02.zifrak 2019 laburpena · 3$57( +$57=( 62=,232/,7,.2$ (7$ (5$*,1$ *dxu hjxq (xvnr -dxuodulw]dnr...

20
2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

Upload: others

Post on 27-Jan-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak.

    Laburpena

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    2

    AURKIBIDEA

    1. ANALISI DEMOGRAFIKOA ........................................................... 3

    2. BALIABIDE EKONOMIKOETARAKO SARBIDEA ETA KONTROLA .. 5

    3. GIZARTE-BALIABIDEETARAKO SARBIDEA ETA KONTROLA ...... 10

    4. PARTE-HARTZE SOZIOPOLITIKOA ETA ERAGINA ..................... 14

    5. GIZARTE-ANTOLAKUNTZA ERANTZUKIDEA .............................. 17

    6. INDARKERIA .............................................................................. 20

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    3

    1. ANALISI DEMOGRAFIKOA

    EAEn, 2018an, 2.180.449 pertsona bizi dira. Generoaren arabera, % 51,5 emakumeak dira, eta % 48,5, berriz, gizonak. Hiru lurralde historikoetako banaketari dagokionez, guztizkoaren % 52,3 Bizkaian bizi da, % 32,7 Gipuzkoan eta gainerakoak, % 14,9, Araban.

    Biztanleria adinaren arabera aztertuz gero, ikusten da gizonen presentzia

    handiagoa dela 50 urtetik beherako adin-tarteetan. Adin horretatik aurrera,

    emakumeen proportzioak gora egiten du, 94 urtetik gorakoen artean % 80 baino

    gehiago izateraino.

    2018an, 109.355 emakume atzerritar daude erroldatuta, EAEn bizi diren emakume guztien % 9,7. Emakume atzerritarren artean, lautik bat Europakoa eta Hego Amerikakoa da. 2018an, 7.318 ezkontza egin dira; ezkontzen %86,2 bide zibiletik egin dira. Deuseztasun-, dibortzio- eta banantze-epaiek ez dute aldaketa handirik izan aurreko urteekin alderatuta (4.015 kasu), eta dibortzioak nagusi dira oraindik 2006. urteaz geroztik (% 96,7). Ezkontzeko adinari dagokionez, emakumeak gizonak baino gazteago ezkontzen dira; horregatik, 34 urte bete arte gehiago dira ezkontzen diren emakumeak, eta adin horretatik aurrera, gizonen proportzioa handiagoa da. Jaiotza-kopuruak beheranzko joerari eusten dio. 2018an, 16.090 haur jaio dira, aurreko urtean baino % 5,6 gutxiago. Halaber, ama izan diren 10 emakumetatik 7 30-39 adin-tartekoak ziren. 2018an, EAEn hildako emakumeen eta gizonen kopurua antzekoa izan da: 10.866 emakume eta 10.879 gizon. Emakumeen eta gizonen arteko aldeak oso txikiak dira heriotza-tasan. Ia adin-tarte guztietan gertatzen da hildako gizonen kopurua emakumeena baino handiagoa izatea, eta adinean aurrera egin ahala, are alde handiagoarekin.

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    4

    JAIOTZA-TASA, EAE, 2018 2018 Jaiotzak, guztira 16.090 (% 5,7 gutxiago, 2017. urtearen aldean) % 36,47, 35-39 urteko amak (bi puntu gehiago aurreko urtearen aldean) Ama izateko adina, batez beste: 33,0 urte (igoera txiki bat) Amen % 44,4 ez zegoen ezkonduta (goranzko joerak jarraitzen du)

    Jaiotzen % 25,4 ama atzerritarrei dagokie (goranzko joerak jarraitzen du)

    HERIOTZA-TASA, EAE, 2018 2018 Heriotzak, guztira 21.745 (% 50,0, emakumeak) Heriotza-tasa gordina (heriotzak 1.000 biztanleko) 10,0 guztira eta 9,7 emakume

