adaptaciÓn da programaciÓn didÁctica 2019-2020 ...a-si … · ies fraga do eume avenida ricardo...

IES FRAGA DO EUMEAvenida Ricardo Sánchez nº 315600 Pontedeume (A CORUÑA)TF: 881930448Mail:[email protected]: iesfragaeume

ADAPTACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 2019-2020

DEPARTAMENTO FILOSOFÍA IES FRAGA DO EUME

CENTRO: IES FRAGA DO EUMECURSOS: TODA A ESO E BACHARELATOMATERIAS: VALORES ÉTICOS (1º A 4º), FILOSOFÍA, Hª DA FILOSOFÍA,PSICOLOXÍA,SOCIEDADE INCLUSIVADEPARTAMENTO: FILOSOFÍADATA:30 DE ABRIL DE 2020

Páxina1/40


ÍNDICE

1. Estándares de aprendizaxe e competencias imprescindíbeis.

2. Avaliación e cualificación.

3. Metodoloxía e actividades do 3º trimestre (recuperación, reforzo, repaso, e no seu caso ampliación)

4. Información e publicidade.

Páxina2/40


1. Estándares de aprendizaxe e competencias imprescindíbeis.

Bacharelato (correspondentes á 1ª e 2ª avaliación)

Historia da Filosofía. 2º de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave

Bloque 1. Contidos transversais

b

d

e

h

B1.1. Comentario de texto.

B1.2. Diálogo filosófico e argumentación.

B1.1. Realizar a análise de fragmentos dostextos máis salientables da historia dafilosofía, e ser capaz de transferir oscoñecementos a outros/as autores/as ouproblemas.

HFB1.1.1. Comprende o sentido global dostextos máis salientables dos/das autores/asestudados/as, recoñecendo a orde lóxica daargumentación e as formulacións que sedefenden, e é quen de transferir oscoñecementos a outros/as autores/as ouproblemas.

CCL

HFB1.1.2. Analiza as ideas do texto,identificando a conclusión e os conceptos eas ideas relevantes, e recoñece a súaestrutura e a orde lóxica das súas ideas.

CAA

CCL

HFB1.1.3. Argumenta a explicación das ideas CAA

Páxina3/40




presentes no texto, en relación coa filosofíado/da autor/a e os contidos estudados.

CCL

a

b

c

d

e

B1.2. Diálogo filosófico e argumentación. B1.2. Argumentar con claridade e capacidadecrítica, oralmente e por escrito, as súaspropias opinións sobre os problemasfundamentais da filosofía, dialogando dexeito razoado con outras posiciónsdiferentes.

HFB1.2.1. Argumenta as súas propiasopinións con claridade e coherencia, tantooralmente como por escrito.

CCL

CSIEE

HFB1.2.2. Utiliza o diálogo racional nadefensa das súas opinións, e valora adiversidade de ideas e, á vez, apoiándosenos aspectos comúns.

CSC

b

d

e

g

m

B1.3. Ferramentas de aprendizaxe einvestigación da filosofía.

B1.3. Aplicar adecuadamente as ferramentase os procedementos do traballo intelectual áaprendizaxe da filosofía, realizandotraballos de organización e investigacióndos contidos.

HFB1.3.1. Sintetiza correctamente a filosofíade cada autor/a, mediante resumos dos seuscontidos fundamentais, e clasifícaos nosnúcleos temáticos que atravesan a historiada filosofía: realidade, coñecemento, serhumano, ética e política.

CAA

HFB1.3.2. Elabora listaxes de vocabulario deconceptos, comprende o seu significado,organízaos en esquemas ou mapasconceptuais, táboas cronolóxicas e outrosprocedementos útiles para a comprensiónda filosofía do autor, e aplícaos con rigor.

CAA

CCL

HFB1.3.3. Selecciona información dedistintas fontes, bibliográficas e de internet,e recoñece as fontes fiables.

CD

HFB1.3.4. Realiza redaccións ou CSIEE

Páxina4/40




disertacións, traballos de investigación eproxectos que impliquen un esforzocreativo e unha valoración persoal dosproblemas filosóficos formulados nahistoria da filosofía.

d

g

m

B1.4. Aplicación das competencias detecnoloxías da información e dacomunicación á historia da filosofía.

B1.4. Utilizar as tecnoloxías da información eda comunicación na realización e naexposición dos traballos de investigaciónfilosófica.

HFB1.4.1. Utiliza as ferramentasinformáticas e da web 2.0. (wikis, blogs,redes sociais, procesador de textos,presentación de diapositivas ou recursosmultimedia, etc.) para o desenvolvementodos traballos.

CD

HFB1.4.2. Realiza procuras avanzadas eninternet sobre os contidos da investigación,e decide os conceptos adecuados.

CD

HFB1.4.3. Colabora en traballos colectivosde investigación sobre os contidosestudados utilizando as tecnoloxías dainformación e da comunicación.

CD

Bloque 2. A filosofía na Grecia antiga

b

c

d

e

h

B2.1. Orixe da filosofía grega. Ospresocráticos: resposta á orixe do cosmos.

B2.2. Dialéctica socrática.

B2.3. Convencionalismo democrático erelativismo dos sofistas

B2.4. Platón: ontoloxía e coñecemento;concepción dualista do ser humano;

B2.1. Coñecer a orixe da filosofía en Grecia ecomprender o primeiro gran sistemafilosófico, o de Platón, analizando arelación entre realidade e coñecemento, aconcepción dualista do ser humano e adimensión antropolóxica e política davirtude, en relación coa filosofíapresocrática e o xiro antropolóxico de

HFB2.1.1. Utiliza conceptos de Platón comoidea, mundo sensible, mundo intelixible,ben, razón, doxa, episteme, universal,absoluto, dualismo, reminiscencia,transmigración, mímese, methexe, virtude exustiza, entre outros, e aplícaos con rigor.

CCL

HFB2.1.2. Entende e explica con claridade, CCL

Páxina5/40




dimensión antropolóxica e política davirtude; o autor e o seu contexto.

Sócrates e os Sofistas, valorando a súainfluencia no desenvolvemento das ideas eos cambios socioculturais da Grecia antiga,e apreciando criticamente o seu discurso.

tanto na linguaxe oral como na escrita, asteorías fundamentais da filosofía de Platón,analizando a relación entre realidade ecoñecemento, a concepción dualista do serhumano e a dimensión antropolóxica epolítica da virtude.

HFB2.1.3. Distingue as respostas da correntepresocrática en relación á orixe do Cosmos,os conceptos fundamentais da dialéctica deSócrates e o convencionalismo democráticoe o relativismo moral dos sofistas,identificando os problemas da filosofíaantiga, e relacionando esas respostas coassolucións achegadas por Platón.

CAA

HFB2.1.4. Respecta o esforzo da filosofía dePlatón por contribuír ao desenvolvementodas ideas e aos cambios sociais da Greciaantiga, valorando positivamente o diálogocomo método filosófico, o nacemento dasutopías sociais, o sentido do gobernante-filósofo ou a súa defensa da inclusión dasmulleres na educación.

CSC

b

d

e

h

B2.5. A física de Demócrito.

B2.6. Problemas da filosofía antiga esolución de Aristóteles.

B2.7. Aristóteles: metafísica, física,coñecemento, ética eudemonista e política.

B2.2. Entender o sistema teleolóxico deAristóteles, en relación co pensamento dePlatón e a física de Demócrito, e valorandoa súa influencia no desenvolvemento dasideas e cos cambios socioculturais da

HFB2.2.1. Utiliza con rigor conceptos domarco do pensamento de Aristóteles, comosubstancia, ciencia, metafísica, materia,forma, potencia, acto, causa, efecto,teleoloxía, lugar natural, indución,dedución, abstracción, alma, monismo,

CCL

Páxina6/40




Comparación coa filosofía platónica. Oautor e o seu contexto.

Grecia antiga. felicidade e virtude, entre outros.

HFB2.2.2. Comprende e explica conclaridade, tanto na linguaxe oral coma naescrita, as teorías fundamentais deAristóteles, examinando a súa concepciónda metafísica e da física, o coñecemento, aética eudemonística e a política, encomparación coas teorías de Platón.

CCL

HFB2.2.3. Describe as respostas da física deDemócrito, identificando os problemas dafilosofía antiga, e relaciona esas respostascoas solucións achagadas por Aristóteles.

CAA

HFB2.2.4. Estima e razoa o esforzo dafilosofía de Aristóteles por contribuír aodesenvolvemento do pensamentooccidental, valorando positivamente aformulación científica das cuestións.

CMCCT

d

e

h

l

B2.8. Doutrinas éticas helenísticas:Epicureísmo, Estoicismo e Escepticismo.

B2.9. Científicos helenísticos.

B2.10. A Biblioteca de Alexandría.

B2.3. Coñecer as escolas éticas xurdidas nohelenismo, como o Epicureísmo, oEstoicismo e o Escepticismo, valorar o seupapel no contexto socio-histórico e culturalda época, e recoñecer a repercusión dosgrandes científicos helenísticos, apreciandoa gran importancia para occidente daBiblioteca de Alexandría.

HFB2.3.1. Describe as respostas dasdoutrinas éticas helenísticas, e identificaalgúns dos grandes logros da cienciaalexandrina.

CMCCT

Bloque 4. A filosofía na Modernidade e na Ilustración

Páxina7/40




b

c

d

e

h

l

B4.1. A filosofía no Renacemento.Humanismo: novo concepto sobre anatureza humana.

B4.2. F. Bacon. Os prexuízos nainvestigación do coñecemento.

B4.3. Implicacións da revolución científica.

B4.4. Realismo político de Maquiavelo.

B4.1. Comprender a importancia do xiro dopensamento occidental que se deu noRenacemento e que anticipa amodernidade, valorando o novohumanismo que enxalza a "dignitashominis", a investigación dos prexuízos docoñecemento de F. Bacon e as implicaciónsda Revolución Científica, e coñecer as tesesfundamentais do realismo político de N.Maquiavelo.

HFB4.1.1. Comprende a importanciaintelectual do xiro do pensamento científicoque se deu no Renacemento, e describe asrespostas da filosofía humanista sobre anatureza humana.

CMCCT

HFB4.1.2. Explica as ideas ético-políticasfundamentais de N. Maquiavelo ecompáraas cos sistemas ético-políticosanteriores.

