actividades e espazos industriais en españa

Actividades e Actividades e espazos industriaisespazos industriais

IntroduciónIntrodución

Motor da economía◦Impulsor do desenvolvemento económico

Países desenvolvidos = países industrializadosTransformación produtos do sector

primario para que o terciario os distribúaSociedade posindustrial:

◦2º lugar no PIB e na poboación activa◦Sector en grande transformación

2

I. Materias primas e fontes de enerxíaI. Materias primas e fontes de enerxía

Materias primas:◦Recursos a partir dos cales se obteñen

produtos elaborados ou semielaboradosClasificación:

◦Orgánicas (orixe agrícola, gandeiro, forestal)◦Minerais (metálicas, non metálicas, rochas

industriais)

3

1. Materias primas minerais1. Materias primas minerais


Distribución

4



Evolución:◦s.XIX - com. s.XX: Potencia mundial

1868: Autorización explotación capital estranxeiro◦Actualidade:

Baixa calidade, escasa rendibilidade. Papel secundario

◦UE: Peche grande núm. minas de minerais metálicos Crecemento explotación rochas industrais

(construción)

5



Recursos capaces de crear traballo para transformar as materias primas◦Uso materiais primas e fontes de enerxías vai

moi relacionado coa economía dun país España: quinta consumidora de Europa

◦Desequilibrio: forte dependencia enerxética Autoabastecemento: 23% Petróleo (50,9%), gas natural (15,6%), carbón

(14,9%), enerxía nuclear (11,8%), renovables (6,6%)

6

2. Fontes de enerxía2. Fontes de enerxía


Petróleo Aceite mineral composto por unha mestura de

hidrocarburos. Fórmase en capas sedimentarias pola descomposición de

organismos mariños vexetais e animais

◦1º lugar do consumo enerxético◦Impacto na crise do 1973◦Problemas actuais◦España:

Produción interna de carácter anecdótico Grande capacidade de refino (costa, Puertollano)

7



Gas natural Mestura de hidrocarburos gasosos, asociados ou non ao

petróleo en xacementos subterráneos

◦Aumento consumo trala crise do 1973◦Vantaxes:

Alto poder calorífico, menor prezo, menor grao de contaminación

Prezos máis estables◦España: tendencia aumento consumo

Produción interna: Euskadi, Huelva. Dependencia exterior: Magreb (Alxeria, Libia)

8



Enerxía nuclear Fisión ou separación dos átomos de uranio

◦Aumento consumo trala crise do 1973◦Forte debate: parálise a partir 1984◦Moratoria nuclear:

Riscos do uso Problemas en almacenamento residuos atómicos Custos desmantelamento centrais

9



Carbón Fósil, cun variable poder calorífico segundo variedade

◦Uso: Combustible xeral Coque para a industria Fabricar gas de uso doméstico Extraer produtos químicosuímicos

10



Carbón◦Tipos:

Antracita: pouco contaminante, alto poder calórico Hulla: alto poder calórico (enerxía) Lignito: para siderúrxicas (mal combustible) Turba: pobre Coque: siderurxia, moi contaminante (azufre)

◦España: Maioría de importación Minas: zonas do zócolo e nos bordos montañosos

11



Electricidade Fonte de enerxía secundaria, porque é xerada a partir

doutras fontes de enerxía (hidroeléctricas, térmicas, nucleares ou renovables)

◦Hidroeléctricas: Limpa, mais forte impacto ambiental

◦Térmicas: Regular, máis barata, mais moi contaminante

◦Problemas de almacenamento: Falta de enerxía en horas punta

12



Fontes de enerxía renovables◦Auxe a partir de 1975◦Non callaron:

Competencia ao petróleo (multinacionais) Avances técnicos que as fagan máis competitivas

◦Destacan: Eólica, solar, biomasa e mareomotriz

◦Eólica 2º produtor mundial, tras Alemaña Enerxía moi limpa, mais impacto ambiental

13


O proceso de industrialización en EspañaActividades e espazos industriais

14

EtapasEtapas

1855-1959: O fracaso da Rev. Industrial1959-1975: A consolidación do sistema

industrial1975-1985: Crise e reconversión1985-…: Etapa de integración e

internacionalización

15

II. O proceso de industrialización en EspañaII. O proceso de industrialización en España

Fracaso da R.I. en España◦Modelo países mediterráneos (Tortella e

Casares): Agricultura máis atrasada (cuestións climáticas,

problema da propiedade) Retraso agricultura condiciona retraso industria

◦Explotación dos recursos mineiros por parte de capital estranxeiro (GB e Fra) Mellora infraestruturas (exportacións)

16

1. Até med. s. XX: Fracaso da Rev. Industrial1. Até med. s. XX: Fracaso da Rev. Industrial


Fracaso da R.I. en España◦Pouco desenvolvemento:

Capital Mercado Recursos Mentalidade burguesa Técnica Revolución demográfica, agraria e dos transportes

17



1855-1870: 1ª Rev. Industrial en España◦Bienio progresista:

Desamortización de Madoz (1855) Leis do ferrocarril

◦Sexenio Revolucionario: Desamortización mineira

18



1870-1955: 2ª Rev. Industrial en España◦Crise agrícola de fins s.XIX (proteccionismo)◦Perda de Cuba◦Neutralidade 1ª G.M. e posterior recesión◦Escasos efectos crise 29◦Guerra Civil e autarquía

Creación do INI: autosubsistencia, control◦Miseria e estraperlo

◦Apertura internacional na déc. 50

19



Plan de estabilización (1959)◦Apertura aos mercados europeos◦Crecemento baseado:

Capital esóxeno:◦Divisas emigrantes◦Investimentos estranxeiros◦Turismo

Petróleo abundante e barato Man de obra barata Coxuntura internacional (Guerra Fría)

◦INI: asume os sectores menos rendibles Minería, enerxía, construción naval

20

2. 1959-1975: Consolidación do sistema industrial2. 1959-1975: Consolidación do sistema industrial


Planes de desenvolvemento (1960-70)◦Aumento das industrias e bens◦Céntrase en:

Industrias de bens de equipo (automóbiles, electrodomésticos)

Industria base (siderurxia e química)◦Forte crecemento económico e do PIB◦Balanza de pagamentos equilibrada:

Inxentes importacións Tripe entrada de capital estranxeiro

21



Planes de desenvolvemento (1960-70)◦Desequilibrio territorial en España:

Éxodo rural:◦Despoboamento do interior

Zonas industriais:◦Madrid, Barcelona, Biskaia-Guipúzcoa◦Litoral: Tarragona, Valencia◦Interior: Zaragoza, Valladolid, Burgos

Polos de desenvolvemento Terciarización da economía española

22



Grande incidencia crise do petróleo 1973◦Dependencia capital esóxeno:

Corte da emigración exterior Freo turismo Repatriación de capitais por parte das empresas

◦Fanse necesarias as axudas estataisCrise política de fin do franquismo

◦Pactos da Moncloa: acordos de mínimos

23

3. 1975-1985: Crise e reconversión industrial3. 1975-1985: Crise e reconversión industrial


1982: Maioría absoluta do PSOE◦Necesaria reconversión da industria

Apoio político Afinidade ideolóxica

Competencia “países emerxentes” (man de obra barata)

Petróleo caro◦Aumentar produtividade, I+D

Creación das ZUR◦Fracaso: Vigo, Ferrol, baía de Cádiz, Asturias,

ría de Bilbao.◦Só Madrid e Barcelona

24

3. 1975-1985: Crise e reconversión industrial3. 1975-1985: Crise e reconversión industrial


Globalización e entrada na UE◦Deslocalización

Menores custos laborais Mellores condicións fiscais e loxísticas

Modelos de industria:◦Industrias tradicionais maduras (reconversión)◦Novas industrias, próximas ao sector 3º (I+D+I)

25

4. Actualidade: Integración e internacionalización4. Actualidade: Integración e internacionalización


“Terceira revolución industrial”◦Importancia tecnoloxías da información

Produción (telemática, automatización, precisión) Estrutura industrial (descentralización,

flexibilidade, adaptación) Localización industrial (concentración en áreas

centrais ou parques tecnolóxicos, deslocalización) Política industrial (menor peso intervención

Estado, medio natural)◦Perda de emprego industrial

Substitución: turismo e construción

26

4. Actualidade: Integración e internacionalización4. Actualidade: Integración e internacionalización


27

4. Actualidade: Poboación activa industrial4. Actualidade: Poboación activa industrial

Sectores industriaisActividades e espazos industriais

28

III. Sectores industriaisIII. Sectores industriais

Aqueles que están en proceso de reconversión polos cambios que os levaron a unha situación de crise:◦Cambios na demanda◦Descenso de competitividade◦Esixencias da UE:

Reducir produción Suprimir as subvencións

29

1. Sect. Ind .maduros en proceso de reconversión1. Sect. Ind .maduros en proceso de reconversión


A) Metalurxia básica e industria de transformación metálica

◦Privatización da siderurxia Redución custos e tamaño Diversificación da produción (> calidade) Perda notable de emprego Asturias, Euskadi, Cantabria

◦Industria de transformados metálicos Produción de bens de equipo Barcelona, Euskadi e Madrid

30



B) Fabricación de electrodomésticos de liña branca

◦Peche de moitas empresas◦Procesos de deslocalización

31



C) Construción naval◦Galicia, Asturias, Cantabria

Euskadi e Andalucía◦“Duro proceso de axuste”◦Reducir capacidade◦Especialización: reparación◦Prohibición axudas estatais◦Forte conflitividade◦Tendencia:

Privatización e especialización

32



D) Industria téxtil, coiro e calzado◦Reconversión “exitosa”:

Deslocalización tarefas con pouco valor engadido Aposta pola calidade, deseño, novas tecnoloxías

◦Localización: Cataluña e Com. Valenciá◦Ind. Coiro:

Grande competencia polos < custos salariais

< esixencias◦Calzado: monocultivo industrial Com. Val.

