Jesus Alberdi, ELKARGI:“Enpresak ez dira magiaeginda sortzen, inguruneapropos bat behar da”

Elkarrizketa 4

Udalak lankidetzahitzarmenak sinatu dituUrola Kostako HITZA etaKontseiluarekin

Euskara 8

Hondakin organikoenedukiontziak banatuzaizkie esperientziapilotuko parte hartzaileei

Ingurumena 16

Azkoitiko Gureak-en langunea

Lanean ere, onenen pare

2008ko uztai la 06

agendaAzkoitiko

UDALA

Kexak eta iradokizunak 902 54 01 20Herritarren arretarako bulegoa 943 080 080Idazkaritza 943 85 71 75Alkatetza 943 85 71 76Kultura, Hezkuntza, Euskara eta Kirolak 943 85 71 70Udaltzainak 943 85 71 71Lanak eta Zerbitzuak 943 85 71 72Kontuhartzailetza 943 85 71 73Gizarte Ongizatea 943 85 71 74

ADMINISTRAZIOKO HAINBAT BULEGO

Ertzaintza 943 08 37 80Bake Epaitegia 943 85 15 97Iraurgi Lantzen 943 85 11 00Ipar Urak 943 85 07 59Postetxea 943 85 33 93Azkoitia Lantzen 943 85 71 51KIUB (Kontsumo Bulegoa) 943 85 73 05

GIZARTE ONGIZATEA

Gizarte ongizate saila 943 85 71 74Eguneko zentroa 943 85 13 23Jubilatuen etxea 943 85 21 68San Jose egoitza 943 85 13 23

KIROLAK

Zubi Aurre Kiroldegia 943 85 25 44Gurea udal pilotalekua 943 85 36 39Txerloia futbol zelaia 943 85 20 61Tenisa 669 62 18 02Txiki Golfa 943 85 10 06

HEZKUNTZA

Floreagako San Jose Ikastetxea 943 85 30 43Xabier Munibe Ikastola 943 85 06 46Urola Ikastola BHI / Urola Lanbide Heziketa 943 85 21 74 / 85 22 65H.H.I. 943 85 03 99Bizkargi Musika Eskola 943 85 10 70

KULTURA ETA GAZTERIA

Aizkibel Liburutegia 943 85 08 98Baztartxo Antzokia 943 85 19 86Kultur Etxea 943 85 71 70Torre Zuri (Erakusketa aretoa) 943 85 71 70Gazte Informazio Bulegoa 943 02 60 27KZ Gunea 943 85 01 46San Martin Ondaregunea 943 85 71 70Abarketatxo Ludoteka 943 08 38 00

OSASUNA

Osasun etxea 943 85 00 20943 85 00 70

Osasun etxea(Aurretik txanda hartzeko) 943 85 20 08

Gurutze Gorria 943 85 32 97DYA 943 46 46 22SOS-DEIAK 112

HONDAKINAK

Garbigunea 696 676 456Mankomunitatea 943 85 73 19Tamaina handiko trasteak jasotzeko zerbitzua 943 45 98 74Udaletxeko Ingurumen teknikaria 943 85 71 72

iTe le fono in teresgar r iak

( )

3367-0

08

Paper

birzi

kla

tuan e

gin

aD

.L.

SS

-36

3-2

00

8

2008ko UZTAILA

55eeaann

Antonio Vegaren ROCKKONTZERTUA gaueko23:00etan.

1122aann

ELVISABUELO taldearenKONTZERTUA 23:00etan He-rriko Enparantzan.

MUSIKA BANDAREN KALE-JIRA Urrategiko ama birjinaren ohorez.

Azoka Plazako merkatariek an-tolatuta, TXORIZO ETA SA-GARDO DASTAKETA.

1122--1133aann

Anaitasuna Mendi Bazkunakantolatuta, helduentzako ibilal-dia: PIRINIOAK-CASCO.

1133aann

URRATEGIKO JAIAK:

• 08:00etan Meza.

• 09:30ean meza.

• 11:00etan Meza Nagusia.

• 12:30ean HERRI KIROLAK:Goenatxo II eta Elosukorta.

• 13:00etan BERTSOLARIAK:Larrañaga eta Egaña.

• 13:30ean Zabale eta Larrañaga.

• 16:30ean Gorriti eta bere abe-reak.

• 16:30ean UME JOLASAK: puz-garriak eta tailerrak.

• 18:00etan Zabale eta Larrañagatrikitilariekin erromeria.

2200aann

Musika Bandaren kalejira etaSan Jose egoitzan emanaldia.

Izarre jandalon, Orion elkarteakantolatuta, Plater tiraketa.

URRATEGIKO JAIAK:11:30ean Euskal Artzai arrazakotxakur lehiaketa.

2255eeaann

Anaitasuna Mendi Bazkunakantolatuta, helduentzako ibilaldia: ZARGOATEKO EGUNA.

2266aann

Plaza Berrin, 22:30ean UDAGIROAN. DUGUKOLO Musika eta Dantza Afrikarra.

2277aann

UDA GIROAN. NazioartekoVII. Folklore jaialdia. Balda Plazan gaueko 9:00etan.

3300eeaann

San Ignazio bezpera. MusikaBandaren kalejira.

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:31 Página 2

Azkoititik kanpo bizi diren herritarrek Kontzejupetik udal aldizkaria hilero euren etxeetan jaso nahi badute edo,Azkoitian bizi arren, norbaiti ez bazaio iristen, jar dadila harremanetan Udaleko Kultura Sailarekin:

Telefonoa: 943 85 71 70 Helbide elektronikoa: kultu@azkoitia.net

Aurkibidea

A los artistas, al igual que a los científicos y a loscreadores, no se les suele hacer mucho caso en vida.Resultan un poco molestos y picajosos. Generalmen-te son buenas personas, gente nada superficial, pro-fundos, pero eso sí, algo engreídos y pretenciosos.Son revolucionarios netos. Si no, no serían auténti-cos creadores.

Se les presta más atención post mortem. Susobras nos resultan más creíbles, más reales e intere-santes; en definitiva más nuestras, ya que ahora nopertenecen del todo a sus creadores. Son de patrimo-nio público.

Éste es el caso de dos escultores nuestros, JoseManuel Alberdi (Azkoitia, 1922-Denia, Alicante,2008 ) y Antonio Oteiza (Donostia-San Sebastián,1926 ) a quienes el Ayuntamiento y la población deAzkoitia han homenajeado y les han concedido laMedalla de Oro. Fallecido recientemente el primero,vivo, muy vivo el segundo. Los dos poseen méritossuficientes, y de excelencia, en el mundo de las Ar-tes. Ambos han creado un número suficiente deobras de arte, dibujos, diseños, bocetos, esculturas ycerámicas, como para que figuren en la Historia delArte del País Vasco, y Universal. Ambos han sidoemigrantes, uno en el Reino Unido, el otro en Euro-pa, Sudamérica, y medio mundo, y ambos han regre-sado los últimos años a nuestra tierra. Para ellos, ho-nor y agradecimiento.

He tenido la suerte de conocer además a losdos en vida, y de colaborar con uno de ellos en

algunos proyectos, por lo que creo poder hablar con al-gún conocimiento sobre la obra de ambos.

JOSE MANUEL ALBERDI, pertenece a la generaciónde los que mi maestro e historiador Juan Plazaola, denominael Gran Exodo Vasco, la de los artistas que tuvieron que exi-liarse al estallar la guerra civil española. Amantes de la liber-tad de expresión que reinó en la República, les resultaba as-fixiantes los aires que aquí se respiraban. Y el país que leacogía, Inglaterra, resultó agradable y allí se quedó, para ini-ciar su aprendizaje y construir su familia junto a CynthiaMary Appleyard.