CSC

b

c

d

e

h

B4.5. Descartes: O método, o "cogito"(coñecemento e realidade) e o dualismoantropolóxico.

B4.6. Comparación do autor coa filosofíaantiga e medieval, e relación coa Moderna.O autor e o seu contexto.

B4.2. Entender o racionalismo de Descartes,distinguíndoo e relacionándoo coa filosofíahumanista e o monismo panteísta deSpinoza, e valorar a súa influencia nodesenvolvemento das ideas e nos cambiossocioculturais da Idade Moderna.

HFB4.2.1. Identifica conceptos de Descartescomo razón, certeza, método, dúbida,hipótese, "cogito", idea, substancia esubxectivismo, entre outros, e aplícaos conrigor.

CCL

HFB4.2.2. Comprende e explica conclaridade, tanto na linguaxe oral coma naescrita, as teorías fundamentais da filosofíade Descartes, analizando o método e arelación entre coñecemento e realidade apartir do "cogito" e o dualismo no serhumano, en comparación coas teorías dafilosofía antiga e da medieval.

CCL

HFB4.2.3. Identifica os problemas dafilosofía moderna e relaciónaos coassolucións aportadas por Descartes.

CCEC

HFB4.2.4. Estima e razoa o esforzo da CSC

Páxina8/40




filosofía de Descartes por contribuír aodesenvolvemento das ideas e aos cambiossocioculturais da Idade Moderna, e valora auniversalidade da razón cartesiana.

b

c

d

e

h

l

B4.7. Hume: o coñecemento, crítica ácausalidade e á substancia. Emotivismomoral. Comparación coa filosofía anterior.O autor e o seu contexto

B4.8. Locke: liberalismo político.

B4.3. Coñecer o empirismo de Hume enrelación co liberalismo político de Locke, evalorar a súa influencia nodesenvolvemento das ideas e os cambiossocioculturais da Idade Moderna.

HFB4.3.1. Utiliza conceptos de Hume comoescepticismo, crítica, experiencia,percepción, inmanencia, asociación,impresións, ideas, hábito, contradición,causa, crenza, sentimento, mérito, utilidade,felicidade, contrato social, liberdade edeber, entre outros, e úsaos con rigor.

CCL

HFB4.3.2. Entende e explica con claridade,tanto na linguaxe oral coma na escrita, asteorías fundamentais de Hume,distinguindo os principios e os elementosdo coñecemento respecto á verdade, acrítica á causalidade e á substancia, e oemotivismo moral, en comparación coasteorías da filosofía antiga e da medieval, eco racionalismo moderno.

CMCCT

HFB4.3.3. Coñece e explica as ideas centraisdo liberalismo político de Locke,identificando os problemas da filosofíamoderna, e relaciónaas coas soluciónsaportadas por Hume.

CSC

HFB4.3.4. Valora o esforzo da filosofía deHume por contribuír ao desenvolvemento

CSC

Páxina9/40




das ideas e aos cambios socioculturais daIdade Moderna, xulgando positivamente aprocura da felicidade colectiva.

b

c

d

e

h

B4.9. A Ilustración francesa. Rousseau:, acrítica social, a crítica á civilización, oestado de natureza, a defensa do contratosocial e a vontade xeral.

B4.4. Coñecer os principais ideais dosilustrados franceses, afondando nopensamento de J.J. Rousseau, e valorar aimportancia do seu pensamento para oxurdimento da democracia mediante unhaorde social acorde coa natureza humana.

HFB4.4.1. Comprende os ideais queimpulsaron os ilustrados franceses, eexplica o sentido e transcendencia dopensamento de Rousseau, a súa críticasocial, a crítica á civilización, o estado denatureza, a defensa do contrato social e avontade xeral.

CSC

b

c

d

e

h

B4.10. Idealismo transcendental. Kant: asfacultades e límites do coñecemento.

B4.11. Lei Moral e paz perpetua.

B4.12. Relación do proxecto ilustrado deRousseau coa filosofía Moderna e Kant.

B4.13. Comparación coas teorías da filosofíaantiga, medieval e moderna.

B4.5. Comprender o idealismo crítico deKant, en relación co racionalismo deDescartes, o empirismo de Hume e afilosofía ilustrada de Rousseau, e valorar asúa influencia no desenvolvemento dasideas e os cambios socioculturais da IdadeModerna.

HFB4.5.1. Aplica conceptos de Kant comosensibilidade, entendemento, razón, crítica,transcendental, ciencia, innato, xuízo, apriori, a posteriori, facultade, intuición,categoría, ilusión transcendental, idea, lei,fenómeno, nóumeno, vontade, deber,imperativo categórico, autonomía,postulado, liberdade, dignidade, persoa, paze pacto, entre outros, e utilízaos con rigor.

CAA

HFB4.5.2. Entende e explica con claridade,tanto na linguaxe oral coma na escrita, asteorías fundamentais da filosofía de Kant,analizando as facultades e os límites docoñecemento, a lei moral e a paz perpetua,comparándoas coas teorías da filosofíaantiga, medieval e moderna.

CCL

HFB4.5.3. Describe a teoría política de CCL

Páxina10/40




Rousseau, identificando os problemas dafilosofía moderna e relacionándoa coassolucións achegadas por Kant.

HFB4.5.4. Respecta e razoa o esforzo dafilosofía de Kant por contribuír aodesenvolvemento das ideas e aos cambiossocioculturais da Idade Moderna, e valora adignidade e a procura da paz entre asnacións

CSC

Psicoloxía. 2º de bacharelato


Bloque 1. A psicoloxía como ciencia

b

e

h

l

B1.1. A psicoloxía desde as súas orixes en Grecia ata oséculo XIX.

B1.2. Constitución da psicoloxía como saber autónomo:Wundt, Watson, James e Freud.

B1.3. Diversidade de acepcións do termo psicoloxía aolongo da súa evolución.

B1.4. Obxecto propio da psicoloxía. A psicoloxía eoutros saberes.

B1.1. Entender e apreciar a especificidade e aimportancia do coñecemento psicolóxico, como cienciaque trata da conduta e os procesos mentais doindividuo, valorando que se trata dun saber e unhaactitude que estimula a crítica, a autonomía, ainvestigación e a innovación.

PSB1.1.1. Explica e constrúe un marco de referenciaglobal da psicoloxía, desde as súas orixes en Grecia(nas filosofías de Platón e Aristóteles), ata o seurecoñecemento como saber independente da man deWundt, Watson, James e Freud, definindo as acepciónsdo termo psicoloxía ao longo da súa evolución, desde oetimolóxico, como "ciencia da alma", aos achegadospolas correntes actuais: condutismo, cognitivismo,psicanálise, humanismo ou Gestalt.

CAA

PSB1.1.2. Recoñece e valora as cuestións e osproblemas que investiga a psicoloxía desde os seusinicios, distinguindo a súa perspectiva das

CMCCT

Páxina11/40




proporcionadas por outros saberes.

d

e

l

B1.5. Obxectivos que caracterizan a psicoloxía.

B1.6. Facetas teórica e práctica da psicoloxía, eámbitos de aplicación.

B1.7. Metodoloxías da investigación psicolóxica:métodos e obxectivos.

B1.2. Identificar a dimensión teórica e práctica dapsicoloxía, os seus obxectivos, as súas característicase as súas ramas e técnicas de investigación,relacionándoas, como ciencia multidisciplinar, conoutras ciencias cuxo fin é a comprensión dosfenómenos humanos, como a filosofía, a bioloxía, aantropoloxía, a economía, etc.

PSB1.2.1. Explica e estima a importancia dosobxectivos que caracterizan a psicoloxía: describir,explicar, predicir e modificar.

CMCCT

PSB1.2.2. Distingue e relaciona as facetas teórica epráctica da psicoloxía, e identifica as ramas en que sedesenvolven (clínica e da saúde, da arte, dasactividades físico-deportivas, da educación, forense, daintervención social, ambiental, etc.), investigando evalorando a súa aplicación nos ámbitos de atención nacomunidade, como na familia e na infancia, na terceiraidade, en minusvalías, muller, xuventude, minoríassociais e inmigrantes, cooperación para odesenvolvemento, etc.

CSC

PSB1.2.3. Describe e aprecia a utilidade das técnicas edas metodoloxías de investigación psicolóxica,explicando as características de cada unha, como sonos métodos comprensivos (introspección,fenomenoloxía, hermenéutica, test, entrevista persoal,dinámica de grupos, etc.) e os seus obxectivos(observación, descrición, experimentación, explicación,estudos de casos, etc.).

CAA

a

d

e

g

h

B1.8. Achegas máis importantes da psicoloxía nacomprensión dos fenómenos humanos. Problemastratados e conclusións ofrecidas.

B1.9. Teorías psicolóxicas: psicanálise, condutismo,teoría cognitiva, Gestalt, humanismo e psicobioloxía.

B1.10. Textos de autores como W. Wundt, S. Freud, A.Maslow, W. James e B. F. Skinner, entre outros.

B1.3. Recoñecer e expresar as achegas máisimportantes da psicoloxía, desde os seus inicios ata aactualidade, identificando os principais problemasformulados e as solucións achegadas polas correntespsicolóxicas contemporáneas, e realizando unhaanálise crítica de textos significativos e breves decontido psicolóxico, identificando as problemáticas

PSB1.3.1. Explica e recoñece a importancia dasachegas que a psicolóxica realizou na comprensión dosfenómenos humanos, identificando os problemasespecíficos dos que se ocupa e as conclusiónsachegadas.

CCEC

PSB1 3.2. Utiliza a súa capacidade de aprender aaprender, realizando os seus propios mapas

CAA

Páxina12/40




formuladas e relacionándoas co estudado na unidade. conceptuais, utilizando medios informáticos, acerca dasseguintes teorías: psicanálise, condutismo, teoríacognitiva, Gestalt, humanismo e psicobioloxía.

PSB1.3.3. Analiza e valora criticamente textos sobre osproblemas, as funcións e as aplicacións da Psicoloxíade autores como W. Wundt, S. Freud, A. Maslow, W.James e B. F. Skinner, entre outros.

CCL

Bloque 2. Fundamentos biolóxicos da conduta

e

g

h

i

B2.1. Anatomía do encéfalo humano.Comparativa co doutros animais.