33



Excelentes perspectivas de futuro◦Demanda asegurada◦Estruturas flexibles e saneadas◦Alta produtividade e especialización

Forte peso do capital estranxeiroDestaca sector automóbil:

◦Claramente exportador◦Terceiro lugar na UE

34

2. Sectores industriais dinámicos2. Sectores industriais dinámicos


Destaca sector automóbil:

35



Sector químico:◦Base da industria española.◦Sector petroquímico e química de

transformación.Sector agroalimentario:

◦Dualidade: empresas dispersas, minifundistasgrandes multinacionais

36



Sector da construción:◦Moi sensible.◦Economía submerxida, precarización,

accidentes laborais

37



Características◦Implantación con retraso◦Dependencia tecnolóxica do exterior◦Escasa investigación◦Insuficiente tamaño das empresas◦Escasa adaptación da man de obra

38

3. Sectores industriais punta3. Sectores industriais punta

Rexións industriaisActividades e espazos industriais

39

IV. Rexións industriaisIV. Rexións industriais

Fortes desequilibrios territoriais◦Influencia nos desequilibrios demográficos,

infraestruturas, equipamentos, peso político,…

40



41

Fortes desequilibrios territoriaisFortes desequilibrios territoriais


42


Áreas industriaisdesenvolvidas

Área e eixesindustriais en expansión

Área e eixesindustriais en declive

Áreas deindustrialización inducida

Áreas deindustrialización escasa

Difusión industrial Madrid


43



Tendencia:◦Difusión dos sectores maduros

Tecnoloxía permite descentralización e unha industrialización esóxena

◦Concentración dos sectores punta Acceso aos centros de investigación, información

e poder◦Menor importancia da proximidade aos

mercados

44



45

TendenciaTendencia

1. Proximidade á materia prima2. Proximidade á fonte de enerxía3. Proximidade aos mercados4. Topografía 5. Facilidade de transporte6. Abundancia de man de obraetc.

1. Accesibilidade (non tanta importancia da proximidade ás materias primas)2. Mundialización: Menor dependencia dos mercados locais3. Man de obra: abundante e especializada4. Acceso á innovación e á información

Localizacións industrais en espazos periféricos e áreas

urbano-industriais

Localizacións industriais actuais herdadas


Espazos centrais das áreas metropolitanas (sobre todo Madrid e Barcelona)◦Afundimento e reconversión sectores maduros◦Concentración industrias punta

Terciarización da industria◦Parques industriais, empresariais, tecnolóxicos

(sector cuarternario)

46

1. Áreas industrias desenvolvidas1. Áreas industrias desenvolvidas


A) Coroas metropolitanas◦Empresas tradicionais, pola proximidade◦Baixo Llobregat, beira esquerda Nervión, sur de

Madrid

B) Franxas periurbanas◦Pequenas empresas de escasa capitalización,

especialización e tecnoloxía◦Peq. polígonos industrias entre cidade e rural

47

2. Áreas e eixes industriais en expansión2. Áreas e eixes industriais en expansión


C) Eixes de desenvolvemento industrial◦Tres grandes eixes:

Euskadi: éxito, paso de rexión madura a dinámica Val do Ebro e Mediterráneo: favorecido polas

infraestruturas (Península e sur de Europa)◦Pequenas empresas, con escaso investimento e

con capital endóxeno

48

2. Áreas e eixes industriais en expansión2. Áreas e eixes industriais en expansión


Asturias, Cantabria, Ferrol, baía de Cádiz, Puertollano e Ponferrada◦Zonas especializadas en sectores industriais

maduros en crise◦Predominaba a grande empresa e a grande

fábrica Man de obra pouco cualificada Deterioro ambiental Moi prexudicadas pola entrada na UE

49

3. Áreas e eixes industriais en declive3. Áreas e eixes industriais en declive


Zonas onde se localiza a industria, mais rodeadas de desertos industriais◦Valladolid, Burgos, Sevilla, Cádiz, Huelva

50

4. Enclaves industriais4. Enclaves industriais


Castela - A Mancha, Estremadura, Canarias, Andalucía Oriental

Castela – A Mancha benefíciase na actualidade da proximidade de Madrid

51

5. Áreas de escasa industrialización5. Áreas de escasa industrialización


52


actividades e espazos industriais en españa

Education