077 (2001eko otsaila
DESCRIPTION
[Multa zaparrada angulazaleei] [Bake jardunaldiak Maria eta Josen] [Pedro Alberdi: konbertsoaren fedearekin idazten dut] [Lubaki: lehen urtearen balantzea] (+377)TRANSCRIPT
multa zaparradaangulazaleei
77. zenb.herri aldizkaria
juan Belmonte, 29 beheatel.: 943 86 15 45faxa: 943 86 17 42email: [email protected]
ArgitaratzaileaBALEIKE KULTUR ELKARTEA
Administrazio batzordeaEsther EtxeberriaXabier Azkue
Erredakzioa batzordeaEsther AizpuruaEguzki AgirrezabalagaAntxoka AgirreJuan Luis RomatetJosu WaliñoGorka Zabaleta
KoordinatzaileaJuan Luis Romatet
KazetariakAntxoka AgirreXabier Aizpurua
KolaboratzaileakMiriam Romatet, Jon Manzisidor,Xabier Aranguren, Jon Maia, JonSudupe, Esti Esteibar, DaniCarballo, Joxe Mari Llavori, InaxioTolosa, Inaxio Manterola, BelenGolmaio, Izaga Garzia, HaizeGalarraga, Koldo Landaluze, BeñatFernandez de Arroyabe, Luis MariAizpurua, Ihintz Linazisoro, JoseManuel Gonzalez Aramendi,Kontsumo Elkartea, Ludoteka,Natur Taldea
ArgazkiakBaleike
PublizitateaEsther Etxeberria
Diseinua eta maketazioaArgi Aizpurua
Hizkuntz zuzenketaImanol Azkue
BanaketaAndoni OrmazuriJ.J. Aizpurua
Publizitatea943 86 15 45 tel. (Esther)
InprimategiaAntza Inprimategia(Lasarte-Oria)
Tirada1.000 ale
Lege gordailuaSS-405/94
ISSN1136-8594
Baleikek ez du bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esa-nen eta iritzien erantzukizunik.
Argitalpen honen edizioko laguntzaile:
EUSKO JAURLARITZAGOBIERNO VASCO
aurkibidea
32001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
ze berri?:Inauteriak 20019
ze berri?“Bakea Zabaltzen” jardunaldiak8
ElkarrizketaJulene Azpeitiako irabazlearekin10
Olarro zopa18Kirolak:Kiroldegi berrituaren lehen urtea20Kultura:Mendi astea22
Bazterbide:Sesiarte eta Agiro 13
begirada izoztuakGau hartan ez genuen hondartzan lo egin, aurreko gauean haize haundia zebilela, eta
behingoatik autoan ere moldatuko ginela. Beraz autoa hondartza parean aparkatu eta
bertan geratu ginen. Goizeko bederatziak aldera esnatu nintzen, eta begiak zabaldu
orduko urrutitik zetorren oihua entzun nuen....”Patera bat!! Patera bat! Oaintxe ailegatu
da, eta gainezka dator”. Ez nekien artean ametsetan nengoen, edo ni autotik lehen bait
lehen ateratzeko aitzakia malturren bat ote zen. Berehala esnatu nintzen, Tarifako haize-eroak eman zidan astinduarekin, eta
oihua etorri zeneko lekura begiratu nuenerako, koadrila osatuta zegoen zodiakaren inguruan. Tarifako arrantzaleek guk baino
lehenago ikusi zuten zodiaka, eta bestetan bezala, zodiaka jasotzera joan ziren. Askotan egiten omen zuten, egunero-egunero
iristen zela pateraren bat, eta guardia zibila azaltzen ez bazen, ba beraientzat hartzen zutela zodiaka. Baina egun hartan
goardia zibilak aurrea hartu zieten, patroiak kuartel pare-parean utzi zituen. Abuztua zen, eta hotz egiten zuen Tarifako
hondartzan, baina haize hotzenak baino gehiago izoztu ninduen blai eginda eta pausorik emateko gai ez ziren 25 lagun haien
begiradak. Mina eta etsipenaren begiradak.
4 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Erribera kalea, 6Tel. 861155
iritzia
bazterrak nahasten Antxoka Agirre
Gautxorien Kexa
Duela urte batzuk Zumaia Bizirik-ekoek betaurreko
ilunak zeramatzan hontz baten irudia atera zuten
parrokiko fokoak zirela eta. Ez da ordea antzeko arazoak
dituen gautxori bakarra.
Neu ere gustora ibiltzen naiz gauean. Goizetan ni baino
pare bat ordu beranduago esnatzen zait neurona eta
gauetan bixi-bixi egoten da, telebista ikusi, zerbait
irakurri edo trago bat hartzera irteteko gogoarekin.
Paoleko buelta hori ere dezentetan egin izan dut, haize
pixka bat hartzeko. Baina portuko barrako fokoekin
egiten dut topo. Gautxori gehiago ere ibiltzen da, eta
orain arte guztiei berdina entzun diet, molestatu baino ez
dutela egiten. Estetikoki itsusiak dira, kostaldeko karre-
teratik gauez zatozela Aste Santutako prozesio tetriko
hoietako bat ematen baitu barrak, eta praktikoki ere ez
dute zentzu handirik, batere fokorik gabe primeran
ikusten baitziren ilunabarrak, zeru izartuak, kostaldea,
herria eta ikusi beharreko guztiak. Alderantziz, foko zahar
horiekin ez da bi metrora ere ikusten, begietan jo eta
itsutu egiten dute.
Itzalita diru bat aurreztuko litzateke argindarrean.
Esther Aizpurua
gutunaPulpo aldeko lagunei erantzuna
Aurreko Baleike batean irakurri genuenaren ustez “argi
misteriotsuak” ez dira ez izarrak ezta gizonak egindako
sateliteak ere.
Iluntzen duenean hegomendebaldean ikusten den
“izarra”, Artizarra da (Venus) eta ez da izar bat planeta
bat baizik. Orain aktibitate fase handian dago , horre-
gatik ikusten da ain disdiratsu. Barne planeta bat da
bigarrena ain zuzen, bere tamaina gu bizi garenaren
antzekoa delarik, hau da 12.000Km diametrokoa gutxi
gora behera.
Askizu gainekoak ere planetak dira, gehien disdiratzen
duena Jupiter da, eguzki sistemako planetarik handiena
da eta bestea berriz Saturno bere eraztunengaitik
famatua.
Tripode gainean jarritako teleskopio edo prismatiko
arrunt batzuekin Saturnoren eraztuna ikus daiteke gau
argitsuetan, baita Jupiterren sateliteak ere.
Nola desberdindu begirada batez izarrak eta planetak?
Planeten disdira fijoa da, izarren disdira berriz intermi-
tentea da.
Gai honen berri zerbait gahiago nahi izanez gero jar
zaitezte kontaktuan:
ZUMAIAKO NATUR TALDEA
HARATEGIKO KALESTUA 1
E. Gurrutxaga plazan
Erlojueta bitxidenda
52001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Ba al dago Jadarre inguruak txukuntzeko asmorik? (R.L.S.Jadarre)
Printzipioz Jadarren bertan ez da proiektu zehatzik aurri-
kusten, baina auzotarrek hutsuneren bat (eserleku edo
arbolen beharra, barandila aldatu beharra) atzemango
balute ez dut uste arazorik egongo litzatekeenik eskariei
erantzuteko.
Gero han ondoan, Jadarretik Maria eta Jose ikastetxera
pasealeku bat badago aurrikusia. Egin dituzten etxe
berrien aurrean egin da lehenengo zatia, eta Ortiz eta
Etxe-Ona erretiratzen direnean egingo da gainerakoa.
Pasealeku ederra izango da, 10 metro inguruko zabale-
rarekin, eta Maria eta Jose ondoan egingo den parke
batetara iritsiko da.
Gazteentzako etxebizitzak egiteko asmorik ba al du Udalak? (H.M)Gazteentzako espreski gordetako etxebizitzarik ez dago.
Udalak egingo dituenak Babes Ofizialeko Etxebizitzak
GaldeiozuGaldeiozu!
dira, eta etxe hauetan sartzeko erreztasunak izan
ditzakete gazteek, irabazien baremo baxu bat eskatzen
baita eta gazteek normalean diru gutxi izaten baitute.
Bere kabuz moldatzen diren adinekoentzako etxebizitza
tutelatuak aurrikusten dira, zahar-etxean sartu baina
egokiagoa eta ekonomikoagoa baita, baina gazteen
arazoa ez da asko landu.
‘Viva España’ko lur sailean zer egin behar dute? Noizko? (J.M.P)Berrantolaketak Juan Belmonte eta Ardantza bidek
kasik angelu zuzenean bat egitea ekarriko du gelditzen
den tokian Amaiako plaza heren bat zabalduaz. Orain
fabrika dagoen tokian etxe batzuk egingo dira, oraingo
etxeekiko oinezkoentzako kale batek banatua, eta
barrenean frontoi txiki bat izango duen plazoleta
batekin. Noizko da ez dakidana. Zelaiatarren eta
Udalaren arteko auzia aurten aterako dela zihurra, baina
ez dakit errekurtsorik gelditzen ote den.
