1979, la kantuta año 19 nº 55

20
, ' s?H d*b % eJ e.f A Ñ s tg MM,ffiAN* DL LXPTITEI*zu &TEJñT$N"-& \ i

Upload: fesa-fesa

Post on 23-Mar-2016

235 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

TRANSCRIPT

Page 1: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

, 's?H d*b %eJ e.f

A Ñ s tg

MM,ffiAN* DL LXPTITEI*zu&TEJñT$N"-&

\i

Page 2: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

IN DICe.

Edr"ito:d.alOECSA

-bIa Juanaft

Oracidn d.e una Jtrfiad.re a]. hl¡o, aueenteSl me, permiten hablarA la Mad.retra l/Iad.r.e *

t

27Á'-n

5

66

7

I9

Ie Amistad

tra l,{ad,reUn 27 deAmemoslaPara tfI¡a l'iaófe

Ilombre

lt

u4 serlúayo

Madre

subf.i.ü,e

Sabes: algo d.el Amor¡

Buseand.oImágenes;lt[enelao busea en las:Credo RevolucionarioEl Profesor muerto!a lYt]_Ser1a

'*rr*eE- *tTz13

r_415161?

D e samof'loArma de d.oble fiJ.o;trd.ucaci6n

Agradeeemos la especialad"emás de Vici<y, Eetty, P.

eolabotraa,idn de d-on GEBABIOúñ t á""- ¡ntonio '

CUtrRPO DE REDACCIONI''tauricio Ge.nelá, Gustavo Ro jas, Sergio Saaved.ra yRicardo Cssslor

tl br"o'", J* "lo kon't,rto" usi..nl crb¡eriE lodo el .,+to

Page 3: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

u* tut otal

estuvc, salvcei;aüia del a-

\.t

l

;ü lT-ütliilL. En la'vagta historÍa de T,a Kanüuba,

rara S exd€i-. ci,:nes , c:nd"ic icna d¿ 1.,or 1rust ino .

Este ano err¡f.zar1;s con la se -urid.r,d oe '.ue, i)a a huDcri:ruchor t:arycr ¡eiticiolciSn. Graci¡s ¡ san ri ustÍn, ,u€ nues-trc d.eseo se cu,.iplió, €r] ll-r un,s ctsrs .;g jJ ¡re slóg, y.enobros ¡,or la sintr,}e necésidad de exp¡esión.

lu1ucha .,,enbe , parbicll-,enbe.s d e nuesüra c,tiiunidad t: _usüln:e,no enLienden en tod¡r sri üxtensión 1r finalid¿rd ,,,ue ¡erci.,.ue'T,a Kantutq; rri ejcistcn est¡tutcs ,,uó I-, ri¡,.€rlr. éxiste I scl-oun. f unción deter¡tinad.a: es un ír¡,rno de fi:ró expresiSn {eIa''ustino

io"á"óríu ser ,ue cie I tcbal de . co;-,ponenües d.e nug,straconunid.i;d, soLo un rc(, tiene áli,c {iüe 6x'r€sori €s íar.ienta- !

;le perc ciertc r,Lt€ rrüerstr: depend,encia existe ¿.racias acada unc de nosotros, sin e¡,ii;:lr ) nJ ncs d.qi,iJs cuenba tl.e.Ia prir.iordiel é.r' orüancia de nuesbrc rc1 c,:liunitari,r.

No 1-rrebe,ncieü.:s cans€trcs cJR rf$e rsbóricrr JScura, nuesürosinple y llern, o

" je tiv¡ , durante ' tod.o el-, aiío, serú- el- de tra*

tar de incentivar tu cal)nc iclad ex;lrssivu r €fl t.;d¡ su car;+o,Cab,e rece¡lc¿ir r,ü€ oo e süa.i.ics de i¡cuerd.c con. incentivarl;s,ierc dadns l:s circunst¡ncias se ah hace necssaria.

Co;-r¿r un 1-:unt,o f inrl l-¿s infcríifri.-us ,,ue hc sido crel,dc unnúcle¡ expresivo, cJo 1;irticil,cci5n de qsbuoilrntes, a un i;rin-cii:ic, de 1,: s c cle,: ics Sucre , Bclivar, Trlandes , ;ifl.ela ffi.,to-rlir y San,rj* ustín, dich:' núcÍeo esüá :: Iir esr;eró d; tu coLa-

2 t'uCIr C l-3fl l]- t efAf ]-¿l .

*^,Áacúéq,

óNc es a.¡u€}}o ,uL nunca hes Siuchado ;;or alcanzar,en c4.f,9..- c:r-azól¡,¡.n&,c€*.¡¡l,s.-O.ese.¿rd,'.4 *a*orl"e"t*l+*r;.,r,:11o " .ugtiene s i-)trr feo?.Si 11.,o puede ser tenid, t-or fe:, nc €s slnc hcosüra ,",u€ cubre nuesbros pjos y la cera rruo ta¡:enuedbr¡s oíqos.ii. nl.da Llai.ies feo, atii,;e ,"1c, Éalvo al üerror de uncu€rlo €n t")r€,s€ncia d^e sus |rcjrics recuerdcs.

Page 4: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

:-

Esta €s la i,rirréra olorturlldad., {,uc üesenos, yrto ¡reLacío-inar el QECSa conüir.or relación no de de.l,abe sino de infornacióc"

Frir:era¡.iente se hace nÉc€saria una r)re senbaej-ón de I CECS;,.ltl€ oo es ilas '.[€ une i: IlJl-:ación Oe estud.ianLes, Oon rejir€S€ft-' .4tacton d.er"crclo i-redio, Nuesbre ¡-,isión no r.s obra .,uo la decoordinar tocirs tus in uieüude s, .- en€rund.o a$í, acüividades efllas .tl-l€ !,ooali.,os pl,ric ir;:r r oe Ia r-rt¡nere iiJs ,-e rsonal , conci¿n-te y autónbica posil.,le .

Err!;oZcLi.ios este. Uño, y l:i ;f i¡;r€f¡:t activiclar:j. .uo se planteófue inte-.r:icionrÍ:sba, cntre ,inbe rlledio y iredio. Asisbieron laasanlle.::, ;,or rsl lIa;:-:r1¿:, pd.rsonas contadas, rcducienciosel-us ;;arü1ci'¡.aciones e un irefo fonrulisr:.o botali,cnüe su:crf i-ciali ¿Es eia nuestrei rerJidacl a ustina?

Pare ceria scr i'.uü nuestrfl cctivid¡d esbundianbil, .uc. s.e ;

l}e va nLlestros lc jofe s años juve niles, es i,reroÍ-ie nbc Secu,rtiva.Se d ice ..,,u! nue st,r:i vida f utura no .cs iiüs ,uÉ un ref le jo dee,sba ój,ocu, ; br Io t:nto ¿súrc::jos cn tod,:: nue sbra vid.a si"ril,IcsfLcct-ltcre s, ..i)¡sivos?. -

Yá no es be ;-ie d.e, qiscusión ,[e forna;los ,alte d.e una COliLt-nid:id social su,-:desarrol]lacta, 'surdesarfoJL:da no ror ue a uno,rincil-,io 1o . uisir,ros, sino ,-or ll n€ce sid.ad de Lln sisteL,-a ii;-;rcrantc dc aba j¡,r nue stro de s¿.irrollo. Todl una vicla e I Jcli-viano sc h¡.i estado trc!arando iij.r, salir de este ctasca.:iento,el a -ustino no sc ',ue d.a :itrús, 1ie,ro los resul-tad.¡s son Los '',tJ.c

veÍios ¿ihora: la pasividld de l- . -oliviano por cue stion.arse sufunción denbrc la conunid"¡,d anterior;rgrrte citada.

'Este año, íri€sGS, eI CECS/, aus;ició ccnferencii,s q.e oesba-cados rrrof esion¡:le s, con re liición ij nu.€str:i'historia. :isis-.tie ron íiü¡r l;,JCos ¡ e Ics .,ue ]t: s a-:r¿rdeceirls, y a los ¡iás lesroiaíjcs rsiij-e r e sa tilscaril-I¡i' pseudc-3:-..lLstina o y Gi'Li,'€zly i)

vivir dentro de u"n:, uctra ;1--ción.

Un hoi;re no e s sui;€,ri,:,r a cbro; ,:iaest,ro y d.iscípulo'El iristianc no cie rre , j,ue s , ,.,lcrif iclrss ;o? e nc i-,r, de lcsde¡.rás hon,,res. Di¡s te hr f :v'crecidir s e tL' ef ect;, ,.oniéndc-be ¡-'or oncina' d.e. lag i,e stias (r,. J Es este un d.on natural:sie;i;-re serís su¡-;erior a un ¿rni:ia1. Pcro si ere tend.e s sürsui:e rior a ctrc h ,¡il¡re , tend rí s envidin de é1 cuando ve as,ü€ e s üu i- u:] 1, Dc,re,s i,ucrer :- u'€ t¡''fi¡s l-s hc:'''rcs s€.]nbus i ulles y, si rvcnt'''i's , ¿,t uien en s:i:idurít, -dc--'r:s de-s€ar tl.':'l,íén , u6 ó1 Ile. ue e ser sa;ic. Ifientrl cstr, :itr-isq-do , e-sti €n t u e sc uela ;

-'1ientrr., €s i' ;n¡r:rnbc be ne ce sito ;

tu ',:.re cÉs eI fr.'e stro,'ÚI el discír-ul:, tú €rc,s¡ i,uÉs, su-*ericr ¡ én, puest,o .úe e,s tu disclpulo. Sinr dese:rs,,r€i"o tu i,. uaír €s ue de se,as bensfJ; sielr¡rc co-{,lo oiscl',ulo'j-Ofo si uieres t,snvrlc sie;;re de OiScí,;ulo, SeráS Un irü.eS-iro enviciios¡. Si eres uta i.'.,ástr¡ e nvidi:so, * cí.,,..,ü !odrils sor;;uestro?,(///)

Si,n ¿. ustÍn 354-430

Page 5: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

Esta es 1a historia de J.a juana., la rn:jer deL Ferrninagrario. La Juana tienq. geis her:¡rosos hijos gire alegran las

n eL trabajadorpenas de su nra-

las na;anas se .levanta con$1 car'por al caniro c1e1 can-

Pone }a radio. a transistoresr eüe le venclieron d-e segilnda Ílztrlo¡ so-bre u:ina p'iedra" Se ajusta f'uertemente ei ttghg¡'pitt sobre la cinturar escupea sus ¡ia,nos, las frota, toma La picota y uastJ-cando unas hojas C.e coca sepone a trai:ajar la tierra ,

Le dá duro a La dura ti.erra, pero á.sta ni se estrenece ante los pi-cotazos . La caraisa ctre tela ord-inatLa ya éstá enpapacla cle suclor ]¡ la tie-rra sigue terca. Y entonces $ernin se enoja; Arroja su herraaienta sobreLa aida tierra n v 1a bendice con malas oa'labras.