El largo y profundo aprendizaje técnico es quizá el ras-go que le distingue de otros artistas que han regresado delexilio (1972). Vuelve a Euskal Herria, pero por razonesde salud de su mujer debe instalarse lejos de su tierra na-tal, en la provincia de Alicante, Denia, donde establecesu estudio y trabaja para el País Vasco y otras regiones.

Alberdi, ya en Inglaterra, fue evolucionando desdeuna escultura figurativa y expresionista como “Cristodesgarrado”, hacia unas formas en que se equilibra belle-za y expresión.

La exposición de su “Consummatum est”(1950) lograun gran éxito de crítica y enseguida es solicitado paraobras de gran envergadura.

Relieves murales, monumentos urbanísticos de gran-des dimensiones, retratos y figuras, en gran número hansido realizadas por Alberdi tanto para el mundo anglosa-jón, donde es el pionero de la escultura en fibra de vidrio,como para Euskal Herria y para España. Ha realizado porotro lado diversas exposiciones en Basilea, París, EstadosUnidos, Bilbao, San Sebastián, Zarautz, y Madrid.

Una de sus últimas, y de las más impresionantes obras,es la serie de trece cabezas de Lope de Aguirre, el famosoaventurero y criminal oñatiarra

ANTONIO OTEIZA, hermano menor de Jorge Otei-za, cuya familia pertenece al caserío Olabaceta de Azkoi-tia, cerca de Izarraitz, es perito mercantil, estudió en Ita-lia y España, y es un aventurero de la religión (fraile ca-puchino), de las misiones (viajero por los grandes ríos deAmérica, Amazonas, Colombia, Las Galápagos), y aven-turero del arte (ceramista y escultor, escritor y ensayista

notable). Antonio Oteiza, todo lo que toca, como lo ha-cen la mayoría de los Oteiza, lo toca bien, y lo hace ade-más de manera notable.

Antonio, pese a poseer coincidencias de lenguaje consu hermano, posee lenguaje propio, más expresionista y fi-gurativo, y menos geometrizado y abstractizado que el deJorge. Aquí cada cual posee su acento propio, aunque seanhermanos y en algo se parezcan. El contacto con la natu-raleza y la vida de los hombres, han cargado la obra deAntonio, de pasión vital y de energías mas vitales que in-telectuales. Quizá por ello tanto llega su obra al público.

Dios y el hombre han sido sus temas preferidos. Cris-tos muertos y resucitados, sufrientes o ascendetes, senta-dos a la mesa, o, compartiendo nuestras penas; su madreMaría bajo diversas advocaciones, y los Santos: San Cris-tóbal, Telmo, Francisco de Asís, Domingo de Guzmán,Juan de Dios, Ignacio de Loyola, Charles du Foucault.

Hombres corrientes y normales, herreros, caseros,marineros, obreros, alpargateros, levantadores de piedra,aizkolaris, pelotaris, futbolistas , y también extraordina-rios como Nicolás de Armentia, Lope de Aguirre, o,Antxieta.

En su concepto expresivo, remarca mas su concepcióngrupal y de conjuntos, frente a una escultura o imagenúnica, individualizada y personalizada hasta extremos en-fermizos en la cultura contemporánea, a la que el muchasveces critica y ataca. En su obra, podemos advertir siem-pre, su adecuación al marco establecido, su lenguaje ex-presivo al borde de lo sutil y sugerido, mas que de lo de-masiado expreso y rotundamente dicho. Hay en esta líneade hábil sugerencia, un algo importante que le diferenciadel lenguaje de su hermano Jorge. Un algo vital y consis-tente que le ha llevado a profundizar y a extender un po-co mas allá las propuestas realizadas por su hermano en ladécada de los años 50.

Antonio Oteiza, aporta a la escultura vasca religiosade comienzos de nuevo milenio, un aire fresco y renova-dor, dinámico y eclesial, dando importancia sobre todo algrupo de personas creyentes, que aparecen como elemen-to sustantivo y básico de casi todas sus propuestas y com-posiciones.

Azkoit iko

istor io kontatzai lea

Pako-Pako Azkoitiko txori hizlaria da

eta bere liburuetan dioen moduan,

bere altxorrik ederrenaren berri ema-

ten du beti, Azkoitiaren berri, alegia.

DOS ESCULTORES DE

AZKOITIA Y PARA AZKOITIA

Edorta KortadiArte kritikoa

Editoriala

Pako-Pako

3

Elkarrizketa

• Jesus Alberdi 4-7

Euskara

• Azkoitiko Udalak lankidetza hitzarmenak

sinatu ditu Hitzarekin eta Kontseiluarekin 8

• Patxi Baztarrikarekin elkarrizketa 9

Gizartea

• Punta-puntako langileak 10-11

Elkarrizketa

• Rafael Olaizola 12

Omenaldia

• Urrezko Intsigniak 13

Laburrak 14

Ingurumena

• Hondakin organikoen edukiontziak banatu zaizkie martxan

den esperientzia pilotuan parte hartu nahi dutenei 15

Azkoitiko kontuak laburrean

Urrategiko Amaren Eguna ospatzera

1937az geroztik, urtero ospatu da Azkoitiko zaindari den

Urrategiko Amaren Eguna. Auzotarrek bazkaria egin ohi dute

eta erromeriarik ez da falta izaten. Iluntzean, hango elizan,

Urrategiko martxa eta Aldalurren Agurra abesten dira. Uztaile-

ko bigarren igandean, jende andana espero dute aurten ere.

Azkoitiar guztien esku dago

@

Iaz Korputz Egunean prozesioan.

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:32 Página 4

adaptarse a la apertura al exterior. En1986 se firma el Acuerdo para el ActaÚnica Europea y el proceso de desarmo-nización de los aranceles. Aquello seprodujo en 1992 y prácticamente desdeentonces competimos de igual a igual. Yhay otra circunstancia importante: el eu-ro. Con la implantación del euro, el go-bierno de turno no puede manejar a suantojo los tipos de cambio, de modo que,sí, competimos de igual a igual. El pueblovasco ha sabido adaptarse a to-do ello, lo cual no quiere decirque no haya que seguir adap-tándose todos los días a los ra-pidísimos y vertiginosos cam-bios económicos.Vamos, que hay que ponerselas pilas. Ésa debe ser la actitud. Hay quereconocer que lo que se ha he-cho hasta ahora ha sido positi-vo. Estamos en los primeros lu-gares en cuanto a renta, a nivelinternacional, a nivel de des-arrollo humano mantenemos eltercer puesto por detrás deNoruega y Finlandia, a nivel depoblación universitaria… Esdecir, tenemos los mejores índi-ces de calidad. Pero no es suficiente. Lavelocidad de los cambios es vertiginosa yno se puede esperar a que venga nadie asalvarnos la papeleta.Según Elkargi, hay que huir del catas-trofismo ya que el impacto mediáticode la crisis puede arrastrar al resto dela economía. No hay que ser catastrofistas. Hay desace-leración, incertidumbre. Preocupación,también. Llevamos 15 años de crecimien-to consecutivo. Hemos crecido casi el do-ble que en Europa. Hoy en día, se puededecir que, en términos técnicos, no esta-mos en crisis. Estamos creciendo bastantemenos que en años anteriores, pero esta-mos creciendo. Pero es verdad que el al-tavoz mediático puede incidir en la con-fianza de los hogares, aspecto fundamen-tal en la economía. Hay que reconocerque estamos en una profunda desacelera-ción y que se nos presenta un escenariopróximo bastante complejo, pero ante elcual no debemos caer en el catastrofismosino abordar el mismo con el realismo ylas fortalezas que sí tenemos.