B2.2. Filoxénese da evolución do cerebrohumano e relación coa conduta.

B2.1. Explicar a evolución do cerebro humanodesde un enfoque antropolóxico, distinguindo assúas características específicas das doutrosanimais, co fin de apreciar a importancia dodesenvolvemento neurolóxico e as consecuenciasque delas se derivan.

PSB2.1.1. Identifica, contrasta e valora a nivelanatómico diferentes tipos de encéfalos animais encomparación co humano, valéndose de mediosdocumentais.

CMCCT

PSB2.1.2. Investiga a través de internet a filoxénesehumana e a evolución do cerebro, explicando eapreciando a relación directa que mantén codesenvolvemento da conduta humana.

CD

d

e

g

i

B2.3. Morfoloxía da neurona. Sinapse, impulsonervioso e neurotransmisores.

B2.4. Áreas do cerebro e as funcións queexecutan.

B2.2. Analizar e apreciar a importancia daorganización do sistema nervioso central,fundamentalmente do encéfalo humano,distinguindo as localizacións e as funcións quedeterminan a conduta dos individuos

PSB2.2.1. Realiza unha presentación, con mediosinformáticos, en colaboración grupal, sobre amorfoloxía neuronal e a sinapse, describindo oproceso de transmisión sináptica e os factores que adeterminan, o impulso nervioso e osneurotransmisores.

CD

Páxina13/40


Bloque 2. Fundamentos biolóxicos da conduta

e

g

h

B2.1. Anatomía do encéfalo humano.Comparativa co doutros animais.

B2.2. Filoxénese da evolución do cerebrohumano e relación coa conduta.

B2.1. Explicar a evolución do cerebro humanodesde un enfoque antropolóxico, distinguindo assúas características específicas das doutrosanimais, co fin de apreciar a importancia dodesenvolvemento neurolóxico e as consecuencias

PSB2.1.1. Identifica, contrasta e valora a nivelanatómico diferentes tipos de encéfalos animais encomparación co humano, valéndose de mediosdocumentais.

CMCCT

PSB2.2.2. Investiga e explica a organización dasáreas cerebrais e as súas funcións, e localiza nundebuxo as devanditas áreas.

CMCCT

Bloque 4. Procesos cognitivos superiores: aprendizaxe, intelixencia e pensamento

b

d

e

g

h

m

B4.1. Teorías da aprendizaxe: condicionamentoclásico; aprendizaxe por ensaio-erro;condicionamento instrumental; teoría cognitiva;aprendizaxe social.

B4.2. Técnicas de condicionamento napublicidade.

B4.3. Factores que inflúen na aprendizaxe:coñecementos previos adquiridos, capacidades,personalidade, estilos cognitivos, motivación,actitudes e valores.

B4.1. Explicar as principais teorías sobre aaprendizaxe, identificando os factores que cadaunha delas considera determinantes nesteproceso, co obxecto de iniciarse na comprensióndeste fenómeno e das súas aplicacións nocampo social, e utilizar os seus coñecementospara mellorar a súa propia aprendizaxe.

PSB4.1.1. Utiliza a súa iniciativa persoal paraconfeccionar, utilizando medios informáticos, uncadro comparativo das teorías da aprendizaxe:condicionamento clásico (Pavlov e Watson);aprendizaxe por ensaio-erro (Thorndike);condicionamento instrumental (Skinner); teoríacognitiva (Piaget); Gestalt (Khöler); aprendizaxesocial ou vicaria (Bandura), etc.

CSIEE

PSB4.1.2. Analiza e aprecia os resultados daaplicación das técnicas de condicionamento napublicidade, mediante a localización destasúltimas en exemplos de casos concretos,utilizados nos medios de comunicaciónaudiovisual.

CCEC

CD

Páxina14/40


b

d

e

g

h

B5.17. Compoñentes hereditarios e aprendidosdos afectos.

B5.18. Relación entre emoción e cognición.

B5.19. Emocións primarias, secundarias eautoconscientes.

B5.20. Teorías sobre a emoción, comoexperiencia, como comportamento ou comosuceso fisiolóxico. A psicoafectividade e oequilibrio da persoa.

B5.21. Trastornos e problemas emocionais.

B5.4. Recoñecer e valorar os tipos de afectos,así como a orixe dalgúns trastornos emocionais,co obxecto de espertar o seu interese polodesenvolvemento persoal desta capacidade.

PSB5.4.1. Explica os tipos de afectos(sentimento, emoción e paixón), especificandoos seus determinantes hereditarios e aprendidos,e analizando a relación entre emoción ecognición.

CCL

PSB5.4.2. Describe as emocións primarias(medo, noxo, alegría, tristura, ira, sorpresa, etc.)e secundarias (ansiedade, hostilidade, humor,felicidade, amor, etc.), distinguíndoas dasemocións autoconscientes (culpa, vergoña,orgullo, etc.).

CCL

PSB5.4.3. Realiza un cadro comparativo sobreas teorías sobre a emoción, por exemplo comoexperiencia, como comportamento ou comosuceso fisiolóxico, valorando a importancia dapsicoafectividade no equilibrio da persoa.

CSC

PSB5.4.4. Investiga, a través de internet, algúnstrastornos emocionais (indiferenza emocional,dependencia afectiva, trastorno maníaco-depresivo, descontrol emotivo, etc.) e problemasemocionais (medo, fobias, ansiedade, estrés,depresión, etc.), exemplificando a través dalgúnsoporte audiovisual, e elabora as súasconclusións.

CD

Filosofía. 1º de bacharelato


Bloque 1. Contidos transversais

Páxina15/40


b

d

e

h

m

B1.1. Textos filosóficos e pertencentes aoutras ramas do saber relacionados coastemáticas filosóficas estudadas.

B1.1. Ler comprensivamente e analizarde forma crítica textos significativos ebreves, pertencentes a pensadores/asdestacados/as.

FIB1.1.1. Analiza de xeito crítico textospertencentes a pensadores/asdestacados/as, identifica aproblemática e as solucións expostas(distinguindo as teses principais e aorde da argumentación) e relacionaos problemas propostos nos textos coestudado na unidade, e/ou coachegado por outros/as filósofos/asou correntes, e/ou con saberesdistintos da filosofía.

CAA

b

d

e

B1.2. Composición escrita de argumentosde reflexión filosófica e de discursosorais, manexando as regras básicas daretórica e a argumentación.

B1.2. Argumentar e razoar os propiospuntos de vista sobre as temáticasestudadas na unidade, de forma oral eescrita, con claridade e coherencia.

FIB1.2.1. Argumenta e razoa as súasopinións de forma oral e escrita, conclaridade e coherencia, edemostrando un esforzo creativo eeducativo na valoración persoal dosproblemas filosóficos analizados.

CCL

CSC

Bloque 2. O saber filosófico

b

d

e

h

B2.1. Filosofía: sentido, necesidade ehistoria.

B2.2. Saber racional. Explicaciónprerracional: mito e maxia. Explicaciónracional: razón e sentidos.

B2.3. Funcións e vixencia da filosofía.

B2.1. Coñecer e comprender aespecificidade e a importancia do saberracional en xeral e do filosófico enparticular, en tanto que saber decomprensión e interpretación darealidade, valorando que a filosofía é, ávez, un saber e unha actitude queestimula a crítica, a autonomía, acreatividade e a innovación.

FIB2.1.1. Recoñece as preguntas e osproblemas que veñen caracterizandoa filosofía desde a súa orixe,comparando coa formulacióndoutros saberes, como o científico ouo teolóxico.

CAA

FIB2.1.2. Explica a orixe do saberfilosófico diferenciándoo dos saberesprerracionais, como o mito ou amaxia.

CCEC

CSC

d B2.4. Disciplinas teórico-prácticas do B2.2. Identificar as dimensións teórica e FIB2.2.1. Identifica, relaciona e CAA

Páxina16/40


e saber filosófico.

B2.5. Racionalidade teórica e práctica.

práctica da filosofía, os seusobxectivos, as características, asdisciplinas, os métodos e as funcións,relacionándoa paralelamente con outrossaberes de comprensión da realidade.

distingue as vertentes práctica eteórica do labor filosófico, así comoas disciplinas que conforman afilosofía.

CSC

b

d

e

h

B2.6. O saber filosófico a través da súahistoria. Características da filosofía.

B2.3. Contextualizar histórica eculturalmente as problemáticasanalizadas e expresar por escrito asachegas máis importantes dopensamento filosófico desde a súaorixe, identificando os principaisproblemas formulados e as soluciónsachegadas, e argumentando as propiasopinións ao respecto.

FIB2.3.1. Recoñece as principaisproblemáticas filosóficas característicasde cada etapa cultural europea.

CCEC

FIB2.3.2. Expresa por escrito as tesesfundamentais dalgunhas dascorrentes filosóficas máisimportantes do pensamentooccidental.

CCL

Bloque 6. A racionalidade práctica

a

b

c

d

e

h

B2.5. Racionalidade teórica e práctica.

B6.1. Orixe da ética occidental: Sócratesfronte aos sofistas.

B6.1. Identificar a especificidade darazón na súa dimensión práctica, entanto que orientadora da acciónhumana.

FIB6.1.1. Recoñece a función daracionalidade práctica para dirixir aacción humana, aínda recoñecendoos seus vínculos ineludibles coa razónteórica e a intelixencia emocional.

CSC

FIB6.1.2. Explica a orixe da éticaoccidental no pensamento grego,contrastando, de forma razoada, aconcepción socrática coa dos sofistas.

CCEC

a

b

c

B6.2. A ética como reflexión sobre aacción moral: carácter, conciencia emadureza moral.

B6.2. Recoñecer o obxecto e función daética.

FIB6.2.1. Explica e razoa acerca doobxecto e a función da ética.

CSC

Páxina17/40


d

e

a

b

c

d

e

h

B6.3. Principais teorías sobre a moralhumana.

B6.4. Procura da felicidade.

B6.5. A boa vontade: Kant.

B6.6. A xustiza como virtude ético-política.

B6.7. Relativismo e universalismo moral.

B6.3. Coñecer e explicar as principaisteorías éticas sobre a xustiza e afelicidade, e sobre o desenvolvementomoral.

