i ostirala • 1999ko urtarrilaren 22a

Egunkaria

Elizondo •Xorroxin irratiak egoitza berria ireki du.

Angel Luis de Miguel • «lraupeneko eski estazio baten alde borrokatzen gara».

MunduKO fauna txikiaren bilgune

Opuseko Unibertsitateak Natur Zientzien lVluseoa

zabaldu berri du lruñean. Egoitzak 9000 ale bildu

ditu, eta erakuslehioan nagusi dira ehun urtetan

zehar Lekarozko kaputxinoen ikastegiak bildutako

6000 aletik gora. lVluseoan

Penintsulako animaliak ez ezik,

era guztietako marraskiloak,

tximeleta exotikoak eta

mineralak bildu dira.

Baztan-Bidasoa

Xorroxinen kolore berriak 18 urte osteari egoitza berria estreiriatu du Elizoridori irratiak

Udaberrian beteko

ditu hemezortzi urte

Xorroxin irratiak.

Helduaro horri

ekiteko egoitza

berria estreinatu du,

orain artekoekin

zerikusi guti duena.

Erabat profesionala

da egoitza, eta

teknologia berriekin

hornitu dute.

1981 EKO MARTXOA-

ren 19hartan Iruñatik ekarritako tresneria ekarri zutenetik gauzak anitz aldatu dira Xorroxin irratiaren-tzako. Erratzuko eskolan gela bat okupatu zuten, eta leihotik sartu behar izan zituzten tras-teak. Orain, hemezortzi ur te beranduago, eta urte hasiera-rekin batera, Elizondoko egoi-tza estreinatu dute, Iruritakoa alde batera utzirik. Egoitza be-rrian bi estudio, lokutorio bat, erredakzio gela bat, adminis-trazio eta publizistentzat gelak eta biltegia kokatu dituzte Xo-rroxineko kideek. Paretak kolo-re biziz margotu dituzte, eta hortik etorri zaie inspirazioa kanpa ina berri bati ekiteko: 'Ezagutzen al dituzu Xorroxi-

Elizondoko egoitza berria teknologia berriekin hornitu dute Xorroxin Irratikoek.

G A R I G A . R A I A . L D E

nen koloreak?'. Diru premiaz egonik ere, oraingoz ez dute as-morik jendeari eskatzen aritze-ko. Kanpainaren helburua leku aldatzea informatzea, eta Xo-rroxin irratia denen ahotan ego-tea dago.

Egoitza aldaketarekin bate-ra tresneria berritzeko aukera aprobe txa tu nah i izan dute . Hala, nahasketetarako mahai berria paratu dute, baita kon-presore eta kodifikadore este-reoa ere. Orain arte bezala sei-nalea Legatera bidaliko dute,

han baitute paratua 500 watio-tako emisora. Legatetik Laru-nera bidaltzen dute seinalea, etxe guztietara iristen dena.

Lanean tinko Euskararen aldeko lan esker-ga egiten dabilen irratia Baz-tan , Ber t izarana, Malerreka eta Bortzirietara hedatzen da. Egun 7 lagun ari dira lanean Xorroxin irratian, bortz kaze-tari, publizista ba t eta admi-nis t rar i bat . Nafarroako Go-bernuak Lesakarako lehiake-

ta bidez a t e ra t ako lizentziaz jabetu ostean, lasai tasuna eta k e z k a b a t e r a e t o r r i za i e l a aza ldu dio Nafarkar ia r i Xu-m u x u k , i r r a t i a n d e n b o r a gehien da raman kideak: «As-paldidanik ari ginen lizentzia eskatzen, eta orain lortu du-gula lasa i tasuna ekarri digu. Madri lek gure a u k e r a onar-tzen duen unet ik ur tebeteko e p e a d u g u L e s a k a n l a n e a n hasteko. Horrek ekonomikoki bertze inbertsio ba t eskatzen digu, eta Elizondokoaren on-

dotik ez da erraza izanen. Aukera guztiak aztertu be-har ditugu orain». Bedera tz i o rdu eta erdiz e s k a i n t z e n d u t e p rogra -mazioa, eta gainerako or-d u e t a n m u s i k a e n t z u n daiteke Xorroxinen seina-l e a n . Goizeko 7 : 3 0 e t a n h a s t e n da p rog ramaz ioa eta etenik gabe izaten da eguerdiko 14:00ak bitarte. • A r r a t s a l d e z , b e r r i z , 1 9 : 0 0 e t a t i k 2 2 : 0 0 e t a r a aritzen dira.

Anitz aldatu dira gauzak

Hasiera hartatik hona era-b a t e k o a l d a k e t a s o m a t u du Xorroxin irratiak. Egoi-tza ez ezik, t r e s n e r i a ere goitik b e h e r a a l d a t u da . Baina baita funtzionamen-dua ere. Irrati libre izatetik

e r a b a t p ro fes iona la iza te ra igaro da. Hala ere, programa-zioaz k a n p o e d o z e i n e n t z a t idekia dago, nahi duenak zer-nahi egin dezake», ohartarazi du Xumuxuk. «Jendeak us te du gure arteko gauza bat bai-no ez dela, eta egun ez daso-matzengarai ba tean berehala jendea bere saioak egitera da-torrenik», dio Xorroxineko ki-deak . Egoitza be r r i ak , h a l a ere, ez du filosofia aldatu, eta t x u k u n egonaga t ik ere, de-n e n t z a t d i t u a t e a k zaba l i k irratiak, herritar guztientzako egin nahi baitute irratia.

—6* 3o* Ateril

metropoli forala

F E L I P E R I U S

Geltokietako bideoklipak T l i | emoriaetaahanzturagogoarenpuntube-

/ 1 rean egoien dira. Halako zerbait dio Bruno

I V I Ganz aktoreak Alain Tanner-en Hiri zurian

filmaren bukaeran, Lisboatik urrun erama-

nen duen trena hartzean, eta irudiak berrikustean me-

tropoli foraleko geltokiaz eta bertan hasitako bidaiez

oroitu naiz. Geltokiak, handiak edo txikiak, munduko hi-

riburuetakoak nahiz zelai bukaezinen erdian abandona-

tutako etxola txikiak, memoria eta ahanztura elkartzen

diren toki estrategikoak dira, gure gogoaren zirrikituetan

ezkutatutako puntu hura bezaia. Zenbat istorio hasi eta

bukatu diren geltokietan, zenbat aurpegi maitatu galdu

ditugun betiko tren baten atearen atzean eta zenbat aur-

pegi ezezagun maitatzen hasi garen konpartimentu txi-

kietan. Askotan, hirietako kaleak, eraikinak, jendea, ta-

bernak eta inguruak ezabatzen dira gure oroimenean,

baina geltokiak ez dira aise desagertzen memoriatik.