En cualquier caso, si nos aferramos alos números, ¿podemos decir que Eus-kadi está en mejor situación porque sueconomía depende menos del ladrilloque la del estado, por ejemplo? Efectivamente. Durante los últimos años,el sector de los bienes de equipo y de ex-portación han ido cogiendo su espacio enel País Vasco y ésa es la razón por la quelos nubarrones que vemos en el caminosean menos oscuros que en el conjunto

del Estado. En Euskadi, la in-dustria tiene un peso de un30% en el PIB cuando en elestado es del 18%; y en cuantoa la construcción, Euskadipuede tener un 9% y el estadoun 13%. La economía españo-la ha tenido un patrón de cre-cimiento sustentado básica-mente en la construcción y enel consumo interior. Y desdehace tiempo, todos opinába-mos que tenían que coger elrelevo la industria, los bienesde equipo y la exportación.Por eso, es correcto decir quela menor incidencia del sectorinmobiliario y el mayor pesode la industria y, así mismo, la

mayor apertura hacia el exterior de Eus-kadi en relación al Estado, hacen que lasituación de nuestro país sea relativamen-te mejor. Por lo tanto, ¿se trata de un ajuste?Se estaban construyendo 700.000 vivien-das en el estado cuando se podían ocupar300.000 ó 350.000. Un exceso de produc-ción motivado por unos tipos de interésbajos, financiaciones largas y una tasa de

Elkarrizketa4

Ez gaude teknikoki

krisian, baina dezelerazio

honek erakusten digu

ezin dugula lo hartu

Ahoz aho dabil krisi hitza azken boladan.

Askoren poltsikoek ez dute zalaparta ge-

hiegi ateratzen. Hala ere, jatetxe eta taber-

nak beteta ikusten dira, bidaia agentziak

lanez gainezka… azken 15 urtetan jasan-

dako hazkunde ekonomikoak, bizi-kalita-

te ezin hobea ekarri digu. Horri eusteak,

ordea, guztion ahalegina eskatzen du.

Jesus Alberdiren ustez, orain arte, nahi-

ko ondo egin ditugu gauzak “baina,

horrekin ez da nahikoa”. Berrikuntza-

ren eskutik datorren aro berri baten

aurrean gaude.

¿Somos los vascos tan emprendedores como noscreemos o es como decir aquello de “como aquíen ninguna parte”? Eso de decir “como aquí en ninguna parte” es unaconcepcion equivocada, una actitud equivocada.Quizás durante un tiempo nos hemos creído elombligo del mundo, pero eso es muy peligroso enun momento en el que te puedes encontrar en loslugares más recónditos del mundo con empresasque pueden llegar aquí sin que te des cuenta. Sí hasido emprendedor el vasco y lo demuestra el quehaya sabido ir adaptándose a las distintas situacio-nes que se han producido. Situaciones que nos han llevado a competir enel mundo de igual a igual.Así es. La empresa vasca supo adaptarse hace 25ó 30 años a la primera gran crisis industrial de lahistoria reciente que coincidió, a su vez, con unagran crisis social y política. Más tarde, supo

Elkarrizketa5

Azken urteotan, Eus-

kal Herrian, ekipo-on-

dasunak eta esporta-

ziokoak beren tokia

hartzen joan dira eta

horretxegatik, bidean

ikusten ditugun hodei

beltzak beharbada

guretzat ez dira hain-

hain ilunak.

““

““

““

““

Jesus AlberdiElkargi E.G.E.ko Kontseilari Ordezkaria

Jesus Alberdi, ELKARGIko egoitzan.

Patricio EcheverríatikELKARGIRA: 36 urteburu-belarri lanean

Jesus Alberdik urteak daramatza ekonomiaren

aparraldiak eta gainbeherak hurbiletik bizitzen.

Donostiako Esten egin zituen ikasketak eta Pa-

tricio Echeverría enpresan hasi zen lanean

1972an. Urtebete bat igaro ostean, Azpeitiko

Danona lantegira egin zuen jauzi, finantza zu-

zendari gisa aritzeko. Hurrengo aldaketa

1976an egin zuen. “Gaztea nintzen, abentura

zalea eta euskal enpresariak aro demokratiko

baterako prestatzen hasiak ziren”. EINKOR Eus-

kadiko Entrepresari Sindikatoa sortu zenean,

Jose Antonio Mendizabal idazkari nagusiarekin

batera han hasi zen lanean. “Kolpetik hasi eta

kolpetik zatitu zen, ordea. Pentsatzen zen behe-

tik gora egin behar zirela gauzak, eta egoera

eta pentsakera ezberdinak izanik, hobe zela en-

presak bere herrietan kontsolidatzea”. 1977ko

otsailean, ADEGI jaio zen. Alberdi izan zen sor-

tzaileetako bat. Zazpi urte eman zituen, besteak

beste, baita idazkari nagusiaren karguan ere.

“1978tik 1983ra, birmoldaketa ikaragarria bi-

zitzea tokatu zitzaidan. Garai gogorrak izan zi-

ren. Krisi ekonomikoak, sozialak eta politikoak

kointziditu zuten. ETAk urtean 80 bat lagun hil-

tzen zituen garai hartan. Gogorra izan zen”.

1983an, SPRIko zuzendaritza hartu zuen.

Lau urtez egon zen kargu hartan. Gero, BAN-

KOAko zuzendaritzan aritu zen eta 1988tik

ELKARGIN dago. Bertako kontseilari ordezka-

ria da. Azkoitiar peto-petoa, Jexus Alberdi

“Aizterri”-k 30 urte daramatza Donostian bi-

zitzen. Ekonomia du ofizioa, mendia, berriz,

afizio. Bere emaztea ere, Mila Arambarri “Ro-

marate”, azkoitiarra da. Bi semeren aita, be-

girada irekiko gizona dugu Alberdi.

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:32 Página 6

paro desconocida rondando el8 ó 9% en España y menos del5% en Euskadi, a lo que hayque añadir el incremento im-portante de la inmigración. Loque ocurre además, es que jun-to con ese ajuste lógico, se pro-duce la crisis inmobiliaria delas hipotecas basura de EE.UU.que ha puesto en vilo todo elsistema financiero por la des-confianza que ha generado enlos bancos con repercusionesimportantes de liquidez en losbancos. No es que no tenganliquidez, sino que no se prestandinero entre ellos porque no confían porsi puede haber pérdidas mayores. Eso hapropiciado que el efecto del ajuste y ladesaceleración, sea mucho mayor y máspronunciada de lo que en un principio sepreveía.¿Cuánto va a durar la bajada de lamontaña rusa?Nadie lo sabe pero a la vista de la evolu-ción de los acontecimientos hay que pre-ver que este año 2008 y, por lo menos, elprimer semestre de 2009 sean bastantecomplejos y duros.Hay sectores que siguen creciendo, co-mo es el de la máquina-herramienta. Los tres grandes apartados que componenel sector industrial, la fabricación de me-tales, los productos metálicos y la maqui-naria en sus diferentes vertientes alcanzancasi el 50% y casualmente, son los tressectores que tienen en estos momentosmayor crecimiento. Por eso, di-go que la incidencia negativa,en términos generales, será me-nor en el País Vasco que en elresto del Estado. Sí les está to-cando sufrir a todos aquellosque tienen una relación directao indirecta con la construccióny vamos a ver todavía situacio-nes complicadas. El que fabricamuebles, azulejos, barnices…hay que basarse en las fortale-zas que tenemos. ¿Por ejemplo?Euskadi cuenta con mejores ymayores recursos humanos yprofesionales que en cualquierotra fase de desaceleración quehayamos conocido; tenemosuna mayor apertura al exterior

y la estructura financiera delas empresas es también mu-cho más sólida que en cual-quier fase anterior, y dispone-mos de un sistema financierosolvente, al margen de que,coyunturalmente, el mismopueda estar condicionado porla crisis de confianza desatadaen el mercado financiero.También son importantes lasfortalezas tecnológicas y tene-mos centros tecnológicos deexcelencia a nivel internacio-nal, tres universidades, un en-torno competitivo, empresa-