FIB6.3.1. Expresa de xeito crítico asargumentacións das principais teoríaséticas sobre a felicidade e a virtude,razoando as súas propias ideas, eachega exemplos do seu cumprimento edo seu incumprimento.

CSIEE

CSC

FIB6.3.2. Expresa de maneira crítica asargumentacións das principaisteorías éticas sobre a xustiza,razoando as súas propias ideas, eachega exemplos do seucumprimento e do seuincumprimento.

CSIEE

FIB6.3.3. Analiza textos breves dalgúnsdos filósofos representantes dasprincipais teorizacións éticas e sobre odesenvolvemento psicolóxico moral doindividuo.

CSC

FIB6.3.4. Usa con rigor termos comoética, moral, acción moral, autonomía,responsabilidade, convención moral,madureza moral, virtude moral,subxectivismo, relativismo euniversalismo moral, utilitarismo, debermoral, ética de máximos, ética demínimos, consenso, xustiza,eudemonismo, hedonismo, emotivismoe utilitarismo.

CCL

Páxina18/40


a

b

c

d

e

h

B6.8. Fundamentos filosóficos do Estado.

B6.9. Principais interrogantes da filosofíapolítica.

B6.4. Explicar a función, ascaracterísticas e os principaisinterrogantes da filosofía política, comoa orixe e a lexitimidade do Estado, asrelacións entre o individuo e o Estadoou a natureza das leis.

FIB6.4.1. Identifica a función, ascaracterísticas e os principaisinterrogantes da filosofía política.

CSC

FIB6.4.2. Utiliza con rigor conceptoscomo democracia, Estado, xustiza,dereito, dereitos naturais, Estadodemocrático e de dereito, legalidade,lexitimidade, convención,contractualismo, alienación, ideoloxía,utopía, entre outros conceptos clave dafilosofía política.

CCL

a

b

c

d

e

h

B6.10. A xustiza segundo Platón.

B6.11. O convencionalismo nos sofistas.

B6.12. Realismo político: Maquiavelo.

B6.13. Contractualismo: Hobbes, Locke,Rousseau e Montesquieu.

B6.14. A paz perpetua de Kant.

B6.15. Fundamentos filosóficos docapitalismo no século XIX. John StuartMill. Alienación e ideoloxía segundoMarx.

B6.16. Disputa política entre Popper e aescola de Frankfurt.

B6.5. Coñecer as teorías e os conceptosfilosóficos principais que estiveron nabase da construción da idea de Estado edas súas funcións, apreciando o papelda filosofía como reflexión crítica.

FIB6.5.1. Explica de xeito coherente asformulacións filosófico-políticas dePlatón, os sofistas, Maquiavelo,Locke, Montesquieu, Rousseau,Hobbes, Kant, John Stuart Mill,Popper ou Habermas, entre outros.

CCEC

CSC

FIB6.5.2. Analiza e reflexiona sobre arelación entre individuo e Estado, sobrea base do pensamento dos sofistas,Marx e a escola de Frankfurt.

CSC

FIB6.5.3. Analiza de xeito crítico textossignificativos e breves dalgúns dosautores estudados, nos que seargumente sobre o concepto de Estado,os seus elementos e as súascaracterísticas.

CSC

a

b

B6.10. A xustiza segundo Platón.

B6.11. O convencionalismo nos sofistas.

B6.5. Coñecer as teorías e os conceptosfilosóficos principais que estiveron na

FIB6.5.1. Explica de xeito coherente asformulacións filosófico-políticas de

CCEC

CSC

Páxina19/40


c

d

e

h

B6.12. Realismo político: Maquiavelo.

B6.13. Contractualismo: Hobbes, Locke,Rousseau e Montesquieu.

B6.14. A paz perpetua de Kant.

B6.15. Fundamentos filosóficos docapitalismo no século XIX. John StuartMill. Alienación e ideoloxía segundoMarx.

B6.16. Disputa política entre Popper e aescola de Frankfurt.

base da construción da idea de Estado edas súas funcións, apreciando o papelda filosofía como reflexión crítica.

Platón, os sofistas, Maquiavelo,Locke, Montesquieu, Rousseau,Hobbes, Kant, John Stuart Mill,Popper ou Habermas, entre outros.

FIB6.5.2. Analiza e reflexiona sobre arelación entre individuo e Estado, sobrea base do pensamento dos sofistas,Marx e a escola de Frankfurt.

CSC

FIB6.5.3. Analiza de xeito crítico textossignificativos e breves dalgúns dosautores estudados, nos que seargumente sobre o concepto de Estado,os seus elementos e as súascaracterísticas.

CSC

a

b

c

f

m

p

B6.39. Importancia da ética paraestablecer o sistema de valores notraballo.

B6.22. Comprender e apreciar a funciónaxiolóxica da ética para establecer unsistema de valores que permita melloraro clima laboral, comprendendo que osvalores éticos son clave para lograr oequilibrio entre innovación,sustentabilidade e competitividade.

FIB6.22.1. Realiza un decálogo devalores éticos que deben rexer nomundo laboral e de cara á sociedade e ánatureza.

CSC

FIB6.22.2. Valora e diserta sobre aimportancia do traballo paradesenvolvernos como seres humanos,para o avance dunha cultura e paratransformar a realidade.

CSC

b

m

p

B6.40. Razón crítica en tanto quereguladora da acción humana.

B6.23. Coñecer e valorar a importanciada razón crítica para o avance dunproxecto persoal e colectivo.

FIB6.23.1. Comprende e valora aimportancia da razón crítica para oavance dun proxecto persoal ecolectivo.

CSC

Páxina20/40


Valores éticos. 1º de ESO


Bloque 1. A dignidade da persoa

a

d

h

B1.1. O concepto problemático de persoa.Significado etimolóxico.

B1.2. Características da persoa:independencia, racionalidade eliberdade.

B1.3. Dignidade da persoa: a persoa comoser moral.

B1.1. Construír un concepto de persoa,consciente de que esta é indefinible,valorando a dignidade que posúe polofeito de ser libre.

VEB1.1.1. Sinala as dificultades paradefinir o concepto de persoa, analizandoo seu significado etimolóxico.

CCL

VEB1.1.2. Describe as característicasprincipais da persoa: substanciaindependente, racional e libre.

CCL

VEB1.1.3. Explica e valora a dignidade dapersoa que, como ente autónomo, seconverte nun "ser moral".

CSC

a

b

d

e

g

h

B1.4. Adolescencia: crise de identidade,formación de grupos e influencia dogrupo no/na adolescente.

B1.5. Desenvolvemento da autonomíapersoal na adolescencia. Control daconduta e escolla de valores éticos.

B1.2. Comprender a crise da identidadepersoal que xorde na adolescencia e assúas causas, e describir as característicasdos grupos que forman e a influenciaque exercen sobre os seus membros, coafinalidade de tomar conciencia danecesidade que ten, para seguirmedrando moralmente e pasar á vidaadulta, do desenvolvemento da súaautonomía persoal e do control da súaconduta.

VEB1.2.1. Coñece información, de fontesdiversas, arredor dos grupos deadolescentes, as súas características e ainfluencia que exercen sobre os seusmembros na determinación da súaconduta, e realiza un resumo coainformación obtida.

CAA

CSC

VEB1.2.2. Elabora conclusións sobre aimportancia que ten para o/a adolescentedesenvolver a autonomía persoal e ter ocontrol da súa propia conduta conformeaos valores éticos libremente elixidos.

CSIEE

a

f

g

B1.6. Personalidade: factores xenéticos,sociais, culturais e do contornoambiental que inflúen na súaconstrución. Capacidade de

B1.3. Describir en que consiste apersonalidade e valorar a importancia deenriquecela con valores e virtudes éticas,mediante o esforzo e a vontade persoal.

VEB1.3.1. Identifica en que consiste apersonalidade e os factores xenéticos,sociais, culturais e do contorno queinflúen na súa construción, e aprecia a

CSC

CSIEE

Páxina21/40


l autodeterminación no ser humano. capacidade de autodeterminación no serhumano.

a

d

g

h

B1.7. A razón e a liberdade naestruturación da personalidade e naescolla dos valores éticos que aconformarán.

B1.4. Xustificar a importancia que ten ouso da razón e a liberdade no serhumano para determinar "como quereser", elixindo os valores éticos quedesexa incorporar á súa personalidade.

VEB1.4.1. Describe e estima o papelrelevante da razón e a liberdade paraconfigurar cos seus propios actos aestrutura da súa personalidade.

CSC

VEB1.4.2. Realiza unha lista dos valoreséticos que estima como desexables paraintegralos na súa personalidade, e explicaas razóns da súa elección.

CSIEE

a

b

d

e

g

h

B1.8. A intelixencia emocional e o seupapel no desenvolvemento moral dapersoa.

B1.9. Emocións, sentimentos e vida moral.

B1.10. Valores éticos e capacidade deautocontrol emocional.

B1.5. Analizar en que consiste aintelixencia emocional e valorar a súaimportancia no desenvolvemento moraldo ser humano.

VEB1.5.1. Define a intelixencia emocionale as súas características, valorando a súaimportancia na construción moral do entehumano.

CCL

VEB1.5.2. Explica en que consisten asemocións e os sentimentos, e como serelacionan coa vida moral.

CCL

VEB1.5.3. Atopa, disertando en grupo, arelación entre algunhas virtudes e valoreséticos e o desenvolvemento dascapacidades de autocontrol emocional eautomotivación, tales como a sinceridade,o respecto, a prudencia, a temperanza, axustiza e a perseveranza, entre outras

CAA

CSC

CSIEE

Bloque 2. A comprensión, o respecto e a igualdade nas relacións interpersoais

a

b

B2.1. A natureza social do ser humano.

B2.2. Relación dialéctica entre individuo e

B2.1. Coñecer os fundamentos da naturezasocial do ser humano e a relacióndialéctica que se establece entre este e a

VEB2.1.1. Explica por que o ser humano ésocial por natureza e valora asconsecuencias que ten este feito na súa

CSC

Páxina22/40


d

e

g

h

sociedade.

B2.3. Os valores éticos como guías dasrelación interpersoais na sociedade.

sociedade, estimando a importanciadunha vida social dirixida polos valoreséticos.

vida persoal e moral.

VEB2.1.2. Discirne e expresa, en pequenosgrupos, sobre a influencia mutua que seestablece entre o individuo e a sociedade.

