erpin bakoitzean hiru hiruki elkartzen dira eta guztira lau hiruki ditu. Lauak berdinak badira tetraedro erregularra deitzen jako.

Erpinak:4, Ertzak:6, Aurpegiak:4.

HEXAEDROAKuboa edo hexaedro erregularra 6 aurpegi dituen poliedroa izateaz gain, 6 aurpegi berdinak dituen hexaedroa da. Orduan, luzera, zabalera eta garaiera berdina izango dute.

Erpinak:8, Ertzak:12, Aurpegiak: 6.

OKTAEDROA

Oktaedro bat zortzi aurpegi dituen poliedro bat da. Erpin bakoitzean lau hiruki elkartzen dira eta guztira zortzi hiruki ditu. Zortziak berdinak badira Oktaedro erregularra izango da.

Erpinak:6, Ertzak: 12, Aurpegiak: 8.

IKOSAEDROAIkosaedroa 30 ertz, 12 erpin eta 20 aurpegi dituen poliedroa erregularra da. Aurpegietako hirukiak aldekideak dira eta, hortaz, bost solido platonikoetako bat da ikosaedroa.

Erpinak:12, Ertz:30, Aurpegiak: 20.

DODEKAEDROA

Dodekaedroa poliedro erregular bat da hamabi aurpegi dituena.Dodekaedroa erregularra da hamabi pentagono erregularrez osatuta dagoenean. 20 erpin, 12 aurpegi eta 30 ertz ditu.

Erpinak:20, Ertzak: 30, Aurpegiak:12.

PRISMAK

PRISMA ERREGULARRAPrisma erregularrak, oinarritzat poligono erregularrak (alde berdinak dituzten poligonoak, alegia) dituzten prismak.

Erpinak:12, Ertzak: 18, Aurpegiak: 8.

PRISMA IRREGULARRA

Erpinak:10, Ertzak: 15, Aurpegiak: 5.

PRISMA ZUZENAPrisma zuzenak, non oinarriak dituzten aldeak laukizuzenak diren; prisma zuzenetan, oinarrien eta oinarriak lotzen dituzten aldeen arteko angelua zuzena da.

Erpinak: 8, Ertzak:12, Aurpegiak: 6.

PRISMA ZEIHARRAPrisma zeiharrak, non oinarrien eta oinarrien lotzen dituzten aldeen arteko angelua zuzena ez den; prisma zeiharretan altuera ez dator prismako ertzen luzerarekin. Gainera, prisma guztiak zuzenak edo zeiharrak dira.

Erpinak: 12, Ertzak: 18, Aurpegiak: 8.

PIRAMIDEAK

PIRAMIDE ERREGULARRAPiramidea gorputz geometrikoa da, oinarritzat poligono bat duena, eta poligono horren erpinak goiko beste erpin bati lotzen zaio, piramidearen erpinari hain zuzen ere; alboetako aurpegiak triangeluak dira.Oinarria triangelu bat bada, piramidea triangeluarra dela esaten da; oinarria laukizuzena bada, piramidea lauangeluarra dela esaten da, etab. Hau da, oinarrian duen poligono-motak piramidearen izena osatzen du.

Erpinak:5, Ertzak: 8, Aurpegiak :5.

PIRAMIDE IRREGULAR

Erpinak:6, Ertzak:10, Aurpegiak:6.

PIRAMIDE ZUZENA

Erpinak:5, Ertzak :8, Aurpegiak:5.

PIRAMIDE ZEIHARRA

Erpinak:5, Ertzak:4, Aurpegiak:5.

GORPUTZ BIRIBILAK

KONOA

Kono bat hiruki batek kateto baten inguruko biraketaz sortzen den gorputz geometrikoa da.

Erpinak:1

ZILINDROA

Zilindro bat forma geometriko bat da, laukizuzen baten biraketaz sortzen dena. Hiru aurpegi ditu: bi zirkulu plano kurbo batez batuak, bi aurpegi horiekiko elkartzuta dena

ESFERA Esfera hiru dimentsiotako espazioan puntu jakin batetik distantzia berera dauden espazioko puntu guztiek osatzen duten azalera da. Erdiko puntutik azalerara dagoen distantziari erradio deritzo. Era berean, zirkulu bat bere ardatzaren inguruan biratzen denean sortzen den gorputz geometrikoa ere bada. Alde guztietatik begiratuta, erabat biribila den gorputza da esfera.

Egilea: Leiore