rios que no tienen miedo a salir y sabenque hay que estar donde hay que estar.Eso está interiorizado de manera impor-tante. Y para toda terapia, lo primero quehay que hacer es reconocer la enferme-dad. Hoy, la empresa es consciente de quehay que tener una visión universal. Tampoco es nuevo. A finales del sigloXIX, las alpargatas de Azkoitia llega-ban hasta Cuba.Exactamente. El tema es que en el sigloXIX no existía un mercado global y hayque interiorizar culturalmente esa cues-tión. Igual que antes salíamos a Logroño,ahora en vez de estar aquí, estaré enShangai. No hay más remedio porque sitenemos una cuota de mercado en unmercado local, lo que nos puede ocurrires que alguien venga de fuera y nos comael tarro. La capacidad de crecimiento delos mercados locales es muy pequeña en

un país con unas tasas de nata-lidad muy bajas. El mundo vaa crecer en China, en India,en África, Rusia, Brasil… portanto, los crecimientos, quetienen mucho que ver con losconsumos, tienen que venir deesos lugares. La perspectiva delexterior es absolutamente irre-versible y necesaria.El director general de Orkes-tra (Instituto Vasco de Com-petitividad), Alejandro Rue-las Gossi, dice que vender eshumillante, que lo ideal esque vengan a comprar tuproducto. Ruelas Gossi, que es un bri-llante profesional, es un pro-vocador intelectual. Él habla

de pasar de la economía de la eficiencia ala economía de las ideas, que tiene cone-xión con la economía del conocimiento yde la innovación. Llevamos mucho tiem-po pensando que para competir lo másimportante es reducir costes. Eso se haterminado. Hay que contar con sistemasde innovación como un elemento inelu-dible para competir en el mundo de for-ma más o menos estable. Según los expertos, Euskadi está a pun-to de afrontar su segunda transforma-ción, que vendrá de la mano de la inno-vación, la ciencia y la tecnología. ¿Esta-mos en las puertas?Esa transformación vendrá y creo que es-tamos preparados. Están los mimbres paraque la empresa afronte el reto de la se-gunda transformación económica. El cre-cimiento que hemos tenido en los últimosaños en I+D es espectacular. Lo que pasaes que estábamos muy bajos. Por tanto,ese proceso es el que hay que multiplicar.Pero, al final, la innovación está en lapersona, no en las máquinas. En Urola, en los últimos cinco años nose ha creado ninguna empresa de altovalor tecnológico. ¿Es lo que puede lle-var al traste lo logrado hasta ahora?Las empresas tampoco surgen por arte demagia. Es necesario tener un entorno pro-picio. Un entorno, infraestructuras ade-cuadas, conexión con las universidades ycon centros tecnológicos, relación conempresas de ese entorno… eso es lo difí-cil. Si eso se produce, habrá, sin duda,mayor posibilidad de generar estas empre-sas. Eso ha ocurrido antes y ahora. ¿No hay una fuga de cerebros?En los últimos años se ha corregido bas-tante, si hablamos de investigadores. Te-nemos centros tecnológicos como Tekni-ker, CEIT, Ikerlan, Fatronik, Inasmet, etc.Hay seis o siete muy buenos y algunos, deexcelencia internacional. Se ha creado elConsejo de Ciencia y Tecnología, y laFundación Ikerbasque, presidida por MariCarmen Gallastegui, tiene precisamentecomo objetivo atraer a talentos investiga-dores. También es muy importante todala labor que está realizando Pedro MiguelEtxenike. El presidente del Physics Cen-ter y Jakiunde, ha traido a mucha gente yha expuesto la realidad y capacidad em-prendedora de este país. Sin embargo, to-davía queda mucho por hacer para crearun entorno atractivo para traer talentos a

nuestro país. Por una parte, es necesariola desaparición de la violencia y sus efec-tos perversos y, por otra, impulsar y propi-ciar la generación de un clima de innova-ción y de investigación que aflore en todalas sociedad. Dice que en el mundo nadie está para-do. ¿Qué flujo de emigración nos haráfalta para competir y no perder nuestracalidad de vida?Antes de hablar de cifras, hay que haceruna consideración y es que no es posiblemantener el crecimiento de nuestro país,si no tenemos en cuenta que es absoluta-mente necesaria la inmigración. Según elinforme de Confebask, el sector del auto-móvil o de la máquina-herramienta, seencuentran con grandes problemas paraencontrar personal cualificado adecuado yhay un déficit de 16.000 puestos de traba-jo. ¿Qué en 2020 hagan falta 200.000?, yono me atrevo a decirlo, pero para mante-ner el nivel competitivo que propicie lageneración del empleo y el desarrollo dela calidad de vida y la cohesión social denuestro país, será necesario darse cuentaque necesitamos a la inmigración y actuaren consecuencia. Según vuestra bola de cristal, ¿cuántovamos a crecer este año?La bola de cristal no la tiene nadie. Ennuestro caso, se estima que podremos es-tar en torno a un 2,5%. Se prevé que Eu-

ropa crezca un 1,2%, así que tampoco es-tá mal. ¿Qué dirían los Caballeritos de Azkoi-tia si levantaran la cabeza?Los Caballeritos mirarían a los nuevos re-sortes que están surgiendo en la sociedad.Para que salga un perretxiko tiene que ha-cer sol, tiene que llover… ellos estaríanpensando en cómo hacer para que las em-

Elkarrizketa6

Elkarrizketa7

Azken urteotan,

ikerketan eta

garapenean emandako

aurrerapena

izugarrizkoa da.

Gertatzen dena da oso

baxu genbiltzala.

Prozesu hori da

biderkatu behar

duguna. Baina

azkenean, berrikuntza

pertsonetan dago.

““

““Aditu batzuen arabera,

badirudi galeren bi

herenak azaleratu

direla dagoeneko eta

lehenbailehen galtze

guztiak jakinarazteko

eskatzen ari dira, non

gauden jakin dezagun.

““

““

Erosketa poltsa garestitu dela antze-

man al duzu?

Egia esan, ez. Erosketa gutxi egiten dut

nik.

Goizean egunkaria hartzen duzunean,

kiroletatik, Azkoitiko kronikatik edo eko-

nomiatik hasten zara?

Normalki hasieratik baina askotan lehe-

nengo eskelak begiratzen ditut, ea herri-

tarren bat agertzen den ikusteko.

Ekonomiak badu politikaren beharrik,

edo ekonomilariek baduzue politikarien

beharrik?

Dena da politika. Politikarik gabe ez dago

ekonomia ulertzerik. Ekonomiarik ez da-

go aurrekonturik gabe eta aurrekontua

politikak maneiatzen du.

Mendizalea zaitugu. Gailurra egin arte-

ko onik ez. Esfortzuaren kultura hori ez

al da falta gaurko gizartean?

Baliteke. Baina uste dut hori gerta daite-

keela erreferentzia faltagatik. Diktadura

ezagutu ez duenak, ezin du demokrazioa

baloratu. Krisirik bizi izan ez duenak, fal-

ta du erreferentzia hori eta litekeena da

esfortzu hori erlatibizatzea. Nik gazteekin

dudan esperientziaren arabera, oso ja-

rrera ona dute.

“Krisirik bizi izan ez duenak,

baliteke esfortzuaren kulturari behar duen

garrantziarik ez ematea”

presas, los centros tecnológicos, las Uni-versidades, los Ayuntamientos etc. gene-ren un entorno con un planteamiento decómo entramos en el conocimiento, en laeconomía de las ideas y cómo trabajarinteractivamente ante diferentes agentes.Si eso se hiciera, pensarían que se estánhaciendo las cosas adecuadamente. Noestarían mirando a otra cosa.