CCL

CSC

VEB2.1.3. Achega razóns que fundamentena necesidade de establecer uns valoreséticos que guíen as relaciónsinterpersoais e utiliza a iniciativa persoalpara elaborar, mediante soportesinformáticos, unha presentación gráficadas súas conclusións sobre este tema.

CD

CSIEE




a

d

h

l

B1.1. Conceptos de persoa achegadospola filosofía.

B1.1. Construír un concepto de persoa,consciente de que esta é indefinible,valorando a dignidade que posúe polofeito de ser libre.

VEB1.1.1. Sinala as dificultades paradefinir o concepto de persoa, analizandoalgunhas definicións achegadas porfilósofos/as.

CCL

a

c

d

h

l

B1.2. Visión kantiana: a persoa comosuxeito autónomo e como un fin en simesma.

B1.2. Identificar os conceptos deheteronomía e autonomía, mediante aconcepción kantiana da persoa, coafinalidade de valorar a súa importancia eaplicala na realización da vida moral.

VEB1.2.1. Explica a concepciónkantiana do concepto de persoa, comosuxeito autónomo capaz de ditar as súaspropias normas morais.

CSC

VEB1.2.2. Comenta e valora a idea deKant ao concibir a persoa como un finen si mesma, rexeitando a posibilidadede ser tratada por outros como

CSC

Páxina23/40




instrumento para alcanzar fins alleos aela.

a

b

d

h

l

B1.3. Noción aristotélica da virtude:relación cos actos, os hábitos e ocarácter. Virtudes éticas.

B1.3. Entender a relación entre os actos,os hábitos e o desenvolvemento docarácter, mediante a comprensión doconcepto de virtude en Aristóteles e, enespecial, o relativo ás virtudes éticas,pola importancia que teñen nodesenvolvemento da personalidade.

VEB1.3.1. Sinala en que consiste avirtude e as súas características enAristóteles, indicando a súa relación cosactos, os hábitos e o carácter.

CSC

VEB1.3.2. Enumera algúns dosbeneficios que, segundo Aristóteles,achegan as virtudes éticas ao serhumano, identifica algunhas destas eordénaas segundo un criterio racional.

CAA

CCL

CSC


a

b

e

g

h

B2.1. Diferenzas entre ética e dereito.

B2.2. Posibles conflitos entre os valoresque regulan a vida privada e os queregulan a vida pública.

B2.1. Distinguir, na persoa, os ámbitosda vida privada e da vida pública, aprimeira regulada pola ética e a segundapolo dereito, coa finalidade deidentificar os límites da liberdadepersoal e social.

VEB2.1.1. Distingue entre os ámbitos deacción que corresponden á ética e aodereito, e expón as súas conclusiónsmediante unha presentación elaboradacon medios informática.

CCL

CD

VEB2.1.2. Reflexiona arredor doproblema da relación entre estes douscampos, o privado e o público, e aposibilidade de que exista un conflito devalores éticos entre ambos, así como aforma de atopar unha solución baseadanos valores éticos, exemplificando demaneira concreta tales casos, e expón assúas posibles solucións fundamentadas

CCL

CSC

CSIEE

Páxina24/40




eticamente.

Bloque 3. A reflexión ética

a

d

h

B3.1. Diferenza entre ética e moral.

B3.2. Reflexión ética como guía racionalde conduta.

B3.1. Distinguir entre ética e moral,sinalando as semellanzas e as diferenzasentre elas, e estimando a importancia dareflexión ética como un saber prácticonecesario para guiar de xeito racional aconduta do ser humano á súa plenarealización.

VEB3.1.1. Recoñece as diferenzas entrea ética e a moral, no que se refire á súaorixe e á súa finalidade.

CSC

VEB3.1.2. Achega razóns quexustifiquen a importancia da reflexiónética, como unha guía racional deconduta necesaria na vida do serhumano, expresando de forma apropiadaos argumentos en que se fundamenta.

CSC

a

b

d

g

h

B3.3. Estrutura moral da persoa.

B3.4. Etapas do desenvolvemento moralen Piaget e Köhlberg. Paso daheteronomía á autonomía moral.

B3.2. Destacar o significado e aimportancia da natureza moral do serhumano, analizando as súas etapas dedesenvolvemento e tomando concienciada necesidade que ten de normas éticas,libre e racionalmente asumidas, comoguía do seu comportamento.

VEB3.2.1. Sinala en que consiste aestrutura moral da persoa como serracional e libre, razón pola que esta éresponsable da súa conduta e dasconsecuencias desta.

CSC

VEB3.2.2. Explica as tres etapas dodesenvolvemento moral na persoa,segundo a teoría de Piaget ou a deKöhlberg, e as características propias decada unha, destacando como se pasa daheteronomía á autonomía moral.

CCL

CSC

a

g

h

B3.5. A liberdade como raíz da estruturamoral da persoa.

B3.3. Recoñecer que a liberdadeconstitúe a raíz da estrutura moral napersoa, e apreciar o papel da intelixenciae da vontade como factores que

VEB3.3.1. Describe a relación entre aliberdade e os conceptos de persoa eestrutura moral.

CCL

Páxina25/40




incrementan a capacidade deautodeterminación.

a

b

c

d

e

g

h

B3.6. Características distintivas dosvalores éticos.

B3.7. Valores éticos e dignidadehumana.

B3.4. Resaltar a importancia dos valoreséticos, as súas especificacións e a súainfluencia na vida persoal e social do serhumano, destacando a necesidade de serrecoñecidos e respectados por todos.

VEB3.4.1. Describe as característicasdistintivas dos valores éticos, utilizandoexemplos concretos deles e apreciando asúa relación esencial coa dignidadehumana e a conformación dunhapersonalidade xusta e satisfactoria.

CCL

VEB3.4.2. Emprega o espíritoemprendedor para realizar, en grupo,unha campaña destinada a difundir aimportancia de respectar os valoreséticos, tanto na vida persoal como nasocial.

CSC

CSIEE

a

b

h

l

B3.8. Normas. Especificidade dasnormas éticas.

B3.9. Relativismo moral dos sofistas.

B3.10. Intelectualismo moral enSócrates e Platón.

B3.11. Relativismo moral fronte aobxectivismo moral.

B3.5. Establecer o concepto de normaséticas e apreciar a súa importancia,identificando as súas características e anatureza da súa orixe e validez,mediante o coñecemento do debate éticoque existiu entre Sócrates e os sofistas.

VEB3.5.1. Define o concepto de normae de norma ética, distinguíndoa dasnormas xurídicas, relixiosas, etc.

CCL

VEB3.5.2. Sinala quen foron os sofistase algúns dos feitos e das razóns en quese fundamentaba a súa teoría relativistada moral, destacando as consecuenciasque esta ten na vida das persoas.

CCEC

Páxina26/40


Bloque 6. Os valores éticos e a súa relación coa ciencia e a tecnoloxía

a

b

d

e

f

g

h

B6.1. Necesidade de criterios éticos nainvestigación científica. Progresocientífico-técnico e valores éticos.

B6.1. Recoñecer que existen casos en quea investigación científica non é neutral,senón que está determinada por interesespolíticos, económicos, etc., mediante aanálise da idea de progreso e a súainterpretación equivocada, cando osobxectivos non respectan un códigoético fundamentado na DUDH.

VEB6.1.1. Obtén e seleccionainformación, traballando encolaboración, dalgúns casos nos que ainvestigación científica e tecnolóxicanon foi guiada nin é compatible cosvalores éticos da DUDH, xerandoimpactos negativos nos ámbitos humanoe ambiental, sinalando as causas.

CAA

CD

CMCCT

CSC

VEB6.1.2. Diserta, colaborando en grupo,sobre a idea de progreso na ciencia e asúa relación cos valores éticos, orespecto á dignidade humana e o seumedio, e elabora e expón conclusións.

CCL

CMCCT

4º ESO



a

b

c

d

h

B1.1. A dignidade do ser humano como valorbásico no que se asenta a DUDH.

B1.2. Atributos esenciais do ser humano naDUDH: razón, conciencia e liberdade.

B1.3. Léxico do bloque: dignidade da persoa,fraternidade, liberdade humana, trato digno, xuízoxusto, trato inhumano ou degradante, detenciónarbitraria, presunción de inocencia,discriminación, violación de dereitos, etc.

Valores éticos. 4º de ESO CSC

VEB1.1.2. Identifica na DUDH os atributosesenciais do ser humano: razón, conciencia eliberdade.

CCL

VEB1.1.3. Relaciona adecuadamente os termos eas expresións seguintes, que se utilizan naDUDH: dignidade da persoa, fraternidade,liberdade humana, trato digno, xuízo xusto, tratoinhumano ou degradante, detención arbitraria,presunción de inocencia, discriminación, violación

CAA

Páxina27/40


4º ESO


de dereitos, etc.


a

b

c

d

e

g

h

B2.1. Dereitos e liberdades dos individuosestablecidos na DUDH que o Estado deberespectar.

B2.1. Explicar, baseándose na DUDH, osprincipios que deben rexer as relacións entre acidadanía e o Estado, co fin de favorecer o seucumprimento na sociedade en que viven.

VEB2.1.1. Comenta, segundo o establecido polaDUDH nos artigos do 12 ao 17, os dereitos doindividuo que o Estado debe respectar efomentar, nas relacións existentes entre ambos.

CCL

VEB2.1.2. Explica os límites do Estado queestablece a DUDH nos artigos do 18 ao 21, aodeterminar as liberdades dos cidadáns e dascidadás que este debe protexer e respectar.

CCL

VEB2.1.3. Elabora unha presentación con soporteinformático e audiovisual que ilustre os contidosmáis sobresalientes tratados no tema, e expón assúas conclusións de xeito argumentado.

CCL

CD

CSIEE



a

b

c

d

h

B1.1. A dignidade do ser humano como valorbásico no que se asenta a DUDH.

B1.2. Atributos esenciais do ser humano naDUDH: razón, conciencia e liberdade.

B1.3. Léxico do bloque: dignidade da persoa,fraternidade, liberdade humana, trato digno, xuízoxusto, trato inhumano ou degradante, detenciónarbitraria, presunción de inocencia,discriminación, violación de dereitos, etc.

Valores éticos. 4º de ESO CSC

VEB1.1.2. Identifica na DUDH os atributosesenciais do ser humano: razón, conciencia eliberdade.