Se si: nta sobre la C.ura piedra ¿onáe está sr¡ raclio. {Jn charango ',.rra!.

tenpJ.acio aco:npañanclo a una voz de bocina, se deja esc',lchar i;or el- transsistorízada. clescontento aBaga laradio. Saca su bolsita C.e coca y se pone a ñ'sticar las rc,ias ovalaclas. Y entonces piensa...i

- Piensa en su. caiirpo, en st-l s fustracj.ones, en laiaala cosecha, en Lasequia y en los rralos clirigentes agrarios. "isos d.irigentes scn una raíerd¿.solo sirven para hacer pródlesas y ci.ornirse con las choi.itas nas lindas ymacenudas. I'Jos pro'aeten ayucla técnica, tractores, aboncs y naó-a nos clán "

TanbiÉn piensa en sus.hijos, entonces un vel-o de alegria cubre surostro. Stls seis hijos síenpre elegran su existencia de Fernin EL ina-yor.tiene d.oce eños, ya viene ayudarle a su padre en eL caiitpo. Viene cuand.ono tiene ciasesr ya sea porque los rraestros están en nuelga, f-ror falta <iesal-ariog o cuando a su pror"esora no se le ocurrié venir. Está aprendiendoüÉ.a'bajo, clg+ glmqo ¡ y ya sabe mane jar La yunta.

.Ein'ro u¿tano qlle pLensa es en su -{uana, en su corapañera. ltecuérda eL. ;a " :t '_ , -,,,pri:ter dia qi-:e ia víb. i=ué al,iá en el p,,ebJ.o, en ia feria. €uanclo ei Fertnlnl-t1e a coi,iirrar senriLla para sernbrar. Apretujanclose estaba entre J-os compra*dotes y vended.oresr. cuando l"a vi6 a "il*. át1a estaba culebreandose entreJ.a vejetaci6n humana consi.rs senos erguidos )¡ sus cacleras anchas. Desde en-tonces no le perC-ió pisada.

?odo el- c'lia y J.a noche estaba tras de ei].a. ¡Reci:erda le priiaera vezQue le habi.6 los paseitos cle J.as'erripedraias cali,ejue."ás del p""irfor-V--"i-t'¡oen que la Tuana f,uá suya por prine ra vez. DesCe entonces f,u.eion esposos,sin fiestas, si-n paclrinos y sin boracheras, asi no r;las se j,;ntaron la Juana1' el Fernin.

.&hora ei- n-rgnsa en La Juana-de hoy. La otrora engreida choi-itan aho-- ra madre de sus hijos* Que, estarl haci-endo a3rorita su conpañef,a?.

La Juana esta"na cosj-nando. ya clespachá a sus hijos rirelores a la escue_la, y con l"os rnas pequeños prepara el a-Limen-bo diario l{oy }a Juana *Stá-"*r_viosa, tiene que ir a la posta néciica. La cit6 la Dsctora para que controlesu ernbarazo. }Io 1e gusta rcucho ir donde esa Doctora porque-"tio parece noestar de acuerdo cie que .l-as rnujeres tengan sus hijos .Termina de cocinarr y i:'iientras secrnbia su- poll-era nueva, va clejandoencargo a sus hijos.'T-e van a decir a s* papá que sirva ra coi¡rida,r. y unaafirraacion colectiva es -J-a respuesta. Terr,rina de trensarse las largas trep-

:u:-_y"l"Tanctro su r¡ranta floreacll sale del úniro cuarto donde viven J"a Juanay su .raru_Ll.a.

rido, Son cu,atro hcrrrbrecitos y dos mujercitas¡ Yi ahora está esperando el -sefitir,ro, La Juana es tan puf,a! que sii Fer¡rin 1a. compara con las agr-ras delrio que pasa por el ca;,rpor

El Ferrai,-¡¡ e1 i;1ariclo d-e la Juana, todasel gallo. Toma sus herramientas y se rnarcha a

pesino corno dicen l-o q'1-re no entienden nacia¡

Con su oaso agil y vivaracho J_lega prontito J"ataria- Entra en i-a J-i-nrpid. sara cle espera doncie otraseSpeiando su turno. Se sienta en gjnl banca )¡ al ratoLas otras :,a:jeres sobre 1os probter¡as f¿r*ili.ares. teJuana,

La recibe ia elegante Doctorar Ll Doctora Rivas, es una belLa nrujerde ci'udad. Tiene su rostro fino y bien estr.¡cado de pintura, r,l-ry clistinto aL

Juana a J-a Pasta Sani-r'rujeres cor¿o el_L:r esdanya está conversando conJ-J.ega el tu::no a .3-a

Page 6: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

rilofeno y trssnochacio ros'tro de 1a -Iuana. su cuerpo esle dan una aparíencia cte una rrujer joven. Qu.e clistintoJtfanan todo ensanchado por la frecuente naierniclad. Laropa c1e i*ostracl.or, no tiene las poi-J_eraq cle ,ia JuanarLa Doctora .r,:asca un .chicj.et, i,riéntra" .t;;;;-.Í1asca su pobreza y su rabia.

escultural. y juveniles el" cilerpo de taBoctora viste fina

t-

i_\ .-.La Juana+, La . Jaana

Des.;uás de'haberr-a viston r.a Doctora i-ntérroga a J-a pacisnts. ¡spreg:Linta ci-ia;:r ios hi-ios ':rene, s; alc:rnza a naten::1é" r -:i lt s".f ""ii¿iu.:::^lT:?¡_crios. Le reg:la. Le l:.:r.:,h Ce,L¿ pier,::_íicación faniti:r , de Lacevel"usct-on clcl- clol¡.r r rl.e i:. con;:..;:iil;rc_'6n an-:i c::tal_.Iiaste que ai fj-n La s:.erpe clava sjrj rj:.ottáL ve-úeno. ILe ha¡La cl"e iin nÉtoc1o n¡.cia cloloroso y oarato' "*¡¿¡-o.n*'re1 .cuál- Lacearpesina dejar'l cie festid:i-arse co¡r el- constante e:ri:iLrazo. 'r-.tio-*6tJáopor e1 c.ril- se r,bi;la liberar ,,.i l,ijo-q";-;;;á";;o;;;;;."'

t

La iuana se estreirese. Jn sucloi fr:-o le envuelve el cuer¡o" Ahorarecrelcla a sus co::ipañeras, ei.-aq ]i¿.sien prsado por io ::.i_s;.;o. F.eci:erda eLcaa en que coirenzo a ¿"itnci-onar ,1_a.?osta. iJnos grl-ngos J-a instalarorr, toJo"trrensaron cLlQ g¡¿ t',na j:iiena obra hasta al gr:nas lnciinas reze"ta"r. unas oracic-:nes iror eL'i'os. Y ah'ora toclo seaclara p:ri la Juenai rsta oo"tor" qJ"-il;--'i;:.t:O?-"::, iuu"" Seiora, r eu€ s:rnaba a sl1.s i:i¡os ci_e ia ?ripg o d.el_ enpacho,i'":re-r3 re s:!rl-3' ccn csto . Le:reg::ba ser ''recl.rc. r,L cies¡-fio,,rá" 3rancle que 'se le puecle i:acer a una :iru.jer,

Ei reto qtle hace a ias irt;.jeres i-gnorantes, ioctas sebias y tetradas:1,:::o n". les hace hasJ.ar con iin J-engr.raje or"v-i""iá;;"-;-; l_r vez nn:yY É.+1,;r.