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:32 Página 8

Euskara8

Euskara9

AAzzkkooiittiikkoo UUddaallaakk eettaa UUrroollaa KKoossttaakkoo HHIITTZZAAKK lleeggee--

aallddiiaa aammaaiittuu aarrtteekkoo llaannkkiiddeettzzaa hhiittzzaarrmmeennaa ssiinnaa--

Azkoitiko Udalak euskararen aldekokonpromisoari tinko eusten dio, urratsberriak emanez. Oraingoan, UrolaKostako Hitzarekin lankidetza hitzar-mena erdietsi du legealdi osorako. Ur-teko diru-laguntzetan, biztanleko eurobat emateaz gain, harpidetza sorta es-

kuratuko du gero banatzeko. 30 bat,hain zuzen. Lehenengo urtean, ostala-rien artean banatuko ditu harpidetzaketa herriko jatetxeetan, tabernetan,hotel eta landetxeetan euskarazkoegunkariaren presentzia areagotu egin-go da.

Estamos siempreponiendo nota y eso

puede llegar a hartar. Nohace falta tener el EGApara hablar tranquila-mente en euskera. Esmentira eso de que elmejor euskera es el deTolosa y el de Eibar, elpeor. El peor es áquel

que no se habla.

““

““

Mediante el acuerdo firmado por el Ayuntamiento de

Azkoitia y Urola Kostako Hitza, el primero financiará

una treintena de suscripciones hasta un máximo de

2.000 euros para su distribución en determinados

sectores como, por ejemplo, la hostelería. Además,

subvencionará la prensa vasca con una ayuda de

11.000 euros anuales, tal y como lo viene haciendo.

Udalak 2.000 euro bideratuko

ditu urtero harpidetzetara, eus-

kararen erabilera ahul ikusten

duen sektore estrategikoren ba-

tean banatzeko.

Horretaz gain, Udalak orain arte-

ko diru-laguntza mantendu egin-

go du. 11.000 euro emango diz-

kio HITZARI.

UUddaallaa,, KKoonnttsseeiilluuaa,, ZZiiuurrttaaggiirriiaarreenn EEllkkaarrtteeaa eettaa EErreeggii eenn--

pprreessaa

Azkoitiko Udaleko Euskarasailak eta Kontseiluak duelabi urte hasitako bide beretikjarraitzeko konpromisoa be-rretsi dute, sinatu berri dutenhitzarmenaren bidez. Kontsei-luaren helburua herriko enti-tate guztiei euskararen nor-malizazioan aurrera egitekolaguntzea da eta horretarakoBai Euskarari Ziurtagiria tres-na egokia da. Beraz, bidela-

gun izaten jarraituko dute AzkoitikoUdala, Kontseilua eta Ziurtagiriaren el-kartea. Lan teknikoaz, berriz, AzpeitikoEregi enpresa arduratuko da. Xabier Mendiguren, Kontseiluko idazkarinagusiaren aburuz, “Azkoitiko Udalak da-gokion lekua eman nahi izan dio euskara-ri eta sinatuko dugun kontratu honen bi-dez, euskarak merezi duen tratamenduajasoko du”. Halaber, Ziurtagiriaren elkar-teko zuzendari Rober Gutiérrezentzat ereAzkoitiko kasua eredugarria da. Izan ere,duela bi urte jarri zen martxan Bai Euska-rari Akordioa eta dagoeneko 49 establezi-menduk eskuratu dute ziurtagiria.

Eregiko Leire Larrañaga, Yolanda Larrañaga euskara zinegotzia, Kontseiluako Xabier Mendiguren

eta Bai Euskarari ziurtagiriaren elkarteko Rober Gutiérrez.

Azkoitiko Udalak lankidetzan jarraituko du Euskararen Gi-

zarte Erakundeen Kontseiluarekin eta Bai Euskarari Ziurta-

giriaren Elkartearekin. Eregi arduratuko da kudeaketaz.

Azkoitian euskal hiztunak %80tik

gora dira, baina etxeko erabilera

%65aren inguruan dabil

Euskararen osasunaren neurgai-

lurik onena erabilera da. Eta ho-

rretan, Patxi Baztarrikaren abu-

ruz, ez dago zertan negar egin.

Baina boteila beti erdi hutsik iku-

si beharrean, erdi beteta ikustea

nahiko luke, batik bat, euskaratik

urrun daudenei euskara eta eus-

kal hiztunen komunitatea erakar-

garri bihurtzeko beharra duelako

gure hizkuntzak.

Azken 15 urte hauetan euskal hiztunenkopuruak gora egin du, baina ez elebidu-nek gehiago erabiltzen dutelako, ezta?Hiztun kopuruak gora egin du eta hori osopositiboa da; euskararen erabilera ere gorantzdoa. Gaur jende gehiagok erabiltzen du eus-kara duela 15 urte baino eta esparru edo ere-mu gehiagotan erabiltzen da. Baina badaarreta berezia eskatzen duen datu bat: erabi-lera igo da, elebidun kopurua igo delako, bai-na ez elebidunek duela 15 urte baino gehiagoerabiltzen dutelako. Zeintzuk izan daitezke horren arrazoiak?Elebidunen perfila edo ezaugarriak modu era-bakigarrian aldatu dira. Duela 15 urte, leheninkesta soziolinguistikoa egin zenean, elebi-dunen artean, ama hizkuntza gaztelania zute-nen kopurua %15 zen. Gaur egun, etxekohizkuntza gaztelania dutenak %55era iristendira 16-24 urteko tartean. Horrek esan nahidu euskaldun berriak ikaragarri ari direla igo-tzen, baina etxeko hizkuntzan aritzeko erraz-tasun handiagoa dute, bigarren hizkuntzanbaino. Eta hori, gertatzen bada, bizigune er-daldunetan –hau da, euskal hiztunen kopu-rua %40a baino gutxiago den tokietan- ba,are eta zailagoa egiten zaie. Egoera horretan, etorkinenen etorrerak no-la eragin dezake? Hain zuzen, esan beharra dago elebidun ko-purua handitu izana oraindik eta garrantzi-

tsuagoa dela kontuan hartzen badugu gizar-tea zahartzen ari dela eta azken bost urteetanetorkin kopurua hirukoiztu egin dela. EAEn,120.000 etorkin daude. Eta beraz, euskal gi-zartearen meritua handiagoa da. Orain, Eus-kal Herria izango da etorkinak bereak dituengizarte bat eta ez dugu hori arazo bat bezalaikusi behar. Egoera horrek eskatzen du politi-ka batzuk garatzea, etorkinak jabetu daitezenintegrazioa eragingarriagoa eta positiboagoaizango dela eurek ere euskara bere egiten ba-dute. Baina hori ezin da inposatu. Besteakbeste, Urola bailaran, euskara eta euskal hiz-tunen komunitatea erakargarri egin beharzaie eta jakinarazi hori posible dela beraienkulturari eta hizkuntzari uko egin gabe. Tole-rantzia eta errespetutik.Eta zein da Urola bailarako diagnosia? Azkoitian, hamarretatik zortzi baino gehiagodira euskaraz dakitenak, hau da, %80tik go-ra. Baina, etxeko erabilera baxuagoa da. %65inguruan dabil. Beste datu bat: 1986an, ele-bidunen %5 euskaldun berria zen. 2006an,berriz, kopuru hori %18ra igo da. Zer esannahi du horrek? Euskaldun berriak gehituegin dira, euskaraz ez zekitenak ere euskararaetortzen ari dira, baina etxeko erabilerarierreparatzen badiogu, euskararekiko lotura,atxikimendua, ez da areagotu. Euskararekiko