Luxiano Pagaegi BilbaoUdal arkitektoa
Antxoka Agirre
Jesus Agirrezabalaga Arbustain MotorElkarteko lehendakariak dioenez untziez profesionalen erreglamenduaren18. artikuluan oinarritu dira multahauek ezartzerakoan. “Multak ez diraanguletan ibiltzeagatik, baiak, angule-tarako erabiltzen diren salabardohaundi horiek eramateagatik baizik”argitzen du. Erreglamendu honeknonbait untzi ez profesionalentzat bipotera eta sei amu bakarrik onartzenditu, erreminta profesionalak erabiliazgero falta larritzat jotzen du 25.000tik100.000 pzta bitarteko multarekin, etabaiak erreminta profesionaltzathartzen dituenez JaurlaritzarenArrantza Saileko Ispekzioak multa jarridie Zumaia eta Orioko hainbat untziri.
Angulazaleei multak ez zaizkiebidezkoak iruditzen, batetik inongoaurreabisurik gabe etorri direlako eta
bestetik legea bera zentzurik gabeadelako. “Arazoa hemen Asturiaskolegea aplikatzetik dator. Hanangulazale profesionalak daude etaafizionatuek konpetentziarik ezegiteko neurri hau jarri zuten. Kontuada hemen ez dela inoiz profesionalikegon, eta erreglamendu horiaplikatuta lortzen duten bakarraohitura zahar bat harriskutan jartzeadela” esplikatzen du.
Multa asko izan dira, bai Zumaian etabai Orion eta bi herrietako angula-zaleek Jaurlaritzara jotzea erabakizuten bilera bat egin ondoren.“Normalean politikoekin ezin da hitzegin, ez dakite lapa amuarekin edosalabardoarekin harrapatzen ote denere eta ez gaituzte ulertzen. Bainaoraingoan zortea izan dugu, IosuIglesias tokatu zaigu, ArrantzakoZuzendaria, eta dezente dakiengizona” komentatzen du.
Jaurlaritzak, multen kontu honekin,sektorea erregularizatzeko astindu bateman nahi izan duela ikusten duJesusek. “Multei buruz ez zuten askohitz egin nahi. Falta arinera jeistensaiatuko zela esan zigun, baina ezzegoela bere esku. Garrantziahaundiagoa ematen zioten enbarkazioguztientzat paperak egiteari” dio.“Azken hiru lau urteetan oso gutxiharrapatu da baina joan den urteankolpe sonatu batzuk eman ziren Orion,30 eta 20 kilotako harrapaketak, dirupixkat mugitu zen, eta dena erregula-rizatua dutenez hau ere erregularizatuegin nahi dute” jarraitzen du.
Anguletan ibiltzen den jende guztiarenzerrenda bat egin beharko litzateke,untziari segurtasunerako gutxienekobaldintza batzuk eta aseguru bateskatu eta kuporen bat ezarri.
Jesus erregularizazioaren aldekoa da,“oso txalupa eskasak ibiltzen dituztebatzuk, harriskutsua da hori, etakolpeak daudenerako aseguruak erebeharrezkoak dira” dio berak, bainahau egiteko zailtasunak izango dituzte-lakoan dago. “Angula oso aldakorra da.Hiru astetan batere harrapatu ez etazorretan sartzen zara, gastu bat eginbehar baita untzia prestatzen etagasoiletan, eta gero egun bateanharrapatutakoarekin kubritzen duzudena. Horrela, kupoa ateraldiko,ilargiko edo hilabeteko jarri ezberdinada, eta kopurua bera ere zehaztekozaila da” esplikatzen du.
Multen inguruan zer egin eta erregula-rizazioaren zirriborro bat proposa-tzeko bilera izan zuten hilaren 11anitsas-kiroldegian Orio, Agina, Zarautz,Getaria eta Zumiako angulazaleek.Gero, berriro ere Jaurlaritzara jokodute.
6 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
ze berri?
25.000tik 100.000pezetara bitarteko multakangulazaleeiSektorearen erregularizazioa bilatzen duJaurlaritzak
ze berri?
72001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
‘Adams Nomad’Izen hori jarri diote ontziolan egin duten azken ontziari. Urtebetez jardun dute
ontzia egiteko lanetan eta 1.800 milioiko inbertsioa behar izan da horretarako.
Hona hemen neurriak: 60 metro luze, 13’30 metro zabal eta 25 metro altu.
Pisua: hutsik, 800 tona; kargatuta, berriz, 1.100 bitartekoa. Bi garabi dauzka,
bata 45 tonakoa eta bestea 25ekoa, eta motorrak ere bi, bakoitza 1.500 zaldi
indarrekoa.
Urazpiko hoditeria konpondu eta berritzeko ontzia da, lan horretarako behar den
teknologia aurreratuenekin hornitua: satelite bidez orientatzen da eta
urpekuntzi txiki bat ere badarama barrenean. 54 laguneko tripulazioa eramango
du, horietatik 44 urpekariak eta gainerakoak makinista, kapitaina, sukaldaria...
Pertsiar itsasoan ibiliko da Bahametako ikurrinarekin.
EAk bere proiektupolitikoa aurkeztudu Oxforden
Otsailak 9an EAk marko politiko be-
rri baterako proposamena aurkeztu
zuen Oxforden. Onintza Lasa EAko
exekutibako kidea izan zen hizlaria
eta proposamena jasotzen zuen libu-
ruxka bat ere banatu zen.
Hitzaldian zehar liburuxka horretan
aipatzen ziren puntuak jorratu zituen.
Lehenengo puntuan, bazterketa eta
mugarik gabeko elkarrizketa, indar-
keriarik eza eta euskal gizartearen
borondatearen errespetua jarri zituen
gatazka konpontzeko metodotzat.
Bigarrengoan, berriz, Estatutuaren
markoa itun agortu bezala azaldu
zuen eta hirugarrengoan marko kons-
tituzionalaren defizit demokratikoak
aipatu zituen.
Autodeterminazio eskubidea, euskal
lurraldeen arteko artikulazio politiko
askea, erreferendum lotesleak egite-
ko ahalmena eta euskal hiritartasu-
na aukeran edukitzeko eskubidea jo
zituen marko berrirako gutxienezko
oinarritzat.
Negoziaziotik ezer lortzen ez bada,
aldebakarreko soberania deklarazio
bat egin eta nazioarteko gatazka sor-
tzearen aldeko azaldu zen. EAren hel-
burua Europan integraturiko euskal
estatu baten sorrera dela azpimarra-
tu zuen eta marko berrirako erakun-
deak ere proposatu zituen.
Goikoren birjarpen helegitea erabaki duUdalak
Ondoko etxeetako auzokoek, Goikoren neurriekin ados ez zeudela-eta birjarpen
helegite bat tarteratu zuten Udalaren aurrean. Udalak bi aldeen informe tekniko-
juridikoak entzunda Goikoren egungo neurriak arau osagarrien barruan daudela
onartu arren, lizentziak ematen zituenekin bat ez datoztela erabaki du. Horrela,
miradoreak metro erdikoa behar du metro batekoa beharrean eta alero batek
ere hamar zentimetro motzagoa behar du. Altueraren inguruan zegoen arazo
handiena Goiko zaharraren neurriak ziren, alde bakoitzak neurri ezberdina zuela
baitzion. Azkenean gailurrak egin dena baino 40 zm beherago behar duela
erabaki du Udalak.
Erabaki hau ordea ez da exekutiboa, Goikoren jabeek Udalaren aurrean erreku-
rritzeko aukera baitute. Gero bi aldeek azken erabaki hori epailearen aurrean
aurkezteko aukera izango dute. Eraikina beraz, oraingoz, bere horretan
geldituko da.
Antxoka Agirre
Hilaren hasieran bakearen ingurukojardunaldi batzuk antolatu zituztenZarauzko hiru ikastetxe erlijioso etaZumaiako Maria eta Jose ikastetxeak.Zumaian hilaren 7 eta 8an hitzaldi banaeman ziren. Lehenengo eguneanJosAnton Artze olerkaria eta Jose MariaSetien Donostiako Gotzain ohia izanziren hizlari.
Artzek olerki errezitaldi luze bat emanzuen, bakearen inguruko ikuspegiintimista eta erlijiosoa eskainiz. Behineta berriro errepikatutako ‘leit motiv’aklaburbildu zuen haren mezu nagusia:“bere baitan bakean denak bakezkutsatzen ditu denak”.
