archive.org · 2016. 3. 28. · / p11aefai'io. tpamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici,...

42
/ D E ICHTHYOSI. INAUGURALIS quam CONSENSU ET AUCTORITATE IN UNIVERSITATE LITERARIA FRIDERICA GUILELMA PRO SUMMIS IN MEDICINA et CHIRURGIA HONORIBUS RITE SIBI C OIV CILIANDIS DIE XXX. M. NOVEMBRIS A. MDCCCXXXI1I. H. L. Q. S. PUBLICE DEFENDET AUCTOR <CAR. PXZIZi. GERH. LINTERMAHN MONTANO - RHENANUS. OPPONENTIBUS: IFRANC. IIELLERSBERG, med. et chir. dr 'NICOL. SCHIFFGENS, med. et cur. dr. KSrUIL. DIETZ, MED. ET CHIR. CAND. ACCEDIT TAB. I. COLORATA. BEROLUVI, TYPIS nietackianis. I

Upload: others

Post on 17-Jul-2021

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

/D E

ICHTHYOSI.

INAUGURALISquam

CONSENSU ET AUCTORITATE

IN

UNIVERSITATE LITERARIAFRIDERICA GUILELMA

PRO SUMMIS

IN MEDICINA et CHIRURGIA HONORIBUSRITE SIBI C OIVCILIANDIS

DIE XXX. M. NOVEMBRIS A. MDCCCXXXI1I.H. L. Q. S.

PUBLICE DEFENDET

AUCTOR

<CAR. PXZIZi. GERH. LINTERMAHNMONTANO - RHENANUS.

OPPONENTIBUS:IFRANC. IIELLERSBERG, med. et chir. dr'NICOL. SCHIFFGENS, med. et cur. dr.KSrUIL. DIETZ, MED. ET CHIR. CAND.

ACCEDIT TAB. I. COLORATA.

BEROLUVI,TYPIS nietackianis.

I

Page 2: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

f.

f

-I

**

V r l 'i

I

.7 f w• V,

Digitized by the Internet Archive

in 2016

https://archive.org/details/b22483767

Page 3: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

VIRODOCTISSIMO, AMPLISSIMO,

V

experientissimo*

F. A. G, BERNDT,ITJTRIUSQUE MEDICINAE DOCTORI, POTENTISSIMO BORUSSO-IRI M REGI A CONSILIIS MEDICIS INTIMIS, MEDICINAE PRAC-TICAE, ARTIS OBSTETRICIAE PROFESSORI PUBLICO OBDI'ovario, clinici medici et obstetricii, gryphiensis di-rectori, FACULTATIS MEDICAE PESTIflENSIS MEMBRO HO-NORARIO AC SOCIETATUM DOCTARUM COMPLURIUM SO-

DALI ETC.

PRAECEPTORI DILECTISSIMO

Page 4: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

NEC NON

Page 5: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

P A T R

1

OPTIMO, DILECTISSIMO

//. J. LINTEUMANNUSQUE AD CINERES SUMMOPERE

COLEJiDO

I

\

Page 6: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

V

II A S C E

S T U I) I O II U M P RIMI T I A S

w • '•

PIO GRATOdUE AXI3IO

.

* t

D. D. D.

AUCTOR.

Page 7: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

/

P 11 A E F A I' I O.

TPamelsi morbi cutis chronici, iique exanthematici,

magnum hominum numerum infestant, non modo

rarius illa occurrit species, quam Ichthyosin

vocare solent, verum etiarn, quod pathogeniam,

aetiologiam et curationem attinet, reliquis minus

est dilucidata. Quum igitur omnia hujusmodi

exempla, quotquot occurrunt, descriptu digna

videantur, nihil impedimento esse putavi, quomi-

nus ad proponendum casum singularem, quem

observavi, me attingerem. Gryphiae enim, quum

clinicen medicam frequentarem, homo sese ob-

tulit ichthyosi ab incunabulis inde laborans, sed

alio simul detentus morbo, quo aliquanto post

interiit. Alterutrum femorum, ntpote quae pro

Page 8: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

ceteris partibus exanthemate essent obsessa, deli-

neandum curavi et iconem dissertationi addidi.

Ne v ero meram morbi historiam, eamque bre-

vem, apponerem, de ichthyosi generatim non-

nulla conscripsi, secutus auctoritatem virorum,

qui optime hac de materie disseruerunt. Quae

* ex propria experientia desumsi, non adeo multa

quidem sunt, at, si displiceant lectoribus, certe

excusatione haud indigna.

MORBI DEFINITIO.

Ichthyosis (Graecis Anglis Fish-skin,

Germanis Fischschuppenausschlag) morbum sistit longum,

utplurimum insanabilem, aut congenitum et tum plerum-

que per totum corpus diffusum, aut acquisitum, eumquevel universalem, vel partialem, qui in morbosa cuticulae

degeneratione, aut plane deficientibus inflammationis ve-

stigiis, aut phlegmasiae signis magis recedentibus, cernitur.

Epidermis, cui plerumque cutis subest crassescens, vel in

furfures, vel squamas, vel crustas continuo abit atque de-

labitur.

Page 9: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

%

MORBI DESCRIPTIO.

Symptomata, incipientem ichthyosin indicantia, ab

auctoribus alia atque alia esse tradita, mirari noli:

morbus enim a parentibus hereditate solet obtineri,

itaque a primis incunabulis infantes plerumque de-

turpat. Orditur a continua epidermidis degeneratae

secessione, partes affectas exanthematis more defoe-

dantis, quod nunc solitarium nunc catervatum appa-

ret, utplurimum faciem pectusque primum obsidet,

paulatimquc super truncum et extremitates diffundi-

tur. Plerumque exanthema siccum est, et abstersum

maculam cutis rubicundam offert. Morbosa aut epi-

dermis in dies inaequabiliter indurescit furfuresque

delabentes in lamellas mutantur, ita quidem, ut la-

mellae squamosae, inaequabiles, nonnunquam angu-

latae, saepius rotundiusculac, priusquam dolabuntur,

majori parte super cutem solutae eleventur, minoritanquam per radiculam ei adhaereant. Non semper

Page 10: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

10

autem exanthema dictas exhibet squamas, etenim in

pectore praesertim et dorso, nec non aliis quibus-

dam partibus, quandoque striae angustae, sat longae,

corporis axi parallelae emergunt, quibus integra cu-

tis ita interposita est, ut quamlibet maculam lon-

gam, vel potius striam, cujus centrum cuti affixum,

peripheria autem reflexa et elevata est, sana cutis

plaga excipiat,

et hanc iterum ilerumque stria se-

quatur, id quod Orientalibus Tyria (Ophiasis) nun-

cupatur. Saepe exanthema in articulis apparet, cru-

stas referens fuscas, crassas, tenaciter adhaerentes,

haud raro unguis magnitudinem aequantes, arborum

cortici similes. Crustae seu cortices, e squamis pau-

lafim prodeuntes, ubi deciderunt, mox reparantur;

si auferuntur, superficiem offerunt porosam, lineae

earum cutaneae secus decurrunt atque lineae cutis

sanae ambientis; superficiem habent glutinosam, ve-

lut adipe obductam. Dolor abest, at levis pruritus

stragulorum calore et repentina tempestatis vicissi-

tudine excitatur. Squamae absque dolore et diffi-

cultate possunt, auferri et per intervalla, imo non-

nullae quotidie, delabuntur. Verum quotannis etiam

totalis crustarum et squamarum secessio atque rege-

neratio locum habent; utplurimum hieme deci-

dunt, sub veris reditum partes desquamatae, impri-

mis manus et facies, dolent, fissuras agunt, sangui-

nem edunt, novisque squamis, aut cruslis, teguntur.