    (aurreko urtean bezala)

    Bizi-itxaropena

    EMAKUMEAK 86,3 URTE

    GIZONAK 80,8 URTE

    Emakumeak Guztizkoaren gaineko %

    > 70 > 80

    % 59,6 % 64,8

    Emakumeak% 51,5

    Gizonak% 48,5

    EAE-KO POPULAZIO OSOA 2018-AN:2.180.449

    ANALISI DEMOGRAFIKOA

    EAE% 71,9

    Beste autonomia-erkidego

    bat% 18,6

    Estatutik kanpo% 9,5

    EAEKO POPULAZIOAREN JATORRIA 2018-AN

    EAE% 70,4

    Beste autonomia-

    erkidego bat% 19,9

    Estatutik kanpo% 9,7

    EAEN BIZI DIREN EMAKUMEAK 2018-AN

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    5

    2. BALIABIDE EKONOMIKOETARAKO SARBIDEA ETA KONTROLA

    Oro har, emakumeen jarduera-tasak bilakaera positiboa izaten jarraitu du; hala, 2018an pixka bat gora egin du, % 52,0ra iritsi arte; gizonei dagokienez, hazkunde hori handiagoa izan da, % 61,5era iritsi baita. Jarduera-tasari dagokionez, adin-taldeen arabera, gazteenen artean (16-24 urte) jarduera-tasa txikiagoa da; hala ere, adin-talde horretan soilik dute emakumeek gizonek baino tasa handiagoa. Adinak gora egin ahala, emakumeen eta gizonen arteko aldeak gora egiten du: 25 eta 44 urte bitartean, gizonen eta emakumeen arteko aldea 5,6 puntukoa da, eta 45 urtetik gorakoekin, alde hori ia 12 puntura iristen da (% 39,4, emakumeen artean, eta % 51,3, gizonen artean). Emakumeen nahiz gizonen lan-merkatuko parte-hartzea handiagoa da seme-alabak dituztenean, batez ere bi seme-alaba edo gehiago badituzte. Kasu horretan, emakumeen jarduera-tasa % 79,21ekoa da eta gizonena % 90,6koa, baina bi sexuen arteko aldea ere handiagoa da. EAEko emakumeen enplegu-tasa % 46,2koa da, hots, 9,4 puntu txikiagoa gizonena baino (% 55,6). Adin-talde desberdinei dagokienez, biztanleria gazteenaren artean emakumeen enplegu-tasa zertxobait handiagoa da (% 21,9 emakumeen tasa eta % 19,8 gizonena). Hala ere, alde horiek alderantzikatu eta handitu egiten dira 25 urtetik aurrera, eta alderik esanguratsuenak 55 urtetik gorako biztanleen artean gertatzen dira. 2018. urtean, 444.239 emakume daude Gizarte Segurantzan afiliatuta, afiliazio guztien % 46,8, alegia; beraz, afiliazio gehienak gizonenak dira (% 53,2 eta 503.581 afiliazio). 2015. urteaz geroztik, langabezia-tasak behera egin du apurka-apurka EAEn; 2018an, tasa hori % 11,1ekoa izan da emakumeen kasuan, eta % 9,6koa gizonen kasuan. Hala ere, zifra hori oraindik urrun dago 2007ko minimotik (% 3,3).

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    6

    Lan-merkatuko segregazio horizontalak genero-joera nabarmenak erakusten jarraitzen du, eta zerbitzuen sektorean enplegu gehiena emakumeek osatzen duten bitartean (% 58,5), eraikuntzan (% 89,6), industrian (% 78,8) eta nekazaritza, abeltzaintza eta arrantzan (% 76,9) gehienak gizonak dira.