Setien, berriz, ohar batekin hasi zen:batzuek elizak erlijiora mugatu beharduela esan arren, bere ustez euskalelizak eskubidea du gatazka honiburuzko iritzia emateko. Egoerarierrepaso bat eman zion ondoren.Lizarrako garaitik hasi zen, bertandenak ez egon arren, irtenbide posiblebat planteatzen zuela aipatuz. Bestetik,su-etenak esperantza ekarri zuelaazpimarratu zuen.
Gaur egungo egoerari dagokionez,analisi sakona egin zuen, faktore ugariaipatuz: ETAren ekintza bortitzek etaGobernuaren jarrerak eragindakobipolarizazio eta tentsionamendua,Madrildik abertzaletasunaren aurkaetorri den erasoa, PP-PSOE itunakindartu duen pentsamendu bakarrerakojoera eta bipolarizazioa, elkarrizketarenfalta eta abar. Egoera ilun horrenaurrean, Bakearen alde lan egitera
animatu zuen kristau komunitatea etahorretarako lau ideia azpimarratuzituen: sufrimenduaren aurrean ezindela paso egin; ezin dela etsipeneanerori; libre izan behar dela, alderdi etakomunikabideen manipulazioetatik iheseginez; eta kontzientzia hezi behar dela,besteak beste hezkuntzaren bidez.
Bigarren egunean Elkarriko JonanFernandez eta Gesto por la Paz-ekoIxiar Aspuruk eman zuten hitzaldia.
Jonanek iragana, oraina eta etorkizu-naren inguruan antolatu zuen berehitzaldia. Iragana eta orainaldia bihitzetan definitu zuen: lehenengoaitxaropentsua eta bigarrengoa iluna.Etorkizunari buruz, berriz, itxaropentsuazaldu zen, “labirinto” sindromea nagusi
izan arren, euskal gizarteak heldutasunmaila altua duela argudiatuz. Elkarrikantolatu behar duen Bake Konferentziaere aipatu zuen.
Ixiar Aspuruk, bere aldetik, hainbatproposamen egin zizkien hiritar etapolitikariei: bakearen aldeko mobilizaziopluralak bultzatzea, biktimekiko hurbil-tasuna eta elkartasuna adieraztea, etaindarkeriaren aurka legea aplikatzea,baina helburu gisa bergizarteratzeabilatuz. Azkenik, politikarien parte-hartze aktiboa eskatzea ere aipatu zuen,Euskal Herriaren aniztasuna onartuzelkarrizketak bultza ditzaten.
Jendetza hurbildu zen bi jardunal-dietara, 200 lagun inguru lehenengoan,eta 150 inguru bigarrenean. Antola-tzaileek, bakearen alde lan egiteko taldeirekiak sortzeko ideia eman zutenezagutzera, eta nahi duen guztiak ateakzabalik dituela azpimarratu.
8 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Alai auzategia, 2
Tel. 943 14 33 24 Juan Belmonte, 6
ze berri?
Lizarrako akordioa eta su-etena
Lizarrak eta su-etenak piztutako giro eta itxaropen hura desagertu egin dira, eta lehen
baino okerrago gaudela pentsatzen du batek baino gehiagok. Badirudi inkomunikaziora
itzuli garela, etsipenak jota. Egoera horren aurrean hitz egiteko mahai-inguru bat anto-
latu da otsailaren 21erako. Bertan izango dira hizlari Joxerra Garzia, Emilio Lopez Adan
“Beltza” eta Antton Mendizabal. Bi gai hartuko dira ardatz gisa: Lizarrako akordioa eta
su-etena. Antolatzaileek ahalik eta iritzi gehien jaso nahi dituzte eta parte hartzera gon-
bidatzen zaituztete. Ekitaldi hau arratsaldeko 7etan izango da Oxford aretoan.
Bake jardunaldiak Mariaeta Josen
Urte berri batez gainean dituguInauteriak. Herriko festa garrantzi-tsuenak ez izan arren, xarma bereziaduten jaiak. Hilaren 23an hasi eta26an amaituko dira, ostiraletik astele-henera. Ohi bezala, Udaleko Kulturaeta Turismo sailak festen egitarau batkaleratu du. Hala ere, noski, bakoitzakbere programa propioa presta dezake.
Inauteri jaiak otsailaren 23an hasikodira. Egun horretan, egitarauaridagokionez, ekitaldi bakarra aurkitukodugu, arratsaldeko 4.30etan BehekoPlazan izango den herriko ikastetxeeninauteri festa eta haur berbena.
Larunbatean jarraituko dute festek.Arratsaldeko 4etan Ludotekan MarselMagoak ikuskizun bat eskainiko du eta
jarraian jaialdia izango da haurren-
tzako. 18.30etan Rustic Arlanzon Band
taldeak dixieland doinuez buztiko ditu
herriko kaleak. Beste musika batzuk
nahiago dituenak Gaubela taldearen
dantzaldian izango du Beheko Plazan
arratsaldeko 7etatik gaueko 10etara.
Musikak jarraipena izango du
Turutarra txarangaren kalejirarekin.
Gaztetxoek ere izango dute beraien
festa propioa, gaueko 11etatik 2ak
bitartean Gazte Festa izango baita
Oxford aretoan.
Igandean eguerdirarte jai izango da.
13.00etan Goloka taldeak “Sorginak”
izeneko kalejira eskainiko du.
Festetako gai nagusiak, musikak,
arratsaldean jarraituko du Zumai
txarangaren musika saioarekin.
Festei amaiera astelehenean emango
zaie. Egun horretan azken urte
hauetan hain ezagun eta famatu egin
diren Takolo, Pirritx eta Porrotx
pailazoak izango dira. Arratsaldeko
4.30etan eta Odieta pilotalekuan
“Parrandan” ikuskizuna eskainiko
dute.
Hau da, besteak beste, inauterietako
prestatuta dagoen egitaraua. Izango
dira beste ekitaldi batzuk (Taber-
netako mozorro lehiaketa, Udal
Musika Bandaren kontzertua, etab.)
baina oraindik ere guztiz finkatu gabe
aurkitzen dira hau idazteko orduan.
Ondo pasa ezazuela inauteriak!
92001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Zumaia Fitur-enBadira jada urte batzuk Zumaiak Medrileko Fitur feria garrantzitsuan herriak
dituen baliabide turistikoak erakusten dituela. Badirudi guztiz beharrezkoa
bihurtu dela aisialdirako eskaintzen ditugun aukerak kanpora atera behar izatea.
Horrela, urtarrila eta otsailaren artean Madrilen ospatzen den azoka honetan
erakutsi izan da Zumaian ditugun “altxor” turistikoak.
Eusko Jaurlaritzak azokan zuen standean ezarri Zumaiak, eskualdeko beste herri
batzuekin batera, erakusmahaia. Herriko hotel eta nekazal etxeen liburuskekin
batera, eskualdeko udalek eratutako pakete turistikoa saltzen saiatu dira
Madrileko azokan. Ez dirudi azken hilabeteotan Euskal Herria jasaten ari den
gatazkak eragin oso handia izan duenik, standera hurbildu den jende ugariak
interes handia erakutsi du eta. Jende arrunta baino gehiago turismo agentzietako
langileak izan dira erakusmahaira hurbildu direnak.
Madrileko azokaren ondoren, Bartzelonako turismo azoka ospatuko da laister.
Bertan ere izango dute Zumaiako eskaintzaren berri.
Inauteriak2001
Zumaian
Antxoka Agirre
Zer kontatzen du “Gabriel Aresti Eibarren”ipuin honek?Duela hamar bat urte, Juan SanMartinen liburuan irakurri nuenGabriel Aresti 66an Eibarko fabrikabatean aritu zela lanean , eta ni eibar-tarra izanik txokatu egin ninduen,
ordura arte ez bainuen horrelakorikentzun.
Gerora, birritan irakurri dutArestiren biografia, idazlebezala ez ezik, pertsona bezalaere harrigarria baitzen, etaazkena irakurri nueneanEibarren egin zuen urte eta
erdiko egonaldi horren inguruaninbestigatzen hasi nintzen.
Ikusi nuen oraindik existitzenduen enpresa batean Rocandioren
tailerrean aritu zela lanean, ofizinis-taburu, merkataritza kontableabaitzen ofizioz, eta aste barruaEibarren ostatu hartuta pasabehar izaten zuela emaztea etahiru alabak Bilbon utzita. Gero,aldi berean, Euskaltzaindiako
Urgazlea ere bazen, lehiaketa literariomordo batean hartzen zuen parte,bronkak alde guztietan, aldizkariliterario guztietan artikuluak...
Eta horixe kontatu nahi izan dutipuinean: Arestik Eibarren zeramanbizitzako egun bat.