Plerumque post pubertatem demum morbus perfe-

Page 11: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

II

clam obtinet evolutionem. Volarum manuum plan-tarumque pedum epidermis ab exanthemate tuta esse

solet, saepe tamen crassescit, riget, aut rimas dolori-

iicas agit.• /

Cerutti (1) tamen exempli mentionem fecit,

>quo morbus non modo pedum plantas tenuisse, sedletiam in his et circa articulos primum erupisse dici-

itur. Alterum casum apposuit Schmidt (2), quoi exanthema volam manus, imprimis plantam pedis et

regionem malleolorum corripuit. Brambiila puel-lam vidit, cujus manuum volae pedumque plantaepiae ceteris parlibus degenerationi obnoxiae fuerunt,id quod Stalpart van der WieI in puero se ob-servasse tradit. Willano (3), qui exanthema ne-

due m dorso neque ad coxas apparere dicit, exem-Dlum a Pierer (4) observatum refragatur, quippefpio squamarum formatio in coxarum regione, axil-

I» et fossis popliteis vehementissima existeret. Adul-i$ etiam partes pudendae exanthemate corripi di-

cuntur. Culis aegrotantis perspiratio vel ex toto sup-pressa, vel maxime diminuta est; sensus, qua crustaeaut squamae exstant, hebetior, pilorum incrementum

(1) Cerutti palhologiscli - anatomisches Museum, 2tesHeft. Leipzig.

(2) Descriptio Ichthyosis corneae congenitae in virgine«bservatae, Bremae 1B30.

(3) Willau, Hautkrankheiten u. ihre Behandlung11. Bd- 143 p.

b

(4) Pierer, Annalen X Heft. Oct. p. I3«5t

Page 12: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

12

exiguum. Universa organismi valetudo parum tur-

bari videtur morbo, attamen in symptomatum caterva•

nonnulla observantur magis minusve constantia, quae

corpus non plane integrum esse testantur. Physica

organismi evolutio ex more tardius procedit,homi-

nes infirmi sunt, quanquam incrementum haud sem-

per praepeditum; quod mentem attinet, inertia, tor-

por, morositas, taciturnitas animadvertuntur. Alia

symptomata desiderantur, morbusque summum evo-

lutionis gradum adeptus, quod post pubertatem fieri

solet, subsistit. Nunquam suppuratio aut ulceratio

accedit, sed squamae vel crustae manent. Non modo

per annos, sed totam per vitam hoc exanthema ple-

rumque viget et vix unquam sua sponte evanescit.

Scriptores prisci sudores foetidos, capillorum deco-

lorationem (IrfQojGQota) et fluxionem symptomata con-

stantia exhibere putabant, id quod recentiores refu-

tarunt; aegros vero specificum spargere odorem, ne-

gari nequit. Contagiosi nihil morbus habet. Ut-

plurimum aegroti post multos demum annos obeunt

affectioque universalis, si ad extremum gradum mor-

bus universalis evectus est, in conspectum prodeunt:

aegroti languent, asthmaticis insultibus, praeser-

tim nocturno tempore ,suffocatoriis affectionibus,

tussi vehemente, spastica, infestantur, noctuque agryp-

nia vexati, sudoribus colliquativis, viscidis, specifi-

cum odorem spirantibus, diffluunt; vox attenuatur

et raucedinem proditjfames atque sitis modum ex-

*

Page 13: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

I

13$ *

cedunt, ingesta autem vomitu vel diarrhoea mox

redduntur; oedemata, imo hydrops, subsequuntur;i i

animi magna est morositas. Demum variae nervo-

rum affectiones, lipothymiae, convulsiones, partium

singularium paralysis, exoriuntur, quibus mors su-

pervenit.

DIVISIO.

Quum ichthyosis forma non eadem semper ap-

pareat, auctores eam in species diduxerunt, quas duce

Struve (1) hic proponam.

I. Ichthyosis simplex, quae rarius conge-

nita et universalis apparet, sed plerumque acquisita,

eaque vel partialis, vel universalis, squamulas offert,

aut furfuraceas, aut majores, tenues, a corporis su-

perficie perpetuo cedentes, nunquam tamen, ut in

piscibus,

imbricatas. Squamularum origo atque vi-

cissitudo tam aestate, quam balneis tepidis et inun-

ctionibus oleosis evidenter minuuntur, nunquam plane

desinunt; oblatis squamulis epidermis tenerrima, et

cutis paulo rubella cernitur.

II. Ichthyosis cornea semper congenita est,

saepius viros occupat, quam feminas quarundam fa-

miliarum; eadem universalis est, conspicua crustis

crassioribus, fissis, degenerata epidermide conforma-

tis, rugosam cutem maxime imitantibus, quae in de-

1 nudata pedum gallinaceorum parte conspicitur. Sem-

(1) Struve, synopsis morborum cutaneorum, Berol. 1829,

Page 14: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

14

per m exemplis observatis secundo vitae mense ap-paruit, quo cutis colorem obtinuit sordido flavum,et deinde degeneravit. Morbus, quamvis continuus,valetudine ceterum incolumi, tamen aestate minui-tur, quoniam regeneratio epidermidis morbosae tumexilior est, imo singularia loca crustis destituta in-

veniuntur; quo facto cutis ipsa magis minusve rubetet inflammatur.

in. Ichthyosis pergamena et ipsa rarior

est et acquisita, sed totum adgreditur corpus, sistit-

que degenerationem cutis ipsius, quippe quae in

substantiam rigidam, pergamenam, sensilitatis exper-

tem mutetur, qua corporis superficies tanquam lo-

rica constringitur, et ingratus tensionis sensus in-

ducitur.. /

EXPOSITIO MORBORUM, QU1BUSCUM CION-,

FUNDI POTEST ICHTHYOSIS.

- 1. Hystriciasis (Gallis hommes porc-epios,

Germanis Staehelschweinmenschen, Crustenmenschen)eam significat conditionem, qua cutis corporis ad

instar hystricis setas sive aculeos concipit. Totius

corporis epidermis callescit, aspera, fissa, arida appa-

ret, ubique tegmento cinereo aut nigricante obducta,

quo ejus sulci, lineae et papillae amplificantur, et

quod ita demum crassescit, ut cortex niger oriatur,

qui magnae ariditatis causa artuum molibus et cutis

tensione distringitur multaquc in fragmina secedit.

Page 15: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

15

Ista fragmina multifarias subeunt formas, ut rhom-

boideam, prismaticam, multangulam, concavam, lae-

•vigatam, irregularem cet. Autumno crustae vetu-

stiores decidunt, quare sub hoc tempus aegrotorum

species scabra, maculosa redditur, et in superficie

ifossae altiores conspiciuntur, in quibus strata crusta-

i-cea triplicia aut quadruplicia observantur, quae frag-

iminibus variis magis minusve eminentibus interci-

ipiuntur. Cum aculeis similitudo non est, nisi for-

Itasse iis in locis, quibus plicatur cutis, ut in ventre,

adorso et lateribus. Talis morbi forma in familia

JLambertiana exstitit (1); similia exempla van

der Wiel (2) et Brambilla (3) observarunt. In-

fantes sani nascebantur, cutis aliquamdiu demum post

partum degenerabat; ceteroquin homines sani, robu-

sti, imo athletici cernuntur.

