c:\fakepath\1 m 6 gaia 4 erroma 2007 08
Post on 03-Jul-2015
1.032 Views
Preview:
TRANSCRIPT
ERROMA• Bilakaera• Ekonomia• Gizartea
• Egitura politikoa• Erlijioa• Kultura
• Ekarpenak• Hirigintza eta artea
•Hispaniaren eta Galiaren konkista• Iberiar penintsulan aurkitu zutena
• Erromanizazioa• Euskal lurraldean
• Galtzadak•Inperioaren amaiera
Hispaniaren konkista Erromatarren aurretik
Hispaniaren konkistaEuskal tribuen ezaugarriak
• Gizarteak tribu antolaketa zuen, emakumearen nagusitasunarekin
• Agintea, adinekoen kontseiluak zuen
• Ekonomia fruitu bilketan oinarrituta, ezkur bilketa bereziki
• Artzaintza ere lantzen zuten
• Nekazaritza (laborantza) apala zen, emakumeak lantzen zuten, aitzurrarekin eta laiarekin, animaliaren laguntzarik gabe
• Erlijio berezia: izadiko indarrak gurtzen zituzten
• Ortzi edo Urtzi jainkoa eguzkiaren sinboloa adoratzen zuten; Odei, ekaitzen jeinua; Mari, Basajaun...
• Heriotza ondorengo bizitzan sinisten zuten, hildakoei janaria, tresnak...jartzen zizkieten
Hispaniaren konkistaEuskal tribuen ezaugarriak
Hispaniaren konkista
Administrazio banaketa
K.a. 218. urten Tarragonara etorri
ziren, Kartagotarrei bidea mozteko
Erromara bidean
Hispaniaren konkista
Hispaniaren administrazio banaketa Probintziak
Iruña-Veleia ( Araba )
Araban, erromanizazioaren adierazlerik onena, Astorga-Bordel
galtzadari lotua, Iruña/Veleiako Oppidum izenekoa da.
ERROMATARKUNTZA
AlfabetoaZenbakiak Egutegia
CALENDARIO JULIANO1.Januarius (31 días) 2.Februarius (28) (ó 29)3.Martius (31) 4.Aprilis (30) 5.Maius (31) 6.Junius (30) 7.Julius (31) (antes Quintilis) 8.Augustus (30) (antes Sextilis) 9.September (31) 10.October (30) 11.November (31) 12.December (30)
ERROMATARKUNTZA
K.a. 700
ERROMATARKUNTZAHizkuntzak
ERROMATARKUNTZA - Hizkuntzetan
Inoiz pentsatu al duzu gure ohiturak, izakera, hizkuntza, dibertitzeko era, ...
nondik datozen ?
10 gutxienez jakin beharko
nituzke !!!
Konturatzen zara zergatik ikasten
ditugun antzinako zibilizazioak ?
Nondik gatozen jakiteko !!!
ERROMATARKUNTZA - Zuzenbidea
Kristautasuna Enperadoreak hiltzen zirenean, erromatarrek jainko bezala gurtzen (adoratzen) zituzten.
Kristauek hori ez zuten onartzen.
Horrela, Kristo ondoren 250. urtetik aurrera, milaka kristau espetxeratu edo eta zirkuko lehoietara bota zituzten.
Bizitzak arriskuan ikusita, kristauak KATAKONBETAN (lurpeko galerietan) elkartzen ziren ezkutuan otoitz egiteko.
K.o. 313. urtean Konstantino enperadoreak kristautasuna legeztatu egin zuen.
HirigintzaKanpamendutik ... hirira
Hasiera kanpamendu
militarrak
Gero, batzuk HIRIAK
bihurtu ziren
Erromatarkuntza – (Erromanizazioa)
Erromatarkuntza – (Erromanizazioa)
ForuaFlaviobriga
Getaria
Ekonomian aldaketak
• Hirien inguruan baratzeak
• Urrunago “villae” izeneko ekoizpen unitateak (etxebizitza + baserria)
• 3 produktu nagusi: garia, olioa eta ardoa.
• Meatzaritza: urrea, beruna, eztainua, kobre, burdina
• Arrantzan : “garum”
Ekonomian aldaketak - Errepasoa
Galtzadak
Erromatarkuntza euskal lurraldean
Ager
SaltusUreztatzeko teknikak
Lugorria Goldea
Gainbeherakadaren arrazoiak
Barne arazoak
-Gerra zibil ugari jeneralen artean,
-Ondorioz bideak ez ziren seguruak eta merkataritza beherantz.
-Beste lurralderik ez zen konkistatu eta esklaburik ez
-Produktuak saltzerik ez zegoenea, nekazaritzak behera
-Gerra harrapakinik ez zegoenez, zerbitzu publikoak mantentzeko bide bakarra, hirietako biztanleei zergak kobratzea
-Ondorioz, jendea hirietatik landetara joaten da.
Kanpo arazoak
-Iparraldean Rin eta Danubio ibaiez beste aldera barbaroak bizi ziren, nekazariak eta abeltzainak
-Hegoalderako lurraldeak hartu nahi zituzten eta muga luzeei eraso egiten zieten (emigratu nahi zuten)
-III. mendeaz gero barbaro tribu batzuk Inperioaren barruan ezartzea lortzen dute (batzuetan indarrez, beste batzuetan tratuak eginez)
-K.o.III.mendearen amaieran enperadore batzuk, arazoak konpontzeko neurriak hartu nahi baina ez zuten lortu hobetzerik.
Erorpena-Mapa
III. Mendean zehar herri germaniarren erasoei frente egin zieten eta batzuetan Inperioak asimilatu egin zituen, soldadu edo kolono gisa.
Baina 376.ean hunoen presioak germaniar tribuak inperioaren mugetara bultzatu zituen.
Barbaroak
476. urtean bukatzen da, barbaroak
enperadorea botatzen dutenean
1.485. urtean bukatzen da, turkiarren
Konstantinopla konkistatzen dutenean
Eta honelako hiriak izatetik . . .
. . . honelakoetara pasa ziren
Baina hori hurrengo gaian aztertuko dugu.
Erdi Aroa
top related