busturiko berdintasun diagnostikoa 2012...2012 . i plan de igualdad ayuntamiento de busturia 2 ......
Post on 13-Sep-2020
23 Views
Preview:
TRANSCRIPT
BUSTURIKO BERDINTASUN
DIAGNOSTIKOA
2012
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
2
BERDINATSUN DIAGNOSTIKOA
0. Berdintasunari buruzko legeak
1991 – 2009: Lehenengo berdintasun planak Euskal Autonomia Erkidegoan
2005: otsailak 18ko 4/2005 Legea Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa
2007: martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoa, Emakumeen eta Gizonen
artean Benetako Berdintasuna lortzekoa.
2012-2015 Bizkaiko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako IV. Foru Plana.
2009-2013: EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako V. Plana - IX. Legealdiko
Jarraibideak
EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako V. Planean, lehenengo kapituluan;
Emakumeen eta gizonen berdintasunerako gobernantza, G1. Udal esparruko
administrazioetan eta nagusiki kapital publikoa duten enpresetan egindako berdintasun planen
kopurua handitzea atalean berdintasun planak egitearen garrantzia argi ikusten da. Era
berean, legegintzaldi honetarako erronka bezala aipatzen da :
Lehendabizi, Berdintasunerako Plana duten tokiko administrazioen kopurua handitzea,
4/2005 Legeko 15.3 artikuluari jarraiki.
2010. urtean Busturiko udalerrian emakumeen eta gizonen berdintasuna sustatzeko eta
diskriminazioa baztertzeko programa helburu hauekin diseinatu zen: alde batetik,
mainstreaming delakoa udal antolamenduan txertatuz; bestetik, emakumeen jabekuntza-
prozesuak bultzatuz; eta, azkenik, emakumeenganako indarkeria desagerrarazteko ekimenak
sustatuz. Lan horrekin jarraitzeko asmoarekin Busturiko udalak Berdintasun Diagnostikoa eta I
Berdintasun Plana aurrera eramatea erabaki du.
EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako V. Planean lau esku-hartze ardatz
berdintasun arloan ezartzen dira:
Berdintasunaren aldeko gobernantza hobestea
Emakumeen ahalduntze eta beren balioak aldatzea
Erantzukidetasunean oinarritutako gizartearen antolakuntza
Emakumeen aurkako indarkeria
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
3
Horrez gain, EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako IV. Planean lehentasuna
zuten ardatzekin alderatuta, nabarmendu behar da oraingoan mainstreaminga ez dela ardatz
bezala hartu, baizik eta antolakuntzan berdintasunaren aldeko gobernantza bultzatzeko eta
hobetzeko alor berezitu bezala. EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako IV. Planean
lehentasuna duen beste ardatza “bateragarritasuna eta erantzunkidetasuna”, “antolakuntza
sozial erantzukidea” bihurtu da, gizonen, erakunde publikoen, erakunde pribatuen eta
gizartearen inplikazioak mesede egingo baitio arlo pertsonaletik, gizartetik, familiatik eta
enplegutik eratorritako beharren eta erantzukizunen arteko oreka islatzeko. Eta horrela
errazagoa izango da espazio bakoitzak eskatzen duen denboraren arteko oreka lortzea.
1. Berdintasun Diagnostikoaren Helburuak
Diagnostikoak herrian gizonen eta emakumeen arteko aukeren berdintasunari buruzko
analisi zehaztua da. Diagnostiko honetan behin eta berriz egiten dira informazio bilketa
ekintzak, analisiarenak, barne eztabaidenak eta azkenik berdintasun planean sar daitezkeen
proposamenak.
Zentzu guztietan herriaren errealitatea aztertzea beharrezkoa izango da: dagoen
berdintasun politika eta berdintasun/desberdintasun egoera, lehentasunezko lana egin behar
den eremuak (etxebizitza, lana, osasuna, heziketa, e.a.), horretarako jarri nahi diren
errekurtsoak, gainditu beharko diren erresistentziak, bultzatzea interesgarria izango diren
jardunbide onak, gizarte mugimenduek izango duten zeregina, elkarteek, biztanleriak
orokorrean, honek utziko du etorkizuneko berdintasun planerako proposamenak herriko
ezaugarrietara egokitzea une sozial, ekonomiko eta politiko jakin batean.
Helburu zehatzak
- Beharrak, arazoak, interes guneak eta herrian berdintasunari dagokionez hobetzeko
aukerak identifikatu.
- Lehentasunen eta helburuen zerrenda zehaztu.
- Jarduera estrategia posibleak aztertu
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
4
2. Metodologia
2.1. Udalaren esparruko datuak
2.1.1. Datu orokorrak (kuantitatiboak)
Kokapena
Datu demografikoak: Biztanleria sexua eta adinaren arabera, jaiotzak sexu eta urtearen arabera, hazkunde begetatiboa.
Mapa sozioekonomikoa
Enplegua: biztanleria langabezian sexu eta urtearen arabera, biztanleria okupatuta eta langabetua sexuaren arabera, sektore ekonomikoak, etab.
Equal X Indizea
Gizarteratze datuak
Migratze mugimenduak
Emakumeen aurkako indarkeria.
Busturiko Udalaren gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren inguruko politika zehatzak.
2.1.2. Udaleko Organigrama
Langileen datuak
Kontziliazioari buruzko datuak
Langileen hautaketa politikari buruzko datuak
2.1.3. Langileen pertzepzioa (Datu kualitatiboak)
Udalean lan egiten duten pertsonek adierazten dituzten faktore subjektiboak (iritziak,
sineskerak, e.a.) biltzean datza, honetarako udaleko langile politiko eta teknikoarekin
elkarrizketak eta bilerak egingo dira. Aspektu hauen artean hurrengoak egongo lirateke:
1. Udaleko langileen aldetik dagoen onarpen eta inplikazio maila udalen berdintasuna
praktikan jartzerakoan, egon daitezkeen erresistentziak ikusteko eta beharrezkoak
diren neurriak hartzeko.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
5
2. Udaleko langileen iritziak emakumeen eta gizonen rol ezberdinei buruz lanean eta
honen ondorioak. Bereziki garrantzitsua da kargu altuak eta erdi mailakoak dituzten
pertsonen iritzia ezagutzea, berdintasun plana praktikan jartzerakoan funtsezko lana
izango baitute.
3. Emakumeek azaldutako beharrak eta iritziak beraien garapen profesionalarekin
zerikusia dutenak: zer pentsatzen dute emakumeek beraien lan jarduera, sustapen
aukera, formazio beharrak, beraien lankideekin dauzkaten harreman, beraien goiko
hierarkikoekin, etorkizuneko itxaropen eta abarrei buruz.
2.1.4. Udalaren arloen araberako diagnostikoa
2.2. Gizartearen esparruko datuak (Datu kuantitatibo eta kualitatiboak)
2.2.1. Datu kuantitatiboen bilketa
Herriaren esparru guztietako eragileen azterketa egingo da
HEZKUNTZA ZENTROAK
EMAKUME TALDEAK ETA MUGIMENDU FEMINISTA.
ELKARTEAK (Datu orokorrak- afiliatuak, baita zuzendaritza karguen banaketa sexu eta
adinaren arabera sailkatuak)
2.2.2. Datu kualitatiboen bilketa
Elkarrizketak
Aurretik aipatutako aztertu eta diagnostikatu beharreko esparruetako taldeekin egingo dira
elkarrizketa hauek: udala, eskola, osasun zentroa, emakume elkarteak eta mugimendu
feminista ….
Gure helburua gauzatzeko aipatutako talde ezberdinekin aritzea ezinbesteko jarduera
bilakatzen da, beraien parte-hartzea proiektuaren oinarria delarik.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
6
Inkestak eta eztabaida taldeak
Emakume elkarteen, mugimendu feministaren eta herriko beste elkarteekin parte hartzearekin
egingo dira, edo emakume banakakoen parte hartzea ere onartuko da. Bereziki diskriminazio
aniztasuna daukaten emakumeen parte-hartzea sustatuko da.
2.3. Erabili beharreko teknikak
- Informazio bilaketa, irakurketa selektiboa eta dokumentazioaren analisia
- Neurrira egindako elkarrizketak edo galdetegiak
- Eztabaida taldeak
- Bilerak
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
7
3. Berdintasun diagnostikoa. Aztertutako datuak eta lan ardatzak
3. 1. UDALAREN ESPARRUKO DATUAK. (Datu kuantitatiboak)
3.1.1 Datu Orokorrak
KOKAPEN GEOGRAFIKOA:
Busturik Busturialdea izeneko eskualde historikoari ematen
dio izena, Bizkaiko kosta-arkuaren erdian kokatuta
dagoenari. Sollube mendiko mazelen eta Urdaibaiko
itsasadarraren artean, erdibidean, 5 auzune daude kokatuta:
Axpe, Altamira, San Bartolome, San Kristobal eta Paresi.
3.1.2 Datu demografikoak
Gaur egun (2011ko urtarrilak 1), Busturik 1794 biztanle ditu, hauetatik 894 gizonezkoak eta
900 emakumezkoak dira. Biztanle Erroldaren arabera, biztanleriaren osaketa honako hau da:
• AXPE: 756
• SAN KRISTOBAL: 546
• ALTAMIRA: 339
• SAN BARTOLOME: 153
• PARESI
*Iturria: Udaleko web orrialdea
Taula 1: Biztanleria sexuaren arabera, 2011
BUSTURIA GUZTIRA
GUZTIRA Gizonezkoak Emakumezkoak
1.794 900 894
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
8
Grafiko 1: Biztanleria sexuaren arabera, (2011ko urtarrilak 1)
*Iturria udaleko web orrialdea: elaborazio propioa
Erroldaren datuek erakusten dutenez, Busturiko biztanleria emakume eta gizonen
artean ea zati berdinetan banatzen da. Sexu eta adinaren araberako biztanleriaren azterketari
dagokionez, biztanleriaren portzentaje handiena 20 urtetik 64 urtera adin taldean ematen da,
%62 izanez. 65 urtetik eta gehiago taldeak, %23 suposatzen du, beraz biztanleria zahartzen ari
dela argi dago. Zehazki, 0 urtetik 19 urtera pertsonak, herriko biztanleriaren osoaren %15
baino ez dira. Gaur egungo jendarteetan, joera hau ohikoa izaten da eta Gernika-Bermeo eta
Bizkaiko datuek horrela baieztatzen dute, non 0 urtetik 19 urtetara biztanleria %13 eta %7 dira
hurrenez hurren.
Grafiko 2: Biztanleria sexu eta adinaren arabera, 2011
*Iturria Eustat: elaborazio propioa
Biztanleria sexu eta adinaren arabera
0 500 1000 1500
0-19
20-64
>65
Guztira
Gizonezkoak
Emakumezkoak
Biztanleria sexu eta adinaren arabera
50%50%
Emakumezkoak
Gizonezkoak
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
9
Taula 2: Biztanleria sexu eta adinaren arabera 2011.
*Iturria Eustat: elaborazio propioa
ADINAK
0 - 19
20 -64
>=
65
Guztira Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira Gizonezkoak Emakumezkoak
BUSTURIA 1.768 874 894 264
(15%)
138 126 1.101
(62%)
580 521 403
(23%)
156 247
BIZKAIA 1.152.406 557.780 594.626 192.472 99.043 93.429 728.462 363.388 365.074 231.472 95.349 136.123
GERNIKA-
BERMEO
45.949 22.602 23.347 7.693 4.030 3.663 28.454 14.444 14.010 9.802 4.128 5.674
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
10
Taula 3: Jaiotzak sexu eta urtearen arabera
Busturia 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Jaiotza guztiak 12 11 18 16 15 18
Mutilen jaiotza 8 5 6 9 6 6
Nesken jaiotza 14 6 12 7 9 12
*Iturria Eustat: elaborazio propioa
Grafiko 3: Jaiotzak sexu eta urtearen arabera
*Iturria Eustat: elaborazio propioa
Jaiotzen kopurua udalerrian ea zifra berdinetan mantentzen da, 2010. urtean pixka bat
handituz. Hala eta guztiz ere, heriotza jaiotze tasa baino handiagoa da, horregatik Busturian
hazkunde begetatiboa negatiboa da. Dena den, 2009 urtetik 2010era datuak nahiko aldatu
direla ikus daiteke, 2010. urtean hazkunde negatiboa asko jaitsi baita.