2. Pityriasis versicolor. Hoc exanthema

;praecipue in pectore, epigastrio, dorso et interno

brachiorum latere efflorescit; maculis discernitur

perexiguis, vel flavis vel fuscis, numerosioribus, sibi

i finitimis, ita ut catervas irregulares macularum ag-

gregatarum, majorem cutis plagam obsidentium con-

(1) Tilesius ausfiihrliche Beschreibung und Abbil-dung der sogenannten Stachelschweinraenschen. 1802 mit2 Kupfern.

(2) Stalpartus van der Wiel, Obs. 35, cent. 2,

(3) B r a m b i 1 1 a,

in der Abhandlung der nc jd. chir,

Josephin. Academ. 1. Bd.

Page 16: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

16

stituant. Singulae maculae, vix inflammatae squa-mula tenera obducuntur, vel flava, vel fusca, quasublata, cruentum punctulum per mediam partemdenudatanv transparet, cui squamula tenacius inside-

bat et inflammatorii pauxillum habebat. Morbus,pruritu blandiori stipatus, alienata cutis vegetatione,

inflammatione retis Malpighiani parum exquisita et

pigmenti vel flavi, vel fusci depositione exoriri vide-

tur. Hoc exanthema neque cum ullo morbo interno,

neque cum symptomate ancipiti junctum est, si pru-

ritum modicum excipias, quem aegroti post gravio-

rem corporis exercitationem, vel assumtis potibus ca-

lefacientibus persentiscunt. Decursus longus est, per

annos tres, quatuor, octo, causae absconditae, saepe

hereditariae ; alii medicorum a largiori pomorumusu originem deduxerunt, alii a repentina caloris

frigorisque vicissitudine. Froriep(l) exemplum me-moratu dignum descripsit: aeger tribus cum fratri-

bus isto morbo laboravit, qui omnes ineunte puber-

tate corripiebantur. Duae sorores, nec non fratrum

unus, ad pubertatem nondum provectus, integritate

fruuntur. Aegrotantium pectus, dorsum, brachia,

pedes furfuraceo exanthemate obsidentur.

3. Psoriasis, morbus diuturnus, sanatu diffi-

cilis, inflammatione superficiali chronica, parum ex-

culta, dignoscitur, quae nunc segregatas, nunc con-

(I) Frori ep R. Notizen Nro. 744. Nro. 10 des 34 Bd.Sept. 1032.

Page 17: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

17

«stipatas maculas sistit, nunc totum obducit corpus,

eoque excellit, quod superficies inflammatorum loco-

irum, super cutem vel parum vel nihil eminentium,

cuticula tenerrima, tremula, rubefacta, obtegitur, per

quam citra veram excoriationem serum, roris ad in-

star, guttatim scaturit, quod demum in squamulas

planas, tenues, saepe subpellucidas, vel in escharas

ampliores, fissuris distinctas, concrescit. Quodsi pso-

riasis maculas constipatas, vel pannos majores offert,

vel totum corpus obsidet, semper fissurae vel rhaga-

des oriuntur, initio superficiales, postea altiores, exan-

thema multifarium diducentes, quae plurimum exsu-

rdant, et escharis crassioribus, ubi morbus inveteravit,

ansam praebent. Squamae in media macula tenacius,

velut per umbilicum adhaerent, demtaeque, celeriter

] restituuntur, sin vero inter sanationem decidunt, a

i margine versus centrum solvuntur, tandemque umbi-

i lico soluto, secedunt, ruborem relinquentes abnormen,«

vel maculis limitatum, vel diffusum, post hebdoma-

des demum, imo menses cedentem. Singulae ma-

culae et panni, et quae ex his emergunt squamae,

crustae et psorae, figuram plerumque referunt irre-

gularem; at si plures maculae, id quod in pannis

fieri solet, confluxerunt, rubor periphericus a

maculis luculenter distinguitur. Licet psoriasis

cum lepra albaras co praesertim consentiat, quodi in utroque morbo cutis exasperatur, squamis et

psoris obtegitur, discrimen tamen in eo cernitur,

2

Page 18: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

»

18

quod illa formam habet irregularem, minime or'

biculurem; nec manifeste supra cutem eminet, quam-

vis saepius e veneno leproso originem ducit,

et cum lepra, praecipue squamosa, haud raro

juncta invenitur. Maximam Ichthyosis similitudinem

cum psoriasi alit universali alba, quae cutis indole

squamosa, exceptis plerumque facie, volis manuum

et plantis pedum, ubiqu,e conspicienda, insignitur. In

hoc exanthemate culis scabra, arida, pergamena de-

prehenditur, rtibore inflammatorio vix conspicua;

sulci et lineae, quae per cutem sanam discurrunt,

omnino altiores sunt, habitumque rugosum et fissum

cum cute communicant. Plagae exiguae, quae inter

rhagades innumeras existunt, aut squamulis tenuibus,

argenteis, aut farina alba friabili teguntur, ita ut cu-

tis semper squamas et furfures dejiciat Squamis

violenter oblatis, cutis leviter inflammata apparet,

lacte rubet, vix excoriationes ostendit, et celeriter

novis obducitur squamulis. Saepe hanc serpiginem,

quae vel persistit, vel variis anni temporibus nunc

erumpit, nunc evanescit, nulla valetudinis tuibatac

signa concomitantur. Quod ad aetiologiam morbi

sat frequentis attinet, de causis ambigitur, attamen

respicienda est constitutio vel sanguinea, vel melan-

cholica et phlegmatica: neque minus diaeta et regi-

men, quae simili ratione accusari possunt, utpote m

lepra; porro turbata cutis functio, rarius irritamenta

cutis vel inquinamenta, dispositio hereditaria, denique

Page 19: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

19

dyscrasia quaedam non satis cognita, quae rarius excontagio syphilitico, saepius ex leproso originem pe-tere videtur. Specierum et varietatum hujus morbimajor existit numerus, sed differentia haud certa.

4) Lepra, imprimis Jepra squamosa, lepra

Graecorum, lepra Ichthyosis, impetigo excorticativa,

Germanis schuppiger Aussatz. De hac speciatim ex-

posuerunt: C. Celsus, Helvetius, Horst, Wi-semann, Forestus, Scultetus, Bonarden,Meckel, Ottner, Willan, Metternick et alii.

Orditur morbus a lentiginibus, parvis, rotundis, fusco

rubicundis, nitentibus, initio glabris, postea squamasalbicantes adsciscentibus. Quae lentigines nunquamper totam cutem diffusae inveniuntur, sed plerumquein pannos majores, vel rotundos, vel ovales, duorumpollicum diametrum aequantes, coeunt, qui squamissubpellucidis

,aridis, teguntur, et margine rubro cir-

cumfiniuntur. Utplurimurn squamae alternis vicibus

secedunt, et redeunt, rarius in turbas colliguntur, ita

ut psoram continuam sistant; squamis vero detractis,

•cutis apparet rubicunda et nitida. Postea etiam fis-

surae siccae nascuntur, nec raro corpus reliquumpsoriasi alba universali obsidetur. Haec lepra Furo-paeos crebro adgreditur, praesertim circa cubitum,genua, generatim circa partes, quae ossa cuti ha-bent subjecta, capite non excepto. Utplurimurnutcumque latus occupat, v. c. ambo genua, tibias etc.