Errealitatetik abiatu zara fikzioa egiteko.Zenbat dauka ipuinak batetik eta bestetik?Garai hartako Zeruko Argia bateanIbon Sarasolak Arestiren ‘Harri etaherri’ defendatuaz idatziriko artikulubat topatu nuen, eta ipuinak zehazkikontatzen duena zera da: ajearekindagoen goiz batean artikulu horrekArestiri sortzen dion zirrara. Gero,garai hartako beste zenbait datu ereazaltzen dira, Eibarren igoera bigarrenmailara, esaterako, hemeroteketantopatutakoak. Eta Juan San Martin dapertsonaietako bat, Arestiren lagunaeta nire aitaren kintakoa; harek esanzidan lantokia eta ostatua non zeuden.
Asmatutakoa Arestiren intimitatea da.Bere pentsamenduak, bere erreak-zioak... Baina honetan ere bereazalean jartzen saiatu naiz.
Espero al zenuen saria irabaztea?Ez nekien zer espero. Izan ere, holakonarrazio bat batzuentzat ipuinarenmugetatik kanpo egon daiteke,entsegu edo biografia bezala. Epaima-haikoen arabera izaten da hori etazortea izan dut, zumaiakoei gustatuegin zaie, nonbait. Oso pozik nagosariarekin.
Duela bi urte Joseba Jaka beka, euskalkulturgintzako saririk garrantzitsuene-takoa, eman zizuten entseguen alorrean‘Satorra baino sakonago’ lanagatik. Idazlekontsagratutzat hartu behar al zaitugu?Ez dakit ba. AEK-ko irakasle naiz ni,baina idatzi ere asko egiten dut etaazkenaldion baita argitaratu ere...
Bestalde, idazleen zirkuito horietatikaparte antzean ibili izan naiz beti.Bilbon ez dago euskarazko argitaletxeeta aldizkaririk, zentroa Donostiainguruan dago. Orain, sariekin, pixkat
elkarrizketa
Eibartarra da izatez, Bilbon
bizi da aspaldian, baina
umetatik urtero etorri izan da
Zumaiara udatiar bezala,
asteburuero ere bai askotan,
eta koadrila dauka bertan.
‘Handitzen naizenean’ nobela,
‘Nire kalea’ haurrentzako
(Lizardi saria), eta ‘Satorrak
baina sakonago’ entsegua
(Joseba Jaka saria)
argitaratu ondoren Julene
Azpeitia XIII. lehiaketako lehen
saria irabazi du “Gabriel
Aresti Eibarren” ipuinarekin.
PedroAlberdi
“Konbertsoaren fedearekin idazten dut”
mugitu beharra izan dut, baina ez dakit
muturra sartzea gehiegi komeni ote
zaidan.
‘Satorra baino sakonago’ eta ‘Gabriel ArestiEibarren’ bietan Franco hil aurreko urtehorietako giroa jorratzen duzu. Zein da garaihorretara zaramatzan lotura?Beste gauza batzuen artean, nik uste
garai hartako bekatuak garbitzeko modu
bat dela.
Izan ere, etxean euskaraz egin arren,
oso giro erdalzale eta pijoan pasa nituen
nire lehen gaztaroko urteak. Fraileetan
ikasi nuen eta giro hori zegoen, antieus-
kalduna, neure lagunak ere halakoak
ziren, fribolo samarrak, eta nik beste bat
gehiago izan nahi nuen.
Hamazortzi urterekin, Franco hil zen
urtean, Bilbora joan nintzen ikasketen-
gatik eta beste mundu bat deskubritu
nuen. Euskalzaletasuna eta konpromiso
politikoak zituen jendearekin nahasi
nintzen eta flipatuta gelditu nintzen.
Ikasketak utzi eta AEK-ko irakasle sartu
nintzen, eta urte batzuk geroago euskal
filologia egin nuen.
Konbertsoaren fedea deitzen zaio horri,
badakizu, txikitan oso elizkoiak direnak
gero ez dira elizara sartu ere egiten.
Fede horrekin ikasi nuen filologia, eta
gerora, literatura eta historiarekin
jolasean hasi naizenean, fede horrekin
jarraitzen dut.
Saizarbitoriaren ‘Hamaika pauso’k
Eibarren galdu nituen urte haiek berres-
kuratzeko bidea ireki zidan. Gustatu,
hemeroteketan sartu eta garai hartan
murgildu nintzen buru-belarri. Halaxe
egin nuen ‘Satorra baino sakonago’:
egunkarietatik eta zeruko argian gehien
inpaktatzen ninduten notizia etapasarteak hartu eta haiei buruz idatzi.
Proiektu berririk bai?Ez. Bi edo hiru hilabete daramatzatatsedenean, baina nik uste lasteretorriko dela zerbait.
Zeure bigarren herria Zumaia omen da.Bai, hamar bat urte nituela hasi ginenfamilia hona uda partean etortzen etaordutik ez dut hutsik egin. Duela urtebatzuk etxea ere erosi genuen etaordutik asteburuero etortzen gara, edoia asteburuero, umeak baitira agintzendutenak.
Zer moduzkoa da Zumaia bigarren herribezala?Guretzat kriston kontrastea da. Bilbodena asfaltua da eta dena erdara, etahemen, berriz, mendia, itsasoa, eta giroaere, oso ezberdina da. Gainera,kanpokoa izanik bertako koadrilabatekin ateratzen naiz, eta hori zortehaundia da.
Konplemento polita dira Bilbo etaZumaia. Bietako bakarra aukeratubeharra izanez gero dezente galdukonuke.
Hainbeste urtetan hona etorrita ondoezagutuko duzu herria. Zumaiako nori buruzedo zeri buruz egingo zenuke ipuin bat?Ez nuke esan behar, baten batek ideialapurtzeko arriskua baitago. Baina,bueno, egin liteke, ‘Gabriel ArestiEibarren’ bezala, Txomin AgirreZumaian, edo Nemesio Etxaniz Artadin(urtebete egin zuen bertako apaizbezala). Zuloaga, Ortega y Gasset...pertsonaia asko daude interesgarriak.Halako jendea, beste giro batzuetatikzetorrena, ipini Zumaian, nahasi herrikogaraiko errealitatean eta listo.
Kale nagusia, 2 Tel. 943 861521
Zumbillo, 4 Tel. 943 861407
Aita-Mari auzategia, 17Tel. 943 861569
Zuloaga plaza, 1Tel. 943862309
Merkatari Elkartearen zozketa
Azken urteotan bezala, Zumaiako Merkatari Elkarteak
zozketa bat egin zuen Gabonetan. Bost sari banatzeko
asmoa izan zuten, hiru 50.000 pezetakoa eta bi 25.000
pezetakoa. Izan zuten diot, zeren 50.000 pezetako sari
hauetako baten jabea ez da azaldu. Beste lau sariak
hilaren 2an banatu ziren Foronda Kultur Etxean izan zen
ekitaldi batean. 50.000 pezetako sari bana jaso dutenak
Itziar Odriozola eta Olatz Arrieta izan dira. 25.000
pezetako saria jaso dutenak, aldiz, Arantza Erkiaga eta
M. Luisa Pikabea. Argazkian lau saridunak eta elkarteko
lehendakaria dituzue.
12 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Alai Auzategia, 14 behea
Tel: 943 14 31 12
Ortega y Gasset, 2
Tel: 943 86 22 06
laburrak
Imanol Azkuek beste sari batBolada ederrean dabil Imanol Azkue; izan ere, 2000ko amaieran Lasarteko lehia-
ketan 1. saria eta Julene Azpeitian zumaiar onenarena jaso ondoren, jakin berri
dugu Ondarroako Agustin Zurikarai ipuin lehiaketan ere 1. saria eskuratu duela.
Ipuinak “Egunerokoa ez den buelta” izena du eta 140.000 pezeta jasoko ditu
haren ordainetan. Zorionak Imanol!
Santa Agedabezperako eskea
Iaz egin bezala, aurten ere taldea
osatu eta “limosna” eskean ibili zen
otsailaren 4an, baserriz baserri. Jon
Maia aritu zen koplari eta inguruetako
baserrietako buelta egin ondoren,
herrian ere jardun zuten kantari.
Argazkia Pikoten ateratakoa da.
Basadi Auzategia, 9-A 2-B
172001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Nori itxiko zenioke
ahoa
inkesta
?Iker Alfonso Pascual
Euskararen aurka
dagoen jende guztiari.
Azken aldi honetanAEK eta halako
erakundeak kritikatzen
eta zapaltzen aridirelako.
Virginia Santobeña
Maisuei, plastadagehiegi ematen
dutelako eta penko
asko jartzen dizkigu-telako
Eider AzkueZuei, gehiegi hitz
egiten duzuelako.
Ane Osa
Galdera zaila da. Ez
zait ondo iruditzen
inorri ahoa iztea.Adierazpenaskatasuna.
Mertxe Argintxona
Uuuuuuuuh!!! Que
fuerte! Ahoa itxi igual
iñorrei ere ez, bainadiskutitu jende
mordoarekin.
Mmm… politikoguztiekin.
Imanol Urbieta
Gehiegi hitz egitenduen edozeini.
Gainera uste det
denok hitz egiten
dugula gehiegi. Nere
buruari askotan.