CCL

VEB1.1.3. Relaciona adecuadamente os termos eas expresións seguintes, que se utilizan naDUDH: dignidade da persoa, fraternidade,liberdade humana, trato digno, xuízo xusto, trato

CAA

Páxina28/40




inhumano ou degradante, detención arbitraria,presunción de inocencia, discriminación, violaciónde dereitos, etc.


a

b

c

d

e

g

h

B2.1. Dereitos e liberdades dos individuosestablecidos na DUDH que o Estado deberespectar.

B2.1. Explicar, baseándose na DUDH, osprincipios que deben rexer as relacións entre acidadanía e o Estado, co fin de favorecer o seucumprimento na sociedade en que viven.

VEB2.1.1. Comenta, segundo o establecido polaDUDH nos artigos do 12 ao 17, os dereitos doindividuo que o Estado debe respectar efomentar, nas relacións existentes entre ambos.

CCL

VEB2.1.2. Explica os límites do Estado queestablece a DUDH nos artigos do 18 ao 21, aodeterminar as liberdades dos cidadáns e dascidadás que este debe protexer e respectar.

CCL

VEB2.1.3. Elabora unha presentación con soporteinformático e audiovisual que ilustre os contidosmáis sobresalientes tratados no tema, e expón assúas conclusións de xeito argumentado.

CCL

CD

CSIEE

a

c

d

g

h

B2.2. Fenómeno da socialización global.

B2.3. Perigos da socialización global á marxe dosvalores éticos universais.

B2.4. Medios de comunicación de masas esocialización global. Conflito entre liberdade deexpresión outros dereitos.

B2.2. Explicar en que consiste a socializaciónglobal e a súa relación cos medios decomunicación masiva, valorando os seus efectosna vida e no desenvolvemento moral das persoase da sociedade, e reflexionar acerca do papel quedeben ter a ética e o Estado en relación con estetema.

VEB2.2.1. Describe e avalía o proceso desocialización global, mediante o que se produce ainteriorización de valores, normas, costumes, etc.

CCEC

CCL

VEB2.2.2. Sinala os perigos que encerra ofenómeno da socialización global se sedesenvolve á marxe dos valores éticos universais,e debate acerca da necesidade de establecerlímites éticos e xurídicos neste tema.

CSC

VEB2.2.3. Diserta acerca do impacto que teñenos medios de comunicación masiva na vida moraldas persoas e da sociedade, expresando as súasopinións con rigor intelectual.

CCEC

CCL

Páxina29/40




VEB2.2.4. Valora a necesidade dunha regulaciónética e xurídica en relación co uso de medios decomunicación masiva, respectando o dereito áinformación e á liberdade de expresión queposúen os cidadáns e as cidadás.

CCEC

CSC

Bloque 3. A reflexión ética

a

d

f

h

B3.1. Importancia e valor da reflexión ética comodefensa dos DDHH.

B3.2. Novos campos da ética aplicada:profesional, bioética, ambiente, economía,empresa, ciencia e tecnoloxía, etc.

B3.1. Recoñecer que a necesidade dunharegulación ética é fundamental no mundo actualde grandes e rápidos cambios, debido ámagnitude dos perigos aos que se enfronta o serhumano, polo que resulta necesaria a súaactualización e a ampliación aos novos camposde acción da persoa, co fin de garantir ocumprimento dos dereitos humanos.

VEB3.1.1. Xustifica racionalmente e estima aimportancia da reflexión ética no século XXI,como instrumento de protección dos dereitoshumanos ante o perigo que poden representarentes posuidores de grandes intereses políticos eeconómicos e grupos violentos, que teñen ao seualcance armamento de grande alcance científico etecnolóxico, capaces de pór en grande risco osdereitos fundamentais da persoa.

CSC

VEB3.1.2. Sinala algúns dos novos campos aosque se aplica a ética (profesional, bioética,ambiente, economía, empresa, ciencia etecnoloxía, etc.).

CMCCT

CSIEE

a

d

g

h

m

B3.3. Proxecto de vida persoal: límites eoportunidades que ofrecen as circunstanciaspersoais, e valores éticos que serven como guía.

B3.2. Comprender e apreciar a importancia queteñen para o ser humano do século XXI ascircunstancias que o rodean, salientando oslímites que lle impoñen e as oportunidades que lleofrecen para a elaboración do seu proxecto devida, conforme os valores éticos que librementeelixe e que dan sentido á súa existencia.

VEB3.2.1. Describe e avalía as circunstanciasque no momento actual o/a rodean, identificandoas limitacións e as oportunidades que se lleformulan desde as perspectivas social, laboral,educativa, económica, familiar, afectiva, etc., coobxecto de deseñar, a partir delas, o seu proxectode vida persoal, determinando libremente osvalores éticos que deben guialo/a.

CSIEE

a

b

B3.4. Éticas formais e éticas materiais.

B3.5. Ética kantiana: carácter formal. Autonomía

B3.3. Distinguir os principais valores éticos nosque se fundamentan as éticas formais,establecendo a súa relación coa ética kantiana e

VEB3.3.1. Define os elementos distintivos daséticas formais e compáraos cos relativos ás éticasmateriais.

CCL

Páxina30/40




d

h

l

da persoa como valor ético fundamental. sinalando a importancia que este filósofo lleatribúe á autonomía da persoa como valor éticofundamental.

VEB3.3.2. Explica as características da éticakantiana (formal, universal e racional), así como aimportancia da súa achega á ética universal.

CCL

VEB3.3.3. Aprecia, na ética kantiana, o seufundamento na autonomía da persoa como valorético esencial e a súa manifestación no imperativocategórico e as súas formulacións.

CSC

b

c

d

e

g

h

B3.6. Ética do discurso, de Apel e Habermas,como ética formal. Relación coa ética de Kant.

B3.4. Identificar a ética do discurso, de Habermase de Apel como unha ética formal, que salienta ovalor do diálogo e o consenso na comunidade,como procedemento para atopar normas éticasxustas.

VEB3.4.1. Identifica a ética do discurso comounha ética formal e describe en que consiste oimperativo categórico que formula, sinalando assimilitudes e as diferenzas que posúe coimperativo da ética de Kant.

CAA

VEB3.4.2. Utiliza a súa iniciativa persoal eemprendedora para elaborar unha presentacióncon soporte informático acerca das éticas formais,expresando e elaborando conclusiónsfundamentadas.

CD

CSIEE

Bloque 4. A xustiza e a política

a

c

d

h

l

B4.1. Democracia e xustiza.

B4.2. Deberes cívicos como cumprimento devalores éticos e como defensa e difusión dosdereitos humanos.

B4.1. Concibir a democracia non só como unhaforma de goberno, senón como un estilo de vidacidadá, consciente do seu deber como elementoactivo da vida política, colaborando na defensa ena difusión dos dereitos humanos tanto na súavida persoal como na social.

VEB4.1.1. Comprende a importancia que ten paraa democracia e a xustiza, que os cidadáns e ascidadás coñezan e cumpran os seus deberes(defensa dos valores éticos e cívicos, coidado econservación de todos os bens e servizospúblicos, participación na elección derepresentantes políticos/as, respecto e toleranciaá pluralidade de ideas e de crenzas, acatamentodas leis e das sentenzas dos tribunais de xustiza,pagamento dos impostos establecidos, etc.).

CSC

a B4.3. Perigos dunha globalización sen valores B4.2. Reflexionar acerca do deber da cidadanía e VEB4.2.1. Diserta e elabora conclusións, en CAA

Páxina31/40




c

d

h

l

éticos.

B4.4. Promoción dos DDHH por parte dosEstados: fomento e ensino dos valores éticos.

dos Estados de promover o ensino e a difusióndos valores éticos como instrumentosindispensables para a defensa da dignidade e osdereitos humanos, ante o perigo que o fenómenoda globalización pode representar para adestrución do planeta e a deshumanización dapersoa.

grupo, acerca das terribles consecuencias quepode ter para o ser humano o fenómeno daglobalización, se non se establece unharegulación ética e política (egoísmo,desigualdade, interdependencia,internacionalización dos conflitos armados,imposición de modelos culturais determinados porintereses económicos que promoven oconsumismo e a perda de liberdade humana,etc.).

CSC

VEB4.2.2. Comenta o deber ético e político queteñen todos os estados, ante os riscos daglobalización, de tomar medidas de proteccióndos dereitos humanos, nomeadamente a obrigade fomentar o ensino dos valores éticos e a súavixencia, e a necesidade de respectalos en todo omundo (deber de contribuír na construción dunhasociedade xusta e solidaria, fomentando atolerancia, o respecto aos dereitos das demaispersoas; honestidade, lealdade, pacifismo,prudencia, e mutua comprensión mediante odiálogo, a defensa e protección da natureza, etc.).

CSC

Bloque 5. Os valores éticos, o Dereito e a Declaración Universal dos Dereitos Humanos (DUDH)

a

d

g

h

B5.1. Dereito e leis: finalidade, características exustificación ética.

B5.2. Conflitos entre principios éticos individuais eprincipios normativos sociais.

B5.1. Apreciar a necesidade das leis xurídicas noEstado, para garantir o respecto aos dereitoshumanos, e disertar acerca dalgúns dilemasmorais nos que existe un conflito entre os debereséticos, relativos á conciencia da persoa, e osdeberes cívicos que lle impoñen as leis xurídicas.

VEB5.1.1. Explica a finalidade e as característicasdas leis xurídicas dentro do Estado e a súaxustificación ética, como fundamento da súalexitimidade e da súa obediencia.

CCL

VEB5.1.2. Debate acerca da solución deproblemas nos que hai un conflito entre os valorese principios éticos do individuo e os da orde civil,formulando solucións razoadas, en casos como

CCL

CSIEE

Páxina32/40




os de desobediencia civil e obxección deconciencia.

a

b

c

d

e

g

h

B5.3. Teoría da xustiza de Rawls: posición orixinale veo de ignorancia; criterio de imparcialidade;función dos dous principios de xustiza.

B5.2. Disertar acerca da teoría de Rawls baseadana xustiza como equidade e como fundamentoético do dereito, e emitir un xuízo crítico acercadela.