Emakundek argitaratzen den “Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzko
zifrak 2011” txostenaren arabera, 2010. urtean autonomia-erkidegoan 18.608 pertsona hil
ziren eta horien artetik, %51,6 gizonak ziren. Hiru lurralde historikoetan gizonen
emakumeen heriotzak baino handiagoak izan ziren.
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Mutilak
Neskak
Guztira
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
11
Grafiko 4: Hazkunde begetatiboa
*Iturria Eustat: elaborazio propioa
3.1.3. Mapa sozioekonomikoa
Enplegua
Taula 5: Biztanleria langabetua sexu eta urtearen arabera
BUSTURIA 2007 2008 2009 2010 2011
Guztira 54 67 90 88 92
Gizonak 27(50%) 42 (63%) 56(62%) 49(56%) 46 (50%)
Emakumeak 27(50%) 25(37%) 34(38%) 39(44%) 46(50%)
*Iturria Eustat: elaborazio propioa
-6
-15
-9
-16-18
-16
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2007 2008 2009 2010
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
12
Grafiko 5: Biztanleria langabezian sexu eta urtearen arabera
*Iturria Eustat: elaborazio propioa
Taula 6: Biztanleria okupatuta eta langabetua sexuaren arabera 2010
Busturia Guztira Okupatuak Langabetuak Ez-aktiboak
Biztanleria 1749 760 63 926
Gizonak 871 430(57%) 47(75%) 394(43%)
Emakumeak 878 330(43%) 16(25%) 532(57%)
* Iturria Eustat: elaborazio propioa
2010eko datuen arabera, emakumeak pertsona okupatuen %43a dira eta langabetuen
%16a. Honen aurrean, gizon langabetuak %75 dira. Azken datu honen zergatia, Busturian
pertsona okupatuen %69a zerbitzu sektorean daudela izan daiteke, zerbitzuetan gehien lan
egiten dutenak emakumeak baitira. Eraikuntza edo industria sektoretan, gizonezkoen
sektoreak, ordea biztanleria okupatuta %7a eta %22 dira, hurrenez hurren.
“Lan-merkatuaren ohiko irudia da zenbait sektore maskulinizatuta egotea, hala nola
industria eta eraikuntza, eta, aldiz, zerbitzu-sektorea feminizatuta. Estatistika Institutu
Nazionalak biztanleria aktiboari buruz egindako inkestaren datuek agerian jartzen dute
irudi hori: zerbitzuen sektorean okupatutako 10 pertsonatik 6 emakumeak dira. Krisi
ekonomikoak eraikuntzaren sektorean adina eragingo balu zerbitzuen sektorean,
emakumeen okupazioan kalte larria izango luke, emakumeen % 87,6k sektore horretan
0
20
40
60
80
100
2007 2008 2009 2010 2011
Biztanleria langabezian sexu eta urtearen arabera
Guztira
Gizonak
Emakumeak
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
13
egiten baitu lan (gizonezkoen erdiak inguruk egiten du lan sektore horretan, eta % 32,6k
berriz industria-sektorean).”1
Taula 7: 16 urte edo gehiagoko okupatuta biztanle landunak sektore ekonomikoen arabera
* Iturria Udalmap-Eustat: elaborazio propioa
Kontuan hartu behar da gaur egungo ekonomia-krisiak eragin latzagoa izan duela
eraikin sektorean, horregatik langabezi tasa lehenago igo de ginonen artean. Hala eta guztiz
ere, krisi honen ondorioak beste sektoreetara heltzen ari dira eta emakumeak ere kaltetuak
izaten ari dira. Pertsona ez-aktiboen kasuan, emakumeak %57 dira.
Emakunderen arabera, Euskal Autonomia- Erkidegoan, “2010ean, pertsona ez-
aktiboen %60 emakumeak ziren. Ez-aktibotasun horren arrazoi nagusia etxeko lanetan aritzea
da (emakume ez aktiboen % 43), eta arrazoi horren atzetik, erretiroa ez beste pentsioren bat
jasotzea (%19.9). Hala ere, azken talde honetan, % 94 emakumeak dira. Pertsona ez-aktiboen
%40 baino gutxiago, aldiz, dira gizonak, eta 10etik 7 erretiroa edo aurre-erretiroa hartu
dutelako daude egoera horretan eta azpimarratu behar da gizon ez-aktiboen %4,3 soilik
daudela egoera horretan etxeko lanetan dihardutelako.
10 pertsona aktibotik ia 6 emakumeak dira, baina lan-jarduerari eskainitako denborak gora
egin ahala, orduan eta txikiagoa da emakumeen presentzia. Hala, lanez kanpoko jarduera
1 Ainhoa Novo Arbona, Jaione Almirante, Andrea Badiola, Genero-azterketarako taldea Politika eta
Administrazio Zientzia Saila, “Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzko zifrak 2011” ,
Emakunde, 2011ko urria (58-59 orr.)
Nekazaritza-
Arrantza
Industria Eraikuntza Zerbitzuak
Bizkaia 0,77% 18% 9% 72%
Eskualdea 3% 21% 9% 67%
Busturia 1% 22 % 7% 69%
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
14
duten 10 pertsonatik 7 baino gehiago emakumeak dira; ez dabiltza enplegu bila, eta etxeko
lanak egiten edo ikasten soilik aritzen dira” 2
Equal X Indizea
Bizkaiko Foru Aldundiak Bizkaian genero berdintasuna neurtzeko Equal X Indizea
erabiltzen du. Equal X Indizea, Genero Berdintasunaren Indizea, Equal X- delakoan,Suediako
Nazio Estatistika Institutuak sortu zuen lurralde zehatz batean genero ezberdintasuna
neurtzeko.
Equal X Genero Berdintasunaren indizea kalkulatzeko modua: Indizea 7 aldagaien
batura haztatuaren bidez eskuratzen da: ordaindutako enplegu duten pertsonek (%), goi
mailako hezkuntza duten pertsonek (%), enpleguaren arloko banaketa (%), 24 eta 34 urte
bitarteko gazteak, enplegu-bilaketan dabiltzan pertsonak (%),Ezberdintasuna eta Maila eta
udal-zinegotziak diren pertsonak.
Indizea osatzen duten adierazleak sexuaren araberako ehunekoetan (%) kalkulatzen
dira (ezberdintasuna, antolamendu-metodoaren maila adierazten da):
Pertsonak ordaindutako enpleguarekin %, ezberdintasuna.
Pertsonak goi mailako hezkuntzarekin %, ezberdintasuna.
Ezberdintasuna arloko banaketan %, ezberdintasuna.
24 eta 34 urte bitarteko gazteak, ezberdintasuna.
Pertsonak enplegu-bilaketan %, ezberdintasuna.
Pertsonak enplegu-bilaketan %, maila.
Pertsonak udal-zinegotzigoetan, ezberdintasuna.
Equal X Indizearen arabera, 0-k berdintasun osoa eta 100-ak puntako ezberdintasuna
adieraziko du.3
2 Ainhoa Novo Arbona, Jaione Almirante, Andrea Badiola, Genero-azterketarako taldea Politika eta
Administrazio Zientzia Saila, “Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzko zifrak 2011” ,
Emakunde, 2011ko urria. (49-50. Orr)
3http://www.bizkaia.net. http://bizkaia.net/home2/Temas/DetalleTema.asp?Tem_Codigo=2530&Idioma=EU
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
15
Taula 4: Gernika-Bermeoko Eskualdearen udalerriak - Urtea: 2010; ordena: EqualX
Equal X
Ordaindutak
o
Enplegua %
Goi mailako
Hezkuntza %
Sektore
Banaketa%
24/34
urteko
gazteak %
Enpleguaren
Bilaketa %
Enpleguaren
bilaketa %
(sailkapena)
Udal
Zinegotzigoak
Ibarrangelu 21,00 14 10 3 52 29 15 24
Gautegiz-
Arteaga 42,71 30 11 19 90 14 57 78
Gernika-
Lumo 44,71 57 41 58 2 44 67 44
Mendata 44,29 17 45 28 45 101 50 24
Muxika 45,57 19 96 66 44 19 10 65
Bermeo 49,71 33 14 76 54 10 98 63
Elantxobe 50,43 60 15 101 75 40 38 24
Errigoiti 53,00 23 83 27 108 5 101 24
Busturia 54,43 78 27 62 59 74 65 16
Ereño 55,43 12 52 110 65 98 27 24
Morga 52,86 61 32 44 111 38 6 78
Mundaka 57,43 54 3 12 85 86 97 65
Murueta 57,29 42 24 26 92 47 92 78
Sukarrieta 63,57 3 65 13 83 96 107 78
Forua 63,71 64 42 54 102 84 76 24
Ea 64,29 80 20 29 36 99 108 78
Nabarniz 64,43 1 61 65 95 107 23 99
Arratzu 70,14 2 97 99 1 111 103 78
Ajangiz 71,00 70 103 33 87 90 36 78
Kortezubi 81,57 71 109 47 98 112 110 24
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
16
Berdintasunari dagokionez eta Equal X Indizearen arabera, Bizkaiko udalen artean,
Busturia 55.postuan dago. Gernika-Bermeo eskualdean, berriz, 9. postuan.
Taula 5: Bizkaiko Eskualdeak- Urtea: 2010; ordena: EqualX
Equal
X
Ordainduta
ko
Enplegua %
Goi
mailako
Hezkuntza
%
Sektore
Banaketa%
24/34
urteko
gazteak %
Enpleguaren
Bilaketa %
Enpleguaren
bilaketa %
(sailkapena)
Udal
Zinegotzigoak
Gran Bilbao 2,714 4 1 2 2 2 7 1
Plentzia-
Mungia 2,857 2 2 1 1 5 5 4
Markina-
Ondarroa 3,429 1 4 3 7 1 2 6
Gernika-
Bermeo 4,000 3 3 4 6 4 6 2
Duranguesado 4,857 6 5 6 3 6 3 5
Arratia-
Nervión 5,000 5 7 7 5 7 1 3
Encartaciones 5,143 7 6 5 4 3 4 7
Gernika-Bermeo eskualdeak Indize Equal X balorea handitzen du, 2000 eta 2005
urteetan balore hori 2,71 baitzen, baina 2010. urtean, 4,00 balorean kokatzen da. Hau da, 2005
urtean berdintasun handien zuen eskualdeak izatetik 4. postura pasatu da 2010. urtean.
Gizarteratze datuak (Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitateko datuak dira)
Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitateak oinarrizko gizarte zerbitzuak
kudeatzen ditu, hau da:
- Pertsona nagusientzako zerbitzu eta baliabideak: Etxez etxeko laguntza, Telelaguntza-
zerbitzua, Mendekotasun balorazio eskabideak.
Hainbat datu interesgarriak:
Busturin mendekotasunak dituzten herritarrak biztanleriaren arabera 2011 (%): % 4,3
Etxez-etxeko laguntza zerbitzuko erabiltzaile kopurua 2011. urtean, Busturin: 13
Mankomunitatean, orokorrean, eskaintzen dituzten zerbitzuen emakumeak erabiltzaileen
%76a dira, gizonak, %26a.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
17
Grafiko 6: Busturialdeko Mankomunitateko erabiltzaileak sexuaren arabera
*Iturria Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitatea: elaborazio propioa
Taula 5: Bideratutako mendekotasun eskabide kopuruaren bilakaera
*Iturria Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitatea: elaborazio propioa
- Haurtzaroa eta familia
- Emakumeak: Emakumeentzako lege aholkularitza-zerbitzua, indarkeria egoera bizi duten
emakumeentzako harrera, genero-indarkeriako egoeretan ardurapean adingabeak dituzten
familietan esku-hartzea, koordinazio protokoloaren jarraipena.
- Immigrazioa
Grafiko7: Atzerriko biztanleria Busturialdean, sexuaren arabera, 2012.