18 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Amaiako plaza z/g Tel. 943 860959
Zumayako Udal-Etxean
“Zumayako Udal-etxean”. Bilbon 1927an argitaratu zen
izenburu horrekin liburutxo bat; bertan, Etxegarai´tar
Bonifazio Jaunaren euskaltzain-sareran irakuri ziran
itzaldiak agertzen dira. Lehenik eta behin, Bonifazio
Etxegarai nor zen jakiteko, bere bizitzaren laburpena
azalduko dizuet:
Zumaian jaio zen 1878an, jurista lanbidez
(Euzkadiko Epaitegi Goreneko lehendakaria 1937an) eta
idazlea: euskara, etnologia eta historia sakonki ikertu zituen.
Olerkiak ere idatzi zituen (Bi txoriyak), eta hizlari trebea izan
zen. Euskaltzain osoa izan zen 1925etik 1956ra bitartean.
Bere sarrerako hitzaldia Zumaiako Udaletxean egin zuen
“Euskal eriko etxen izenak” izenburupean:
Euskaltzain jaunak:
Lan au egin dedan bitartean oñazea eta miña laguntzat euki
ditut: asieran, Karmelo, anai on, irakasle idegabeko, erakusle
jakintsua, ilberia zan; bukaeran Karmentxo, nere alaba
laztan, maitalari, pozkora (alaia), zerura igo da. Malkoak eta
zotiñak maiz autsi dute orain irakurtzera nijoan itzaldia eta
naigabearen samintasunak nere buruaren argi makalak
ilunpetu ditu.
Gaur nere jaioteri maite-maite onetara nator eta emen
beritzen dira neretzat oroipen neketsuak. Bakar-bakarik
gelditu naiz; guztiak, guraso, anai-areba, nere aurzaroa
zaindu zuten guztiak joan ziran; batzuek or Aritokieta’ko
Amaren itzalpen donean daude. Apaizatia* agurgari
(Erretore), ontzale arduratsu Manuel Beobide jauna joan zan;
Domingo Agire idazle bikaiñ-bikaiñetakoa, biotz-biotzeko
adiskidea ere bai... ¡Eta ainbat aurjolas lagun! Otoitz sutsu
bat eriotzeak gugandik banatu zituenentzat, Agur samur bat
nere eritar guztientzat.
Sarrera hunkigarri horren ondoren, Euskal Herriko etxeen
zerrenda luzea agertzen da. Horien artean nire harridura piztu
duena Zumaiako “Sagastipola” kaleko baserriaren izenaren
jatorria da; izan ere, nonbait ez du zer ikusirik sagarrondoa-
rekin, baizik eta “Sebastopol” hirian gertatu zen guda
ospetsuarekin, eta erabileraren poderioz euskal izenaren
itxura hartu du!!.
Hitzaldiari sarrera “Elias Arospe Zumaya´ko Endore*
Jaunak”(*Alkate) eman zion, eta “Eramon Intzagarai
eusakaltzain jaunak egin zion erantzumena”
olarro zopa
Nolakoa zan Zumaia orain dala 65 bat urte?
Beti gustatzen zaigu herriko kontuak jakitea, eta gehien bat,
aurreko garai hura bizi zutenei orduan zer egiten zan
galdetzea.
Guk ere bagenuen jakinmina eta horixe galdetu genion San
Telmo kalean jaio eta hortxe inguru horretan bizi dan Porra-
janeko Erramun Manterolari.
Erramun, nolakoa zan Zumaia dala 65 urte?Erramunek ez zuen denbora asko galdu pentsatzen, eta hauxe
esan zigun.
“ Guantxe bezelakotxia, igual tzamarra, guain bakizue, auek
eta bestiak eta dana mejorauta dabe, baña barkuak beintzat
danak belakuak tzian, bueno, gexen bat beintzat. Muimentu
aundixa eoten tzan, batzuek arrantzakuak zian, gexenak, baña
komertziantiak e bazeben.
Amen, azkenengo barkua izan tzana San Telmo zan, Ustakio
Aldalur patroia, oso egokixa. Barku ari baaldakizue ze esate
zixoen? “la paloma del Cantabrico”, azkarra oso, oso azkarra
San Telmo barkua.
Ta orduan barko danak beleruak tzian, batzuek bazeben kalde-
ramakinak, baña oso gutxi. Ta orduan etzeon automoilik,
orduan zaldi bat kotxe bat zan, dana olaxe izate zan...
Orduan etzeon gaur bezela, banatxiak eta jun. Asko ganbiatu
da gauza. Guain, obeako al da? Ez takit ba, oneako o
txarreako ze izan leiken ba. Ba, eztakit... Ta epokak ala izaten
dia, ta ura bea ere etzan txarra e ?
Orduan baaldakizue zer tzan? Ardorik ez, bueno ardua bai baña
diruik ez.
Aitu: akordatu gabeko eunik ez, baña eran
gabeko eun asko, akordatu gabeko eunik
granuik ez, baña eran gabeko asko.
Beste gañuntzian ondo, diruik ez baña
jendia ona, eran da… baña ondo
jendia ta ona.
HistoriaInaxio Tolosa. Aktorea
Herri euskaraBelen Golmaio. Euskara teknikaria
Urumea kalea z/g
Tel. 943 143058
San Telmo, 12Tel. 943 860760
192001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Urola kostako enpresa batek bulegoteknikoko arduraduna behar du.(Ref: 44659/1)
• Baldintzak:
Urola Kosta edo inguruan bizitzea.
Bi urteko esperientzia.
Ingeniari teknikoa.
• Eskaintzen da:
Berehala hasteko.
Kontratu mugagabea egiteko aukera.
Urola Erdialdeko enpresa batek tornu arruntekolangilea behar du. (Ref: 45195/3)
• Baldintzak:
Urola Erdialdean edo inguruan bizitzea.
• Eskaintzen da:
1.820.000 pezetako ordainsari gordina.
Berehala hasteko.
Tolosako enpresa batek elektrizista behar du.(Ref: 44898/3)
• Baldintzak:
Maila ertaina edo LH1 elektrizitatea
• Eskaintzen da:
3. mailako ofizial lanetan aritzea.
Berehala hasteko.
Ordainsari ona.
Eibarko enpresa batek marketing-eko teknikariabehar du. (Ref: 45157/3)
• Baldintzak:
Diplomatua edo lizentziatua izatea.
Marketing ezaguerak.
Kalitate ezaguerak (ISO 9000)
Eskaintza hauetako bat interesgarri gertatzen bazaizu eta
lortzeko aukera egin nahi baduzu, gogoan hartu eskaintzaren
erreferentzia eta hautagai moduan sartua izatea eskatu Zumaiako
Institutoko Langaiko arduradunari (943-860809 edo 943-860810)
Lanpostuak
Elikadura orekatuaren oinarriak
Elikadura orekatua ezinbestekoa da osasuntsu mantentzeko, eta ahal
den heinean gaitz eta gaixotasun askori aurre egiteko. Elikaduraz hitz
egitean, asko luza gaitezke, baina labur azaltzearren, oinarri garran-
tzitsuenak aipatuko ditut.
Janariek, gorputz funtzionamenduan parte hartuko duen energia lortzeko,
elikagai (nutriente) ezberdinak dituzte: karbohidratoak, lipidoak eta
proteinak (gainera, ezinbestekoak diren bitamina, mineral, zuntz eta ura).
Janarien elikagai horiek, gure digestio aparatuan kaloriatan neurtzen diren
energia bihurtu eta odolera pasatzen dira. Janari guztiek elikagai horien
nahasketa dute, proportzio ezberdinetan; horregatik da hain garrantzitsua
“denetik” jatea eta behar ditugun energi kaloriak elikagai ezberdinen elika-
garrietatik etortzea, beti ere proportzio egokietan. Horretarako, dietetikan
“elikadura orekatuaren piramidea” erabiltzen da.
Egunero jan beharrekoak:
Gainera, 1 1/2 – 2 litro ur.
Medikuntza naturalaIzaga Garcia. Dietista
Aurrekoan Internet-eko atariei buruz hitz egin genuen, baina Interneten dauden atari nagusiez hitz
egin nahi nizuenez erdal atarietara mugatu nintzen. Baina Internet ez da ingelesa bakarrik,
euskarak ere badu bere presentzia. Lan interesgarriak egiten dira euskaraz, eta horien artean
euskal atariak ere badaude, noski. Euskarazko lehen ataria gasteiztar gazte batek sortutako Kaixo
(www.kaixo.com) izan zen. Atari horretako edukiak euskaraz zein gaztelaniaz aurkituko dituzue.