VEB5.2.1. Procura información en internet co finde definir os principais conceptos utilizados nateoría de Rawls e establece unha relación entreeles (posición orixinal e veo de ignorancia, criteriode imparcialidade e función dos dous principiosde xustiza que propón).

CAA

CD

VEB5.2.2. Realiza un xuízo crítico acerca dateoría de Rawls e explica a súa conclusiónargumentada acerca dela.

CCL

a

b

c

d

e

g

h

B5.4. Os DDHH como ideais irrenunciables.

B5.5. Deficiencias na aplicación dos DDHHreferidos ao económico e ao social.

B5.6. Organizacións que traballan pola defensados DDHH.

B5.3. Valorar a DUDH como conxunto de ideaisirrenunciables, tendo presentes os problemas eas deficiencias na súa aplicación, especialmenteno relativo ao ámbito económico e social,indicando a importancia das institucións e os/asvoluntarios/as que traballan pola defensa dosdereitos humanos.

VEB5.3.1. Xustifica racionalmente a importanciados dereitos humanos como ideais para alcanzarpolas sociedades e os Estados, e recoñece osretos que aínda teñen que superar.

CSC

VEB5.3.2. Sinala algunha das deficiencias noexercicio dos dereitos económicos e sociais(pobreza, e falta de acceso á educación, á saúde,ao emprego, á vivenda, etc.).

CSC

VEB5.3.3. Emprende a elaboración dunhapresentación, con soporte informático eaudiovisual, acerca dalgunhas institucións evoluntarios/as que, en todo o mundo, traballanpola defensa e respecto dos dereitos humanos:Organización das Nacións Unidas (ONU) e osseus organismos, como FAO, OrganismoInternacional de Enerxía Atómica (OIEA),Organización Mundial da Saúde (OMS),Organización das Nacións Unidas para aEducación, a Ciencia e a Cultura (UNESCO), etc.,

CCEC

CD

CSC

Páxina33/40




organizacións non gobernamentais comoGreenpeace, UNICEF, Cruz Vermella, Media LúaVermella, etc., así como o Tribunal Internacionalde Xustiza, o Tribunal de Xustiza da UniónEuropea, etc.

a

b

d

e

g

h

B5.7. Dereito á seguridade e a paz.

B5.8. Compromiso coa paz e a solidariedade coasvítimas da violencia.

B5.9. Ameazas á paz.

B5.4. Entender a seguridade e a paz como undereito recoñecido na DUDH (no seu artigo 3) ecomo un compromiso dos españois e dasespañolas a nivel nacional e internacional(preámbulo da Constitución española),identificando e avaliando o perigo das novasameazas que xurdiron nos últimos tempos.

VEB5.4.1. Diserta, en pequenos grupos, acercada seguridade e a paz como un dereitofundamental das persoas, e aprecia a súaimportancia para o exercicio do dereito á vida e áliberdade, elaborando e expresando as súasconclusións (artigo 3 da DUDH).

CCL

VEB5.4.2. Toma conciencia do compromiso dosespañois e das españolas coa paz, como unhaaspiración colectiva e internacional recoñecida naConstitución española, e rexeita a violación dosdereitos humanos, amosando solidariedade coasvítimas da violencia.

CSC

VEB5.4.3. Emprende a elaboración dunhapresentación, con soporte audiovisual, sobrealgunhas das novas ameazas para a paz e aseguridade no mundo actual (terrorismo,desastres ambientais, catástrofes naturais, mafiasinternacionais, pandemias, ataques cibernéticos,tráfico de armas de destrución masiva, depersoas e de órganos, etc.).

CD

CSC

a

d

h

B5.10. As Forzas Armadas na Constituciónespañola.

B5.11. Misións das Forzas Armadas.

B5.12. Conflitos armados: importancia dasorganizacións internacionais na súa prevención e

B5.5. Coñecer a misión atribuída na Constituciónespañola ás Forzas Armadas e a súa relación coscompromisos que España ten cos organismosinternacionais a favor da seguridade e a paz,reflexionando acerca da importancia do dereitointernacional para regular e limitar o uso e as

VEB5.5.1. Coñece, analiza e asume comocidadán ou cidadá os compromisos internacionaisrealizados por España en defensa da paz e aprotección dos dereitos humanos, como membrode organismos internacionais (ONU, OTAN, UE,etc.).

CSC

Páxina34/40




na súa solución. aplicación da forza e do poder. VEB5.5.2. Explica a importancia da misión dasforzas armadas (artigo 15 da lei de defensanacional) en materia de defensa e seguridadenacional, de dereitos humanos e de promoción dapaz, e a súa contribución en situacións deemerxencia e axuda humanitaria, tanto nacionaiscomo internacionais.

CSC

VEB5.5.3. Analiza as consecuencias dos conflitosarmados a nivel internacional, apreciando aimportancia das organizacións internacionais quepromoven e vixían o cumprimento dun dereitointernacional fundamentado na DUDH.

CSC

Bloque 6. Os valores éticos e a súa relación coa ciencia e a tecnoloxía.

a

b

e

f

h

m

B6.1. Validez ética dos proxectos científicos etecnolóxicos.

B6.1. Identificar criterios que permitan avaliar, dexeito crítico e reflexivo, os proxectos científicos etecnolóxicos, co fin de valorar a súa idoneidadeen relación co respecto aos dereitos e valoreséticos da humanidade.

VEB6.1.1. Utiliza información de forma selectivapara atopar algúns criterios que cumpra ter enconta para estimar a viabilidade de proxectoscientíficos e tecnolóxicos, considerando aidoneidade ética dos obxectivos que pretenden ea avaliación dos riscos e as consecuenciaspersoais, sociais e ambientais que a súaaplicación poida ter.

CAA

CMCCT

CSC

CSIEE

a

d

f

g

h

B6.2. Códigos deontolóxicos dos axentes sociais. B6.2. Estimar a necesidade de facer cumprir unhaética deontolóxica a científicos/as, tecnólogos/ase outros/as profesionais.

VEB6.2.1. Comprende e explica a necesidade deapoiar a creación e o uso de métodos de control,e a aplicación dunha ética deontolóxica paracientíficos/as e tecnólogos/as e, en xeral, paratodas as profesións, fomentando a aplicación dosvalores éticos no mundo laboral, financeiro eempresarial.

CMCCT

CSC

CSIEE

Páxina35/40


Sociedade Inclusiva (1º/2º curso da ESO)Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias

Bloque 1. A diversidade como valor social

• c• h• m

• B1.1. O concepto de diversidade. A diversidade comoconxunto de características das persoas: diversidadesocial, cultural, funcional, de xénero, afectivo-sexual,etc.

• B1.1. Recoñecer e comprender a propiadiversidade e a das demais persoas, interpretandoa realidade a través das diferenzas.

• SIB1.1.1. Explica mediante exemplos tiradosda vida cotiá os tipos de diversidade referidosa si mesmo/a e aos/ás demais.

• CSC• CCL

• SIB1.1.2. Deduce, desde o respecto, con baseen informacións variadas, as diferentessensibilidades derivadas da diversidade.

• CCEC• CAA

• B1.2. Recoñecer o concepto de diversidadefuncional e os seus diferentes tipos: física oumotora, sensorial, psíquica e intelectual.

• SIB1.2.1. Expón unha visión xeral dosdiferentes tipos de diversidade funcional e assúas principais características.

• CMCCT

• a• g

• B1.2. As persoas e as súas diferenzas. A diferenzacomo valor social enriquecedor. A empatía e a súaimportancia para a socialización.

• B1.3. Fundamentar o valor da diferenza comoelemento enriquecedor.

• SIB1.3.1. Identifica as diferenzas e valora opapel que teñen como elemento enriquecedor.

• CCEC

• SIB1.3.2. É quen de poñerse no lugar dooutro en situacións discursivas, dramatizaciónse xogos de rol para amosar as diferenzas comoelementos impulsores de procesos de mellora.

• CSIEE• CCL

• d• e• l

• B1.3. Os prexuízos como factor limitador para odesenvolvemento social. A construción social desde ocoñecemento e a comprensión das demais persoas.

• B1.4. Recoñecer os propios prexuízos cara a unmesmo e aos demais en contraposición áscaracterísticas reais das persoas e valorar oimpacto que teñen no desenvolvemento persoal esocial destas.

• SIB1.4.1. Describe os seus propios prexuízoscara a características diversas como asdiferenzas en mobilidade, xénero, raza...

• CCL

• SIB1.4.2. Busca e compara as característicasreais de diferentes persoas fronte ás ideasbaseadas nos seus propios prexuízos e analizao impacto destes nas expectativas.

• CSC• CD• CCEC

• g• h• m

• B1.4. O coñecemento das fortalezas e necesidades detodas as persoas para facilitarlles o máximodesenvolvemento posible.

• B1.5. Recoñecer as fortalezas e capacidadesademais das necesidades de todas as persoas,independentemente da súa condición.

• SIB1.5.1. Describe e valora as fortalezas,debilidades e necesidades propias e dos/dasdemais.

• CSIEE• CCL

• a• c• m

• B1.5. Os apoios necesarios adaptados á persoaconcreta. A importancia do trato á persoa de acordocoas súas características: idade cronolóxica,potencialidades, etc.

• B1.6. Coñecer os diferentes apoios(comunicativos, de mobilidade, cognitivos, etc.)e demostrar a súa necesidade.

• SIB1.6.1. Aplica o concepto de apoio e équen de xustificar a súa natureza e necesidade.

• CSC• CCL• CMCCT

• B1.7. Reflexionar sobre a igualdade de trato erelacionala coa xustiza social.

• SIB1.7.1. Pon exemplos de igualdade detrato dos que deducir que é un factor impulsor

• CSIEE• CSC

Páxina36/40



da igualdade de oportunidades.

• B1.8. Analizar en positivo a necesidade dosapoios segundo cada persoa.

• SIB1.8.1. Analiza de xeito crítico exemplosde necesidade e pertinencia dos diferentesapoios en función de destinatarios concretos.

• CAA• CCL

Bloque 2. A accesibilidade universal e a inclusión

• l• ñ

• B2.1. O concepto de inclusión como evolución deintegración. A segregación en relación coa equidade eigualdade de oportunidades.

• B2.1. Coñecer e exemplificar os conceptos deinclusión, normalización, integración esegregación en todos os ámbitos.