identifikazioa ez doa gora. Urola bailaran ai-patzen dugun atxikimendu hori elikatu beha-rreko zerbait da. Azken batean, hizkuntzarenetorkizuna erabileraren esku badago, erabile-ra areagotzeko hizkuntzarekiko atxikimenduhori ezinbestekoa da. Beraz, euskara natural-du eta erraztu egin behar da. Kontua ez dabakarrik euskara erabiltzeko aukerak sortzea.Azkoitian, gizarte sarean, aukerak asko dau-de, eta jarraitu beharreko lan bat da, bainagakoa aukera horietaz baliatzea da. Eta Az-koitian, aukera horiek egonik, beste inonbaino gehiago, herritarren esku dago erabi-lera. EBPN udalerri askotan martxan da. Ari daemaitzak ematen?Emaitza txukunak ematen ari da. Dagoeneko150 udalerrik onartu dute. Zortzi urteko es-karmentua dugu eta badago zer hobetu. Bai-na udalerri bakoitzak jakin behar du ahalegi-nak nora bideratu. Ahaleginak dispertsatzenbadira, nahiz eta lan asko egin, emaitzakikustea zailagoa da. Ba agian, Azkoitia beza-lako herrietan, etorkinak euskalduntzen eginbeharko da ahaleginik handiena.Euskara ama hizkuntza ez duen jende horieuskarara erakartzeko bideetan asmatu daedo zenbait nazkatzen hasia da euskara ja-kin behar horretaz?Jendea nazkatuta egon daiteke euskara betihil-kanpaiekin, mezu agonizanteekin, kezka-rekin, enredoarekin, aldarrikapenarekin, betiera horretako gauzekin lotzen dugunean. Etaez, gozamenarekin, gauza erakargarriekin,maitasunarekin. Mezu apokaliptikoekin lo-tzen da eta horrek boteila erdi hutsik ikuste-ra eramaten du. Eta euskarak zerbait beharbaldin badu da, euskaratik urrun dauden guz-ti horiek erakartzea da. Lotsak eta beldurrakkendu eta erabili egin behar da. Euskaldunfrustratuz beteta gaude, beti nota jartzen,“hori ez da euskara”, “ez da horrela”… etaeuskararik txarrena da erabiltzen ez dena. Ezda egia Tolosako euskara dela onena eta Ei-barkoa okerrena. Horren atzean, gehienezere, marketina dago. Ez dago tituluduna izanbeharrik euskara erabiltzeko.

Patxi BaztarrikaHizkuntza Politikarako sailburuordea

““ ““

Uxoa Ostolaza kudeatzailea eta Amaia Mendizabal, Urola Kostako Hitzaren zuzendaria, Udal ordezkariekin akordioa sinatu ostean.

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:32 Página 10

GUREAKen Azkoitiko langunea

Gizartea10

“Gai dira lanerako, gu gara ezgai ikustenditugun itsuak”. Gureaken Azkoitikolangunean jarduten diren ehun lagunezari da Jabier Etxeberria, hango lantegiburua. Txirrina entzun zain, buru-belarriari dira automobilgintzarako piezak osa-tzen. Katean egiten dute lan. Erritmo bi-zian. Geroz eta gehiago dira. 1979an,Lasaon langunea zabaldu zutenean zor-tzi-hamar lagun baino ez ziren. Gauregun, Azkoitiko Industrialdean 42 zen-bakiarekin dagoen pabilioia ehun lan-postuko lantegi bihurtu da. Zumaiatiketa Zumarragara arteko jendea etortzenda. Ordainetan, soldata bat irabazteaz

gain, lankideekin solasteko eta gozatzekoaukera ere izaten dute atsedenaldietanedo otordu garaian. Bi ordutik behin,bost minutu dituzte zigarro bat erre, ka-fetxo bat hartu edo pauso batzuk emate-ko. Gainerakoan, lanak ez du barkatzen.Denak dira beharrezkoak ekoizpenean.Eta denok egon gaitezke haien lekuan.Tamalez, ezustean, buruak traiziona gai-tzake. Gu edo gure ondokoren bat. Gu-reaken languneen erabiltzaile kopuruaerruz igo da azken urteetan Etxeberriarenesanetan. “Bailaran gehien hazi den lan-tegia gara. Duela 10 urte, 37 ginen. Ur-tean bost bat etortzen dira berriak”.

ATEAK ZABALDUZHorren arrazoietako bat da -gure osasunmentalaren ahuleziarekin batera, noski-Gureakek ateak zabaltzen jakin duela.Hasiera batean, eskaintza adimen urrita-suna zuten pertsonei zuzendu zitzaien.Orain, ordea, buruko gaixotasun bat pai-ratzen duten guztiek dute Azkoitiko lan-gunean aukera bat. Halakoetan Gureakirtenbide bihurtzen da. Lan egingo ez ba-lute, askok bere gurasoekin bakarrikizango lukete harremana eta etxean pa-sako lituzkete eguneko ordu gehienak.Hemen, berriz, lana egiteaz gain, lagu-nak ere egiten dituzte, eguneroko gauze-taz hitz egin, bikotea bilatu…”. Bizitzaerrazagoa suertatzen zaie, berdintasunean

bizi, eta dituzten gaitasunei indarreaneutsi. Eta lanerako gai direla eta ondoegiten dutenaren adierazgarri da langu-neak duen AENOR ziurtagiria, esatera-ko. Urteko salmentak 2.500.000 euroko-ak dira. Hala eta guztiz, normalizazio-ranzko bidea luzea da oraindik. Izan ere,bezerotzat Valeo, Cedasa, Vignal Systemsedota Fagorren mailako enpresak badi-tuzte ere, faltan somatzen dute bertakoenpresen presentzia. “Gutxi etortzen diralangile edo zerbitzu eske, oso gutxi etauste dut dela ez gaituztelako ezagutzen.Bertako enpresek jakingo balute zer egindaitekeen hemen, etorriko lirateke”.Kanpoko lan eskaintza bat dagoenean,noski, hautaketa bat egin eta lanpostua

betetzeko gai diren eta nahi dutenguztiak aurkezten dira. Gureakenlanguneetan batzuk okupazio erre-gimenean egoten dira eta beste ba-tzuk, berriz, enplegu erregimen be-rezian. Lehenengoek ez dute lankontraturik eta ez zaie gizarte segu-rantza ordaintzen. Besteek, aldiz,bai. Metaleko sektorearen oso an-tzerakoa den hitzarmen kolektiboadute.

GIZARTERATZEAGureaken helburua da buruko gai-

xotasuna pairatzen duten pertsonengizarteratzea lortzea, lanaren bidez.“Lanak normaltasun bat ematen

du, ordutegi bat errespetatu beharda, diziplina bat mantendu…”. Az-koitian, langileez gain, sei ardura-dun daude eta batek espreski bananbanako arreta eskaintzen die, mar-txan duten indibidualizazio planaproiektua medio. Eurek ere zer nahiduten eta gustura al dauden jakiteada xedea. “Jarraipen estuagoa egitenzaie eta ibilbide bat markatu”. Izanere, Etxeberriak behin eta berrizdioen moduan, “Gureakek duen be-zero garrantzitsuena bertako pertso-nek osatzen dute. Haiek gusturabaldin badaude, etorriko dira kan-potik bezeroak”.

Gizartea

El Grupo Gureak ha convertido el no en sí. Sí al despertador,

sí a coger el autobús, sí a enfundarse en un buzo azul, sí a

trabajar, sí a darle a la lengua en los descansos, sí… a vivir. El

resultado: ventas en piezas de automoción por un valor de

2.500.000 euros anuales.

11

“Yo lo tengo muy claro: todos podemos estar

en Gureak”.

“El cliente más importante de Gureak son las personas

que están aquí trabajando”.

“Gracias al proyecto de individualización que tenemos

en marcha, hacemos un seguimiento mucho más cer-

cano a todas las personas. Hay que escucharles

y observar”.

“El trabajo da una cierta normalidad, hay que respetar

un horario, exige una disciplina…”.

“Hace 10 años, éramos 37 personas. Hoy somos 100.

En sus inicios, a Gureak sólo venían personas con

alguna minusvalía psíquica. En la actualidad, en Gu-

reak también trabajan personas que sufren alguna

enfermedad mental”.