: rr ?..r^ -La Jtlana responde aJ- zarpaso c,e la i:-ere extínguidora.a ""'1lo ¡li Señorl, ild. no rre liace nad'a. ucl. no va a tocar i;ri. c¡-¡erno¡ Fara nacla no ¡:re hara tragar ningi-rna pi:-.tor., ni-rorirl t ¿

",l""tr;.:;;í;tr',j-cinar :r i.ii ra.a, .,,r1 jente. yo lirvo;;r;-";;-i¿r*ii;;;; i;'u-i;;;;.Que les j-i':Forta e ucis- que ttengs r:u¡chos nljosr eue esos mis ilíjos seenclesnutridosn nal ai-í'ri:entectos, ió"re1 ]¡o soy in;-á"=iI""i" a"riuo y no ud.Quel-es j,-,,+o::-ba a usted.es ql-ie i:i nraricl.ó u"oi-r,,,;orracho, que Íúe pegue, toteL noes a.jcs. 1o cue l_es d,ueLe" yg ns cl:.ieró ser nala tierra, coíilo es Uc1. 'riseñora' uc' aclorna sli cúer'o coli :-nturrs y al-::.:ljas, no i;ii uu;o;; ár'ruJrnono sj-¡:ve pr-f,:1. ?"o, eL cuerpo' *n a.o..oo La t,:,.erra qu-e tiene qrie ser trabajacia.Yo qui-ero sentir eL abrazo c1e rri r:l:ifu6, """ i¡r*"c fuerte, fuerte coÍrJcr cr*€_rienc"io reventlr ilis senos.eÍ sll sncloroso pecho. i.,uiero s*rrtir",,l,l-.ir;rAi"l"_tre-;;recerse cle ar¿or- Qtiíero q'ce iis "i";; Itiro"n¡ de ::ri F;r;i" aprieten i:ni scad-errs y que 1as tcáe ¡ara-61.. Quiero se::.ti-r su ai-iento a aLcohoi_ en niüoca . l'ro i:.i'sei:ora , "i- .u*irjo no solo sirvu-¡r"r* t:;,.rrsel-o con vestj_dos":ronitos y unterseLo co1 .r"ro", el cu,erpo ulrrru -p,,ra rúostrarlo e todós, p:rraque toclos vean qLle'es'c5- si;rcaáa ¿e fert¿l¿aad. 1lo ni señora, e1 cabe.t 1o nosirve ¡::'ra peinrrselo con J-aca ni para ccrtarsel.o, eJ. ce¡ell-o sirve para ha-cerselc crecer \¡ rl:rr1 Cua:rdo hagai*os er ar¡or se enrred.e.con eJ- cuerpo cie ni*acho' IJo rri se;or:r, rss ir'Dios no solo son rjars pintarseios, s:-rven Ílaraqr"le iiii hoiirbre los acaricie con sus Jesos cle iuego ccr.no c¡u.er_enc.¡"o i:acerlose4plotar' i'io i'ri se'lora los senos r:.o sirven palra, i-joncrles un r:er¡uoso sostáncon fiorecitas, ios seÍiossirven Fare ser :auente de vicla, prl.::1 q-.i e ní. hi-joi'¡:a-;i¡e cie el el- necter de vida. iL vieritre r:o-"" n*rr. tost:.rsej-ó aJ- so1, eJ_o¿i'entre es ifara sertirJ-o,

"uit"orar"rse e r:iacliirse con e.l-. nuevo ser, ido raiseñor¡.; .i-as c¿:cleras no uirou:¡ .r" o¿orro; i;;";"r""""r,"r".**in"o ser traj:e_j'a¿as como ratillrl: ?:-t; _d" en er-,.ui'n,r..io"abre er. slrrco y po',ga r.a serri_l-J'a para que cié su fruto. Los oies no sir'¿er. Fsre poner los zan:titos p1e--' teedos' ios píes sirv"* prrt i"rurro" .1;;;;;" arrisicnarlos.so,::re r-a ti.errapnra que aparenten tener r;,ices y ahi par..lar-ei.esnucia, :,rícntres r;i clbellose iaciea con eL vi-ento, corno hlce la v;jet;"¡-6rr. ,,.lientras cle li:i.ssencs cho_ree e1 nectar de vida. nien-bras

""!6 ,g"r;;;;*" el viectre hj.nch.aclc y ss_.., J-ori.iio para que naciie rre qi:i-te su frr_rtó..¡:¿""rt."u-""aá".""-,uii'"rr.t"ras ciis_puestes a ser treb:rjadas. Qriiero que n'sojos esten f:ijos '.rir.*rco ei_ cieJ.o,;r quierc que cie i:ri boca ",ttj* "t gii-to.:e"agrJ.iecir:íento ar serÍor:. GraciasD:i-os licn Gracias por haberri* rru.lio t"r., ¡*l;i;' cci;:o l-a pnch¿¡1¿¡;i3rr.

Page 7: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

,r"4ffiEl$Thrgnífice

. P:to .a3" .iugax ? qt" ttis irijos y otros seres or,erídos se prodiguen en unar*ini.fes!eción crriñosl, verticirdo los riiayores r,fectos iTur¿rnos: eát"irrcia" ,Gretitud.Aprovechando La oportunidad. quisiera hiLvanar algunas paJ-abras para to-das aquellas riadres qiie tienen ¡¡J- hijo ausente, con l-a e::ioción d.e reis ca-torce eños q:;isro escribiries e puertas abicrtas, porql;e descle hrce r,rescso dlas sr f ren el- do.Lor aL sentir al- hijo ausente , y ese color para ,.,ri re-presenta el rnas triste dolor, c:.lancio J-a esperanz^ y el Cr.eseo llLnaban tujove¡ cor?Lz6n, uniste tu vicla a"un ser que c1i6 eJ- hijo ce tu propia cerney por el- cuíL ahora sufres. Al- nanclato i*yo y de tu coiafr,lf,s¡s Lo vieron.cf,€-cer y fcri¡rarse, t:.n J-inrpio, ten generoso, Fero fr-ré h pltíti"n quién clesv$su ca¡irino y 1o puso etr un 'trígico ilercance qrie 1o ccstiozó v * ii "on"nro

-

a r:inarte ei a-l-'i:ra. Esa raedre qi-ie tiene e1 laijo ausenten es r¡raclr.e sor¡retj-enc,oon :-ntentandc rieter por Los oidos est:rs si,apies consignas 't:ijo se li;rpio ,'.s'*frida maclre qi,:e ti-enes ai- hi-jo er-rseute,

"orroa"ooJ en;orivia, una Bo-l-ivia en Le cuál,Fodeiaos,vivir juntos, I-os distintos

""-¡-.r"r"l-pa:"abras ,oficios o en nivéles?. S6Lo esta pregunta rrle atrevo a hecerl-e 3 Lr-na naclre']oliviala que si-fre por ei hijo auseate 1, que ne hizo recuerclc a ;; ;;;C,íiX,$O r,iJ-O¡

r"

iiiguej- Sanabría.T 'la rt ¡]l

\./'

Raniro 3:rrriusot lli lt ;? rfi4 n -:li¿^

En t-a cáii.¿" t rzSe nota eL tristeT\l iiadrc quericle,Fuiste l_a 1uz cle

d-e tus pr-':piJ_as,c?i::i-no de tr_i vic',a,tú,

i:ai vic1a.Es tu triste ni"rada se notl ,E1- cl,elgado tr-ii-Lo que te ata a l-a viciaEste hijo se LLana

! .FernanCo tu hijo !

E" \Ahlr:r_o {¡v,{Re¿

Page 8: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

i""";"6e;ffiremiir¡iar c1e la l,ladre es cono c-esi:ofaiiá tioto if-üi1e sabiclucia y en-señanzas eternas, qr:e se trasniten de genraci6n en genr:rciórr, o- ti"ía"de.i-os con-fines, cle ilorte a $uc1 y de -Este a üeste, es corxo habLar cie unoaéis, clonde reitigar nuestra secl y hanbte, es como encontrar el- raanan--tiaL cle agua fresca y rejuvenececlora"Es 1e rnujer que l:ecl:a rireCre, con }e sublí¡-rj-chcl cie ia r¡n.ternid:rd nos

enseña la evol-ucíón c1e ntLgstr1 vicla, i-a protección ciescle niños y el na-nantiaL cie sri experiencia cuanclc .¡ 6venes, y ios consejos criand"o rir3duros.Es la r-3rsona heciia céluta sobre 3-e que' jira n-uresti: feniiio, ;; l;*'dariora de nuestra fortaleza en el ref,í:gio de nuestras fiaquezas f penasrEs La hu¡nildacl hecha carner olás aún si es r)obre, se ¿ebate en el" infor-tunio, pero J-uichando cc:ao una fiera para. asegrirar el tran cie "o¿u

Jlo-;-:-sus hijos. La i.ladre lún sienclo accnociacla, obiera o clr,rpesine, siente e1¡,:isi;io cariño, l-a nisna cluJ-sirra, cuzrtc),a en su regazo rlora:za, ese pecazo c1eser engendraco con ei puro senti,'r.iento y ci.ignid.ad ci.e :ilaternid.ad.En fin es 1a suj:r.j-iricr.:rci eterna, cu:ya pal.iirr" sign#;.;; r;-;is her¡,o-so y beitro que Eios pi_ldo heber cread.o en e1 iJni"¡erso.

ffi*q*;=gffiIiugo G:evara C.

Eclr'¡j"n Targas ii.; rrlt?l il+ ¡¡ r"¡.

., .. Tqdos ¡iarchar¡osr. pasaiÍos en j-á vid_a por'l_e_ leq¿eñ6zr-'".ffi_oo yiprotegiria por e_l calor c.l.e La rn:.cire;, I-a su:i.i :re prctecc j"6n la recib:-¡ros clesd_e qrje rxcer:i:os, clesd-e ouelieg:.r"cos a1 i:'l;:ndo treid-os por iquel ser Íiar.Lr¡illoso, c*yos ""r-rtjrill¡io"rltos y profurnclos, nos van .f,snnnctro y educand-o,

&vovr uu.vuD üertL; :.