HERRIA 2009 2010 2011
BUSTURIA 30 24 18
54%
46% Emakumeak
Gizonak
Erabiltzaileak orokorrean
76%
26%
Emakumeak
Gizonak
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
18
*Iturria: Busturialdeko Mankomunitatea
Grafiko 8: etorkinak sexu eta urtearen arabera Busturia
*Iturria INE. Elaborazio propioa
Arlo honetan III. Immigrazio Plana(2008-2011) burutu da eta orain IV. Prestatzen ari dira. II
Immigrazio Planaren barruan berdintasuna eta genero perspektiba hainbat ataletan landu
egin da.
4.2. FUNTSEZKO PRINTZIPIOAK.
4.2.3. Sexu arrazoiengatiko diskriminaziorik ezaren printzipioa. Emakumeen eta gizonen
arteko desberdintasunei kasu egitea eta erantzunak ematea da Plan honen printzipio
ideologikoetako bat. Emakume etorkinek diskriminazio bikoitza jasaten dute: bata
emakumea izateagatik eta bestea etorkina izateagatik. Bestalde, funtsezko kolektiboa
dira integrazio problematiketan: izan ere, beraiei dagozkie familia-kohesioa eta
jatorrizko balioen transmisioa, baita etorkinek izan ditzaketen akulturizazio prozesuak
ere.
5.2.- Helburu berezi
5.2.5.-Etorkinekin burutzen dituzten jarduera guztietan generoko ikuspegia
gaineratzea.
6.1. ABEGIA ETA GIZARTEGINTZA
Etorkinak sexu eta urtearen arabera Busturian
0
10
20
30
40
50
60
70
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Emakumezkoak
Gizonezkoak
Guztira
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
19
Neurri 6.1.8 Etorkinek berdintasunerako eta indarkeria sexistaren prebentziorako
programetan parte hartzea erraztea eta atentzio egokia bermatzea tratu txarren
biktimei.
Hainbat datu interesgarriak:
2010. urtean Gizarte Zerbitzuek tratu txarrak jasan zituen 14 emakume hartu dituzte,
erdiak atzerritarrak.
2011. urtean Gizarte Zerbitzuek tratu txarrak jasan zituen 13 emakume hartu dituzte, 8
atzerritarrak.
- Gizarteratzeko programak: ekintza desberdinak egiten dira, besteak beste, trebetasun
pertsonalak lantzeko ekintzak, prestakuntza-ikastaroetan parte-hartzea, lan merkatura
bideratzeko ekintzak...
- Prestazio ekonomikoak:
Diru sarrerak bermatzeko errenta:
Diru-Sarrerak Bermatzeko Errenta jasotzen duten bizikidetza unitate kopurua Busturin,
2011: 52 bizikidetza unitate kopurua (% 1,5 biztanleria orokorra eta %1,4 pentsiodunak)
Etxebizitzako gastuetarako prestazio osagarria:
Etxebizitza Gastuetarako Prestazio Osagarria EGPO jasotzen duten bizikidetza unitate
kopurua 2011: 11 bizikidetza unitate kopurua
Gizarteratze hitzarmenak 2011 urtean: 18
Gizarte larrialdietarako laguntzak:
Gizarte Larrialdietako Laguntzak jaso dituzten bizikidetza unitateak 2011, Busturin: 10
bizikidetza unitateak (biztanleriaren %0,6a)
Busturialdeko mankomunitateko laguntza bereziak:
Espediente aktiboak Mankomunitatean (erabiltzaile guztiak), biztanleriaren arabera 2011-
Busturin…………………………………%26,14
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
20
Grafiko 9: Espediente aktiboak Mankomunitatean Busturiko kasuan, adina eta sexuaren
arabera 2011
*Iturria Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitatea: elaborazio propioa
Emakumeen aurkako indarkeriaren datuak
2011. urtean zehar Gizarte Zerbitzuek tratu txarrak jasan zituen 14 emakume hartu
dituzte, bi Busturikoak ziren.
2012. urtean ez dituzte hartu Busturiko emakumerik, nahiz eta kasu 1 ezagutu prentsan
agertuta.
Busturiko Udalaren gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren inguruko politika
zehatzak
2010. urtean, Busturiko Udalak Berdintasunerako Programa diseinatu zuen honako
helburuarekin:
“Busturialdeko Herri Txikietarako Planaren lan-ildoak (2009-2010) gure udalerrian jorratzea:
alde batetik, mainstreaming delakoa udal antolamenduan txertatuz; bestetik, emakumeen
jabekuntza-prozesuak bultzatuz; eta, azkenik, emakumeenganako indarkeria desagerrarazteko
ekimenak sustatuz”. Dokumentu honetan, helburu zehatzak ere ezarri ziren:
302833
2630
33
2727232119
21
37
22
69
19
0
10
20
30
40
50
60
70
0-
17
18-
30
31-
40
41-
50
51-
60
61-
70
71-
+
81+
Emakumeak
Gizonak
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
21
ARDATZA: MAINSTREAMING-A
Helburuak Ekintzak Betetze maila
M1: Emakume eta gizonen
aukera berdintasunaz eta
generoaren teoriaz
jabearazteko eta gaitzeko
prestakuntza-saioak
antolatzeko
M1.1. Administrazioan
dauden teknikaritzako
hizkuntzaren erabilera ez-
sexistaren inguruko
ikastaroa (4 ordu)
Hitzaldi-tailer bat egin zen
Gernikan, hizkuntza
erabilpen ez sexista eta
berdintasunari buruzkoa.
M1.3. Politikarientzako
prestakuntza-saioa:
politikak diseinatzerakoan
genero ikuspegia kontuan
hartzeko ildoak (2 ordu)
Bi hitzaldi egin ziren,
bakoitzak bi ordutakoak.
M2: Proiektu hezkidetzaileak
sustatzea hezkuntza formaleko
zentroetan zein gazte eta
haurrei zuzendutako aisialdiko
programetan (hezkuntza ez-
formala)
M2.1. Uda-lekuetan aritzen
diren begiraleei
hezkidetzari buruzko
prestakuntza: zelan
txertatu genero ikuspegia
udako jardueretan (4 ordu)
(Euskaraz olgetan
kanpaina).
Ordu beteko hitzaldi bat
egin zen 2010. Urteko
begiraleekin.
ARDATZA: JABEKUNTZA
Helburuak Ekintzak Betetze maila
J1 Emakumeen balorizazioa
bultzatzea espazio publikoan
J.1. Sentsibilizazio
kanpainak: Martxoak 8
Bai, urtero egiten da
hitzaldi bat eta beste
ekimen bat (antzerkia)
J.2. Sentsibilizazio-
kanpaina: Urriak 15
Egin zen
ARDATZA: INDARKERIA
Helburuak Ekintzak
I1. Protokolo bateratua eta
koordinatua bermatzea
I1.1. Protokoloaren
argitalpena (125 ale)
Ez zen egin
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
22
I1.2. Protokoloaren
zabalkuntza. Etxeetara
material informatibo bat
azalduz.
Ez zen burutu
I2: Indarkeria prebenitzeko
jarduerak sustatzea
I2.1 Sentsibilizazio-
kanpaina: Azaroak 25
Bai, urtero egiten den
bezala
I2.2.Politikarientzako
emakumeen kontrako
indarkeriari buruzko
jardunaldia (2 ordu)
ez zen egin
I2.3. Gazteekin (neskak eta
mutilak) tratu onen
tailerrak
ez ziren egin
3.1.4. Udaleko langileen datuak
Taula 9: Udalbatza
EMAKUMEZKOA GIZONEZKOAK
ALKATETZA
ZINEGOTZIAK 5 (%62,5) 3 (%37,5)
IDAZKARI OROKORRA
Kultura, Euskara,
Hezkuntza eta Kirola
Emakumea eta Giza-
ekonomia
Partaidetza eta Informazioa
Hirugarren Adina
Gazteria eta Jaiak
*Iturria Busturiko udala: elaborazio propioa
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
23
Grafiko 10: Udalbatza
*Iturria Busturiko udala: elaborazio propioa
Taula 10: Udaleko Langileak
ADINA Langileak Emakumeak % Gizonak %
20-29 1 1 %100 0
30-39 4 3 %75 1 %25
40-49 4 4 %100 0
50 eta gehiago 5 1 %20 4 %80
GUZTIRA 14 9 %64 5 %36
*Iturria Busturiko udala: elaborazio propioa
Grafiko11: Udaleko Langileak
*Iturria Busturiko Udala: elaborazio propioa
64%
36%Emakumeak
Gizonak
UDALBATZA
62%
38%
EMAKUMEZKOAK
GIZONEZKOAK
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
24
Busturiko Udaleko langile eta kargu politiko gehienak emakumezkoak dira eta
azpimarratu behar da alkatesa daukatela. Banaketa honen ondorioz, normalean gizonezkoen
arduran dauden arloak emakumezkoen esku daude; esate baterako, Sozio-ekonomiarena.
Antolamendua horrela izatea oso garrantzitsua da genero perspektiba udalean lantzeko eta
zinegotziak oso kontziente dira horretaz.
Bestaldetik, jendartean ikus daitekeen sexuaren araberako banaketa lanbideetan ere
agertzen da administrariak emakumeak baitirela eta peoiak, berriz, gizonak.
Kontratazio mota
Mugagabe: kontratu mugagabea daukaten langileek %62,5 emakumezkoak dira,
gizonezkoak, berriz, %37,5.
Aldi baterako: aldi baterako kontratu daukaten langileek %67 emakumezkoak dira eta
gizonezkoak %33.
KONTRATAZIOA/LANALDIA
KONTRATU MOTA
LANGILEAK
EMAKUMEAK
%
GIZONAK
%
Mugagabea 8 5 %62 3 %37
Aldi baterakoa 6 4 %67 2 %33
GUZTIRA 14 9 %64 5 %36
Asteko lanorduak
20 ordu baino
gutxiago
4 4 %100
20 - 34 ordu 1 1 %100
35 - 39 ordu 9 4 %44 5 %100
40 ordu
GUZTIRA
14 9 64,28 5 %36
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
25
Kontuan hartu behar da ere, emakumezkoak gehienak direla udalean eta
administrazioan, orokorrean. Emakunderen arabera; “Pertsona okupatuek zer jarduera-
adarretan lan egiten duten aztertuta, zehatzago jakingo dugu zer-nolako genero-hesia dagoen.
Emakumeen okupazio nagusia administrazio publikoa da. Bertan daude emakume okupatuen
10etik ia 3, eta ondoren, merkataritzan (% 25,4).”4
Lanaldia
Lanaldiari dagokionez, asteko 20 ordu baino gutxiago lan egiten dutenek %100
emakumezkoak dira eta gizonezkoen lanaldia asteko 35/39 ordukoa da kasu guztietan. Datu
hauek erakusten dute emakumezkoak gehienak direla lanaldi murriztutan.
Egoera hau ohikoa da sektore guztietan, emakumezkoek haien lanaldia murrizten
baitute zaintza lanak egin ahal izateko. Ondorioz, haien soldata gizonezkoarena baino
baxuagoa da eta, oro har, emakumezkoen lan baldintzak ere txarragoak dira, batez ere arlo
pribatuan.
Emakundek egindako “Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzko zifrak
2011”, azaltzen da ; “(…) nahiz eta irregularra izan, lanaldi osoz lan egiten duten
emakumeen ehunekoak gora egin duela sektore publikoan (% 60,3) eta eutsi egin diola
sektore pribatuan (% 38 inguruan). Lanaldi partzialari erreparatuz, berriz, ikusten da
emakumeak, sektore pribatuan zein publikoan, horrelako lanaldia duten soldatakoen hiru
laurden direla, eta datua ez dela askorik aldatu 2006. urtetik.” (66. orr.)
Bestalde, bajeei erreparatzen badiegu, langileek ez dituzte bat ere hartu azken urtean.
Horren zergatia seme-alabak ez direla oso txikiak izan daiteke, gehienek 7-14 urteko multzoan
baitaude.
4 Ainhoa Novo Arbona, Jaione Almirante, Andrea Badiola, Genero-azterketarako taldea Politika eta
Administrazio Zientzia Saila, “Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzko zifrak 2011” ,
Emakunde, 2011ko urria (58.orr.)