• SIB2.1.1. Utiliza o concepto de inclusión,fronte a segregación e integración, a través deexemplos de medidas adoptadas en situaciónsda vida diaria para solucionar problemascotiáns.

• CSC

• SIB2.1.2. Explica a relación que existe entrea normalización e a inclusión, e ilústraa conexemplos prácticos.

• CCL• CSIEE

• B2.2. Interpretar o significado do concepto deinclusión de xeito positivo, relacionado coaequidade e a igualdade de oportunidades.

• SIB2.2.1. Identifica boas prácticas inclusivasno seu centro e na súa contorna, e relaciónaascoa equidade e a igualdade de oportunidades.

• CSC• CCEC

• c• e• m

• B2.2. A accesibilidade universal como elementonecesario para o desenvolvemento de todas as persoas.

• B2.3. Comprender o concepto de accesibilidadeuniversal e a súa importancia para odesenvolvemento de todas as persoas.

• SIB2.3.1. Aplica o concepto deaccesibilidade universal para expresarrelacións de equidade e igualdade deoportunidades.

• CSIEE• CMCCT

• f• g• m

• B2.3. O contorno como verdadeira posibilidade paracomprender a necesidade da accesibilidade universal eos beneficios para a comunidade. Tipos de barreiras(físicas, de comunicación, cognitivas, actitudinais,organizativas, etc.).

• B2.4. Recoñecer e analizar as diferentesbarreiras que dificultan a accesibilidade universale a participación da persoa en calquera ámbito.

• SIB2.4.1. Identifica, desde unha actitudeconstrutiva, barreiras no seu centro e na súacontorna, e analiza como poden afectar cadaunha das persoas.

• CMCCT• CD

• SIB2.4.2. Valora as vantaxes sociais querepresenta para todas as persoas adispoñibilidade de apoios e recursosaccesibles.

• CSC• CCEC

• e• f• g

• B2.4. Medidas ou accións que promoven a inclusión.A lingua de signos, lectura fácil/accesible, sistemasaumentativos e alternativos de comunicación (SAAC),Braille, accesibilidade web, accesibilidade física esensorial, etc.

• B2.5. Identificar e recoñecer os principaisrecursos existentes para eliminar os diversostipos de barreiras.

• SIB2.5.1. Coñece a existencia de diferentessistemas e métodos de comunicación.

• CMCCT• CD

• SIB2.5.2. Identifica e valora a utilidade dasdiferentes posibilidades en materia deaccesibilidade universal en función das

• CMCCT• CD

Páxina37/40



características de cada persoa, e valora a súautilidade e necesidade.

• c• e• f• g

• B2.5. O deseño universal, un deseño para todos etodas.

• B2.6. Comprender como un deseño axeitado derecursos, actividades, etc., favorece a plenainclusión e facilita o acceso de todas as persoas.

• SIB2.6.1. Identifica factores que favorecen odeseño universal como as opcións depersonalización e a flexibilidade dos produtos,servizos, etc.

• CMCCT• CD

• B2.7. Formular alternativas de accesibilidadeante as barreiras identificadas.

• SIB2.7.1. Propón melloras encamiñadas aodeseño universal dos produtos, servizos, etc.,tendo en conta a opinión dos e das demais e,nomeadamente, das persoas usuarias deles.

• CSIEE• CSC

• a• c• m

• B2.6. A diversidade e a accesibilidade no contornofamiliar.

• B2.8. Recoñecer e valorar na súa propia familiaas vantaxes e necesidades que presentan asdiferentes persoas.

• SIB2.8.1. Identifica necesidades diferenciaisno seu contorno familiar, con especial atenciónás persoas maiores, á infancia, persoas condiscapacidade, entre outros colectivos.

• CSC• CAA

• SIB2.8.2. Valora e pon exemplos de comoestes diferentes focos de atención axudan a verdunha maneira máis enriquecedora o mundo.

• CSC• CCL

Bloque 3. O contorno inclusivo

• b• c• d• n

• B3.1. Actividades inclusivas (proxectos, xogos,dinámicas de grupo, etc.) en contextos de aula, espazoslúdicos e actividades extraescolares e complementarias.

• B3.1. Revisar as diferentes situacións econtextos das actividades para que garantan osprincipios de accesibilidade universal.

• SIB3.1.1. Participa activamente enactividades desde a potenciación da inclusión.

• CSC• CSIEE

• SIB3.1.2. Propón vías de mellora deactividades para facelas máis inclusivas.

• CSC• CAA

• SIB3.1.3. Deseña e executa pequenas acciónsinclusivas.

• CSIEE• CAA

• b• d• e

• B3.2. A aula e o centro educativo (servizos educativose complementarios) como contextos inclusivos.

• B3.2. Distinguir, comprender e vivenciar asaccións que se levan a cabo no centro de cara aunha inclusión real.

• SIB3.2.1. Busca información e comunica dexeito claro como o centro favorece a inclusiónpropoñendo medidas de mellora.

• CAA• CSIEE• CCL

• SIB3.2.2. Apoia accións, se é necesariorespectando as necesidades dos compañeiros edas compañeiras, valorando a súasubxectividade, para garantir a participaciónplena de todos e todas.

• CCEC• CAA

• SIB3.2.3. Experimenta, mediante actividades• CCL

Páxina38/40



de simulación grupais, as necesidades dasdiferentes persoas, comunicando estasvivencias de xeito empático.

• CSIEE

• a• d• e

• B3.3. As asociacións, ONG, organizacións sociais,etc., como axentes facilitadores da inclusión tanto noscentros educativos como no contorno social.

• B3.3. Coñecer e valorar o traballo deasociacións, ONG e outras organizacións sociaisque traballan a favor da inclusión.

• SIB3.3.1. Contacta e dialoga con aquelasasociacións, ONG, organizacións sociais, etc.,do seu interese e afonda na análise de posiblesdificultades ou áreas de mellora do seucontorno.

• CAA• CSIEE• CCL• CD

• B3.4. Aprender a vivir en comunidade desde ocoñecemento doutros axentes sociais locais,valorando as diferentes accións e plans devoluntariado.

• SIB3.4.1. Identifica a nivel persoal os seuspropios valores e ponos en relación coasposibles achegas en materia de voluntariado.

• CSIEE• CSC

• b• d• f

• B3.4. O contorno próximo (barrio, concello, etc.)inclusivo.

• B3.5. Coñecer e analizar criticamente oselementos do contorno que actúan como barreirasou como facilitadores da inclusión.

• SIB3.5.1. Explora o contorno, identificaelementos favorecedores e barreiras, ecomunica os seus achados de modo rigoroso eclaro.

• CCEC• CCL

• SIB3.5.2. Elabora, con base na exploraciónrealizada, propostas de mellora desde o deseñouniversal, nun formato que permita a súaelevación ás autoridades competentes.

• CSIEE• CSC

Páxina39/40


Puntos 2, 3 e 4 do índice.

O Departamento de filosofía, en concordancia coas instrucións da Consellería de Educación, modifica os criterios de avaliación establecidos na Programación Xeral doDepartamento e fornece as seguintes indicacións para cada curso e materia sobre os aspectos curriculares pertinentes:

Bacharelato (Hª da Filosofía, Psicoloxía, Filosofía)

Na materia de Historia da Filosofía completarase a explicación do programa exixido para as ABAU. Concretamente explicarase o pensamento de Kant e Marx, que tiñaficado iniciado no fin da 2ª avaliación. Tanto en 1º como en 2º de Bacharelato realizaranse exercicios on line (comentarios de texto e preguntas) e unha sesión semanal porvideoconferencia para comentar e solucionar dúbidas. As actividades deben enviarse para a súa corrección ao seguinte enderezo electrónico: [email protected] correxidas de volta polo mesmo medio. No caso de que as tarefas sexan realizadas satisfactoriamente poderán supor un aumento da nota sobre a media da 1ª e2ª avaliación dun máximo de 1,6 puntos. Por exemplo, se a persoa ten un 5 na primeira e un 5 na segunda, podería levar un 7 na avaliación final. Isto en condicións normaissignificaría ter obtido un 10 na 3ª avaliación, se aplicásemos os criterios da Programación sobre a media entre as tres avaliacións e o redondeo. Polo tanto subir 1,6 ptossignificaría, a efectos prácticos, o mesmo que considerar ter tirado un 10 na avaliación.

Tamén existen grupos de whatsapp de todos os grupos de 1º e 2º de bacharelato polo que o profesor transmite informacións e os alumnos poden consultar calquer dúbida aomesmo.

A realización das tarefas son obrigatorias para obter algunha cualificación que mellore a nota media das avaliación anteriores (1ª e 2ª)

Sistema de Recuperación:

A recuperación das avaliacións anteriores realizarase por escrito. O profesor poderá pedir unha sesión de videoconferencia para contrastar con preguntas as probas escritas.Estas probas consistirán en preguntas e/ou comentarios de texto. Terase especialmente en conta de xeito negativo o "copia e pega". Os alumnos poderán utilizar as fontesinformativas da internet pero adaptando de xeito integrado, sintético e cunha redacción propia as respostas ás preguntas feitas polo profesor. A selección de información, apertinencia da mesma será importante á hora de avaliar ditas tarefas de recuperación. Sempre deberán pór unha lista bibliográfica das fontes utilizadas. Se o profesordetectase fragmentos ou parágrafos completos polo procedemento de "copiar e pegar" considerará suspenso o exercicio e non recuperada a materia. Ditos exercicios derecuperación por avaliación puntuarán de 0 a 10.

ESO ( Valores éticos e Sociedade Inclusiva)

A 3ª avaliación servirá para repasar contidos e temas xa vistos na 1ª e 2ª avaliación. As actividades consistirán en comentarios de noticias, entrevistas, artigos ou videosrelacionados con os problemas derivados da pandemia en todos os seus aspectos (persoais, sociais, educativos) e vinculados co currículo. Esta avaliación servirá tanto pararepasar e incrementar a nota das avaliacións anteriores até un máximo de 1,6 ptos como para recuperar as avaliacións anteriores naqueles poucos casos que for necesario.Os profesores utilizarán ben a Aula Virtual, a videoconferencia e/ou o e.mail para realizar o seu cometido.

Páxina40/40

mailto:[email protected]

adaptaciÓn da programaciÓn didÁctica 2019-2020 ...a-si … · ies fraga do eume avenida ricardo...

Documents