En la Larga jornada qre nosespera; "" "i:.o cui6n rioscllícla, velay s-iente n;-lcstros sueños" .*áf si fuere'rá"

""v." ¡ropios. Es e11a ac1r-rJ-éa nanc16 Dios a este r:rundo, i--3.ra qlre vlieie sc,bre 1a tierra, s! rabrey cüitiver s,r ser *11g, proi.rico ), sr-r-i:line en Lss niir.os.3s r el-'La a quién cielernos.l-a libertr,cl" cle estar en este;,runc1o, esei'La qui6n suf re.y -sufrirl-;;;-"""ctros,

Fci nuestro ciestino, quizas e_quivocado y ci-esbiaclo c1e Ío que e1la con-sacrificío y peciencia sin itulli:os'enseñl'- La :aacrer €s- ¿"ira rr "1" ;;;;;;'d-espuás de Diosn que i:aexi-stido, exi'ste y existi_rá e¡r todo especíorier,*o )¡ h¡ger.Por eso rie anj-ino a decir r:enclita ialjár!, r,Jendita i:iadre!, sobretr:s parpados qi-ae so¡,rbrean ios amaneceres y tos atarcleceres cie tu vi.c1a;sobre ,-a a,J.egria y ei- clclor ¿e ¡.¿ carvari.¡: , ""ti*;;;;'il"";;r'lor "*r,¡istterj-oso laberinto, q.iie s6io ¡ios sabe porgue es ]¡ scbre ei na¡:tosin.-fi¡r-iie 1a gran ncche y clei- bei-i-o cie, está junto co::r tL; enaiteciclono.,:lre ! i;Á;_.¡ !

do dellu.*ve

Page 9: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

*| .,.i! l\ II {, i'::, i

i ¡¡ t,:f i,.,J

en tu dia

l-¡:i.s Gcnrado Caroecho A.3 rtArr 11.{T.

:

El" soL brilhnte y raajestuso aparece en el horizonte, inostrand.o_nos al- Irarecer r:n Cia :erirroso.

Los niños v popá"-""i1;-iistos, ccn regaros y csn una sonrise cl.eoreja a oreja, .pata cuanclo clespierte narná a{:r3¡zarl-a: en su dia, um 27c1e ldayo. Despu6s sal-en ile su casa senrientes y f.ri."", mientras quecl-os ojos tristes y bri-l]-antes a punto de Xlorar los obserban. ObservanC-urante todo el d-la a los niños fej-j-ces, sonrier-rtes agarraclos cle l_a ma-1io de su rnarná, hesta que e1- r,ngestucso astro rey

"" rrá ocu,itanclor has-ta cue,ndo aque-Llos vuel-ven. a cesai.agarr4clos de J-a'nlns de su *"roá, En-tonces enpiezan e brotar J-agrii,:as de esos cjos trístes y briJ.lantes, y

correr corre I sL1 citsa, entre'en elLa todo clesttozaclo en un soLlozo a-ilargo y ti.erno, x-¡asta J-legar a una imajen. L: virgen idarla yn lrablarcon e1la:

iiaCreci,ta de los honbresporqué,te Llevrste a ni raainá ?pórqué ine quitaste la sonrj_sa d.e Los l_abios ?hi's vísto a los ni.ios -felices, q''1'e por l-roy son iruenos hijosi:iad.reci.ta, rnánda*re, ni naraá q.r" yo. será iueno !

llo scLo en esté c1íar. sino'en todos Los dlas ,porque yo i{a4recita l_a q1-lj-ero lnucho a ini l.ier,rita,i,laCrecita, mánd.a::lela, pór favor q,_liero ser felízcorio :uquellos niñcs .

! l.i:lr:ita, li.iarrita I oue sees felizy en toclos los ¿ias ¿e l-os dias

,,, Fl, u ;i i:"f"".f ,r! ¡ *..-a

! Qr-ri6n es cii rlad,re ?!Es ese ser contra el que aalclecir,rcs, en Los ilomentos de:iuria curnclonos Dicl.e un f,rvor y ayucia?Es ese ser qiie arñanos y Feciinos ayttcl-a?! luién cs !?.Acrso poclernos cal j-_li ca:: j_a?.

Esa inadre cil.e nos consuela y'ayi-icar eu€ nos :rconseja y g.rl*... esjr"rs'co raldecirLe?ll'lot , 1o justo'es qtle J-a bendigail:.os y le agracLezcalrrlossue le inpl-ore-iaos perd6n, o acasc no han pensaclo q¡-re cadl peirLza que nos propina esjusta? o^que esas pal-izas no r-e cluleLen tancllén a e1la? a ese serque nos ¿i3 h vid.a y nos crió con todas sus esper anizas? lpiensa qr-retccc ic que hace es por nosotros! lpor nuestro flturo!.. no vaye:rser'_que en sr: Lecho d-e iiluerte estenos d.erra-¡randc legrir':es hip6critas

.f .r.!arié,",losl-a rhora!.. porr:ue 1o cle el-lr es prrro rrosotros.Ii;r."i:_To"J,r,ro c.

a .J il¡I.

Page 10: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

lJna sala cie espereun aire de aungustia, y aJ. fín,un ge,oldo 11 siLenciá ánc¿urre'y un lJ-anto aL g"*i.io acabahe sidc-arr1¡¿¡1f,c, r j.e ticrra,deL rec6nciito-vintre de ""i ,,rú:",Antcs y ciespuls c1e parir

y tú :lpenas te has rjuejad"o,con un lrr,re:rto, t,t siLencj_ó,y.una. cletrii. sonrisr cn tr¡s iabj_os.. Cientos Ce ;nañanas ...ci€ chicg,

jr:gu,á. a_1 niño crpriciroso,. l_l.ryÉ cre escue.t_a fi,;rioso

y q¡_:ren apeciguc rai r¡.oia ?senti,ni "oeclr.o.henchirse de ifseiíey qi.rr-en cultivó csta felicidad ?sentl.,¡i ltanto expiotar; ---

y.cui_én cnjugó ri.s }agriáes zrris aventuras q?ise cántar,y qulen se sentó a escucirarrne?

si nil veces h*bi":: :::?i: tc tviadre

si i,ril veces :ne hrrbierr"-irri¿r,las nil veces ne hubierrs arruiLaclocon ese tu celor .infirito

-noquiero dibujar con páLabras,'algo que t-lunca he sentid.o,soLo qüiero ser verdaciero y si.nceroal querer escribir nis seníirnícntos,mis suspi.ros de-l recr.ierctroen estoi i;ds tli,riclos versos. i

I-joy en tu cifu.tan sclo te of,rescocon r:n beso en la f,::ente

I"T:',j",,;:1".iiil"'T":ff dcrraiires.

! F.EL;CIüAD:S i.i,it¡tE tiIA,... !' . ,""ár*r1l", n,

-_:/. J_.. j-¡' ,n, .l-','-) o- , -,-. ¡f ,--*.*éÉ--.r-r{-.. ---

-n:.-/* ¿" **-{}* ,i: **"* .**#.-.*__

La ¡radre es algo r¡ruy especíal_;:,ira nosotros, elJ-a nos ctiid,ay cuando nosotros esta¡ncs-enfer-¡,ios, "ri* ""-pr"o.,rpa pcr nosotrosi Fe_ro- hay aJ'gunas veces que cur,ndo nuestra nadrl se síente mal, nosotrosno nos preocupaños poi eJ-J.a, asi que airi.gos y cor,:pañercs, preocupensé .,por su inadre, potque uds. saben que elLa es ii.na araiga f,unclarnental enI-a casa, porque sin ella no serias naCa en eJ- mrndo, e.LLa te enseñalos riesgoé q'-is se ccrren

"" .i ;;;;;t;; ;; ;; vJ.da pare euc estespreparactoy puedas afrontarLos." r/es q;;-;; iJpo-itorrte La i.,lac1re ennuestra vida?",

Juán t4rrcos Terra2as R.) llDtl Trrn4 u ¿1,¡!.

*d

Page 11: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

':'. t:.

: r,.

}'.l

!r: ¡..

Ll ar¡ristas es aLgo ir,presindible en nuestra vida, adelrrá.s ée: ^":,i*.:::al-i1 .rara e I r'om¡r el eo"Ll q"

"-i" -"rr; i; -".J;t;;-;"-:ffi "*;:

tenga una verdadera opinión souie 6"iu.La ar¿istad es un ar:lDaror cs donde nos ref'gir¡ros cua¡rcro nossentimos rristes " e"st*pu;;;;;-#r;; ;;;;;;;"-;-?;;;;;-;-Lr"i"o

en estos casos es Lo qu-e nos clewelve l-a ganas ¿" ui"i". " --- '-

. j La anistad. á" tr" f,orna ¿e vivii, .ie r.rciru pl, supervivir enconjunto; es una forrna cle arrer,J.a vída, ee'sentirnos parte ée este rr,rráo.. Tener un anigo signifíca, l"rri"r;-;.;;;-;";;-.;"-;;;r,;;;*-'rc conf-Ía"nos, nyudarse y bri-ndarse recíprocamente afecto.

Terner un-,arcigo significa,' cor,rpartir gratos -f"t"i"t*"

móraen-tos, corntnicarse rred.ianté ,tt l"rrgur:á ""r,oi",

-.-ntárr,ierse'm.rtuan""t"."""-¿-ene.rin a*igo significe, aprovechar el tienpo aisponibie ,seguir er can:ino c1e cristo, iuncar .rrru'"orú"r¿"¿.-

e-vr'vv u¡e:J

ün homhre sin areigo es quiza "" t;;;l

"6ro, desamparado ,esunhornbre.incomprensioie;"sl."_"ü;;;.*--..*i.un hor'ibre.sin anigo es Lgoi"to,

"" un ho,;¿bre deshui;rairizado,- es un hombre que no tiene criierios i¿;i¿"'¿I"ti"tir. "ts ssPlrrúi

un honbre sin araigo es cresclichacro, u=-ul,rur que no ana ravida, no desea aprovechar bien su ccrta "*i"t"rl"io.por áso no seas '"ii;u;l;i;é;"¿;;;;,re cond.ucirr mas

!": u tu-propio egoismo y fantasia, ten un araigo, se:ilas real, aprende.a connartir.fr Jo l(.