Troa hujua leprae species exstant: J.epra squamosa2 *

Page 20: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

20/

vulgaris, alphoides, et nigrican». Cadaverum sectio

nes docuerunt, leprae sedem praecipue in tela cellu-

losa cutis esse ponendam, eaque vitiata, sensim car-

nes subditas et tandem ossa ipsa ad medullam usque

corrumpi et in substantiam informem mutari. Pa-

pillae cutis admodum prominentj glandulae mesarai-

cae infarctae, hepatis substantia durior, ejusdem vo-

lumen amplius, venae obliteratae, in lepra partiali

praecipue vasorum lymphaticorum diametrus aucta

deprehenduntur. Partim organorum internorum

morbo, partim eo, quod exanthema modo partiale

est squamasque facile delabentes exhibet, ab ichthyosi

discernitur.

5) Morbus ichthyosi similis nonnunquam in

extremitatibus eorum hominum animadvertitur, qui

exili cutis transpiratione conspicui, habitum corporis

cachecticum, macilentum offerunt. In hydrope ana-

sarca etiam cutis saepe rigida, squamosa, discolor

evadit. Hinc fit, ut partis expansio aliquamdiu im-

pediatur, donec lympha effusa tegmentum rumpat

multasque per fissuras exiguas profluat. Denique

pedes post sanationem ulcerum inveteratorum epi-

dermide crassa, sicca, squamosa, ergo piscium squa-

mis haud dissimili, obducuntur.

AETIOLOGIA ET MORBI NATURA.

Quod ad Ichthyosis aetiologiam pertinet, causae

Page 21: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

» ,.

I '• 21

adhuc minime indagatae sunt. Alibert (1) quidem

loca maritima, amnes piscosos, ac nutrimenta inde

petita, corpus ad hunc morbum reddere oppor-

tunum, suspicatur; idem vero non multo post late-

Itur: »hunc morbum foedum ac detestabilem ex cau-

sis oriri hucusque prorsus incognitis.» Olim in An-

glia Carnubienses, circa totam fere oram maritimam

i habitantes, quorum pauperiores solis paene piscibus

pascebantur, Ichthyosi adeo submittebantur, ut teste

W ili i sio ad eos sublevandos multa nosocomia in

illa regione conderentur. Eadem fere traduntur de

Hibernis a Boat in historia naturali Hiberniae;

quippe qui piscium emortuorum, imprimis Salmonum

morbidorum, esui assuefacti, plurimum ichthyosi la-

borent. Nostro tempore hoc malum minus com-

mune est, quoniam prohibitus est Salmonum esus

mensibus Novembri et Decembri, quo tempore prae-

cipue aegrotant. Quod si verum esset, ut ex piscium

esu imprimis nasceretur et aleretur haec aegritudo,

crebrius in locis maritimis occurreret, nunquam vero

in montanis et aliis, in quibus pisces vel desideran-

tur, vel rarius praebent alimentum. (.arnem suillam

facere ichthyosin, medici antiquiores multi putarunt;

perperam vero, etenim Clelso et Daleno inter car-

nes levissimas et domesticas suilla refertur, et Arabi -

(1) Alibert, descriptiori des maladies do ]<i peau ete.

Faris 1806— IUM. L. c. p. 369.

Page 22: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

22

bus pro valentissiino alimento habebatur, quo etiam

Athletae cl alii, qui corporis viribus eminere studue-

runt, vescebantur. Multi auctores hujus morbi cau-

sam in animi perturbationibus collocarunt, quemad-

modum vero animi affectuum vis in capillos, sensus,

colorem habitumque cutis totius negari nequit, ita

imprimis repentinum terrorem, diuturnum angorem

aliosve animi motus ad efformandos foetus monstro-/

sos valere, compertum habemus. Slalpartus van

der Wiel (1) verba faciens de homine ichthyosi

obnoxio, »ortam fuisse dicit cutis deformitatem, quod

mater, cum linteaminum purgandorum causa litus

peteret, in flumine vicino squamatos et testaceos vi-

disset pisces, quorum imaginem tam firmiter cerebro

impressisset, ut' non ita diu post a marito imprae-

gnata, pisciumque perpetuo memor foetum pepere-

rit, instar piscis squamosum, facie tamen, colloque

decorum, reliquo autem corpore prorsus nigricantem,

et obscuro quodam scabroque obductum musco,

quapropter idem nudus non tantopere frigore, quam

quidem alii infestabatur. Puer ille ingenio, quan-

tum aetas ferebat, subtili et acri, ac quod mirere,

piscium avidus admodum erat, adeo ut post crebrio-

rem carnis esum male se haberet. Ipse etiam cum

aliis medicis ex ejus corpore prodeuntem animad-

vertit, qualem pisces diffundunt, odorem, quem qui-

(1) Stal parius van der Wiel, obs. 35, cent. 2.

I

Page 23: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

N. 23

vis admoto propius naso percipere poterat. Dela-

psis veteribus novae succedebant illito squamae, qui-

bus evulsis mox effluebat sanguis .

»

— Alii medico-

rum antiquiorum ichthyosin pro scabiei summo gradu

habebant, et differentiam non nisi in affectionis gra-

vitate ponendam putarunt; major enim in ichthyosi

secundum eos humorum atque sanguinis intemperies

est, quam in scabie, et in hac tantum furfures deci-

dunt, in ichthyosi vero squamae. In scabie materia

peccans tenuior, summam tantum cutem adgreditur,

in ichthyosi crassior, profundiora exedens, ut cutis

plena fiat rugis et plicis. Praeterea superficies cutis

ichthyosi laborantium inaequabiliter crassa et dura

est, interdum finditur, lateque hiscit. Naturam ich-

thyosis plurimi auctores in mera epidermidis dege-

neratione cerni tradunt, quare Alibert Tilesium

refutare studet, qui eam in morbosa commutatione

folliculorum cutis sebaceorum posuerit. Equidem

Tilesio (I) adstipulari non dubito, quod, iis caute

extractis, petiolus radiciformis simul extrahi potest, qui

ipsis folliculis oriri videtur. Praeterea epidermis e*

reti Malpighii substrato nascitur, itaque aegra epi-

dermis pro abnormi secreto mutatae reti malpighiani

functionis est habenda. Totam vero cutem Ichthyosi

(1) Tilesius. AulsfutirUclie Bfcsehreiburtg und Abbil-

dung der sogenanntrn Slachelschweinmenschen aus der

familie Lambert. Ib02, Pol. mit 2 Kupfertafeln.

I

"*'

I* * * *

'. V %

Page 24: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

laborantium huic aegritudini esse implicatam, pecu-

liaiis illa per totum corpus adipis inopia, praesertim

in aegris partibus perspicua, indeque nata cutis laxi-

tas et rugositas argumentatur. Quidquid demum est,

epidermidis redintegrationem et qualitate et quanti-

tate esse turbatam satis constat; etiamsi enim cor-

pora illa cornea nil nisi epidermidem exhiberent in-

duratam, tamen subitaneam et peculiarem eorum in-

durationem, nec non magnam secreti molem nisum

formativum quantitate et qualitate mutatum turba-

tumque indicare liquet. Sunt etiam, qui contendant,

Ichthyosin leprosae esse indolis. Objiciunt autem

alii, Ichthyosin limitari cute, non penitius descendere,

eandemque non esse contagiosam. Quodsi medico-

rum antiquiorum et recentiorum sententias compa-

ramus, naturam leprae contagiosam nunquam pro

explorato habitam esse; ne hodie quidem certum

morbi stadium, in quo exanthema ad transpositionem

praecipue idoneum sit, indigitari potest, Archige-

nes (apud Aetium) in Syria, ait, lepram superficia-

lem desaeviisse, quae cum ichthyosi non tantum in

eo consenserit, quod neque majorem partium destru-

ctionem effecerit, neque contagiosa fuerit, sed in eo

etiam, quod forma eadem exstiterit. Cernebatur sci-

licet in cutis asperitate squamis permagnis, pisorum

cuticulae similibus, iuducta prurituque conjuncta.