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
26
LANGILEEN EZAUGARRIAK:ADINA/FAMILI ERANTZUKIZUNAK
ADINA LANGILEAK EMAKUMEAK
%
GIZONAK %
20-29 urte 1 1 100
30-39 urte 4 3 75 1 25
40-49 urte 4 4 100
50 urte eta gehiago 5 1 20 4 80
GUZTIRA 14 9 64,2 5 35,71
SEME-ALABA KOPURUA LANGILEAK EMAKUMEAK % GIZONAK %
0 5 2 40 3 60
1-2 8 6 75 2 25
3+ 1 1 100
SEME-ALABEN ADINA
LANGILEAK
EMAKUMEAK
%
GIZONAK
%
0 - 3 urte 2 1 50 1 50
4-6 urte 4 3 75 1 25
7-14 urte 7 7 100
+ 14 urte 6 4 66,6 2 33,3
Norberaren ardurapeko
beste pertsona kopurua
LANGILEAK
EMAKUMEAK
%
GIZONAK
%
0
1 1 1 100
2
3 edo gehiago
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
27
BAJAK
Bajen zergatiak
LANGILEAK
EMAKUMEAK
%
GIZONAK
%
Kontratua
bukatzea
4 4 100
LANBIDE KATEGORIAK
Lanbide-
kategoriak
LANGILEAK
EMAKUMEAK
%
GIZONAK
%
Zuzendaritza 1 1 100
Erdi-mailako
agintedunak
Langile
kualifikatuak
2 1 50 1 50
Langile ez-
kualifikatuak
8 4 50 4 50
Administrariak 3 3 100
GUZTIRA 14
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
28
PRESTAKUNTZA
LANGILEAK
EMAKUMEAK
%
GIZONAK
%
Prestakuntza
eman zaien
pertsona- kp
(azken urtea)
6 4 %67 2 %33
Lanaldian zehar 6
Ordu kopurua 154 77 77
SOLDATA POLITIKA
LANBIDE-
KATEGORIA
EMAKUMEEN % BATEZBESTEKO SOLDATA
EMAKUMEAK GIZONAK
Zuzendaritzako
langileak
Erdi-mailako
agintedunak
Langile
kualifikatuak
3150€
Administrariak
100%
2000€
Langile ez-
kualifikatuak
55,5%
GUZTIRA 1425 1425
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
29
3.2. LANGILEEN PERTZEPZIOA. (Datu kualitatiboak)
Atal honetan, Mankomunitatean lan egiten duten pertsonek, elkarrizketa pertsonalen
bidez, edo elkarrizketetan egon ezin izan zirenak galdetegien bidez, azaltzen dituzten alde
subjektiboak (iritziak, sinesmenak, eta abar.)batzen dira. Tratatutako gaiak:
3.2.1. Emakumeen eta gizonen arteko ezberdintasuna jendartean, kausak eta
pertsonengan dituzten ondorioak ulertzeko modua.
Elkarrizketatutako emakume eta gizonen %87,5ak, emakumeek eta gizonek lan arloan
ez dituztela aukera berberak uste du. Hala ere, ez dute batere argi emakumeen kasuan,
ordaindutako lanari uko egiteak, gizarte-sistemaren antolakuntzan jatorria duenik.
Ekonomia mailan, portzentaia berbera aurkitzen dugu. Elkarrizketatutako emakume
eta gizonen %87,5ak uste du ekonomia arloan emakumeek eta gizonek ez dituztela aukera
berberak. Argi daukatenak emakumeak direla aipatu beharko litzateke, elkarrizketatuko
%12,5a gizonak direnean.
Garapen pertsonalari dagokionez, elkarrizketatutako pertsonen %37,5ak uste du
emakumeek arlo honetan aurrera pausu handiak eman dituztela. Gero eta emakume gehiago
daude prestakuntza egiten, ikastaroetara joaten, ariketa fisikoa egiten eta, azken finean,
beraien burua zaintzen. Bizitza osoa gainontzeko guztiak zaintzen eman izan dutela konturatu
diren adin guztietako emakumeak, eta beraien buruagatik ere egitea erabaki dutenak.
Elkarrizketatutako batek, horrek kostu bat ekarri diela baieztatzen du, gehien bat, adin
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
30
nagusiko emakumeei, zeren hasieran ez baitzegoen ondo ikusita bakarrik etxetik ateratzea edo
ikastaroetara joatea. Gaur egun hau gaindituta dago.
Azkenik, langileen %75ak esparru politikoan ez dagoela berdintasunik argi dauka, nahiz
eta elkarrizketatutako pertsona guztiek aurrera pausuak eman direla ikusi. Jartzen duten
lehenengo adibidea Busturiko Udala bera da, langile politiko eta tekniko gehienak emakumeak
direlako, alkatetza azpimarratuz, emakume bat baita honen buru, alkatesa.
Elkarrizketatuko emakume eta gizonen %75ak gure jendartean oraindik rol eta
estereotipo sexistek dihardutela uste du, baita laneko banaketa sexualaren iraupenarenak ere.
Erantzunen artean hainbat pertsonek adibide argiak jartzen dituzte, Athleticeko emakume
jokalariei “Athletikeko neskak” deitzearena bezala, edo gizon askok oraindik etxeko zereginak
eta zaintzak emakumeen lana direla ustea. Rol sexistak lehenaldiko zerbait direla uste duten
pertsonen artean %50a emakumeak izatea gauza bitxia da.
Elkarrizketatuko emakume gehienek uste dute emakumeek zuzendaritza edo
arduradun lanpostu bat eskuratzeko orduan ez dituztela gizonek dituzten aukera berdinak.
Beraien ustez, egoera hau aldatzen hasteko oraindik lan handia dago egiteko. %12,5ak ez du
errealitate hau ikusten, eta emakumeek eta gizonek arduradun lanpostu bat eskuratzeko
orduan aukera berdinak dituztela uste du. Emakumeek, tradizionalki etxearen eta familiaren
zaintza beraien gain hartu dutela argudiatzen dute, eta horrek arazoak ekarri dizkie. Bizitza
pertsonala eta laborala ezin bateratzeak, emakumeentzat bidea luzeagoa eta zailagoa izatea
dakar.
Ez da arraroa gizonak izatea normalean uste dutenak emakumeentzat gauzak gero eta
hobeto daudela, egoera asko hobetu dela, eta jada aukeren berdintasuna lortu dela. Egoera
hauek lehenengo pertsonan ez bizitzeak, iritziak asko baldintzatzen ditu. Emakumeek alor
batzuetara heltzeko dituzten arazoak, edo maila bereko lanpostu baten emakume bati gizon
bati baino gehiago eskatzen zaiola ikusten ez duten emakumeak egotea harrigarria da.
Gizartean orokorrean dagoen iritzi hori, azken urteetan berdintasun formalari dagokionez asko
aurreratu delako izan daiteke, baina honek ez du esan nahi berdintasun erreal bat denik.
Honela, baieztapen honek, elkarrizketatu gehienen errealitate analisiarekin, eta
Eustatek 2011. urteari dagokionez egindako “Lana, familia eta norberaren bizitza uztartzeari
buruzko inkesta”, bezalako azken azterlanetatik jasotako datuekin talka egiten du. Azterlan
honen bidez jaso diren ondorioetatik batzuk erakusten dute, zazpi gizonetik batek bakarrik
ematen duela emakumeek beste denbora bere seme-alaben zaintzan, eta hamarretik
bederatzi gizonek ordu bi edo gutxiago ematen dituztela etxeko zereginetan, emakumeen
heren batek, berriz, hiru ordu edo gehiago ematen dituenean.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
31
Emakume batzuen kasuan, aukera falta hau ere azaltzen da beraien izaeragatik,
emakumeak ez direla hain anbizio handikoak, eta familiaren zaintzari lehentasuna ematen
diotela, bezalako arrazoi biologizistei helduz. Elkarrizketatutako emakume batzuek,
emakumeek eta gizonek interes ezberdinak dituztela, eta gauza ezberdinetan nabarmentzea,
eta gauza ezberdinei garrantzia ematea normala dela irmoki uste dute. Bikoteek lanari nork
emango dion garrantzi handiagoa eta nork ez, askatasun osoz erabakitzen dutela ere
baieztatzen da.
Zuzendaritza lanpostuetan emakumeentzat eta gizonentzat exijentzia bera den
galdetzean, iritziak baietz uste duten elkarrizketatuen %12,5a, eta beraien balioa gizonek baino
gehiago erakutsi behar dutela uste duten %62,5aren artean banatzen dira. Kargua zenbat eta
altuagoa izan, emakumeei orduan eta gehiago exijitzen zaiela baieztatzen dute.
3.2.2. Emakumeen ahalduntze eta beren balioak aldatzea
Elkarrizketatutako pertsona gehienen iritziz esku-hartze soziopolitikoan emakumeek
eta gizonek ez dituzte aukera berdinak. Aurrera pausu batzuk ematen ari direla, baina
orokorrean, emakumeek garrantzi gutxiagoko lanpostuak dituztela komentatzen dute. Berriro
ere, egoera honen errua, zaintzaren ardura beraiena izateari botatzen diote, eta honek gizonei
beste arlo batzuetan aritzen uzten die.
Hortaz, Udalatik, Busturiko emakumeen esku-hartze soziopolitikoaren aldeko
ekimenak bultzatzea ondo ikusten dute. Emakumeen eta gizonen berdintasuna bultzatzeak
lehentasuna duela uste duten arloak, lehenengo eta behin, Heziketa eta Irakaskuntza, Gazteria
eta Lanak jarraituta, Autoenplegua eta Prestakuntza, eta, nahiz eta urrunetik jarraituta,
Hirigintza eta Zerbitzu Sozialak izango lirateke, nahiz eta elkarrizketatuen %87,5ak argi utzi lan
arlo guztietan eragina duen zeharkako lan bat izan behar dela.
3.2.3. Erantzukidetasunean oinarritutako gizartearen antolakuntza
Elkarrizketatutako emakumeen %25ak adin txikiko umeak ditu bere kargu, eta
gehiengoak instituzioetatik kontziliaziorako eskaintzen diren laguntza ezberdinak ezagutzen
dituzte. Gizonen kasuan, batek familia ardurak ditu, eta kontziliazio neurriak ezagutzen dituela
baieztatzen du. Kasu honetan, ez dio inolako laguntzari heldu kontziliatzeko.
Familia eta lan bizitza kontziliatu ahal izateko erabilitako estrategiei dagokienez,
kasuen %100an beraien seme-alaben zaintzan senideen laguntza eskatu izan da, %50k bere lan
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
32
ordutegia moldatu du, eta ehuneko berak pertsona bat kontratatu behar izan du; %33ak
haurtzaindegi batera jo du.
Eustatek Lana, familia eta norberaren bizitza uztartzeari buruz egindako Inkestak
dioenez, bikotearen kide biek lan egiten duten etxeetan edo guraso bakarrekoetan, seme-
alaba txikien zaintzari dagokionez lan ordutegian eta eskola ordutegian, kasuen %52an
senideak edo ordainik gabeko pertsonak dira nagusiki umeen zaintzaz arduratzen direnak.
Elkarrizketatuko emakume eta gizonen %50a, kontziliazioaren mesederako neurriak ez
ditu nahikotzat hartzen, batik bat eskolako opor garaian. Gomendatutako proposamenen
artean uste dute, eskola eta lan ordutegietan malgutasun handiagoa, eta orokorrean
erraztasun gehiago egon beharko litzatekeela, adibidez, lantokietatik hurbil haurtzaindegiak
jarriz.
3.2.4. Emakumeen aurkako indarkeria
Soilik elkarrizketatutako emakume eta gizonen %12,5ak, emakumeen kontrako
indarkeria bakarrik tratu txar fisiko eta psikologiko bezala identifikatzen ditu; gainontzeko
kasuetan, erabakiak hartzeko arloetara jotzeko emakumeek aukera murritzagoak izatea edo
soldata txikiagoak izatea ere indarkeriatzat hartzen da. Oso ehuneko handia da, zeren normalki
emakumeen kontrako indarkeria tratu txar fisiko edo psikologiko bezala identifikatzen baita.
Soilik elkarrizketatutako pertsonetatik batek baieztatzen du, emakumeen kontrako
indarkeria “beste edozein indarkeria” bezalakoa dela, horrek duen izaera estrukturala ukatuz,
eta horrela ez identifikatuz emakumeak biktima bezala eta gizonak erasotzaile bezala, eta
azken hauek egiten duten indarkeriarekiko karga sexista inplizitu guztia saihestuz.