    Kontratuen tipologiari dagokionez, aldi baterakoak dira nagusi, eta, gainera, emakumeen presentzia zertxobait handiagoa da kontratazio horretan (% 50,2). Kontratu mugagabeei dagokienez, emakumeen proportzioa txikiagoa da (% 48,0 eta % 52,0, hurrenez hurren). Lanaldi partzialak emakumeek egindako kontratuetara mugatzen dira bereziki, hau da, kontratu horien % 66,8 emakumeei dagokie, eta lanaldi osoko kontratuen % 38,8 soilik dira emakumeak.

    Emakumeen eta gizonen ekintzailetza-indizean puntu bateko aldea dago, eta emakumeena da bietan txikiena (4,6 emakumeak eta 5,6 gizonak). Ekintzailetzaren faseak aztertuta, emakumeen presentzia % 44,9koa da hasierakoan, eta % 37,7koa ekintzailetza sendotuaren fasean.

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    7

    Langabezia-tasaren bilakaera Laburpena 2018

    0

    20

    40

    60

    80

    2005 2010 2015 2018

    45,0 48,352,2 52,0

    65,3 64,0 63,4 61,5

    Jarduera-tasaren bilakaera

    Emakumeak Gizonak

    25

    93

    51,3

    27,0

    87,1

    39,4

    0 20 40 60 80 100

    16-24

    25-44

    45 eta gehiago

    Jarduera-tasa adinaren arabera (2018)

    Emakumeak Gizonak

    51,5

    62,1

    90,6

    41,8

    52,6

    79,2

    0 20 40 60 80 100

    Seme-alaben ardurarik ezduten pertsonak

    Seme-alaba bat

    Bi edo gehiago

    Jarduera-tasa seme alaben arabera (2018)

    Emakumeak Gizonak

    28,5

    84,3

    85,9

    79,5

    19,8

    19,1

    76,1

    79,3

    74,1

    21,9

    0 20 40 60 80 100

    55 urte eta gehiago

    45-54 urte

    35-44 urte

    25-34 urte

    16-24 urte

    Enplegu-tasa, sexuaren araberaEmakumeak Gizonak

    33,0

    19,9

    7,0

    3,6

    8,6

    14,9 15,1 13,612,0 11,117,5

    9,5

    4,7 3,0

    9,6

    14,9 15,613,3

    10,8 9,6

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    30

    35

    1995 2000 2005 2007 2010 2014 2015 2016 2017 2018

    EmakumeakGizonak

    0

    20

    40

    60

    80

    2005 2010 2015 2018

    41,9 44,1 44,3 46,2

    62,3 57,7 53,5 55,6

    Enplegu-tasaren bilakaera

    Emakumeak Gizonak

    52,0

    46,2

    11,1

    61,5

    55,6

    9,6

    0 50 100

    Jarduera

    Enplegua

    Langabezia

    Gizonak

    Emakumeak

    EKOIZPEN-LANA

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    8

    Emakumeen kontratuak, guztira: 500.262

    Enplegu-eskatzaileak guztira eta langabezian dauden enplegu-eskatzaileak

    2018

    Emakume landunen %aren bilakaera, sektoreka

    159.435

    119.298

    66.652

    53.017

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    Emakumeak

    Gizonak

    Eskatzaileak guztira Langabezian dauden eskatzaileak

    Erregistratutako kontratuak, kontratu motaren eta lanaldi motaren arabera

    Gizonen kontratuak, guztira: 500.919

    Emakumeak Gizonak

    46,8

    46,9

    47,1

    47,748,2

    44,4

    40,6

    46,9

    35 40 45 50

    < 65

    60-64 urte

    50-59 urte

    40-49 urte

    30-39 urte

    20-29 urte

    16-19 urte

    Guztira

    Gizarte Segurantzan laneko alta duten emakumeak (%)