Neque Celsus neque Prosper Alpinus (1) con-

(1) Prosper Alpin. Medicina Aegypt. Lib. I. c. 14.

Page 25: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

25

i

«

itagiositatis mentionem faciunt. Inter Graecos prae-

icipue lepra squamosa grassabatur medioque aevo

7/W;3o ? \ocabatur, quae vox vel a Graeco (squama),

vel a (cortex) desumta videtur, unde haud du-

bie Sanctus quidam, cujus auxilium hoc in morbo

implorabant, nomen xctqakvxo ? tulit; verum etiam le-

pra graeca contagiosa non erat. Raymond (1) in

'Creta insula lruricce morbum atrociter desaevire, et

a pallentibus quidem ad prolem hereditate transferri,

at ejus contagiositatem exemplis haud probari, enarrat.

Aequum ergo videtur ratiocinari, lepram modo

esse contagiosam, modo non esse. Nec semper qui-

dem lepra magnas intulit devastationes, saepe levis-

sima exstitit. Ichthyosis in eo etiam cum lepra con-

spirat, quod exanthema imprimis articulos ambit ibi-

demque copiosissimum apparet. Jam Archigenes

lepra, inquit, psorica (Baras nigrum, lepra Graecorum)

cutem tantum ostendit, leuke autem (Baras album)

carnem cuti subditam in colorem albidiorem peni-

tus vertit, superficiem locorum affectorum laevem

derelinquit; alphos denique (naevus albus), Ieuken

antecedens, superficiei adhaeret et squamarum instar

culi insidet. W i 11 an et Bateman ichthyosin ni-

hil leprosi habere dicunt, quippe quae squamas mi-

nus facile dclabentes exhibeat et constitutionis vitio

(1) Raymond, I. c. p. 35.

Page 26: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

26

haud nitatur. Cerutti (1) autem squamas, ait, si

diutius creverint, facile submoveri et continuo qui-

dem secedere, sed ubique renasci; corporis constitu-

tionem neque ichthyosi, neque lepra, neque aliis ex-

anthematibus chronicis semper turbari; naturam enim

exanthematum ita ferre, ut, quo promtior et vege-

tior eorum efflorescentia sit in summa cute, eo pro-

pius accedere ad crisin, eoque majorem partium in-

teriorum esse integritatem. Ichthyosi laborantes Ve-

neris cupiditate destitui traduntur; eandem vero ab

iis interdum abesse, qui lepra detineantur, Willanasserit. Fuerunt etiam, qui hystriciasin atque ichthy-

osin principio cuidam denigranti adscribercnt, quod

nostris in plagis non aeque ac in Africa debitum ob-

tinere possit praedominium, itaque materiae excre-

mentitiae instar ad cutem compellatur illamque de-

generationem efliciat. Causam ponunt in praema- .

tura hydrogeneitate,quam in Aethiopibus quoque

inveniri et pigmentum cutis nigrum gignere tradunt.

Inter sceleton etiam Aethiopum atque hominum ich-

thyosi et hystriciasi affectorum plurimum similitudi-

nis intercedere affirmant. Hanc theoriam praeterea

confirmari dicunt eo, quod post partum demum illa

degeneratio oriatur, perinde ac Aethiopes post par-

tum nigrescere incipiant; porro quod loca cutanea,

(1) Cerutti, pathoJogisch-anatomiscliPs Museum. Iis

Ilefl. Leipzig 1022.

Page 27: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

27

juae dejecerunt squamas, Aethiopum exanthematibus

•rustaceis laborantium cutem adaequent; denique

quod sequior sexus tutus sit, quippe cui, ad hydro-

gencitatem multo propius accadenti ,abundantia hy-

drogenii minus nocere queat. Utplurimum hocce

malum hereditarium esse videtur, morbi enim non-

nulli omnino hereditate in posteros deferuntur, ma-

xime vero Ichthyosis, et qui partes solidas adgredi

«solent. Semini, ut putant, vis quaedam insita est,

quae sicut valet ad speciem., ita morbosam diathesin

occulte devehit et transponit; istaque vis insita quasi

est tradux, ut ex macrocephalis macrocephali gene-

rentur. Quae dispositio ad ichthyosin hereditaria id

proprii habet, quod interdum, praetermisso filio, ad

i nepotem transfertur. Quamquam morbus neutri par-

cit sexui, minus tamen sequior, quam potior eo corri-

pitur, quare pueri ejusdem familiae multo gravius ei

implicantur, quam puellae, etiamsi hae non plane tu-

tae sint; imo puellus maximo ichthyosis gradu deti-

neri potest, dum corpus matris, fomitem hereditarium

suppeditantis, passim tantum morbi vestigia offert.

Ichthyosis non hereditaria iisdem excitatur causis,

quibus alia exanthemata chronica evocantur. Homi-

nem quendam secundo vitae anno, paulo post vario-

las, ichthyosis adgressa per sex - septem annos citra

mutationem divexavit (1). In exemplis quoque est,

(1) Willan,pag. 144. iibersetzt von Friese.

Page 28: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

28

utrumque parentem, ichthyosi obnoxium, sanos ge-nerasse infantes (I). Hereditaria ichthyosi excelluit

familia Lambert, in qua per tres progenies mascu-los omnes subegit, femellis pepercit. In mulierculis

etiam, de quibus Martin (2) retulit, morbus here-ditarius viguit, et a matre ad filiam transiit. Sic

1\ ay er (3) Joannemhrayer, ejusque fratrem, filios

imbecillis patris, ichthyosi universali laborasse, soro-

res vero eorundem salvas mansisse, ita ut a patre

ad filios, a matre ad filias morbus transferri videatur;

quod tamen minime ad Ichthyosin simplicem perti-

net, ut. experientia abunde testatur. Ceterum morbiloima in lamiha Lambert, quamvis alias simillima,

nam Jvichardo Lambert quoque caput integrum

non erat, eo maxime differebat, quod a volis plan-

1 isque abstinebat, unde postea I\ayer perperam ra-

tiocinatus est, hoc ex lege quadam naturae semper

fieri «a cause de la texture particuliere de ces diver-

ses regions.» At jam Martin in mulierculis descri-

ptis digitos et volas rigida fuscaque cute, cortici si-

miliori, quam squamae, obductas invenerat, prima-

que morbi vestigia in trima filia ad pedes et plantas

observaverat. Quum ichthyosi laborantes per totum

(1) P. Frank, 5 Epit. Lib’ IV. §. 4fi0.

(2) M arti n, P. J., Case of heredilary Ichthyosis in

Loudon nnedico-chi rurgieal Trans. Vol. IX, pari. I.

(Ii) Rayer, '1'raite theorique et practique da Maladiesde Ia peau, Paris 1827.