Indarkeria sexistak emakume nagusiengan, zein gazteenengan eragin bera izatearen
baieztapenean erabateko adostasun bat dago. Izan ere, emakumeen kasuan, ez dagoela tratu
txarrik jasotako emakumearen perfilik, eta asko kezkatzen dituela bikote oso gazteen artean
tratu txarrak eman ditzaketen mutilen kasuak agertzen hasiak direla azaltzen da.
Emakumeen kontrako indarkeriari aurre egiten saiatzeko instituzio ezberdinetan hartu
diren neurriei dagokienez, gehiengoak ez direla nahikoa uste du, nahiz eta %25ak arreta egokia
eskaintzen dela pentsatu. Gazteen artean gero eta kasu gehiago egoteak, adin zerrenda
horretan aritu beharko litzatekeela pentsa arazten die, “zerbait gaizki egiten ari delako”.
Honela, indarkeria sexista erradikatzeko lehentasunezko neurriak nabarmentzeko
orduan, lehenengo hautatzen dutena emakumeen ziurtasuna handitzearena da, bigarrena
eskoletako lanarena da, eta azkenik, dauden baliabideen berraztertze bat egitearena
emakumeei informazio gehiago eta hobea emateko. Baliabide nahikoa daudela uste dute,
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
33
baina ondo koordinatzea ere beharrezkoa dela. Elkarrizketatutako pertsonen artetik %62,5ek
Mankomunitateko koordinazio protokoloa aipatu dute, eta %87,5ak ezagutzera emateko
udalerrian ekimenen bat egitearen beharra ikusten dute.
3.2.5. Berdintasun Politikak
Elkarrizketatutako emakume eta gizon guztiek Mankomunitatean Berdintasun arlo bat
dagoela dakite, eta gainetik baino ez bada ere badakite zeintzuk diren bere funtzioak.
Berdintasun Arloko arduradunari emakume batek ere ez dio aholkurik eskatu edo
zalantzarik galdetu, nahiz eta orokorrean bere irizpidean konfiantza izan eta bilera
ezberdinetan gainontzeko Arloei buruzko informazioa berarekin partekatu.
Pertsona gehienek Berdintasunari buruzko legeak eta araudiak ezagutzen dituztela
baieztatzen dute, nahiz eta azal-azaletik izan. Baieztapen hori nahiko errepikaria da eta bitxia
egiten da, zeren aipatutako legeen eta araudien edukia ezagutu ezean, beraien lanean eraginik
duen ala ez jakin ahal izatea oso zaila baita. Beste alde batetik, zeharkako izaera duen legedi
bat da, hortaz, hasiera baten, eremu guztietan du eragina.
Mankomunitaterako Berdintasun Plana eta Diagnostikoa egiteari dagokionez,
gehiengoak beharrezkoa ikusten du, nahiz eta kasuren baten ez duten konfiantzarik horrelako
agiriak erabilgarriak izatearekin “arazoa hain larria denik uste ez dutelako”.
Elkarrizketatutako pertsonetatik batek ere ez du parte hartu gizon eta emakumeen
Berdintasunari buruzko ikastaro edo jardunaldietan. Atal honetan ideia nahasiak ageri dira,
adibidez, indarkeria sexistarekin lotutako gaiei buruzko prestakuntza jasotzea nahiago dutela
berdintasunari buruzkoa baino, Berdintasun formalaren garapenak emakumeen kontrako
indarkeriaren desagerpena izugarri erraztuko lukeenean.
Beste alde batetik, alderdi oso feminizatu baten lan egitea, egoera horrek
Berdintasunari buruzko beharrezko ezaguerak ematearen ideiarekin lotzen da. Horri, kanpora
begirako lanari buruz baino barne esparruari buruz ari direla gehitu beharko litzaioke. Busturin
zinegotzien artean soilik gizon bi daude, hori dela eta elkarrizketatutako pertsona gehienek,
udaletik egiten den lanean genero perspektiba barruan egotea ziurtatuta dagoela uste dute.
Elkarrizketatutako langileetatik soilik %25ak Berdintasun esparruan prestakuntza jasotzea
beharrezkoa ikusten du, nahiz eta pertsona bakar batek ez dela batere beharrezkoa baieztatu,
“oso kontzientziatuta gaudela” uste duelako.
Aukera-berdintasunen esparruan izan ditzaketen beharrizan hezigarriei buruz,
hurrengo gaiak identifikatzen dira:
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
34
- Mankomunitatean modu uniforme baten erabiltzeko hizkuntza ez sexistaren erabilerarako
irizpideak batzen dituen gida bat
- Rol eta estereotipo sexistak saihesteko prestakuntza.
- Emakumeen kontrako indarkeriari buruzko prestakuntza. Zehazki autodefentsa ikastaro bat
- Berdintasun esparrua lanari atxikia (laneko harremanak…)
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
35
3.3. UDALAREN ARLOEN ARABERAKO DIAGNOSTIKOA (datu kualitatiboak)
Busturia, funtzionatu ahal izateko oinarrizko egitura administratibo bat daukan udal
txiki bat da. Gainera, dauden bederatzi arloetan, guztietan, arduradun politikoak daude.
Hirigintza eta herri lanak
Ingurumena
Pertsonalgo kudeaketa
Aurrekontuak
Kultura, Euskara, Hezkuntza eta Kirola
Emakume eta Giza Ekonomia
Parte Hartzea eta Informazioa
Gazteria eta Jaiak
Hirugarren Adina eta Memoria Historikoa
Kultura Arloan langile tekniko bakarra dago, neguko eta udaberriko ekintzak programatu
eta kudeatzen dituena, liburutegia eramaten duena eta abar.
Zinegotziak dira arlo bakoitzeko arduradunak. Arlo bakoitzeko lana antolatzen dute eta
beharrezkoak diren baliabide material zein pertsonalak kudeatzen dituzte. Horrek izugarrizko
lana dakar, dena egin behar dutela eta arlo bakoitzean ez dagoela langile teknikorik kontutan
hartuz.
Kontratazio motaren atalean agertzen den moduan, Udalak momentu honetan 14
pertsona dauzka kontrataturik, 6 kontratu finkoarekin eta 8 aldi baterako kontratuekin. Azken
hauen artean, Udalak eskaintzen dituen ikastaroetako begiraleak daude. Horregatik urtean
zehar kontratu kopurua asko aldatzen da, ikastaro batzuk neguan bakarrik ematen direlako,
baina udan, udalekuen ardura duten begiraleak kontratatu behar dituzte.
Ez dago azpikontrataziorik, udaleko langile guztiak soldatapean daude eta lansari
duinarekin. Honek, aurrekontu txikia duen Busturi bezalako udal txiki baterako, ahalegin
pertsonal eta ekonomiko izugarria dakar, eta egindakoarekin oso harro daude.
Busturia Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitateko partaidea da, hori dela
eta, arlo eta zerbitzu batzuk mankomunitatean dauzkate: pertsona nagusiak, haurtzaroa eta
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
36
familia, emakumeak, immigrazioa. Gainera, mankomunitatetik Gizarteratzeko programak eta
prestazio ekonomikoak kudeatzen dira, eta baita mendekotasunak dituzten familiartekoen
zaintzaileei arreta eta laguntza emateko Zainduz programa ere.
Jarraian Berdintasunari dagokionez Mankomunitatean ez dauden arloen jarduera
aztertzen dugu:
3.3.1. Hirigintza eta Herri lanak
Alkatesa da arlo honetako arduraduna. Herriko konfigurazioa, eraikuntza, komunikazio
edota azpiegitura orokorrak dira beraren erantzukizunak. Nahiz eta beste plan zehatz batzuk
egonda ere, PGOU (Plan General de Ordenación Urbana) da arlo honetako plangintza.
Momentu honetan hasierako fasean daude, helburu eta irizpideak adosten. Herri lan guztiak
eta egin behar diren inbertsioak planetik eratortzen dira.
Eusko Jaurlaritzari, genero ikuspegia plan orokorrean txertatzeko, diru-laguntza bat
eskatu zitzaion, baina ez zuen eman. Arloaren arduraduna, Miren Malaetxebarria alkatesak,
nahiko sentsibilizatua dagoenez, genero ikuspegiari garrantzia handia ematen dio, eta
horregatik arlo honetako Plan Orokorrean genero perspektiba sartzeko asmoa daukate, batez
ere mugikortasun gaiari dagokionean, beraz, aurten ez bada, beste urte batean egingo dute
modu batean edo bestean.
3.3.2. Ingurumena
Busturia oso herri handia da eta Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren baitan dago. Horrek
lan haundia suposatzen du, ekosistema naturala zaindu behar baita. Arlo honetatik baso eta
ibaien kudeaketa eramaten da, ekosistemaren zainketa, gizaki eraginaren neurketa, ur
kalitatearen zaingoa, etab.
Arlo honen zeregina, ingurumenari lotuta dauden proiektuen garapena da. Aurreko
Agenda 21eko ekintza plana, 2010 amaitu zen. Horren ebaluazioa egiten ari dira hurrengoa
martxan jartzeko. Horretarako foro bat ireki nahi dute herriko jendea parte har dezan.
Genero ikuspuntuari dagokionez, Agenda 21ko dokumentuetan hutsune nabarmen bat
dagoela uste du Miren Malaxetxebarriak. Oso gutxi lantzen baita. Bere asmoa Agenda 21eko
Ekintza Planean genero ikuspegia txertatzea da.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
37
3.3.3. Pertsonalgo Kudeaketa
Arlo honetan angile guztien arteko koordinazioa bermatzeko, eta beraien lanean
eraginkorragoak izateko, hilean behin bilerak egiten hasi dira. Bilera horietan, kanpoko
langileak(2 eta 6 artean, sasoiaren arabera), liburutegiko teknikaria, administrazio lana egiten
dutenak, idazkari nagusi eta Alkatesa egoten dira, langile bakoitzaren beharrak eta zereginak
ikusten eta orokorrean lana antolatzen.
Ohitura onen liburua hasi dira idazten, materialaren aurrezkia, lan harremanak eta
beste gai batzuei buruzko ohitura onak biltzen.
Langileen formazioaz arduratzen da arlo honen arduraduna eta kanpoko eta barneko
lanarekin zerikusia duten gai guztietaz (materiala gordetzeko biltegiaren antolaketa, kanpoko
lanen planifikazioa, eta abar.
Momentuz ez da genero ikuspegia kontuan hartzen, baina egiteko beharra ikusten da.
3.3.4. Aurrekontuak
Arlo honetan ez dago lan talderik eta bi pertsonen artean eramaten dute lan guztia:
Alkatesa eta Idazkaria. Udaleko kontuak antolatzen dituzte, aurrekontuen gestioa, fakturak
ordaintzeko era, eta abar. Legealdia hasi denerako, sistemaren berrikuspena egin dute sistema
bera hobetzeko.
Momentu honetan ez dute genero ikuspegia txertatzen aurrekontuetan, baina gaia oso
interesgarria iruditzen zaie eta badakite beste udal batzuetan zeozer egiten ari dela.
Herriaren parte-hartzeari garrantzia handia ematen diote, eta horregatik aurrekontuak
eta udaleko kontuak Zinegotzien bileretan, Udalgintza taldeko bileretan eta herriaren aurrean
aurkezten dira.
Lau arlo horietan, bakoitzak suposatzen duen lanaz aparte, ezagutza eta parte hartzea
oso garrantzitsua da. Alkatesaren esanetan, “herriak guk egiten dugun guztia ezagutu behar du
hasieratik, ezagupen hori esker, jendea parte har dezake herriko politiketan”.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
38
3.3.5. Kultura, Hezkuntza, Kirola eta Euskara arloa
Lan gehien duen Arloa da, zeren antolatu eta koordinatu beharreko lau eremu hartzen
baititu. Arlo honetan hainbat batzorde eta lan-talde daude, arlo honetatik eramaten den gai
bakoitzeko bat. Salbuespenak daude, baina orokorrean plangintzak urte beterako egiten
dituzte:
Kultura batzordea
Batzorde honen bidez, udalak eta herriko kultur taldeek programazioa diseinatzen
dute. Jadanik hainbat batzar egin dituzte, irteerak, mendi ibilaldiak, neguko eta udaberriko
programak, aratusteak … bestek beste.