? ,rDtt n¡-_t_- l'¡.:i _:lr=_::-t:::, :- a":.. .,-_- 1-- -::::- -:a:

Conpañero Ag.rst iño l*,.Un tienpo s:entes intenspsro poco, a poco r" po.,*:l q""'*rL"l;';:"il:",üÉT::J:Ío_"*i".*il.,

::::*,f :: rttiga "o,,El,'lTi ü;i:*::: ü :: :::t:ffi":,t,li;:{ii:;1.-fero qulen ama no es orgr:lloso, ni d.eshorrr*aor-rr.-¿""..o"L"-i'?r.cipr*tado; es paciente y sacii.ficaoó, todo ro vence, espera y frenta.' A¡¿as cuando sap-es conrpá*tír las a'egrio"'1, sopor-tar las tristezas, y ",ronli-al*lorr.ror.u"-qu"'iüo ,,o solo eJ color derosa. Ar,ias cuando sabes r:eciri ie ¿¡Cr-i¡.ÁL"il"= Ar\.rARE.

Cscar Claure ll.I !3rr. l,Í.

l -:'

l: ,liI

Page 12: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

Murió el tie.,,_.ovida; €f | ,.is¿¡{s iuda. El Ínsbante , ü€teis Ue tr;.rtaron dereÉfi el_ fuburo.

2r\ L_O64tode l- hastio, o.-tcie ron lusar oel- v.-cio cstuvo ::. ct.fduró e] inf iriibo ..- li,

"¿ío-encontrer ¿1 si nifi"ic:;do't1,,..?u^l?:,11::?

: .1.: gi?" y. r¿¡: hg j; s de ros ár,,otcs cüre*

I?l: :T"1.::tú idirs n€ced:rcies dr, t,: feficidad :,.€ric.i;;.::1";Ii:o ?l ?iste.;a, oj resor ;;or e,xc€1encia r re, tr,,.r bó de i-nculc:r-nos .:,é todos d e c ura :; ;-:rs e.L ho,=.,re desisüió.i¡ brtbó de for.'.ur

esr granz:is de la-o de ,l .,i.€na¿¡ii-

e stuvo de res.,u€s-..aldito del ho.,-

eI hO,.'-'fe J.r €1en la i,',.,;eci-.iio, d.esvón-PRIiTIiI\TDO ENC0IS+

iiue v:-i vida ' nu€v¿r vioa en ri-, lun¡; r €n tuirtc r en bie ,,buno r €[Lu ares re,cónditos, recónditos i ó*"uráÁ.T?^rrt11tendo, cre ar an.,oni,:r eábre e 1 bÍe,,_ o,+v!!r vt

e sl.:-t cio^/ lio , re tend.o encont,rar ln Ciud::d EtcrnaI : ,i --,¡ -^ ! --lll$r1.1.!"ó,., d! ggf . .,,srdo. lrTo _ "t."Aó,-irá"-.ii"cularüe de l-e fe.riciá:io anta óníáe oii'-.unoo.N0TzuiR cl;:JtrD--rDEg Elü EL rEJ,\i'o i{Acli0c0st{0s....

Cual.,uier déspotacanben hÍ¡mos a la

¡uede o:lir,ar a susLi;e rbad. (M.

esclavos a ,..ü€M,¡reno 1810 )

Page 13: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

-r

Los o jos... , cl- Sol:,¡/Íl fto sc, cfeffü a las nu.,€s. La :.a-no en 1* i,ill-a, l,:iffo ¡r.,ajl; en l-os.¡i€s.. l,Ieva co,,o 60 üñosde o.uro tra ljo cn eso -'-iri dc sú. uri,. - }.;i tierrita no seüC81.'8.:r Blencl f re.nte jT oscur! 't,tenzrs; ,;ollefC ;r c&.:iSli rafd.a.

Ado;.,e s a;ilcdos, ,:: jr e ¡iontonos. C3sce'jo. L¡: bierra nodetuvo su íl:,,6 N u, ^lf í e-l-ls e st¡i so1:i, brei.re-ja, ,-...€ro €stásol,l' Vuelve 1¿ ct ).2t, í tocuJtan, Póco a .,oco 1¡.tibil-ante: hay vida.

l:i r uerta, 1:r cast, lus sor.'-fils knochc 1o cu're Lod.o..., hay une luz

rT. .La i,ano Se e stre llir violenta;,ente . l,os vio.rios sa,ltan n la

chibha cbrre, caso s;1,i-cl, "r:üichr. L¿; siIIa cruje, tie.-,1al-a -resa. . . . -Cara jo, .vil l -e hi,s llenad.o la ,.acienci-.:, ,'orgu€no chlt-,.rs con bu

", lcto. ltTo i s ve n rls ¿,! f rb ar :i ,ui ;,lis, ' "e

h¡s entend.ido?, nufrca. i)iens¡s u€ te vor' .j ,'t .rr bus chu-,.fls todr l,' vid:?. Des r:;ci:do.

Snardecido, vercia viol-ent': -e rrte I:r jlrra €n I¡: c¿:;,,isad.el- i, e .r* ie anbc e stur o.r. -De s r:-:ci¿',do-

Con , ¡'rso i,reci itad.o 'an:, la ;-ue,i'ta, s&co €n r'anor Lle-vandose ,;or de l-¿rnto las ;:irad.ls, los ritos, las .','aldiciones

Lés b:'icos s€, rer'^ojan, ,ot.l 3 ota sÉ escurr€n €R eI 'arrt'a-lón, fa c:',--isi; Ios 13zos duer-en, col ados €n los ho.-"ros.Bai¡a de J:¡ .;ocá1 entre.a , ie rba

ITIPide discul,¿s en Ir - uerba, s:l}€, arrrastre su ;oruache-

ra tro;,,i-e zo a bro. ie zo. SóIo, €o urr e sl sc táculo .,rur;j .;oste sy aceras, I/B cual cf i.i,,:ilfl¡ €n rotesco ':n,. e lus. Par¿i en l-:es. uina, trata de asj-rse a Lrn .osbe , Io h¡;ce , ,-rro ve ueno crxiste y ca€. Cae ar,lastandose l-a eo.r;, ,uedandose sinrodill¡s.

Ha i-as:do ;,ubho tia.,.o, lo ue ue aa de 1 ho-i,',.re se incor-:-ora. La ca',)Lzti echa se eleve , y¡i L:r€:IiGCe . Sius o jos , usca¿1aJ cieIo.... l'fu r un susi-iro hon'ú.o.

Paso lento I co.iLo tante ',rnd o, l-,:s ;,anos en los ,,ol-sillos.Un¡ sil-uete . ue se ,-ierde Én los a'i.,r"e l€.s .ü€ ]leva el visn-to. Silencio, -[-:l ,risa fri¡r ..ue;r.] lr,,ie]. Poco a,,oco sesiente pn olor a lc i,asa qe. urr r rn fresco.

IVEt sol , ol,,€a lü ;,;uerba, Ios allos l-frai:an, hay hu¡,o en

les cersrs. Á1 ,fondo, l:r .ciudad si.ue duri,iend.o. La .-,ue rtano se alTe.'$oi:r so-. ra ras: .or e I catrino. Un 6110 ,, [e la-dra.... EI sol oloe:ele -uerta y no s€ :,,rc.

Lineas oe cit e ll-os s€ a soi.ia.n á1 r,esón. Pal-a -rras, , .,'&1e-,,fas, i3 c¡-r l-€za ,.ue strfl l-.¡r f re nt e , Ios o jos ,ril-lan en un:Lsonris¡.r. La ,,an 'a re.i¿1ft ada,..) l¡e oijo un kilo de esto,vcrd:id s¿no r'-J . .

Vt.La : e ntó, € I . erro, lii .a ja , .o jos

Aoe.i¿:nes :u€ s¿:1en coi.refltarios,'tt Si&r LI;IIIdoS :i la ,,tI€Ibá.üJ¡.r no,..ás €sbe-3 ;i en

:'ue ,.re unbaf asu co-- Treoa jr:,r trnto ,j*---nrC.q. - ill 'r:i; -ad.re. -Cur:rid.o If etr-bie rr3ír" . . .

"/, \ 'r"\¡rGusrArzo f}o.¡Aa

¿+ o r*€. brrS

,

Page 14: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

L,It,t¿ b.,*.x €nL{5 wwwwwffi-iz

I

Il-r,1 ¡ ilf-Jl¡¡-ltlrl

|¿ lJ

Se i.e ,-,ueden ocurrir ;iill-ories de *;r€,.: untas, ,/ ...En üe Ii'-ro hal]¡ré r,is re ssüÉ.st'¡s? ?

Q,ué 'es¡,iritu sa rrio tendrá la ".e

}a,.ra e xac ta ,luien tiene el sí de f initivo a ;:iis dudas??

Ccin _ué oscuro ñs'üro ,iodrd sonreir en lls noches;acaso solo rjs ;;anos i.€ darán caricias ??

Seré síeii¡re ef ¡iencii. o '.,ttc vuelve a La i,iis¡.;a e s -uina ?2Hast¡ cu:ñdo Ia carne ,,uede aeallar r.i ex,-,losión ??tllui e n i,e enc ie ncLe si a¡,4 .o ??

... Y otra vez eI'ii.."erio de 6sa voz ronca ..ue

i-raraliza r:js senbidos'.'. lcs sol'€tc a la o-ediencia..-..¡...

'rSe ras cuiqldoso" Es toclo c usnto ten o ',ue hae er?t?Yi:iucho doi,.Lni-ot? Plra no chocar;:ie contra -u€ ?trEl i.iund.o e stá lleno de tre;:;as'i Quien 1üs i;üso ?