Trenean aurkitutako emakume eder batek hiri batean

ibilitakoa, egindako guztia ahantzerazi ahal digu, eta az-

kenean bere begiak eta leihatilatik ikusitako errotuloak

baino ez ditugu gogoratuko. Adiskide batek kontatu zi-

dan trenez egindako bost eguneko bidaia bat izan zela

bere bizitzako momenturik zoriontsuena. Liburu batzuk

eta vvalkman bat besterik ezzeraman, ekipajerik gabe

joan zen orduan aurkitzen zen labirintoaren irteerarik

ikusten ez zuen egun batean. Bapatean erabaki zuen

trenera igotzea, nora zihoan jakin gabe, denok inoiz

egin nahi izan duguna eta ausartu ez garena egia bihur-

tuz. Bost egunez paisajeak eta geltokiak baino ez zituen

ikusi, walkmanen kaskoak belarrietan jarrita, bideoklip

pertsonal bitxia osatu zuen, sekula ahaztuko ez zaiona.

Bere buruarekin berradiskidetu egin zela esan zidan, ur-

tetan falta izan zitzaion pakea aurkitu zuen Trieste, Liu-

bliana, Sarajevo, Belgrado, Budapest eta beste geltoki

askotako nasetan alde batetik bestera presaka zihoa-

zen bidaiariei eta saltzaileei begira (leku batzuetan ezin

zuten susmatu handik hilabete batzuetara gizon arma-

tuek ametsak eta proiektuak deuseztatuko zituztela).

«Ez dut ulertzen zergatik egiten duten batzuek beren

buruaz beste, vvalkman batekin eta Itburu batzuekin tren

batera igotzea horren erraza izanda», bota zidan bere

bidaia magikotik bueltatu zenean. Aspaldian gertatu zen

hori guztia, ideologiak eta hormak lurrera erortzen ziren

garaian. Egun hauetan e-mail ugari bidali dizkiot, baina

ez dit erantzun. Beharbada geltokiz geltoki dabil berriro

ere bere gogoan beste bideoklip bat egiten (bluesa iza-

nen da nagusi, seguro aski) edo, kasurik txarrenean,

jendeak tren batera igo beharrean bere buruaz beste

egiteko dituen arrazoiak aurkitu ditu eta hildako baten

ordenagailura bidaltzen ari naiz nire mezu elektroniko-

ak, inork inoiz irakurriko ez dituenak.

rcfffffffff ostirala, 1999ko urtarrilaren 22a

Lizarra |

XVI. merideko j margoak

aurkitu berri dituzte

Lizarratik hamabortz bat kilo- | metrotara dagoen Azketa he- | rrixkanXVI. mendeko margoa | aurkitu berri dute. Bertako j elizan garbiketa lanak egiten j ari zirela agertu da erretaula j Ditxia. Margoaren goikaldean j Jaungoikoaren irudia ageri da j eta behekaldeko partean ber- j tze hiru irudi: San Pedro, San- j ta Catalina, eta San Pablo. j Adituen esanetan erretaula j Berpizkunde garaikoa da. j Izan ere, eliza bera eta bertan j dagoen bertze erretaula ba- j rroko bat paretatik eskegi os- j tean. margoa ikusi dute lehe- j nak. Urteetan XVII. mendeko j erretaula egin izan da pare- j tan, baina hau kendu zutene- j an begi bi ikusi zituen langile j batek. Pixkanaka-pixkanaka j eta eskubila batez lagunduta j Jaungoikoaren irudia agertu j zen oso-osorik eta jarraian j Santa Catalinarena. Bertze bi j irudiak igeltsuz estaliak zeu- j den eta errestauratzailea izan j da lan xehe horretan aritu de- j na. Badirudi San Pedro j eta San Pablorenjantziak mo- j tzak zotela. Izan ere, hankak j agerian dituzte, eta garai j hartako elizak estaltzea era- j baki zuela aproposak ez zire- j naren seinale. j

Ezer gutxi jakin da margo j honen egilearen inguruan. j Dena den, bere estiloa herri- j koia eta soila omen da. Arti- i sauek egindako margoak era-bili izan ziren bertan, esatera-ko lurretik ateratako gorria oso nabarmena da.

—fi» KrUKnA 'StcAiAln

Leitza • Hitzordua

inoteekin asteburuan Bihar hasi eta asteartera arte iraurien dute irioteak

Huitzikoen lekuko

hartuz bihar hasiko

dira Leitzan inoteak.

Festa txikiak

asteartera arte

iraunen dute.

Leitzarrek, urtean

behin bada ere, nahi

dutenaz

atsoaguretzeko

aukera izanen dute.

A URRERA KLROL E L K A R T E A K ,

Udaletxeak eta Irauli gazte taldeak elkarlanean antolatu dituzte aurtengo inoteak. Au-rreko urteetan bezala larunbat arratsaldean hasiko dira Lei-tzako gazteek etxez-etxe he-rrian eginen duten eskearekin. Seietan Goizueta eta Leitzako pilotari gazteen arteko partidua izanen da eta 21:30etan atsoa-guretu afaria eskolan. Igande-an atsoagure bazkaria izanen da berriro eskolako egoitzan.

Astelehena egun hoberena

Astelehena egun berezia da lei-tzarrentzako. Behin asteburu-ko kanpotarrik gabe, herria la-saiago egonen da eta gazteek, Arkiskil, Gorriztaran, Erreka eta Sakulu auzoko baserrietan

Leitzarrak baserriz baserri ibiliko dira astelehen eta astearte goizean. • J O X E L A C A L L E

puska biltzen ibiliko dira. Base-rriz baserri otordu mukaduren bat hartu eta dantzan aztarrika ibili eta gero, arratsaldeko az-ken orduan jaitsiko dira herrira eta Aurrera Kirol Elkartean egi-nen den afariarekin bukatuko du te i tzul ia .Hiru egunekin nahikoa izan ez duenak azken indarrak astintzeko aukera iza-nen du as t ea r t ean . Goizean Erasote auzoan puska biltzen ibiliko dira bezperan nahikoa izan ez zutenak. Hiruretan Au-rrera Kirol Elkartera bilduko di-ra bazkaltzera. Haurrentzako ere izanen da zereginik inotee-

tako azken egunean. Atsoagu-retute kalejira eginen dute In-cansables txarangaren doinuen arrimoan 12:30etan, eta hiru ordu beranduago txokolate be-roa eta bonba japoniarrak iza-nen dituzte herriko plazan. Mu-sikazaleek ere izanen dute go-zatzeko aukera Leitzako Musi-ka Eskolak Berako Isidoro Fa-goaga Musika Eskolako soinujoleen kontzertua antola-tu ba i tu 17:00etan. Gaueko dantzaldia Nuat taldeak eskai-niko du aspertu arte.