Euskara Batzordea
Beharren arabera, batzorde honetan euskararen normalizazinorako plangintza
diseinatu eta eztabaidatzen da. Gainera mankomunitate mailan dinamika ezberdinetan parte
hartzen da. Hainbat batzar eginak daude, UEMAren dinamika, euskara klaseak, euskara eguna,
euskararen ordenantza azterketa edo antolatzeko dauden beste ekintza ezberdin batzuk.
Kirol Lan-Taldea
Lan- Talde honetan herriko kirol taldeek eta udalerriko beste pertsona batzuek parte
hartzen dute. Herritar guztiei zuzendutako Kirol jarduerak eta ikastaroak antolatzen dira.
Hezkuntza Batzordea
Udalak ordezkari bat dauka eskolako bileretara joaten dena. Eskola Kontseiluan urteko
aurrekontuak eta beste kontu batzuk egiten dira.
Urtean bi batzar egiten dira, hauetara euskara teknikaria eta hezitzaileen eta gurasoen
ordezkariak joaten dira. Batzar horietan urteko plangintza, egutegia eta jaiak erabakitzen dira.
Jarduerak:
Kultura Arlotik ekintza anitzak sortzen dira. Urtero plangintzatzen dituzten ikastaroez
gain, urtean ekintzen programa bi egiten dira: udaberrikoa eta negukoa, non ekintza
kulturalak, kirol ekintzak, euskararekin zerikusia daukaten ekintzak, eta abar zehazten baitira.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
39
Ekintzak bizilagun guztiei zuzenduak daude, eta mendira irteerak, hurbileko zein ez
hain hurbileko inguruak ezagutzeko bidaiak eta irteera kulturalak, mus txapelketa, bizikletaz
ibilaldiak, futbol partiduak, umeentzat tailerrak eta pelikulak, pintura erakusketak, dantza
tradizionalak, herri-kirolak eta jaiak (Olentzero, Erregeen kabalgata, San Blas, Aratusteak, San
Juan…)dauzkate. Emakumeen Eguna edo Indarkeria Sexistaren kontrako Eguna bezalako egun
bereziak ere gehitzen dira.
Ikastaroak 2011-2012, Kultura Arloak antolatuak:
Yoga
Gimnasia
Trikitrixa eta Panderoa
Tenisa (Ume eta helduentzat)
Kickpower eta Cardiobox
Joskintza
Eskulanak
Adineko pertsonentzako ikastaroak : Gimnasia eta Burua Martxan
Elkarteak:
Arloko ekintzak aurrera eramateko orduan elkarteek funtsezko lana daukate. Batzuk beste
batzuk baino gehiago pate hartzen dute, baina orokorrean, zeintzuk ekintza jarriko diren
martxan erabakitzeko komisio ezberdinetan aktiboki parte hartzen dute.
Añebustin-Añetu
Pareziarrak
Zain dezagun Urdaibai
Buxuien Elkartea
Busturia Txirrindulari Taldea
Busturia Kirol taldea
Busturiko Harri Berri Elkartea
Busturialdeko Tenis Elkartea
"Atxapunte" Ehiza eta Arrantza Elkartea
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
40
Goitibeherak inertzia kirolen elkartea
Busturiko Paresi Pilota Kirol Elkartea
Matxinada Elkartea
Hirugarren adinekoen elkartea
Irrintzi Alai Dantza Taldea
Eguzki begira
Atxurkulu
Galtzagorriak
Gurasoen Elkartea
Busturiko Gazte Asanblada
Arlo honetan ekintzak antolatzeko orduan ez da kontuan hartzen genero perspektiba
era orokor batean.
Zentzu horretan esparru ezberdinetan saiakerak egiten diren arren, batzuetan beste
batzuetan baino errazagoa da. Horrela, eskolatik ekintza bat antolatzeko orduan, non sartuta
dauden pertsona gehienak emakumeak baitira, emakumeen lana gizartean ikusten saiatzea
errazagoa da, edo gizartean beraien parte hartzea bultzatzea…Ekintza batzuetan gizonak
gehiengoa diren kirol esparruari buruz ari bagara, ez da gauza bera gertatzen.
Dena den, genero perspektibatik ez dago plangintza orokor bat, eta horrek errealitatea
zalantzan ez jartzea eta aldatzen saiatzeko tresna nahikorik ez izatea dakar.
3.3.6. Emakumea eta Giza Ekonomia
Sozioekonomikoa bezalako arlo batek tradizionalki udal gobernuetan zama
garrantzitsua izan duena eta horregatik beti oso maskulinizatuta egon dena, Berdintasunaren
eskutik joatea gauza bitxia da. Zalantzarik gabe seinale ona da, Berdintasun Arloa
sozioekonomikoaren “parean” jartzen baita, horrela udal gobernuak garrantzi handia ematen
dio.
Gaur egun oraindik ez dago programa zehatz bat, Arlo berri bat delako, baina dena
den, udalerriak bere dinamikak dauzka, adibidez, tomate mota baten berreskuratzea, edo lur
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
41
bankua. Ideia eskualde mailan datuak jasotzea da, herrian lan egiteko orduan lehentasunak
zeintzuk diren erabakitzeko, buruan proiektu asko baitituzte, adibidez, karabanentzako
aparkaleku bat jartzea, udalerriko ekonomian turismoak pisu handia daukalako.
Urte honetan Busturirako Berdintasun Plana eta Diagnostikoa egitea dute helburu,
egiten hasia baita. Baina gainera, ez dituzte alde batera utzi Azaroaren 25a edo Martxoaren 8a
bezalako funtsezko egunak.
Azaroaren 25erako emakumeen kontrako indarkeria zer den, dauden indarkeria motak
edo hauei nola aurre egiteari buruzko hitzaldi bat antolatu dute. Mankomunitatean Indarkeria
Sexistaren Emakume Biktimen Laguntzaren Hobekuntzarako Protokoloaren zinadura eta gero,
Busturiko Udaletik gaian sakondu nahi dute, eta jendea kontzientziatu gizartearen gaitz honen
kontra borrokatzearen garrantziaz. Halaber, eraso baten aurrean jarraitu beharreko pausuak
ezagutzera emateko liburuxka informatzaile bat argitaratzea erabaki dute.
Arloko arduradun politikoak, genero perspektiba kontuan hartzen dela baieztatzen du,
baina gutxieneko lana betetzen da, zeren udaleko langileek ez baitaukate beharrezko
prestakuntza, eta ezta ere eguneratutako diagnostiko bat eta udaleko lan guztian zeharkako
era baten ildo batzuk markatzen dituen Berdintasun Plan bat.
Gobernuko taldea gaztea da eta Berdintasunari dagokionez nahiko kontzientziatuta
dago, baina ez da nahikoa intentzioa ona izatearekin, zentzu horretan egiten diren ahaleginak
kontzienteak izatea, talde osoarekin lehenago planifikatuak eta banatuak izatea beharrezkoa
da.
3.3.7. Parte-hartzea eta Informazioa
Arlo honen funtsezko funtzioa udalerriari politika mailan hartzen diren erabaki guztiei
eta herrian egiten diren ekintza edo gertaerei buruzko informazioa ematea da, horrela
informazio transmisioaren bidez herritarrek iritzi bat izan dezaten, eta horrela eztabaidan
aktiboki eta udalerrirako garrantzitsuak diren gauzetan erabakiak hartzerakoan parte hartu
ahal izan dezaten.
Parte hartze eta Informazio lantaldea
Lantalde hau komunikazioarekin lotutako trebetasun ezberdinak dituzten hiru
emakumek eta gizon birek osatzen dute.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
42
Horrela, egiten duten lanean bandoak eta arloek argitaratzea beharrezkoa ikusten
duten liburuxka informatiboak daude. Bestalde, Busturi Berri aldizkaria dago, berton arlo
bakoitzak martxan dituen proiektu guztiak edo egingo direla aurreikusita daudenak
argitaratzen ditu, baita haietariko bakoitzari interesgarriagoa iruditzen zaion informazioa ere.
Arlotik, bai hizkuntzan bai irudietan genero perspektiba kontuan hartzen dela
baieztatzen da. Ausaz aukeratutako Busturi Berri aldizkari bi aztertuz, hizkuntza inklusibo
baten erabilera nabari da, eta baita irudien aukeraketa zaindu izana ere.
Dena den, gainontzeko Arloetan bezala genero perspektibatik ez da modu orokor
baten planifikatzen, eta udalak hizkuntzari, irudiei eta beste kontu batzuei buruz arau komun
batzuk edukitzea beharrezkoa izango litzateke.
3.3.8. Gazteria eta Jaiak
Arlo honen helburua, alde batetik gazteriaren beharrekin eta bestetik jaien
antolakuntzarekin arduratzea da. Herriko gazteriari dagokionez, ekintza ezberdinak
eskaintzeko beraien topaguneetara joanez beraien egoera eta beharrak ezagutzeko saiakera
egin da. Komunikazio erraz bat lortzeko eta beraien interes edo beharren jakinaren gainean
egoteko ideiarekin, gazteekin harremana berreskuratzeko saiakera egin da.
Eskualdeko Urremendi Elkartearen bidez, Muxikan gazteen informazio bulego bat
irekitzea edo ikastaro eta tailerrak antolatzea bezalako ekimen ezberdinak egiten ari dira.
Busturiko gazteak, baliozko solaskide eta udalerako erreferentzia den Gazte
Asanbladaren inguruan antolatzen dira. Udalerrian Gazte Eguna antolatu nahi dute, ideia hau
aurrera eramateko hasieratik udalaren laguntza izan dute.
Jai batzordea
Udalerrian egiten diren jai guztien antolaketa funtsezko eginkizun bezala duen
batzorde ireki bat da. Batzorde honetan edozein pertsonak edo taldek parte har dezake, eta
izan ere, inplikatzen direnen parte-hartzea eskertzen da, zeren urtean zehar jarduera txikiagoa
izan arren, udan jai asko baitaude antolatzeko eta lan handia baitago egiteko.
Batzarretan urteko jaietako programa erabakitzen da, eta parte hartzen duten talde
eta pertsona guztien artea egiten da. Orokorrean emakumeek parte-hartze gogotsuagoa
dutela dirudi, nahiz eta gero ekintzetan , udalerrietan gertatzen den moduan, parte hartzen
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
43
duten gehiengoa emakumeak izan ekintza batzuetan (bazkariak egiten, meriendak, umeekin
jolasak…)eta beste batzuetan gizonak (herri kirolak, txirrindularitza…).
Arlotik Berdintasunarekiko jarrera ireki bat erakusten dute, eta behin Diagnostikoa eta
Berdintasun Plana eginda zentzu horretan asko hobetuko dela uste dute
Gazte Asanbladaren inguruan biltzen den jende gaztea genero kontuetan
mentalizatuago eta kontzientziatuago egon arren, Arloan perspektiba hau ez izateak, jaietan
emakumeen eta gizonen parte hartzeko modua, edo emakumeentzat ekintza batzuk eta
gizonentzat beste batzuk egotearen zergatia zalantzan inork ez jartzea dakar.
3.3.9. Hirugarren Adina eta Memoria Historikoa
Pertsona helduen interesak ezagutzeaz eta beraien beharrei irten bidea emateaz
arduratzen diren mankomunitateko beste arloetako bat da. Jarduera ezberdinak egiten dira
udalerriko pertsona helduen lekuetara heltzeko erraztasunaren inguruko arazoekin loturik
(espaloiak jaisterakoan, barandak, zebra-bideak, eta abar.), eta ikastaroak, Mankomunitatean
dauden baliabide eta zerbitzuei buruzko hitzaldi informatzaileak, eta abar ere antolatzen dira.
Udalerrian ekintzak kudeatzen dituen eta udalarekin harreman ona duen Nagusien Elkarte bat
dago.
Memori Historikoari dagokionez, aurten hasi da gaia lantzen baina ildo horretan
jarraitzeko asmoa dago.
Aholkularitza eta hirugarren adinekoen lanean perspektiba hau sartzeko beharrezko
tresnak izateagatik interes handia nabari den arren, ez da genero perspektibatik lanik egiten.