Horren antzekoa da Ataria izenekoa (www.ataria.com). Badaude ordea, berezko bilatzailea garatu
duten atariak: Jalgik (www.jalgi.com) euskarazko hitzak lematizatzen dituen bilatzailea du, eta
eibartar talde batek sortutako Aurki (www.aurki.com) izenekoak, euskal edukiak aurkitzeko
egokitutako bilatzailea du. Orain beste talde bat atari berri bat prestatzen ari da. Atari horrek
Xerka (www.xerka.com) du izena eta oraindik proba fasean dago, baina itxura denez eduki
gehienak Aurki eta beste atari batzuetatik hartutakoak dira. Horiez guztiez gain, Interneten badago
beste bilatzaile azkar bat, Google-ren antzekoa baina emaitzaren hizkuntza mugatzeko aukera
ematen dizuna. Fast (www.bos2.alltheweb.com/customize.php3) da bilatzaile horren izena, eta
bilaketako aukeretan euskaraz bakarrik bilatzeko ezarri daiteke, edo nahiago baduzue euskaraz,
katalanez eta ingelesez, adibidez. Proba ezazue, oso interesgarria da eta.
Olarroa amarauneanwww.josuwaliño.com Informatikaria
Grasak,azukre, gozokiak
Esnekiak(2 razio)
Ahal den gutxien
Olioa (2-3 kutx)
Fruitu lehorrak (razio 1)
Berdurak(2 razio)
Proteinak*(2 razio)
Zekaleak: ogi integrala, arroza, pasta,zekale malutak, muesli…
(4 razio)
Frutak(2-3 razio)
Oharrak*: haragi proteina oso
gomendagarria ez denez,
egoskariak, arrautzak, arraina…
jan ditzakegu (adibidez:
egoskaria+zekalea,
ilarrak+arroza,
gazta+intxaurrak…). Esnea hobe
begetala bada. Beste esnekiak,
tolerantziaren arabera.
20 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Antxoka agirre
Igerilekuak 99ko ekainean ireki zituenbere ateak, oraindik ere Kiroldegiarengestioa Udalaren esku zegoela. 99kourrian eman zitzaion Kirolzer enpresarigestioa, eta instalazioak azaroan bukatubazituzten ere urrian bertan ekinzitzaion kurtso berriari makinengimnasioa, hidromasajea, sauna, etaaerobik, judo eta joga ikastaroakmartxan jarrita. Kanpoko pistak, bipadle-koak eta tenisekoa, joan denurteko ekainean ireki zen, futbol zelaiberria irailean, eta azkenik rokodromoahil honetan bertan estreinatzen da.
Ikus daitekeen bezala nahikoa lan etasaltsa izan dute, baina jendearenerantzuna ere tamainakoa izan da.Lehen ikasturtean, urritik urrira 2200bazkide egin dira eta joan den urritikhona beste 500. “Berrikuntzekin aukeraezberdinak zabaldu dira, eta egia esanneurri haundi batean normaltzat hardaiteke igoera hau” dio Franek.“Herriko biztanlegoaren %32ª daZumaian polikiroldegiko bazkide, etabeste herrietan dauden antzeko kirol-degiek ere biztanlegoaren %25 edo%30ª izan ohi dute” ematen du konpa-raketarako erreferentzia gisa.
Kopuruari dagokionean ez ezik kualita-tiboki ere dezenteko aldaketak emandira Kiroldegiaren erabiltzaileeidagokionean. “Lehen bi talde bakarrikzeuden. Batetik federatuena etabestetik kirola fuerte samar egitenzutenena, 500-600 bazkide. Orainedonork erabil ditzakeen instala-kuntzak ditugu, lesio batekin dagoenaere ibili daiteke igerilekuan adibidez,eta bazkideen abanikoa ere zabalduegin da 2 urtetatik 70 urtetara etaedozein intentsitateko ariketetara.”kontatzen du.
Lehen urtearen balantzea Kirola egitea moda-modan jarri da herrian. 8.400 biztanletatik
2.700-ek izena emana dute kiroldegian, baita oso aspaldian
edo inoiz egin gabeak ere, eta igerilekua, aerobika eta
gimnasioa lepo dabiltza. Kiroldegiko arduradunak, noski, oso
pozik ezarri diren instalakuntza eta ikastaro berriek izan duten
erantzuna ikusita, baina aldi berean hobekuntza batzuk burutu
nahian, guztiok kabituko bagara.
Arg
azki
a: A
itor
Bay
o
JUSTAtaberna
Erribera kalea, 20
eguneroko bazkariak
kirolak
212001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
ZerbitzuakIgerilekua da publiko zabalena duenzerbitzua, eta baita ikastaro gehienakeskeintzen dituena ere: Haurrek etahelduek igerian ikastekoa, eta estiloakhobetzekoa. Guztiak ere astean bizpairuegunez. Akuagim-a ere, aerobikauretan, proba bezala jarri dute martxan,eta dezenteko arrakastarekin. “Osokirol konpletoa da, aerobika eta pisti-naren bertuteak batzea lortzen baitu:entretenitu eta gorputz guztia lantzea”komentatzen du Franek.
Aerobika bera eta makinen gimnasioadira igerilekuarekin batera arrakasta-tsuenak. Lehenengoa Eva Nasarrerengaraietan bezain ondo ari da funtzio-natzen, “egunero goiz eta arratsaldedaude klaseak eta guztira 130 batpertsona apuntatu dira” dio Franek etabigarrengoan ere, ikastarorik egon ezarren, jendetza ibiltzen omen da egunguztian zehar.
Jendez eskasago dabilen zerbitzurenbat aipatzekotan mantenurako gimnasiaseinalatzen du Franek. “Bi ikastarodauzkagu. Lehenengoa arinagoa, estira-mentu batzuk, abdominalak... xuabe-xuabe. Bigarrena gimnasia egin nahi baibaina nola egin ez dakienarentzat, edobakarrik egiten aspertu egitendenarentzat. Hauek fuerte ibiltzen dira,gimnasia, pesak, areto futbola e.atxandakatuaz. Badabil jendea, 30an bat
edo, baina iruditzen zait potentziatubeharra dagoela jende asko baitago,makinetan esaterako, asmatu ezindaibiltzen dena, eta hasteko behintzatmonitore baten laguntza izatea komeni-garria da” esplikatzen du Franek.
Kanpoko pistak eta futbol zelaia eredezente erabiltzen omen dira.“Eguraldiak agintzen du hor. Udaranjende asko ibili zen, tenis ikastaroak ereeman genituen, baina neguan lasai-xeago” dio. Gainerantzean lehendikzeuden ikastaroak mantendu egitendira: judoa, yoga, eta jubilatuentzakogimnasia.
HobekuntzakKexu gutxi izan omen dituzte, oroharbalorazio positiboak, eta gustora daude,baina jendearen erantzun positibo horiizan da hain zuzen momentu honetanduten arazo nagusia, zenbait zerbi-tzuren masifikazioa ekarri diena.
“Makinen giimnasioa eta aerobikazenbaitetan motz samar gelditzen diraoso demanda altua baitute. Batipathasieran, jende guztia ordu beretsuetanetortzen zen eta saturatu egiten ziren,baina gero jendeak ikasi du etabanatuaz joan da” dio.
Makinen gimnasioari dagokioneanhanditze proiektu bat dute aurtenbertan egin beharrekoa. “Harmailen
goian dagoen korridorea itxi eta oraingogimnasioarekin bat egitea da ideia.Makina kardiobaskularrak (korrikaegiteko zinta, bizikleta ergometroa etaeskailerak) dira demanda haundienadutenak eta holako bospasei kabitukodirelakoan gaude” esplikatzen du.
Luzera begira, bazkidetzek gorajarraitzen badute behintzat, eraikinafutbol zelaia eta kiroldegiaren artean,Aita Mari auzategi aldera dagoenhutsunera zabaltzea litzateke irten-bidea. Aerobika eta makinentzakogimnasio berri bana jarriko genituzke,bakoitza solairu batean” dio. Bainaoraindik ez da ideia bat baino.
Pistaren zorua ere aurten aldatukodute, hamazazpi urte ditu eta gastatuadago dagoenekoz, eta hidromasaiarigainezkabide berri bat jarriko diote,oraingo sistemak ez baitu ondo funtzio-natzen.
Prezio politikarekin ere dezentekopolemika egon zen hasera batean, bainabadirudi ur hauek ere baretu direla.“Bazkideek egin zituzten eskari batzukonartu egin ziren. Esaterako, bazkideegin aurretiko matrikula kendu egin daeskatu bezala eta diru arazoak dituzte-nentzako prezio bereziak zuzenean ezbada ere Udaleko Gizarte Zerbitzuenbidez lortzeko modua jarri da. Gero, nikuste prezio globalarenak bereabantailak ere bazituela ikusi dela,karnet bakarrarekin zerbitzu askoeskeintzen baitira” esplikatzendu.Urteko bazkidetza hilean 2.270 pztakostatzen da. 22 urtetik beherakoekmerkexeago dute eta 14 urtetikbeherakoek erdi prezioan. Familien-tzako bono bereziak ere badaude etabaita hilabeteko eta hamabostegunetako bazkidetzak ere. Ikastaroakaparte ordaintzen dira, baina bazkide-entzako beherapenekin.