—& UxDt ZAbAletA

Haur Kantu Xapelketaz HAUR Kantu Txapelketari buruz mintzatu da Herria astekaria Eñaut Larralde antola-tzailearekin, bere azken zenbakian, aurten txapelketa berriz egitekoa dela aitzakitzat hartuta. Herriak egindako galderei erantzu-nez, eta xuka, Oztibarreko moldean, ondo-koak erran ditu Larraldek: «Azken xapelketa iragan zuxun duela bi urte, 97an, beraz, aurteñ eginen duxu berriz. Helduen xapel-keta aldiz lau urtetarik. Xapelketa horien helburuak hiru txu: lehena euskal kantua-ren ezagutaraztea, milaka kanta xahar batu eta horiek etxu ahantzi behar, gogoan atxiki

eta kantatu, jendeeri eman horien berriz kantatzeko aiherra. Bestalde gertatzen ba-da kantari bat ezezaguna, hari parada ema-ten zaio publikoaren aitzinean agertzeko eta bere dohainaren ezagutarazteko, eta men-turaz kantari bat bilaka dadin geroari bu-ruz. Hirugarren xedea duxu, kantu berrien egitea; idazle edo musika egile berri baldun bada haien sustatzea, emaitea parada be-ren obren ezagutarazteko».

«Haur guziak onartzen tixugu sei urteta-rik eta hamabost urte bete arte. Hartzen ahal tutxu bakarrik, birazka edo taldeka,

musikarik gabe, edo musikariek lagundu-rik. Ohartu gitxu ez gintiela ttipienak eta gaztetxoak nahas mahas uzten ahal, or-duan bi xapelketa eginen tixugu, bata haur ttipienentzat, eta bestea gaztetxoentzat, biak leku eta egin berean. Lehiaketak pro-bintziaka antolatzen ditxugu: lehena apiri-laren bostean, Bazko biharamunez Omize gainen Xiberun. Hazparnen apirilaren 18an igandekari eta Baxe Nabarraren kondu Iri-sarrin, maiatzaren bian. Probintziaka hau-tatuen arteko finala nagusia iraganen duxu Arrigorriagan, Bizkaian maiatzaren 30ean».

mintzoa Xabier La r raburu

volapuk eta formola Espezialistazaharetajakintsu •

batentrazaguztiakzituen. Burua :

eta bata txuriak, lepotik zintzili- :

katutako betaurrekoak, eta 70 ur- •

teko adina aurpegian. Bataren |

poltsikoetan kolorezko boligra- :

foak eta Donjulian bat. Eskuan :

urrezko eraztuna eta Nafarroako •

kateak bihotz ondoan. Euskaldu- j

: na ez izan arren gaian adituena :

| zela esanez aurkeztu zidaten. :

: Beregelatxikianhartuninduen. •

: «Euskara batua ez da benetako \

: euskara Volapiik bat baizik» :

: esan zidan hasiera hasieratik. :

i Tximeletak bailiran kristalezko •

: kutxa batean orratzekin iltzaturi- :

: koeuskalhitzakerakutsizizki- :

: dan. «Begira hau, eta hau, eta :

: bestehau...ezdira j

: erabiltzenl.Volapiikhortanez j

j dute kabidarik nonbait! zer irudi- j

j tzenzaizu?.Begiraetiketakbegi- j

; ra! Nafarroako herrietan bilduak j

; dira guztiak!». Arrazoia eman •

; behar izan nion. Guztizezezagu- j

j nak ziren niretzat. «Euskara bes- •

j tegauza baf cfa»esan zidan. j

: «Noski maite dugula euskara! j

j Euskara Nafarroako altxor bat ;

j bezalagordebehardugu!,bai- :

; nan bene benetakoa! Zatoz! ikusi \

: hau!». Plastikozko eskularruak j

j jarri eta kutxa baten kristala al- ;

; txatuz orratzetik helduta hitz bat ;

; hartu zuen. «Kontu haundiz! •

; kontu haundiz!»esaka Mikrosko- ;

; pioaren azpian jarri eta begira- ;

; tzeko gonbitea egin zidan. Ez ;

; nuen asko ikusi eta halaxe esan ;

; nion. «Kontua ez da ikustea gizo-;

; na. Materiala da kontua. Mikros- ;

; kopioarekin zehatzago behazta- •

; tu ditzazkegu hitza osatzen du- •

; tenbrro eta alakoak. Etorri eto- \

; rr/7». Diru-kutxa hoietako bat, ;

; blindatua, ireki eta pote nahiko

; haundi bat atera zuen. Barruan ;

; likidoan sartuta zer edo zer bel- ;

; tza antzeman zitekeen. «Formo- ;

; lean gordeta daukagu gure al- •

; txorpreziatuena» esanzidan. •

; Mugimenduarekin gauza beltz ;

; haren inguruan martxan jarriak ;

; ziren hondarrak eta material bio-

; logikoa ekarri zidan gogora; edo ;

; asteroideetaz inguraturiko zulo ;

; beltz astronomiko bat. «Erronka- ;

: riko euskara da hau gizona!» xu- •

: xurlatu zuen hunkiturik. «Ukitu al;

; dezaket?» galdetu nion. Berak ;

; buruarekin baietz. Tapa ireki eta :

; luzatu zidan. Formolean behatza ;

; sartu eta ukitu nuen. Erronkariko •

; euskara. Hotza zegoen. Oso oso ;

; hotza. :

'; Egunkarirako, UPNko egoitza- j

; tik, xabier larraburu. •

ostirala, 1999ko urtarrilaren 29a Egunkaria|

Vafarkaria 4

lVlunduko faunareri biliune Opuseko Uriibertsitateak zabaldu berri dueri

Matur Zieritzieri lVluseoak 9000 ale biltzeri ditu, horietatik

6000 Lekarozko ikastegiak emanak

Opuseko Unibertsitateak Natur Zientzien

Museoa zabaldu berri du Iruñean. Egoitzak

9000 ale bildu ditu, eta erakuslehioan nagusi

dira ehun urtetan zehar Lekarozko kaputxinoen

ikastegiak jasotako 6000 aletik gora. Bilduman

Penintsulako espezieak ez ezik, apaizek

misioetan hartutako era guztieta barraskilo,

tximeleta eta mineralak topa ditzake bisitariak.