Mankomunitate mailan adibidez, Menpekotasunen bat duten pertsonen zaintzaileekin
genero perspektiba duten ekimen ezberdinak egiten ari dira, baina Arloko arduradunak lan
handia dagoela egiteko baieztatzen du.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
44
3.4. GIZARTEAREN ESPARRUKO DATUAK (KUANTITATIBOA ETA KUALITATIBOA)
3.4.1. Ikastetxeak
Udalerrian ikastetxe bi daude, Seintxu Haurreskola eta Jose Mª Ucelay Eskola Pulikoa.
Lehenengoan guztira 10 matrikula daude, 4 mutiko eta 6 neskatila, baina hurrengo
hilabeteetan matrikulazio gehiago espero dituzte. Egiten diren proiektu guztietan genero
perspektiba sartuta dago, baterako hezkuntza zeharkako lerro bat delako. Gainera, rolak eta
estereotipoak ez errepikatzen saiatzea edo neskatilek eta mutikoek duten lekuen erabilera
ezberdina behatzea bezalako gauzak asko zaintzen dituzte. Enpresak Berdintasun Plan bat
dauka martxan.
Beraien programetan baterako hezkuntza ezartzearen emaitzak antzematea zaila dela
onartzen dute, gaur egun neskatilek eta mutikoek oso azkar bereganatzen dutelako ez bakarrik
eskolan ikasitakoa, baizik eta eskolatik kanpo ikusten dutena. Gainera, hezitzaileak emakumek
izateak, neskatilentzat eta mutikoentzat eredu bakar bat dagoela esan nahi du.
Jose Mª Ucelay Eskola Publikoari dagokionez, 120 ikasle dauzka, 62 neska eta 58 mutil.
Orokorrean, gizartean emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna edo ezberdintasunak oso
kontuan hartzen dituzte. Berdintasunaren gaia OSASUNKUME programaren bidez lantzen da,
honekin oso pozik daude eta emaitzak begi bistakoak direla baieztatzen dute.
Orokorrean irakasleria, soilik emakumez osatua, Berdintasunaren gaiari garrantzi
handia ematen diotela baieztatzen duten arren, ez dira gaiaren inguruko inolako ikastaro edo
prestakuntzara joaten. Hala ere, jolastokian lekuen erabilera zaintzen da, asteko egunen
arabera ekintza ezberdinak banatuz.
Eskolaz kanpoko ekintzei dagokienez, gurasoak dira antolatzen dituztenak. Mota
ezberdinetako ekintza egiten dira: antzerkia, psikomotrizitatea, taekwondo, multi anitza,
musika eta futbola.
3.4.2. Emakume Taldeak eta Mugimendu feminista
Udalerriko emakumeek elkarteetan eta bertatik bideratutako ekintzetan, orokorrean
gizonek baino askoz gehiago, oso era gogotsuan parte hartzen dute.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
45
Atxurkulu deituriko emakume talde bat dago, taldean 50 urtetik gorako emakumeak
elkartzen dira, eta Erregeen kabalgata, Martxoaren 8ko eta Azaroaren 25eko ekintzak,
Aratusteak, jaiak… bezalako ekintzetan parte hartzen dute, eta orokorrean, udalerriko bizitza
sozialean presentzia garrantzitsua daukate. Ez dute berdintasunarekin lotutako ekintzarik
egiten, baina Martxoaren 8an edo Azaoaren 25ean Udaletik planteatzen diren ekintzetan parte
hartzen dute.
Mugimendu feministari dagokionez, Busturin ez dago ezaugarri hauek dituen talderik,
berdintasunarekin lotutako sentsibilizazio edo kontzientziazio ekintzak planteatzen dituenik.
3.4.3. Elkarteetako datuak
Busturian 17 elkarte daude. Horietatik, 15k hartu zuten parte Diagnostiko honetan,era
batean edo bestean, bilera edo lan-taldeetan parte-hartzen edo galdetegiak betetzen.
Busturin lan egiten duten elkarteen osaera aztertzean, emakumezkoen parte hartzea
gehienezkoa dela egiaztatzen da. Kirolarekin lotuta dauden elkartetan izan ezik, elkarte
guztietan emakume gehiago daude.
Elkarteen jardueraren arabera, emakumezkoen eta gizonezkoen parte hartzea
aztertzeko adierazgarria da genero rolen eragina. Adibidez, futbolarekin zerikusia duten
elkarteetan, karguetan gizonezkoen presentzia erabatekoa da eta parte hartzean
emakumezkoena %25-30ekoa eta gizonezkoena %70- 75koa.
Emakumezkoak, kultur jarduerarekin zerikusia duten elkarteetan parte hartzen dute
baina ez hainbeste kirol elkarteetan. Zentzu honetan, genero rolak birsortzen direla baiezta
daiteke: Gizonezko ume eta helduak, jarduera fisikoa, indarra, lehiakortasuna etab.
Emakumezko ume eta helduak aldiz, jarduera artistikoetan, indar fisikoa eta lehiakortasuna
lantzen ez den horietan alegia.
Parte hartzea parekidea den elkarteetan, karguak emakume eta gizonezkoen artean
banatuak daude, nahiz eta gehienetan lehendakaritza gizonezko batek eduki. Emakumezkoek
diruzaintza eta idazkaritzako lanak hartzen dituzte, lehendakaritzarekin alderatuz, hain
publikoak ez diren karguak alegia.
Horregatik, kasu honetan ere genero rolek eta estereotipoek emakumezkoek eta
gizonezkoek dauzkaten eginbeharrak baldintzatze dituztela baiezta daiteke.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
46
ELKARTE JARDUERA
ADINA PARTE HARTZEA
ZUZENDARITZAKO BATZORDEAN
PARTE HARTZE GESTIOAN
BILEREN ORDUTEGIA
Añebusti
n-Añetu
Ekintza kulturalak
60tik gora
emakumeak
Emakumeak 63-68
emakumeak
Hile bitik behin, domeka goizetan
Pareziarrak
Ekintza kulturalak
55 urtekoak
berdina
4 emakume, 6 gizon
emakume eta gizonak
jaiak prestatzeko. Emakumeek ez dute botorik.
Zain dezagun Urdaibai
Ingurugiroaz lotutako ekintzak. Herri osoari zuzenduta
Gizonak, 30 urtetik gora
berdina Bazkideak:20 gizon, 3-4 emakume
Gizonak batez ere
Hilean behin, etxe baten, arratsaldez,
Busturia Txirrindulari Taldea
Txirrindularitza
21 eta 60 urte
batez ere gizonezkoa, gero eta emakume gehiago
8 gizon Gizonak Hilean behin, 20,00etan
Busturia Kirol taldea
Batez ere futbola
30-60 urtekoak
105 emakume zein gizon
3 emakum/ 6 gizon
Emakume eta gizonak
Goitibeherak inertzia kirolen elkartea
Goitibeheren inguruko kirol ekintzak, ikastaroak eta, erakusketak
Euskal Herri 850 bazkide emakumezkoak gutxi gora behera %20
7 gizon, 4 emakume
Kudeaketan, 2 gizon / 2 emak. Ekintzen antolakuntzan 4 giz/1 edo 2 emak
Larunbat goizean
Atxurkulu
Ekintza kulturalak
Emakumeak, 50 urtetik gora
45 emakume inguru
emakumeak emakumeak Beharrizana dagoenean
Gurasoen Elkartea
Eskolaz kanpoko ekintzak, musika, kirol
35- 40 urtekoak
Bazkideak: 44 emakum/30 gizon
5 emakum/ gizon 1
gehienak emakumeak
Hilabetean bitan, 18,30etan
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
47
Elkarte batzuek ez zuten galdetegia erantzun ezta tailerrean parte-hartu. Dena den,
elkarte horietako bazkide gehienak gizonezkoak dira, hau da, "Atxapunte" Ehiza eta Arrantza
Elkartea, Buxuien Elkartea, Busturiko Harri Berri Elkartea eta Busturiko Paresi Pilota Kirol
Elkartea. Añetu- mendi korala gaur egun ez dago aktibo, eta Galtzagorriak, Matxinada Elkartea
eta Busturialdeko Tenis Elkarteak ez dute erantzun egin diren deialdietara (galdetegiak,
elkarrizketak eta tailerrak).Azkenik, Otsozulo Kultur Elkartea dago; Gazte Asanblada da eta
arrazoi batzuengatik ez dute erantzun deialdietara (galdetegia bete zuten bakarrik).
Dirudienez, bazkide gehienak mutilak dira eta nesken parte hartzea nahiko eskasa da. Neskak
badaude baina ez omen daude oso inplikaturik.
Elkarteetako emakumeekin egindako tailerraren ondorioak:
Emakumeen parte hartze soziala:
Orokorrean duten pertzepzioa da herrian emakumezkoak gizonezkok baino gehiago
parte hartzen dutela. Kultur ekintzetan, antolakuntza lanetan parte hartzen dute bereziki.
Ekintzetan parte hartzeari dagokionez gizon eta emakumeen artean parekoa da. Atxurkulu
taldeak (emakumeen elkartea) antolatutako ekimenetan (Santa Ageda, karnabalak…)izan ezik,
anitza; herri mailan antolatzen diren ekintzetan parte hartzen dute.
Busturiko Gazte Asanblada
Ekintza Kulturalak, gazteei lotutakoak, informatiboak, etab. Hilean ekintza bat gutxienez
18-27 urtekoak
20 gazte inguru parte-hartzen dute. Gehienak mutilak
6 gizon eta emakume bat
Ginonezkoak gehienak dira (%75 inguru)
Astean behin, Igandero 17.00etan
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
48
gizonezkoei itxita ez badago ere (baina deialdi zehatza ere ez zaie egiten), kuantitatiboki gutxik
parte hartzen dute, eta ekimen hauek ez daude gizonezkoen dinamikan errotuta.
Hala ere, emakumeen parte hartze maila handiago hori, gazte belaunaldietan eteten
da. Izan ere gazte asanbladan zein gazte eremuei lotutako ekimenetan, mutilen parte hartzea
zabalagoa dela, adin bateko herritarrekin alderatuz gero.
Talde gehienetan zuzendaritza batzordeak ere emakumez osatuta dauden arren,
gizonezkoen esku dauden eta historikoki egon diren taldeak aipatzen dira ere. Zehazki kirolari
lotutakoak: Futbol taldea, Txirrindulari Taldea edo Eguzki Begira Taldea.
Dena den, belaunaldi gazteagoetan, kirol eremuan (Txirrindulari Taldean eta Futbol
Taldean ) neskak sartzen hasi direla azpimarratzen da. Izan ere bi-hiru urtez, nesken futbol
talde bat ere egon zela aipatuz.
Eremu kultural eta sozialari lotutako elkarte eta ekimenetan emakumeak dira nagusi
(baita zuzendaritza esparruetan: Figurante gisa zein praktikan ahalmeneko kudeaketa lanetan).
Berdintasuna Busturin
Busturin emakumearen lana eta protagonismoa azpimarratzeko, elkarteetako
emakumeek diskurtso kolektiboa osatu dute; “berdintasuna” lortutako afera dela
sinestarazteko ariketa kolektiboa egin dute. Ondorioz, diskurtso hori kolokan jarri ahal zuen
galderaren bat pausatzerakoan, defentsibara erantzuteko joera nabarmentzen da. Hala ere, bi
elkarteko emakume batzuk izan ziren norabide horretan, hausnartzeko joera gehien agertu
zutenak. Besteek beraien lana eta protagonismoa kolokan jar zezakeen edozein eremu edo
hausnarketa ekiditen zuten.
Azkenik, adin tarte ezberdinetan, emakumezko eta gizonezkoen artean oreka berbera
ematen ez dela aipatzen dute, eta horrek herri horren txikietan eragina izan dezakeela.
Hirugarren adinean, gizon bi daude orain, baina gehienak beti izan dira emakumeak; bazkide
artean ere gehienak emakumeak dira.
Lanaren balorazioa elkarteetan
Bere lana elkartean ondo baloratzen dute emakumeek. Botere ahalmena dutela
sentitzen dute. Koordinazio eta kontrola beraiengan dagoela adieraziz.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
49
Dena den, beraien rola, konstantziari eta jendearen atzetik ibiltzeari lotzen dute. Hau
da emakumeak eremu pribatuan burutzen dugun rol berbera alegia. Azken lotura hau beraiek
ez zuten egin, are gehiago rol horrekin erabat harro agertzen ziren.