La ,:ie jor oef ense] es un ,uÉn -t3'', u€'? cOntra '.uien r,e leo 2tt Lo o-rje tivo es f also y i;or lo tento ,,eli 'oso?t Entonces,oÉ ss verdedero ?

'iI.o ,11É tu ,:ue d.eis se r ' si vi:)s €n l-us cq üe la ve rd ¡dt? Co¡'o

,-'UedO ser aI o O.e ve,rdad. si he nacicj.o €fI üO ¡,u¡do flso ??'Tu de,-er es l-uchar i-,or'conse -uirlo" 1rT6'end.o Io f ísico orce";tr1nclol-o ?t?AcL¡;bándolo coí.ro a1 o ,ü€ oo sú .ue0.e nc ,:if;t Pued-o "'Te-unt,-r .-,as l1 fonqo ?

'iljeScas LIe ¿rr al ori en de tus f¡lIaso? '.¿,uiÉ-n tra invenba-do esbe juc o oc luchas y trli-..1s ?r?Af uie,n-Oéi. i]],u€ se créyó rodeldo de €núi-i osi' Tooa lacoir,.,le jiciacj. oS fil. o here d.eOo y he cho ct-Lcrto en nogotros 2

'rEn un .,rinci;..io al uien ,-'ensó uo eI hcri: re c.e 'e ir contra1,',: nabure Lez:.,- . ug ]o ¿ltr c:, ?t Por ué no ; ueoo c':'r-i j:'i:lrlo ofir;-rar 1r r az entrc 1o o, jetivo y Io su -,je bivo ?ttllo cliv¡.¡ uésu' ?ue,do vofver [] er',1úzar si i.le e uivico ?

"I{üS .-,efc1ido boda l¡- clarid.::drt .uien íie enciende si i.le

ai)éi,O ?

"Serás cuidadosot'he n t¿, c'clo ?ilCr€ss .ue cst'.ls d.iVidido'r Es -ue no 1o e stoy.?"Tú dese¿s t6n€r un óo;.l'aiiero clentro de ti ¡r ¿:ftí hls cros-do ri tu € o'? Co:,.,o'?€conocerlo cirando El iit, ;:iune jal ?

'Tu lo s#s hac€r'? Pero n€cesito fuerzas.. . .'?TG h¿,s d.e d.ar 'rodos r-r.rta cons€ -uirlosu' Tiene todo -u€ serasí ?... I'To ha,v otra ,¿nerr qe vivir ?

"Pue de s viviru tu i¿n€ra, ,e ro de cu::l ,uuier iilnera, eI

li; {-';,tii

lL,I

Y si ahora he sido yo llisl'o eL' iLe iri€

airandono es sier,ipre oscuroi im¿Y lor,r€ así ?:

ué, bienc . r¿e ser sie-.-" 3;r -'i o-ilu á v e aiñ=.-|X)- €s or)o I

.ii

Page 15: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

C RCDÜ REVÜLU CIüNAI]IO

Creo en ejércitola Rei;úLlica.

ol-iviano, TodoPoderoso dueño y señor d e

Creo ..trg con eyüda del fraude, . ue ya no i,uecie s€rdo, su ,irá ll- ¡,od€r y se sent¿,rá : ]u- dir.süra de IosPRE, a ,uienes nos hasbia¡.,os de ve rlos, desou dondey fiatprá a oi.,rúros, ,..in€,ros y unive rsiúarios

Creo en ,,lpn de eíie,tr encia de ta Repúllica y d€ la

creo €p.cierto cendidato, futuro jefe de es¡edo; es líderconsentido y, ., re f aLrlcido, ;or ol_ra ol,.ra ¡r ¡ racia d.et Bre-sil -y et Pentá ono, nació con ¿:rnsias d.e ser ."re sidne te., Fros-peró i,a jo €I ,oder d,3 ta Cfl-, ye I dol-or; fu.e alienado, oi;d€estrido y asce,ndiqo.

di sir:.ula-,'DESTEM+

ex¡rir:,if á

Bo IivianPower.

creo €,n ros iii uestos y en el 1,oder adr rlisitivo d,e dussbrai-,Onesd¿.1 . .

Crco €n la inoustri::: lrivad: y el ;,,seudo-OesarroLloCreo 6n el éxito de lls elecciones, lara-d€riocracia.CreO €n Ia slrdsión dE los ,,.i]it.¡rás y en la i,urocrae.iaCreo en l-t Revolución N:cionafista

....... -. E}I L/T VTDA I.][,E}I.IBLE DE TODOS LOS SOLIVI.\T{0S......

qullt€4il0 ngp¡nao4 s r'4¿Drü

1

e LtrRO,FqsóB t tu€f\Tct

.l

Encir,a de I duro sue lobendido de lar,,o a l-a"r;,;oi.uerücj 'yac€ ,eI ;:rof e sor_ue l-o l.,at¿-rrA eI al-tl,.no.

\Tadie osa bocarl-on¡'rdie rluiere se'uIüerlo,todos :,uieren d e speda zarl-oi-or ser ho¡i;re ban esb¡ictoy ban l"al coi.i:Iexionad.o;pc.ro los alu;_rno no se daian cuenta:_tre a] hacer e sto S€ : e,rjud.ice ¿an.

Los r,rieflos se aff e ,,lgli e ron,y fos t,as se ale rarón.... Lurs Carbe.EÍ{r¿o T.

I g ,,8* rvt€or8

Lo i.tr9 a tilisr,io té contraríag no Io ha3as a tu -prójiüo;he, ahí toda Ia lley, €l resto no son sinó co¡;entalios(Talnud Sai:irat, 3])

''Hay :.uién haya lo'';rado hacerse u.n brono con tayoneLas;p€ro nadie ha lo;rado senbarse en él

(Prover¡i-o ar,ustino)

Page 16: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

\

iÉ: .., t.j

to'rtu{g_r_ _É_e

de ¡ilsEriáde .1*uerüe.

¡.

'.i

e3s€ ll\.1i

l

.x.tl

jtIijIi.t

r?

¡I

a'

t..insord€c ed.or

l.onchc, i-;c. ba, o Ia cnLaa cs'. Ia noche, .,r"=

*\€ S ,''ita s i: o ,;f e , u.9' Yo t\

cuarto, ro tecf¡ó$d.qa{e res qardesf ue .o donde calc+t*u?''sus rigáos,t;edazo de i:iafi, iici',.pgf'Jo *:e' a.i-.uaio !ar:.r caL,ar/€u hár:-rélqs Ntra hablari-..FqIo iV{" r.€i,úr,-ed,lzo dc ;an '-*:-r ..; f$or',o de e ua --1, I

o,.o hirá i,arr viv.fq? L.*-e,rralenbt;.,ente i { \-'1 s reniis .t'\, \,. \

¿;: "^l3ir-{i""}9rytu -'9,\ i. : i,': r--"'\ .;'\. -- --'l \ ,va I-1 I -p,qlo; . ,r\ ---,' \,a .\is $iljoe. -' | *'i :;n

retuc"l,.á.i"u* ¡'ou l-i lunqí ,/írraha aluri .nadb , {i ca.,in o ir'i/,r'scurid';d acor.i'Sñan l r,i',/io".:. . ..llan leé. : " olh*a- lí,",c,ías Iras.'* \i i:ie}, \' \u,r.'l, :''

r¡ncarla r\co;,o uerieB'd6' llevarlaos e t vients-;ej..a aiup esbre",ito eue dan, ll i''.-oll e:n, ,'!i ..'Jra'-;a jan l-e rrontsña',,üvan,' ,ilg c:lvan .qd ,rtur.,'a.

_, Ue CS l,lS -,.9 -1'¿ if € YO . . .frazad¿¡ donoe a;ri'.ar sus pies

donde d.escansar sus cuer;os vaciossí. . . esa :l€fibe corto 'hará-

1;ürü vivir?firado en el suelo,-, .,,e-o los últi.los trn. os de a:unrdien't€'

íi€ envuelvo en i.iis ílantes g brapos,cojio el ú1ti¡:o ped.azo de itF.n.ero bori"vÍa tirito oe tiíoy ;"ri e s b ói ra o il:e de h¡-,,. re .p"oo sin e¡r:ar,-o vine a} r-iundo coi,¡o tú,con d.e re cho de ejroer i;i lii;ertad; de toÍxar e} lian sin¡;endi, arl-o, con iii derecho de, ser ho;i,,recon Ii¡erbad de bener justicia y s€r resÍjebauo .Más no. ¿rr uí cOnde el destino t:ie hizo neccr, será aqasoe s ta ¡-¡.i vid.a , s in osij€, rln za ¿l I 'una? .