Punta-puntakolangileak

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:32 Página 12

Azpeitian kexu dira toreatzaile batek ondoko he-rrira ihes egin duela eta…Hori diote bai! Baina ni hemen pozik nago. Etxeederra daukat eta ederki bizi naiz.

Asier Aranbarri alkateak esan bezala, Chesca Al-berdi eta Antonio Oteiza Azkoitiko enbaxadore bi-hurtu dira.

Udalbatzak maiatzaren 29an onartu zuen Oteizaeta Alberdi senar-emazteak Urrezko Intsigniekinomentzea. Tamalez, Jose Manuel Alberdi etaCynthia Appleyart jada ez daude gure artean.“Biak –zioen Aranbarrik- pertsona bera ziren etaziurrenik horregatik joan ziren gure artetik elka-rren segidan”. Bata ulertzea ezinezkoa zen besteagabe. Horregatik biak egin nahi izan dira UrrezkoIntsignien jabe. Chescak, haien alabak, malkoeieutsi ezinik jaso zuen intsignia. Bere aitak Azkoi-tia 14 urterekin utzi bazuen ere, beti oso harrosentitu zela azkoitiarra izateaz adierazi zuen. An-tonio Oteizak ere eskertu zuen Azkoitiko herria-ren omenaldia. “Nire lehen urteetatik begiko izanditut hemengo baserriak, Kurutzetxo, Ipintza…Nire etxean bezala sentitzen naiz eta intsigniahonek are eta hurbiltasun handiago batera be-hartzen nau”, esan zuen Oteizatar anaia gazteee-nak. Artista biek beren obra Azkoitiko herriarieman die. “Zer geratzen zaio gizakiari? Bizitzanbesteei eman ahal izan dien guzti harekin. Horre-gatik, dohaintza honek ni neu aberasten nau”.

Burruntxali eta Oteizaren lanak ikusgai egon di-ra ekainean Etxebeltzeko erakusketa aretoan.Zentzu horretan, Oteizaren arabera, pozgarria dabiek espazio bakar bat partekatzea. “Nire estiloabisuala da, sentimentala. Alberdirena, zehatza,garbia formetan”.

Nola sartu zinen zezen munduan hain gazte?Aita, Angel, oso zalea nuelako. Julio Saez de Vicu-ñarekin toreatu nuen 13 urterekin.

Nork bataiatu zintuen “Niño de Arrabal” izenare-kin?Herriak jarri zidan izen hori. Herriak edo hobetoesanda, Peña Taurina Andaluzekoek. Oñatzen, Zestoan, Azkoitian, Mutrikun… inguru-maria hauetan ibiliko zinen, ezta?Hori da. Zestoan askotan toreatu nuen. Zortzi-bede-ratzi aldiz, bai. Eta beti bizkarrean ateratzen nindu-ten. Gogoratzen dut nola Arozena Hotelean neskakni iritsi zain nola egoten ziren! Ja,ja,jaBilbon, berriz, hemen izan den toreatzailerik onena-rekin toreatu nuen: Manuel Alonsorekin. Toreatzaile bati entzun diot berriki toreatzea he-riotzarengandik oso hurbil artea egitea dela. Bainaartista izan arren, beldurra hor dago beti, ala?Noski. Beldurra sentituko ez duzu ba! Pentsa, txiki-txiki eginda utz zaitzakete eta! Orain, nik susto han-dirik ez nuen inoiz izan. Behin behatza hausi zidanzezen batek baina beste ezer handiagorik ez zait ger-tatu. Ondo toreatzen nuen eta! Arriskatu beti arris-katu izan naiz. Zezenaren joera ikusten jakin beharda, ezkerrera edo eskuinera joaten den. Animaliabakoitzak bere joera izaten du, pertsonak bezala. Madrilgo Enriquito Vera eta Limako Pepe Echava-rriakin egin zenuen aurkezpen-paseoa mototsamoztu zenuen egunean, ala?Hala da. Plaza beteta zegoen eta hunkigarria izanzen. Han ziren Enriquito Vera eta bere aita, EnriqueVera, Sara Montielen “El último cuplé” filmeanagertzen den toreatzailea, hain zuzen. Baita Echava-rría ere. Gogoratzen dut nola untxiak eta guzti botazizkidaten plazara. Egiten ez duenari, publikoak ezdio ezer botatzen, gero!Ordu ezkeroz, beste behin Zestoan toreatu zenue-la uste dut…Bai, deitu zidaten eta joan egin behar.Aitaren bat eginda aterako zinen, noski, plazara…Zezen plazan barregurarik ez da izaten. Irten aurretikordu eta erdi bai kaperan errezoan. Nik hiru estanpaerabiltzen nituen gainean. San Inaziorena, Milagro-sarena eta Santa Maria Soledadena. Denak “suertemaestro” eginez, emaztea ere publikoan izaten zeneta baita emozioa ere. Gaizki ibiliz gero, txistu hotsa;ondo eginez gero, berriz, “oreja, oreja…” oihuka. Zezenetara joaten jarraitzen al duzu?Bai, baina lehengo konturik ez dago. Orain torea-tzaileek kobratu eta ahal badute, ezer ez dute egiten.Pentsa, Iruñan San Ferminetarako sarrera 17.000pezeta kosta zait. Semeek ez al diote afizioari jarraitu?Semeak eskiatzera joaten dira…

Elkarrizketa12

Omenaldia13

Azkoitira bizitzera etorri denazpeitiar toreatzailea

Rafael Olaizola, “Niño de Arrabal” toreatzaile

azpeitiarrak jaioterria utzi du Azkoitira etortzeko.

Zezen-plazarik ez badu ere, pozik dago bizileku

berriarekin. Berarekin ekarri ditu oroitzapenez

betetako maletakak eta eskuak sartu nahi izan

ditugu. Datorren abuztuan 27 urte beteko dira

mototsa moztu zuenetik, baina zezen zaletasuna-

ri pil-pilean eusten dio. Hori bai, ez ditu gaurko

izen handiko toreatzaileak oso gustuko. “Dirutza

kobratu eta ezer egin ez!”, dio. Berak, aldiz, DYA,

ASPACE edo ezgaitu psikikoen alde toreatu izan

zuen. 13 urterekin hasi zen kanperoz jantzita eta

traje distiratsuarekin amaitu zuen. Harro dago

bere plazako faenetaz eta gurekin gogoratzeko

eskatu diogu.

Jose Manuel Alberdi “Burruntxali” eta be-

re emazte Cynthia Appleyarten izenean,

haien alaba Chesca Alberdik eta Antonio

Oteizak jaso dituzte aurtengo Urrezko In-

tsigniak, ekitaldi hunkigarri batean.

Azkoitiko enbaxadore berriak:Chesca Alberdi eta Antonio Oteiza

Nire o

roitza

penak

Plazan barregurarik ez da izaten““

““

2008ko Urrezko Intsigniak

“Una insignia es del pue-

blo y eso le carga de

emoción. Desde los pri-

meros años he tenido

una empatía especial

por los caseríos Gurutze-

txo, Ipintza… Es real-

mente como encontrarse

en tu propia casa y esta insignia le obliga a

uno a un mayor acercamiento”.