    35,3 37,241,5

    44,8 45,7 46,3 46,6 47,1 47,1 47,3 47,5 47,3

    27,3 28,4 23,2 20,926,9

    31,7

    24,527,6 30 27,8 27,6

    23,1

    14,8 1619,7 19,8 19,6 20,8 19 19,3 21 20,8 20,4 21,2

    4,8 5,2 7,6 9,8 10,412 12,5 10,8 11,8 11,4 10,3 10,4

    49,852,6

    55,5 57,758,7 58,4 58,1 58,3 57,4 57,8 58,5 58,5

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

    Emakumeak guztira (%) Lehen sektorea Industria Eraikuntza Zerbitzuak

    Mugagabea% 8,5

    Aldi baterakoa% 91,5

    Mugagabea% 9,2

    Aldi baterakoa% 90,8

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    9

    Lanaldi mota 2018

    Ekintzailetza 2018

    66,8

    38,8

    33,2

    61,2

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    Lanaldi partziala

    Lanaldi osoa

    Emakumeak Gizonak

    44,9

    46,6

    37,7

    55,1

    53,4

    62,3

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    Ekintzailea hasierako fasean (42 hilabete)

    Emakumeak Gizonak

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    10

    3. GIZARTE-BALIABIDEETARAKO SARBIDEA ETA KONTROLA

    Neskatoek eta mutikoek irakaskuntzaren derrigorrezko etapetan duten parte-hartzeak erakusten du, 2017/2018 ikasturtean, bi sexuen presentzia orekatua dela. Ikusten diren aldeak EAEn bizi diren neskatoen kopurua txikiagoa delako gertatzen dira. DBHtik aurrera, neskatilen eta mutikoen arteko aldeak adierazgarriagoak dira, hau da, bai oinarrizko lanbide-heziketan, bai erdi- edo goi-mailako lanbide-heziketan, emakumeen presentzia txikiagoa da. Hala ere, batxilergoan eta unibertsitate-ikasketetan, emakumeen parte-hartzea gizonena baino handiagoa da. Eskola-uzte goiztiarraren tasa 8,8koa da EAEn; emakumeena txikiagoa (7,5). Era berean, eskola-uzte maila hori nabarmen txikiagoa da Estatuko batez bestekoa baino (17,9). Alde txikiagoarekin bada ere, EAEko tasa ere 28-EBko herrialdeen batez bestekoa (10,6) baino txikiagoa da. Lehenago aipatu den bezala, emakumeek lanbide-heziketan duten pisu erlatiboa gizonena baino txikiagoa da: erdi-mailako ikasleen % 34,3 eta goi-mailako ikasleen % 35,2 emakumeak dira. Gainera, genero-estereotipoak mantentzearen ondorioz, emakumeek Osasun eta Irudi Pertsonaleko lanbide-arloetako ikasketak aukeratzen dituzte gehienbat, eta gizonen artean, berriz, industria-sektorekoak. Unibertsitateko ikasleei dagokienez, karrera profesionalak hautatzeko orduan ere desberdintasunak daude. Emakumeen presentzia % 76,4koa da Osasun Zientziekin lotutako karreretan; Ingeniaritza eta arkitekturan, berriz, %72,6koa. Irakaskuntzarekin, hizkuntzekin edo zaintzarekin lotutako graduetan, emakumeen presentzia dezente handiagoa da; ingeniaritzetan, berriz, gizonak dira nagusi. Master ofizialei dagokienez, ia ez dago alderik emakumeen eta gizonen artean. Doktoretzen artean, ordea, emakumeen presentzia zertxobait handiagoa da (% 51,9; gizonena: % 48,1). 2017an, emakumeen batez besteko errenta pertsonala 16.074 eurokoa izan da, eta gizonena, berriz, 26.519 eurokoa, 10.445 euro gehiago. Errentarik jasotzen ez duten pertsonen artean, emakumeen presentzia handiagoa da (emakume guztien % 15,6 eta gizon guztien % 9,9). Era berean, 15.000 eurotik beherako diru-sarrerak dituzten emakumeen proportzioa handiagoa da. 15.000 eurotik aurrera, ordea, handiagoa da errenta-tarte horietan sartzen diren gizonen proportzioa.