.\

1 '1

Voces ,..uu 11e¡,'as a nls oÍdo,s-::"-"

r,asos ,trG €nvue l-ven l.;i ;ien lg.Éronto

-sonard la cer i-ana ,

1;roo.to esbaré co! 1o,s- .ii.ios;será coi.io ¡asar de 'un -.rundo d e

. . de iiu€rt€ , .'

toro r,.üod"o de oolod,hai-ure y dc'frío..,Recojo ¡iis la-a.s

ad.e

irle envuelvo,''€fi it"t-

;ue cruda y helaoa uell-a : ent e .,üeno de'.e tener unno de bc tener unno d.e;,e üe ner un;ar¿ saci¿r su s€.no d.e:;e ,tener :anpara j.,r lorar e IirarA Süllicar el

t.si... esa ..eribe cLa noche se ci

y '€f sol,hu;,e deCoí.¡o ,Lr1.€sa io dede ., qG cád díe: sJo ;:.is¡:io i:e conta1o riis¡lo conteréDicen ,ue el sol.,j'iaS SU -LUZ Jil..¡O.ñSolo l)c,nui.j.;:.fa y o

A 1o lejqs i,riel, viento soi;Ia yco¡lo . ueriend.e afdebrís de i,is '-r.qs

son lii€dríis ,,u€ !son i:iarbillos . u€son ho¡i,;re s .u.e tson hon,;res .,tf€ c

A,.u€lla r;enterlo del.le t,ener urrii

Page 17: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

\

1¡;i*uisi¿ rn iio.d€r escri:,ir

,-€i¿":r .uo con *.;alc -fasr no d€ o;o€bü,so lo c on pa 1: l,re s ' u. s he ',Jn iii ¡r üe ,,: I g

u€ no sr.€ r€ir solo llorr]r ¡r supll-caf ,

..oder Jle ',ar aL inf inÍt,o con iiis r,en¿s;;od,er confaf aJ iiundo ,.;is sufril'ienbos;trero üodo es inúbÍ], üoqo e s Gn v5.noés'i,rcf eri¡l-e cerrar l-os oios-v cón l-a f¿rnb':siti cie nil suonosíol-r con e I ''i jiro Y el- conaory no volver a-cicsrertlr'i¿s....

AJvaro GarciaTTT¿!r

T.J. n era

f:+J\*'j..i-.......,. r,,.,.....

Sxisben con c€ ircione s d istinti s Y enf o -uús ¿0.if ercntes a- '

c€rc.'de une d.e f inicioÉ 1-re cis¡ dsl .conci,'tO -deSOrrollo d€.rüüfr ;,BlS. :)In €Lil.:r O, eI. Vefd:iderO si 'nif iCadO . Ue, ,::CbU¿Ll-

,l"ni" su d.et,e rbri.uirlei cs el Oe relacion*r e,ste' de,s¡-rrro-11o con e] nivel cle creci¡iiento econó;;ico en f unción o.e su

"f l"r"tt, €s doCir, en f unciórl q.e] ;-i6¡165f :-3 . Ocr'ril .i-te

eSte ¡,ue áa Olr e toct¿r Ia ;;o|lación Coi.r, rÉndia3r eSt-ndo e..5-

ba en 1¿r Car-,aCidrid de loO.,.taf en t.rIeS .icdid:,Sr' clef üeS Con-CiiOiOnes oe-viOa, etc., cOnciiciones €n€rt,idas -,01. Ést' d€'-sariollo, Coloc:indo así l-¿¡. ecoflo;iÍ¿, lI SÉ,ruicio de los hori-.;r.e s

Acbu¡Ji:.ent€ S€ br,,t¿ de de,terr,inar eI nivel- de desar.ro-]1o de uin ¡-;eis d::oo, ro f unción de su ;;osición'felat,iv:; conres;.'ecto n los niv"cJas ,:lcJioZiidos l,or.otros i''aiscsr -'-[€ locl-r,!if ican, al pais o ef] un:l ",osiciórr o !Ili.;O deber;inadodentro e 1 r,nrco d.e. de Sarrollo i.undial; tonandose , Iluchas v€-cGs, coí-io d.esafrol-l-o ¡lodelo'el ilc¡nz¡-rd.O ,;of rr?iSeS_Cui/O de-sarrollo e s, e, vidente, pe ro €n iii conc6l;t,o, de,,ido al insu-flci€nbe .,t.ado de efic:tci¡ ¡ue esLos cOnIl€van' no cui';i)l€neobonc€s con esba conclusión fund:i:'entcJ-,-:¡1¡ sÉ consiilera-CiOs -r,-iS€S '?d"€Sal.roIlidOS'' y .,[t ,,OI' lO t¡¡ntO nO i:i'ere ce n S€rbo¡rad os de nin..U.flfl rtirrrers Aór.iO i,od¿1oS d.e de SarrOllo, cn Vir-bud de su €ficacia.

iil cfeCiitiento socio-e conó¡.ióo de nubgbro 1,ais, ae, üeráreaf iziirse €n ..úse ll- r,lrove chelú€nto o.e nur,sbros rec ursoshu.,;ans y nator,.lfii, uuí- cot o ,r ,;t rbir c1e nr1e, vas volí lic¿rsd.e q.istri, ución de nu€StroS re curSoS ..rofiCtarios €xistL.fi.be S,d.e t¡I ¡,i¿lneri: .,oe nut, sbros in Sesos se -'roJrocbe n ü nu''s trode sarr"o]Io y nó I l¿ consolidp¡ción de. nue strl' d e

',encienci3.EI €vide nte de sa.¡ rove chai,ie nt,o, o irirl uso, de nu€s ttrosTeCUI' SOS S€ ener¡'l f 1'3Itir de I e chO d.e .,;ü€ IOS i-re Cirnist.OS,.:uG en teOría ¡-S€ Uren el sur.Í;iiento de estos '-,od.€res,

€flóie rto .í:iodo .,otenciale,s, contienen €n .uS estructuras iiuchOs€rrot.€S y, ¡OI cOnSi Uiánte, sn l-¿i ,,Ti,i1tica r-rcSentJn rcSuI-taqos .,uá-nó consi uen srtisf¡cer ¡''., los o , jetivos ;,lantcados,TOriaré

'e I tóoico de lOs re cu.rsoS hu;,ans r r-,:rr1 cie.'oStr:rr Ioirnt,erior le iriorit:ril e.;i.-'orbancia cle e sbe en e I pr'cce Sg,.,de

d.esaryollo nacion¡l. :'':'

Page 18: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

I

(viene de Io ic . #

. t{gegbrqs recursos hunanos ,,üe €n un r&o i,oc€nta je sofl r.o-!g*clale s; en ;,ric1;io no dis¡ ones: €r ene ril, vitáles con-diciones n€césaries bar-es co¡.ió ta iivieáda¡ la'*uior"ra.a ;rado al-i¡.;en ticlo re, ue ridos , de ba] e,,n"rá .-ue l; ,*;t;;i"" d"-estos reoursos no se encuentian €n l-as condiciones ,adlcuadasi ó"bi¡-as r'rrü ,- ooer 4sir;iiar cuar..uier ti.,; d¿ ;á"¿;¿ió;:-;-hora_::ien, la educagió", r.iecanis¡ro de inüel,¡¿sión iruiana .,orexcelencia, €n sus distintos sectores, conbS-ene cn su estluc-tura i.iuchos €rrores, rie ref iero al siste-,a ed.ucacional de I €s-bado.,uo se i,roJecta de i ual-lian€re a los sectores rurales yurianos, sin tolar e ncuen b¿ La's' oif e re ncias raoicale s enüreBi"i.-,os i,.e dios. Errores d.e bal- ¡':.a-nitud ori _inan def icienclas€n el sisber:a educ.roional acio.,tado ¡or esbe, alcanzs"ndose, detsl aanera, resul-üados r,lni,los ..o€ j;oco ccnlri)uyen al sur i-¡:ienLo del f actor huilano .. en€ral, có,-o vafor intLle cüual ca:pez qe intei.rarse a l-a vida

""orlé,.j.ca,,i€nbe acbiva de ra rle.iory correcta r;anel.a ;osi,Ie , on sus dÍstintos sectore,s econó,",i-cos corre s;ondientes.

Por obra;arte 1¡ ¡o1ítica de c8,.ü.citaci-ón e insbrucciónde 'hussLras univessid¡ides, si ';ien está corrÉcb.r.,enbe'orien-üada , del',ería enfa Lizar i,:rs, dendo l,uyor*s f acirid^aoe,s e in-centivosr eo q--uel-l-os s¿ctoies ¡ca.dé,r-icJs,.,u€,;ro--orcionenpetsonal ca.lific:do en esr;ecieridades lales coi.o ia a,,ro-in-dggtria, coí.io la nine ria y otros sectoqes econó.i,icos .üe sonindis¡,e,nsa;Jes' ¡.are nuestro desarrollo.

En conclusión, s€ .,. uede est:r-lecer ,ue el- nivel- d.e ed.uc.,ei*ción y/o c:;,:acitación'de rru€st,ros se ebóre * "orio".n¡i.;;;-;;icoiio 1i: solución :tsus i-ro:.,lerias vib:rl€ffiñ€?ará el i*f"s j-r€dl-o.as, e l- .,ie $esbar y la caliacib:ción de nucstro secbor hu_lianoy i'or consi uiente cierto nive I de rendi¡:ienbo de esots r€cur-sos en la ac tivid- d e conó¡.icei.;ente ¡rod.uc biva dc nuestro i;ro_ceso de desamol.l_o.

Rod.ril-,,o i.;añez M.IIf BM.

usbe des cc{1oc€n €,1 arr¡:; de qo ¡le f ilc?. I,or sur-uesüc .[€"i,

y no si:l¡irlentc una sini nuchas. ¿Fero cu¿rl eÁ l-a rresl"-li'rcsi'?.'Esa terril.,le ¡r;-ia es Ir intsli enci: hurr:n¡;r f,tcias a estcdon :oe Dics n:,$ ha dacl:, €1 h,:;-rire f abric¿: o'hace cosLis .uevrn'su c':ntrar o 6n ctros c€)s:s el ho.li-re la ii&neja;ar: supropio bien, l tal- ve z ,.racias a Ja inLe]l :encia ér holi¡e

ha a-¡,renoido a aflbicioner ms, a tener ;',as .;ad€rr y ha efij,€-zado a hacer d:'ñcs a unos y a otrcs, €s por esa - ue escriioesbas letr¿is, 1-,üfe ,. u.€ ncsotros . u€ goflos l.-,s f uturcs holi-l-re s, cies['rro]-lerios sin unr-i -¡ L i-ción ;,i.l-i -na j,¿rr¡l lss der:ds;'s€ r,n€ e s dif ícil ]joro no ir;i-rosi -:le, ya ,qe ccn volunt,io. s¿i-l:relios cai,-iiJiar y enseñar e c:rrrJiar a lcs -dei.iás

, astón al-fredo e¡brerizo t. IIIA l,i.