22 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Baltasar Etxabe, 5Tel. 943 14 31 35
kultura
Juan Luis Romatet
Pentsa dezagun 2001 urtean gaudelaeta mendi tontorrera teletransporta-zioaren bidez heldu behar dugula:makina batean sartu, botoi bati emaneta berehala mendiaren puntanjartzen garela. Ez dakit, milurte berriahelduta, ez da logikoa orain ehun urtebezala ibiltzea mendira igotzeko, bainahala da, eta hori egiaztatzeko, hemendugu aurtengoan ere Inda MendiMendi Bazkunak antolatzen duenMendi Astea.
Jada zazpigarren ekitaldia betetzen duaste honek, eta aurreko urteetanbezala, diapositiba emanaldiak etaerakusketa batez osatuta egongo da.Ziur mendia maite dutenek ez dutelahuts egingo.
Mendi Astea hasteko, Jose RamonAgirreren erakusketa bat izango da.
Kutxaren esku dagoen erakusketahonek “Pirinioak harmonian” izena dueta otsailaren 15ean zabalduko da etamartxoaren 5a arte egongo da ikusgaiForonda Kultur Etxean. KantauritikMediterraneora luzatzen diren haransakon eta gailurren paradisu honetan,herri, kultura eta hizkuntza aniztasunhandia daukagu, eta hori guztiarenatzean mendikate dotorea. Hainbatmendi, herri eta jenderen irudiak diraprotagonistak erakusketa honetan.
Erakusketarekin batera, diapositibaemanaldi batzuk ere izango dituguikusgai aurtengoan, bost hain zuzenere, guztiak Foronda Kultur Etxean.Lehenengoa otsailaren 19an izango daeta protagonistak Ameriketako MendiHarritsuak izango da. Igor Mendiza-balek emnago du eta izenburua,berriz, “Goxerri, izotza Rocosetan” da.Bigarren emanaldia otsailaren 20anizango da. Egun horretan Adolfo
Madinabeitiaren “Amin Brakk.Namkor” emanaldia izango da ikusgai.Egun bat geroago, otsailaren 21eanJosu Ulaciaren “Wall en Cochamó”diapositiba emanaldia ikusteko aukeraizango da. Ostegunean, hilaren 22an,Jose Ramon Agirreren “Pirineoakharmonian” ikus-entzunezoa eskainikoda. Erakusketan zintzilikatu direnargazkiez gain, beste ehunka irudiikusteko aukera izango da, guztiraordubete inguruko emanaldia. Azkendiapositiba emanaldia otsailaren 23anizango da Kultur Etxean. Egunhorretan Felipe Uriarte mendizaleezagunak “Hiru handiak” izenekobilduma eskainiko du.
Horiek izango dira aurtengo MendiAste honetan ikusi ahal izangoditugunak. Orain, zuen esku dagomendiaren zirraraz gozatu edo asfal-tozko lautadan gelditzea. Zeuekaukeratu.
Mendi Astea 2001
kultura
232001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Otsailak 22, ostegunaLa Ducha (1999)
Zuz: Zhang YangAkt: Zhu Xu, Pu Cun Xin
Jatorrizko bertsio azpititulatua.
Zhang Yang zuzendari gaztea Txinako zinema independen-tetik dator. Spicy Love Soup (1997) filmaren arrakastarenondoren, pelikula honekin bere karrera erabat sendotuzuen; izan ere, berari esker hainbat sari jaso zituen: Donos-tiako Zinemaldiko zuzendari onenaren zilarrezkomaskorra, Torontoko Zinemaldiko Nazioarteko KritikarenSaria eta Rotterdameko Zinemaldiko Ikusleen Saria,besteak beste.
Denbora gutxian Txinak izugarrizko aldaketak ezagutuditu. Filmaren hasiera-hasieratik dutxa, ohiko bainera-rekin kontrajarrita, aldaketa horien adierazle izango da,hau da, tradizioaren eta modernitatearen (garapen ekono-mikoaren) arteko aldearena. Ekialdeko kulturetan bainupublikoak gaur egun oraindik oso errotuta daude.Bainuaren erritualak, hain zuzen ere, Pekingo bainupubliko batzuetan izango diren gizarte eta famili harre-manak islatzeko balioko du. Bainu horretako nagusiaagure bat da eta seme buruz atzeratua zaindu behar izatendu. Egun batean, ordea, Txinako eskualde garatuenetikbeste semea etorriko zaio. Gertaera horretatik abiatuta,oso istorio hunkibera eta bizitasunez betea abiatuko da.Zhang Yang zuzendariak istorio honetan gorputz eta arimaazaltzen ditu, sentiberatasunez gainezka eta afektibita-tezko konplizitateak ezarriz; horrela, “bosgarren belau-naldiko” zinemagileen bideari jarraitzen dio. Lan haubizitzaren aldeko kantua da, antzinako zenbait ohituraberreskuratu beharraren alde, erloju madarikatua hordagoela ahazteko.
KOLDO LANDALUZE
Fitxa-teknikoa
Izenburua: Habiak
Abeslaria/taldea: Anari
Urtea: 2000
Argitaletxea: Esan Ozenki
Anariren esfortzu berriaOrain 2-3 urte Anari Alberdi abeslari azkoitiarrak
harridura sortu zuen bere lehen diskoarekin. Ordura
arte Euskal Herrian asko jorratu gabeko estilo batez
lagunduta, Anarik kantu ederrez betetako lana
kaleratu zuen. Maitasun arazoak, sexualitatea, hitz
batean, emozioak ziren Anariren kantu bitxi haietan
aurkitzen genituenak. Aurretik estiloa aipatu dut.
Estilo gordina batzuetan, beroagoa besteetan, baina
egia antzeman daiteke bere estiloan. Hemen ez,
baina Estatu Batuetan eta Britainia Handian bakarlari
ugarik uztartzen dituzten gaiak eta musika mota
batzen zituen Anarik lehen disko hartan.
Orain, Durangoko Azokarekin batera, Anarik bigarren
diskoa kaleratu du. “Habiak” du izena eta hamaika
kanta entzun daitezke bertan. Lehen diskoarekin
alderatuta, gordintasun puntua galdu egin du agian,
baina galera hori letren kalitate hobekuntza eta
kantuek izan dituzten moldaketengatik aldatu ditu.
Hammond organoa, zerra melodikoa, txeloak,
biolinak, etab. entzun daitezke lan berri honetan.
Anariren laguntzaileei dagokienez, Bap!-eko kide
izandako Drake eta Mikel Abrego eta Dut-eko Xabi
Strubell aurki daitezke “Habiak” honetan. Ruper
Ordorika, Kaki Arkarazo eta beste hainbat musikari
izan ditu kolaboratzaile. Kanta gehienak Anari
berarenak dira, nahiz eta Jon Maiak eta J. Luis
Zabalak letra batzuk idatzi. Hori bai, Joseba Sarrio-
naindiari hitz bat baino gehiago lapurtu omen dizkio.
Anarik lehen diskoan sortu zituen itxaropenak
egiaztatu egin ditu “Habiak” honekin. Ez da gutxi.
24 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
otsaila
LAUREL ETAHARDY ZERURABIDEANTeatroak berriroere tartea izangodu Zumaiako kultureskaintzan. Bi obrainteresgarri izan
ditugu azken asteotan Aita Marizinean eta hilaren 23an ikustekoaukera izango duguna ez da atzeangeratuko. Ostiralean, gaueko 10etanBederen 1 taldeak “Laurel eta Hardyzerura bidean” obra taularatuko du.Bi aktorek, Patxi Santamaria etaInazio Tolosak antzeztutako lanhonetan Paul Auster idazlearenunibertsoa antzeman daiteke. Teatro-arekin gozatzeko beste aukera ezinhobe bat.
22osteguna
ZINE FORUMSAIOA
“La ducha”22:15etan
10larunbata
ANTZERKI SAIOAAdos taldearen
“ManolitoGafotas”22:00etan
23ostirala
22:00etan
Aita Mari zinean
GAUR ERE BETIKO JOLASAKErakusketa erakargarria ikustekoaukera izango dugu hilaren 18tikaurrera Oxford aretoan. Kulki taldeakegur pusketekin, txapekin, papera-rekin eta egunero erabiltzen denedozein gauza edo materialekinegindako jostailuak aurkeztuko dituErribera kaleko aretoan. Betikojolasak, batzuk ia ahaztutakoakgogoraraziko zaizkie ume eta helduei.Ekimen honen bitartez, jostailuakerraz egin daitezkela zabaldu nahi da.
agenda
KORRIKA KULTURALABadator Korrika. Bi urtean behinEuskal Herri guztia zeharkatzen duenekimena uda atarian helduko daZumaiara. Aurretik hainbat ekitaldiantolatuko dira Korrikari ongietorriaemateko. Jada martxan dira hauantolatzeko batzordeak (asteaz-kenero gaueko 9tan elkartzen diraeuskaltegian) eta laister hasiko diraospatzen Korrika Kulturalaren lehenekitaldiak. Ekimen honen barne,otsailaren 16an ipuinkontaketa batizango da Oxford aretoan. Heldueizuzendutako ekitaldi honetan JoxeMari Karrerek “Kondoi bakoitzakbere historia dauka” eta “Haragimingain gehi emakume ipuinak”izeneko istorioak kontatuko dizkigu.Ipuinkontaketa gaueko 10etanizango da. Horretaz gain martxoaren1ean zine emanaldi berezia izango daAita Mari zinean. Gaueko 10:15etan“Jone igo zerura” pelikulaeuskalduna eskainiko da.