L AFARROAKO UNIBERTSITATEKO ZLENTZIA

' * Eraikina Natur Zientzia Museoa bila-katu da. Egoitzak dituen bost solairutako banaturik laurogei eta hamalau beira-ara-se tan Penintsulako zein Munduko beste txokoetako ha inba t espeziea bildu dira. Izokinak bai baina inork gutxik noizbait Bidasoako ibaian bistatu duen 62 zentime-trotako amorraina, Pazifikoko irlaren bate-ko itsasertzean hartutako barraskilo han-d i e n a —Melangenidae i zenekoa —, b a s e r r i t a r r e n ba t ek Lekarozko aipaize emandako bi buruko txekorra edota misio-

lari bati Venezuelako indio batek eskainita-ko bederatzi metroko boha dira, beste 9000 aleren artean, museoak bildu dituen Mun-duko f auna ren erakusle. Rafael J o r d a n a Opuseko Unibertsitateko Zoologia eta Eko-logiako zuzendaria dioen moduan, bilduma osotasunean da esanguratsua eta helburu zientifikoa baino gehiago didakt ikoa du. Baina Zientzi eraikinak lekutzen duen era-kus l e ihoak hez ike t a r ako bal ioa iza teaz gain, desager tzear d a u d e n espezie asko jaso dira. «Egun disekatzeko eta ehizatzea debekatua dagoen ugatza eta saia daude. Mirua, arrano beltza, oiloa, hontza, antza-rak , l e r txuna , z ikoina be l tza e ta zur ia , kurrilloa. .. ere ikus daitezke», azaldu du. Beira-arasa bakoitzean hegaztion historia, migrazioak, bizilekua ikas daitezke. «Jen-deak informazio osatu ba t e raman dezan egina dago», gaineratu du. Baina hegaztiak ez ezik, bestelakoak ere lekutzen ditu erai-k inak . Beheko s o l a i r u a n J o s e del Rio y Soler De Cornellas arkitekto madrildarrak emandako 2500 i t sas bar raski loak ageri dira , eta , nola ez, Lekarozen b i l d u t a k o milatik goraka fosilak eta mineralak. «Bi b i ldumekin 3000 espezieetako 4000 ale

ditugu. Oso bilduma garrantzitsua da eta ma i l a h a n d i k o a . M u n d u osoko f a u n a ordezkatzen duelako», dio Jordanak. Honi gehitu behar zaio Jaime Anfruns katalanak u tz i t ako tx imele ta t rop ika len b i lduma . Nolanahi ere, museoak bildu dituen alerik geh ienak Lekarozko ikas teg ikoak dira , 6000, hain zuzen.

Ehun urte baino gehiagoko bilduma

Lekarozko ikastegia 1891an sortu zen eta 1989-90 i k a s t u r t e a n itxi zen, nahiz eta egun eraikin zaha r r ean bost apaiza bizi diren. Mamifero handiak, bertakoak, otso-ak orain ez badira ere hemengo mendietan. E h u n eta zortzi u r te hor ie tan b i ldutako aleak dira Opuseko Unibertsi tatean jarr i direnak. Dena den, 6000 ale eskuratzea ez da batere erraza, baina, kaputxinoak, hain-beste ur te tan auzokide izan dituzten baz-tandarren moduan, tuku-tuku ale interes-garri eta baliagarri ugari bildu zuten. Vidal Perez Villarreal kaputxino arabarra 1951an sartu zen Lekarozko ikastegira. Egun Iru-ñean ordenak duen egoitza batean bizi da eta malenkoniaz gogoratu ditu urte haiek. Misioetako mintegi bezala sortu bazen ere, denborarekin ikastetxe bihurtu zen. Horre-gatik museoan jaso diren ale asko Pazifiko-ki irletatik ekarritakoak dira. «Palaoseko ir lara iritsi ziren eta 1886tik has i ziren hainbat objetu biltzen . Han jasotako zati handi bat Lekarozen dago oraindik», gogo-ratu du kaputxinoak. Bestalde, museoan aurkitu daitezkeen espezie exotiko guztiak: Gartzaingo artisau batek zurratutako bede-

Egunkaria ostiraia, 1999ko urtarrilaren 22a

Mafarkaria

ratzi metroko boha, anakonda bat, kaima-na, higuana, hegazti tropikalak...

Euskal Herrian ez zeuden espezieaz gain, Penintsulakoak eta etxabereak ere bildu zituzten kaputxinoek: azeria, basakatua eta erbiunidea. Era berean, ehiztariek emanda-ko hainbat espezie, edota Baztango ikuilue-tan jaiotzen ziren abere bereziak: bi buruko txekorra, zortzi hankatako katua. . . Baina b i ldu eta s a i l k a t u ez ezik, d i s eka tu ere beraiek egin zituzten. «Espainiak koloniak galdu zituenean Venezuelan eta Txilen urte askoz bizi izandako Tafallako Jose Maria Abinzano kaputxinoa Lekarozera etorri zen eta hark disekatu zituen museoan aurki-tzen diren piezak. Abilidade ikaragarr ia zuen», azpimarratu du Vidalek.

Etxabere, basapizt i eta hegaztiez gain, mineral eta harrien bilduma nabaritu nahi izan du arabarrak . «Harri asko Baztanen

«Egun disekatzeko

eta ehizatzea

debekatua dagoen

ugatza eta saia

daude. Mirua,

arrano beltza,

oiloa, hontza,

antzarak, lertxuna,

zikoina beltza eta

zuria, kurrilloa...

ere ikus daitezke».

hartuak dira, eta 1000 mineral inguru ere. Nik neuk har tuak asko. Burdina, nikela... Baz tango h a r r o b i e t a n fosil u g a r i b i l du genuen. Barietate gutxi daude han, baina ausark i aurki tzen dira, eta oso ederrak», aitatu du. Bestalde, tximeleta bilduma ere gora ipa tu du, tropikoti l eka r r i t akoak ez ezik, Baztanen eta Europako beste eskualde batzuetan bildutakoak jaso baititu.

Kaxa didaktikoak Baina erakusketak badu ere beste bereizga-rririk, Vidal Perezek deitu dituen kaxa di-daktikoak ageri baitira. Ehun urte dituzten kaxak dira eta haurre i na tu ra ren ha inbat p rosesu eta ger taera nola jazotzen ziren agertzeko erabili ohi ziren. Benetako arribi-txiak Jordanaren iritziz. Egun bideoan eta telebistan azaltzen den moduan, adibidez ar toaren ikatza, papera edo kalamua nola

egiten diren argitzen du, edota, tabakoa, ga-ria, ehuna, azukrea, olioaren mostrak bildu dituzte. «Pentsatu behar da orduan kasik ez zegoela argazkigintzarik, are gutxiago dia-positibak eta bideoak. Zegoena hau da eta oso interesgarria da», azpimarratu du Jor-danak, eta «desagertu den irakasteko modu bat da eta haurrei gauzak nola diren erakus-teko esfortzu handia egin zutela adierazten dute», gaineratu du.