“Aunque mi padre se

fue de Azkoitia a los

14 años, siempre tuvo

muy presente este pue-

blo y estaba muy orgu-

lloso de ser vasco. Por

eso, muchísimas gra-

cias por esta insignia”

Antonio Oteiza

Chesca Alberdi

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:32 Página 14

Kaleetan bostgarren edukiontzi marroi batipini dute. Baina ez da guztientzat, Gipuz-koako hondakinen Kontsortzioak abianduen esperientzia pilotuan parte hartu nahidutenentzat baizik. Datorren urteko ekai-netik aurrera zabalduko da. Ordura arte, es-perientzia bi fasetan banatuko da. Azarorabitartean, jatorri begetaleko hondakin ko-zinatu gabeak bakarrik bota ahalko diraedukiontzi marroira (kafe-hondarrak, fruta-

hezurrak, opil-hondakinak, e.a). Datorrenurtarriletik ekainera bitartean, berriz, ko-zinatutako hondakinetatik zer nolakokonposta ateratzen den ikusiko da eta zernolako kalitatea duen gero merkaturatze-ko. Azkoitian banatu dira dagoeneko etxeeta-rako edukiontzi txikiak, poltsak eta kalekoedukiontziak irekitzeko behar dituztengiltzak. Gainera, guztiek izan dute aukerazehatz-mehatz nola funtzionatuko duen ja-kiteko, informazio bilerak egin baitira.Edonola ere, oraindik ateak zabalik daudeeta parte hartu nahi duen orok informaziotelefonora deitu besterik ez du. Azkoitian600dik gora dira interesa agertu dutenak. Azkoitian, gainera, badute beste abantailabat. Udalak erabaki du esperientzia pilo-tuaren parte diren guztiei zaborren zergan%15eko beherapena egitea.

Aretxabaletan, Azkoitian, Azpeitian, Zu-maian, Zarautzen eta Donostiako Amaraauzoan bildutako materia organikoa jasokoda. Hurrengo urtean beste bi planta jarrikodira martxan. Helburua da 2016. urterako60.000 tona hondakin organiko konpos-tatzera iristea. Arrakasta, arduradunen hi-tzetan, gizartearen parte hartzearen mendedago erabat.

Azpeitiko Lapatxeko zabortegian eraikitakokonpostaje planta joan den ekainaren 4aninauguratu zuten agintariek. Bertan izan zi-ren, besteak beste, Markel Olano ahaldunnagusia, Garapen Iraunkorreko diputatu etaGipuzkoako Hondakinen Kontsortziokopresidente Carlos Ormazabal, Urola ErdikoMankomunitateko Julian Eizmendi eta Az-peitiko eta Azkoitiko alkateak, Iñaki Erraz-kin eta Asier Aranbarri, hurrenez hurren. Lapatxeko konpostaje plantan 2.600.000euro inbertitu dira eta hasiera batean,

Laburrak14

Ingurumena15

Urrategin 150.000 euro inbertitu ditu Udalak

auzoa txukuntzen. Eliza ataria konpontzeaz

gain, komun publiko bat ipini da, bertaratzen

direnei ahalik eta erosotasun handienak es-

kaintzeko asmoz. Gainera, uztailaren bigarren

iganderako, Urrategiko Amaren Egunerako

alegia, eliza margotuko dute eta lorategiak

ipini. Herrigunea ezezik, auzoak zaindu eta

herriko bazter guztiei merezitako protagonis-

moa ematea da Udalaren asmoa.

Hondakin organikoen edukiontziak banatu zaizkie martxan denesperientzia pilotuan parte hartu nahi dutenei

Inaugurada la planta de compostaje de Lapatx

Urrategi auzoan, eliza ataria txukundu eta komun publikoa ipini dute

Azkoitiarrak Errealarekin daude, zorte-

ak huts egin badie ere. Azkoitiko gaz-

tetxoek gozatzeko aukera behintzat

izan dute Errealaren unerik garrantzi-

tsuenetan. Errealaren partidurako zoz-

ketatu ziren sarrerak banatzera Mikel

Aranburu eta Mikel Labaka etorri ziren.

A zer gozamena txuri-urdin zaleentzat!

Azkoitia Errealarekin!

Gipuzkoako Hondakinen Kontsortzioa hain-bat herritan esperientzia pilotu bat gauza-tzen ari da, etxeetako material organikoakonpost bihurtzeko. Azkoitian 600 lagunbaino gehiagok agertu dute beren interesaeta parte hartu nahia.

Azkoitiko Udalak erabaki du parte hartzenduten familiei %15eko beherapena egiteazaborraren zergan.

El objetivo del programa de compostajees transformar para el 2016, 60.000 to-neladas de residuos orgánicos en com-post para emplearlo en jardinería. Ade-más de la de Lapatx, en 2009 estaránoperativas otras dos. En la fase inicial, Lapatx recibirá la mate-ria orgánica que se recoge en Aretxabale-ta, Azkoitia, Azpeitia, Zumaia, Zarautz y elbarrio de Amara en Donostia.

Gipuzkoan 450.000 tona zabor sortzendira urteko. Hau da, Anoetako estadioabi aldiz betetzeko adina. Gaikako bilke-tari esker, %40 birziklatu arren, %60 za-bortegira joaten da. Horren aurrean, etazaborraren arazoari aurre nola egin ze-hazteko, Gipuzkoako Foru Aldundiakaurkeztu berri du PIGRUGaren Aurrera-pen Aldeko Dokumentua. Zeintzuk dirahelburuak?Prebenitu, 59.000 tona zabor gutxituz.Hondakinen %57 birziklatu.60.000 tona hondakin organiko konpostbihurtu. Dokumentu honek herritarren partaide-tza eta inplikazioa bermatu nahi du, za-borraren arazoa denon arazoa baita.

Gipuzkoako Foru Aldun-diak berriki aurkeztu du PIGRUGaren AurrerapenAldeko Dokumentua

El presidente de la Real Sociedad Vas-

congada de Amigos del País, José María

Urkia, y el alcalde de Azkoitia, Asier

Aranbarri han suscrito un acuerdo de

colaboración por el que el consistorio

otorga 30.000 euros al Instituto del Si-

glo XVIII, cuyo principal objetivo esim-

pulsar el Palacio Intsausti como centro

internacional del pensamiento ilustrado.

Firma de colaboraciónentre el Ayuntamientode Azkoitia y el Institu-to del siglo XVIII

*La experiencia piloto durará hasta junio del

2009. A partir de esa fecha, todos podrán deposi-

tar los residuos orgánicos a los contenedores ma-

rrones ya instalados en las calles. Para entonces

se conocerá qué tipo de residuos son los más

idóneos para mantener la calidad del compost.

*Los azkoitiarras que participen en la experiencia

piloto, obtendrán un descuento de un 15% en el

impuesto de la basura.

Informazioa: 900 840 851

Azkoitiko Basarte poligonoan Sammic

enpresak eraiki duen lantegi berrian bi-

sitan izan da Markel Olano ahaldun na-

gusia. Besteak beste, bidelagun izan di-

tu Ogasun eta Berrikuntza diputatuak.

Pello Gonzalez eta Jose Ramon Guridi,

Adegiko idazkari nagusia, Jose Miguel

Ayerza, Azkoitiko alkate Asier Aranbarri

edota Martin Berasategi sukaldari eta

enpresaren laguna.

Enpresak bederatzi milioi euroko inber-

tsioa burutu du eta ekoizpena hirukoiz-

teko asmoa du. Gaur egun, 170 langile

ditu. Sammic-en sukalderako eta ostala-

ritzarako tresneria egiten da.

Sammic enpresaren Azkoitiko egoitza berria bisitatudu Markel Olano ahaldun nagusiak

“Me he animado porque el

reciclaje tiene que ser algo

habitual en nuestras vidas.

Llegará un momento en el

que no se pueda recoger

toda nuestra basura”.

“En mi casa estamos

concienciados y recicla-

mos todo. Además se no-

ta en el ahorro. Si reci-

clas, se gasta menos en

bolsas”.

“Ez zait lana iruditzen eta

garrantzitsua da. Behin

dakizunean zer bota eta

zer ez, ez da batere

kostatzen ahalegin hau

egitea”.

Juan Jose AlfonsoIllarramendi

María Hidalgo Axun Aranbarri

Udalak 150.000 euro bideratu ditu auzoko lanetara

Urrategiko Amaren Egunerako elizaere margotuko da

kontzejupetik 6.6 1/9/08 10:32 Página 16