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    11

    Emakumeek eta gizonek jasotzen dituzten pentsioen artean oraindik ere desberdintasun handiak daude. Alarguntza-pentsioak nagusi dira oraindik ere emakumeen artean (126.629); gizonen artean, berriz, jasotzen dituzten pentsioak lan-jarduerarekin lotuta daude, hau da, erretiroarekin (224.618) eta, neurri txikiagoan bada ere, ezintasun iraunkorrarekin (28.873). Pentsio horien zenbatekoan ere alde nabarmenak daude; 2018an, emakumeen pentsioaren batez bestekoa 869,69 eurokoa izan da, eta gizonena, berriz, 1.491,81 eurokoa. Emakumeen egoera ekonomikoa okerragoa denez, emakume gehiagok jasotzen dute Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE); 2018an, hartzaileen % 57,1 emakumeak ziren (34.488 emakume, eta 25.917 gizon). Etxebizitzako Gastuetarako Prestazio Osagarriari dagokionez, emakumeek zertxobait gehiago jasotzen dute (guztizkoaren % 51,3). Azkenik, ia soilik emakumeek jasotzen dute Guraso Bakarreko Prestazio Osagarria, prestazio horien % 95,1 emakumeek jasotzen baitute.

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    12

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    Helduen hezkuntza

    Unibertsitateko Goi-mailako Ikasketak

    Goi-mailako LH

    Erdi-mailako LH

    Batxilergoa

    Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza

    Lehen Hezkuntza

    Haur Hezkuntza

    % 50,5

    % 53,8

    % 35,2

    % 34,3

    % 53,1

    % 48,7

    % 48,4

    % 48,4

    % 49,5

    % 46,2

    % 64,8

    % 65,7

    % 46,9

    % 51,3

    % 51,6

    % 51,6

    Matrikulatutako ikasleak. 2017/2018EmakumeakGizonak

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    Zientziak

    Osasun-zientziak

    Arteak eta Giza Zientziak

    Ingeniaritza eta Arkitektura

    Gizarte- eta lege-zientziak

    Adarrak guztira

    % 52,2

    % 76,4

    % 62,4

    % 27,4

    % 58,4

    % 53,8

    % 47,8

    % 23,6

    % 37,6

    % 72,6

    % 41,6

    % 46,2

    Unibertsitatean matrikulatutako ikasleak, jakintza-arloaren eta sexuaren araberaEmakumeak