Page 19: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

tt--iii.-.- *

17{i /¿

\.; L t-a l{} l'r

. El ".roceso hlstórico en,^rendrado iror €l ho;-,;re, nos deliues-trelei;i.osi.i1id¡.odeJiiisl':'odeSo.,Sistirsolo'ii;IjtlISáno.o-1o así á il cre lción de una coiiuni-dad .'ue tEn,,a f ine s ecisbe n-ciales y evoluülvos r .ru€ al c.urirlir funciones socio-econór:ij--c¿is den Iu ar a uni or anizscióñ.olític:. Ln evol-ución de.

esbe conjunto en enor¡ ¡,osterionrcnte un nucleo-',,olltico y.socinl cón autono-r:il qe vidr, €1 cual in¡Iica diiectai:entá u- ,

na or.anización a nivel ¿s r iur;o; una orlani-¿.aal6n ,rue füvo- ;

rdzca ol ciesenvolvierrientode los s€res en las eubividndes hu-t,ranas, introduciendo conceyciones de li.:,ertad y aeeión, cri-- ,

terioé re, 1i,-,iosos y rrotíüicosr ..tfe €.st€n e n f unción de e. süe,:ruiio soclai y d€ ia*I,'ro,,ia iáqividualiclad, esto vendría a. '

s€r- j,u6s la sácialización, ,,rJ€ €n sj- €s irroc€so sóciocul-üuralA¿-r,éiuonalizi.ción, ,r1::nbéandose co{,io un €sta i:Jece{or de n or- ;

úas, i.u6 re ufan el- coi:ii,ortailiento d"e f ser i:!r i,l€. cl'i.o Q€ 9ie r- :

tOS OrCenaltientos, d.e tal i.rane ra, :.U€ ¡rranüicen Ia existc!-cia y clesarrollo ciel nucLeo soaiall, .inducienOo aI 'rupo al '

su..,orq1naliienbo;rorsi,',fcof]ocüns€cuenciadg1¡For¡ráción:

Fartiendo s olre este criterio, n:l€ cuesbiono ef ecre. centa-nienbo de l-a socie dacl ,,oliviena a nive 1 ¡.:acroScó1-;ico, tare no :

enta.ar en deba11e. Ssüe des¡mollo y la tlisria soci¿lizacióntiene corio i se f undoiien tal a Ja educaclón; ': üe, u::'ic¿lÍ:ros cnnuesbro anól-isis, 6n e I st,ctor rural '-'or u€ tiene ;"as ir4,,or-,

:

bancie Oe .ser soi.retid.¡r :i qrítica,,¡ror el hecho O.c i:ue n¿rs del60/o de Il ,'g..Ilción vive en estc áree.' La f unción e sr.e, cíf ic¿r de la 6duc¡,icién (Iui. Bipbist'l G. ) r GS.crerjr en e1 alulno una conciencie crítice res.-ecto'a su conuni- :

d'ad',ytenoerIa8I;ejor¡Ira,sinSeralsorvid.o"-rore}1aysinCesrtár d.e. le nisÍ.e. l,al¡ent¿ ,1e,,enü€ Ia eoucaclón €sti-,iüI¿i Éi

lO3 ,;ói,ladOreS r: deserLar d.c ta cO¡.iunj-d¡ld rur::I, f -ei,ii. r:r e. :

las óioO, de s , crs¿ndo o a si un rrro ;leira soc io-econólic o a I,ái" .

- " uns áe i,E noe nc ia esi ¡iisiios. Entiendase -,ie;n

'',üe Ia e- :

d-;;áiá" "o es e l- único rtotivo. €íri rl torio, ,.€ro si está cn-

bre Jos esti¡:ulantes nas fuertes.E] he cno-lá-.I; t ;;u;;;iil-l.t'o tale s r€sufb.rdos, es!a

'

. a nivel de or, ,:,nización : u ,€rnrriental, 1¡ cual orienta tief i-cientenente el ,-roceso cultural, oci.lsionando un-nal enfo..ue aIa e structura educariur del ;ais. gb;;;;;';J Jui"-*ou la én- :

Señ¿lnza ]le,'a Ser d.es;,e rSOniiic¡inte r ",Of la r,,Zón de '. Ue lOS.ciétodos pedi;.ó.,icos ubifizacios no se, l;asBJl en lso ;ro;:lerias :

sociol-ó,.icos"y:culburales de la re ''ión en cu€sbiónPara Ser ¡lraS clarO, lOS bextOS ¿e enseña rLza, ajlenas si re- :

fte. jan tr,rO:}el,,aS a. rícolas, y eSLl i,islia pala;-ra cojrO ;:iaüe fiasglo Lu] -p,e,.;ueño ¡-,oicento je Ooupa, Ci€ tler'.¡lo en Jos doscienbOs :

díss d.e éstudior-l:or decreto. - :

Iil ,ue chua, ,-ué oro excelencia €S cl i<iior"ra d'e.1os pO;lti-d,ores del á,reá "o"ui

€n ílis del- 506/o, no es'oficial-iz¿,:d'o cotlo :

eI icrior¿ Eas€ de 1. eouc¿,ción, rÉ:S expli-ciba;;ent,e, ]n ci,St€-, , . a. a

^^& f,-1 ,.^^,"^..+iit.^

^^i-L1anizacrcin es uüilizads €n qn 9Od/o a.el ",ioceso csaucativor cof-t¿rndo a sí les raiC es s oc ia f es y cult,urales d eI e:.,,.ro.

:

Page 20: 1979, La Kantuta Año 19 Nº 55

Lai;ase de este hecho e stó €n ta lJa.,. IBZ de; Ja ref or:iaeducacional de Bolivia . r?RO[IlVi]'?' : i,u€ d^ic e ¡.. ue t's€ 'consid.e rói, u€ l-as fe n:,.urrs na ti vas no tienen inr,ortancier coiio e 1e,iientoactuel oe cuJtura. Es¡:s i,ase, s no i:oséen literatura, y e I he-cho qe enseñ3r a leer en ellas const,ibuiria un:i,,Jrdider detier,i¡;o, ijues la lec ture solo tiene utilid.id ,,ostérior si sir-v€ de instruriento de t¡'.,':e jstr. (par¡ r.iayor infoniación laNorri¿l Rural se fundóen 1915 y no s€ leníen estudios nl aná-l"isis deI Q,uechua ) . Claro está ,iu€ se de t. e bener una relsción

)'t'idi o¡iár ti ce con los centros econo.';.i cos , ,tr€ son las c iudad es ,i)€ro.nO s€ de;re crcnr una j,r€,rsone ajener asU i,rropia realided.,su co¡::.unid^ad y su hist,oria; de bal iiodo :jue se ten a colioirroducto el idioria oficial del esbado defor¡:ado y eI ,,uechuaúnic:r.ente con cóncei,ciones oiatécticas y no d.e idlo¡:: coj,rod.e i-iera scr i iror consi uiente , un desconociil&ent,o de Is valo-r€s cuLburales ijro!ios, una i.,üle¡ inte rr;rét:,.ción de la his-rie y ;or Io tanto un'j no identif icrción con la r:j-ena

V€¡.os así .,[e ln e ducación rural no cu.i:1*r]6 B.u f unción os-y ecí fi ce

Soi¡re tod.o ]o anbe rior €s ne,cosario acotar datos estadís-ticos acq.rca de las deserciones ds la l,isr:a escúela en el sec*tor rural ,.u€ ase ienden a ún 597o, cif ra itas t¿nte elevada, t,€-niendo €n cuent¡r ,oG un 65d¡, d,e La ;o,}ación es analfa-.,e ta.

5n estas condiciones, co.-]o _irue oe BcrÉ,cénbar el nucleo so-oial si ss ,,ue su base de desarrollo no esbá en fucnión de u-Jle soci¡Iización unif or;e? o ud€,.as , si esta educación no esuna acción solidarizanbe y icrsonific¡-rnbe; de taI foriia !u€1?s c once f-rcion€s lnnipulads s d e ]i ;;ertad alrones si ,-.uedens€r accseilrles. Creo 1;ues ::üÉ la educación rural en Boliviage irfe senba coLo un o:rsticulo a 1¿ cre iitiviaad hui,iana y tfriis:-ro,rroceso histórico.

En ésbe anál-isis plante o e I ceri;io de I: i.eda o ia r ,-:üer.r.ns lfor-ri1¡1att¡* es le,'lab:-,fro;la d.e l-a educación , Íior con-si,,,ui enbe si no te nei:os unü sótid¡¡ :,as€, es d.eóir un i;étodode ensoiianae ¡cie cuedo tro *,odeios arries.,arnos a la foriraciónde nuevos nriele os e scolares i:o.r la razón de .Ll€ e stos no '€-duc¿in €n e1 tér,,ino nas e,x&cto oe L,, "r;1.:.,ra.VaIe 1* ,;€o8 inbr,coucir un .criterio universaL¡,ient,e ace"i-tador .RG €,.rit€ l-a oecl-aración de Ios derechos hu.,-anos refe-ronüe o. l-¡ educ¿':rción, €n sil s€,.unda part€ inicial det arbícu-1o 26: ?tlo educaclón tendrá ior o;-,jebo e 1 ,:leno desarrolLode l-a . er$onilided hu,-':ha, (. . . ).

llleuricio. Garci-a L.IV M.

"/-

t"

:.!

3E {E\lbÉL€TR€ R.QS

t4

=-c(*'tt

o¡**bl\1u