MARTXOA
Kultur Etxea . . . . . . . . . . . . . . . . .943 861556 Kultur Etxea:Kiroldegia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .943 862021 astegunak: 9:30 - 14:00
Udaletxea . . . . . . . . . . . . . . . . . . .943 865025 16:00 - 20:30
Gizarte zerbitzuak . . . . . . . . . . . . .943 862200 larunbatak: 9:30 - 13:00
Osasun zentroa . . . . . . . . . . . . . . .943 860862 Udaletxea:San Juan Egoitza . . . . . . . . . . . . . .943 861273 astegunak: 7:30 - 15:00
Pentsiodunen Egoitza . . . . . . . . . . .943 861700 larunbatetan itxita
Musika Eskola . . . . . . . . . . . . . . .943 861183 Gizarte zerbitzuak:Ludoteka . . . . . . . . . . . . . . . . . . .943 143264 astegunak: 9:00 - 13:00
Tren Geltokia . . . . . . . . . . . . . . . .943 861127 Bake Epaitegia:Taxi Geltokia . . . . . . . . . . . . . . . . .943 861360 astegunak: 9:30 - 13:30
Bake Epaitegia . . . . . . . . . . . . . . .943 860067 Osasun Zentroa:Posta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .943 861500 astegunak: 8:00 - 17:00
Udaltzaingoa . . . . . .943 861870/943 143232 larunbatak: 9:00 - 17:00
Pilotalekua . . . . . . . . . . . . . . . . . .943 862172 Kiroldegia:Larrialdi zerbitzua . . . . . . . . . . . . .943 461111 astegunak: 7:00 - 14:00
Itsas Kiroldegia . . . . . . . . . . . . . . .943 143088 15:00 - 22:00
Txomin Agirre Euskaltegia . . . . . . .943 860248 larunbatak: 9:00 - 14:00
Turismo Bulegoa . . . . . . . . . . . . . .943 143396 15:30 - 20:00
Helduen Liburutegia . . . . . . . . . . . .943 862730 igandeak: 9:00 - 14:00
Haur Liburutegia . . . . . . . . . . . . . .943 860324
ZUMAIA DONOSTIA ZUMAIA BILBODONOSTIA ZUMAIA BILBO ZUMAIA
6:30 5:47 6:29 6:007:00 6:17 7:29 7:007:30 6:47 8:29 8:008:00 7:17 9:29 9:008:30 7:47 10:29 10:009:00 8:17 11:29 11:0010:00 8:47 12:29 12:0011:00 9:47 13:29 13:0012:00 10:47 14:29 14:0012:30 11:47 15:29 15:0013:00 12:17 16:29 16:0013:30 12:47 17:29 17:0014:00 13:17 18:29 18:0014:30 13:47 19:29 19:0015:00 14:17 20:29 20:0015:30 14:4716:00 15:1716:30 15:4717:00 16:1717:30 16:4718:00 17:1718:30 17:4719:00 18:1719:30 18:4720:00 19:1720:30 19:4721:00 20:1721:30 20:4722:00 21:1722:30 21:47
ZUMAIA AZKOITIA ZUMAIA DONOSTIAAZKOITIA ZUMAIA DONOSTIA ZUMAIA
6:00 (Azpeitiraino) 6:30 (Azpeititik) 6:30 (Larunbatetan) 7:30 (Larunbatetan)6:30 (Ospitaleraino) 7:00 7:00* 8:00*6:35 7:15 7:30 8:307:00 8:05 (Ospitaletik) 8:00* 9:00*7:15 (Ospitaleraino) 9:00 8:30 9:308:00 (Ospitaleraino) 9:15 (Ospitaletik) 9:00* 10:00*8:15 10:00 (Ospitaletik) 9:30 11:00*9:00 10:15 (Ospitaletik) 10:00* 11:3010:00 (Ospitaleraino) 11:00 10:30 12:00*10:15 (Ospitaleraino) 11:35 11:00* 12:3010:55 12:00 (Ospitaletik) 12:00* 13:00*11:00 12:15 (Ospitaletik) 12:30 13:3012:00 (Ospitaleraino) 13:00 13:00* 14:0512:15 (Ospitaleraino) 13:35 13:30 14:3012:55 14:00 (Ospitaletik) 14:00* 15:00*13:00 (Ospitaleraino) 14:15 (Ospitaletik) 14:30 15:3014:00 (Ospitaleraino) 15:00 (Ospitaletik) 15:00* 16:30 (Larunbatetan)14:15 (Ospitaleraino) 16:00 (Ospitaletik) 15:30 (Larunbatetan) 17:00*15:00 16:15 (Ospitaletik) 16:00* 17:3016:00 (Ospitaleraino) 17:00 16:30 18:00*16:15 (Ospitaleraino) 17:35 17:30 19:00*16:55 18:00 (Ospitaletik) 18:00* 19:3017:00 18:15 (Ospitaletik) 18:30 20:05*18:00 (Ospitaleraino) 19:00 19:00* 20:3018:15 (Ospitaleraino) 20:00 (Ospitaletik) 20:30 21:0019:00 (Ospitaleraino) 20:15 (Ospitaletik) 21:00 21:3019:15 (Ospitaleraino) 21:00 (Ospitaletik) 21:30 22:1520:00 21:15 (Ospitaletik) 23:00 22:3021:15 21:55 00:00 00:0022:00 01:00 01:00
02:00 02:0004:00 04:0005:00 05:00
06:00
252001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
* Autopistatik doaz
Grisean daudenak: larunbat, igande eta jaiegunetan
bakarrik.
Beltzez daudenak( ): larunbat gauetan bakarrik.23:00
Grisean daudenak, astelenetik
ostiralera, lanegunetan
bakarrik.
Trenak Autobusak
Botiken txandak
Telefono erabilgarriak Ordutegiak
Otsailak 3 eta 4.Fuldain. Elkano kalea, 1. Getaria. TEL: 608 579232
Otsailaren 5etik 11eraOtaño. Eusebio Gurrutxaga, 4. Zumaia.TEL: 943 861104
Otsailaren 12tik 16raAjuria. Harategiko kalea, 2. Getaria. TEL: 943 861304
26 2001eko o tsa i l a k 16/77.zenb .
Basadi, 12 behea Tel. 943 861018
Orain 60 urte, 1941eko otsailaren 15ean 20 bat lagun hilziren Zumaian, Bilbotik Donostiara zihoan trenak izan zuenistripuaren ondoren. Donostiara gaueko 9tan heldu beharzuen trena ia hiru orduko atzerapenarekin zebilen. Egunhartan sekulako ekaitzarenpean zegoen kostaldea. Bilbontxikizioak izan ziren eta Santanderren haizeak berpiztuzuen sute batek hiria kiskali zuen. Halako eguraldiarekinohikoa zen bezala, argi indarrak hutsune batzuk izanzituen. Hori, eta noizbehinka bidean aurkitzen zirenzuhaitz eta habeak kentzea izan ziren atzerapenarenarrazoi nagusia. Gaueko 11ak inguruan makina eta 10-12bagoiz osatutako konboia geltokitik atera eta tren zubira-rantz bideratu zen. Bertan, berriro argi indarrak pott egin
eta trena zubiaren erdian gelditu zen. Une hartan sekulakohaize bolada bat izan zen, eta konboia osatzen zituenbagoiak trenbidetik atera eta, batzuk uretara, besteakbidearen alboko lubetara bota zituen. Gau beltza zela eta,oraindik ere beldur handiagoa pasa zuten bagoien barruangeratu zirenek. Istripuaren berri izan eta berehala, jendeugari hurbildu zen zubi ingurura bagoietatik gorpuak etazaurituak ateratzen laguntzeko. Guztiria 20 bat lagun izanziren hilak istripuaren ondorioz, eta 120 inguru zaurituakgertatu zirenak. Ia hildako denak ibaiara erori ziren hirubagoietan suertatu ziren. Garai hartako egunkari denetaneman zen istripuaren berri. Istripua, eta ateratakoargazkiak, Zumaiako historiaren zati bihurtu dira.
Orain 60 urte…
kontarikon
tu