    Gizonak

    0 5.000 10.00015.00020.000 25.00030.000

    Errenta erabilgarria

    Transferentzia

    Jardueren errenta

    Kapital higiezinen errenta

    Kapital higigarrien errenta

    Lan-errenta

    Errenta guztira

    13.693

    4.393

    621

    489

    970

    9.601

    16.074

    21.873

    7.040

    1.402

    415

    1.638

    16.025

    26.519

    17.615

    5.662

    995

    454

    1.290

    12.681

    21.083

    Guztira Gizonak Emakumeak

    Batez besteko errenta pertsonala, errenta-motaren arabera, 2017

    Emakumeak16.074

    Gizonak26.519

    Batez besteko errenta pertsonala, 2017

    HEZKUNTZA

    ERRENTA

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    13

    0 400 800 1.200 1.600

    Ezintasuna

    Erretiroa

    Alarguntza

    Zurztasuna

    Senideen alde

    GUZTIRA

    1.292,49

    1.592,25

    616,12

    462,15

    684,55

    1.491,81

    1.047,90

    934,43

    808,73

    458,39

    677,06

    869,69

    1.212,93

    1.347,32

    796,19

    460,36

    678,86

    1.173,79

    Guztira Emakumeak Gizonak

    Batezbesteko pentsioak, pentsio motaren eta sexuaren arabera. EAE, 2018

    PENTSIOAK ETA BALIABIDE SOZIO-ASISTENTZIALAK

    Emakumeak% 69,2

    Gizonak% 30,8

    Egoitza-zentroen erabiltzaileak, 2017

    Emakumeak% 57,1

    Gizonak% 42,9

    DSBE laguntzen titularrak, 2018

    Emakumeak% 51,3

    Gizonak% 48,7

    EPOren titularrak, 2018

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    14

    4. PARTE-HARTZE SOZIOPOLITIKOA ETA ERAGINA

    Gaur egun, Eusko Jaurlaritzako sailetan emakumeen ordezkaritza % 63,6koa da; era berean, sailburuordetza/idazkaritza nagusietan emakumeen presentzia % 45,5ekoa da. Eusko Jaurlaritzari atxikitako erakunde autonomoetako goi-karguei dagokienez, emakumeen presentzia % 60koa da. Hala ere, Eusko Jaurlaritzari atxikitako enpresa eta erakunde publikoetako goi-karguetan emakumeen presentzia % 34,5ekoa da, eta ez da iristen berdintasunerako lege organikoak ezarritako gutxienekora (% 40). Sindikatuetako idazkaritza nagusiei dagokienez, EAEn emakume bakarra dago lanpostu horretan, LAB sindikatuan. EAEn gehiengoa duten lau sindikatuen batzorde exekutiboan emakumeen presentzia % 47,2koa da. Emakumeek presentzia txikiagoa dute enpresa-erakundeetan; 18 emakume baino ez daude zuzendaritza-organoetan, guztien % 20,2, eta emakume bakar batek ere ez du presidente-posturik. Era berean, kasu bakar batean da presidentea emakume bat EAEn egoitza duten finantza-erakundeetan, Fiare-n, hain zuzen ere. Finantza-erakunde horietan, emakumeek administrazio-kontseiluan duten presentzia ere txikia da (% 32,7).

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    15

    Emakumeen presentzia Eusko Jaurlaritzako sailetan, sailburuetan, erakunde autonomoetan eta erakunde/enpresa publikoetan, 2019.

    Sindikatu nagusietako idazkaritza nagusiak eta batzorde betearazleak, sexuaren arabera. 2.019

    EAEko enpresaburu-erakundeetako zuzendaritza-kontseiluak, sexuaren arabera. 2019

    % 64

    % 45

    % 60

    % 34

    % 36

    % 55

    % 40

    % 66

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    Saila

    Sailburuordetza

    Erakunde autonomoak

    Erakunde/enpresa publikoak

    Gizonak

    Emakumeak

    PARTAIDETZA / BOTEREA

    26

    6

    8

    5

    7

    31

    8

    6

    8

    9

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    GUZTIRA

    UGT

    LAB

    ELA

    CC.OO

    Emakumeak Gizonak

    11

    5

    0

    2

    18

    27

    27

    14

    17

    71

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    ADEGI

    CEBEK

    SEA

    CONFEBASK

    GUZTIRA

    Emakumeak Gizonak

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    16

    EAEn egoitza duten finantza-erakundeetako lehendakaritza eta administrazio-kontseiluak, sexuaren arabera. 2019

    19

    3

    6

    6

    4

    41

    13

    8

    8

    12

    % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

    GUZTIRA

    Kutxabank

    Fiare

    Laboral Kutxa

    BBVA

    Emakumeak Gizonak

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    17

    5. GIZARTE-ANTOLAKUNTZA ERANTZUKIDEA

    Oraindik emakumeek hartzen dute beren gain ugalketa- eta ekoizpen-lanak uztartzearen zama. Martxoaren 1eko 6/2019 Errege Lege Dekretua indarrean jarri arte, amatasun-baimena, 6. astetik aurrera, haurdun ez dagoen bikotekideari transferitu ahal zitzaion; 2018an, ordea, kasuen % 95,2an soilik emakumeek erabili dituzte baimen horiek. Seme-alabak zaintzeko eszedentziei dagokienez, 2018an % 90,7 emakumeek erabili dituzte. Era berean, senideak zaintzeko eszedentziak ere gehiago erabili dituzte emakumeek (% 82,1), baina neurri hori erabiltzen duten gizonen proportzioa zertxobait handiagoa da. Emakumeek eta gizonek ugalketa-lanean ematen duten denboraren arteko aldeak oso adierazgarriak dira: emakumeek 4,7 ordu ematen dituzte egunero seme-alaba adingabeak zaintzen, eta gizonek 3,3 ordu. Eta emakumeek ordu gehiago ematen dituzte mendeko pertsonak zaintzen eta etxeko lanak egiten.