Page 29: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

29

orpus facile sudent, poros esse peculiares, quos riu-

.er Th. Gordon Hacke (1) denuo commonstrare

ttuduit, apparere videtur. Ab Ius fortasse partialibus

udoribus iisque largissimis derivari illud potest, quod

in locis sudantibus nullae crustae reperiantur; eadem

rausa elfecisse videtur, ut in familia Lambe rt vo-

ae et plantae omnino incolumes essent, lilesius

n mollitie et lubricitate earum partium, quam pendere

nutat a largiori pinguedinis strato, causam collocat.

Quod axillae plerumque integrae sint, eadem ex

-ausa repetendum censeo. Quicunque, qui de hac

-e scripserunt auctores, valetudinem Ichthyosi labo-

rantium prosperam fuisse affirmant, pluiimi tamen

hoc morbo affecti teneriori aetate rhachitide labo-

rasse videntur. Tilesius (2) certe hoc suspicatur

de Richardo Lambert, et jure quidem, quod ego

existimo. Eandem sententiam profitetur Alibert.

IBacker (3) vero Eduardum Lambert, quem

[anno aetatis quadragesimo vidit, virum describit pro-

iccrum ac vegetum. Idem fere tradit I llesius de

Uoanne Lambert, ejusdem nepote, cujus tamen

Ifacies melancholica, taciturnitatem quandam referens,

idescribitur. Eodem ille loco patrem ulrius que «<Por-

icupine- men ex aliquot annis quadam extiemitatum

(1) Lancret 1030. Vol. II. luni—July. N. 361.

(2) L. c. p. 16.

(3) Philosophical Transaet. Vol. XLIX. part. I. p. 22.

Page 30: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

30

paralysi laborare perbibet. Martin hujus rei men-tionem quidem non fecit, attamen puellam admo-dum cariosos dentes habere, interdumque psoroph-

thalmia ac tumoribus glandularum cervicalium cor-

ripi narrat. In ichthyosi leviori, maxime si infantes

tenet, pius minusve scrophulosi existere videtur, namplerique eorum crusta lactea laboraverant. Sed in

his quoque exemplis omnibus ariditas ac rugositas

cutis sub o.culos cecidit. Nec non secretiones, Ich-

thyosi similes, in cute eorum, qui atrophia, tabe, aut

hydrope laborant, pari modo ex inopia pinguedinis

his morbis peculiari profluunt, atque evanescunt,

pulvillo cutis adiposo reslituto. Haud dubie singu-

laris melancholia ore expressa, quam Tilesius

quoque apud Joannem Lambert observavit, et

quae teste Alibert (3) non solum semper comitem

Ichthyosis sistit, sed ita subinde augetur, ut in stupi-

ditatem transeat, notatu dignissima est. — Ana-

lysis ecphymatum chemica obtulit elementa quam

plurima iis analoga, quae e cornibus, crinibus, testis-

que testudinum obtinentur, constabant enim ex ma-

teria, quam dicunt animali, quae, calcariae carboni-

cae expers, in aqua cocta mollescit quidem, sed non

solvitur. Igne combusta oleum empyreumaticum,

ammonium carbonicum et gas hydrogenium carbo-

(3) L. c. p. 376. Les sortes d’Jndividus sont partes a

une melancholie habituelle etc.

Page 31: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

31

»atum emergebant, exiguo residuo (sex vel septem

-entesiMis) calcariae phosphoricae ac natri phospho-

-ici relicto.

PROGNOSIS.

E dictis abunde patet, qualem augurari progno-

si» oporteat. Morbus incipiens, aut levior forte sa-

nabilis, exquisitus nunquam esse videtur. Quamdiu

corporis functiones ad naturae amussim respondent,

nihil periculi urget, vita ad longam senectutem pro-

trahi potest, ita ut aegroti suetis negotiis perfungi va-

leant. Sin magna virium labes, macies, asthma, im-

primis febris lenta cum colliquativis sudoribus et di-

arrhoeis, aut cum vomitu apparent, vita in discrimen

datur. Complicationes ichthyosis cum aliis morbis

prognosin longe reddunt pejorem.

MEDELA.

Curatio prophylactica, quamquam non

• omittenda, parum auxilii pollicetur, quum morbus

mtplurimxim congenitus, raro acquisitus esse soleat.

[IHaud dubie summa cutis mundities, balneis adjuta,

• cibi eupepti beneque nutrientes contra hoc malum

Ueterrimum commendandi suntJquare jam antiquio-

res populi maximae munditiei indulgebant.

Curatio universa, antiquitus commendata,

mullis premitur tenebris et difficultatibus, partim

' quod vetustiores thcrapeutices rationalis praecepta pa-

i , .i

Page 32: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

rum noverant, partim quod recentiori tempore tara

raro ichthyosis occurrit, ut de ejus medela nondumcertae et indubitatae observationes institui potuerint.

Imo multi nostratum de ichthyosis insanabilitate ita

persuasum habent, ut oleum operamque sese perdi-

turos existiment, si certa quaedam remedia, aut no-

vas medendi methodos extricare studeant.

Ad usum internum laudatae sunt pilulae ex

pice, cum iarina aut alio pulvere quodam paratae.

Initio picis drachmam unam per diem exhibere, do-

sinque paulatim ad drachmas tres vel unciam dimi-

diam augere licet, ita quidem, ut haec medicina diu-

tius continuetur. Ingratus pilularum odor haud me-

diocriter minuitur, si ante assumtionem aliquamdiu

seponuntur. Cuticulam asperam citra externorum

remediorum usum findi, delabi sanamque sub ea suc-

cedere dicunt, llystriciasi laborantibus mercurio in-

terne adhibito, quo oxygenium in corpore secerna-

tur, squamae decidere feruntur. In morbo quodam

hystriciasi simillimo continuus balneorum tepidorum

et mercurii usus crustarum verrucosarum dijectioneml

effecit, paulo autem post cutis plana albaque novum

tegmentum corneum induxit. Plurimum auxilii ge-

neratim ea remedia polliceri videntur, quae univer-

sam reproductionem alterant, cutisque functionem

praeprimis incitant, ut mercurialia et antimonialia

;

saluberrimae fortasse inunctiones sunt mercuriales;

Page 33: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

33

Arsenicum etiam commendatur; sulphur, similibus

in morbis utilissimum, nihil prodest. Porro remedia

haemato cathartica, quae vocantur, cum fructu admi-

nistrata esse dicuntur, ut Ledum palustre, Dulcamara,

( Guajacum, cortex ulmi. Plantago latifolia, Cinchona

oflicinalis, radix lapathi acuti, Sassaparillae, herba ja-

-ceae; neque minus incitantia vegetabilia, tam volati-

lia quam permanentia, ut Contrajerva, Serpentaria,

Zedoaria cet. ; ex resinosis baccae Juniperi, pix liquida,

Petroleum, praesertim si constitutio debilis sit, et

: sensibilitas exorbitet. Denique remedia amara, anti-

scorbutis nupta, aut, prout res expostulet, narcotica

< et diuretica prae omnibus autem radix sassaparillae.