Beraz, asko dago ikusteko museoan, pa-txadaz eta soseguz solairuz solairu matxin-saltoen moduan saltatuz, batek pentsa deza-ke etxeko ikuluan dagoela, Pazifikoko irlaren batean, Pirinioetako gailurren batean, Iruri-tako harrobiren batean edo udaberrian biri-garro habiak ukitzen... Natur Zientzien Mu-seoan imaginazioa aske uzte besterik ez du.

—^ lrene Arrizurieta

Balio handiko beste material asko

Opuseko Unibertsitateak Lekarozko ikatetgiko ma-terialak zuen interesa ikusirik berehala lekutu zuen Zientzia arteoan. Nafarroako Museoan bildu denak balio handia duela ezin ukatu. Nolanahi ere, Vidal Perez kaputxinoak dioenez, Lekarozeko ikas-tetxe zaharrean dagoenak are balio handiagoa du. «Han balio etnografiko handiko gauzak gorde dire-lako», dio. Ehun urteko museoan laborategi, bule-go eta sukaldeetan erabilitako materialak jaso di-ra. «Bagenekien hura itxi behar genuela gizartea aldatu egin delako. Balio handiko objetuak daude eta hobe da zer dagoen ez esatea. Batek baino gehiagok esan digu hobekiago babestu beharko ge-nituela», gaineratu du pentsakor. Duela gutxi Na-farroako Museoko zuzendaria material horretaz galdetu omen die han dauden materialekin zerbait egin daitekeelakoan. Oraingoz, ikastetxe zaharre-an dauden bost apaizen kargura geldituko da.

ostirala, 1999ko urtarrilaren 22a Egunkaria

K l a s i k o b i t x i • a r r o n t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Biktoriano lraolaz aipu labur Pasai Donibaneko Biktoriano iraola Hegoaldeko bi

gerrateen artean -azken karlistada eta 36.ekoa- sortu belaunaldiaren adibide ezin esanguratsuago dugu; olerkia zein antzerkia zein narratiba landu zuen, eta, agian, munta

handiko lana egin ez bazuen ere, kopuru aldetik behinik-behin baztertu ezin den lana bazaigu egun

OS Muchos nombres de esta

generacion -la que siguio a la terminacion de la ultima guerra carlista y que es anterior a la nueva ola que se abre paso en el primer cuarto del siglo XX- han sido preteridos al im-ponerse las nuevas corrientes, y sin embargo son bien dignos de ser rescatados del olvido: R. Artola, R. Azkarate, B. Iraola, E. Elicechea, etc». Ez dakit zein neurritan Villasanteren hitzok artatzen ari diren egun, baina arras pozgarria zait DBH-n era-biltzeko Mendiguren-Eizagirre tandem gotorrak berriki atera-tako testu-liburua Euskal lite-raturaren antologia, Donostia, Elkarlanean, 1998-txirikorda-tzeko erabili irizpidea, eta horra hor, non Iraola dagerkigun haundien -baita apalagoen ere-artean -argazki eta guzti, alain-tso!-.

Pasai Donibanen 1841.ean sortu zen Biktoriano Iraola Aristigieta, Donostian bizi ba-zen ere. Katalina Albarez-Azpei-tiarekin ezkondurik, Azpeitia karrikako 5. zenbakian zeukan inprimategian egiten zuen lana -Pio Baroja aterbetu zuen erai-kin berean-, irarkola asto batek mugitzeak makina esan-mesan sortarazten zuela. Errepublika-zale eta foruzale, Donostiako zi-negotzia ere urte luzetan arizan zen, Kontxako tamarindoak ekartzearen alde bozkatu zute-netakoa izanki. 1919.ekoiraila-ren 19an hil zen Donostian.

Langile porrokatua, abondo paper zipriztindu zituen, solte edo garaiko aldizkarietan ageri zirenak, bere izenez, edota Chu-ri nahiz Sei ezizenenpean. Ge-nero guztiak landu zituen. Le-henbiziko lanak bertsolaritza-poesiaren barruan burutu zi-tuen, esate baterako, Iruñeko Euskara aldizkarian 1880. eta 1881. urteetan agerturikoak: «Abenduaren 7a 1688garren urtean» -hau ere Bertsolariya aldizkarian agertu zen 1932.ean-, «Guda. gudariak eta

beren itz-bideak» eta «Lore igar-tua», baita Bertsolariya aldizka-rian ere 1932.eko agorrilan ar-gitara emaniko «Pilotariyak» izenburupeko bertsoak, bertan argitu zuenez, 48 urte lehenago eginak zirenak.

Ezagunagoa igaro zitzaigun, ordea, antzerkigintzan garatu zuen lanarengatik. Iraolaren antzerkilanak oro alaiak eta umoretsuak ditugu, far eragile bezain arin, Soroa maisuak hasitako ildotik, eta zerrenda luze baten osatzaile. Kronologi-koki emanda, 1884.ean Bi itsu-bak zartzuela jokatu zuen estrainekoz Donostian F. Asen-jo Barbieriren musikarekin, eta Iruñean burutu lehiaketa literarioan Pelayo Castilloren El que nace para ochavo lana-ren itzulpena den Ardita beti ardit -esanguia eguintze batian eta bersuan- saritu zioten, urte bertsuan argitara emanik Donostiako Peña eta Pozoren etxean -nahiz 1889.eko aben-duaren 26ra arte ez zen ohol-tzaratuko-; 1886.ean, berriz, Petra xardin saltzallia jostake-ta komiko-lirikoa aurkeztu zuen Raimundo Sarriegiren musika-rekin, tankera hone-takoa ere Karmen gaz-tain saltzallea eta zeladore baten estuasu-nak; 1888.ean Sarriegik musikatu Pasayan zartzuela sari tu zioten lore jokoetan; 1889.ean Xordo bakarrizketa taularatu zuen estrainekoz Donostian, 1890.eko Euskal Esnalea-n argitara emanen zuena; 1891.ean Emiliano Sanchez Pastorren zortzikotik eginiko Leokadia esangia edo zarzuelachua egintza batian egokitzapena eman zuen argi-tara Barojatarren etxean N. Luzuriagaren musikarekin; 1892.ean Txomin Donostiyan errebista Luzuriagak musika-

tua eta Pulpuba bakarrizketa; 1894.ean Navarreteren Percan- J ces de un apellido lanean oina-rria zuen Onentzaro gaba egin-tza bakarreko komedia aurkez-tu zuen, baita Bilboko Euskal-tzalekoek sariturik gai beretsu-ko Gabonetan zartzuela; 1900.ean Ulyakuak agertu zuen Donostian; 1902.ean Ergobiyan akto bakarreko komedia Donostian estraine-koz jokatu zen; 1909.ean Ixki- I na Mutrikun bakarrizketa eman zuen argitara Donostian; j bakarrizketak ere Joxemarita-rrak, Xardiñak, Zinean eta Txokolo lanak izan ziren, gehienetan ere, Pepe Artola-rentzat idatzi zituenak.