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    18

    Emakumeek eta gizonek etxeko lanetara bideratutako orduak egunean, EAE, 2018

    Emakumeak% 95,212.105

    Gizonak% 4,8608

    Hartzailearen amatasunagatiko prestazioak, sexuaren arabera. 2018. Guztira: 12.713

    Emakumeak% 90,74.366

    Gizonak% 9,3449

    Seme-alabak zaintzeko eszedentzia, 2018 Guztira: 4.815

    Emakumeak% 82,1

    439

    Gizonak% 17,9

    96

    Ahaideak zaintzeko eszedentzia, 2018Guztira: 535

    2,1

    4,7

    2,4

    1,4

    3,3

    1,4

    0

    1

    2

    3

    4

    5

    Etxeko lanak Seme-alaben zaintza Mendekotasunen batduten pertsonak

    zaintzeaEmakumeak Gizonak

    UGALKETA-LANA

    DENBORAREN ERABILERAK

    11.666

    14.82116.963

    14.27213.81913.25812.105

    375 367 767 803726 669 608

    0

    2.000

    4.000

    6.000

    8.000

    10.000

    12.000

    14.000

    16.000

    18.000

    2002 2005 2010 2015 2016 2017 2018

    EmakumeakGizonak

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    19

    15 urtetik beherako seme-alaben zaintza egunean, EAE, 2018 (%)

    4,2

    15,1

    0,9

    4

    0

    5

    10

    15

    20

    Eguneroko zainketa-lanak, lanaldi barruan Eguneroko zainketa-lanak, lanalditik kanpo

    Emakumeak Gizonak

  • 2019ko ZIFRAK, Euskadiko emakumeen eta gizonen egoerari buruzkoak. Laburpena

    20

    6. INDARKERIA

    2018an, emakumeen aurkako indarkeriaren 5.315 biktimizazio eta 4.244 biktima egon dira. Biktima guztien artean, gehienak (% 70,4) bikotekideak edo bikotekide ohiak eraso ditu. 870 kasutan, senidea zen erasotzailea, eta 385 kasutan, beste esparru batzuetan jasan behar izan dute indarkeria emakumeek. 2018an, hiru emakume erail dituzte, eta 2002. urteaz geroztik 46 emakume erail dituzte. 5.640 salaketa erregistratu dira genero-indarkeriaren epaitegietan.

    Bikotekidearena/bikotekide ohiarena

    2.989% 70,4

    Familia barrukoa

    870% 20,5

    Sexu-indarkeria385

    % 9,1

    Emakume biktimak, indarkeria motaren arabera. 2018

    Emakumeen aurkako indarkeriaren biktimak, jaiolekuaren arabera. EAE 2018

    EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA

    Emakumeen aurkako indarkeriaren biktimak, erasotzailearen adinaren arabera. EAE 2018

    2.477

    3.8144.285

    5.0974.693

    4.9995.315

    0

    1.000

    2.000

    3.000

    4.000

    5.000

    6.000

    2002 2005 2010 2015 2016 2017 2018

    Emakumeen aurkako indarkeriaren biktimizazioen bilakaera, indarkeria motaren arabera

    EAE2.211

    % 52,1

    Beste autonomia-erkidego batzuk

    489% 11,5

    Atzerria1.544

    % 36,4

    0 10 20 30

    65 baino gehiago

    51-64

    41-50

    31-40

    21-30

    18-20

    18 urtetik behera

    3,0

    11,5

    26,9

    28,9

    21,4

    4,2

    3,8