Quum in ichthyosi vulgari tegmentum

squamosum, si aufertur, tardius demum regenerari

soleat, nonnulli, adhibitis antea balneis tepidis, squa-

:mas unguibus a cute diduci,' posteaque continuato

balneorum tepidorum usu, nec non modica locorum

affectorum frictione regenerationem impediri jubent;

-etiamsi cutis debitam mollitiem non recuperet, sed

dura aridaque maneat. Balnea quoque sullurosa cu-

tisque frictiones ope laneorum panniculorum non-

nunquam morbum sanasse dicunt; at vero cutem

mansisse vitiosam, splendentem, et exanthema rediisse,

-constat. Quod reliqua externa remedia attinet, com-

mendata sunt: sulphas aluminis et potassac, hellebo-

rus albus, calx viva, mercurius, imprimis balnea sul-

iphurosa, aliaque calida, tam simplicia, quamr»

o

cum

Page 34: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

34

herbis parata, balnea marina, Unguentum oxygena-

tum; a nonnullis hoc unguentum laudatur:

r\ (Jngt. pomadini §13

balsami penuriam 5i.j

lior, sulphur. 5qft

olei tartari ^ij

' M. f. Ungt.

Diaeta et regimen ad sanandum aut levan-

dum morbum quamplurimum conferunt. Aer purus,

non nimis frigidus, praesertim montanarum regionum,

ichthyosi laborantibus saluberrimus videtur. Aegroti,

si fieri potest, domicilium mutent, quod tanto prae-

stantius est, quanto magis aegri in plagis calidiori-

bus, humidis, insalubribus semper vixerunt; insimul

mens exhilaretur animique temperies melancholica,

quae haud raro ad vitae taedium evehitur, depella-

tur. Vitentur cibi dyspepti, saliti, corrupti, pingues,

nimis conditi, assumantur blandi ct eupepti. Victu

animali praestantior est vegetabilis, imprimis herbae

et radices antiscorbuticae,

quae dicuntur, principio

acri imbutae, ut raphanus sativus, cochleaiia officina—

lis ct armoracia, sinapis, sisymbrium nasturtium, ru-

mex acetosa: ciborum farinaceorum ct panis crudi

usus dissuadendus est. E carnibus praecipue suilla

et anserina, nec non pisces pinguiores nocent; testu-

dinum vero et viperarum caro, pariter atque juscula

ex hac parata laudantur. Pro potu commendantur:

cerevisia amara levior, decoctum mallhi, aqua sac-

Page 35: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

35

charata, acidum citricum, succus aurantiorum, serum

lactis; perutilis etiam diaeta lactea videtur; denique

aegroti summae munditiei studeant, necesse est.

MORBI HISTORIA.

A nam ne sis. J. Z., pedissequus, naius patre

mercenario, Pomerano,annum aetatis agens tricesi-

mum quintum, staturae mediae, constitutionis veno-

sae, ceteroquin robusiae, si a morbo cutaneo disce-

das, ad annum aetatis vicesimum quintum secunda

gaudebat valetudine. Anno dicto in medio brachio

sinistro ulcus erupit, quod, exemtis fragminulis osseis,

remediis adhibitis non cessit; particulae osseae etiam-

num secesserunt. Neque caries autem, neque exan-

thema postea describendum impediebant, quominus

aeger negotiis suetis perfungeretur, donec, graviori\

correptus morbo, auxilium petiturus ad clinicum me-

dicum, quod Gryphiae est, confugeret. Facta explo-

ratione, hacc sese obtulerunt:

Status praesens (die XVI Junii 1832). Fa-

cies leucophlegmatica apparuit, labia crassa, genae

pallidae, inflatae, quae communia hydrothoracis, as-

citae et hydropis anasarca signa esse solent; exstitit

simul diarrhoea et vomitus ingens post pastum. Ich-

thyosis, cujus elflgicS' descriptioni supra editae re-

spondebat, caput, faciem, pectus, dorsum, ventrem,

extremitates superiores atque inferiores, pedum arti-

culos, maxime vero femora tenuit, etenim haec pe

I

Page 36: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

3G

nitus fere deturpata fuerunt. Manuum volis pedum-

que plantis exanthema pepercerat.

Quod ad anamnesin, liaec praecipue nolanda

videntur: Pater aegroti adhuc vivus, annum vitae

agit sexagesimum octavum et a teneris optima vi-

guit valetudine, mater phthisi obiisse dicitur; neuter

parentum exanthematis vestigia unquam exhibuit.

Noster plures habet fratres, quorum proximus ab eo

ichthyosis gradu leviori laborat, quippe morbus im-

primis brachia et crura obsidet, et reliqui fratres et

sorores ichthyosi vacant. Aegroti proles et ipsa de-

stituitur exanthemate; fratris autem filii duo exan-

themate quodam laborant, pityriasi versicolori ad-

modum simili; filiae bene valent. Hieme exanthema

aliquantum minuitur, non prorsus evanescit, aestate

maxime floret.

Aetiologia. De causa nihil certi dirimi po-

tuit; pater aegroti autem refert, maritam suam, quum

praegnaret, conspecto viro ichthyosi obnoxio esse

perterritam. Proinde dispositionem hereditariam lo-

cum habuisse, ratiocinari aequum videtur.

Curatio. Imperata sunt remedia amara et diu-

retica, quibus adhibitis aeger Mense Octobri a. 1832

hydrope fere liberatum se vidit; mense tamen De-

cembri aucta cum violentia morbus rediit et Janua-

rio mense A. 1S33 mortem intulit. Exanthema na-

turae committebatur. Cadaver incidendi venia data

non est.

Page 37: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

37 i

EXPLICATIO TABULAE.t i

.

Repraesentat extremitatem dextram inferiorem,praecipue Ichthyosi laborantem, ita ut omnino feredeformetur.

• l • ..»*!» .» I

SUBSIDIA LITTERARIA.Samuel Hafenr effer, 'XavSoy^ELov in quo

cutis, eique adhaerentium partium affectus omnes tra-duntur. Tuebing. 1630, 12.

David Tu r ner, a treatise of diseases elc. London 1736. 8.Robert VV i 1 1 a n , descriptiori and treatement of cuta-

neoues diseases, London 1798. Uebersetzt vou Trie.se1808. Breslau.

L hornas Bateman, a praclical synopsis of culaneousdiseases. London 1813, 8. Uebersetzt v. Hanemann,Halle 1815, 8.

Vincenz Chiarugi, delle malatliie cutanee sordide, ingenere e in specie, trattato teorico-praclico. Yol. II,Firenze 1807, 8.

B. A. Gomez, ensoio dermosograplnco e succincta e sy-stematica descripcao das doencas cutaneas. Lisboa1804, 4.

P. Rayer, traitc theorique et pratique des mala dies de lapeau

,fonde sur de nouvelles recherches d’anatomie

et de pliysiologie, Tom. I. Paris 1826. Tom. II. 1827.Planches 1826, 8.

Retz, des maladies de la peau et de celles etc. Paris 1790.J a c q, Derien, essay d une table synoplique des mala-

dies de la peau. Paris 1804, 4.

IVI. Alibert, description des maladies de la peau, obser-vees a i hopital Saint-Louis et exposition des meilieu-ves metliodes, suivies pour leur tractement. Paris 1006-1814. X. Livraisions in folio. Ejusdem precis tlieori-que et pratique sur des Maladies de l.a peau. Paris1818. "Yol. II. 8. Uebers. v. Mulier, erstes Heft, Tiibingen 1806 8,

Joseph Franlc, praxeos medicae uuiversae praecepta.Lipsiae 1815. T, I. Yol, II. in 8 cont. doctrinam demorbis cutaneis.

Samuel Plumbe, a practical treatise of diseases ectLond. 1824. 8. Uebers. YVeimar. 1825. 8.