Alta, eta gorago aipatu Men-diguren-Eizagirrerenean ziur-tatzen den eran, Iraolaren an-tzerkien gainetik ipuinak jar li-tezke, garaian ekarri moderni-tatearengatik bereziki. Honen lagina ekartzen digute bada be-ren antologian- «Tranbian» tes-tuaren bitartez. Auñamendiko-ek ere 1907.eko Baserritarra al-dizkarian agerturiko «Beti beza-la» ipuina eskeini ziguten litera-tur entziklopediaren bigarren alekian. Edozein modutan ere, Iraolaren narratiba zuzen-zuze-

nean dastatu nahi duenak 1887.ean Donostiako

Pozoren etxetik elkiri-ko Kontuchoak

ipuin bildumara jo beza, hala-ber. 1962.ean Zabalak lema-tu Auspoa bil-

dumaren 9. zen-bakiarekin atera

zen Oroitzak eta beste ipui asko lana badu irakurgai. Bestalde-tik ere, Iraolak landu pasadizo-xelebrekeria-txantxen generoa ezin aipatzeke laga, horra hor Euskal esnalea aldizkariaren orrialdei gatz eta piper demasa eman zien Izkirimiriak, G. Muji-kari Iraola Bilintxen izpiritua-ren jarraileatzat jotzeko arrazoi beste eman ziona.

P a t z i k u P e r u r e n a o o o

Hegaztia amodio kantetan egibistakoa da amodiozko kanta

• • eta balada zaharre-m f ^ m " tan hegaztiak duen

ugaritasun sinbolikoa. Zergatik hegaztiak, eta ez beste edozein etxabere edo basapizti ugaztu-nak? Seguru aski ere, amodio kontu lizunok adieraztekoan kul-tura kristauak eragindako pudo-re edo lotsaizuna dela medio. Izan ere, amodioa eta sexu ha r remanak burutzekoan, hegaztiak fantasiazko zeremonia itsuroso eta finagoak egiten bai-titu, eta bere organu sexualak kasik erakutsi gabe gainera; ez, esate bateko, zaldiak eta beho-rrak bezain gordin, beren organu sexual sentsazionalistak amodio grina gorritan erakutsiz.

Badira haragi grinen irudi zora-garriak gizabereon unibertsoan, hitzak arrunt itsusten dituenak, eta halakoetan haragiaren suak ateratzen duen soinu gozo isilak aski betetzen baitu gure arima. Horrexegatik dira, Iraingo Apaiz Gaztearen zenbait kanta, nik inoiz aditu ditudan horteroenetakoak. Hara, Erdi Aroko kutsu sinbolikoa gordetzen duen arrosnabar baten pasartea, konparazio baterako:

Otean motea lorlari/ Txoriagai-ñeankantari...

Holako amodio kantuetarako garairik aproposena negua bide zen. Otearen mote edo lore horia soilik inguruan nabarmen, eta hark erakarri du txoria gainera kantari . Horra nolako fineziaz adierazia, gure sexu Organuen ar-teko josteta kilikabera! Aldaera franko baditu, baina, guziek me-tafora berdintsukoak: otearen lo-rea eta txori kantaria. Ez noa gehiago esatera.

Eperrak, bere lumaje apainare-kin, bere betondo ñabarrekin, be-re zango gorriekin, eta bere kantu xaloarekiñ, neskatxa maitale pan-tasiosaren itxura liluragarria eta hizketa engainagarria sinbolizatu izan du endemas. Honatx Men-dian zoin den eder izeneko kanta-ren hasiera:

Mendian zoin den eder eper zan-gogorri / Ez dafidatu behar itxura eder horri. / Ene maiteak ere, ber-

tzeak iduri / Niri hitz eman eta gi-belaz itzuli

Eta eperraren kantua maitalea-ren hizketa engainadore egiten duen trikiti doinurik ezagunena da, berriz, honako hau:

Eperrak kantatzen du goizian ihintzetan. / Ez zaitelafiatu nes-katxen hitzetan / Ai oi ei ai, neska-txen hitzetan!

Legeetara bildu nahi izandu da betidanik amodioa, baina, grina biziegiak pizten ditu haragiak, le-geen mugetara aisa makurtzeko. Ikus bestela, Peru Gurea Londre-sen baladak diona:

Neure oillanda nabarra / txike-rra baiña zabala; / zetan hoa hi auzora / etxean oillarra donala.

Begira auzoan nabarmen den oilanda nabar horri, oilarra etxe-an izanik ere, nola doan auzora, legez kanpoko amodio grinak su-tua, senarra 'zirin bedarrak ekar-. ten> Londresen duen bitartean.

Sinbologia berberari eutsiz, goi-zoilanda, deitu izan zaio, mutile-tan gaxterik hasten den neskatoa-ri, edo martxoko oilar gorri nahiz oilar gangar gorri berñz, gaxterik neskazale nabarmentzen den mu-tilari. Eta zeinen adierazkorra, ko-lorea bera: oiianda nabar, oilargo-rri.J

Baina, amodio legeak hausteak, nolabait, ohorea galtzea esan nahi du, eta larru kontuan, ditxosozko ohoreak berebiziko inportantzia izaki. Beharko izan, elizak edo zei-nahi agintek gizarteko amodio gri-nak nolabait arautuxeko bazi-tuen. Horixe adierazten du gure kantu zaharretan, uso kolpatuak, eta beraz lumagalduak edo luma-rik edderrenagaldutakoak.

Zenbat holako uso zuri eder ote da, jauntxo izandun batek haur-dun utzi ondoren, diru truk beste gizajo pobreren bati disimuloan erantsia? Adi Urzo xuri polit bat izeneko kantapuskari:

Gogoz saltzen zinuen urzo kolpa-tua, / izan balitz mundua arras lo-

. kartua.

Eta behin luma galdu ezkero, ezin gehiago idatzi nik hegaztiez.

« Motxorrosolo <

Aldudeko trenbidea

Pa s a d e n m e n d e k o a d u g u Aldudeko t r enb idea rena . Beho-

b ikoak ere ze resan h a n d i a izan zuen . Hegoaldekoak, soro

guz t ien gainet ik egiteko p res t dira, he r r i l anek iko z o r a m e n a k

utzi z u e n o n d a r e d u t e bizibide politikoa. E s k u a l d e k o behar re i

e r a n t z u n e n dion ezin j ak in , ezetz d i rudi . H a m a i k a u r t e igaro

dira Bear tzun-Aldude e r rep idearen egitea ga ldetu zenetik.

