biosfera.1

BIOSFERA

EKOSISTEMAKOMUNITATEA edo BIOZENOSIA

POPULAZIOA

INDIBIDUOA edo IZAKIA

BIOSFERABIOMA

EKOSISTEMA

EKOSISTEMA

EKOSISTEMA

h

FAKTORE ABIOTIKOAK

• Faktore mugatzaileak ingurune lehorretan:

URA

TENPERATURA

FAKTORE ABIOTIKOAK•Faktore mugatzaileak ekosistema urtarretan:

ARGIA

MANTENUGAIAK

TOLERANTZIA TARTEA edo BALENTZIA EKOLOGIKOA(faktore abiotikoen aurrean)

TOLERANTZIA TARTEA

Faktore abiotiko mailaBaxua Altua

Izaki bizidun gutxi Izaki bizidunik gabe

Bizidun kopurua

TOLERANTZIA MAILAK edo BALENTZIA EKOLOGIKOA: ESPEZIE EURIOIKOAK eta ESTENOIKOAK

• EURIOIKOAK: Tolerantzia tartea ZABALA dutenak faktore batentzat: generalistak dira eta “r “estrategak dira: Kume edo ondorengo asko baina hilkortasun tasa handia.

• ESTENOIKOAK: Tolerantzia tartea ESTUA dutenak faktore batentzat: espezialistak dira eta “K” estrategak dira: Kume edo ondorengo gutxi baina oso zainduak (hilkortasun tasa txikia).

TOLERANTZIA MAILAK edo BALENTZIA EKOLOGIKOA: ESPEZIE EURIOIKOAK eta ESTENOIKOAK

Tenperatura

Izaki bizidun kopurua

Espezie estenoikoa (estenotermoa) Adb: ARTIKOKO LIKENAK

Espezie eurioikoa (euritermoa). Adb: EULIA

TOLERANTZIA MAILAK edo BALENTZIA EKOLOGIKOA: ESPEZIE EURIOIKOAK eta ESTENOIKOAK

Prezipitazioak

Izaki bizidun kopurua

Espezie estenoikoa (estenohidrikoa) Adb: LURREKO ZIZAREA

Espezie eurioikoa (eurihidrikoa)Adb: BASAMORTUKO APOAK

ARIKETAK

FAKTORE BIOTIKOAK: HABITATA

ESPEZIE BAT BIZITZEKO BALDINTZAK BETETZEN DITUEN INGURUNEA DA

FAKTORE BIOTIKOAK: TXOKO EKOLOGIKOA

ESPEZIE ALA POPULAZIO BATEK EKOSISTEMA BATEAN BETETZEN DUEN FUNTZIOA DA.Adb: - Erleen txoko ekologikoa loreak polinizatzea da. - Enaren txoko ekologikoa intsektuen populazioa kontrolatzea da.

- Gaueko harraparien txoko ekologikoa arratore eta saguen populazioak kontrolatzea da (besteen artean)

- Apoen txoko ekologikoa bareen populazioa kontrolatzea da.

HARREMANAK: Ingurune eta bizidunen artekoak: MOLDAERAK

• Ingurune lehorreko moldaerak: (adibide batzuk)– Argia: Landareen estratifikazioa (gorantz hazitzen

dira argiaren bila)– Tenperatura aldaketak:

-Urteko landareak (haziak sortuz)-Hosto galkorreko zuhaitzak.

- Animalia homeotermoak (babes egiturekin: lumak, ilea.

- Hibernatu ala emigratu.

- Hezetasuna: - Hostoen tamaina txikitu (arantza modukoak)

HARREMANAK:Ingurune eta bizidunen artekoak: MOLDAERAK

• Ingurune urtarreko moldaerak: (adibide batzuk)– Argia: -Pigmentu desberdinak argiaren uhin luzera

ezberdinak xurgatzeko (algak) - Biolumineszentzia: Argia sortzen duten

animaliak.

- Uraren dentsitate handia: - Gorputzaren forma hidrodinamikoa- Mugitzeko hegatsak

- Gorputz bigunak (enborrik gabe: algak)

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTRAESPEZIFIKOAK

FAMILIA ELKARTEA

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTRAESPEZIFIKOAK

ELKARTE TALDEKOIA

SARDINAK: Pelikula

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTRAESPEZIFIKOAKELKARTE SOZIALAK

ERLEAK

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTRAESPEZIFIKOAK

KORALAK: Pelikula

KORALAK

ELKARTE KOLONIALAK

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTERESPEZIFIKOAK

MUTUALISMOA: (+,+)

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTERESPEZIFIKOAK

SINBIOSIA (+,+)

LIKENAK (ALGA eta ONDDO)HAUSNARKARIAK eta urdailean bizi diren BAKTERIO eta PROTISTAK

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTERESPEZIFIKOAK

KOMENTSALISMOA (0,+)

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTERESPEZIFIKOAK

PARASITISMOA (+,-)

EKTOPARASITOAK: ARKAKUSOAK ENDOPARASITOAK: TENIA edo SOLITARIA

Bizidunen arteko harremanak: HARREMAN INTERESPEZIFIKOAK

HARRAPARITZA: (+,-)

HARREMAN TROFIKOAK

SARE TROFIKOA