Emakume eta gizonen arteko parte hartzeko baldintza diferentziarik ez dagoela
adierazten dute,hori iraganeko gauzatzat joaz . Hala ere rol banaketa argia ematen dela argi
ikusten dute (emakumeek egiten dituzten lanak kudeaketa mailakoak eta eskulanei lotutakoak
dira: sukaldatu, josi, edariak banatu, zozketak saldu eta abar. Gizonezkoek, berriz, egitura
muntai lanak, lan pisutsuagoak), baina rol banaketa hori “normal eta naturaltzat” jotzen dute.
Eremu publikoan nor agertzen denari dagokionez, batzuek emakumea aipatzen dute
eta besteek gizonak. Hau da, beraien “berdintasunaren” aldeko aldarria kolokan ipintzen denez
hemen, erresistentziak sortzen dira.
Zer edo zer desberdina izatea gustatuko litzaiekeen galdetu ondoren, ezezkoa agertzen
dute, sentimenduzko asetasun edo satisfazio agertuz. Gustura ez baleude, egongo ez zirela
azpimarratzen da. Hau da, egiten duten lana erosotasun eta satisfaziotik egiten dutela, eta ez
emakumea presente egon beharraren kontzientziatik
Herriko ekimenetan emakumeen parte hartzeari dagokionez, jaietan ere gizonezko eta
andrazkoak berdin parte hartzen dute: parte hartzaile modura eta antolatzaile modura.
Aldiz jai edo ospakizunetako egitaraua osatzen duten ekintzaz galdetzean, beste behin
ere “berdintasun diskurtsoa” kolokan sartzen da eta gehiengoa gizonen zaletasunei lotuta
agertzen dira: idi probak, futbola, txokoak, txirrindulari, mus, soka tira, bertso txapelketa.
Ekimen horien antolakuntzan eta gozamen gizonezkoen gehiengoa (ia esklusiboa).
Urtean zehar antolatzen diren ikastaro eta ospakizunetan, berriz, emakumezkoa
nagusitzen da: gimnasia eta eskulanen tailerra, zein Santa Ageda, Errege kabalgata,
Tanborrada, txangoak eta abar.
Txosnen eremuari dagokionez, mistoak direla aipatzen da, nahiz eta bertan egiten den
lanean, rol banaketa berriro agertzen den: Gizonak tragoak atera eta emakumeak bokatak.
Elkarteen arteko harremana
Emakume antolatuak eta dinamikoak direnez gero eta beraien burua horrela ikusten
dutenez gero, beste taldeak eremu publikotik ezagutzen dituztela aipatzen dute. Hau da,
batzarretatik, kultur batzordetik, jai batzordetik edo prentsatik.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
50
Bestalde txango eta herri bazkarietatik ere ezagutzen dituztela aipatzen da. Hauetako
batzuk feminizatuagoak daude eta besteak mistoagoak.
Talde berri baten beharra
Tratu txar eta biolentzia egoerak salatuko dituen talde baten beharra aipatzen da,
salaketara mugatuko duen talde bat izan behar da. Lan horretara mugatu behar badu,
gertaerok jazotzean, salaketa hori gainontzeko kolektiboen gain hartzeko proposamena
botatzen da
Balizko elkarte hori feminista izan behar ote denaren inguruko eztabaida ematen da:
feminista izatea erabat baztertzen da. Feminismoarekiko satanizazio jarrera batetik, arrazoiak
argudiatzeko gai ez badira ere, ez dute beraien burua feministatzat jotzen ondorioz.
Biolentziaz gain, beste ezberdintasun batzuk egon badaudela aipatzen da, baina eremu
laboralera murrizten dira, eta eremu laboraleko ezberdintasun horretatik kanpo kokatzen dute
Busturi. Hau da, Busturin eraginik ez duen fenomeno sozialtzat jotzen dute. Kaleratzeei
buruzko lana egin lezakeela ere aipatzen da, baina auzi horrek emakumearen egoerarekin
zehazki zein lotura duen kokatzeko gaitasunik ez dago.
Herriko beste taldeek biolentzia kasuen salaketa eta beste ezberdintasunen lanketa
beraiengan hartzearen proposamena, egokiena litzatekeela adosten amaitzen dute.
Herriko beste elkarteek biolentzia kasuen salaketa eta beste auzien salaketa lana
egitea lorgarria izan litekeen ala ez aztertzeko garaian zalantzak sortzen dira. Ez da ezezkorik
esaten, baina gizonen aldetik erresistentziak egon litezkeela uste dela dirudi.
Bitartekoen beharra
Bitartekoen behar handia azpimarratzen da. Bereziki informazio eta formazio mailan,
eta bereziki eskolara begira. Maila horretako aholkularitza edo profesionalen beharra
azpimarratzen da: hitzaldiak eta abar. Eta baita irakasle eta gurasoei begirako formazioa.
Udala, baliabide horiek eman eta errazteko instantzia gisa kokatzen dute. Baita
elkarteen arteko harremanak erraztu behar dituen eragile gisa. Udalak berdintasunari begira
egiten duen lanarekiko erabateko ezjakintasuna dago.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
51
4. ONDORIO OROKORRAK ETA GOMENDIOAK
4.1. Lan esparrua
Udaleko langileei dagokienez, instituzio honen funtzionamenduan ez da sexuaren
araberako desberdintasunik ikusi. Orokorrean Administrazio Publikoa, berdintasunaz hitz egin
daitekeen gizartearen esparru bakarretarikoa da. Lan esparruan, azpikontratatuak diren
pertsonen artean eta enpresa pribatuetan lan egiten duten pertsonen artean ezberdintasunak
eman daitezke, baina ez da kexa zehatzik jaso langileen aldetik.
Hala ere, kontratatutako enpresa edo pertsonei, lan esparruan 4/2005 Berdintasun Legean
jarria (aukeraketa prozesuak, sustapena, soldata-politika…) betetzea, kontratazio orrietan
exijitu ahalko litzaieke.
4.2. Berdintasunaren inguruko ezagutza, pertzepzioa eta sentsibilizazioa
Udaleko langileak Emakumeen eta Gizonen Berdintasun kontuetan sentsibilizatuta daudela
baiezta daiteke, eta esparru honetan lan egitea beharrezkoa dela uste da. Esanguratsua da,
Udaleko alkatetzatik, diagnostiko hau eta ondorengo Berdintasun Plana betetzen egoteak
erakusten duen bezala, berdintasunagatik lan egiteari garrantzi berezia ematea.
Uste da, Diagnostikoa eta Berdintasun Plana egitea, etorkizunean garatzen jarraitu ahal
izateko positiboak eta eraginkorrak izan diren esperientziak, ekintzak, eta abar antzemateko
aukera bat izan daitekeela.
Hori bai, aldez aurretiko jarrera ona izan arren, Genero Berdintasunean, arlo bakoitzean
genero perspektiba sartzeko orduan guztien ikuspuntu bat egon ahal izan dadin, langileen
prestakuntzan sakontzea garrantzitsua da, zeren hauetariko bakoitzetik, zentzu honetan
Udalean Berdintasun politikari koherentzia emango liokeen lan garrantzitsu bat egin
baitaiteke. Ez datza ezagutza orokorrak jasotzean edo genero perspektiba bezalako
kontzeptuak ezagutzean, baizik eta ezagutza horietan aurrera egitean, egunez-eguneko lanean
praktikan jarri ahal izateko punturaino. Berdintasunaren inguruan irizpide orokor batzuk
beharrezkoak dira, genero perspektiba modu eraginkorrean ezartzeko baliabideak bezala.
Ideia nahasgarri batzuk identifikatu dira, adibidez, emakumeekin lan egiteak jada
berdintasunean eta berdintasunerako lan egitea dakarrela. Emakumeetan errealitatearekin bat
ez datorren berdintasunari buruzko berezko ezagutza bat aurresuposatzen da.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
52
Gaindituta egon beharko liratekeen estereotipo batzuk ere antzeman dira, adibidez,
kontziliazioaren eremuan berdintasun faltsuaren ideia eta zeregin banaketa, edo emakumeen
kontrako indarkeriaren kasuan, erasotzaile eta biktima oso zehatzen profilak identifikatuz,
tratu txarrak jasotako gizonak aipatuz edo erasotzaileak buruko gaitza duten pertsonatzat
hartuz.
4.3. Genero perspektibaren elkarlana eta integrazioa
Arloen eta Berdintasun arduradunaren artean koordinazioa egotea garrantzitsua izango
litzateke, zeren horrela beharrizanak identifikatu ahal izango lirateke, eta horien inguruan
elkarrekin lanean aritu.
Langile gehienek uste dute ez daukatela prestakuntza beharrizan espezifikorik, baina
errealitatea, genero perspektiba arlo ezberdinetan ez dela modu homogeneo baten ezartzen
da. Zentzu honetan esfortzurik handiena irudi ez diskriminatzaileen eta hizkuntza inklusibo
baten erabilpenean ikusi da
Bestalde, memorietan eta arlo guztietako gainontzeko agirietan sexuen arabera bereizi
beharko lirateke, horrela Busturiko Udalean berdintasunari edo desberdintasunari buruzko
adierazle gisa balioko lukete. Adierazle horietatik hasita, arlo ezberdinetan lan askoz
espezifikoagoa garatu ahalko litzateke, eta genero perspektiba zeharkako eran ezarri.
Azkenik, aurrekontu handiagoaren eta lan zabalago bat egin ahal izateko berdintasun
teknikariaren lan postu bat sortzearen beharrizana jakinarazten da.
4.4. Emakumeen parte hartze soziala
Orokorrean, herrian egiten diren ekimenetan emakumeak gizonak baino gehiago parte
hartzen dute; baina elkarteetan arreta jartzen badugu, emakumezkoek kultur jardueretan
parte hartzen dute; gizonezkoak, aldiz, kirol elkarteek antolatutako ekintzetan.
Hala ere, gazte belaunaldietan emakumeen parte hartzea elkarteetan ez da oso zabala.
Kasu honetan Gazte Asanbladan zein gainontzeko gazte eremuei lotutako ekimenetan, mutilen
parte hartzea askoz garrantzitsua izaten da.
Emakumeen parte hartze sozialari lotuta berdintasun diskurtso faltsua ematen da.
Elkarteetako emakumeek herrian berdintasuna lortu dela uste dute orokorrean, udalan
zinegotzi eta langile gehienak emakumeak direnez,emakumeak eremu publikoan izatea
normaltzat hartzen dute. Zentzu honetan Busturian dagoen egoera salbuespen bat baino ez
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
53
dela ez dute ikusten emakumeek. Emakume eta gizonek aukera berdinak dituztelakoan daude
Diagnostikoan parte hartu dutenak.
Emakumeen artean sentsibilizazio eta kontzientziazio maila nahiko baxua da; nahiz eta
antolatzeko eta parte hartzeko ohitura eduki, egiten diren ekimenak ez daukate
berdintasunarekin zerikusirik. Berdintasunerako formakuntzaren beharra ere ikusten dute.
I PLAN DE IGUALDAD AYUNTAMIENTO DE BUSTURIA
54
5. BIBLIOGRAFIA
- 2010eko Berdintasunerako Programa, Busturiko Udala
- Diagnostico para la Igualdad de Mujeres y Hombres en los Municipios Pequeños de
Busturialdea
- Busturialdeko II. Inmigrazio planaren ebaluazioa (2008-2011), Busturialdeko Gizarte
Zerbitzuen Mankomunitatea
- Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Elkargoaren 2011ko Txostena, Busturialdeko Gizarte
Zerbitzuen Mankomunitatea
- Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitatea Plangintza 2012 (Laburpena)
- Ainhoa Novo Arbona, Jaione Almirante, Andrea Badiola, Genero-azterketarako taldea
Politika eta Administrazio Zientzia Saila, “Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari
buruzko zifrak 2011” , Emakunde, 2011ko urria
- Aurora Alonso, Javier Fernández-Macho, Pilar González Índice EqualX en Bizkaia INFORME
2011, Instituto de Economía Pública UPV/EHU
- Bizkaiko Foru Aldundiaren web orrialdea: http://www.bizkaia.net
- Udaleko web orrialdea
- Eustat
- INE
top related