Egunkaria ostirala, 1999ko urtarr i laren 29a ostirala, 1999ko urtarrilaren 29a Egunkaria

Mafarkaria

Angel Luis de Miguel Eski irakaslea

«lraupeneko eski estazio baten alde borrokatzen gara»

Angel Luis de Miguelek hamabost urte

daramatza Erronkariko Eski Eskolan

iraupeneko eskia irakasten. Hasi berri den

eski denboraldia aurrekoen antzekoa izanen

dela uste du. Dena den, pistak hobetuko

dituzte, eta, elurra egiten duen aldiro

Zuberoara doan errepidea ez ixteko, makina

sail berezia jarriko dute maindire zuria

kentzeko.

AZKAR ETA ZIUR MINTZATU DA

Angel . Ez d u bi a ld iz pentsatzen esan beharrekoa, eta be r t akoen in te resen eta ingurunearen alde egiten du zentzuz.

• Eski denboraldia abiatu berri da. Zer itxaropen du-zue? Hamabost ur te badira eski

k a n p a i n a r e k i n h a s i ginela . E lu r r e t an gabi l tzanontzako betiko beste u r t an ta ba t da. Sasoi osoan 4.000 ikasle iza-nen ditugu, eta bestela ere es-kiatzera etortzen diren hain-bat eta hainbat.

• Joan den urtean ere ma-haigaineratu zen gaia. Na-farroako Gobernuak bere garaian Larra-Belaguako ingurua erreserba natural izendatu zuen, baina eski-rako erabiltzen den pista-ren bat handik igarotzen da. Nola dago afera? Nafarroako Gobernuak na-

t u r a babes t eko bidea h a r t u du eta ongi iruditzen zaigu.

N a t u r a b a b e s t u b e h a r da baina jarrai tzen ari diren bi-dea f o r u a r e n a u r k a k o a da , Erronkariko mankomunitate-aren herri lurra dena antolatu n a h i d u t e l a k o . Ados g a u d e na tura gorde behar dela, bai-na ez gaude prest hura Iruñe-ko funtzionario elite batek ku-deatzeko. Beraz, gure erabile-r ak eta o h i t u r a k d e n f e n d a -tzen ditugu. Iraupeneko eskia gara daiteke na tu ra errespe-ta tuz , zeren eta i r aupeneko eskiak berez na tu ra errespe-tatzen du; eta kontrakoa esa-

ten duenak ez daki zertaz ari den. Europan parke na tura-letan egiten da eski nordikoa. Norvegia, Suedia eta Finlan-diako toki gogorrenetan bizi-tza mantentzeko eski zirkui-tuak egiten dira, kirola egin b i d e n a b a r n a t u r a z goza tu ahal izateko. Behar bezalako i raupeneko eski estazio ba-ten alde borrokatzen ari gara. • Natura babesteaz hitz egi-

ten da, baina Larran ber-tan etengabea da jendea-ren joan-etorria, mendira i g o t z e k o — A u ñ a m e n d i kasu— e d o e l u r r e t a n buelta bat emateko. Gau-za batzuk k o n t r o l a t z e n dira eta besteak ez? Erabilera nork egiten duen,

ikuspegi bat edo bestea izaten da . E r r o n k a r i k o B a i l a r a n 200 .000 g a n a d u b u r u egon izan dira e ta hor iek Lar ran egon izan dira jendea ganadu-tik bizi zenean. Larra horrela dago abel tza in tza i n d a r t s u

«Nafarroatik Zuberoara doan errepidea otsailean talde autonomo batek zabalduko du, eta

Nafarroako Gobernuak bere lanak eginen ditu. Horrela errepidea beti zabalik egonen da»

bat izan delako natura babes-ten. Orduan baziren hartzak, bestelako animaliak.. . Egun ez dago ganadu gehiegirik, ez delako errentagarr ia , ba ina horrek ez du esan nahi desa-gertuko denik. Natura beste

modu ba tean ikus ten dugun mend iko j e n d e a k Pi r in ioak zuhaitzez birpoblatzen ari di-rela ikusten dugu. Mendia gal-tzen ari da ez delako erabil-tzen, eta lahar asko ateratzen ari da. Gauzak errespetuz tra-tatzen badira, ez dira erabil-tzeagatik, eta hondatzen badi-ra gehiegikeriagatik da. • Parke naturalaren ingu-

ruan badago berririk? E r r o n k a r i k o B a i l a r a e t a

Izabako Udala a u r k a gaude, eta ahal baldin badugu ez di-gute lur zatitxo ba t bera ere kenduko. Gurea da eta ez di-gute ostuko, nahiz eta ekolo-gismo moduan saldu nahi di-guten. Guk ha r tu genuen eta horrela utziko diegu ondoren-goei. Mendia erabiltzea ez dio-

gu inori eragotzi nahi , ba ina beti zaindu izan duen herrio-tako jendea da haren jabea. • Eta p i s t a k h o b e t z e k o

proiektua aurrera doa. Bai. Hobetu dugu Bagomal-

tan dagoen zirkuitua. Bestal-

Erronkariko Eski Eskola duela hamabost urte zabaldu zen. Egun 23 irakasle

ditu, nahiz eta 50 ere egon izan diren irakasten. Angel Luis de Miguel izabarrak

eskolak bezainbat urte daramatza iraupeneko eskian helduak zein gazteak

trebatzen. Umoretsu dio, gainera, haurrekin helduekin baino hobeki

moldatzen dela. #

Eski nordikoko irakasle izateaz gain, Izabako alkatea ere bada Angel. Guztia

eraipatea ez omen da lan zaila. 400 biztanletik goiti den herriko gorabeherek

ez omen diote loa galarazten, eta gakoa «herritarrekin ongi moldatzea» dela

dio. Eski kanpainak irauten duen hiru hilabeteetan, horretan ibiltzen da

buru-belarri, baina badu beste lanik ere: mendia ustiatzen du bazkide

batekin batera.

Ahuntzak mendira jotzen duen moduan, izabarrari nabari zaio inguru hura asko

maite duela. Dena dela, guztia ez da lana eta eginbeharra izaten, eta

aisialdian, aldi berean ofizio eta afizio duen eskia egiteaz aparte, bizikletan

ibiltzen da, eta fulbolean ere aritzen da lagunekin.

de, Txamantxoiako gainet ik ateratzen den pista ere hobetu dugu. E1 Ferialen zurezko etxo-la jarriko dugu, orain arte ze-goen plastikoaren ordez. Etxe hori E1 Rinconera jaitsiko du-gu, hango eskiatzaileendako. E1 Ferialeko pistak hobetu ere egin behar ditugu, eta bukatu-takoan borda bat eraiki. • Pistak hobetu nahi ditu-

z u e n arren, Nafarroat ik Zuberoara doan errepidea-rekin arazoak dituzue be-ti, eta elurra egiten duene-an itxi egiten da. Bai. Er ronkar ik h a n d i e n a

hor i da . Hobe tu egin b e h a r dugu. Otsailean talde autono-mo ba tek zaba lduko du, e ta Nafarroako Gobernuak bere lanak eginen ditu.