J. Wilson, a familiar treatise on cutaneous diseasesLond. 1814. 8.

Struve, Synopsis morborum cutaneorum. Berl 18^9Tilesius, Beschreibung und Abbildung der sogenannten

Stachelschweinmensclieii. 1802.

Page 38: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

Blumenbacli und Autenrietli, Beschreibung der Sta-chelschweinmensehen. Voigt’s Magazin der Naturlcunde. 3 Bd. 4 St. pag. 687 u. Bd. 4. 3 St. p. 287.

P. J. Martin, Case of hereditary Ichthyosis. In Londonmedico - chirurgical Transaclions. Yol. IX.

Buniva, Mem, de 1’Academ. imp. des Sciences, letlres et

beaux arts de Turin. Turin 1811.Bra mbilla, in der Abhandlung der med. chir. Josephin

Academ. 1 Bd. p. 371.

Pana v olus Pentecost. 5. obs. 9.

Marcellus Donatus, mirab. Lib. J. 3.

Stalpartus van der Wiel, Obs. 3.5, cent. 2.

Desgranges, Observation sur une ichthyose macree,maladie de la peau commune. In Annales delasoc.demed. de Monlpellier. T. 31. p. 261.

Spangenberg, in Horns Archiv fur mediz. Erfahrung1812. Miirz, April p. 278.

Lauth, memoire sur les frcres Lambert etc.

L an z orti Misc. acad. nat. cur. dec. 111. a. 4. 1696, p. 152,

VITA.^jatus ego sum Caro lus Philippus Gerhar.

dus Lintermann, anno MDCCCVII die XXVIII.

M. Novembris, Gemafcae, patre Henrico Josepho,malre de gente Lercher, quos parentes superstites

intimo animo per divinam gratiam veneror.

Primis litterarum elementis in schola, quae flo-

ruit in urbe patria, a Rectore Grimm, praematura

morte ademto, instructus sum. Deinde Gymnasiumquod Duesseldorpii rectore Brueggemann floret,

per tres annos frequentavi. Anno hujus seculi XXVIM. Aprilis Regio instituto, quod Monasterii floret,

medico-chirurgico, Directore Exp. Dr. Wutzer,hoc tempore Chirurgiae Professore p. o. Universitatis

Bonnens., adscriptus sum. Hic disserentes audivi:

De physice experimentali Cei. Proh Roling,

de historia naturali 'generali, de botanico, de zoolo-

gia ac mincralogia Exp. Dr. Roedig, de cheinia

theoretica et experimentali 111. Dr. Rodde, de

osteologia et syndesmologia Exp. Dr. Zumhrinck,de anatomia corporis humani generali disserentem 111.

Page 39: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

I

39" J

Dr. Wutzer, repetentemque Exp. Dr. Tourtual,«adivi.

Anno MDGCCXXVI M. Octobris ad almamRhenanam universitatem me contuli, et a Rectoremanifico 111. Prof. INoeggeratli in numerum ci-

vium academicorum receptus nomen dedi apud de-canum facultatis medicae spectatissimum F. .Nasse.Per iria semestria hisce clarissimorum professorumordinis (.philosophorum et medicorum praelectionibusinterfui: de logice et psychologia III. a Calker,de physice experimentali III. a Muenchow, debotanice 111. Nees ab Esenbeck, de zoologia III.

Goldfufs, de mineralogia J 11. Noeggerath, dechemia expcrimentalij lll. G. Bischof. Praelectio-nes de rebus medicis has audivi: anatomiam specia-lem, odenologiam, et physiologiam Cei. May er etanatomiam generalem Cei. XV eber me docuerunt,encyclopaediam et methodologiam artis medicae J 11.

XX indischmann, materiam medicam, palhologiamet therapiam specialem et generalem 111. Harlefs,chirurgiam, doctrinam fracturarum et luxationum,fasciarum applicandarum et operationum chirurgica-rum III. a XX alther, therapiam generalem acspecialem III. Nasse. De arte obstetricia instru-mentisque ejusdem artes audivi loquentem Cei. Hayn,qui etiam operationibus obstetriciis iri machina, cuinomen phantoma est, me instruxit.

Ab anno MDCCCXXX ili usque ad annumMDCCCXXIX iri legione borussica chirurgi volunta-rii militaris munere fungens, stipendia merui.

Tum anno MDCCCXXIX M. Octobris Beroli-num me contuli, et a Beat. II e gei, h. t. rectoremagnifico in album receptus et a Decano medicorumordinis spectatissimo XXr agner facultati medicae ad-scriptus sum. Per Iria semestria hisce celeberrimo-rum virorum lectiones frequentavi: de anatomia or-ganorum sensuum Beat. Rudo Iphi, qui una cum111. Knape in exercitationibus dissecandorum cada-verum dux mihi fuit, de infantum morbis et de for-mulis medicis conscribendis Cei. C asper, de doctrina

Page 40: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

40\

morborum oculi Cei. Juengken, de doctrina psy-chicorum Cei. Kranichfeld, de morbis syphiliticis

111. Horn disserentes audivi. Exercitationes clini-

cas tam medicas, quam chirurgicas 111. Bartels,Rus t et de Graefe adii.

A. MDCCCXXXl M. Aprilis ad almam Gry-plnam me contuli, ubi Rectore magmlico 111. Berndtin album receptus et a decano medicorum ordinis

spectatissimo M a n d t,

facultati medicae adscriptus

sum. Institutiones et theoreticae et practicae, qui-

bus interfui, sunt, quae sequuntur: De Pathologia et

Therapia speciali, nec non de Cholera orientali III.

Rerndt, de anatomia comparata et pathologica Cei.

Schultze disserentes audivi. Clinico medico et ob~stetriciio usus sum duce 111. Berndt. — Clinico

chirurgico et ophthalmiatrico duce 111. Mandt.Tandem anno MDCCCXXXlll M. majalis in hac

universitate Friderica Guilelma civium academicorumnumero legitime adscriptus lll. Weifs, fasces aca-

dcmicas hoc tempore tenente, coram vero 111. O s a n nh. t. Decano spectabilissimo scholae medicae Beroli-

nensi adjunctus sum. Per hoc tempus hisce interfui

lectionibus medicis et chirurgicis: Cei. C asper de me-dicina forensi. Institutionibus cimicis medicis, chi-

rurgicis lll. Rust, Cei. Wolff interfui.

Omnibus hisce praeceptoribus gratias quam maxi-

mas debeo, eorumque in me bene merita pia grata-

que mente venerari nunquam desinam.

Jam vero tentaminibus philosophico et medico,

nec minus examine rigoroso, coram gratioso medi-

corum ordine absolutis, spero fore ut dissertatione

thesibusque publice defensis, summi in medicina ct

chirurgia honores in me conferantur.

TIIESES DEFENDENDAE.1. Tu prosopalgia nervi dissectio rejicienda est.

2. Phthisis pulmonum tuberculosa est contagiosa.

.‘h Crusta inflamma tori a sola venaesectionem repet i non jubet.

4. Ilomoeopathia in morbis acutis minime adhibenda est.

Page 41: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn
Page 42: archive.org · 2016. 3. 28. · / P11AEFAI'IO. TPamelsimorbicutischronici,iiqueexanthematici, magnumhominumnumeruminfestant,nonmodo rariusilla occurritspecies,quamIchthyosin vocaresolent,verumetiarn

%

*

/