• Abantaila handia i zanen da. B e l a g u a k o a t e r p e r a i n o

zabalik egonen da, eta irau-peneko esk iak f u n t z i o n a t u a h a l i z a n e n d u b e h a r d e n bezala. Aurrera begira errepi-d e a e re h o b e t u b e h a r d a , z a b a l d u e ta b i h u r g u n e r e n ba t kendu , e lur ra kentzeko m a k i n e k a r a z o r i k i z an ez dezaten. Gero Araizko lepoa dago, pun tu beltza. Pirinioe-tako leihoa da, e lurra erraz sartzen da eta errepidea ixten du. 200 met ro tan errepidea estali beharko dugu ezponda b a t - e g i n e z . H o r r e l a b e s t e e s t a z i o e n m a i l a n e g o n e n ginateke.'

—frlrene Arrizurieta

ostirala, 1999ko urtarrilaren 22a

Gontzal Agote

Milenarismoa

JT alantzak zalantza eta eztabaidak eztabaida, badirudi hurrengo

mendea ez zaigula batzuek uste bezain laster hasiko. Antza denez, ez da hurrengo abenduaren amaitzearekin bat etorriko baizik eta urtebete beranduago. Pisuzko arrazoi zientifikoak daude hala dela egiaz-tatzeko, hortaz ez naiz sartuko hain urrun gelditzen zaizkidan putzu lokaztuetan. Beste kontu bat nafarkariatu nahi dut. Izan ere, atzera begiratuko bagenu barre-garri iritziko genioke duela mila urte gure arbasoek milenio berria zela-eta sortu zu-ten iskanbilari. Liburuek diotenez milaga-rren urtean sartzean munduaren amaiera etorriko zelako ustea oso zabalduta zego-en antzinako gizon-emakume horien arte-an. Hori dela eta. hamaika modu asmatu zituzten hori gerta ez zedin. Gehienetan bezala erlijioa izan zen hautaturiko ihes-bide horien artean nagusia, eta Eliza Ka-tolikoaren eragina handitu zen. Zorigaiz-toko urtea igaro zen. eta, munduak bere horretan zirauela ikusirik, histeria albo-ratu eta euren ohiko bizimodura itzuli zi-ren (gerrak, izurriteak eta abar).

Mila urte hauetan gauzak aldatu egin dira. Batetik. mila urte zaharrago garela-ko. Bestetik, azken berrogeita hamar ur-tetik hona jakin badakigulako mundua-ren suntsipena edozein momentutan ger-ta daitekeela, aski baita horretarako botoi egokia (desegokia) zapaltzea.

Dena den. milenarismoa gure artean dago berriro ere. Izen berezia hartu du oraingo honetan, azken urte hauetako jaungoikoari egokitua: ordenagailua. Mi-lenarismo berriak 2000 Efektua du izena, eta eguna hurbildu ahala gero eta naba-riagoa da milenarismo berri honek sor-tzen duen histeria.

Egunotan, UPNren gobernuak efektu horri aurre egiteko plangintza aurkeztu du. Bejondeiela. Euskaidunok, gure hiz-kuntza zaharra besapean, duela hilabete inguru sartu ginen XXI. mendean eta ez zaigu ezer gertatu. Behingoz eta zeozer-tan aurreratu egin gara.

Hala ere, eta badaezpada, nire idazma-kina zaharrarean ari naiz idazten. Eus-kaldun fededun.

KONTZERTUAK

I Gares: Reincidentes eta Mendeku tal-

deek k o n t z e r t u a eska in iko dute, bihar, 23:00etan, Gares aretoan. Sarrerak 1.800 peze-ta balio du.

I Elizondo: Desoreka taldearen kontzertua

izanen da gaur, 22:30etat ik aitzina Casino tabernan.

I Iruñea: De dos en Blues Band taldea-

ren emanaldia izanen da gaur E r r o t x a p e a auzoko G a r o a tabernan 23:30etan.

ANTZERKIA

» Iruñea: Truke ta ldeak Kontu kontari

lana taularatuko du bihar eta etzi, 20:00etan, Nafarroako Antzerki Eskolan.

ERAKUSKETAK

I Iruñea: San Antonioko elizaren behe-

kaldean Kaputxinoen bizitza-ren inguruko erakusketa ikus daiteke astelehenetik ostegu-nera, 19:00etatik 20:30etara.

I Iruñea:

Lacava galerian Patxi Araujo-ren hamahiru estanpa eroti-ko-gotiko ikus daitezke hila-ren bukaera arte.

I Atarrabia: Ma Jose Lopez Abrilek 1995etik

1998ra bitartean margotuta-ko olio l anak ikus dai tezke Kultur -Etxean, astelehenetik o s t i r a l e r a , 1 7 : 0 0 e t a t i k 21:00etara.

Halal la:

Pablo Picassoren Suite Votlard graba tuak ikusteko aukera dago ku l tu r p a t r o n a t u a r e n aretoan.

ZINEMA

I Iruñea: Karrikiri Elkarteak antolatuta,

zinema euskaraz Golem zine-ma tok ian . Gaur Hodei ira-gankorrak pelikula emango dute , 20 :00e tan . Aurret ik ,

Nola egin amodioa emakume bati eta Sexua eta Bortizkeria f i lm l a b u r r a k e s k a i n i k o dituzte.

> Iruñea: Olite z i n e m a t o k i a n , Ar iane

pelikula eskainiko da dato-r ren a s t e a r t e a n , h i lak 26, 19:45etan.

BESTELAKOAK

I iruñea: Alberto Orella eskultorea bere

lanaz mintzatuko da asteaz-kenean Maisonnave hotele-an, 19:30etan.

) Iruñea: Datorren asteazkenean, Zaldi-

ko Maldiko elkartean, Iruñe-ko historiari buruz mintzatu-ko da Ro ldan J i m e n o irakaslea, 20:00etan.

I Iruñea: T o m a s Muñoz Asensio Arte

E d e r r e t a k o d o k t o r e a k La escenografia: arquitectura del

yeso y del viento h i tza ld ia eskainiko du datorren astele-henean, 20:00etan. Iruñeko Kutxak Armada Etorbideko b i g a r r e n e a n a t a r i a n d u e n egoitzan.

) Iruñea: Nafa r roako Kirol E l k a r t e a n

Pirineos: hielo y nieve. Histo-rias de un invierno diapositi-ba emanaldia eskainiko du J o s e b a Ugar t ek g a u r 20:00etan.

Arestiren liburutegia

~pQue San Roquiño nos liberte de medicos, abogados e boticario»!

Aita San Erreketxok libra begaitza medikuetatik, aholkuetatik eta botika-saltzaileetatik!